Zaterdag 6 October 1928
43e Jaargang
Bank voor Zeeland - Goes
EERSTE BLAD.
JUMBO bovenal.
BOHEMIA.
Alle Bank- en Effectenzaken - Spaarbank - Deposito
Buitenland.
WJ.v. Doeselaar, Gose.
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS en LOSSINGEN
Kerknieuws.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
DAT IS NIET DE HOOFDZAAK.
V Tegen de Zending.
L. DUVEKOT Sz. - GOES
Voor Kamphoftin het
aangewezen adres.
Binnenland.
ALLE per 1 October verschenen
worden door ons verzilverd.
HENDRIKSE Co's BANK
Kantoor Groote Markt 21 Telefoon 74 (2 lijnen)
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
De invoering van de Evenredige Verte
genwoordiging het 'kan niet worden
ontkend is mede oorzaak geweest dat. de
belangstelling voor de politiek bij velen is
verflauwd.
Het stemt dan ook tot voldoening, dat
door de leiding der Antirevolutionnaire
partij pogingen worden gedaan om de na-
deelen die aan dit stelsel nu eenmaal ver
bonden zijn, zooveel mogelijk weg te ne
men.
Zoo moet het in de bedoeling liggen bij
de komende verkiezingen wat betreft de
candidaatstelling enz. een andere methode
te volgen, waardoor niet alleen de invloed
der plaatselijke Kiesvereenigingen grooter
wordt, maar waardoor tegelijkertijd ook
wordt verkregen, dat er meer contact komt
tusschen kiezers en gekozenen.
Maar al staat het onomstootelijk vast
dat de verminderde belangstelling voor
een deel aan het huidige kiesstelsel moet
worden toegeschreven, aan den anderen
kant hebben wij er ook voor te waken dat
we niet voor hoofdzaak gaan aanzien wat
per slot van rekening niet anders dan bij
zaak blijkt te wezen.
De Evenredige Vertegenwoordiging is
één der oorzaken van de verminderde ac
tiviteit.
Maar niet de voornaamste.
Er zijn en wij denken hierbij meer
epeciaal aan de A.-R. partij andere oor
zaken.
Daar zijn om te beginnen de veranderde
omstandigheden.
Toen de A.-R. partij werd opgericht en
Dr Kuyper het A.-R. volk om zich heen
verzamelde, zag het er in ons land heel
anders uit dan nu.
De vrijzinnigheid heerschte toen opper
machtig en met harde en straffe hand.
Met de minderheden werd niet gere
kend. En wanneer ze er geen genoegen
mee wenschten te nemen, dat ze als min
derwaardigen werden behandeld en dat
met hun wensohen geen rekening werd ge
houden, dat ze gesmaad werden en ge
hoond, dat er voor hen geen recht te ver
krijgen was, welnu, dan deinsde men er
niet voor terug openlijk van verdrukking
te spreken.
In 't bijzonder had men 'i daarbij ge
munt op hen die God naar zijn Woord
wenschten te dienen en die de eischen van
dat Woord ook op staatkundig terrein tot
toepassing zochten te brengen.
Ze werden onmondig verklaard. Voor
benoemingen kwamen ze niet in aanmer
king. Het recht om Christelijke scholen te
bouwen werd hun betwist en toen dit recht
eindelijk niet meer kon worden ontkend,
wist men toch zulke maatregelen te ne
men, dat het schier onmogelijk werd van
dit recht gebruik te maken.
Ze konden worden geduld, zoolang ze
zich achterbaks geliefden te houden en er
zich toe bepaalden een stille partij te zijn,
maar toen ze dat niet langer wilden omdat
ze begrepen dat ze dusdoende hunne
Christelijke roeping verzaakten, wer
den ze hardhandig aangepakt en achteruit
gedrongen.
Aanvankelijk was er meer een lijdelijk
veTzet hiertegen.
Maar langzamerhand kwamen ze tot de
overtuiging, dat ze hunne lijdelijke hou
ding behoorden te laten varen en dat ze
op alle levensterrein voor de eere van
hunnen Koning hadden te waken en te
strijden.
Toen kwam er leven in het Antirevolu-
naire kamp.
Onder leiding van mannen als Kuyper
en Lohman en niet te vergeten de plaatse
lijke voormannen, zooals we ze ook in Zee
land gekend hebben en nóg kennen, man
nen die hunne zielen hadden overgegeven
voor den naam des Heeren, liep het A.-R.
volk te hoop, en bond het den strijd aan
voor vrijheid en recht, voor de toepassing
van 's Heeren ordinantiën over heel de
linie.
Dat gaf bezieling en geestdrift.
Dat gaf kracht om vol te houden en door
te zetten, ook als alles tevergeefs scheen
te zijn.
En nu heeft God -den strijd willen ze
genen.
Aan de rechteloosheid van het Christe
lijk volksdeel is een einde gekomen, wat
het best blijkt, op het gebied van het on
derwijs, hoewel daar niet alleen.
Wat onmogelijk scheen is werkelijkheid
geworden.
En nu is er blijdschap en wordt de dank
baarheid niet gemist.
Maar tegelijkertijd zien we ook hetzelfde
verschijnsel dat zich bij het volk van Is
raël herhaaldelijk voordeed en daar zit
de groote fout! n.l. dat er een neiging
is om te zitten tusschen de stallingen en te
hooren het geblaat der kudden, om te ge
nieten van den verkregen voorspoed, in-
plaats van te waken en te werken en te
strijden.
Ook de G o e s c h e C r t. behoort tot de
genen die de uitspraak van den Gouver
neur-Generaal inzake het weren van de
Zending op Bali toejuichen.
„Als de zendelingen, aldus dit blad,
toegang op Bali kregen, zou heel veel
moois verloren kunnen gaan, want het
is reeds eerder voorgekomen, dat door
de zending de cultuur van een volk ten
gronde werd gericht en dat zeer zeker
goed bedoelde kerstening tot verderf en
verwording leidde."
Dat is duidelijke taal.
Dit vrijzinnige orgaan beschouwt de
Zending als een kwaad, dat geweerd
behoort te worden.
Wij weten niet of hier het vrijzinnige
standpunt tegenover de Zending wordt
aangegeven.
Maar in elk geval is het goed, met der
gelijke van vijandschap getuigende uit
spraken rekening te houden.
Vooral ook bij de komende verkiezingen.
De beste 6 ets. Sigaar.
Uitsluitend bij
GROOTE MARKT 19
Naast Hotel „De Korenbeurs"
Zwendel met credieten.
Een koopman uit Dortmund begaf zich
Maandag in de richting van de Nederland-
sche grens. Hij zond zijn chauffeur naar
Dortmund terug en kwam zelf niet te
rug. Intusschen bleek, dat de koopman in
financieels moeilijkheden was geraakt
door het opnemen van te groote credieten.
Donderdag is deze koopman aan de Ne-
derlandsche grens gearresteerd. Hij heeft
bekend zich in den loop van den tijd cre
dieten te hebben verschaft, welke in geen
verhouding stonden tot den omvang van
zijn zaken. Voorzoover de zaak valt te
overzien bedraagt het tekort 80 a 90.000
mark. De aangehoudene stond reeds in
verbinding met eenige Nederlanders, die
hem zouden helpen vluchten.
De gearresteerde is te Dortmund opge
sloten.
Bedrog met zieke varkens.
Het „Berl. Tageblatt" meldt uit Breslau,
dat te Schlawa in Neder-Silezië meer dan
1000 varkens door varkenspest zijn aange
tast. Er zijn ernstige wetsovertredingen
geconstateerd. Een veehandelmaatschappij
hield de onder haar dieren heerschende
ziekte sedert Juni geheim en verkocht de
zieke exemplaren in grooten getale voor de
slacht naar Berlijn. De veearts te Schlawa
met de keuring belast, beweert van de
ziekte niets te hebben hespeurd. De justitie
houdt zich met de zaak bezig.
Zwendelarij met spoorkaartjes.
Een omvangrijke zwendelarij met spoor
kaartjes, die van 1924 af door spoorweg
ambtenaren op het traject ZoppQtDant-
zig bedreven werd, is thans voor de recht
bank gekomen. De beklaagden hebben vier
jaar lang een aanzienlijk aantal gebruikte
spoorkaartjes weer in omloop gebracht en
de opbrengst verduisterd.
De schade, welke de directie daardoor
geleden heeft, is niet precies vastgesteld;
het 'door haar genoemde bedrag van
f 168.000 wordt echter te hoog geacht. Zes
beklaagden werden wegens heling en ern
stige valschheid in geschrifte tot resp.
dertien maanden en een jaar tuchthuis
straf veroordeeld, drie andere beklaagden
kregen gevangenisstraffen van drie tot
vijftien maanden. Een beklaagde werd vrij
gesproken.
Storm op de Alge rijn scha kust.
Een hevige storm veroorzaakte groote
schade in Oran. Twee personen werden
gedood. De spoorweg tusschen Tlemcen
en Beni Saf werd weggeslagen. De ver
bindingen langs den weg en per draad
zijn verbroken. Vele dieren zijn door het
water medegesleurd.
De Zeppelin.
Naar de „Voss. Zfg." verneemt, zullen
de rijksminister van Verkeer Guerard en
de minister van binnenlandsche za
ken Kreszinsky aan de Ooaaanvlucht van
de „Graf Zeppelin" naar Amerika deelne
men. Wind en weder dienende, zal bet
luchtschip Woensdagmorgen de groote reis
aanvaarden.
Korte berichten.
Volgens een bericht uit Baltimore
hebben drie bandieten in een volle auto
bus een diamanthandelaar van diamanten
ter waarde van tweehonderd duizend dol
lar beroofd.
Te Angora is een licht aardschok ge
voeld, die 10 seconden duurde.
De staking bij de petroleum-opslag-
plaatsen te Antwerpen is nu volledig,
daar ook de vrouwen den arbeid hebben
neergelegd.
Aan de kust van Norfolk in de nabij
heid van Cromer (Eng.) stortten Donder
dag rotsblokken tot een totaalgewicht van
80.000 ton naar beneden. Een verder af
brokkelen van de hoogs kust wordt ver
wacht.
De gemeenteraad van Berlijn heeft
besloten om 15 millioen mark beschikbaar
te stellen voor den woningbouw.
In het Zuiden van Finland heeft het
reeds verscheidene malen gesneeuwd en
de hoofdstad Helsingfors was een dag
lang geheel in een winterkleed gehuld.
Duitschland betuigt zijn leedwezen
over het feit, dat de „Graf Zeppelin" over
het bezette gebied heeft' gevlogen.
Naar uit Moskoiu wordit gemeldt,
heeft de sovjet-regeering in de door den
misoogst getroffen gebieden, maatregelen
ter leniging van den hongersnood geno
men. Dagelijks worden op staatskosten
850.000 personen gespijzigd, waaronder
350.000 kinderen.
Volgens berichten uit Peking breadj
de hongersnood in Shantaeng zich uit. On
geveer 500.000 menschen worden daar
door getroffen.
Een sterks politiemacht concentreert
zich te Wiener Neustadt. Meer dan 6000
soldaten en 300 gendarmen zijn bijeenge
bracht.
Gisteravond liep de brug te Nieuw-
poort, waartejgen een voorloopige dam is
opgeworpen, kans te worden weggeslagen.
Civiele hulpkrachten werden gerequireedd
tot het opwerpen van een waterkeering.
OP AANVRAGE WORDT U GRATIS TOEGE.
ZONDEN DE BROCHURE OVER GRANULINE,
HET MIDDEL VAN Dr. J. H. VAN GRAFHORST,
ARTS, TEGEN TUBERCULOSE EN KLIER-
ZIEKTE. Mlddelburgachestr.Pl7, Schevenlngen.
Verdere porfverlaging.
Het l'igt in de bedoeling van het Hoofd
bestuur der Posterijen de porten voor cor
respondentie met het buitenland te ver
lagen en wel! wat het port der brieven
betreft van 15 tot 12l/2 cent voor de
eerste 20 gram en van 10 op 7J/2 cent
voor elk volgend gewicht van 20 gram.
Het port dar briefkaarten wordt dan 7Y2
inplaats van. 10 cent en dat der gedrukte
stukken, akten en monsters 2i/2 in plaats
van 3 cent per 50 gram minimum per
zending, voor aktenl2l/2 cent en voor
monsters cent.
Het briefport in het algemeen verkeer
met België zal worden teruggebracht van
12l/2 op 10 cent.
Tevens zal van deze gelegenheid ge
bruik worden gemaakt om voorhet lo
caal v e r k ei e r een wijziging tot stand te
brengen voor het port der brieven van
20100 gram, waarvoor thans 15 cent
moet worden voldaan; dit zal' op 10 cent
worden gesteld. Het ligt in de bedoeling
deze tariefswijzigingen op 1 November a.s.
te doen ingaan.
In verband met de wijziging van de bui-
tenlandsche tarieven wordt aan het pu
bliek in overweging gegeven niet meer
frankeerzegels van 3, 10 en 15 cent of
briefkaarten voor internationaal verkeer
in te koopien, dan zij' voor gebruik tot
1 November a.s. noodig hebben.
Een persdelict.
De „Tel." had medegedeeld, dat de mi
nister van_ Waterstaat zou zijn gezwicht
voor [den drang der leiders van christe
lijke en roomsche radio-omroepen en hun
de meerderheid in den te stichten radio-
raad zou hebben toegezegd tegen politie
ke contra-prestaties.
Naar aanleiding van het artikel waarin
dit is geschied, heeft de minister, naar het
blad thans meldt, een klacht wegens
smaad tegen de „Tel." ingediend.
De Zomertijd beëindigd.
Vanaf morgen (-Zondag 7 October) geldt
de zomertijd niet meer. Men zette van
avond vóór het naar bed gaan de uur
werken een uur achteruit.
Nieuwe spoorwegdiensiregeling.
Morgen (Zondag 7 Oct.) gaat de nieuwe
dienstregeling op de spoorwegen, zooals
wij die j.l. Donderdag publiceerden, in.
Brand. Donderdagavond j.l. is te
B u r g h brand „ontstaan op de hofstede
van den heer R. Steur te Wester-Schou
wen. Drie stapels ongedorscht koren, een
hooistapel en een karrenbergplaats wer
den vernield. Door den afwaaienden Oos
tenwind en het flinkie optreden der Burgh-
sche en Haamsteedsclie brandweer, ble
ven de belendende gebouwen gespaard-
De oorzaak: is onbekend. Verzekering dekt
de schade. (M. C.)
Toepassing landarbeiders-
wet in Zeeuwseh-Vlaanderen
Gisteren is te Middelburg op het provin
ciehuis de eerste bespreking gehouden
tusschen Ged. Staten en de permanente
ambtelijke vlascommissie over hetgeen zou
kunnen geschieden voor den opbouw van
Zeeuwsch-Vlaanderen.
De besprekingen hebben thans meer in
het bijzonder geloopen over de toepassing
van de landarbeiderswet. Het bleek, dat
Gedep. en de vlascommissie eenstemmig
van oordeel waren, dat de pogingen, welke
thans worden aangewend en reeds gedeel
telijk met succes zijn bekroond, om in het
Oostelijk deel van Zeeuwsch-Vlaanderen
'drie vereenigingen op. te richten, welke het
geheele hier bedoelde gebied bestrijkende,
zullen trachten, de landarbeiderswet zoo
goed als mogelijk is toe te passen, met
kracht dienen te worden voortgezet.
Schenking. Mr A. J. F. Fokker
van 'Craijesteyn van Rengerskerke, burge
meester van Zierikzee, heeft aan den Staat
ten behoeve van het Museum van Natuur
lijke Historie te Leiden, geschonken een
door hem samengebrachte verzameling
Hemiptera van Palaearctisch Europa. De
Regeering heeft deze schenking dankbaar
aanvaard, terwijl zij aan den schenker
haar oprechte erkentelijkheid heeft be
tuigd voor dit blijk van belangstelling in
openbare verzamelingen.
Middelburg. Door de benoeming van
den heer S. Brandsma, inspecteur van het
lager onderwijs in de inspectie Middelburg
tot inspecteur in de inspectie Brielle, ont
staat met 1 Januari een vacature voor de
anti-rev. partij in de Provinciale Staten
van Zeeland. Op de lijst is opvolger van
den heer Brandsma, de heer J. Bosselaar,
burgemeester van Aagtekerke.
Goes. Op Vrijdag 2 November' a.s. zal
vanwege het locaal comité De Unie „Een
School met den Bijbel" een openbare ver-
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post. f3.—1
Losse nummersf0.05
Prijs der AdvertentiSn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
Binnenland.
Vermindering der posttarieven naar het
buitenland.
De heer S. Brandsma, Inspecteur L. 0. te
Middelburg, te Brielle benoemd.
Toepassing Landarbeiderswet in Zeeuwsch
Vlaanderen.
Buitenland.
Varkenspest in Neder-Silezië.
Zwendel met spoorkaartjes in Duitsch
land.
Vertrekt de Zeppelin Woensdag naar
Amerika?
Storm op de Algerijnsche kust.
GOES
gadering worden gehouden ter herdenking
van het Vo'lkspetitionnement, nu vijftig
jaar geleden. Als spreker hoopt dan op te
treden Ds J. C. Rullmann te Wassenaar.
Op de veetentoonstelling te Utrecht
behaalde de heer G. Blokpoel alhier een
2den prijs met een vette os en een lsten
prijs met een 6-jarig merriepaard.
Vllsslngen. Dpor den heer dr C. A. Duy-
vis, vroege-r gemeentegeneesheer te Vlis-
singen, thans wonende te Den Haag', is
een rapport uitgebracht over het Gasthuis
te Vlissingen, omdat hij in steeds toe
nemende mate, de bezwaren heeft on
dervonden van de gebreken, die het gast
huis als ziekeninrichting aankleven.
Dr Duyvis komt tot de conclusie, dat
de ziekeninrichting in tal van opzichten
schromelijk te kort schiet, dat het geleide
lijk daardoor en vooral' door de gestadige
toename van het aantal op te nemen
patiënten, tot een onbetwist onhoudbaren
toestand is gekomen. Gaarne wil' rappor
teur opmerken, dat van het college van
regenten sedert vel'e jaren de grootste
medewerking, voor nog mogelijke verbete
ringen aan te brengen, is ondervonden.
Tegenover den slechten toestand van het
gebouw, de ongunstige ligging en het ge
brek aan ruimte stond echter ook dit
college meestal machteloos.
Dat onder zulke omstandigheden de re
sultaten der ziekenbehandeling tot dusver
betrekkelijk nog zoo gunstig zjjh geweest
is volgens Dr Duyvis, slechte toe te schij
ven vooral aan de groote zorg1 en toewij
ding van het verplegend personeel' aan
de zieken betoond, met, gebruikmaking
van IOO pet. van datgene wat de inrich
ting nog bruikbaars heeft.
Verbetering der bestaande inrichting
bljjkt onmogelijk, het St. Joseph-Ziekea-
huis is, nog afgezien van andere bezwa-
ren, voor de opname van zoovele zieken
evenmin geschikt. Als eenige mogelijk
heid blijft daardoor het bouwen van een,
op de meest eenvoudige leest geschoeid
nieuw ziekenhuis op het daarvoor bjj
uitstek geschikte, bekende, beschikbare
terrein.
't Zand. De aangekondigde openbare ver
gadering met debat, te 'tZand gem. Kou
dekerks. die 10 Oct. zou worden gehou
den, en waar Mr J. A. de Wilde van
's Gravenhag© als spreker zou optreden, is
door omstandigheden verzet. Deze wordt
nu gehouden Woensdagavond 24 Oct. a.s.
in de buitensociëteit te 'tZand. Adver
tentie volgt.
Bigtgeicerke. Vrijdagnamiddag ongeveer 2
uur, ontstond, door onbekende oorzaak,
hrand in de schuur van dhr Iz. van
Sluis. Het vuut greep zoo snel om zich
heen, dat aan hlusschen niet te denken
viel. Alleen mocht het de brandweer, dié
spoedig ter piaats« was, gelukken, het
aangebouwde woonhuis doornat te houden
en zoodoende het te bewaren. Het in de
schuur aanwezige vee kon worden gered,
doch de daarin aanwezige veldvruchten
en het veevoeder gingen verloren. Het
gebouw was verzekerd, niet de inboedel.
Zierikzee. Bij onderhandsche besteding
is aan de N.V.. Algemeens Bouwonderne
ming Albouw te Breda opgedragen de
bouw van een watertoren in gewapend be
ton alhier, voor f 112,600.
Ned. Hötv. Kerk.
Beroepen te St. Annaland, J. E. Klomp
te Oldebroek. Te Nieuwe-Schans, H. Bax,
