DE ZEEUW
BOLS
estelle.
- arnhem
öerde blad.
I
IIDDELBURG
"Üit de Pers.
Uit de Provincie.
Zoeklichtjes.
ZOGENEVER
ARATIE van een
patrimonium over het recht
stalen.
Leeraar M. 0.
:KHOUDEN (voor
ssistent-Accountant)
"-SCORRESPON"
J geslaagden voor
[beginners, vergevor-
ondelinge opleiding,
loudt willen volgen.
Ir verplichting, pros.
niet tot morgen!
iKennis is macht,
langrijke posten
stis toegezonden.
[biedingen.
|ig-
oo onzichtbaar
lts tikken, rug,
tkken en open
van de beleg
de zijkantjes
:n zoo onzicht-
loorlintje afge-
ifel stikken, de
;oomen.
;ewone manier
een manchetje
swijdtje (.knip-
tgestikt en dat
estreken, in de
m dus, en om
men krijgt nu
lintjeo, over de
rokje is zoover
okje bevestigd,
rokje heenvalt.
ven, daar komt
lan. Dan geeft
;k.). maakt een
nippen) en de
herbonden, wat
het idee geeft
1, 46, 48 en 50
VAN
SATERDAG 22 SEPT. 1928. No. 302.
Verzwakking van rechtsbesef.
Over dit onderwerp schreef de „Stan-
''onlang'S gelukte het enkelen misdadi
gs uit een onzer gevangenissen te ont
luchten. Zij- zijn thans allen weer in hun
el teruggebracht om hun gerechte straf
erder uit te zitten.
Een van deze ontvluchten was het ge-
Qkt onder valschen naam arbeid te vin-
len als metselaar. Op 'het karwei werd hij
mtdekt en gearresteerd.
Wij widen maar hopen, dat het toezicht,
an hetwelk wel iets schijnt te ontbreken,
■erbeterd wordt, opdat zulke dingen niet
neer geschieden.
pit is te meer noodig, nu in enkele vrij-
anni-ge bladen een pleidooi is gegeven ten
iehoeve van deze uitbrekers. Men zegt nu:
rie nu eens, hoe een dier mannen rustigen
ïrbeid zoekt en op die wijze zijn brood wil
erdienen. Nu moet hij terug naar de ge-
'angenis. Zal dat hem verbeteren? Waar-
)ln hem niet rustig aan den arbeid gela-
en?
Men neemt aan, dat deze man zich ver-
jeteren wilde, hoewel de wijze, waarop hij
van de vervolging der politie dac'ht te ont-
comen, ook zijn slim overleg kon toonen.
Maar dit willen wij nu daarlaten. Wijst
chter de redeneering, ten gunste van de
en uitbreker gehouden, niet op een erger-
jjke verzwakking van het rechtsbesef,
ilijkbaar tengevolge van de moderne straf-
heorieën, die van schuld en straf niet
neer willen weten en slechts de verbete
ring van hem, die de wet overtrad, zeggen
,e beoogen?
Bat de straf een vergeldend karakter
lraagt; dat de handhaving der rechtsorde
rereischt, dat de overtreder zijn straf ont
vangt, schijnt niet meer te wegen.
Zelfs al wilde men bepleiten, dat zoo
veel mogelijk aan gevangenen, die toonden
jerouw te hebben en 'zich goed gedroegen,
;en deel van hun straf werd kwijtgeschol-
len, dan zou dit hier juist niet gelden.
Want de betrokkenen kwamen door een
nisdaad: inbraak, in de cel. En zij wisten,
loor een andere ongeoorloofde daad, de
ïitbraak, daaruit te ontsnappen. Wie oor-
leelt, dat zij daarna door het simpele feit,
iat zij arbeid zochten iets wat op zich
self toch geen bijzondere aanteekening be-
roeft hun vrijheid hadden verdiend, die
leed beter eiken veroordeelde of opgeslo-
ene de vraag te stellen, of hij niet liever
-•rij zoude zijn en beloven te zullen arbei-
len voor zijn brood.
De belooning voor een uitbreker ge
vraagd, zou, als zij gegeven en in de ge-
rangenissen bekend werd, zeer stellig al-
er gedachten op mogelijke ontsnapping
•icbten. En bij doorwerking van een senti-
nentaliteit, als waaraan thans uiting werd
;egeven, zou men bet den bewakers straks
ïauwelijks kwalijk kunnen nemen, als zij
ïun plichten minder goed gingen beseffen.
Wij behoeven niet te vragen, hoe het dan
net de veiligheid in het maatschappelijk
even zoude gaan. Zij, die het zoo weinig
ïauw nemen met de rechtsorde, vergeten
illicht, dat zij iets van hooge waarde be
schermt.
Het wonderlijk pleidooi voor den uit-
)reker wijst echter bovenal op het ernstig
?evolg der ondermijning van het rechts-
)esef door de valsche theorieën, die de be
grippen van schuld en straf vervagen en
ie rechtsorde wankel stellen.
VAN werkstaking.
a/j "^^rtonium'-man schrijft ons:
Met goedvinden der redactie wil ik
'Jachten hier enkele indrukken weer te
;even van een vergadering, die ik deze
veek bewoonde.
Het was wel een vergadering, die bui
en onze provincie gehouden werd, maar
vergaderplaats was toch ook weer
'0° ^cht bij, dat Zeeland er goed ver-
egenmoordigd was. En waar er een kwes-
ie besproken weid, dia de laatste maan-
/^zeer in Zeeland de aandacht
^gt, durf ik er hier iets over schrijven.
e jezers begrijpen wel, dat ik de jaar-
rgadenng van Patrimonium bedoel.
t niet te ontkennen, dat er in
dollende kringen opzettelijk of uit
„,™p. en misverstand minder gunstig
ajrirn°mum geoordeeld wordt. Da
•itu]11 'e' °P sociaal gebied in ons
^°°'ee! goeds tot stand bracht en
tieTv i §eze?en(l verleden mag terug-
's er en daar weinig in tal'. Een
atrimonmm.mail yelen hunnor weten
1 i1;„ervar"1& werd en wordt nog
p J jn daar met dan nek aangezien.
.daar houdt het Verbond
lrecht jaarvergadering te Dor-
leliiko vr' j wordt met de grootst mo-
welkcmii I^delïkhe,i<1 en gastvrijheid ver-
Meester en WctKUize 0ntvingenIBurg'i-
5. D A Phouders waaronder een
Ion ntr 'e.r Bestuur eni afeevaardig-
ien °ïfle^; Hartelijke woorden wer-
ïoden 'S en ververSchingen aange-
bimdumI!r,Paar uur ^ter £mgen de Patri-
5toombomannei1 3311 boord van een
Jan het o j 7~ wederom op kosten
•>en «-vu 6 Gemeentebestuur
S i? !Tnden tocht van vier uren
amken. Tijdens dezen boottocht
werden de gasten op zeer, zeer royale
wijze van ververschingen voorden. Zulk
een ontvangst overtrof de stoutste ver
wachtingen en ik kan me zoo voorstellen,
dat de mannen van de oude garde ver
steld hebben gestaan van zulk een har
telijkheid van de zijde der Overheid.
De Heere heeft genade en eere wiEen
geven.
Het aangename ging op deze vergade
ring voorop. Na officieele ontvangst, boot
tocht en maaltijd volgden een avond
een morgen- en een middagvergadering.
Dat geheel "de agenda kon worden af
gewerkt zij het nu en dan in een
wel wat te vlug tempo is voor hel
grootste deel te danken aan den voor
zitter, het Kamerlid C. Smeenk, die voor
de eerste maal proeve van'bekwaamheid
op dit gebied aflegde. Hij bleek een pre
sident te zijn, die met strenge hand re
geert.
Dat de inzameling voor het Jubileum-
fonds niet het begeerde resultaat oplever
de, is voor het Verhond een teleurstel
ling en moet m.i. voor een groot deel
verklaard worden uit het bovenbedoelde
tekort aan 'bekendheid met het werk van
Patrimonium. E,en voorstel van het. Bonds-
be,stuur, om nogmaals aan het inzamelen
te trekken, kon geen meerderheid vinden.
Men had er blijkbaar genoeg van.
In .verband met de naderende Kamer
verkiezingen is een program van wen-
schen opgesteld, dat ter kennis gebracht
zal worden van de partij-instanties der
A.R. en C.H. partij. Zoo wordt er getracht
ook langs dezen weg al het mogelijke te
bereiken.
De vergadering deed zeker goed, nog-
eens de stellige verwachting uit te spre
ken, dat o.a. de Ziektewet en de wet op
de winkelsluiting nog in deze parlemen
taire periode aanl de orde zullen komen.
Laat ons het beste er van hopen
Natuurlijk kwam Patrimonium in
tegenstelling met den „neutralen" midden
standsbond Qp voor .Zondagssluiting
der winkels. Het is feitelijk droevig, dat
men daarvoor in onzen tijd nog moet
ageeren1
De clou van de Donderdagmiddag-ver
gadering was wel de stakingskwes
tie. Toen heeft het er gespannen.
Woensdag reeds liepen de geruchten:
Kruithof (de voorzitter van het Chr. Nat.
Vakverbond) komt morgen om mr S. de
Vries te bestrijden. En dat is ook gebeurd.
Naar aanleiding van een vraag van een
der afdeelingen in 1926 of de conclusies
van het Eerste Chr. Sociaal Congres in
1891 nog altijd aanvaard konden wor
den, was Aan mr S. de Vries verzocht
Patrimonium in dezen van advies te die
nen. Een uitvoerige inleiding met aa.n
het slot een elftal conclusies was het
resultaat van de studie van mr De Vries,
den bekenden oud-minister van financiën.
Enkele dezer conclusies ontmoetten
weinig tegenstand, andere des te meer.
De heer Kruithof diende vóór de behan
deling der kwestie een motie in (naar hij'
later zei, om mr De Vries uit respect
voor zijn persoon te ontzien), inhoudende
een simpele dankbetuiging voor den ver
richten arbeid en een aanneming voor
kennisgeving van de conclusies.
Mr ae Vries vroeg al dadelijk waarom
deze motie werd ingediend. Was ze als
grofheid bedoeld, omdat men de conclu
sies de moeite niet waard achtte, of
durfde men zich niet uitspreken?
De heer Kruithof achtte de stellingen
van 1891 nog altijd afdoende en wilde
liever die van mr de Vries onbesproken
laten.
Eigenaardig genoeg, dacht precies de
helft der vergadering er over als Se heer
Kruithof. Tot tweemaal toe staakten de
stemmen over 's heeren Kruithofs voor
stel, dat daarmee werd geacht verworpen
te zijn en toen begon de slag.
Vlissingen geen wonder, het zit mid
den in de staking ging niet accoord
met de stellingen. De Amsterdammer Bos
senbroek spaarde mr de Vries ook aller
minst en gaf de voorkeur aan de stel
lingen van 1891 over het stakingsrecht.
De heer Kruithof sprak in denzelfden
geest. Hij vond het een beleediging, dal
zulke stellingen aan Patrimonium wer
den voorgelegd. Scherp, zeer scherp he
kelde hij èn mr de Vries èn het Ver-
bondsbestuur ,dat zich achter mr de V
geschaard had.
Krachtig beschermde hij Talma tegen
de aanvallen van mr de Vries. Dat een
rijksbemiddelaar als mr de Vries, die de
mentaliteit der patroons dus kent, met
zulke stellingen komt, noemde de heer
Kruithof een schandaal, waarop de voor
zitter hem tot de orde riep en zei, zulk
een woord niet te kunnen toelaten.
Er was spanning in de vergadering,
niet het minst, toen de heer Kruithof
eindigde met het Schriftwoord„De zwak
ken sterkt gij niet, en het kranke heelt
gij niet, en het gebrokene verbindt gij
niet, en het weggedrevene brengt gij niet
nader, en het verlorene zoekt gij niet"
(Ezechiël 34 vs. 4).
Mr de Vries heeft op kalme, beza
digde, maar m.i. niet zeer klemmende
wijze zijn standpunt verdedigd, meenende,
dat het niet in strijd was met het eerste
Chr. Soc. Congres van 1891.
Toch zou hij zeer waarschijnlijk bij
een stemming het pleit verloren hebben.
Daarom was het handig van den voorzit
ter daarmede tevens het Bestuur uit
een moeilijke impasse reddende om uit
de discussies een vijftal conclusies te
trekken, waarover allen het eens waren
en die feitelijk in niets verschilden van
de conclusies van 1891, welke nog on
langs in „De Zeeuw" zr|n toegelicht, naar
aanleiding van het conflict bjj „de
Schelde".
(Wjj hebben het rapport van Mr de
Floris Vos voor de rechtbank. Gisteren werd de zaak Floris Vos en de zijnen,
de kwestie van den Muidertol, in kort geding door de rechtbank behandeld.
Floris Vos (links) en zijn advocaat mr S. Zadolcs op weg naar de zitting.
Vries en de stellingen nogeens rustig na
gegaan, maar liet is ons niet duidelijk
hoe daartegen zoo heftig geopponeerd kon
worden, vooral als men de kwestie van
het patroonsgezag uitschakelt. Mr de Vries
beweegt zich toch naar het ons voorkomt
geheel in de lijn van het Eerste Christelijk
Sociaal Congres. Red.)
UIT HET ZEEUWSCH VERLEDEN.
Door A. M. Wessels.
XLV.
De redding van Sluis.
In het artikel over de oude stad Sluis,
heb ik indertijd toegezegd, later eenige
fragmenten uit hare rijke geschiedenis
mede te deelen, welke toezegging ik thans
gestand doe.
'tWas den 12den Juni van het jaar
1G0G. Den dag te voren had de stad
Sluis de kennis ingezet en zooals het
bij dergelijke festiviteiten gaat, bleef de
drank op dien bewuste-n dag niet in de
kan.
Het was anders allesbehalve rustig' in
het VJaanderland.
De Spanjaarden hadden het beleg om
Sluis geslagen, want het bezit dezer stad
was voor Aartshertog Albert een zaak
van groot gewicht. Immers, de stad lag
zoo mooi aan het eind van Vlaanderen,
gaf den Hollanders een goeden toegang tot
zijne Staten en verzekerde hun tevens
van het bezit der Schelde.
De Fransche Spanjool, du Terrail, was
een man van slimme berekening. Hij
wist met een tweetal overgeloopen sol
daten, die goed met den toestand van
Sluis op de hoogte waren ip contact te
komen en op grond van hunne mede-
deelingen bouwde de Spaansche bevel
hebber zijn plannen.
Hij had het zeer slim overlegd, zoowel
wat tijd als plaats betrof, want hij bouw
de zijn overrompelingsplan op de zor
geloosheid der bevolking van Sluis.
Vanaf den Oostkant zou hij den aanval
ondernemen, op het moment, dat Sluis
sliep, zijn kermisroes uitsliep, die wel
vast zou zijn.
Er lag n.l. voor de Oostpoort een lange
brug over het vèrdronken land, waarop
vroeger een wachthuis had gestaan, dat
verwoest was en niet weer opgebouwd.
Wel had men den commandant der
vesting Sluis, Karei van der Noot, op
dit verzuim gewezen, maar deze had zor
geloos geantwoord: „Wij zullen het maar
niet meer opbouwen, d&ar zal nooit een
vijand komen, wij zijn door een gordel
van forten gedeKt."
Maar Du Terrail kwam er toch door.
Met 3600 man wist hij er door te glippen.
De gordel der forten had dus niet veel
geholpen.
Heel Sluis sliep gerust. Vrede, vrede,
en geen gevaar scheen hun leuze op
de kermis geweest te zijn. Voor Du Ter
rail een prachtkans.
Doch het mocht niet zoo zijn.
De klok van Slui3 zou de zaak in de
war sturen.
„Luistert goed 1" had Du Terrail gezegd.
„Nu gaat er een klein deel van onze
strijdmacht naar de Zuidzijde der stad,
zoodra jullie daar nu de klok van Sluis
één uur hoort slaan, maken jullie aan
die stadszijde loos alarm. De bezetting
van Sluis wordt dan naar het Zuiden ge
lokt en ik doe in het Oosten den aanval
met de hoofdmacht."
Alles was dus goed geregeld. De af
spraak was heel duidelijk.
't Was al tamelijk laat op dezen be-
wusten avond. In zijn woning zat de kos
ter van Sluis te wachten op zijn vrouw,
die in de stad een bezoek was gaan
brengen.
Zij had wel gezegd, dat zij dadelijk te
rug zou zijn, maar zij bleef tamelijk lang
weg. Onze koster begon te mopperen en
sprak in zichzelve ,,'t Lijkt naar niets,
dat zij zoo lang wegblijft, ik moet de klok
nog opwinden, en neem ik nu den lan
taarn mee, dan komt zij in het donker
thuis en loopt ergens tegen aan en dan
ben ik ook nog niet gelukkig."
Dus nog maar even gewacht, maar wie
er jarigs de woning kwam, de kosterin
bleef weg.
Tenslotte werd onze koster ongeduldig
en sprak„Ik kan toch niet blijven wach
ten. Ik zal de lantaarn dan maar thuis
laten en in het donker naar den toren
loopen. 't Is toch de eerste keer niet ook.
Ik weet den weg wel blindelings, dan
werk ik in het donker maar op het ge
voel".
Zoo gezegd, zoo - gedaan.
Als een pijl uit den boog vloog onze
koster naar den toren, klom naar boven,
schommelde daar, in een dikke duister
nis rond en maakte zooveel haast als
hij maar kon. Maar het spreekwoord:
„Haastige spoed is zelden goed" bleek
ook hier van kracht. Door de haast en
het verlangen naar het licht, draaide hij
zoo hard, dat hij het uurwerk bescha
digde.
In zijn drift bemerkte hij daar niets van
en blijde dat de arbeid achter den rug
was, spoedde hij zich naar zijn woning,
waar intussehen ook zijn echtgenoote was
gearriveerd. Na nog een poosje samen
de gebeurtenissen van den dag besproken
te hebben, begaf het kosterpaar zich ter
ruste. (Slot volgt.)
Keuringsdienst van Waren, Goes.
III.
Puddingpoeders. In de opschrif
ten op de verpakking van puddingpoe
ders kwam een aanmerkelijke verbetering'
en behoefden maar weinig waarschuwin
gen meer verzonden te worden. Drie par
tijtjes, te zamen bestaande uit 90 pak
jes en alle van één fabrikant afkom
stig, werden wegens .bederf aan de con
sumptie onttrokken.
Wegens aanwezigheid van mijt in aam-
zienlijke hoeveelheid, werden 1 partij bak
meel (100 pakken) en 7 partijen zelfrij1-
zend bakmeel (67 pakken) vernietigd. Een
partijtje vermicelli, waarin eieren en spin-
sel aanwezig' waren, werd opgeruimd.
Van de 105 monsters mosterd, groo-
tendeels afkomstig uit België, 'had het
meerendeel een veel te hoog' gehalte aan
zout, sommige zelfs tot over de 30 pCt.
Verschillende partijen werden aan de le
veranciers teruggezonden, bovendien wer
den de winkeliers in kennis gesteld met
de namen van de fabrikanten, die on
deugdelijke mosterd leverden. Op een fa
brikant in Gent, die verklaarde zich niet
te willen aanpassen, Werd speciaal 'dé
aandacht gevestigd en aan zijn afnemers
ontraden in het vervolg van deze firma
te betrekken, wilden zij zich niet bloot
stellen aan de kans op een strafvervol
ging. Tegen een winkelier, die toch door
ging met den verkoop van dit product)
werd proces-verbaal opgemaakt.
Het gevolg van deze maatregelen was,
dat er in de tweede helft van het afgeloo-
pen jaar een groote verbetering was ge
komen in de samenstelling van de uit
Toer indertijd in de Geref. Kerker, de
zaak-Geelkerken aan de orde was, heeft
ook de socialistische per3 zich daarmede
bemoeid. Niet om de zaak zelf, de heele
kwestie van het Scliriftgezag laat de S. D.
'A. P. zoo koud als een steen, maai
vanwege de democratie.
Daarom is het weieens aardig te zien
hoe men daar de geschillen behandu
Men heeft daar de. kwestie Stenhu'
Wat er eigenlijk aan de hand is er-
fcelt men niet.
Alleen wordt meegedeeld, dat Ster.hv.is
een ultimatum heeft thuis gekregeu zich
uit de Kamer terug te trekken.
En nu deze blijkt aan dat „bevei"
niet te willen voldoen, nu wordt eenvou
dig een besluit gepubliceerd, dat hij uit
de socialistische gelederen is uitgestooteu.
Indertijd heb ik eens gelezen, dat bij
do S.D.A.P. zoowel het socialisme als
de democratie zoek is. En ik geloof dat
't juist is.
In elk geval ben ik blij, dat het r
uit werken van voormannen op een der
gelijke manier die stprk aan het despo-
tieke stelsel van middeleeuwsche potenta-
ten herinnert, voorloopig nog maar alleeA
bij deze partij; mogelijk is.
OPMERKER.
j
België ingevoerde mosterd en ool,c' de
firma, die oorspronkelijk onwillig was om
ide samenstelling van zijn fabrikaat in
overeenstemming te brengen met dei
eiscben van het specerijenbesluit. Lab-
zeil had gehaald.
Toiletartikelen. Twee monsters
zoogenaamd jachtwater bevatten één aan
merkelijke hoeveelheid arsenicum. In ver
band daarmede werden 43 fleschjes in
beslag genomen en tegen den fabrikant
proces-verbaal opgemaakt. Deze was her
haaldelijk gewaarschuwd en reeds vroeger
in een ander keurinigsgebied voor het
in den handel brengen van deze waar
veroordeeld.
Bereide vleeschwaren. In 39
monsters worst werd meer zetmeel ge
vonden dan volgens het vleeschwarenbe-
sluit wordt toegelaten, bij sommigen was
het veel te gering, bij anderen daarentegen
bedroeg dit bijna 13 pCt. Kleurstof werd
9 maal aangetroffen, het zij in de vleesch-
massa, hetzij in het vel of in beide.
Wegens het gebruik van te veel zet
meel, niettegenstaande waarschuwing,
werd tweemaal proces-verbaal opgemaakt.
Overigens werd met waarschuwen vol
staan. .1 i jV|
Een monster leverpastei in blik was
bedorven.
C o n s u m p t i e ij s. Slechts vijf van de
onderzochte monsters ijs bevatten minder
dan 100.000 kweekbaxe bacteriën per
gram. j
De plaatsen, waaT ijs bereid wordt,
werden geregeld geinspecteerd. Doordat
het bedrijf dikwijls gedurende werkeloos
heid wordt uitgeoefend, verplaatsen zich
de bedrijfjes nog al eens, wanneer de be-
noodigdheden voor de bereiding van eige
naars verwisselen. Dit bemoeilijkt een
goede controle zeer. Het zou m.i. aan
beveling verdienen, wanneer eens een ijs-
besluit mocht verschijnen, daarin geen
bepalingen op te nemen hoe en waar de
bereiding niet mag geschieden, maar uit
drukkelijk daarin op te nemen aan welkë
eischen moet voldaan worden.
V i s c h. De vischkeuring geschiedde op
de gebruikelijke wijze en gaf weinig reden
tot aanmerking. Gedurende een gedeelte
van het jaar werd betrekkelijk vrij veel
visch op den afslag te Goes aangevoerd,
zoodat daar bijna dagelijks gekeurd werd.
Afkeuringen van eenig belang hadden
niet plaats. Tegen een vischverkoo-
per, die trachtte op den afslag een
restje bederven visch onder te schui
ven, werd proces-verbaal opgemaakt
Eveneens tegen een veTkooper van be
dorven paling, op de kermis te Vlis
singen.
De vangst van garnalen in het afge-
loopen jaar was gering, waardoor in Vlis
singen weinig werd gepeld. Door geregeld
de hand te houden aan het toezicht op
het peHen, geschiedde dit op bevredigende
wijze.
Wanneer eenigen tijd weinig was gevan
gen, en daardoor weinig inspecties plaats
vonden, bleek gewoonlijk, dat de behan
deling bij1 latere controle minder goed
was. Geregeld toezicht is hier een abso
luut vëréïschte. In overleg met den eige
naar van de pellerij werden aan een ge
zin, waarin rich kinderen bevonden, die
aan uitslag lijdende waren, geen garna
len afgegeven.
Te Arnemuiden, waar hoofdzakelijk
voor den detailhandel gepeld wordt, be
hoefde niet veel aanmerking gemaakt ta
worden.
Te Brouwershaven moesten nog aleiens
aanmerkingen gemaakt worden op het pel
len 3oor kinderen, wier handen niet
schoon waren. Van een zestal gezinnen,
waar 'de behandeling te wenschen ^over
liet, werden de vergunningen tijdelijk in
getrokken.
Souburg. Loop der bevolking in de
le helft van Sept.:
