DE ZEEUW
TWEEDE BLAD.
Staten-Generaal.
Uit de Provincie.
VAN H00GER ORDE.
Gemeenteraad van Middelburg.
FEUILLETON
Op het kasteel Oud-Wassenaar werd gisteren door de Tuinbouwvereeniging Was
senaar en Omstreken een Chrysanten-tentoonstelling gehouden. Een drietal
fraaie Chrysanten, genaamd Louis.
VAN
VRIJDAG 0 NOV. 1028, No. 40.
TWEEDE KAMER.
Begrootingsdebatten.
De gisteren voortgezette algemeene be
schouwingen over den politieken toestand
waren niet bijster interessant.
Helderder is de politieke toestand in
elk geival door 't gisteren gesprokene niet
geworden.
De heer Albarda, S.-D., zette zijn
rede voort, waarbij hij hoog van 9en
toren blies. De rechtsche partijen, zoo
profeteerde hij, zullen door de actie van
Ds Kersten, Ds Lingbeek en de S.D.A.P.
naar alle kanfep afbrokkelen.
Natuurlijk moet er dan een andere par-
tij-groepeering komen. In verband daar
mede werd de samenwerking tusschen
S.D.A.P. en R.-K. Staatspartij ter sprake
gebracht.
De S.D.A.P. is graag bereid. D.w.z. de
leiders. Maar het Congres heeft tenslotte
de beslissing en de kans bestaat natuur
lijk, dat het zal gaan als in Amsterdam
waar de heeren Wibaut en de Miranda
door de federatie bij de wethouderszetels
vandaan werden gejaagd.
Intusschen werden reeds enkele punten
voor de vorming van een eventueel re-
geeringsprogram genoemd.
Om te beginnen: geen voortzetting van
de crisispolitiek. Aan de bezuiniging moet
een eind worden gemaakt, tenzij bezuinigd
wordt op de militaire uitgaven. Verder af
schaffing van de vrijwillige 'burgerwach
ten en den landstorm. Voorts staatspen
sioen, medezeggenschap, wettelijke vacan-
tie-regeling, toezicht op het bankwezen,
een andere grondpolitiek, enz.
Speciale vermelding verdient nog, dat
spreker met grooten nadruk ontkende,
dat de godsdienst het socialisme begint
te doordringen. Het is juist omgekeerd, de
godsdienst wordt steeds meer van het
socialisme doordrongen.
De heer Lovink, C.-H., bracht hulde
aan den Minister van Financiën, maar
betreurde het, dat bjj Onderwijs en bij
Waterstaat niets van bezuiniging te be
speuren valt.
Wat hei landbouwonderwijs betreft, be
streed spr. het plan, dit ondersvijs onder
het nijverheidsonderwijs te brengen. De
landbouw-organisaties zullen dit zeker
niet toejuichen. Het landbouwonderwijs is
onder toezicht der landbouwinspecteurs
30 jaren gegroeid en er is geen aanleiding
om van systeem to veranderen.
In ieder geval verzocht spr. de land
bouw-organisaties hierover te hooren, al
vorens uitvoering aan het plan te geven.
De land- en 'tuinbouw verkeert nog
steeds in een ongunstigen toestand. De
Troonrede geeft geen juist beeld van den
toestand Weliswaar is de regeering te
dezen aanzien in vele opzichten onmach
tig om verbetering te brengen, b.v. ten
aanzien van de prijzen der producten,
maar in ander opzicht kan zij wel degelijk
iets doen.
De Minister van Landbouw is van goe
den wil, maar de geheele regeering, en
vooral do Minister-President moet er van
doordrongen zijn, dat de landbouw in
dezen tijd grooten steun behoeft. De ex
port beheerscht in groote mate het wel
en wee der kleine land- en tuinbouwers.
Deze beschikken echter niet over de noo-
dige gegevens; deze bezit alleen de regee
ring, die den toestand kan overzien. Van
daar de bet eekeni s van do directie van
den Landbouw in het land. Voor land
en tuinbouw moet veel meer gedaan wor
den dan thans, om deze in staat te stel
len de moeilijkheden te boven te komen.
De directie van den Landbouw is onbe
vredigend ingericht. Ook de ontwikkeling
van het land- en tuinbouwonderwijs dient
bevorderd. Er zijn streken, die schreeu
wen om scholen. Verder mag ons land
op het gebied van de veeziekten niets
verzuimen om den uitvoer van ons vee
te bevorderen.
De beer Lingbeek (H. G. S.) hield
vervolgens zijne jaarlijksche scheldrede
tegen de A.R. partij en de C.H. Unie
en daarna kwam de heer B r a a t aan
het woord die aandrong op verlaging van
de ambtenaarssalarissen, en meer belang
stelling voor de belangen van het platte
land.
De heer L. de Visser (Comm.) he
kelde de S.D.A.P., die terwille van mi
nisterszetels bereid is haar geheele pro
gram te verloochenen en te eten uit de
hand van de bourgeoisie. Het proleta
riaat, aldus deze spreker, moet zich niet
coaliseeren met de bourgeoisie, doch zich
in slagorde scharen om met de scherp
ste wapenen den burgerlijken staat te
vernietigen en te vestigen de proletari
sche dictatuur. Als in 1918 de heer Troel
stra hier niet een operette-revolutie had
oip touw gezet, dan zou achter de groene
tafel thans niet zitten een intermezzo-
Kabinet van het kapitaal, maar dan zou
de dictatuur van het proletariaat thans
heerschen.
Vandaag voortzetting.
STAATSBEGROOTING 1929.
Buitenlandsche Zaken.
Aan de Memorie van Antwoord op het
Voorl. Verslag over Hoofdstuk III der be
grooting is het volgende ontleend:
Volkenbond
Wat het ontwapeningsvraag-
s t u k betreft erkent de minister dat de be
reikte practische resultaten niet groot zijn
Doch voor de ontwikkeling van den Vol
kenbond is het -geboden den samenhang
van de vraagstukken van arbitrage van
veiligheid en van ontwapening duidelijk
voor oogen te houden en 's ministers over
tuiging is onverzwakt dat een grondige
vermindering der bewapeningen slechts
langs dien weg zal kunnen worden be
reikt.
Verhouding tot België.
Hieromtrent deelt de minister het vol
gende mede:
Gelijk bekend is zijn met de Belgische
regeering besprekingen aangeknoopt, die
tot dusver een voorloopig karakter hadden
en welker doel was na te gaan, of een
grondslag kon worden gevonden voor
nieuwe onderhandelingen.
De Belgische regeering heeft haar stand
punt nog niet kenbaar gemaakt ten aan
zien van de bevindingen der deskundigen,
die zij, gelijk aan de bladen is medege
deeld, naar Den Haag heeft gezonden en
van hetgeen haar vanwege de Nederland-
sche regeering is medegedeeld, als door
deize eenerzijds wordt gewenscht en ander
zijds mogelijk geacht.
Het zal uit den aard der zaak worden
begrepen dat een en ander het niet moge
lijk maakt in dit stadium der zaak in na
dere uiteenzettingen te treden. De regee
ring zal blijven doen wat mogelijk is om
onware en tendentieuze inlichting van het
publiek tegen te gaan.
Het is bekend, dat de regeering ernstig
wenscht met België tot een goede oplos
sing te komen. Voor zoodanige oplossing
is noodig, dat de te treffen regeling zoo-
mei mogelijk op den voet van wederkeerig-
heid geschoeid zij, zoodat beide landen
ïaardoor worden gediend.
Tegenover de regeering te Brussel heeft
de Nederlandscbe regeering laten blijken
dat haar zorg voor de Nederlandsche be
langen niet in den weg behoeft te staan
aan een regeling, welke aan vele Belgische
desiderata in ruime mate tegemoet komt.
Ook de minister zal het toejuichen wan
neer ook met dezen nabuurstaat te zijner
tijd een regeling, van den aard als in het
Voorloopig Verslag bedoeld, nopens vreed
zame oplossing van geschillen zal kunnen
worden getroffen. Daarbij zal dan over
wogen kunnen worden, welke regeling
tusschen de beide landen, naast de reeds
tusschen hen geldende competentie van
het Permanent Hof van Internationale
Justitie het best past.
Binnenl. Zaken en Landbouw.
Beleid van den minister.
De minister die, gelijk trouwens al zijn
ambtgenooten, zich acooord heeft ver
klaard met het financieel program, merkt
op, van gansdher harte met den minister
van Financiën samen te werken om dat
program tot uitvoering te brengen.
Binnenlandsch bestuur.
De verplichting aan de Prov. Staten in
lichtingen te geven, is aan Ged. Staten op
gelegd zonder eenige aanwijzing omtrent
haar vorm. Mocht daaromtrent eenige na
dere regeling wenschelijk werden geacht,
dan zou het reglement van orde meer dan
de Provinciale Wet de daarvoor geëigende
plaats zijn.
Het ontwerp ter herziening van
de Gemeentewet, dat binnen weinige
dagen de Tweede Kamer zal bereiken, zal
voor de quaestie inzake de samenvoeging
van gemeenten allicht uitkomst geven.
Bü de behandeling van dat wetsontwerp
zal de vraag, of de vrouw al of niet tot
burgemeester zou kunnen worden be
noemd, een onderwerp van bespreking
kunnen uitmaken.
Het standpunt van den minister omtrent
het raadplegen van het gemeentebestuur
bij burgemeestersbenoemin
gen acht de minister thans genoegzaam
bekend.
■De minister is bereid met de Gedepu
teerde Staten dep provinciën overleg te
plegen of wellicht in de richting van in
tensiever controle ten aanzien van cor
voortdurend dwingen tot verandering. En
men zegt, dat reizen het beste genees
middel is voor hartkwalen. We hoopten,
dat het zoo blijken mocht.
Guy stond er hardnekkig op, om alleen
te gaan. Hij wilde niet, dat zijn moeder
hem naar Londen zou vergezellen; zelfs
wilde hij niet, dat zijn vader hem bren
gen zou tot de naastbij gelegen plaats,
waar die nieuwe en gevaarlijke dingen,
spoorwegen genoemd, de reizigers met
ondergang bedreigden. Maar Guy wou er
mee gaan, de dwaaste en vreemdste ma
nier van voortbewegen vond hij de beste.
Zoo wa3 het uitgemaakt, dat hij zou
vertrekken nog denzelfden dag.
Wat een vreemde dag scheen het, lang
en toch, hoe kort. Mevrouw Halifax was
onophoudelijk bezig. Nu en dan zag ik
haar, terwijl zjj van de eene naar de
andere kamer ging, met Guy's boeken
in hare band en Guy's linnen over den
arm.
Er waren geen geregelde maaltijden
dien dag, en het was wellicht ook beter
van niet. Ik zag John naar zijn vrouw
toekomen toen zij stond te naaien, om
haai1 eein stuk brood en een glas wijn te
brengen, maar zij raakte niets van dit
alles aan.
„Moeder, probeer het toch eens", fluis
terde Guy bedroefd. „Ik zou geen raad
weten, als ik u ziek had gemaakt."
ruptie bij gemeentebedrijven nog iets kan
worden bereikt.
Indien partieele herziening van de
Krankzinnigenwet mogelijk is,
waarbij aan de inzichten der medische
kringen zooveel mogelijk tegemoet wordt
gekomen, zal naar de minister ver
trouwt de indiening van een wetsont
werp nog in den loop van dit zittingjaar
kunnen volgen. In het omgekeerde geval is
te overwegen of het wetsontwerp, dat
thans vrijwel gereed is, ondanks het ver
zet uit medische kringen ware in te die
nen.
Werkverschaffing.
De ervaring, tot nu toe met de tewerk
stelling van arbeiders uit de steden opge
daan, is, afgezien natuurlijk van de ab
normale omstandigheden waaronder deze
tewerkstelling geschiedt, voortreffelijk.
Voor kosten van werkverschaffing heeft
in 1927 het Rijk tot dusver besteed rond
f 3.6 millioen. De subsidies, tot dusver uit
gekeerd of toegezegd, komen ten goede
aan een oppervlakte van pl.m. 100.000
HA.
Landbouw.
De minister acht het instellen van een
ondenzoek naar de vraag, hoeveel van de
oppervlakte grasland in Nederland voor
omzetting in bouwland geschikt is, niet
dringend. Het is niet mogelijk met eenige
zekerheid voorspellingen te doen omtrent
het tijdstip van indiening van een ont-
werp-Pachtwet.
De minister heeft allerminst het gevoel
dat de directie van den landbouw niet vol
doende geoutilleerd zou zijn; integendeel,
waar hij ook tast of vraagt, steeds krijgt
hij den indruk dat de zaken uitnemend
worden beheerd.
In de eerste plaats moet om financieele
redenen matiging worden betracht ten
aanzien van het lager land- ep tuin-
bou won der wijs, wat betreft subsi-
dieering van nieuwe scholen.
Het personeel van den Rijksvoorlich
tingsdienst voor de pluimveeteelt wordt
met een wetenschappelijk ambtenaar uit
gebreid.
De heer
van der
F e 11 z acht
een der moei
lijkste pro
blemen goede
aansluiting
van L.Q. en
U.L.O.
Het is ai-
om moeilijk,
vooral zooals
hier. Op
school J zit
ten hinderen
die er niet
hooren, om
dat zij niet
verder gaan dan de L.O. De moeilijkheid
wordt iets minder, als school J kan dalen
van 195 tot 164. Men kan beter later, bijv.
na de 4e klasse, beoordeelen welke kinde
ren op die school hooren. Spr. vïaagt dit
ook hier nauwgezet te overwegeu, ook
in het belang der kinderen.
De voorzitter geeft _dit volkomen
toe. School J. is eigenlijk een opleidings
school voor verdere studie, maar men
zit met het fatale aantal' kinderen. De
(moeilijkheid is soms, dat ook na het
vierde jaar de beslissing moeilijk is.
De heer Paul zegt, dat het een moei
lijke kwestie is, ook om kinderen na
het 4e jaar naar een andere school' te
brengen. De v o o r z. zegt ernstige over
weging toe.
De heer Vertregt wijst er op, dat
da gewone scholen f 1.98 per Teerling aan
water gebruiken en school G maar f 0.19.
Dhr de Ve er zegt: op school G ge
bruikt men voor schrobben en schuren
regenwater en maakt men heef weinig
gebruik van de closets.
Bij den post bijdrage aan 71e R.H.B.S.
groot f25.250 zegt dhr Jeronimus,
dat Goes en Vlissingen er veel goedkooper
afkomen, waarschijnlijk door overname
van de gemeentelijke scholen.
Dhr de Veer zegt, dat het in oude
contracten met die gemeenten zit; er
izal niets aan te doen zijn. Men zal'
er eens naar kijken.
„O, wees maar niet bang, wees maar
niet bangl" Zij glimlachte, nam den wijn
en dronk dien, brak een stuk van het
brood en ging weer door met haar werk
De tijd vloog snel om, haar jongen moest
vertrekken.
De geheele huishouding kwam in de
Hall bijeen om mijnheer Guy vaarwel te
zeggen. Iedereen hield veel van mijnheer
Guy en men geloofde, dat zaken hem
plotseling zulk een lange reis deden
ondernemen.
Ten slotte gingen Guy, zijn vader en
moeder, alleen in de studeerkamer. Spoe
dig kwam zijn vader weer naar buiten
en sloot de deur, opdat er niet een enkel
getuige zou zijn bij de laatste weinige
woorden tusschen moeder en zoon. Ten
slotte kwamen beiden in de hal, moedig
en kalm, deze kalmte bleef zelfs bewaard
bij bet laatste „vaarwel".
Zoo zonden zij Guy heen, heen in
de wijde, gevaarlijke wereld alleen,
zonder iemand, die hem behoedde, be
halve de vreeze Gods, de raadgevingen
van zijn vader en de gebeden van zijne
moeder.
HOOFDSTUK XXXIV.
Twee jaren gingen heen over Beech-
wood. De laatste der kinderen had opge
houden kind te zgn; en wij bereidden
Dhr Cornelisse heeft er bezwaar
tegen, dat de leerlingen en onderwijzers
van da Ambachtsschool1 particulier werk
doen en dan nog onder den geldenden
prijs. De v o o r z. zegt onderzoek toe.
Dhr Mes wil den post f4000 van het
Middélburgsch Muziekkorps verminderen
tot f 3500, en f 250 aan Excelsior geven en
f 250 reserveeren.
De v o o r z. meent, dat het M. Muziek
korps niets missen kan.
Dhr Paul is den heer Mes dankbaar
maar wil Excelsior niet helpen ten koste
van het M. M. De heer Mes belooft dan
niet voor subsidie aan Exelsior te zullen
stemmen.
Dhr Wondergem krijgt ten antwoord
dat aan den 'Kleverskerkschen weg voor
75 arbeiders gedurende een jaar werk zal
zijn en mevr. de Graaf, dat de werkloozen,
die aan de Oranjezon werken, ook behoo-
ren tot de bij de Arbeidsbeurs ingeschre
venen.
Dhr Jeronimus zou met een voor
stel komen tot algemeene pensioenaf-
trek, als de financieele verhouding tus
schen Rijk en Gemeenten niet op losse
schroeven stond.
Bij de inkomsten vroeg de heer Paul
wat zal gebeuren met de vesten in ver
band met de electrische bemaling van
den Polder Walcheren.
Do v o o r z. zegtniets, alleen zal ge
vraagd worden in den Langevielesingal
een tweeden jjuiker te maken en dan
wordt ook de brug verbreed.
Dhr Jeronimus wijst op den post
bijdragen der familie voor verpleging der
krankzinnigen, die bier is 3 pCt. en in
Goes b.v. 20 pCt. en Vlissingen 8i/a pCt.
De v o o r z. kan verzekeren, dat ei
sterk op gelet wordt, wat kan worden be
taald.
Dhr Jeronimus stelde voor, de 75
opcenten op de vermogensbelasting te
verlagen tot 50 opcenten. Dit wordt aan
genomen met 10 tegen 7 stemmen, tegen
de.S.D.A.P. en de V.D.
Bij den post belasting op vermakelijk
heden, herhaalde de v o o r z. op een
vraag van den heer Den Hollander, dal
B. en W. de zaak nader onder de oogen
zullen zien.
Tenslotte acht de heer De Veer een
verhooging van den post H. 0. (f 540.000)
niet noodig en acht hij onvoorzien ad
f 23.459.'251/2 voldoende.
De heer Paul meent, dat het eigen
aardig is, dat de wethouder van finan
ciën stemde voor 50 opcenten Op de
Vermogensbelasting en in de begrooting
75 opcenten stonden.
Dhr de Veer zegt, dat hij tenslotte
geen overwegend bezwaar had tegen ver
laging van die belasting. De begrooting
heeft een goed aspect.
De heer Onderdijk vraagt, of het
niet voorzichtig is f 645.000 te ramen
voor den H. O., maar legt zich bij f540
duizend neer. Hierna wordt de begroo
ting met algemeene stemming onveran
derd vastgesteld.
De begrooting was dus in ongeveer
91/4 uur afgehandeld.
De voorzitter bracht den leden
dank voor de waardige wijze waarop zij
met waardeering van eikaars gevoelen
de begrooting hebben behandeld, en sloot
te half elf de vergadering.
Ammoniakfabriek te Axel.
Naar Zei. meedeelt is een terrein van
60 H.A. onder de gemeente Axel' voor
waardelijk gekocht door de „Compagnie
de Carbonisation, et de Recuperation de
Sous-Produits (Procédés Evence Coppee)
gevestigd te Brussel.
Voorzitter van den Raad van .Commis
sarissen in deze Vennootschap is Baron
Cop'pée te Brussel'.
Behalve het doel, in de benaming der
Mij. zelve aangegeven, mag deze,; zich
Lieikighouden met het wasschen en sor-
teeren van kolen, het fabriceeren van
bijproducten, scheikundige producten en
hqt exploiteeren van steenkolenmijnen.
Heit kapitaal der Mij. is groot een be
drag van fres 19.000.000.
Door de Mij', is in 1911 een obligatielso-
niug aangegaan groot fres 15 mililioen
rentende 441/2 pet.
De Mij. heeft contracten gesloten, voor
de oprichting en exploitatie van fabrieken
ons voo-r op die groote gebeurtenis in elk
huishouden het eerste huwelijk, lat
zou zonder veel ophef gebeuren gelijk
Edwin en Louise beiden hadden ver
langd.
Guy was nog altijd in het buitenland.
Dat hij heengegaan was, had het ge-
wenschte gevolg gehad- Maand na maand
kwamen zijn brieven, de een al hoopvol
ler dan de andere, allen balsem voor het
moederhart. Hij schreef ook aan ande
ren, behalve aan zijn moeder. Maud en
Walter antwoordden hem en vertelden
hem in lange brieven alles, wat er thuis
gebeurde en zij begonnen zonder aarze
ling, neen, met veel trots en genoegen, te
spreken, over „mijn broeder, die in het
buitenland is."
De wonde sloot zich, de vrede werd
hersteld. Maud sprak er zelfs van, dat
Guy thuis moest komen voor „onze
bruiloft" maar men had haar nooit
de geheele geschiedenis verteld en boven
dien was zij te jong nog om liefdes
zaken te kunnen begrijpen.
Ursula's haar begon van bruin grijs
te worden en John begon te klagen, dat
hij Enderley's heuvels niet zoo snel meer
kon opklimmen als toen hij jong was.
(Wordt vervolgd.)
Naar het Engelseh.
110) -o-
„Dat doet er niet toe, als ik hen bei
den maar niet zie. Ik kan dat niet ver
dragen. 't Maakt me gek. 't Maakt me
slecht."
„Neen, Guy, neen, mijn jongen. Heb
geduld, het zal wel overgaan."
„Ja, als ik iets te doen had, moeder",
en terwijl hij bij zijn moeder neerkniel
de: „Moeder, gij behoeft niet zoo onge
lukkig er uit te zien; ik zal Edwin geen
kwaad doen ik zou zijn geluk hem
niet willen afnemen maar om dat aan
te zien, dag bij dag en uur bij uur
dat kan ik niet. Vraag me niets; laat mij
heengaan."
„Maar waarheen?"
„Overal, gelijk ik zei; alleen, laat me
ver van hen weg gaan, waar geen nieuws
van hen mij bereiken kan. Naar een
plaats, o lieve moeder, waar ik niemand
lastig vallen en ongelukkig maken kan."
De moeder schudde zwak met 't hoofd.
Maar zjj zag toch in, dat Guy gelijk had.
Te verwachten, dat hij thuis zou blij
ven, was wreedheid. Gelijk hij zeide, hij
kon het niet verdragen weinigen zou
den het hebben gekund. Weinigen zelfs
onder de vrouwen onder de mannen
nog minder.
„Mijn jongen, het zal gebeuren zooals
gij wilt, gij zult gaau".
Dat had ik niet van haar verwacht,
ten minste-niet zoo dadelijk. „En wanneer
zal ik gaan?"
„Wanneer ge wilt".
„Vandaag nog, misschien zpu ik van
daag nog kunnen gaan."
„Dat kunt gij, als gij 'twilt, mijn beste
jongen."
Maar, zoodra .zij dit gezegd had, scheen
de volle beteekenis van dit alles haar
duidelijk te worden.
„Guy 0 Guy ,mijn hart breekt 1 Be
loof me, dat jc probeeren wilt, weer je
zelf te wezen dat je noo'it anders kult
wezen dan mijn eigen, beste jongen, als
ik toesta, dat gij vertrekt?"
Wat hij antwoordde, of wat er verder
voorviel tusschen hen, weet ik niet, want
ik begreep dat ik dadelijk de kamer ver
laten moest en zoo deed ik. Toen ik eeni-
gen tijd na het uur„ waarop John ge
woonlijk van de molens terugkeerde, ook
thuis kwam, bevond ik, dat alles gereed
was voor het onmiddellijk vertrek van
Guy.
Er waren zaken in Spanje iets met
wol uit Andalusië, dat de vader als reden
opgaf voor de reis. Dat zou hem bezig
houden en afleiden, en hem bovendieü
(Slot.)
