DE ZEEUW TWEEDE BLAD. VAN H00GER ORDE. Gemeenteraad van Middelburg. FEUILLETON Door een eenvoudigen land bouwer in het Westland is een aardappel poot- en plantmachine uitgevonden, welke alles wat op het gebied daarvan bestaat, ver in de schaduw stelt. De plant machine, welke zonder prece dent is, wekt reeds alom belang stelling van deskundigen en financiers en zal een enorme be sparing beteekenen bij den aan plant van jonge plant in het grootbedrijf. De plantmachine, die 2 rijen tegelijk kan beplan ten. Gezien van den kant der Middelburg- sche belastingbetalers, echter is het wet* ontwerp voordeelig te noemen, althans voor hen, die een inkomen hebben van minder dan f 20.000. Vooral de lage in komens zullen er van profiteeren. Dit is Sprekers voorloopige indruk. Spr. komt nu tot de gemeentebedrijven. Zou het verstandig zijn, de bcdrijfstarieven nu al te gaan verlagen, gezien den on- zekeren toestand, dien we tegemoet gaan? Bij het electriciteitsbedrijf beteekent een verlaging zoo weinig voor verbruikers. Daar zijn bovendien afnemers bij, die op andere wijze in de belastingen niets of heel weinig bijdragen. B. en W. kunnen nog geen nadere mededeelingen over tariefswijzigingen doen. Ze zullen dit overwegen, ook voor het gas. Het best is, deze voorstellen af te wachten en nu geen ondoordachte besluiten te nemen. Dan de 8V2 pCt. pensioen-aftrek voor nieuw gemeente-personeel. Spr. is er al tijd voor geweest, bestaande salarissen te handhaven. Maar de nieuw-aangestel- den hebben geweten, dat ze 8V2, pCt. moesten betalen. Het zou schandelijk zijn, als ze daarop aanmerking maakten. De loonen in gemeentedienst te M'burg maken tegenover het particulier bedrijf een goed figuur. De v 0 0 r z. stelt voor, het voorstel- mevr. Weijl tot instelling van een com missie voor verzoekschriften, in handen te stellen van B. en W. om advies. Goed gevonden. Spr. antwoordt den heer Cornelisse, dat B. en W. zullen overwegen enkele ontheffingen te verleenen voor de belas ting op de publieke vermakelijkheden. B. en W. gullen alle scholen, in deze maand November inspecteeren en zien, wat er aan mankeert. Inzake de schoolartsen-kwestie zijn B- en W. bezig hiervoor een regeling te tref fen met „een bevriende macht". Met Vlis- singen en Goes 'is het mislukt. Nu wordt naar een andere oplossing gezocht. Maar het is niet gemakkelijk. Tot den heer Jeronimus zegt Spr., dat B. en W. geen begeleidend schrijven bij de begrooting hebben gevoegd, omdat dit jaar de grootste haast moest worden betracht W eth. de Veer deelt nog mede, dat B. en W. voortaan de onderhoudsposten der bedrijven zullen ramen naar het ge middelde over 3 jaar, al zal de Raad er niet veel mee opschieten. Hierna pauze. Middagvergadering. Weth. O n d e r d ij k, s.d., bespreekt de kwestie van het eigen beheer. Spr. wil daarvan nu alleen den praktischen kant bezien. Hel is zijn persoonlijke opvatting, dat de gemeente in eigen beheer moet uitvoeren alle dingen, die tot de gemeen te-huishouding behooren. In de practiik geschiedt dit niet door B. en W., waar schijnlijk, omdat er geen soc. dem. meer derheid in het college is. (Dhr Paul: het scheelt niet veel meer). B. en W. passen eigen beheer alleen toe, als aanbesteding duurder is. Meer malen niet altijd is eigen beheer goedkooper dan aanbesteding. Zoo b.v- het schilderen van voor- en zijgevel van het stadhuis. Wat de werkverschaffing betreft, daar omtrent deelt spreker mede, dat, als het thans in uitvoering zijnde werk klaar is, het eerst voor de hand liggend plan is hot gereed maken van het terrein aan den Kleverskerkschen weg tot industrie terrein. Het overleg dienaangaande is al reeds ver gevorderd. Dit terrein zal dan gemakkelijk por spoor en boot te berei ken zijn. Rijkssteun is officieus toege.- zegd Spr. hoopt, dat bij vestiging van industrieën aldaar, het aantal werkloozen zal verminderen. Men kan dit toekomstmuziek noemen, maar meermalen is gevraagd naar ge schikt industrie-terrein, zoowel van per sonen in als buiten de stad. Spr. meent ook, al zijn er gunstiger perspectieven dan vorig jaar, dat we van de werkloozenzorg in de naaste toekomst niet zullen afzijn. Er zijn eenige gunstige verschijnselen- Het aantal werkloozen is nu aanmerkelijk minder dan in denzelfden tijd van "het vorig jaar. Vitrite Works en Schelde vra gen meer werkkrachten. De Meelfabriek werkt tijdelijk en Philips vraagt aan de Arbeidsbeurs jonge krachten. Wat do scholen betreft, zegt Spr., dat school A nu geheel gerestaureerd is. Ieder jaar krijgt een halve school een beurt, zoodat na weinige jaren alle scho len opgeknapt zullen zijn. B. en W. hebben plannen gezonden naar de gezondheidscommissie, inzake op ruiming van krotwoningen en bouwen van woningen voor groote gezinnen. De ge zondheidscommissie berichtte, dat ieder geval van onbewoonbaarverklaring op zichzelf moet worden beschouwd. Er is nu een staat van zulke krotwoningen bij de gezondheidscommissie ingediend. Op antwoord wordt nu gewacht. Het wachtlokaal op de Loskade vol doet in de behoefte. Het crediet er voor uitgetrokken is niet overschreden. Er zal nou van overgehouden worden. Dhr Streefkerk heeft berekend, dat de uitgaven voor Openbare werken en werk loozenzorg sterk zijn gestegen. Spr. vraagt of dit bedoeld is als een afkeuring vaii het beleid van B. en W. Zoo ja, dan vraagt spr. aanwijzing der posten, waar op onnoodig is uitgegeven. In de oorlogsjaren was er liet parti culier steuncomité. Zoo noodig gaf de ge meente toeslag aan dit comité. Maar op die manier betaalde het gewillige deel der burgerij tweemaal: eerst particulier, en daarna in den vorm van 'belastingen., Toen is er een post op de begrooting gebracht. Dhr Jeronimus heeft gezegd, dat er aan de beschoeiing aan den "kaaimuur te langzaam is gewerkt. Maar bij een werk als dit moet wel eens gediscussieerd en beraadslaagd worden, hoe het op dé beste wijze te doen is. Dhr Jeronimus zag één man vaak staan luieren. Maar die beraadslaagde dan zeker met zich zelf. Overigens wil spr. in zulke gevallen graag den naam van den man weten. In 't algemeen verstaat hot gemeente- personeel zijn plicht. Natuurlijk zal hierop wel eens een uitzondering gevonden wor- VAN DONDERDAG 8 NOV. 1928. No. 39. (Vervolg mu-rgenvergadeiiiig.) Dhr Streefkerk (C.H.) heeft eins de begrootingen ,der laatste jaren nage gaan en berekend, welke hoofdstukken sinds 1921 meer of minder geld vragen. Spr. kwam tot de conclusie, dat vooral openbare werken en werkloozenzorg vee. méér geld vragen dan in 1321. Onderwijs daarentegen vraagt minder, behalve de H.B.S., maar ten aanzien van deze laat ste school gelden wettelijke voorschriften Dhr Verlregt, A.R., waarschuwt tegen eigen beheer. Er zijn eenige wea ken, die er zich toe leenen, maar in het algemeen is publieke aanbesteding in het belang der gemeente- Het geval Hilversum door den heer Cornelisse genoemd, zal nog in de toekomst moeten blijken juist of onjuist te zijn. Spr. vraagt of B. en W. al kunnen zeggen, wat de gevolgen zul len zijn van aanneming van het wets<- ontwerp inzake de fin. verhouding tus- schen Rijk en Gemeenten? De vo'orz. antwoordt op dit Laatste ont kennend. Dhr v. d. Feltz, C.-H., "heeft do be drijven nagezien en kwam tot een ver lies van f 19 ii f 20.0i)0 in totaal. Dhr Paul: hoe becijfert 11 dat? Dhr v. d. Feltz: heeft alle bedrijven (gas-, water-, electriciteit, vleeschkeuring gemeentewerken en reiniging) samengeteld en kwam toen tot het genoemde resultaat. Spr. is er voor, dat de tarieven over het algemeen zóó zijn, dat rekening ge houden wordt met het vrije bedrijf en met andere gemeenten en dat het verbruik wordt aangemoedigd. De tarieven zijn, zooals spreker aantoont, in Middelburg niet te hoog. Verlaging is niet direct noodzakelijk. Er is meer. Door B. en W. is een vast rechttarief aangekondigd. Ook zal het Gasthuis meer kosten. Spr. verwijst ook naar het wetsontwerp inzake de regeling tusschen Rijk en gemeenten. Dat kan groo te verandering brengen in de gemeente huishouding. Ook zal de waterleiding straks uitgaven vragen. Daarom is het noodig een appeltje voor den dorst te heb ben en nu niet de tarieven te verlagen. Antwoord van B. en W. Weth. d 0 Veer (A.- R.) zou het zelfde van vorig jaar willen zeg gen: B. en W. staan tusschen twee uiter sten in. Maar ze staan ver der van den heer Jero nimus dan van den heer Corne lisse. Dhr Jeronimus heeft hier en daar een greep gedaan zonder eenig verantwoorde lijkheidsbesef. Hij voelt heel goed, dat al wat hij zegt practisch niet uit te voeren is. Was hij van de uitvoerbaarheid wel over tuigd, dan zou hij wel voorstellen indie nen en verdedigen. Toen spr. den heer Cornelisse hoorde, dacht spr.: als B. en W. nu nog op enkele punten tegemoet komen, ben ik nog wel geschikt als wethouder in een soc-dam. gemeente. Maar de heer Cornelisse heeft verge ten, dat de belasting vorig jaar enorm is verhoogd, en dat do belasting.'- schroef ook nu nog veel te strak is aangezet. Als men 'dat vergeet, kan men den toestand vrij gunstig 'beoordeelen. Een sterke progressie, die de S. D. A. P. wil, zal hier niet veel in 'tlaadje bren gen, omdat we hier weinig booge in komens hebben. Naar het Engelseh. •109) 0— „Man zie niet zoo ongelukkig. Ik bedoelde niet je 'te laken we mogen bet mis hebben, wij beiden wij allen. Maar laat ons niet bang wezen. Wij we ten, Wie medelijden met ons heeft gelijk wij medelijden hebben met onze kinde ren." Zoo sprak zij en nog veel meer, maar het duurde lang voor hare woorden eeni- gen 'troost brachten. Daarop spraken de ouders samen en probeerden een regeling te treffen, dat Guy iets te doen zou hebben en gekalmeerd zou worden, of anders Edwin voor een korten tijd uit zijn gezicht zoude gaan. Een keer zin- spelde ik er op, dat het goed zou zijn, als Guy u.it het huis ging, maar me vrouw Halifax scheen bang te worden voor dit plan alsof het een voorbode zou zijn van eeuwige ballingschap. „Neen, neen, alles, behalve dat. Dan Guy zou ook niet willen. Hij is nooit bij me vandaan geweest." We lladden nog aan iets anders te denken namelijk hoe wij dit alles ver borgen zouden houden voor de pratende en lasterende wereld. Gelukkig 'kwam Er is f 25.000 aan Hoofdei. Omslag door B. en W. minder geraamd dan vorig jaar. Maar ol de ingezetenen nu individu eel minder of meer te betalen zullen heb ben, kan pas gezegd worden als het be lastbaar inkomen bekend is, dus bij de vaststelling van den factor. Spr. merkt verder op, dat dit jaar rente en aflossing van een geldieemrig op de begrooling vooiknmon, die vo ig jaar bij onvoorzien voorkwamen. Dat heeft dhr Jeronimus bij z'n optel.ing der hoofdstukken vergeten. Spr. erkent, dat gas- en electriciteits bedrijf er gunstig voor staan. Maar er staat tegenover een nadeelig slot op de begroating der Godshuizen. Dat zal een bijdrage uit de gemeentekas kunnen kos ten en een ongunstigen invloed op de gemeentebegrooting hebben. Ook is er de kwestie van de werkver schaffing. Daar staan we momenteel zeer gunstig voor, maar er kan weer een tijd komen, dat er geen productief werk meer is. Dan zal 'tde gemeente weer meer geld kosten. Nu kunnen we niet zeggen: schaf die werkverschaffing af. Spr. kan althans de wijzers van de klok niet Zoover terug zetten. Wat zouden winkelstand, armbesturen enz. daar niet van onder vinden I De fin. verhouding tusschen Rijk .en gemeenten is ook onzeker. Wordt dit wetsontwerp ongewijzigd ingevoerd, dan gaan we een onzekere toekomst tege-' moet. De uitkeering uit het gemeente fonds kan voor de gemeentekas mee- en tegenvallen. Ze zal minimaal f 260.000 en maximaal f 390.000 bedragen. Dat is dus een groot verschil. Spr. hoopt, dat de uitkeering ongeveer f323 00 zal zijn. We raken dan kwijt de gemeentel, inkom stenbelasting, de uitkeering der wet '97 en de opcenten op de personeele be lasting. totaal f 670.000. "De gemeente krijgt grondbelasting ongebouwd en ver teringsbelasting, samen f 170.000. Het ver schil (pl.m. f500.000) is te vinden door opcenten op het gemeentefonds, op de vermogensbelasting, op de grondbelas ting (gebouwd) en door de uitkeering uit het "gemeentefonds. Als we het gemiddelde uit het gemeen tefonds krijgen, is het noodig de op centen op het maximum te bren gen, als we een Hoofdei. Omslag van f 568.000 willen krijgen. Zoodra we dus een beduidenden tegenvaller, Oen slecht jaar, krijg -n, zitten we omhoog. Als de opcenten op het maximum ge bracht moeten worden, moeten men- schen met een inkomen van f 20 090 en hooger meer belasting betalen dan nu. Ook dreigt het gevaar, als de forensen- belasting werd1 afgeschaf', dat nrmmcVn met hoogo in' onens bu'te-i d stal g->an wonen. Die forensenbelasting houdt hen nu' nog tegen. Spr. acht de afschaffing van de forensenbelasting een der groot ste bezwaren van het wetsontwerp, ge rekend met de eigenaardige progressie in de gemeentefondsbelasting. Spr. weet van verschillende menschen, die, als dit ontwerp wet wordt er over denken te gaan wonen op het Zand of te Domburg of Oostkapelle. juist dien morgen onze goede vriendin Lady Oldtower en haar rijtuig, vol doch ters, zoodat mevrouw Halifax mot een eenvoudige waardigheid, welke alle com mentaar overbodig maakte, het feit mee kon deelcn van „het engagement van mijn zoon Edwin"; de uitnoodiging voor Maud en juffrouw Silver welke nog eens werd herhaald, werd gretig aangenomen. Eén ding viel mij op, dat mevrouw Ha lifax als zij sprak, van of tot het meisje, dat in één dag van gouvernante, waarlijk een lid van het gezin was geworden, zij, net als vroeger steeds zei: „juffrouw Silver", of „mijn beste", nooit „Louise" of „mademoiselle d'Argent". Voor dat zij Beechwood ging verlaten kwam "Edwin haastig binnen en sprak met z'n moeder. Wat hij zeide, was blijk baar pijnlijk voor beiden. „Ik ben er mij niet van belust, Ed win; ik had niet in het minst de bedoe ling om haar te beleedigen." Edwin was een goede jongen, hoewel misschien wat minder teeder dan de andere jongens. „Maar u zult vriendelijk voor haar zijn, moeder? ik weet u wilt". „Heb ik dat dan niet gezegd?" „En mag ik haar hier hij u brengen?" „Als gij wilt." Mevrouw Halifax stond hij het raam van de eetkamer, te vergeefs beproevende om haar zelfbeheersching te herwinnen- „Kon ik haar maar liefhebben. Als zij mij haar maar had doen liefhebben", zei ze 'telkens. Ik hoopte uit het diepst van mijn hart, dat Edwin dit niet had gehoord en ook niet zou zien hoe zij onwille keurig achteruit week, toen hij zijn aar dig meisje, op wie hij zoo trotsch was, en waarmee hij zoo gelukkig scheen, bij zijn moeder bracht Louise keek op met tranen in haar oogen. „O, wees vriendelijk voor me. Niemand is ooit lief voor me geweest, totdat ik hier kwam." 't Goede hart van mevrouw Halifax kwam boven, zij hield fgaar armen open. „Wees goed voor Edwin heb Edwin lief en ik zal je liefhebben ik ben er zeker van." De moeder kuste haar een paar malen en liet enkele tranen vallen; daarna ging zij zitten, terwijl zo het meisje nog al toos bij de hand hield en zich inspande, om haar allerlei vriendelijkheden te be- toonen. „Zijt ge dik genoeg gekleed? Edwin, zorg, dat mijn bontmantel mee in het rijtuig komt. Wat een koude lingers. Neem wat wijn voor ge weggaat, mijn beste." Juffrouw Silver snikte, en mompelde iets van vergiffenis schenken. „Ik heb niet gesproken over vergeven doe gij het ook niet; laat ons geduld hebben we zullen allen gelukkig wor den mettertijd." „En Guy?" „Guy zal wel spoedig weer de oude wezen", antwoordde de moeder, ietwat trotsch, „laat ons over hem niet spreken, mijn beste". Op dit oogenblik verscheen Guy, die de wielen van het rijtuig wel gehoord moest hebben, en giste, dat juffrouw Sil ver wegging. Hij zag, dat z'n moeder juffrouw Silver bij de hand had; en dat Edwin ernaast stond trotsch en blij, met z'n aröi om Louise. Hij nam deze niet weg. Mevrouw "Halifax keek verschrikt op- „Zij gaat juist vertrekken, Guy. Geef haar de hand en zeg haar vaarwel." Guy greep de hand van het meisje, welke bedroefd en vriendelijk uitgestoken werd en hield deze vast. „Laat haar gaan", riep Edwin, boos. „Zeker. Ik begeer niet in het minst haar tegen te 'houden. Vaarwel Plezierige reis!" En, terwijl hij nog steeds haar hand vasthield, zag hij met brandende oogen 'op de gelaatstrekken, welke hij zoo liefhad gelijk jongens liefhebben „Ik zal aanspraak maken op mijn recht, voor één keer slechts mag ik zuster Louise?" En met een uitdagenden den. Maar dit is ook zoo in het parti culier bedrjjf. Spr. acht het onjuist de loonen van gemeente-ambtenaren en -werklieden te vergelijken met het particulier bedrijf. Beter is dit te doen met andere Over heidsbedrijven. En dan blijkt, dat de loo nen onzer gemeente niet van de hoogste maar ook niet van de laagste zijn. De conjunctuur beweegt zich in sta gende lijn. (De voorzitter: wat zeg je dat deftig.) Het overheidspersoneel hag niet staken, maar dan moet het ook behoorlijke positie hebben. Tot den heer Jeronimus zegt spr.. dat deze niet mag nalaten, als hij dit in hét belang der gemeente meent te moeten doen, voorstellen in te dienen. Spr. heeft van 19131917 als S.D.A.P.'er in den Raad alleen gezeten, maar heeft meerma len, natuurlijk niet altijd, voorstellen door hem ingediend, aangenomen gezien. Spr. acht het tijdstip, door den heer Hondius gekozen om te pleiten voor steun aan den particulieren woningbouw, slecht gekozen. In Middelburg wordt door par ticulieren voldoende gebouwd. Er is meer aanbod dan vraag. Spf. meent, dat som mige ingezetenen in hun belangen zouden worden geschaad, als de Raad aan de particuliere bouwers nu faciliteiten ging verleenen. Spr. meent, dat het een fout is van den heer v. d. Feltz alle bedrijven ovei één kam te scheren. Bedrijven als gas., waler- en electriciteitsbedrijven behooren gescheiden te blijven van de eigen huis houding als gemeente-reiniging en -wer ken. Men moet de laatste vergelijken met andere gemeenten. En dan meent spr. dat Meppel en Middelburg voor wat de reiniging betreft, de goedkoopste gemeen ten in het Land zijn. Ook wat de bestra ting betreft, meent spr. op 'grond van de gegevens, die «hij momenteel te zijnet beschikking heeft, dat Middelburg hier aan den lagen kant is. Dienaangaande wacht spr. echter nog meer gegevens, Dc voorz. zegt den heer Jeronimus toe, dat B. en W. zullen trachten, zoo vroeg mogelijk de verschillende stukken ter beschikking van de Raadsleden te zullen stellen. Replieken. Dhr Cornelisse, s.d., is bijna vol komen bevredigd door de antwoorden van B. en W. Spr. wil op spoed aandringen bij de gezondheidscommissie ten aan zien van de opruiming van krotwoningen. Het antwoord van den heer de Veer deed spr. denken aan een roo'd-zwart ministerie. I Dhr Mes (R.-K.): dat komt nooit. Dhr Jeronimus: ho, ho. Dhr Cornelisse bepleit nog eens intrekking van de 8V2 pCt. pensioenpre mie voor nieuw-aangesteld gemeente-per soneel. Spr. acht, dat weth. de Veer wel over dreef, toen hij sprak van een uittocht uit de gemeente na afschaffing der forensen belasting. Spr. vraagt tenslotte, of B. en W1. al stappen hebben gedaan, inzake de grens wijziging. De voorzitter antwoordt, dat hier aan gewerkt wordt. De zaak is bij Ged. Staten aanhangig, maar er is nog geen antwoord ingekomen. Dhr Streefkerk, C.H., vraagt of weth. Onderdijk nog meer gunstige pers pectieven betreffende den financiëelen en economischen toestand van Middelburg aanwezig acht, dan de door hem genoem de. (Weth. Onderdijk antwoordt ontken nend) Spr. merkt tegenover weth. On derdijk op, dat hij twee jaren (1921 en 1928) heeft vergeleken, toen het parti culiere steuncomité niet meer bestond. En toch was er zoo'n groote stijging van uitgaven voor gemeente-werken en werkloozenzorg. Spr. wil geen verwijt ma ken, maar alleen een feit constateeren. Hij heeft ook willen opmerken, dat het onde w:js geen schuld heeft aan de be- lastingverhooging. Dhr Paul (s.d.) vraagt, hoe het staat met de plannen voor beplanting van het Molenwater- Spr. verzoeke verder, de on kosten over de verschillende bedrijven in dezelfde verhouding te verdeelen als de sa larissen. Spr. had verwacht, dat dhr Jero nimus zijn program van vorig jaar in'den loop van dit jaar had trachten te ver werkelijken- Laat de heer Jeronimus niet schermen in do ruimte, maar "toonen, wat blik op Edwin, sloeg Guy zijn arm om den middel van de verloofde van zijn broeder, en kuste haar een, tweemaal, woest. 'tWas zoo plotseling gedaan, dat open lijke wraakneming onmogelijk was. Maar Edwin trok Louise haastig weg en de blik, welken de heide jonge mannen wis selden, was voldoende om voortaan alle vriendschap en alle broederschap uit te wisschen. Die beleediging zou nooit Ver geten worden. Zij ging heen Edwin ook. Guy bleef alleen met zijn moeder en mij- Mevrouw Halifax was bezig met haar naaiwerk. „Moeder!" de stem deed mij schrik ken, zoo bitter als ze klonk. „Wanneer komen zij terug?" „Bedoelt ge „Ik bedoel die menschen." „Over een week of zoo. Uw broeder komt natuurlijk van avond terug." „Mijn broeder? Zeg het niet het is een leelijk woord." Mevrouw Halifax deed geen verwijt hooren zij begreep te goed, dat het nu doelloos zou zijn. „Moeder", zei Guy eindelijk, terwijl hij bij haar kwam en tegen haar stoel leun de, „gij moet mij laten vertrekken." „Waarheen, mijn zoon?" (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1928 | | pagina 5