Maandag 12 November 1928
43e Jaargang
BESTEVAER
spaarbank
IrhögInë
EERSTE BLAD.
Binnenland.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitonland.
Pctroleumbram! in Mifornlë.
heefteen enorm
ontwikkeld peuk-
instind. waap het
't vaststellen van
poohlucht betpeft
Hy wacht zich év> voop den brand ta
atekerc in z'n pyp,waapvan de inhoud
-naap „zoo-zoo"is.b het wonder3 dat
hy zweept by de zachte geucige
Belangrijkste Nieuws.
4 pCi.
RENTEVERGOEDING.
Rheumatiek - Jicht - Griep
Steken in de Zij en Hoest
Uit de Provincie.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per posL f3.
Losse nummersf0.
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 cf
Bij abonnement belangrijke korting.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUSüEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
De A.-R. partij en de coalitie.
In zijne de vorige week gehouden be-
grootingsrede, heeft de heer Heemskerk
ook het bovenstaande onderwerp bespro
ken.
Hij ontkende, dat de A.-R. partij ge
reed zou staan om de coalitie weer op
te nemen.
Met verwijzing naar het Voor'. Verslag
waar gezegd werd, dat de antirevolutio
nairen zelf de coalitie niet verbroken
hebbende wel gevoelen de wenschelijk-
heid van haar herstel doch zelfstandig
afwachten of dat herstel zich duidelijk
aanwijst, vervolgde hij
Hier is met enkele woorden de positie
van de antirevolutionnaire partij afge-
teekend. Zelfstandig volhardt zij in haar
streven en zij gaat daarbij te werk ten
deele afwerend tegen achteruitgang en
reactie en tegen verval of afwijking van
hen, die door grondovertuiging bij haar
behooren, ten deele in vooruitstrevenden
zin.
Ik noem enkele voorbeelden.
Ten eerste afwerend tegen reactie door
behoud van de door jaren van strjjd
verkregen geloofsvrijheid; vooruitstrevend
door verdere ontwikkeling met name van
de onderwijswetgeving ook buiten het
gebied van het lager onderwijs tot be
tere verwezenlijking daarvan.
Ten tweede afweer tegen reactie door
handhaving van de Christelijke grond
slagen onzer wetgeving, met name be
treffende het huwelijksrecht, handhaving
in het algemeen van de rechtsorde naar
de ordening Gods en de Christelijke zede;
vooruitstrevend door enkele maatregelen
tot meerdere bevestiging daarvan.
Ten derde vooruitstrevend door verdere
ontwikkeling van do sociale wetgeving,
niet om een nieuwe maatschappij te
vormen of het overwicht te verzekeren
aan een klasse, maar om de onmisbare
organische samenwerking van de in de
maatschappij werkende groepen en krach
ten zooveel mogelijk te verzekeren door
correctie van misstanden en wederzijd-
sche eerbiediging van rechten.
Ik noem slechts deze drie, zeer goed
wetende, das het niet volledig is, om
dat het niet op mjjn weg ligt hier een
program van actie te ontwikkelen. Dit
zal geschieden ter plaatse, waar zulks
"behoort, door de competente organen.
Ik durf echter zeggen, dat hier drie
grondzuilen zijn, inhaerent aan ons stre
ven.
De vraag of er een coalitie zal zijn,
is op deze grondbeginselen niet van
invloed.
En na dan nog nader het antirevolu
tionaire standpunt te hebben besproken,
besloot Mr Heemskerk zijne rede met
de volgende opmerkingen:
Die principiëele strjjd van de antirevo
lutionnaire partij is geheel onafhanke
lijk van de vraag, of er een coalitie
komt. De coalitie zal alleen komen, als
zij zich duidelijk aanwijst. 'Wij sturen
er ,niet op aan. Zij-, moet tot ons komen,
zij moet zich vinden op een voor ons
aannemelijke basis. Hierin mag men niets
forceeren. Dit is, zooals alles, aan Gods
leiding onderworpen.
Indien de coalitie komt, Ran moet zjj
zóó zijn, dat wederzijdsch vertrouwen, we-
derzijdsche hartelijkheid haar beziele. We
derzijds zal men dan moeten gevoelen,
dat bet, vooral in deze ernstige tijden,
niet verstandig is, dat de verdeeldheid
onder de Christenen op de spits wordt
gedreven, en dat men sterker staat, als
men zich zooveel mogelijk aaneensluit.
Wij mogen wenschen, dat, coalitie of
niet, na de verkiezingen kome een Ka
binet, dat zich stelt op een principieel
en rechtvaardig standpunt, en een Ka
mer, die .aan zulk een Kabinet het re-
geeren niet onmogelijk zal maken.
De uitbarsting van den Etna.
De hoofdstroom van den lavastroom
is thans over de spoorbrug van Mascali
verder gedrongen, zoodat de spoorverbin
ding Catania—Messina ook hier verbro
ken is. Hij beweegt zich in de richting
van Carrabba, vanwaar hij, waarschijnlijk
naar zee zal stroomen. Een andere arm
der lavastroom beweegt zich in de rich
ting van Nunziata.
In het gebied van de uitbarsting van
de Etna heeft zich eea nieuwe krater
geopend, waiaruit rosse lavamassa's stroo
men.
De lavastroom heeft thans een breedte
van meer dan 1 K.M. en is verscheidene
meters hoog.
Mussolini heeft alle particuliere inza
melingen ten behoeve van de slachtoffers
der uitbarsting varboden en er daarbij
op gewezen, dat het kabinet zal beslissen
over de beschikbaarstelling van de nood
zakelijke middelen.
De bladen melden, dat op grond eener
eerste telling het aantal vluchtelingen uit
de bedreigde plaatsen bij de Etna onge
veer "4300 bedraagt.
Tot op heden zijn er weinig menschen-
levens te betreuren. De materieole schade
wordt echter geschat op meer dan 37
millioen gulden.
Volgens Zaterdagmiddag uit Cata
nia ontvangen berichten, zijn de uit
barstingen van den Etna, die Vrijdag
©enigszins minder machtig werden, weer
opnieuw in hevigheid toegenomen.
De 'snelheid, waarmee de lava zich
voortbeweegt, is weer belangrijk grooter
geworden.
De uitsluiting in West-Duitschland.
Aan de arbeiders en beambten van
de'fabriek van Krupp te Essen is een
blaadje uitgedeeld, waarin deze firma haar
plicht om aan de uitsluiting deel te ne
men poogt te rechtvaardigen. Voor de
kunststaalfabrieken zon op een loonpost
van 57.3 millioen. mark in de laatste
12 maanden door de handhaving van de
scheidsrechteljjke uitspraak een stijging
van 'de onkosten met ruim 3 millioen
mark komen.
De gevolgen van de uitsluiting worden
nu ook in de havens van Duisburg-
Ruhrort gemerkt. Terwijl de verscheping
van kolen zijn gewonen gang gaat, is
op de kaden voor orts en jjzer een op
stopping ontstaan, doordat de met staaf-
ijzer en rails binnenkomende schepen hun
ladingen niet meer kunnen lossen. De
ertsverscheping is geheel opgehouden,
daar do ertsschepen te Rotterdam
blijven liggen. Men vreest ook voor in
krimping van personeel bij de scheep
vaart.
yErnstig spoorwegongeluk in polen.
Gisteren heeft in Oost-Galicië een ern
stig spoorwegongeluk plaats gehad. Ten
gevolge van een verkeerden wisselstand
is een trein ontspoord, waarbij de locomo
tief en 2 wagons vernield werden.
In het geheel werden ongeveer 40 per
sonen, onder hen 5 spoorwegbeambten,
min of meer ernstig gewond. Vier hunner
zjjn reeds overleden.
De machinist en stoker bleven als door
een wonder ongedeerd. De schuld van het
ongeluk is aan den wisselwachter te wij
ten, die terstond in hechtenis is geno
men.
Volgens een bericht uit Los Angeles
is op het Santa Fe petroleumterrein nabij
Whittier (Californië) een .petroleumbron
in brand gevlogen. Honderden brandweer
lieden pogen het vuur te blusschen.
Boven de 2000 meter diepe bron schoot
plotseling een dertig meter hooge vlam
omhoog.
Onmiddellijk na de ontploffing, die ver
in den omtrek werd gehoord, sloegen
de vlammen naar de nabijgelegen voor-
raadtanks en boor-installaties over.
Reeds zijn 19 olie-installaties door het
vuur aangetast. De aangerichte schade
wordt op ongeveer 30 millioen dollar
geschat. Duizenden arbeiders konden nog
op het nippertje hun leven redden.
De winter komt.
In Noorwegen is het de laatste dagen
echt winterweer geworden. Te Sokna wijst
de thermometer 24 graden vorst aan.
Te Numedal en Diesberg vriest het 22
graden. Elders zijn temperaturen van 15
en 13 graden onder 0 geregistreerd.
Ook in Engeland heeft de winter zijn
intrede gedaan. De thermometer wees
reeds Zaterdagavond te Londen vijf gra
den Celsius vorst (23° Fahrenheit) aan,
en zelfs tien graden vorst (14° Fahren
heit) te Winchester.
De presidentsverkiezing In de Vereenigde
Staten.
Uit New-York wordt gemeld, dat vol
gens definitieve cijfers van de presidents
verkiezingen in de Vereenigde Staten op
Hoover §11/2, op Smith I61/2 millioen
stemmen zijn uitgebracht, zoodat de ne
derlaag van Smith niet zoo vernietigend
is geweest, als aanvankelijk werd aange
nomen.
Dat desniettegenstaande aan Hoover
4/5 van de kiesmannen toegewezen zijn
en het huis van afgevaardigden en de
senaat een sterke republikeinsche meer
derheid bezitten, ligt aan het Amerikaan-
sche kiesstelsel.
Wij hebben reeds medegedeeld, dat
Smith, de verslagen calididaat der de
mocraten, het plan heeft zich in het
particuliere leven terug te trekken. Uit
New-York wordt gemeld, dat hij denkelijk
president-commissaris zal worden van een
groote bank in Wallstreet, die thans wordt
opgericht.
Bomaanslag op de kathedraal van
Buenos-Aires.
Uit Buenos Aires wordt gemeld, dat
aldaar in de kathedraal een bom is ont
ploft, waardoor één persoon werd gedood.
De bom werd door een politie-agent
bij de deur van het kerkgebouw in een
koffer gevonden en ontplofte, toen de
politieman het helsche werktuig een der
tigtal meters vgrder onderzocht. "Er is
één doode. De belendende perceelen zijn
beschadigd.
Een andere bom werd bij de kerk van
Flores gevonden, doch deze kon men
bijtijds onschadelijk maken.
Korte berichten.
President Coolidge heeft verklaard,
dat hjj; toestemming heeft gegeven om
den Amerikaanschen kruiser „Maryland"
ter beschikking van Hoover te stellen
voor zjjn aangekondigd bezoek aan Mid-
den-Amerika.
Voortdurende regen is aanleiding
geweest tot groote overs troomingen in
Oost-Finland, De rivier en het meer Loi-
mola beginnen buiten hun oevers te tre
den.
De kroning van den nieuwen mi
kado van Japan heeft gisteren met groot-
sche plechtigheid plaats gehad.
,Het nieuwe Roemeensche kabinet
Manioe is beëedigd. Binnenkort zullen
nieuwe verkiezingen plaats hebben.
De Poolsche pers verneemt uit Kat-
iowitz, dat de justitie ten gevolge van de
arrestatie van een sinds 1926' van spion-
aage ten gunste van Duitschland ver
dacht persoon, opnieuw een uitgebreide
spionnagezaak op het spoor is gekomen.
Er zijn tal van menschen gearresteerd,
wien politieke en militaire spionnage ten
gunste van Duitschland ten laste gelegd
wordt.
Uit de Beiersehe gevangenis bij Bam
berg zijn gisteren twee gevangenen uitge
broken. Tot nu toe heeft men geen spoor
van hen kunnen ontdekken.
De jaardag der revolutie, die in Sak
sen een wettelijke feestdag is, werd te
Leipzig met een massabetooging op het
Marktplein gevierd, waaraan in weerwil
van het slechte weer vele duizenden per
sonen deelnamen.
Luitenant G. H. Madoocks is met
ijn eenmansvliegtuig uit een hoogte van
1000 voet boven Brooklands neergestort.
Hjj was onmiddellijk dood.
Te Klagenfurth, de hoofdstad van
l-'.arinthië, zijn malversaties op zeer groote
schaal ontdekt. Twee zeer bekende figu
ren in die stad zijn in verband niet
deze affaire in hechtenis gesteld. De mal
versaties loopen in het millioen schel
lingen.
Ned. verkeersvliegtuigen voor Japan.
Naar gemeld wordt, heeft de Neder-
mdsche Vliegtuigenfabriek uit Japan een
festelling ontvangen op 12 verkeersvlieg
tuigen, waarvan zes Fokkers type F. VII
met drie motoren en 6 Fokkers van het
-pe „Super Universal". De- drie-moto-
<ige toestellen, welke uitgerust worden
•Met Amerikaansche.Wright „Whirlwind"
motoren, worden gebouwd door de fa
briek in Amsterdam, terwijl de zes „Su-
j er Universal" verkeersvliegtuigen ver-
aardigd worden door de Amerikaansche
okker-fabriek te Hasbrouck Heights, N.
J.de „Super Universals" worden uit-
erust. met den in Japan in licence ge-
I ouwden Bristol Jupiter motor.
Deze opdracht is een mooi succes voor
e Fokker-fabrieken, omdat ze tot stand
kwam onder zeer krachtige Engelsche,
Iluitsche en Amerikaansche mededinging.
Verder wordt nog gemeld, dat de Ne-
derlandsche Vliegtuigenfabriek voor reke
ning van de thans samengesmolten Zwit-
aersche Luchtvaart-maatschappijen Balair
en Ad Astra, in bouw heeft genomen
één drie-motorig Fokker F VII verkeers
vliegtuig, en twee enkelmotorige verkeers
vliegtuigen type Fokker F VII; de beide
laatstgenoemde toestellen worden uitge
rust elk met een luchtgekoelden Jupiter-
motor, in licence gebouwd door de Sau-
rer-fabriek te Arbon, in Zwitserland.
Or J. Th. de Visser neemt afscheid van
1 het politieke leven.
Oud-minister de Visser heeft besloten,
zich in 1929 niet meer verkiesbaar te
stéllen voor de Tweede Kamer. Aan een
medewerker van het Vad. heeft hij o.m.
verklaard
Mijn besluit is onherroepelijk. Ik neem
afscheid van het politieke leven. Ik ga
heen als Kamerlid en ik ga heen als
hoofdredacteur van .„De Nederlander".
Ik heb er twee redenen voor. In de
eerste plaats: mjjn boeken. Ik ga weer
lezen. Ik ga mijn lievelingsvakken stu-
deeren. Theologie en historie. Tegenwoor
dig moet ik vrijwel alles laten liggen
ter wille van de parlementaire stukken.
Daarom ga ik weg. Zoo juist heeft een
uitgever mij gevraagd om een biografie
van Da Costa te schrijven bij een nieuwe
uitgaaf van ,zijn gedichten! En zoo is er
meer.
Ik heb nog een reden. Mijn leef
tijd. Het is niet goed, als de ouderen
te lang blijven. Ik wil den 'jongeren ele
menten niet in den weg loopen. Strak
worden vermoedelijk de Geer .en Siote-
maker toch ook weer candidaat. Neen,
ik maak plaats. Om mijn studie en om
mijn leeftijd en anders nergens om, want
moeilijkheden in mijn partij zijn er ge
lukkig niet. En nog eens: het besluit
is onherroepelijk.
Huldiging van de Koningin-Moeder.
Zooals bekend is, zal het Donderdag
10 Januari 1929, 50 jaar geleden zijn,
dat H.M. de Koningin-Moeder in Neder
land kwam.
Bij het Haagsche Comité 1929 bestaat,
naar men weet, het voornemen op dien
gedenkdag. H. M. de Koningin-Moeder,
die een zoo bijzondere ^plaats in aller
harten inneemt, te huldigen, door des
avonds een muziekuitvoering te doen ge
ven in de Groote Kerk alhier. De uit
voering zal duren van 8V2 tot pl.m. 10
uur. Dr Wagenaar heeft de leiding wel
willend -op zich genomen: een koor sa
mengesteld uit allereerste krachten, zal
a capella 4-, 5- en 8-stemmig toepasselijke
liederen .doen hooren; als soliste zal op
treden mevr. Noordewier—Reddingius,
terwijl ook eenige nummers zullen wor
den uitgevoerd met hobo, trompet, bazui
nen en orgel.
Do uitvoering, die èn 'door de tegen
woordigheid van H. M, de Koningin-Moe
der èn door het gekozen programma een
zeer bijzonder karakter zal dragen, wordt
uitgezonden door de Algemeene Vereeni-
ging Radio-Omroep te Hilversum.
Het is de bedoeling de muziek te
Den Haag door middel van radio ook
in andere kerkgebouwen te laten hooren.
Dit zal ook in andere plaatsen kunnen
geschieden. Hilversum toch heeft mede
gedeeld, dat bij deskundige voorbereiding
en inrichting dit mogelijk zal zijn.
In verband hiermee heeft het Comité
aan de colleges van B. en W. in alle
gemeenten des lands verzocht, de aan-
Binnenland.
Ernstig motor ongeval te Rijswijk.
Brutale roofoverval te Eygelshoven.
De encephalitis-bestrijding.
Dr J. Th. de Visser stelt zich niet her
kiesbaar als Kamerlid.
De voorzitter der Tweede Kamer onge
steld.
Buitenland.
De werkzaamheid van den Etna neemt ai.
Ernstig spoorwegongeluk in Polen.
De uitsluiting in West Duitschland.
De winter komt.
Het nieuwe Fransche kabinet.
dacht van kerkbesturen, van een Oranje
comité, van een Oranje-vereeniging, of
van een andere vereeniging in hun ge
meente op liet vorenstaande te vestigen,
opdat ook in hun gemeente een bijeen
komst in een of meer kerken of zalen
zal kunnen plaats vinden, waardoor op
den gedenkdag, den lOden Januari 1919,
op hetzelfde uur, de. muziek, welke aan
H. M. de Koningin-Moeder als huldiging
wordt aangeboden, door duizenden in den
lande zal kunnen worden gehoord.
Uit de aardewerkindustrie.
Naar de „Voorwaarts" verneemt, heeft
de Rijksbemiddelaar, de heer Van IJssel-
stein tegen Dinsdag a.s. betrokken par
tijen bij het conflict in de Goudsche aar
dewerkindustrie, tot een conferentie uit-
genoodigd.
Wjjziging der Invaliditeitswet.
Blijkens het Voorloopig Verslag over
het bovengenoemd wetsontwerp juichten
vele leden de indiening van dit wetsont
werp, waarbij zeer gewenschte verbeterin
gen worden voorgesteld, toe.
Sommige leden stelden de vraag, of
met de voorgestelde verhooging van de
loongrens tot f2000 wol kan worden vol
staan.
Verscheidene leden betreurden ook, dat
geen wijziging wordt voorgesteld van de
in art. 33 der Invaliditeitswet genoemde
leeftijdsgrens van 35 jaren.
Gevraagd werd, of de termijn van 1
Juli 1928 in art. 3 en 3a der Invaliditeits
wet niet '"kan worden verlengd.
Sommige, leden, die het verkeerd acht
ten, dat het loon van verschillende keil-
ners alleen uit fooien bestaat, waren
bevreesd, dat dit door de bij artikel II
voorgestelde bepaling zal worden bevor
derd, althans niet zal verminderen.
Andere leden meenden dit te moeten
betwisten. Zjj juichten de voorgestelde
bepaling toe, waardoor bereikt wordt, dat
alle kellners onder de Invaliditeitswet
zullen vallen.
De postvluchten Nederland
I n d'i
Het Persbureau Vaz Dias meldt: Het
vijlde postvliegtuig, de H-NAEN, dat zich
momenteel' op de thuisreis van Indië be
vindt is heden, 11 November, om 6 uur
Van Allahabad vertrokken en om 10.55
te Nasirabad aangekomen. Om 12.10 ver
trok hel vliegtuig; weer en kwam om 17.20
te Karachi aan. Men had met tegenwind
te kampen.
«1 ij.
bestrijdt met succes
Bij Apoth. en Drog. heelt doos f0.75halve doos 0.45
Motoronge-luk. Nabij Tliolen is
Zaterdag j.l. de motorrijder J. v. G. te
Maastricht, komen "te vallen. Hy heeft
zijn been gebroken. Met een auto is hij
naar het ziekenhuis te Bergen op Zoom
vervoerd.
Deeln emers aan ©en wed-
strjjd bekeurd. Door de politie op
Walcheren zijn "Zaterdag j.l. een 40-tal
deelnemers aan den kampioenswedstrijd
van de Kon. Ned. Motorvereeniging be-
