f
No. 308
Zaterdag 20 September 1928
42e Jaargang
Bank voor Zeeland - Goes
Hendriks® kCo's Bank
EERSTE BLAD.
SOpLA
Buitenland.
A. C. VAN DER REST
Effecten - Coupons - Alle Bankzaken
F. J. Boone - Goes
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
IW
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
STUDEEREN OF AGITEEREN.
HOUBAERILLOS
Gebrs STEUTEL, Kiokstr. Goes,
Winterjassen
GENEESMIDDELEN
BANDAGES
OPTIEK.
tafel} kleeden
Beestenmarkt 8 - GOES - Telefoon 249 (2 lijnen).
ALLE BANK-, EFFECTEN- EN ASSURANTIEZAKEN
Spaarbank a 4 pCt rentevergoeding
Bril - So-Easy
of Plnce-Nez.
J. GEENSE - Opticiën
en vroeg.
le 33 jarige
■akte, of hij
'door kwam
rwijtl de juf-
pakken had,
ier te voor
hoofd van
nd werd en
rusteloos te
eeren, doch
wist den
Toen do
as, bedacht
oeg op do
cort daarop
schen had-
uren of(
achterna,
liek op de
Houdt den
aan de
vluchtte
agenten
ij pen.
eejc, dat hij
- N. is,
gaf toe,
;eweest, dé
en er met
e vandoor
t niet zou
ziekenhuis
kwam. Na
is, kon zij
veel'. Gis-
magazijn
man in de
rdam. Een
a v'trag s,
verd ont-
itsr tot de
veel goe-
>n dat zij
idacht van
deienstraat
en, of het
>lte van de
tdden, ach-
kwam er
het zaakje
drie man-
chter hals
ch om de
neren. De
slaagde er
man, te
iet bureau
jéJgrzellen
weigerde
naken,
z if n v a -
bewoner
de Ring-
ruim van
nam zijn
dood te
k, dat hij
witje voor
ng in het
lijk rDod.
fhoH ter
ser groote
zeeplaats
met pest
a at. U;t
Idaar aan
al 'n ver-
aan. Meer
i ettelijke
in de ad
:k, dat dit
■ieger, de
is. Hiar:
litsprakeri
aard wor-
processen
Larbij Loe-
sfungeerd.
rezig met
lementen,
misbrui-
rwenstein
issen.
middelde
tand in
eptember
de laat-
10 jaar.
(68)
(64)
(47)
(61)
(63)
(60)
(65)
(66)
(66)
(6?
(64)
(71)
(68)
(60)
(67)'
goed,
ma-
ht en 10
t
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per po^L f3.—
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiin:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
Onze „Rotterdammer" bespreekt de
wenschelijkheid van een interkerkelijk
overleg van alle Gereformeerden omtrent
bet vraagstuk van de roeping der Over
heid zooals die in Artikel 36 N. G. B.
is omschreven.
Laten, zegt het blad, de politieke woord
voerders hunne krachten wijden aan de
toepassing der beginselen, doch over de
beginselen zelf moet het belijdende
volk het gemeenschappelijk accoord vin
den.
Formeel zal zulk een interkerkelijk
overleg zekerlijk op bezwaren stuiten,
maar toch: „Om Christus' wil behoorde
men elkander te zoeken. De kerkelijke
gescheidenheid behoeft geenszins in den
weg te staan aan een gemeenschappelijk
overleg in de brandende kwestiën waarbij
allen geestelijk belang 'hebben. De Syno
den der Gereformeerde Kerkgemeenschap
pen zijn verplicht deze zaak aan te vat
ten en de representanten van de ver
deelde Gereformeerde belijders bijeen te
vergaderen, om overeenstemming te zoe
ken."
De bedoeling van ons Rotterdamsche
orgaan is uitnemend. De vraag wat de
Heilige Schrift leert omtrent de begin
selen die hier in het geding zijn is van
groote beteekenis en er zou veel gewon
nen zijn, indien men tot een gemeen
schappelijk accoord kon geraken.
Het zou voor onze Christelijke actie
op elk gebied van veel belang zijn indien
dit strijdpunt dat thans in sommige krin
gen de geesten zoo sterk beroert ver
plaatst kon worden uit het strijdperk naar
hel rustige studeervertrek.
Maai' afgezien van de vraag of inter
kerkelijk overleg hieromtrent gewenscht
is en niet alleen om formeele rede
nen mogelijk, komt het ons voor, dat
zulk een overleg toch in geen geval tot
het gewenschte doel meerdere een
heid zou leiden.
Dit zou mogelijk zijn indien er hier
werkelijk een ernstig zoeken was naai
een oplossing van dit moeilijke vraag-
stuk, indien hier was de ernstige be
geerte om te komen tot een zuivere toe
passing van de beginselen die zijn naai
het Woord Gods.
Maar zoo is 'tniet. En wordt vaak met
Artikel 36 geschermd, blijkbaar met geen
ander doel dan verwarring te stichten
en politiek voordeel te behalen.
Het betreft hier een ver van gemakken
Ijjke kwestie.
De Staatk. Geref. partij die zegt dit Art.
fei willen handhaven, laat het los. Wamt
op hetzelfde oogenblik dat men er de
A.-R. partjj een verwijt van maakt, dat
zij dit artikel niet tot grondslag van hare
actie neemt, is men bereid te verklaren,
dat de S. G. P. er niet aan denkt den
godsdienststrijd en een geloofsvervolging
te ontketenen, en dat men dat uitroeien
van alle afgoderij en vals ch en godsdienst
niet te letterlijk moet nemen.
Op de vraag hoe dit artikel dan w e 1
moet worden opgevat en toegepast, luidt
het antwoord, dat dit maar niet zoo ge
makkelijk te zeggen is. Toen 'indertijd
vanwege de S. G. P. een commissie werd
benoemd om deze zaak te bestudeeren
en op een spoedig rapport werd aange
drongen, werden de ongeduldigen tot
kalmte aangemaand omdat 'tzulk een
moeilijke kwestie was, die langdurige stu
die vereischte. Eenige jaren later werd
da Commissie ontbonden, zonder dat zij
aan haar opdracht voldaan had.
Het gevraagde antwoord werd niet ge
geven.
Men gaf de voorkeur niet aan stu
die maar aan agitatie.
De Synode der Chr. Geref. Kerk die
zich kort geleden over deze zaak had
uit te spreken, kwam ook niet tot een
oplossing. Zij besloot, als wij 't goed heb
ben begrepen, Artikel 36 te handhaven,
maar er een beteekenis aan toe te kennen,
waardoor het in de practijk op non-activi
teit wordt gesteld.
Een meer voorkomend verschijnsel.
werd door de (Chr.-Hist.) „Ba-
iiieT" die mede op handhaving van Ar
tikel 36 aandrong betoogd, dat dit Ar
tikel bedoelt, dat alle nationale instel
lingen een Christelijk Protestantsch Gere
formeerd karakter zullen dragen.
Prof. Slotemaker de Bruine kwam toen
verklaren, dat hij tegen die gedachte zelf
geen bezwaar had, maar dat er in
Artikel 36 fets anders staat, n.l. dat de
Overheid verplicht is, de ware kerk en
den waien godsdienst te steunen en alle
van 25 ct voor 20 ct per 10 stuks
L. DUVEKOT Sz. - GOES
GROOTE MARKT 19
Naast Hotel „De Korenbeurs'9
afgoderij en valschen godsdienst uit te
roeien.
Zóó staat het er.-
En wie handhaving eischt, moet zich
niet met een toepassing „in geest en hoofd
zaak" vergenoegen.
Omgekeerd kan wel worden toegegeven,
dat de A.-R. partij die zich op een ander
standpunt plaatste en het met de vrijheid
zegt te wagen, denk slechts aan het ijveren
voor vloekverhoden, ook niet geheel con
sequent is.
En wie denkt aan de drieste en God ont-
eerende ongeloofspropaganda, komt van
zelf tot de vraag, of het niet op den weg
van de Overheid ligt, hier in te grijpen.
Er is dus wel reden voor gemeenschap
pelijk overleg.
Maar zulk een overleg, afgezien nu van
formeele bezwaren, kan alleen vruchtdra
gend zijn, als over en weer de begeerte
voorzit, om met Gods Woord in de hand,
de zaak tot oplossing te brengen.
Als er de begeerte is om te s t u d e e-
r e n.
Niet, als het de bedoeling is, zooals dat
helaas soms het geval schijnt te zijn, om te
ageeren en te agiteeren.
berichten de ontvangst van een
rijke sorteering
en een mooie collectie stalen voor
KLEEDING NAAR MAAT.
Aanbevelend.
Het Amerikaansdhe antwoord
overhandigd.
De Amerikaansche gezant te Londen
heeft gisteren een bezoek gebracht op het
departement van buitenlandsche zaken en
aan Lord Cushendun, dein waarnemenden
minister van buitenlandsche zaken het
antwoord van zijn regeering overhandigd
op de Engelsch-Fransche voorstellen over
vlootbeperkinlgi.
(Tegelijkertijd is het antwoord ook te
Parijs overhanldig;d.)
De ontploffing: te Melilla.
Het aantal dooden tengevolge van de
ontploffing in het fort bij Melilla is tot
71 gestegen!. Van de gewonden bevinden
zich nog steeds twaalf in hopeloozen toe
stond.
De ontploffing was' zoo geweldig, dat
zware stukken steen over een afstand
van 70O M. werden weggeslingerd. In
totaal zijn 864 huizen verwoest of ernstig
beschadigd.
v De doodstraf in geheel Duitschiandl
praciiseh afgeschaft.
In verband met het rondschrijven van
de regeering van Mecklenburg-Schwerin,
blijkens hetwelk in dezen staat voorloo-
pig geen doodvonnissen meer zullen vol
trokken worden, wordt nog medegedeeld,
dat deze circulaire het uitvloeisel is van
een aanschrijving van den Rijksminister
van Justitie Koch, die in overeenstemming
met de door den rijkskanselier Hermann
Müller in zijn regeeringsverklaring gedano
afkondiging, een rondschrijven heeft ge
richt aan, de Duitsche landen, krachtens
hetwelk in alle gevallen, .waarin door de
rechtsprekende colleges de doodstraj
wordt opgelegd, gebruik moet worden ge
maakt van het recht van gratie totdat
de hervorming van het strafrecht een
feit zal zijn.
Wie zijt gij?
Dat de geest en de manieren van het
militairistische 'tijdperk nog in Duitsch-
land hier en daar en vooral op militaire
en half-militaire opleidingsscholen leeft,
daarvan is hetgeen het „Berl. Tag." ver
telt over een voorval op de „Polizeischule"
te Sensburg (Oost-Pruisen) wel een be
wijs.
Tusschen een politie-officier en een leer
ling-politieagent werd de volgende dia
loog gevoerd:
„Wat zijt ge?"
„Leerling politieagent."
„Een varken zijt ge."
„Wat zijt ge?"
„Leerling politieagent."
Daarop liet de officier hem op het ka
zerneplein zoolang heen en weer loopen,
totdat bij op de vraag van den officier
antwoordde: „Ik ben een varken."
Op deze zelfde opleidingsschool gaf een
officier aan beambten bet bevel om vuile
cigaretteneindjes en oude lucifers op de
binnenplaats met bun banden op te ra
pen; zij mochten hun bepakking en ge
weren daarbij niet afleggen.
Een beambte weigerde aan het bevel te
voldoen; een ander wilde een bevel om een
allervieste pijp op te rapen niet opvolgen.
Tegen deze beide mannen is een aan
klacht wegens niet opvolgen van een bevel
ingediend.
Het Pruisische ministerie van Buiten
landsche Zaken heeft een onderzoek ge
last.
Ass. Apotheker
GOES. Telefoon 168.
gelijke deelen uit vertegenwoordigers van
partij en vakbeweging bestaan. De benoe
ming der politieke leiding aan de dag
bladen blijft echter uitsluitend bij het par
tijcongres. Met deze laatste bepaling neeft
de vakbeweging zich ook volkomen veree-
nigd; zij wenscht niet anders dan dat de
politieke leiding der arbeiderspers bij de
politieke partij blijft.
Kantoor Groote Markt 21
Telefoon 74 (2 lijnen)
Hevige ontploffing in Piacenza.
In het arsenaal te Piacenza heeft eCrf
hevige ontploffing plaats gehad, waarbij
dertien menschenlevens te betreuren zijn.
Door tot dusver nog niet bekend gewor
den oorzaak is in een der werkplaatsen
een met kruit gevulde ketel ontploft. De
uitwerking was vreeselijk. Het gebouw
werd geheel verwoest. Er werden elf ar
beiders gedood en zeven gewond. Van
de gewonden zijn er "reeds twee aan hun
kwetsuren bezweken. Drie andere gewon
den verkeeren nog in levensgevaar. Het
aantal personen, dat lichte verwondingen
opgeloopen heeft, is groot.
Er wordt een uitgebreid onderzoeknaar
de oorzaak van do r,amp ingesteld. De
bijzetting van het stoffelijk overschot der
slachtoffers zal op kosten der gemeente
Piacenza geschieden.
Korte berichten.
Gisteravond werden in een woning
in het' Noorden van'Berlijn een arbeider,
zijn vrouw en zijn dochter bewusteloos
tengevolge van gasvergiftiging gevonden.
De pogingen, om de levensgeesten weder
op te wekken, hadden slechts bij den
man succes
In de buurt van het fort te Hoboken
bij Antwerpen staan verschillende barak
ken, die dienst doen als opslagplaatsen
van munitie. Een daarvan is eergisteren
ontploft en is g,eheel vernietigd. Tengevol
ge van den slag is een andere opslag
plaats ingestort. Zij geraakte echter niet
in brand. Er zijn geen menschenlevens
te betreuren.
De I. T. A. heeft geen tekort.
Naar aanleiding van een onrustbarend
bericht in de N. Arnh. Crt. omtrent een
tekort van de Indische Tentoonstelling op
Zypendaal te Arnhem, dat ongeveer negen
a. tienduizend gulden zou bedragen, meldt
het Hdbl. van gisteravond nog:
In omloop is een gerucht, dat de Indi
sche tentoonstelling met een tekort zou
3luiten. In tegenspraak daarmede kunnen
wij mededeelen, dat de voorzitter van het
tentoonstellingsbestuur, mr J. Huges, he
den een schrijven heeft gericht aan B. en
W. van Arnhem, waarin hij mededeelt
schriftelijk te kunnen bevestigen zijn reeds
op 5 Augustus bij de sluiting van de ten
toonstelling gedane mededeeling, dat de
financieels resultaten van de Ita-esploi-
tatie een 'beroep op bet door de gemeente
.ingeschreven bedrag voor het garantie
fonds niet noodig maken.
Wij ontvingen wederom
De post vluchten naar Indië.
Het Persbureau Yaz Dias meldt:
Het derde postvliegtuig naar Indië, de
HNAFG, is gistermorgen te 8.05 u.
(plaatselijke tijd) uit Boedapest vertrok
ken en te 13 uur (plaatselijke tijd) te So
fia aangekomen. Alles is wel aan boord.
Een .ingesteld onderzoek wijst uit,
dat men bier te doeu beeft met een mis
dadige handeling. Drie personen werden
gearresteerd en gevangen gezet.
Dc Soc.-Dem. pers.
De hoofdbestuursvergadering van het
Ned. Yak Verbond besloot voor een bedrag
van een m i 11 i o e n deel te nemen in de
organisatie der soc.-dem. pers.
„Het Volk" meldt er over:
Dit besluit heeft ten grondslag, dat er
een naamlooze vennootschap gevormd zal
worden, waarin van de zijde der partij de
bestaande persbedrijven, te Amsterdam en
te Rotterdam, benevens de thans nog zelf
standige drukkerij „Vooruitgang" en de
uitgeverij „Ontwikkeling" worden inge
bracht (dat een en ander natuurlijk, als de
definitieve toestemming der betrokken be
stuurslichamen verkregen wordt, waarop
wij echter goede hoop hebben), terwijl van
de zijde der vakbeweging dan een millioen
in contanten verstrekt worden. Het be
stuur van de nieuwe vennootschap zal in
Een later Beuter-bericht meldde, dat
het vliegtuig te 18.45 te Konstantinopel is
aangekomen. Het plan bestond dat het
met het aanbreken van den dag den tocht
zou voortzetten.
Posterijen, telegrafie en telefonie.
üan de begrooting der Posterijen, Te
legrafie en Telefonie voor 1929 is het
volgende ontleend:
Posterijen. Op 1 Febr. 1828 is de
verlaging van verschillende tarieven van
kracht geworden. D'eswege wordt een ver
minderde inkomst van f 2,462,000 per jaar
verwacht, hetgeen evenwel niet belet de
ontvangsten der Posterijen voor 1929 nog
f 766,895 hooger te ramen dan voor 1928.
Het streven blijft inmiddels op ver
dere tariefsverlaging gericht.
Het belang der luchtpost doet zich
allengs duidelijker kennon. Op den voor
grond staat thans wel de zorg voor de
inrichting van een geregelden luchtpost
dienst op Ned.-Indië. In de eerste plaats
wordt post vervoerd mot de vier thans
voor Indië bestemde vliegtuigen. Vervol
gens zal voor den postdienst gebruik
worden gemaakt van de 12 vluchten,
welke in aansluiting aan de vier eerst-
i
Binnenland.
De vrouw, die haar blinden echtgenoot
vergiftigde, voor de Middelburgscho Recht,
bank.
Gemeenteraad van Goes.
De staking aan „de Schelde" te VTis-
singen geëindigd.
De begrooting der Posterijen ven Tele
grafie voor 1R29.
De moderne vakbeweging steunt de so
cialistische pers.
Buitenland!
Het Amerikaansche antwoord op de En
gelsch-Fransche vlootovereenkomst over
handigd.
Een ontploffing in Piacenza.
OP AANVRAGE WORDT U GRATIS TOEGÈ
ZONDEN DE BROCHURE OVER GRANULtNE,
HET MIDDEL VAN Oft J. H. VAN GRAFHORST,
ARTS, TEGEN TUBERCULOSE EN KLIER.
ZIEKTE. Mlddelburg.chettr.Dl7, Sch«vanlng«n.
bedoelde zullen plaats hebben. Dit zal
een stijging van vervoerkosten met zich
brengen, waartegenover staan de verhoog
de ontvangsten uit luchtrecht, hetwelk
aanvankelijk is bepaald op f0.75 per 20
gram voor brieven, en f0.40 per brief
kaart.
Telegrafie, (draad). Het gebruik
der lijntelcgrafie beweegt zich in liet al
gemeen in dalende lijn. Wat het binnen
land aangaat, moet zij verkeer afstaan
aan de telefoon; wat het huiten Euro-
peesch verkeer betreft, ondergaat zjjden
invloed van de radio telegrafie; wat het
Europeesch verkeer aangaat, van heide.
De te v.erwachten hoogere opbrengst van
het radio-verkeer maakt het mogelijk de
totale opbrengst wegens 'het overbrengen
van telegrammen te stellen op f6.750.000
of f200.000 hooger dan voor 1928.
Men kan zich afvragen wat de toekomst
der draadtelegrafie, hij een verdere ont
wikkeling. in de boven aangeduide rich
ting zal zijn. Haar voortbestaan blijft voor
alsnog n o-o"dig. Zij zal zich evenwel
moeten toeleggen op vermindering van
exploitatie-kosten, materiëel en personeel,
ook door toepassing van nieuwe tech
nische vindingen.
Telegrafie (radio). Het belang van
het radio-verkeer voor de inkomsten van
het bedrijf kan blijken uit het' feit, dat
wegens ontvangsten uit Europeesch ver
keer en ontvangsten uit buifcen-Euro-
peesch verkeer voor 1927 resp. f39.000
en f 1.118.000 en voor 1928 naar ver
wachting resp. f 114.000 en f 1.575.000
meer kan (zal kunnen) worden geboekt
dan wanneer dit verkeer per draad zou
zijn (worden) afgewikkeld.
Technische vervolmaking van het ver
keer mét Nederlandsch-Indië beeft de
voortdurende aandacht.
Het voornemen bestaat, om, zoodra
voor Nooid-Amexika een bevredigende
toestand zal zjjn verkregen, rechtstreeksch
radioverkeer te gaan openen met Zuid-
Amexika (Rio de Janeiro of Buenos-Ai
res). Wat het Europeesch verkeer betreft,
wordt thans radio-verkeer onderhouden
met Denemarken, Oostenrijk, Noorwegen,
Tsjecbo-Slowakije en Zwitserland; ope
nen van radio-verkeer met: Zweden, Ita
lië, Portugal, Spanje, Finland en Grieken
land is in voorbereiding of in overweg-'ing.
Telefonie (draad). De studie, betref
fende de verlaging van de interlocal® en
locale tarieven, verkeerde bij het opstel
len der onderwerpelijke begrooting in een
vergevorderd stadium, doch was nog niet
ten einde gebracht.
In studie is de automatiseering van
plattelandstelefoonkantoren.
Internationaal telefoonverkeer is thans
mogelijk tusschen Nederland en de vol
gende landen: België, Danzig, Denemar
ken, Duitschland, Frankrijk, Groot-Britan-
nië ,en Noord-Ierland, Hongarije, Ierland
(Vrijstaat), Italië, Luxemburg, Noorwegen,
Oostenrijk, Spanje, Tsj echo-Slowakije,
Zweden en Zwitserland.
Voor U hebben wij ook een
Grootste collectie in de
fijnste monturen.
Vakkundige bediening
Lange Vorststr. 49 - Goes
