No. 28
Donderdag 1 November 1928
43e Jaargang
HENDRIKSE SCo's BANK-GOES
Buitenland.
VAN H00GER ORDE.
Belangrijkste Nieuws.
FEUILLETON
per 1 November 1928
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUsDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post. f3.—
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cl
Bij abonnement belangrijke korting.
V De rede van iden Landvoogd.
Naar aanleiding van de vragen van den
beer Bijleveld inzake de door den Gouver
neur-Generaal van N.Indië gehouden rede
ibij zijn bezoek aan Bali heeft de minister
van Koloniën geantwoord dat de gespro
ken woorden niet moeten worden opgevat
als een door 'hem aan de bevolking gedane
belofte van bescherming tegen de toelating
der Christelijke zending op dat eiland.
De zaak werd zoo onschuldig mogelijk
voorgesteld.
In Indïë zelf Wijkt men hieromtrent
echter een andere opvatting te koesteren.
Volgens den heer Zentgraaff in het
„Soer. HcLbl." verdient de verklaring van
den landvoogd, dat „adat, gewoonten en
godsdienst tegen vreemde penetratie zul
len worden beschermd" onvoorwaarde
lijke toejuiching.
En dat om de volgende redenen:
„Een nprm'ale inlandsche hier Bali-
sche samenleving behoeft geen aparte
bescherming, doch deze is noodig gewor
den, omdat wij de vroegere staatkundige
organisatie der Bali-Hindoe's hebben ge
mutileerd (verminkt). Zoolang die fout
niet is hersteld, zal bescherming, in den
zin van: afwering van bedreiging, wen-
sehelijk zijn.
Eenige jaren geleden heeft de heer Cou-
vreur in een belangwekkende nota aan de
regeering bepleit: de openstelling van Bali
voor de missie, en de kerstening der be
volking. Aldus zou men in de toekomst
kunnen krijgen een Roomsch-Katholiek
Bali, dat een wig zou vormen tusschen
Java en de Oostelijk gelegen eilanden.
Men heeft reeds zoo'n Christelijke wig
tusschen Atjeh en Minangkabau het ge
kerstende Batak-land".
En dit moet worden voorkomen.
De volken ten Oosten van Straat Bali
willen zichzelf zijn. Zij: wenschen niet te
worden afgeslepen naar het Java-model.
„In de woorden van den gouverneur-
generaal zit dus veel grooter betee'kenis
dan door het publiek zal worden vermoed.
Zij bevatten een aanduiding van het
hoogste regeeringsbeleid, en men moet het
van harte toejuichen, dat dit beleid zich
richt op nationale reconstructie, verbeterd
door moderniseering".
De schrijver is van oordeel, dat het hier
gaat om de herziening van de bestuurs
voering, met als onderdeel de bescherming
van Bali tegen den invloed der zending.
Het is een duidelijke verklaring meerit
hij, die onvoorwaardelijk toejuiching ver
dient.
Bij de behandeling van de begrooting
zal naar wij vertrouwen het tegendeel wel
blijken.
DE ZEPPELIN BOVEN EUROPA.
Eenige vertraging.
De berichten omtrent het laatste ge
deelte van de reis van de „Zeppelin"
hebben gisteren .eenige teleurstelling ge
baard.
Gisternamiddag werd bekend, dat het
luchtschip des middags om 12 uur door
een stoomschip gesignaleerd was op 45
graden 51 minuten Noorderbreedte en 11
graden Westerlengte, wat ongeveer 3O0
K.M. ten Noordwesten van de kust van
Spanje was.
Eer tweede bericht meldde, dat de koers
in Z.-O. richting voortgezet werd. Dit
Naar het Engelseh.
103) o—
Toen hij vertrokken was, gingen wij
niet weder om den haard zitten.
Maud verdween; die beide jongens ook;
Guy zette zich neer op de sofa, nadat hij
eerst de moeite genomen had om door de
kamer te hinken en de Flora te nomen,
welke Edwin zorgvuldig in de boekenkast
haid weggeborgen. Daarna ging hij ge
makkelijk. liggen en zag droomerig naar
het "titelblad, waar haar naam geschreven
stond en „Van Guy Halifax, met
„Wat gaat gj er bijvoegen ,mjn zoon?"
Hij zag op naar zijn moeder en ant
woordde niet, inaar sloeg haastig het
boek dicht.
Zij scheen getroffen; maar ze zei niets
meer en beigon door de kamer te gaan om
alles op 'z*n plaats te zetten. John zat in
Üen leuningstoel peinzend. Zij: vroeg
hem, waa,r hij aan dacht?
„Aan dien man, Jacques D'Argent."'
„Hebt gij dan van hem gehoord?"
„Hg' was een van oie meest bloed
dorstige leden vaa bet schrikbewind. Een
een en ander leidde men af, dat bet
luchtschip in do richting van Bordeaux
stuurde.
Tegen 6 uur werd een door een Fransch
radiostation om kwart over vier opge
vangen bericht bekend, dat de „Zeppelin"
zich boven het Zuidelijke deel der Golf
van Biscaye, niet ver van de Fransche
kust ten Zuiden van Bordeaux, bevond,
waarbij meegedeeld werd, dat het slechte
weer vermoedelijk den omweg naar het
Zuiden noodig had gemaakt, waardooi
de geheele reis vertraging zou onder-
i££'8Lclïl*
De Fransche kustlijn gepasseerd.
Te 6 uur 15 werd op de weirf te Frie-
drichshafen een direct telegram van de
„Zeppelin" ontvangen, meldend, dat de
Fransche kust bij den mond van de Loire
gepasseerd was.
Volgens berichten uit Parijs heeft het
luchtschip den weg naar het Zuiden niet
verder voortgezet in verhand miet be
richten omtrent hevige onweders boven
Zuid-Frankrijk en de Mid'dellandsche Zee-
Om- 7.05 uur voer de Zeppelin over
Nantes- Nadien werd de Oostelijke koers
in een 'Noord-Oostelijken veranderd en
seinde dr Eckener omstreeks half acht,
dat hij tegen middernacht over Parijs
hoopte te vliegen.
De 'snelheid van do Zeppelin boven
Nantes bedroeg naar schatting 75 K.M.
per uur, welke geringe snelheid een ge
volg was van het feit, dat het luchtschip
met sterke tegenwinden te kampen had,
welke soms een snelheid bereikten van
25 K.M. per uur.
Te 8 uur 20 vloog do Zeppelin boven
Tours- Het schip scheen ongeveer op 200
M. hoogte te vliegen. D'e bevolking kon dui
delijk het ronken der motoren en de
verlichte gondels waarnemen.
Om 10 uur 50 bevond het schip zich
100 K.M. ten Zuiden van Parijs, De vaart-
snelheid bedroeg toen 90 K.M.
Alles was toen wel aan boord.
Boven Parijs is de Zeppelin echter niet
geweest. Het luchtschip is doorgevlogen
naar Bazel. Om 12 u. 20 werd Dyon ge
passeerd.
Wanneer thuis?
Dr Eckener heeft gisteravond een ra
dio-telegram naar Friedrichshafen gezon
den, waarin hij meedeelde, dat hij van
ochtend eerst na zonsopgang op Frie
drichshafen zou landen. Het luchtschip
zou het laatste gedeelte van den tocht
zoo nu en dan niet afgezette motoren
volbreng en-
De leiding van de werf heeft de tegen
gisteravond belegde feestelijkheden voor
man zonder eergevoel, zonder gew-eten
of betamelijkheid."
„En de dochter van dien man hebben
we in ons huis gehad, om ons onschuldig
kind te onderwijzen."
Schrik en tegenzin stonden te lezen;
op eiken trek van hel gezicht -der moeder.
Geen wonder. Nu, terwijl datgene, wat <fe
maatschappij in onze jonge dagen had
beroerd, was uitgegist hoewel we nog
ver waren van die algeheele kaknte, wel
ke het nageslacht in staat stelt geheel en
rechtvaardig te oordeelen over zulk een
merkwaardig keerpunt in de geschiedenis
als .de Fransche Revolutie zagen de
meeste Engelschen met afschuw terug op
die overdreven gevoelens van dien tijd.
Als mevrouw Halifax een zwiak hart
had was het haar vooroordeel tegen alles
wat Fransch of Jacohijnsch was. Gedeel
telijk wegen3 haar zedelijk conservatis
me, dat met de jaren toeneemt, voor-al
bij vrouwen, gedeeltelijk ook, geloof ik,
wegens de verschrikkelijke waarschuwing
welke gegeven was door het ongelukkig
1-ot van eene van wie wij in jaren'
niets hadden gehoord en wier naam
onbekend of vergeten was by onze kin
deren..
„John, kunt gij niet spreken? Ziet gj
dan het schrikkelijk gevaar niet?"
„Lieve, tracht wat kalmer te wezen."
de ontvangst tot vandaag uitgesteld.
In elk geval zou het luchtschip niet
v-oor halfzeven landen, want de man
schappen voor de landing waren reeds
naar huis gezonden en eerst tegen dazefi
tijd terugbesteld.
D-e drukte te Friedrichshafen was gis
teren buitengewoon groot- Alle hotels, zoo
wel te Friedrich shaven als in de naaste
omgeving, waren reeds vol gasten.
Het verkeer nam benauwende afmetin
gen aan. Nog steeds kwamen talrijke
auto's aan, zoodat er in de nauwe stra
ten .geen doorkomen aan was. Duizen
den vreemdelingen moesten Friedrichs
hafen wegens de volte verlaten om el
ders een onderkomen te zoek-en. Op die
werf waren gisteravond tallooze geluk-
wenschen en bloemen aangekomen voor
dr Eckener en de bemanning, henevens
een menigte telegrammen uit Amerika
voor den verstekeling.
Men verwacht, dat deze met veel con
sideratie zal worden behandeld. Overi
gens heeft een rijke Amerikaan reeds tele
grafisch aan de politie te Friedrichsha
fen meegedeeld, dat hij alle onkosten voor
zijn verblijf in Duitschland en ook de
k-osten voor de terugreis naar Amerika
voor zijn rekening neemt.
De Amerikaansche consul te Sjituttgari;
is te Friedrichshafen aangekomen en zal
den jongen onder zjjn persoonlijke be
scherming nemen.
Conflict Ir de Dulisohe metaalindustrie.
De arbitrale uitspraak voor de metaal
industrie in N. W. Duitschland, is door
den rijksminister van arbeid bindend ver-
Klaard.
De werkgeversbond de'r N. W. groep
deelt echter mede, dat hij de bindend ver
klaarde arbitrale uitspraak om formeele
en m-aterieele redenen nietig acht.
D-e werkgevers zjjn van oordeel, dat
de uitspraak een verhooging der kos
ten met 4 k 5 pCt. beteekent, welkie bij
handhaving der bestaande prijzen niet
mogelijk is.
Da werkgeversbond der N. W. groep
is voornemens binnenkort de zaak bij het
rijksgerechtshof aanhangig te maken.
Inmiddels is de uitsluiting geprocla
meerd. Dat kan dus een geweldig conflict
worden.
In de arbeiderskringen is men er zeer
ontstemd over, dat de patroons tot de
uitsluiting zjn overgegaan, ondanks het.
feit, dat het rjksdepartement van den
arbeid de voorgestelde loonregeling bin
dend .heeft verklaard.
Indien de uitsluiting eenigen tijd zal
duren, zullen zeker ook vele mijnwet-
„H-oe kan ik dat? denk denk aan
Caroline."
„Neen, wij spreken niet van haar, maar
van een meisje, dat we kennen en goede
gelegenheid hebben gehad pm te leeren
kennen. E-en meisje, dat, wat ook haar
verleden m-oge geweest zijn, gedurende
zes maanden onberispelijk in ons huis ge
woond heeft."
„Ik wilde, dat de Hemel verhinderd
had, dat zij er ooit binnen gekomen was.
Maar het is niet te laat. Zij ican heengaan
z,j zal heengaan, onmiddellijk.')
„Moederl" barstte Guy los. Nooit had
zij haar naam door hem .op dien toon
hooren uitspreken. Zij st-ond versteend.
„Moeder, u zijt onrechtvaardig, harte-
i, loos en wreed. Zij zal niet heengaan; .zij
zal niet, zeg ik!"
„Guy hoe durft gij zoo tot uwe moeder
spreken?"
„Ja, vader, ik durf. Ik durf alles, lieVer
dan
„Houd op. Denk er aan wat gij zegt
of het zal je berouwen."
En mijnheer Halifax greep den. jongen
i bij den schouder. Vader en zoon zagen
elkaar woedend aan. De moedier, ver
schrikt, kwam tusschenbeide.
„Neen, John! Wees niet boos op hem.
Hij kon het niet helpen tnjn arme
jongen.'" - j r
kers moeten worden ontslagen. Men ver
wacht in het Roergebied, dat do werktijd
in de mijnen weldra zal moeten worden
ingekort.
Telefoneeren vanuit den trein.
Tijdens een studiereis, die buitenland-
sche beambten der posterijen door
Duitschland hebben gemaakt, heeft een
aantal hunner uit den sneltrein Berlijn
Hamburg telefoongesprekken kunnen
voeren met hun directies Ie 's Graven-
hage, Stockholm, Kopenhagen, Dantzig, en
zelfs Boedapest. Alten waren uiterst te
vreden over de verkregen verbindingen
Z-ij hadden goed en duidelijk kunnen
spreken.
Het spoorwegongeluk bij CharfieW.
Ten gevolge van het onderzoek naar
het spoorweg-ongeluk bij Charfield i n
Engeland, op 13 October, dat aan tal
rijke menschen het leven kostte, werd do
machinist van den sneltrein, die den an
deren trein, aanreed, schuldig bevonden/
aan nalatigheid, omdat hij door onveilig
sein gereden is. Hij zal voor den rechter
gedaagd worden onder beschuldiging van
dood do-o-r schuld. i
Sinds Peking geert hoofdstad meer is..
Sedert Peking niet meer de hoofdstad
van China is, hebben 3500 winkels het
bedröf gestaakt. Het aantal huisgezinnen,
dat de stad heeft verlaten, bedraagt meer
dan 10.000. Het aantal leegstaande hui
zen is dientengevolge zeer groot pn is
een ruïne voor de huiseigenaars.
Tengevolge van de armoede nemen roof
en plundering sterk toe, terwijl de droog
te m de provincies Shansi, Shensi en
elders er hongersnood veroorzaakt. Ge
meld wordt dat er in de provincies ron
dom Peking door meer dan 100.000 in
woners honger geleden wordt.
Ook een smeekschrift.
Men weet, dat al een paar jaren spTake
is van de mogelijkheid van een huwe
lijk tusschen den Italiaanschen kroon
prins en prinses Marie Josë van België-
De zaken schjnen echter met naar
wensch te gaan. Dat belet echter niet,
dat door sommigen met groote hoop naar
het definitieve jawoord wordt uitgezien-
De meest geïnteresseerden van het oogen-
blik schijnen de boeven te zjjn, die in
de Italiaansche gevangenissen zijn op
gesloten-
Zij hebben ook iets over de mogelijk
heid van dat huweljk vernomen en in
eens hebben zij zich herinnerd, dat ter
gelegenheid van het huwelijk van koning
Victor Emmanuel een zeer uitgebreide
amnestie werd verleend en heel wat boe
ven in vrijheid werden gesteld.
In dit precedent hebben zij aanleiding
gevonden koning Albert een smeekschrift
te doen geworden, waarin zij vragen, dat
zijne majesteit het huwelijk van zijn doch
ter zoo veel mogelijk zal bespoedigen,
hieraan toevoegende, dat indien hij dit
soms niet voor de prinses zou doen,
hij het dan tenminste voor de Italiaansche
boeven zou doen
Korte berichten.
t
In het fort Zwjndrecht bij Antwer
pen is een granaat gesprongen. Een der
arbeiders bleef op slag dood, een ander
werd de rechterarm afgerukt.
Gistermiddag: is een postvliegtuig
op de lijn ParijsLyonMarseille ten-
Guy en zijn vader gingen beiden ach
teruit, John sloeg den arm om zijne vrouw
en deed haar neerzitten. Zij beefde erg.
„Gij ziet het Guy, hoe verkeerd je ge
daan hebt- Hoe kon je je moeder zoo'n
pijn doen?"
„Ik bedoelde haar niet pijn te doen",
antwoordde de jongen, „ik wilde haar
alleen verhinderen onrechtvaardig en on
vriendelijk te wezen jegens iemand, wie
zij recht en vriendelijkheid moet bewij
zen. Iemand, voor wie ik eerbied heb en
achting, Iemand, die ik liefheb."
„Liefheb!"
„Ja moederl Ja vaderl Ik heb haar
lief. Ik wil haar trouwen."
Guy zei dit met rustige beslistheid.
Het was gemakkelijk te zien, dat er een
groote verandering in hem had plaats
gehad; dat hij in deze liefde, welker stil
len groei niemand had vermoed, geheel
en al in ernst was. Van jonge'rï was hij
plotseling man geworden en zijn ouders
bemerkten het.
Zij zagen hem aan 'en toen bedroefd
naar elkander. De vader sprak het eerst:
„Dit alles komt zeer onverwacht. „Gij
hadt het ons eerder moeten zeggen."
„Ik wist het zelf niet nog maar
pas", antwoordde de jon/gea zacht, ter
wijl hij bloosde.
„Wast juffrouw Silver weet zji het?"
Binnenland.
Memorie van Antwoord op hoofdstuk
I der Staatsbegrootinig.
Salarisherziening der Rijksambtenaren.
Verbetering van den economischen toe
stand in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Het encephalitis-vraagstuk opgelost?
Buitenland.
De Zeppelin vanmorgen te Friedrichs-
haven aangekomen.
Uitsluiting in de Duitscha metaalindu
strie.
gevolge van den nevel in de nabijheid
van St .Vallier neergestort. De piloot werd
gedood, de eenige passagier zwaar ge-
Wond
De staatspolitie heeft den corres
pondent van de Vossische Zeitung, Bruno
Heilig, uit. Hongarije gewezen. In de recht
vaardiging van dit besluit heet het, dat
Heilig in zjjn. berichtgeving, vooral over
de betoogingen der studenten, dingen
heeft gemeld, die in strijd met de waan
!h!eid zijn.
In Portorico zullen de kiezers bij, de
verkiezingen hun duin? in een verfstof
moeten doopen als ze nun stembiljet heb
ben afgegeven, om te verhinderen, dat ze
tweemaal stemmen.
Tengevolge van den heVigen regen
val is de dijk bijl Nieuwpoort ophieuw
doorgebroken. Men heeft in allerijl be
schermingsmaatregelen getroffen.
De collectieve arbeidsovereenkom
sten van 210.850 in Zweedsche vakver-
eenigingen georganiseerde arbeiders loo-
pen ,1 Januari a.s. ten einde; 140.000 de
zer arbeiders hebben de overeenkomsten,
automatisch hernieuwd. Ongeveer 70.000
arbeiders die voornamelijk tot de machi-
nen-industrie en het bouwbedrijf behoo-
ren, hebben bun overeenkomst opgezegd.
De staking der aardappelenvervoer
ders te Berlijn is gisteren geëindigd.
Te Neuhaldensleben (Duitschl.) heeft
een fabrieks-ontplolfing plaats gehad. De
fabriek brandde af. Twee arbeiders kwa
men om.
Op den Poolschen consul-generaal te
Praag heeft iemand gisteren gepoogd een
aanslag te plegen. De consul bleef onge
deerd. De dader is gearresteerd.
De Rijkscommissie voor de herzie
ning van het Duitsche wetboek van straf
recht sprak zich uit voor afschaffing van
de doodstraf.
Het personeel van de tram te Athene
heelt bet werk gestaakt en thans heeft
ook het .spoorwegpersoneel den minister
diverse eischen gesteld.
Door den Belgischen minister van
financiën, Houtart, is verklaard, dat het
(mogelijk zal zijn, de belastingen 'met 1
Milliard francs tè verminderen.
„Neen."
„Dat is in orde", zei de vader, na
een poosje. „Door het stil te zwijgen hebt
gij gehandeld als een flinke minnaar te
genover haar en als een zoon, die zijn
plicht kent tegenover zijn ouders."
Guy scheen verheugd. Hij bracht zjjn
hand dichter bij zijn inoeder, maar deze
naan haar niet; zj< scheen geheel be
dwelmd.
Op dit oogenblik zag ik, dat Maud dia
katner binnensloop ik zond haar, zoo
spoedig ik kon, weer weg. Helaas, dit
was het eerste geheim, dat wij er voor
haar op na moesten houden; het eerste
pijnlijke mysterie in ons gelukkig tehuis.
„Vader", zei Guy ten slotte, bij inge
ving voelende, dat zijns vaders hart het
zijne het best begrijpen zou.
„Wel, mijn zoon", antwoordde John be
droefd.
„Gij waart ook eenmaal jong.
„Zeker", en terwijl hij teeder zag naar
het opgewonden gezicht van den jongeta,
„Denk niet, dat ik niet met je moe-
gevoelen kan. Toch had ik gewild, dat
ge wat minder overhaast waart geweest".
„U waart weinig ouder dan ik mu ben,
toen u trouwde?"
(Wordt vervolgd.)
