No. 4 Donderdag 4 October 1928 43e Jaargang VAN H00GER ORDE. Buitsnland. Belangrijkste Nieuws. COUPONS en LOSSINGEN Binnenland. FEUILLETON ALLE per 1 October verschenen worden door ons verzilverd. HENDRIKSE Co's BANK Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie no. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post. f3. Losse nummersf0.05 Prijs der Adverfentiën: 14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct Bij abonnement belangrijke korting. Niet die eenige oorzaak. Wij beschouwen de Evenredige Verte genwoordiging volstrekt niet als de eerste en de eenige oorzaak van de onverschil ligheid ten opzichte van de politiek. Met de N. R. Crt. die de politieke malaise toeschrijft aan de malaise die de kiezers bevangen heeft, welke malaise dan zoo goed als uitsluitend aan de Even redige Vertegenwoordiging wordt toege schreven, gaan wij niet accoord, maar wel geven wij toe, dat de nadeelen van dit stelsel als één der oorzaken moeten worden beschouwd en dat er in de scher pe critiek door dit orgaan op de E. V. uitgeoefend, een element van waarheid schuilt. Het kan toch niet worden ontkend, dat de tegenwoordige kieswet de persoon lijke keuze vrijwel geheel tot utopie maakte en dat de practijk der verkiezin gen zich steeds meer in fascistische rich ting heeft ontwikkeld. Den kiezer is inderdaad weinig of geen gelegenheid gelaten, persoonlijke voorkeur tot uiting te brengen; zijn stem legt ge tuigenis af, niet in de eerste plaats van zijn vertrouwen in den candidaat, dien hij formeel kiest, doch van zijn ver trouwen in de partij, dat hiji kenbaar maakt door op een der oandidaten van de partij te stemmen. (Wij zijn het niet eens met de N. R. Crt. wanneer deze uitroept: Wat kan het de massa schelen, of partij A. of partij B. wint of verliest. Dit moge waar zijn ten opzichte van de liberale kiezers die misschien in de eerste plaats op de belangen letten en niet op de beginselen en bij wie de per soon van den candidaat onevenredig veel gewicht in de schaal legt, van de massa der kiezers geldt dit zeker niet. Zij vragen wel degelijk niet alleen naar den persoon van den candidaat maar ook naar de beginselen die hij belijdt en de partij waartoe hij, behoort. Maar aan den anderen kant blijft het juist, dat door de Kieswet de partijbe sturen teveel zijn geschoven tusschen het parlement en de kiezers, met als gevolg, dat er geen of zoo goed als geen band meer bestaat tusschen kiezers en geko zenen en dat de onmondig verklaarde kiezers, zich voor de verkiezingen steeds minder gaan interesseeren. Daarmee is echter niet alles, daarmee is niet het voornaamste gezeigd. De malaise onder de kiezers heeft, zooals wjj nader hopen aan te toonen, een andere, dieper liggende oorzaak. Geen zending op Bali? De heer Bjjleveld heeft den Minister van Koloniën enkele vragen gesteld in zake de verklaring van den Gouverneur- Generaal, waarbij hij toezegde, adat, ge woonten en godsdienst van de bevolking van Bali tegen vreemde penetratie te zul len beschermen. Gevraagd werd of de woorden van den G.-G. juist zijn weergegeven en zoo ja of deze verklaring moet worden opge vat als een door den Gouverneur-Gene raal aan de bevolking van Bali gedane belofte van bescherming tegen de toe lating der Christelijke zending op Bali. De Middelb. Crt. hiervan melding makend, acht een nadere verklaring over bodig, daar toch duidelijk is uitgespro ken dat Christelijke en mohammedaan- Naar het E n g e 13 c h. 83) o— Onder theetijd kwamen deze met een menigte vragen aangaande den armen Tommy Baines; waar hij heengegaan was, waarop de moeder eenvoudig antwoordde met de woorden van den bijbel „hij is niet meer, want God heeft hem weg genomen". Maar toen zij Mary Baines buiten zagen huilen, vroeg Muriel, „waar om zij toch schreide, daar het immers God was, die kleine Tommy had weg genomen?" Later trachtte zij van mij in bijzon derheden te weten te komen, wat voor een plaats het was, waarheen hij was gegaan; en hoe hij er heen was gegaan; of hij ook al zijn kleeren mee had geno men en de groote tros kamperfoelie, wel ke zij hem gisteren had gezonden; en vooral of hij alleen gegaan was of diat sommige engelen, welke zoo groote plaats in Muriel's gedachten innamen, en over wie zij altoos sprak, hem hadden meege nomen. Zij hoopte, ja zij dacht wel zeker, dat die het hadden gedaan. Zij wilde maar, dat zjj zo ontmoet had of hen sche zendelingen daar geweerd zullen worden, en zij voegt er aan toe, deze verklaring toe te juichen. Een „zendingsijveraar" moge het ver keerd vinden, „wij voor ons vinden het uitnemend, dat de Gouverneur-Generaal bescherming toezegt tegen pogingen om hun hun godsdienst te ontnemen. D© godsdienst heeft waarlijk wel zijn hooge waarde voor het leven der Baliërs ge toond in hun maatschappij en samen leving, in hun kunst enz." Wij hebben van vrijzinnige zijde wel eens andere stemmen beluisterd. Meer dan eens werd van dien kant zij 'tdan niet altijd op godsdienstige gronden met groote waardeering over het zendingswerk gesproken. Hier wordt echter het weren der Chris telijke zending zonder meer toege juicht. Waaneer de Kerk van Christus het Evangelie zou willen brengen ook aan de heidenen op Bali, dan zou de Middelb. Crt. het toejuichen, wanneier zulks door de Regeering werd verhin derd. Wij zijn benieuwd of andere vrijzinnige bladen met deze toejuichingen zullen in stemmen. Het is altijd goed als men pre cies weet wat men aan elkaar heeft. En vooral in verkiezingsdagen. Maar nog meer interesseert ons de houding van de Regeering, van wie toch verwacht kan worden, dat zij zulk een openlijke tegenwerking van de zending niet zal xdulden. Zelfs niet van een Gouverneur-Gene raal, die deswege van vrijzinnige zijde een mooi cijfer krijgt. i 7 October te Weenen. De sociaal-democraten hebben In den Nationalen Raad een dringende interpel latie ingediend, waarin betoogd wordt, dat de „Heimwehre" in den laatsten tijd lang zamerhand een fascistische formatie ge worden z'jj'n, en de grondwet bedreigen met een gewelddadige revolutie. Vermoedelijk zullen ongeveer 2000 man troepen en 2500 gendarmes en politie-be- ambten Zondag in Wiener-Neustadt de orde handhaven. Bjj de afzonderljjke besprekingen van den gouverneur van Beneden-Oostenrijk, dr Buresch,met, de vertegenwoordigers, van de „Heimwehre", den „Schutzbund" en de socialistische organisaties eener- zijdis en der stad Neuwienerstadt ander zijds, zijn door beide partijen de voorstel len van dr Buresch over de regeling' der betoogingen op 7 Oct. aanvaard. Deze overeenkomst houdt in: Het voornaamste plein van de stad zal tot twaalf uur in den middag' ter beschik king staan van de Heimwehre en na dien tijd aan de sociaal-democraten wor den afgestaan. De routes, die de beide' demonstraties zullen volgen, worden met wederzijdsch goedvinden zoo gekozen, dat botsingen tusschen de beide partpen naar menschelijke berekening niet zullen plaats vinden. Ontruiming; van het Rijnland binnen anderhalf jaar? Het Fransche blad. de Intransigeant zegt over de aanstaande bijeenkomst van ïi- nanciëele deskundigen, dat het wa.arschijn- in het huis gehoord had. Ziende dat de gedachten van het kind hier zoo sterk mee bezig waren, trachtte ik haar, zoo eenvoudig mogelijk, uit te leggen, dat sterven was, het leven afleggen, en de onsterfelijkheid aandoen. Ik wilde, dat mijn lieveling, die nooit in werkelijkheid den dood zou kunnen zien, hem niet als iets verschrikkelijks zou opvatten, maar enkel als een kalmen slaap en een blij ontwaken, in een ande re wereld, welker heerlijkheid geen oog ooit had gezien, geen oorrhad geboord. „Geen oog ooit gezien!" herhaalde Mu riel in gedachten, „kan men daar zien, oom Phineas?" „•Ta, mijn kind, daar is geen duisternis" Z\j zweeg een oogenblik -em zeide toen ernstig: „Ik wil er graag heen ik wil er erg graag heen. Hoe lang zal 'tdurein. denkt ge, dat do engelen om mij zullen komen?" „Vele, vele jaren, mijn schat", zeide ik, huiverend. Enkele minuten later speel de zij weer vroolijk met haar broertjes en haar lieve duifjes. We zonden de kinderen vroeg naar bed dien avond en zaten lang bij den haard om te overleggen, bee wij het best de besmetting zouden kunnen voorkomen. John geloofde vast in Dr Jenner en de inenting. Wij gingen erg gerustgesteld naar bed en bet huisgezin viel in kalmen slaap, lijk schijnt; dat men het eens zal worden over een basis van circa 40 milliard' goudmarken, waarvan er een dertigtal aan Frankrijk zouden toekomen. De Duitsche schuld zou gemobiliseerd worden in an nuïteiten van 215 millioen. Anderzijds zou de ontruiming der 2 laatste Rijnlandzones binnen 18 maanden plaats hebben. De Zeppelin. Gistermiddag vloog het luchtschip graaf Zeppelin boven Saksan en Tliüringen. Te halfvijf werd het boven Bieberach gezien, koers zettende naar Friedrichshafem. In deze stad hadden zich vele duizenden personen verzameld, om, getuigen te zijn van de aankomst van het luchtschip. Uit alle doelen dep wereld werden telegram men met gelukwenschen ontvangen. Te vijf minuten voor vijf kwam het luchtschip in het gezicht van de stad. Het kruistej eerst over de Bodensee. Na een landings manoeuvre, die. 25 minuten duurde, is het luchtschip tenslotte tegen halfzes vlot ge land. De aansiagi op dien Japanschen keizer. In verband met den aanslag van den Japanschen anarchist op den keizer, heeft de politie te Tokio 47 personen gearres teerd. De Japansche arbeiderspartij werd ontbonden en de vertegenwoordigers der partij werden gearresteerd. Zij worden er van beschuldigd, den aanslag op den kei zer te hebben voorbereid. Het blad' „Hochi" eischt de uitwijzing van alle Russische communisten, daar zij de aanstichters van den socialen burger oorlog zijn. Mannheimer graanfirma In moeilijkheden. De Mannheimer Getreide und Futtermit- telhandel Isidor Weiszmann Co, is in financieel© moeilijkheden geraakt. De ver liezen .bedragen 200.000 R.M. Men ver wacht, dat de familie bjj zal springen en i daardoor een faillissement voorkomen zal kunnen worden. Bij deze moeilijkheden zijn verschillende groote N e d e r 1 a n d- sche firma's en expeditie-kantoren be trokken. Openbare werken in dien komenden winter, Mussolini heeft aangekondigd, dat in den loop van den komenden winter open bare werken tot een bedrag van fD/s milliard lire in het geheele koninkrijk zullen worden gebouwd. Van dit bedrag zal besteed worden: 470 millioen voor wegenaanleg; 1312 millioen voor verbete ring en instandhouding der spoorwegen, 10 millioen voor nieuwe postgebouwen, 253 millioen voor de eleetrificatie der spoorwegen, 62 millioen voor telefoon verbindingen, 110 millioen voor de lucht vaart en 235 millioen voor een aantal andere dringende werkzaamheden. De overstrooming bij den IJzer. Volgens de- laatste berichten uit Nieuw- poort is een aanzienlijk deel van het oindergeloopen land thans weer1 van wa ter bevrijd en wordt g.een herhaling der ramp meen1 gevreesd. Van1 verscheidene katholieke en socialistische Kamerleden en senatoren heeft de regeering verzoeken ontvangen om een interpellatie te mogen houden over de oorzaken der ramp en vergoeding der geleden schade. Ook is bij den Boerenbond te Leuven op on middellijke steunverleening aan de boeren hoewei, onder hetzelfde dak, in nog die per slaap, het kleine doodo kind lag. Het kamertje aan den anderen kant van het huis, dat ik had ingenomen, was erg stil en ik sliep er rustig en droomde. Midden in den nacht werd ik wakker door een zacht gestommel en dacht, dat ik nog droomde; want ik zag aan mijn voeteneinde een witte gedaante glijden zoo zacht en geluidloos, dat het de geest van een kind had kunnen zijn en het ging in de kamer van het dooda kind. Een oogenblik, door bijgeloovige vrees, welke wij, geloof ik, allen min of mee,r bezitten, was ik stom van schrik. Toen probeerde ik te luisteren. Ik hoorde on getwijfeld, zeker een geluid in het aan grenzend vertrek een menschelijk ge luid. AI de verhalen, welke ik ooit gehoord had over schijndooden en te spoedig be lgraven kwamen mij angstwekkend in de gedachten. Ik overwon mijn bijgeloovige vrees, om eene besmette kamer binnen te gaan, sprong uit bed, deed enkele klee- dingstukken aan, nam een licht en ging binnen. Het kleine lijk lag daar nog rustig en stil voor immer. En als ware het zijn eigen geest, die de wacht hield in de nacht, zat aan 't hoofdeinde Muriel. Ik pakte haar op en liep zoo hard ik kon der geteisterde streek aangedrongen. In. den Woensdagmiddag gehouden Kabinets raad heeft de minister-president mede gedeeld, dat alle gevaar voor een nieuwe dijkbreuk in het iJzeïgebied geweken is. Het door .zeewater overstroomde land heeft een oppervlakte van 230 hectaren. Verkiezingsprogram der Engelsche arbeiderspartij. Het congres van de arbeiderspartij te Birmingham heeft gisteren het verkie zingsmanifest dat den titel draagt „Aan de natie" besproken. Macdonald zeide, da.t het program socialistisch was omdat het vooral van het grondbeginsel uitging, dat de kapitalisten tot een klasse der samenleving behooren en de arbeiders tot een andere, tusschenwelke slechts strijd kon heerschen. Maar het programma was niet revolutio nair, omdat de partij geloofde, dat door gewone wettige middel;n de hervormin gen konden bereikt worden, die de over macht van het kapitaal zouden breken. Zekere Maxton oefende vrij scherpe kri tiek op het program, dat volgens hem vooral veel te langzaam was en dat niet duidelijk maakte, dat slechts door sfaaïs- l^ocialisatie van de voornaamste indu strieën heil voor den arbeider te ver wachten was Nadat Clynes en nogmaals Macdonald het programma verdedigd en er vooral op gewezen' hadden, dat het manifest de kie zers tot de overtuiging moest brengen van de weldaden van het socialisme, dat geleidelijke en bereikbare hervormingen zou brengen, werd het met bijna' alge meen® stemmen aangenomen. Het zeekanaal Antwerpen—Brugge. Bij de opening der gewone jaarlpsche zitting van den provincieraad van West- Vlaanderen heeft de gouverneur van dit gewest, baron Janssens de Bisthoven, met vreugde geconstateerd, dat thans, tien jaa,r na het einde van den oorlog, de sporen van het oorlogsgeweld vrijwel geheel ver dwenen zijn. De gouverneur kwam vervol gens, evenals de vorige jaren, terug op het door hem met voorliefde opgewekte droombeeld der verbinding van Ant werpen met Brugge en Zeebrugge door middel van een zeekanaal'. „Het werke lijke gevaar dat de toekomst van den Scheldestroom bedreigt, zeide hij, zal ons, vroeg of Iaat, er toe dwingen een soort van binnen-Schelde te graven, geheel loo pend over Belgisch grondgebied, be schermd tegen de grillen der natuur en, meer nog, tegen de verrassingen der in ternationale politiek." De gouverneur sprak dan ook de hoop uit, dat de provincie zich, op het ge paste oogenblik, de noodige opofferingen zal weten te getroosten, ten einde dit plan, dat niet alleen West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen, maar ook de rest van den staat België moet ten goede komen, te verwezenlijken. Korte berichten. Streseman is reeds zoover hersteld, dat hij hoopt zjjn ambtsbezigheden einde dezer maand te kunnen hervatten. Gistermiddag' is een commissie uit do Duitsche sociaal-democratische partij bijeengekomen tot nauwkeuriger vaststel ling' van het sociaal-democratisch stand punt nopens de landsverdediging. Na een algem-eene beschouwing: werd besloten met haar de kamer uit, doodelijk ver schrikt. Zij verbopg haar gezicht tegen mijn schouder en rilde. „Ik heb toch niet verkeerd gedaan, heb ik? Ik wilde weten hoe het was wat er over was van kleine Tommy; ik heb het aange raakt 'twas zoo kond. O, oom Phineas I dat is toch niet de arme, kleine Tommy? „Neen, mijn lief, dierbaar kind denk er maar niet meer aan!" En bijna nietl wetend, wat ik doen moest, riep ik John en vertelde hem, waar ik zijn kleine doch ter gevonden had. Hij sprak geen woord, maar rukte haar uit mijn armen en sloot haar in de zjjne, nam haar vervolgens, mee in zijn kamer en sloot de deur. Sedert leefden wij in gestadige vrees. Een geheele week pasten we op, sloe gen de kinderen elk uur nauwkeurig gade letten op elke verandering, welke er te zien was op elk klein gezicht; daarop werd Muriel ziek. Ik moest het aan haar vader vertellen, toen ik hem tegemoet ging op een avond, dat hij thuis kwam. Het was voor hem bijna een do odelij ka slag- „O, mijn God! haar niet, iedereien, be halve haar!" en zoo wist ik, wat ik al lang vermoed had, dat zij hem het liefst was van al zijn kinderen. Edwin en Walter werden ook ziek, maar in lichter graad. Niemand was in Binnenland. Het vierde postvliegtuig naar Indië te Schiphol gestart. De suikercampagne aan „de Zeeland" be gonnen. Een Nederlandsch stoomschip in zinken den toestand. Buitenland.- Compromis tusschen de socialisten en de Heimwehr in Oostenrijk. De Zeppelin weer geland. GOES eenige rapporten aan te vragen en na hun inlevering in November opnieuw te vergaderen. Gisterochtend is in een sneltrein uit Leipzig een reiziger, Serra genaamd, bij het station Zschortau door een trein- roover overvallen, zwaar gewond en be roofd. Het gelukte Serra tjjdens de worste ling met den aanvaller aan. den noodrem te trekken, waarop de roover, die Cos- mella heet, uit den trein spirong. Hij is later zwaar gekwetst aan den dijkge vonden en naar een ziekenhuis overge bracht. In de maand December zal ëeh con ferentie van de roode vak-international© plaats hebben, welke hoofdzakelijk gewijd zal zijn ,aan de behandeling van vraag stukken, verhand houdende met dë fi nanciering van stakingen iq de Wiest- Europeesche landen. De politie te Melbourne heeft een inval gedaan in het communistisch hoofd kwartier aldaar. Vuurwapenen werden niet gevonden, maar een groote hoeveelheid brochures en ander schriftelijk materiaal zijn in beslag genomen. 133 slagers van Parijs worden ver volgd', wegens het ontduiken van den prijsrooster, door den prefect van politie vastgesteld om de levensduurte te be strijden. De meesten worden vervolgd, om dat zij het vleesch in een hooigere kwa liteitsklasse brachten dan de abattoirs bet hadden geclasseerd. De vliegtochten naar Indië. Omtrent de averij, welke het dof de vliegtuig H.-N.A.F.C. in Britschlndië bij Cawnpore heeft gekregen, deelt de direc tie der N.I.L. het volgende mede: Uit een telegram, ontvangen van de be manning, Prillwitz, Wegner en Lischer, blijkt het volgende: Op weg van Nasirabad naar Allahabad heeft het vliegtuig met krachtigen .tegen wind te kampen gekregen en is door de duisternis overvallen, alvorens het doel was bereikt; De eerste bestuurder heeft gevaar, behalve Muriel. Weken aaneen hadden we, wat men noemt „ziekte in huis"; die schrikkelijk dreigende scha duw, welke op het huis hangt en welke moeder en vader droegen hun deel en droegen het flink. Wanneer zij niet meer kon, wat niet vaak voorkwam, beurde hij haar weer op. Nacht aan nacht waakte hij en zorgde hij met ongeloofelijk ge duld, nadat hij den ganschen dag aan het werk was geweest. Het moeilijkste oogenb'ik van de Vier entwintig uren van een dag was, denk ik, dat, als hij mij in de verte zag, terwijl ik hem opwachtte als hij thuis kwam 's avonds; dan zag ik, als we naar huis liepen, wat niemand zac behalve God. Op zulke ooigenblikken dacht ik dikwjjlls bij mij zeiven, hoe groot wel Zijn liefde moest wezen, die zichzelven „De Vader" noemt. En Hij bracht ons behouden door on zen tijd 'van nood, Hij liet ons al onze .kleinen. Op een Zondag in November, toen de velden in mist waren gehuld en de regen zacht neerdrupto op de aarde, waren we allen weer b'jeen, dankbaar en verheugd. Muriel kwam triomfantelijk be neden in de armen van haren vader en lag met een glimlach op de sofa, 't licht van den haard speelde over haar klein, wit gezicht wit maar zonder litteeke- nen. (Wordt vervolgd.) S

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1928 | | pagina 1