No. 300
Donderdag 20 September 1928
42e Jaargang
wden!
n! Volg onze
irsus voor
ies.
LLANDIA
ROTTERDAM
Drogistzaak
tteboonen
gde Zaak
ngeboden
gevraagd,
KOOP,
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
V00RFUNE WA5CHNEtM
Leeftijd boven
aris f 1300.—.
e cursüs f 12.50.
ratis inlichtingen
n BEHANGSEL-
stad op Wal-
v. Het pand is
>op. 22 M. lang.
zeer mooi ge-
onder No. 23,
IJ, Middelburg.
OP:
P. WISSE Szn
angeboden in
van Zeeland, een
ren en Com-
een flink burger
lis kan ook ge-
)or le hypotheek
ar is genegen te
lie over minstens
rhikken, gelieven
Mo. I, Bur. „De
adres te koop
ntonnen, Karns,
grootten, Luier-
hmachines, Wei-
enz. Tevens
n billijken prijs.
1IDDELBURG
cplein N 117.
de Electr. Be-
c „Sreblè",
e klas Fabricaat.
kend zijn bij de
reflecteeren.
r tegenwoordige,
k een
Kamperland.
oud, Veersche
tg-
lirect tegen hoog
Knecht, goed
unnende omgaan,
KLINGEBEIL,
>urg.
'I
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZU1DEMA,
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per posL f3.—
Losse nummers f 0.05
Prijs der AdvertenfïSn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
ZIJ, DIE ZICH THANS OP „DE
ZEEUW" ABONNEEREN, ONTVAN
GEN DE TOT 1 OCTOBER A.S. VER
SCHIJNENDE NUMMERS GRATIS.
DE ADMINISTRATIE.
Politiek weerbericht?
Wie met belangstelling de politieke ge
beurtenissen volgt, vooral in verband met
een mogelijk herstel der rechtsche sa
menwerking, zal zich, na wat Dinsdag in
de Tweede Kamer gebeurde, wel eeniger-
mate teleurgesteld gevoelen.
Aan de orde was het opmaken der
nominatie voor het voorzitterschap.
De stemming over nummer één liep
vlot van stapel.
Jhr Ruys de Beerenbrouck werd met
byna algemeene stemmen opnieuw voor
hot voorzitterschap voorgedragen.
Met de stemming over nummer twee
liep het minder vlot.
Dr de Visser, die de laatste jaren als
ondervoorzitter fungeerde, kreeg nu bij
eerste stemming slechts 41 stemmen, ter
wijl op don heer Schaper tot nu toe num
mer drie, eveneens 41 stemmen werden
uitgebracht. Eerst bij tweede stemming
gelukte het Dr de Visser weer op de
tweede plaats te brengen.
Op zichzelf, we geven het toe, is dit
niet van zoo heel veel gewicht.
Maar zonder beteekenis is het toch ook
niet. Er was toch geen enkele reden,
waarom Dr de Visser, een man, die om
zijn bekwaamheid en karaktereigenschap
pen de hoogachting van alle partijen ge
niet, niet ppnieuw als onder-voorzitter
zou kunnen worden aangewezen.
Toch hebben sommige Katholieke leden
naar het schijnt aan den heer Schaper^
de voorkeur gegeven.
Volgons sommige bladen om daarmede
tot uiting te brengen, dat ze van „het
conservatieve optreden" van Dr de Visser
niet gediend zijn.
Het kan zijn.
Maar dan hebben we hier toch weer
een uiting van kleine politiële, die voor
de toekomst weinig goeds belooft.
Een manifestatie van de nog niet her
stelde eendracht.
Mussolini en de boeren.
Op 3 November zal in het Coloseum te
Roime een vergadering worden gehouden
van vijftig duizend boeren. In deze verga
dering zal Mussolini een rede houden over
de beteekenis van den landbouw voor de
ontwikkeling van den staat.
De havenstaking in Australië.
De voorzitter van de kamer van koop
handel te Sydney heeft in een toespraak
gezegd: Wij worden met een verlamming
van den handel tusschen de Australische
staten onderling en van onzen uitvoerhan
del bedreigd. De staking van de bootwer
kers brengt ook een onberekenbaar nadeel
aan den wolverkoop, waarvan onze finan-
eieele, industrieele en commercieels posi
tie afhankelijk is, t«e. Er zijn reeds gewel
dige verliezen geleden en als deze moord
op onze koopvaardij niet onmiddellijk op
houdt, zal het aantal werkloozen aan den
wal met honderdduizenden berekend moe
ten worden.
Nieuwe gevechten In China.
Naar de „Times" uit Peking verneemt,
hebben er ernstige gevechten in Noord-
China tusschen de Moekden-troepen en de
Shantoeng-strijdkrachten plaats gehad,
waarhij de Moekdentroepen een nederlaag
hebben geleden.
Zij verloren ettelijke honderden aan
dooden en duizenden gewonden. Men ge
looft, dat een deel der Moekdentroepeg^
naar Tsjang Tsjoen Tsjang is overgeloo-
pen.
De orkanen in den West Indischen
archipel.
Het Engelsche departement van kolo
men heeft, naar de Britsche draadlooze
dienst meldt, een telegram ontvangen van
den gouverneur der eilanden beneden den
wind, waarin bijzonderheden worden me
degedeeld over de schade, die door de or
kanen van de vorige week is aangericht.
De gouverneur 'hééft Mout Serrat
Bezocht, waar hij ernstige vernielingen
aantrof.
Het ziekenhuis met bijbeboorende ge-
Bouwen waren totaal vernield, evenals een
aantal bruggen. Het havenhoofd bleek
ernstig beschadigd, evenals alle gouverne
mentsgebouwen. De telefoonverbinding
over het heele eiland was onklaar. Twee
derden van de huizen der boeren waren
totaal vernléld en verscheidene® van de
voornaamste gebouwen in Plymouth
zijn beschadigd, waarbij vijf protestant-
sche en een katholieke kerk.
Wat de bewoners hetreft, zijn er 40 doo
den en 71 gewonden. De totale schade aan
gouvernements- en particuliere eigendom
men wordt geschat op 30.000 pond.
Op Nevis is weinig schade toege
bracht aan de gouvemementseigendom-
men, maar een groot aantal huisjes van
arme inwoners is 'beschadigd. Hier zijn 13
dooden en 50 gewonden.
Op Saint Kitts is er eveneens wei
nig schade aan de eigendommen der over
heid, maar ook hier hebben de kleine lui
den het moeten ontgelden. Er worden 6
dooden gemeld.
Ook op Antigua is er aan overheids-
en particuliere eigendommen een scbMe
van 7000 pond.
Het gouvernement van Dominica
rapporteert, dat er één doode is. Er zijn
4 havenhoofden vernield en 1 beschadigd.
De boulevard aan zee te Roseau is ge
deeltelijk vernield. Groote schade is toe
gebracht aan de wegen, de telefoonverbin
dingen en het electrisch licht. Ook de
oogst had zwaar te lijden en men is daar
om zeer bezorgd, dat er gebrek aan voed
sel zal komen. Aan openbare werken is
naar schatting een schade toegebracht van
60.000 pond.
De totale schade aan gouvernements
eigendommen en woningen van boeren op
Dominica, Mont Serrat, Antigua, St.
Ghristophes en Nevis wordt geraamd op
100.000 pond.
Alle dooden en gewonden behoorden tot
de arbeidersklasse.
Aardbevingen geregistreerd.
Hit Kaïro wordt gemeld: Het observa
torium van Heloean heeft gisteren twee
aardbevingen geregistreerd. De eerste, die
vrij' krachtig was, deed zich te half acht
's avonds voor. Het middelpunt lag ver
moedelijk op een afstand van 6600 K.M.
De tweede had te tien uur 's avonds plaats
en was eveneens vrij hevig; het centrum
hiervan lag waarschijnlijk op 3000 K.M.
afstand.
De werkloosheid in Engeland.
De Daily Telegraph verneemt dat Bald
win, de eerste minister, op het aanstaande
unionistische partijcongres te Yarmouth
bijzonderheden zal mededeelen over de
plannen die de regeering voor de oplos
sing van het vraagstuk der werkloosheid
uitgewerkt heeft. Haar voorstellen zullen
vooral ten doel hebben de emigratie te be
vorderen.
Het plan tot overbrenging van „pio-
nier"kolonisten naar Canada voorziet in
de immigratie en nederzetting van 20.000
Engelsche gezinnen in Canada.
De werkloosheid in de mijndistricten zal
gelenigd worden door 600.000 's jaars
voor landverhuizing te besteden.
Verder zal de commissie voor boschwe
zen maatregelen nemen om 1.750.000 acres
in de Engelsche staatsbosschen voor ne
derzetting beschikbaar te stellen.
Hei Roemeensch petroleumschandaal.
De „Tel." verneemt, dat een Roemeensch
blad, een aantal documenten publiceert,
waaruit volgens het blad duidelijk blijkt,
dat verschillende leden der regeering bij
het petroleumschandaal betrokken zijn,
waarvan de voornaamste de minister van
Landbouw, Argetoianu is, die sedert 'het,
aftreden van Titulescu ook ad interim het
departement van Buitenlandsche Zaken
leidt. Argetoianu zou namelijk, naar het
blad beweert, een rechter belast hebben
met het instellen van een onderzoek naar
het petroleumschandaal, toen dit te zijner
kennis kwam. Toen de rechter evenwel
zijn rapport had uitgebracht, zou Arge
toianu de documenten hebben doen ver
dwijnen, waarna de frauduleuze verkoop
van staatspetroleumterreinen met zijn toe
stemming voortgang zou hebben gevonden.
Inval van roovers in Irak.
Uit Mosoel is te Londen bericht ontvan
gen dat Turksche roovers een inval heb
ben gedaan op Iraksch grondgebied en 3
dorpjes geplunderd hebben. Ze doodden
drie mannen en verdwenen weer over de
grens met medeneming van een groote
kudde vee. Twee Engelsche vliegtuigen zijn
opgestegen om de roovers te vervolgen.
Een brutale overval.
Opnieuw hebben bandieten in New
York een brutalen overval gedaan, -dit
maal bij de Sheffield Farm Dairy Com
pany, één der voornaamste melkleveran-
tiemaatsc'happijen te New York. Twee
personen drongen het gebouw binnen en
in tegenwoordigheid van tweehonderd
employé's ontsnapten zij met medeneming
van 15.000 dollars.
De kassiersiooi, waar liet geld bewaard
werd, is door stalen wanden omringd en
voorzien van kogelvrij glas, terwijl van
binnen een inrichting drie kassiers in
staat stelt onmiddellijk het vuur te ope
nen, wanneer ongewenschte gasten een
overval zouden beproeven.
Al deze voorzorgen waren evenwel nut
teloos, want de roovers waren gekleed in
de uniform van de twee mannen, die da
gelijks in de gepantserde auto het geld
voor de bank brachten. Met revolvers hiel
den zij het personeel in bedwang en de
twee mannen bedreigden de kassiers met
den dood als zij alarm zouden maken.
Voordat men liet wist waren de gemas
kerde bandieten reeds in een auto ver
dwenen.
Korte berichten.
De Argentijnsche Kamer heeft met
algemeene stemmen het wetsontwerp op
den achturenjdag aangenomen.
Te Bakoe is in eenige petroleum-
reservoirs brand uitgebroken. Voor de
naftafabrieken bestaat geen gevaar.
- De financieele commissie uit de
Fransche Kamer heeft gister de salaris
sen der ministers met 100.000 francs ver
hoogd en op 180 duizend francs vastge
steld.
Op het regeeringsvliegkamp -te Fe
lixstowe gaat men proeven nemen met een
nieuw metalen watervliegtuig, dat voor
zien is van een mast en zeilen om hij een:
nooddaling op zee zeilende -zijn weg te
kunnen vervolgen.
Kommiezen en politieagenten 'hebben
te Berlijn in een oude chocoladefabriek
een geheime distilleerderij' ontdekt, die
zeer grootsch was opgezet. Door een toe
val was de politie de bedrijvers van dit
geheime werk op het spoor gekomen, die
op heeterdaad betrapt werden.
Koning Alfonso van Spanje is uit
Stockholm naar Schotland vertrokken.
Naar de bladen melden, heeft Bul
garije het koninkrijk Albanië erkend. Bij
deze gelegenheid heeft koning Boris een
hartelijk schrijven tot koning Zogoe ge
richt.
De Voorzitter der Tweede Kamer.
Gisterochtend ten 10 uur heeft H. M.,
de Koningin ten Paleize in het Noord
einde, de door den voorzitter der Tweede
Kamer benoemde Commissie uit die
Kamer ontvangen, welke aa.n de Ko
ningin de voordracht aanbood ter benoe
ming van een voorzitter der Tweede Ka
mer voor het nieuw geo-pende zittingsjaar.
Prinses Juliana was bij de ontvangst
tegenwoordig.
De Commissie, die in auto's, begeleid
dooi- boden van de Tweede Kamer naar
het Paleis was gereden, bestond uit de
heeren Dtiymaer van Twist, Van Voorst
tot Voorst, Boon, Duys, Oud, Veraart,
Lovink en Kersten.
De heer Duymaer van Twist droeg de
groote tenue van generaal-majoor; de hee
ren Van Voorst tot Voorst en Boon het
ambtscOstuum van Kamerlid; de heer Lo
vink het costuum van zijn vroegere hooge
functie in Nederlandsch-Indië; de heeren
Duys, Oud en Kersten waren in rok-
costuum en de heer Veraart droeg de
toga van hoogleeraar.
Bjj Koninklijk Besluit is benoemd tof
voorzitter van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal voor het tijdvak der tegen
woordige zitting jhr mr Ch. J. M. Ruys
de Beerenbrouck, Minister van Staat, lid
van die Kamer.
Stormweer op de Bovenwlndsche
eilanden.
Bij het departement van Koloniën is
van den wnd. gouverneur van Curasao
hot volgende, op 18 dezer verzonden tele
grafisch bericht ontvangen:
„Volgens berichten, pas ontvangen, heeft
■de storm van 12 op 13 dezer op St.
Eustatius en Saba zeer zwaar gewoed;
op St. Eustatius het ergst, waar ongeveer
47 huizen vernield zjjn, waardoor niet
minder dan 10O menschen dakloos ge
worden zijn, en een groot aantal klein vee
is gedood.
Overigens zijn groote hoornen ontwor
teld en versperren 'thans den doorgang
op publieke wegetn. Gouvernementsschoe-
nei Virginia, die op de reede ten anker
lag, heeft kettingen gebroken en is op
drilt gegaan, waarschijnlijk voor altijd ver
loren.
St. Eustatiaanische kotter Marie Louise
to pletter geslagen op strand. Ook Saba
heeft zeer veel geledeni.
Ongeveer 15 huizen vernield en andere
gedeeltelijk beschadigd. De cultuur heele-
maai vernield.
Ook groot verlies onder kléin vee. Het
vorenstaande is summiere opgave der ge
beurtenissen, doch stormcommissiën druk
bezig met haar werk, waarvan .later uit
voerig verslag volgt.
Zoowel St. Eustatius als Saba verkee-
ren in nood. Schoolgebouw St. Eustatius
wordt vooiloopig gebruikt als onderkomen
dakloozen."
De postvlucht naar indië.
De bijzondere correspondent aan boord
van het postvliegtuig seinde gisteren uit
Allahabad aan Aneta-Vaz Dias:
„Wij zijn na een goede reis hier aan
gekomen. De landing geschiedde vlot. Ge
durende de reis hadden wij mooi weer.
Er was veel belangstelling óp het vlieg
veld. De afstand KarachiAllahabad heb
ben wij in negen uur afgelegd. Morgen
(Donderdag) vertrekken wij naar Cal
cutta."
Reuter meldt nog uit. Allahabad, dat
kapitein Koppen aan het postkantoor daar
ter stede postzakken1 heeft afgeleverd..
Dit was de eerste rechtstreeksche lucht
post die men er ontvang.
Generaal Snijders naar Indië.
Do voorzitter yan het Comité voor den
vliegtocht Ned.-ndiië, gepensionneerd ge
neraal C. J. Snijders, die door de Indi
sche vereeniging voor luchtvaart is uit-
genoodigd, om de opening eind Oct. a.s.
in Indië van de luchtlijnen der Nederl.-In
dische Luchtvaart Mij. bij te wonen, is
gistermiddag tegen 3 uur uit Den Haag
vertrokken.
De generaal zou te Arnhem overnach
ten en vertrekt hedenochtend met den
trein naar Genua, om daar over te gaan
op de boot naar Indië'.
Vele autoriteiten en vrienden van ge-
inieraal Snijders waren bij zijn vertrek
aan het Staatsspoor aanwezig.
Staafsbegrooting 1929.
Aan de Staatsbegrooting voor 1929 is
nog het volgende ontleend:
Een bedrag van f 1003 wordt meer aan
gevraagd ter verhooginlg van het reeds
toegekende subsidiebedrag van f4003 aar.
de Nederlandsche Middernachtzen.
dingsvereeniging te Zetten.
Aangezien herhaaldelijk blijkt, hoe
slecht men in het buitenland ten aanzien
van vraagstukken van den dag geïnfor
meerd is voor zoover Ned.-Indië betreft,
wordt het noodzakelijk geacht ter tem
pering van de daaruit voortvloeiende be
zwaren .van tjd tot tjjd vertalingen van
Indische regeeringspublica-
t i e s of van .gedeelten van zoodanige
publicaties in het buitenland te versprei
den .Hiervoor is f4000 uitgetrokken.
Uitkeering aan z.g. mobilisatie
slachtoffers. Het aantal aanvragen
om steun krachtens de wet van 13 Mei
1927 stijgt en daarom is verhooging van
den post met f 25.000 noodzakelijk ge
bleken.
Henri Polak bezongen.
Bij de benoeming van leden der ge
mengde commissie voor de Stenografie,
gisteren in de Eerste Kamer, was er een
briefje ingeleverd met het volgende rjjm-
PJe:
„Ik stemi
op hem,
die altijd
strijdt
met vuur
voor de natuur."
De eerste stap op het rijmelaarspad,
zegt de N. R. Ct., is niu gezet. Straks
gaat men in de Kamer van vijftig nog
berijmde speeches houden, zooaïs ook al
eens in .den Utrechtschen gemeenteraad
is gebeurd. Overigens is het ons niet
volkomen duidelijk, welk verband er be
staat tusschen Henri Polak's liefde voor
de natuur en het lidmaatschap van de ge
mengde commissie voor de stenographic.
Was het gerijmel van hem, die in den
regel het geestigste l'id zijner fractie is
(Mr. Mendels), nietongerijmd 7
Uit de S. D. A. P.
Dinsdag had naar „Het Volk" meldt,
een vergadering van de Soc. Dem. T'wee-
do Kamerfractie plaats, waarin een groot
aantal ingekomen stukken en eenige in
terne aangelegenheden werden besproken.
Aangezien de heer R. Stenhuis gewei
gerd heeft, gevolg te geven aan den
wenscli van het partijbestuur en van den
partijraad, dat hij zijn Kamerlidmaatschap
zou neerleggen, nam de fractie over
eenkomstig de haar door de vergadering
van. den partijraad op 9 September 1.1. ge
dane uitnoodiging het besluit, R. Sten
huis van heden af niet langer als lid
der fractie te beschouwen. Van dit besluit
is aan het partijbestuur, aan R. Stenhuis
en aan den voorzitter der Tweede Ka-
mar mededeeling gedaan.
Binnenlands.
Stormweer op de Bovenwindsche eïlan-«
den.
Minister de Geer over de financieele ver
houding tusschen Rijk en Gemeenten.
De jaarvergadering van „Patrimonium)",
Generaal Snijders naar Indië.
Buitenland.
De orkanen in den W.-Indiscben iar-
chipel.
KOM -ZEEPFABRIEKEN
DE DUIF DEM DOLDER"5
Patrimonium.
(Vervolg verslag Alg. Vergadering.)
De boottocht, zoo wordt ons nadar
gemeld, is gistermiddag schitterend ge
slaagd.
Begunstigd door mooi weer werd langs
Papendrocht, Sliedrecht, Giessendam en
Hardinxveld gevaren. Bij' Werkendam
werd gedraaid en door het Hollandsch
Diep kwam men bj do spoorwegbrug
b|ij den Moerdijk, waar de Dordtsche kil
werd ingevaren. Te zes uur was men
weer aan den wal.
Vier uren had men aan boord door
gebracht. Rijkelijk viel' er te genieten.
Het gemeentebestuur van Dordt toonde
zich een royale gastvrouwe, want tijdens
den tocht werd ei1 op een wijze, boven
allen lof, gezorgd voor ververschingen.
Dankbaar, in den vollen zin des woords,
verliet men te zes uur de Fop Smit-boot
om direct naar hotel Americain zich te be
geven, waar de gemeenschappelijke maal
tijd plaats had. Ook hier was alles tip
top in orde.
Te kwart voor acht vinig in het gebouw
Patrimonium de jaarvergadering
aan'. j f') f I f#f
De voorzitter, dhr C. Smeenk, liet
zingen Ps. 89:1 en 7, ging voor in gebed
las Efeze 1 vs. 1.14 era heette daarna
de zeer vele aanwezigen welkom, in 't
bijzonder mr Bjjleveld, vertegenwoordiger
van de A. R. Kamerclub', en de vertegen
woordigers-van het Chr. Nat- Vakverbond
en den Chr. Nat. Werkmansbond.
Spr. wees daarna op de rijke geschie
denis van Dordt en haar groote beteeke
nis in- 't verleden. Hier werd in 1574 (da
eerste op Nederlandschen bodem) een
Synode gehouden. Maar meer hekend is
de Synode van 16181619.
Spr. bepaalde daarna zjjn gehoor bjj
het voorgelezen Schriftgedeelte en ont
wikkelde daaruit enkele gedachten.
Spr. wees op de groote beteekenis van
de Chr. sociale actie, ook, ja vooflal
in onzen tijd, waarin men zich terecht
er van bewust is, dat het liberalistisch
individualisme moet teruggedrongen wor
den. i I
Het Calvinisme heeft nu zulk een dure
roeping. Duidelijk zet Spr. uiteen, dat
Calvijn open oog had voor de sociale
nood en van zijn tijd. Hij was allerminst
de voorlooper van ..het economisch libe
ralisme en, mannen als Kersten kunnen
en mogen zich dan ook niet op hem
beroepen!. Hij achtte wel .degelijk, dat de
Overheid op sociaal' terrein een taak had
en dwingend kan optreden.
Met nadruk betoogde Spr., dat het Cal
vinisme ruimte open laat voor varieerende
toepassing der beginselen in da verschil
lende tijden.
Spr. wees op de droeve sociale toestan
den der vorige eeuw. En al is gelukkig
veel verbeterd, er valt nog veel te doen.
In dien socialen arbeid neemt Patrimo
nium een bescheiden plaats in.
Het Christelijk beginsel, dat rekent met
•de werkelijkheid, waakt tegen utopisme,
maar eveneens tegen lijdelijkheid. Vooral
in Zeeland en het Zuiden van Zuid-Hol
land, maar ook op de Veluwe vindt men
zooveel valsche lijdelijkheid. Daartegen
moot gestreden, want ze is allerminst Cal
vinistisch. We mogen niet 'berusten in so
ciale misstanden, die Gods eere verduis
teren.
Natuurlijk moot gerekend met het eco
nomisch mogelijke, al mag met dankbaar
heid erkend, dat do na-oorlogache gevol
gen eenigermato zjia overwonnen.
