DE ZEEUW
TWEEDE BLAD.
Uit de Provincie,
FEUILLETON
VAN H00GER ORDE.
VAN
MAANDAG 8 OCTOBER 1928. No. 7.
CE FINANCIEELE VERHOUDING TUS-
SCHEN RIJK EN GEMEENTEN.
Minister de Geer over hei ontwerp.
De minister van Financiën, Jhr. mr. de
Geer, heeft de persvertegenwoordigers op
zijn departement ontvangen om hen in de
gelegenheid te stellen hem vragen te doen
over het ingediende wetsontwerp tot rege
ling der financieele verhouding tusschen
het Rijk en de Gemeenten.
De eerste vraag, die den minister werd
gedaan, raakte het vraagstuk der gemeen
telijke autonomie. Men wenschte te ver
nemen, of die door het ontwerp wordt aan
getast.
De minister antwoordde hierop, dat z. i.
de autonomie met dit wetsontwerp zeer
weinig te maken heeft. De gemeentelijke
autonomie is in art. 144 al. 1 der Grond
wet op precies eendere wijze geregeld als
die der provincie in art. 134 al. 1. En ter
wijl tientallen van jaren de absolute limi
teering der heffingen door de provincie be
staan heeft, heeft nog nooit iemand het
in zijn hoofd gehaald te beweren, dat de
autonomie der provincies werd aangetast.
Daarom moet dan ook naar het oordeel
van minister De Geer, het bezwaar, dat de
gemeentelijke autonomie zou worden aan
getast, -onmiddellijk ter zijde worden ge
steld.
Wel wordt de gemeentelijke inkomsten
belasting afgeschaft, maar daarvoor komt
in de plaats een fondsbelasting, waarop
de gemeenten tot 80 opcenten kunnen hef
fen, die in de plaats komen van de oude
gemeentelijke inkomstenbelasting. Dit be-
teekent inderdaad voor de gemeenten wel
minder vrijheid, maar daar staat tegen
over, dat er een basis van 80 milioen aan
uitkeering uit het fonds komt.
De minister merkte over de gemeente
fondsbelasting nog op, dat deze ongeveer
het gemiddelde is van de tegenwoordige
gemeentelijke inkomstenbelasting op een
lager tarief.
Op de vraag of ook rekening gehouden
wordt met den kinderaftrek, ant
woordde de minister, dat de regeling in de
Rijksinkomstenbelasting dienaangaande in
de gemeentefondsbelasting is overgeno
men.
Maar wordt daardoor nu juist niet, zoo
werd gevraagd, den gemeenten het recht
ontnomen om een gunstiger regeling vast
te stellen.
De minister achtte hier geen strijd met
de autonomie aanwezig en wees er op, dat
de gemeente bij het heffen van een verte
ringsbelasting desgewenscht een aftrek
regeling kan maken, die gunstiger is dan
de aftrek door het Rijk toegestaan.
Er zullen, zoo werd opgemerkt, ge
meenten zijn, die er slechter
van worden.
De minister gaf dit, wat de contribua-
belen betreft, toe, doch merkte op, dat het
heele vraagstuk der financieele verhou
ding er vooral een is van een betere
verdeeling der lasten. De groote
verschillen daarin tusschen verschillende
gemeenten vloeien dikwijls niet voort uit
het beheer der gemeente, doch uit omstan
digheden, die met het beheer niets te ma
ken hebben.
De Rijksinkomstenbelasting maakt zoo
werd opgemerkt, geen onderscheid tus
schen gehuwden en ongehuwden. Wordt
dit stelsel overgenomen?
Deze vraag werd bevestigend beant
woord. Maar, voegde de minister er aan
toe, de gemeente kan, zoo zij wil, ook op
dit punt regelen treffen bij de inrichting
der verteringsbelasting.
Welke andere „grondslagen" in art.
248a bedoeld, zijn er, aldus luidde een vol
gende vraag, voor de verteringsbe
lasting en bestaat niet de vrees, dat
deze een verkapte inkomstenbelasting
wordt?
In antwoord hierop zeide de minister,
dat de meest voor de hand liggende an
dere grondslagen biljards en speelvaar-
tuigen zijn. doch dit de gemeenten vrij
worden gelaten om daarnaast nieuwe
grondslagen te kiezen.
Acht u een gemeentelijke fiets en-
belasting dan mogelijk? weid ge
vraagd.
Neen, antwoordde de minister hierop,
want die heeft de wet tot zich getrokken
en zij zou niet door de Kroon goedgekeurd
worden.
De gemeenten zouden een radio-be-
lasting kunnen heffen, werd geopperd.
.Minister de Geer wist, niet of de Kroon
dit goed zou keuren, doch achtte een der
gelijke belasting formeel inderdaad mo
gelijk.
Is het uw meening, aldus werd ge
vraagd, dat de groote werkcentra een
goede sociale politiek zulien kun
nen blijven voeren onder de nieuwe rege
ling?
Nadat de minister opgemerkt had, dat
het er van afhangt, wat. men onder een
goede sociale politiek verstaat, gaf hij als
zijn meening te kennen, dat als me'nl
vraagt, of de gefneenten in staat zullen
zijn door te gaan in de lijn van hun tegen
woordige politiek, dez.e vraag bevestigend
moet worden beantwoord.
Opgemerkt werd, dat als grondslag der
berekening van de uitkeering het dienst
jaar 1927 wordt genomen. De wet treedt
in werking, als het ontwerp wordt aange
nomen, in 1931 etn de berekening zal
om de vijf jaren worden herzien.
Beteekent dit dus, dat in 1931 nog d e
grondslag van 1927 zal gelden?
Deze vraag beantwoordde de minister
bevestigend, er aan toevoegende, dat men
1927 moest kiezen, om bet onmogelijk
te maken, dat gemeenten door de uit
gaven voor onderwijs, armenzorg, enz. op
te drijven zouden trachten zich een hoo-
gere uitkeering te verschaffen.
Omtrent de forensenbelasting
merkte de minister op, dat het tegen
de ratio van het ontwerp zou ingaan al'?
naast de instelling van het gemeente
fonds de forensenbelasting werd gehand
haafd. Het fonds immers beoogt precies
betzelfde te bereiken wat thans op1 slech
te wijze wordt bereikt door de forensen-
belasting. De laatste beoogt n.l. dat het
in het werkcentrum verdiende inkomen
voor dat werkcentrum1 niet geheel ver
loren gaat.
Gevraagd werd of de minister het prac-
tisch mogelijk acht dat het ontwerp in
dit zittingsjaar nog tot stand komt.
De minister antwoordde, dat hij, zoo
als hij verleden jaar bij de behandeling
der begrooting heeft gezegd, der Regee
ring een jaar gaf en de Kamer ook een
jaar.
Uitbreiding van het ambtena
rencorps? Zullen de gemeenten, die
thans de inning barer inkomstenbelasting
opgedragen hebben aan het Rijk en daar
door een belangrijke besparing hebben
bereikt, door de nieuwe verteringsbelas
ting niet voor eien groote uitbreidihg Van
haar aantal ambtenaren komen?
De gemeenten zullen gemakkelijker een
verteringsbelasting dan een gemeentelijke
inkomstenbelasting kunnen heffen, omdat
voor de laatste veel meer controle-amb
tenaren noodig zijn dan voor de eerste.
Voor die uitbreiding ben ik dus niet
zoo bang. Ik vermoed, dat vele gemeen
ten met denzelfden dienst zullen kunnen
volstaan.
Korfbal. Zaterdag had de finale
der serie-wedstrijden plaats. De uitslagen
luiden als volgt: Rapide van Axel—Zee
landia van Hansweert 11.
Rapide—D.O.S. van Middelburg 00.
ZeelandiaD.O.S. 10.
Zeelandia is dus no. 1, Rapide no. 2,
en D.O.S. no. 3.
Vrijdagavond had op de stichting
„Vrederust" prijsuitreiking plaats van den
gehouden schietwedstrijd van den B. V. L.,
af deeling „Vrederust". Aanwezig waren
buiten de leden kapt. Asselbergh en dhr
Bakker.
De prijzen werden toegekend als volgt:
le prijs v. Oosten met 99 punten; 2e Dom
misse met 97; Bley met 95; Boone met 92;
Langeler met 92; In 't Veld met 91; Pikaar
met 90; Zonruiter met 87; Rietdijk met 86;
Fossen met 85; Lindbout met 82; Quartel
Drie maanden leven zooals vroeger te
Norton Bury - en de arme menscben te
Enderley zouden vol loon kunnenontvan
gen, hetzij er vol werk was of niet. Dan
zou er in ons rustig dal geen gebrek zijn,
geen ontevredenheid en bovenal zou men
geen kwaad spreken van 'den meester.
Zoo beslisten zij dit alles in minder
woorden nog, dan ik '-theb neergeschre
ven, 'twas zoo gemakkelijk een besluit te
nemen, wijl beiden één van geest waren.
„Nu", zei John, zich oprichtend alsof
er een steen van zijn hart gevallen was
--- „nu, iaat hem doen, wat hij wil',
Lord Luxmore kan mij geen kwaad meer
doen."
„Man, laten wij niet over Lord Lux
more spreken."
Weer vernam ik die zucht zij hoor
den 'tnu ook.
„Wie is daar?"
„Ik ben 'tmaar, mijnheer Halifax, wees
niet boos op me". En de jonge man,
dien Ursula dacht, dat een Katholiek
was, verscheen van achter het weeftouw.
„Ik ken u niet, mijnbeer. Waarom kwam
je in mijn molen?"
„Ik volgde mevrouw Halifax; ik heb
dikwijls naar haar en uwe kinderen staan
kijken; maar u herinnert zich mij niet."
Ja, toen hij in 't licht kwam, herken
den wij allen zijn gezicht, bleeker dan
ooit, met droever en nog hopeloozer blik
in de groote, grijze oogen.
„Ik ben verrast u bier te zien, Lord
Rav enel."
„Stil; ik haat de klank van dien naam;
ik zou deze al lang hebben laten .varen;
ik zou mij voor liem en de geheele wereld
'hebben verborgen, als bij 'tmij bad toege
staan."
„Hij bedoelt gij uw vader?"
Do jongen neen bij was nu een Jon
ge man, maar leek nog weinig meer dan
eén jongen knikte zwijgend toestem
mend, alsof bij bang was den naam uit
te spreken. „Zou 'them niet onaangen
naam zijn, dat gij hier komt?" vrogg John.
„Dat doet er niet toe hij is weg.
Hij heeft me zes maanden alleen op Lux
more achtergelaten."
„Hebt gij hem beleedigd?" vroeg Ur
sula, hem vriendelijk aanziende.
„Hij haat mij, omdat ik Katholiek ben
en een monnik wensch te worden."
Hij zag toen bevreesd rond, alsof hij
bang was opgemerkt te worden. „Gij zult
mij niet verraden? Gij zijt een goed man,
mijnheer Halifax en gij hebt 't hartelijk
voor ons opgenomen. Zeg mij ik zal
uw geheim bewaren zijt u ook Katho
liek?"
„Neen zeker niet."
„Ah! ik hoopte 't; maar gij zult mij
niet verraden?"
Mijnheer Halifax glimlachte; maar in
werkelijkheid was er wel reden voor den
vrees van den jongen man; want, zelfs in
derzangspel. Ook deed een strijkje zicb
hooren. De opkomst was bevredigend ea
alleen voor kinderen opengesteld.
Des avonds werd met bet zelfde pro
gramma gewerkt. Dr J. D. Schmidt sprak
bierbij een openingswoord tot de talrijke
aanwezigen. De kinderen zongen. Een
strijkje musiceerde. „Lentebloemen" werd
opgevoerd. Dr Hoorweg hiertoe uitgenoo-
digd, wees op de gevaren van de t.b.c.,
die gevreesde ziekte, die zoovelen ook
in ons eigen Vaderland ten grave doet
dalen. Vermelden wij ook nog bet nr „Het
baantje van den toren" en het tableau
met zaijg. Alles werd met aandacht ge
volgd.
Een succes was het voor de dames,
die het initiatief genomen hadden. De op
komst was buitengewoon groot.
Door de firma Goldschmeding, filiaal
houder dhr Wolzak uit Goes was een pia
no belangeloos voor dezen 'avond afge
staan.
Kruiningen. Vrijdag vergaderde de ge
meenteraad. Afwezig dhr Minnaar met
kennisgeving en dhr v. d. Straaton wegens
ongesteldheid. De voorz. deelt mede:
dat Ged. Staten hebben goedgekeurd de
verhuring der woning aan de Gasfabriek,
en den verkoop van grond aan dé Ned.
Herv. Kerk;
dat Ged. Staten beticht van ontvangst
hebben gezonden der gewijzigde Politie
verordening inzake bet spannen van dra
den;
dat Ged. Staten hebben goedgekeurd bot
besluit op het beheer der Gasfabrieken;
dat B. en W. benoemd hebben tot, tijde
lijk onderwijzer aan de O. L. school alhier
dhr J. J. Kole wegens ongesteldheid van
dhr J. J. Visser, en aan den Min. van O.,
H. en W. ontheffing verzocht hebben om
wachtgelders te benoemen, en
dat B. en W. de kas van den gein-ont
vanger hebben nagezien en in orde bevon
den.
Behandeld wordt de begrooting van het
B. Armbestuur over 1929; nadat de Vér-
schillende po-sten zijn behandeld zonder
op- of aanmerkingen wordt deze piet'alg.
stemmen vastgesteld met een bedrag Van
f 10.333,93 voor inkomsten en uitgaven
met een post van onvoorzien van f 103,47.
Begrooting Gasbedrijf 1929. Dhr Bur
king informeert naar bet loon van Snoep,
en de opneming van meters. De voorz.
geeft inlichtingen en wijst op het mooi Jij ito
om in het begin nu een begrooting te ma
ken van dit bedrijf zonder vaste gegevens.
Met alg. stemmen wordt de begrooting
vastgesteld met een totaal van f 37.3(W eh'
-den kapitaaldienst met een totaal van
f 5850.
Wijziging begrooting 1928. De post een
trale verwarming 0. L. school Hansweort,
welke aan herstelling en vernieuwing
f 1000 kost, wordt door dhr Visscher (e
hoog gevonden om zonder den Raad hierin
te kennen te zijn uitgegeven. De voorz.
zegt dat deze horstelling door den Raad
bij de behandeling der begrooting 1928 is
goedgekeurd. Dhr Burking zegt dat de
slechte cokes oorzaak kan zijn dat deze
verwarming zoo duur is. Met alg. stem
men worden de verschillende wijzigingen
goedgekeurd.
B. en W. stellen voor, om aan het be
stuur der R. -K. kerk te Hansweert - i
zijn verzoek om subsidie voor bet vernicu
wen van het torenuurwerk te Hansweert
dit te verleenen tot een bedrag van de Helft
der kosten met een maximum van f 400,
Dhr Burking vindt de houding van li.
en W. te ruim in dit geval, daar zij ando-s
bij verzoeken om subsidie voor vereenigin-
gen enz. dit niet'is, en gelooft dat wanneer
het uurwerk op een gebouw der 8.1). A J'.
moest, komen, de subsidie door den Raad
niet zou verleend worden.
De voorz. merkt op, dat alleen bet ge
meen belang van allo inwoners ap,
Hansweort voor een goed uurwerk b--.i
beeft doen besluiten tot dit voorstel
Met alg. stemmen wordt bet voorst -1 van
B. en W. aangenomen.
Nadat een vergadering met gaj-loien
deuren gehouden is, wordt punt 6 (?.'- RW
Z.) behandeld, terwijl met 7 tegen 2. st,
(Visscher en Burking) besloten wordt tot
geheimhouding van de mededeclingen jp
de besloten zitting.
Met alg. stemmen wordt besloten to! b»-t
nemen van een garantiebesluit injiiaats
van een in pand gegeven zicht wissel
Na rondvraag sluiting.
die dagen, werden de Katholieken -vejo
volgd, zoowel door de wet sis doof de pu
blieke opinie, even kwaadaardig a! ile
Protestantsche nanconformisten. All'en,',. ,<]ie
buiten de nationale kerk stonden werden
gebrandmerkt als scheurmakers, deïsten,
atheïsten.
„Maar waarom wilt gij de wereld" vaar
wel zeggen?"
„Ik walg er van. Er was maar een
»waar ik wat om gaf en nu Sancia
Maria, ora pro nobis."
Ursula sprak hem vriendelijk aan én
vroeg hem of bij met ons naar huis
wilde g, au.
Hij scheen buitengewoon verbaasd. „Tk
- dat kunt gij niet meenon? Nadat Lord
Luxmore je al dit kwaad berokkend
heeft."
„Zou dat een reden wezen om niets
goeds voor zijn zoon te doen d.w.z. als
ik 'tkan? kan ik?" ó1
De jongen hief zijn zachte, grijze oogen
op: „O, u kent, u kent!"
„Maar ik en de mijnen zijn ketters,'
weet ge!"
„Ik zal voor u bidden;. Maar laat mij u
mogen bezoeken, u en uwe kinderen."
„Kom en gij zijt welkom."
(Wordt vervolgd.)
Naar het Engelseh.
3-)
„Wat zijt gij van plan te doen? Dat,
wat gij al 't geheele jaar hebt willen
doen?"
„Somtijds komen onze Wenscben als
een^ kruis tot ons," zei hij wat bitter, ,,'t
Is 'teenige wat ik doen kan, daar de
waterkracht zoo verminderd is, moet ik of
de molens stil zetten of hen met stoom
bewegen."
„Doe dat dan; breng uw stoommachine
erin."
„En de geheele streek in opstand tegen
mij brengen, omdat ik 't handwerk ver
nietig? Ze zullen mijn molen komen ver
branden en mijn machinerie kapot slaan.
Dat is 't juist, wat Lord Luxmore wil. Zei
hij niet, dat bij mij zou ruïneeren? -
ïïëg erger hij beroofd mij van mijn
goeden naam. Als je deze arme menschen
gehoord had, die ik weggezonden heb
vanavond. Wat moeten zij, die al voor
twee maanden minder te dom hebben ge
kregen en gelooven, dat de machinerie
hun hét brood uit den mond zal nemen
wat moeten zij denken van den mees
ter?"
Hij sprak, zooals we John zelden had
den hooren spreken.
„Arme menschen!" ging hij verder,
„hoe kan ik 'thun kwalijk nemen! Zij
zeiden, dat ik de kosten moet dragen van
wat ik wil doen en dat zij brood moeten
hebben voor hun kinderen. Maar dat
moet ik ook voor de mijne hebben. Lord
Luxmore is de schuld van dit alles."
Bij deze woorden hoorde ik iemand
in den molen zwaar zuchten. „Zou er
niet iets kunnen gedaan worden?" vroeg
zij, „om alles zijn gewonen gang te laten
gaan, totdat je stoommachine klaar is?
zal dat veel' kosten?"
„Meer dan mij lief is. Maar 'tmoot
niets wagen, niets winnen. Gij en de kin
deren zijn in elk geval bezorgd, dat is pen
goede troost. Maar, o mijn arm volk
te Enderley!"
Ursula vroeg nog eens of er dan niets
op gevonden kon worden.
„Ja wel iets maar
„John, ik weet, waar je aan "denkt," zij
legde haar hand op zijn arm en zag hem
recht in 'tgezicht. Ten slotte zei John:
„Zou 'teen te groote opoffering wezen,
lieve?"
„Hoe kunt gij zoo spreken! We zouden
't gemakkelijk kunnen door wat eenvou
diger te leven. Waarom zouden we dat
niet kunnen?"
„Ja, waarom niet?" zei hij zacht en tee-
der.
De beer H. van Andel, lid der Ged. Stater van Utrecht, opende namens den Com
missaris der Koningin -het duinwaterieidingbedrijf van Noord-West Utrecht. Het
inschakelen van -den stroom, die het pompstation in werking' stolt.
met 79; Bassie met 72; Adriaanse met 70
punten.
Een benoeming. Naar de
„Vliss. Crt." verneemt, is de heer G. D.
van Noppen, mr broodbakker te Vlissin-
gen, benoemd tot secretaris van -den Ned.
Bakkersbond. Als gevolg daarvan zal de
heer Van Noppen zich eerlang metterwoon
te Amsterdam moeten vestigen, waardoor
zijn lidmaatschap van den gemeenteraad
ophoudt. Opvolger is dhr G. v. Westen.
De beer Van Noppen is ook voorzitter
van het bestuur der Geref. Schoolvereeni-
'ging en voorzitter van de afd. Vlissingen
van den Ned. Bakkersbond.
^Vereeniging tot verzeke
ring teg-en d-e kos-ten -van zie
ken huis ver pleging op Wal
cheren. Op 1 October j.l. is deze Ver-
eeniging feitelijk in werking getreden en
wel met niet minder dan 7886 leden en
2900 kinderen, dus samen 1078G. Deze
leden en kinderen zijn verdeeld over de
volgende gemeenten: Middelburg 5220 le
den en 1593 kinderen (w.o. op 'tZand
126 en 97 en op den Noordweg on
der St. Laurens 57 en 15), totaal 6813;
Arnemuiden 655 leden, 370 kinderen,
totaal 1025; 0.- en W.-Souburg 517,
240 en 757; Grrjpskerke 143, 67, 210;
Domburg 170, 69, 239; Westkapelle
69, 24, 93; Nieuw- enSt. Joosland 365,
193, 558; Veere 93, 20, 113; Koudekerke
111, 75, 186; Oostkapelle 88, 32, J.20;
Gapinge 84, 50, 134; Ritthem 144, 49,
193; Meliskerke 20, 16, 36; Biggekerke
108, 53, 161.
Van de plattelandgemeenten ontbreekt
dus alleen Zoutelande, daar Gapinge een
deel van de gemeente Vrouwepokler is.
Maar ook Vlissingen valt niet onder
deze opgave. Wel hebben ook personen
uit die gemeente medegewerkt, maar o.'a.
tengevolge van de progressieve tarieven
in het gasthuis aldaar is besloten een
afzonderlijke zustervereeniging op te rich
ten, en zullen ook zij, die zich reeds uit
Vlissingen aanmeldden naar die vereeni-
ging worden verwezen.
Het dagelijksch bestuur van de Wal-
chersche Vereeniging bestaat thans uit de
heeren mr W. J. Woldringh van dei
Hoop, voorzitter; L. Onderdijlc, secreta
ris-penningmeester en H. J. van Geuns.
Besloten is, al was de fatale termijn
voor aangifte om van de voordeeligste
regeling gebruik te maken met 1 October
verstreken, alsnog hen die zich nu aan
geven, en dat zijn er in de vorige week
reeds weer velen geweest, en die bereid
zijn alsnog vanaf 1 Oct. contributie te
betalen, ook nog van die regeling te
laten profitecrcn.
Middelburg. Nu wij Ook dit jaar meer
malen gcWezcn hebben op bet groot aan
tal badgasten van de Belgische badplaat
sen, die op Donderdag de reis naar Mid
delburg ondernemen om de Markt te be
zoeken, komt het ons niet ongewenscht
voor ook eens een totaal beeld van dit
bezoek te geven gedurende het geheele
seizoen. Wij kregen de beschikking over
de cijfers over het tijdvak van 14 April
tot ultimo September. Ons bleek, dal
alleen op de Donderdagen van Breskens
naar Vlissingen 33099 van die welkome
bezoekers werden overgezet, tegen 27636
in hetzelfde tijdvak van 1927, dus dit
jaar 2403 of ruiin 8.67 pCt. meer.
Gisterenmiddag geraakte in de Korte-
delft een auto in brand. Toen de politie
met minimaxen ter plaatse kwam, was
men er reeds in geslaagd den brand
in den aanvang te blusschcn.
Goes. Zaterdag j.l. werden door leden
van de Goesche Burgerwacht in tegen
woordigheid van den inspecteur der
Zeeuwsche Burgerwacht, dhr Van Aalst,
schietvaardigheidsproeven afgelegd. Voor
klasse A (diploma met zilveren kruisje)
slaagde dhr J. M. van Riet, 135 p.; voor
klasse B (diploma met bronzen 'kruisje) de
heeren A. A. Nederliand, 120 p., G. M. den
Hei-der 123 p.; P. Droogers, 119 p., en A.
Jansen, 128 p., en voor klasse C de heeren
Dr H. Snoek, 118 p. en J. Kriekaard, 119
punten.
Kapeile. Zaterdagmiddag werd in bet
veilingsgebouw alhier een uitvoering ge
geven ten bate van de t.b.c.-bestrijding
uitgaande van de wijkzuster en enkele
dames.
Opgevoerd' werd „Lentebloemen", kin-
