No. 297 Maandag 17 September 1928 42e Jaargang BESTE.VA1R EERSTE BLAD. Buitenland. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. 'weet by ondervindinóvelk een pofi te, opoffering, framing en doon iii^Wlin zettinösvepmogen ÊrWWsk] iet kost, de loodste ppes- xiti'e televen Hg waardeert daarom temeer het record in kwaliteitsaanbod zoo schitterend - -T ^slagen door de verrukkelijke &5iggeku2P°s9aÉêtk Irecteur- H oof d redacteur: B. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie no. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259. 2Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post f3. Losse nummers f 0.05 Prijs der Advertentiin: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct Bij abonnement belangrijke korting. 1 ZIJ, DIE ZICH THANS OP „DE ZEEUW" ABONNEEREN, ONTVAN GEN DE TOT 1 OCTOBER A.S. VER SCHIJNENDE NUMMERS GRATIS. DE ADMINISTRATIE. V Eendracht en samenwerking. Naar aanleiding van het voortdurend pogen van sommige zijden om Art. 36 N. G. B. te plaatsen in het centrum der politiek en de perspolemi,eiken die daar van het gevolg zijn, schrijft Ds G. Hof stede, Doopsgez. predikant te Blokzijl, in de „Rotterdammer" een ernstig waar schuwend woord, waarin hij op bezinning pn samenwerking aandringt. „Het komt m\j voor, zoo zegt hij, dat de politieke ontwikkeling der laatste 25 jaren, waarbij de rechterzijde van strijden de minderheid tot regeerende meerder heid werd, een deel dier rechterzijde aan zelfoverschatting heeft doen lijden, waar bij veiigeten werd, dat niet de rechts- jrotestanten regeerden, maar eene gecoa- iseerde Christelijke meerderhefd; waai bij vergeten werd, dat van een toepassing van het beginsel van art. 36 gesteld, het ware principieel te aanvaarden en men was het over de uitlegging eens in dezen tijd en in ons land zeker geen sprake kan zijn. Natuurlijk, wjj moeten ons helder be wust zijn van, hetgeen eene Christelijke Overheid krachtens hare roeping tot be vordering der eere Gods heeft te doen; maar wij behoeven niet te gaan redetwis ten over „uitroeiing van ketterij" en over de ware kerk, door de Overheid als zoo danig le erkennen. Onvruchtbaar getwist. Wat wil men? één derde der bevolking is Roomsch; van het resteerende twee derde is de grootste helft vrijzinnig of rood en het dan overblijvende rechts-protestantscbo dieel denkt over art. 36 en zijne toepas sing zeer verschillend. Bij deze verhou dingen kunnen wj wel zwaarwichtig rede neeren over dit vraagstuk, maar wij be reiken er niets mede on het gevolg zal zjn, dat wj van allen invloed op da regeering beroofd worden en er van toe passing der beginselen niets terecht komt. Anti-revolutionnairenl laten wij toch op houden het oog naar het verleden en den rug naar het heden te keeren; 1 a t e n w ij toch de oogen open houden vooï de 'groote geestelijke worste ling van onzen tijd, voor de ge varen, die heel onze Chris te- ljke cultuur bedreigen en in breed front met allen, die deze gevaren zien en willen bekam pen, worstelen om af te weren van ons volk het verderf. De revolutionaire machten groeien in de volkeren ,en wij? Wij brengen onze onderlinge kerkelijke geschillen in het centrum der politiek en splitsen ons in vier, straks, zoo God het niet verhoede^ in vijf groepjes, die met machteloosheid geslagen zijn, en middelerwijl gaat de ontwikkeling der wereld door in anti christelijke richting en passen die bols- jewiki die geestelijke roeping der over heid en de uitroeiing der ketters toé op hunne wjze door te woeden tegeh allen godsdienst. Laten we in het centrum plaatsen, wat in dezen tjd in het centrum moet staan; laten we, als wijze mannen bedenken, dat in afzienbaren tjd er in ons land geen sprake zal zjn van een regeering, die onze beginselen in al hun consekwenties toe passen kan, met open oog voor de gees trijke nooden van onzen tijd de gele deren gesloten houden en ijveren voor datgene, wat wij in samenwerking met anderen verkrijgen kunnen. Misschien word ik wat pessimistisch bj het klimmen der jaren; maar ik zie de toekomst donker in. Wanneer de splijt zwam nog verder gaat doorwerken; wan neer de onderlinge kerkelijke geschillen in de politieke steeds weer verdeeldheid tweeken, wordt onze kracht in het volk zwakker en zie ik ons land in de naaste toekomst reeds geregeerd worden buiten ons om." Met instemming nemen wj' dit ern stige woord van dezen trouwen mede strijder over. Of het weerklank zal vinden? Wj vreezen. Doordat voorbijgezien wordt de hooge ernst van dezen tijd en meer gelet wordt °P wat kan verdoelen, dan op wat ver- eenigt, wordt de verbrokkeling bj de rechtsche partijen steeds grootier. Er schijnt zelfs sprake van te zjn, dat straks weer een nieuw partjtje zal war den gesticht, mot natuurlijk geen ander gevolg, dan dat de kracht van def rech terzijde in 't algemeen en de Anti-revo lutionaire partij in 't bijzonder nogal meer wordt verzwakt en dat de partijen die staan op den bodem van ongeloof en revolutie reden hebben om te juichen. Mogen de oogen voor de hier drei gende gevaren nog tijdig geopend wor den I Vlaamsch in het Belgische leger. De Belgische Kamer heeft met 97 stem men tegen 1 (de socialisten hadden zich teruggetrokken) het wetsontwerp op de militie en met 93 tegen 7 en 5 onthoudin gen het wetsontwerp op het gebruik der talen in het leger aangenomen. De hoofdschotel der discussie was art. 9 van de .taalwet, dat bepaalt, dat de vol ledige opleiding van den soldaat in zijn moedertaal dient te geschieden. Over dit artikel en amendementen door de Vlaarn- sche nationale groep en socialistische le den ingediend, ontstond een langdurig en vinnig debat, waarna echter artikel 9 on gewijzigd werd aangenomen. Ook de artt. 10, lObis en 11, bepalend, dat de betrekkingen tusschen officieren en minderen in de taal dezer laatsten dienen plaats te hebben en dat alle geschreven mededeelingen in de twee gr'oote lands talen dienen gedaan te worden, werden zonder toevoeging van amendementen goedgekeurd. Toen de eindstemming bij naamafroe- ping over de militiewet ging' aanvangen, verliet de heele oppositie de vergaderzaal onder applaus van katholieken en libera len. Het regeeringsvoorstel werd aangeno men met 97 stemmen .tegen 1. De orkaan in Amerika. Volgens de laatste berichten uit Roek- ford (Illinois) is het aantal slachtoffers van den orkaan veel aanzienlijker dan de eerste berichten deden veronderstellen. Onder de puinhoopen van de meubelfa briek zijn reeds 30 lij'ken vandaan ge haald, terwijl reeds 150 gewonden naar de ziekenhuizen zijn overgebracht. De brandweer vermoedt, dat zich nog ongeveer 70 dooden onder de puinhoopen bevinden. Het aantal gewonden wordt op 300 ge raamd. Daar bovendien 300 huizen in de stad vernield zijn, vreest men, dat het aan tal slachtoffers nog -zal toenemen. De tornado bereikte de stad 's middags buitengewoon plotseling. De snel duister wordende hemel was de oenige waarschu wing. Op den met ontzettend geweld voor- bijtrekkenden wervelstorm volgde een wolkbreuk, die de algemeens chaos nog verhoogde. Volgens verklaringen van ooggetuigen werd het fabrieksgebouw letterlijk in stuk ken gescheurd. Eerst werd het dak losge rukt, daarna stortte de muur in, de zich in de fabriek bevindende personen begra vend. Op Porto Rico is de waterleiding ver nield, zoodat men vreest, dat epidemieën zullen uitbreken. Het Amerikaansche roode kruis organiseert een hulpactie op 'groote schaal. Volgens de berichten, die omtrent den orkaan zijn ingekomen uit de streken, waar de wervelstorm heeft gewoed, zijn er in de Staten Nebraska, Zuid-Dakota en Wisconsin 43 dooden, en tal van gewon den, terwijl de stoffelijke schade op over de 2.000.000 dollar wordt geschat. Deerische verkiezingen. Vrijdag zjn in Denemarken de vierjaar- lijische verkiezingen gehouden van de vertegenwoordigers, die op hun beurt de helft der verkozen leden van het Land- sting, de Eerste Kamer van den Deen- schen Rijksdag, moeten kiezen. De uitsla gen toonen een aanzien! jken vooruitgang voor de sociaal-democraten, die 614 ver tegenwoordigers kregen tegen 411 bj de vorige gelegenheid. De regeeringspart j, de liberalen, verkreeg slechts 643 vertegen woordigers tegenover 696. In de positie der andere parijen is geen noemenswaar dige verandering gekomen; de radicalen kregen 185 vertegenwoordigers tegenover 177, de conservatieven 268 tegen 262 en de Duitsch-SIeeswjkers 26 tegen 24. Verwacht wordt, dat als deze thans ge kozen vertegenwoordigers binnenkort sa menkomen om de eigenlijke leden van het Landsting te kiezen, de eoc.-dem. één ze tel zullen winnen ten koste van de libera len, doch hierdoor zal het conservatief- liberale blok toch nog een kleine meerder heid hebben boven het soc.-dem.-radicale bloc. Angina In Oostenrijk. Eenigen tijd geleden hebben zich in Oostenrijk een reeks van streptococcen.- angina voorgedaan, meestal In de aman delen, die tot een ongewoon groot aantal ■sterfgevallen gen id hebben. Thans behoo- ren echter de ernstige gevallen weer tot de uitzonderingen. De medische dienst stelt 'de bevolking, die zich ongerust was gaan maken, gerust met die mededieieling, dat er van een epidemie geien sprake is en dat de „anginastrooim" weer vrijwel geheel verdroogd is. Omvangrijke fraude. Te Frankfurt is een bedrog in grooten stijl ontdekt. Een firma had voor de stad levering van kiezel, zand en steenen op zich ge nomen. De firma moet nu van de stad grootere sommen uitbetaald gekregen heb ben, dan haar feitelijk toekwamen. Aan de bedriegerijen moeten ook de stede lijke beambten en employe's hebben deel genomen. De zaak is aan de justitie in handen gegeven. De beschuldigde lemployé's wer den geschorst. De firmant der betrokken onderneming heeft reeds toegegeven, in 1927 door de bedriegerijen 30.000 Mark meer verdiend te hebben dan hem toekwam. De noocf onder de Engielsche mijnwerkers. Het bestuur van de Engelsche rnijn1- wericersfedieratie heeft, mot het oog op den nood .onder de mijmworkers, beslo ten, een beroep te doen op het publiek, om steun in den vorm van geld en bij dragen in natura. Volgons de jongste of- ficiëele opgave bedroeg het aantal wieiik- looze mijnwerkers 324.9.32. Bovendien wordt eT door velen slechts een gedeelte van de week gewerkt,. Meer dan vijf maanden geleden heeft de lord major van Londen, een steunfonds voor de mijn werkers geopend, doch hiervoor is tot dusver nog geen 100.000 pond ontvangen. Een electrisoh voortbewogen passagiersschip. Zaterdagmiddag is aan de Clyde (En- eland) een nieuw passagiersschip van e P. O.-maatschappij fe water ge laten dat een geheel nieuw type vertegen woordigt. Het zal namelijk voortgestuwd worden door electriciteit. Het schóp is Viceroy of India gedoopt en zal vierhori- derdvjftig eerste-klas-passagiers afzonder lijk kunnen onderbrengen, voorts is er ruimte voor ruim 200 tweede klas-reizi gers en een bemanning van 400 koppen. De aanstaande presidentsverkiezingen in ide Vereen. Staten. Omtrent de presidentsverkiezingen in de Vereenigde Staten wordt gemeld, dat de progressieve partij baar aanhangers waarschijnlijk zal adviseeren, om op Smith, den candidaat der democraten, te stemmen. Bj de laatste verkiezingen heteft deze partij de candidatuur van senator La Fol- letta gesteund. Daar de partij naar schat ting over 5 millioen stemmen beschikt, gelooft men, dat de kansen van Smith hierdoor belangrijk zullen stijgen. Korte berichten. De Raad van den Volkenbond heeft een langdurige geheime zitting gehouden, waarin hij zich bezighield met de vraag, of de tegenwoordige Volkenbondscommis saris te Danzig, prof. van Hamel, door een Italiaan moet worden vervangen. Er werd nojg geen besluit genomen. De dingga-,epidemie trekt van de Balkanlanden steeds noordeijker. Ook in de Russische Karpathen zjn reeds ver scheidene ziektegevallen voorgesteld. Sterfgevallen zjn echter nog niet voor gekomen. Victor Emanuel, die koning van Italië, heeft een telegram gezonden aan Primo de Rivera om hem geluk te wenschen met bet vijfjarig bestaan van de dictatuur in Spanje. De staking in die Australische havens is geëindigd. De havenarbeiders zullen vandaag het werk hervatten. Het hulpcomité heeft den ijsbreker Krassin geïnstrueerd om zich naar Frans Jozefsland te begeven en tot eind Septem ber opsporingen te doen Z. 0. van het eiland Leigh Smith tot de 'kust van Frans Jozefsland. De bemanning zal er levens middelendepots aanleggen en dan naar Moermansk terugkeeren. De vlucht naar Indië. De bijzondere correspondent aan boord van het Postvliegtuig H. N. F. A. seinde Zaterdag uit Aleppo aan Aneta-Vaz Dias: Wij zijn na 'n goede reis hier vlot geland. De afstand van Sofia is afgelegd in negen uur. Het weer was mooit en de belangstel ling op het vielgveld groot. Morgen, Zon dag, gaan wij naar Bagdad. Dezelfde correspondent seinde Zondag uit Bagdad: Wij zijn hier na een goede reis aange komen en hadden een vlotte landing. Er was veel belangstelling hij onze aankomst. De afstand van Aleppo werd in 414 uur afgelegd. Maandag vertrekken wij naar Bender Abbas. Mr P. J. Reymer. De burgemeester van Hilversum, mr P. J. Reymer, lid der Eerste Kamer, is ernstig ongesteld. Buiten de ontsteking aan het dijbeen, waaraan hij reeds eenigen tijd lijdende is en die geleidelijk aan be terde, bljjkt er nu een geval van pleu ritis zich voorgedaan te hebben, die beide longen aangetast heeft. De patiënt gevoelt zich zwak. Een S.-D. oppositieblad. „Het Volk" meldt: Verschenen is het proefnummer van „De Socialist", onder redactie van Edo F'immen, J. de Kadt en P. J. Schmidt en met medewerking o.a. van v. d. Goes, Kiès, Nathans, Sten huis. Er wordt in meegedeeld, dat de geregelde verschjning van het blad 1 October begint. Dit is het blad van de Open-brief-groep. Naar men weet had een door die j»roiap aangewezen contactcommissie zich tót ons Partijbestuur gewend met de vraag, óf het tegen uitgave van een oppositieblad bezwaar had. Het overleg daarover is no-g niet afgeloopen. De groep geeft in- tusschen toch reeds het blad uit. De Antillen door een storm geteisterd. Van den waarnemend Gouverneur van Curasao is dd. 14 September jl. bij hetsDe partement van Koloniën het navolgende telegram ontvangen: „Ontvang zoo juist radiogram gezag hebber St. Martin, luidende: Storm van groote intensiteit die van 12 op 13 dezer deze streek der Antillen ge teisterd heeft ook op Bovenwinden sterk gewoed. Laagste barometerstand 29.56 maximale kracht hier bereikt in den nacht van Woensdag op Donderdag, toen de wind in vla'gen woei van minstens 100 mijlen, ge paard met regen, ruwe en hooge zeeën. Behalve het neerwaaien van hekken, te lefoon- en electrische palen het luchtnet draadlooze en dergelijke is dit eiland ge lukkig gespaard gebleven van ernstige rampen. Een op de reede liggende boot is het slachtoffer gewerden der golven. Van St. Eustatius en Saba kan nog niet worden gerapporteerd, doch vermoed wordt, dat zij er meer gevoeld hebben. Lot der Virginia onbekend, hoewel ook vermoed wordt dat zij in de reede St. Eustatius ten anker lag. Zal t.z.t. v§rdere bijzonderheden seinen. Z'oodra deze verdere bijzonderheden ontvangen, zal ik u deze seinen". Een serenade aan Prinses Juliana. De Vereeniging van vrouwelijke studen ten te Leiden heeft Vrijdagavond een sere nade gebracht aan Prinses Juliana te Katwijk aan Zee. Ongeveer 60 meisjes studenten zijn langs het strand gegaan met brandende lampions en zijn daarna gezamenlijk getrokken naar de villa van de Prinses, waar zij werden ontvangen. Na er eeni'gen tijd te hebben vertoefd zijn zij weer naar Leiden vertrokken. Bezuiniging hij de Sociale Verzekering. De minister van Arbeid, Handel en Nij verheid heeft het advies van den Hoogen Raad van Arbeid gevraagd over het voor stel van de Commissie van deskundigen in zake de sociale verzekering (de zooge naamde commissie v. IJsselsteyn, inge steld op voorstel van de Bezuinigingscom missie), om de uitvoering der sociale Ver zekering, voor zoover die uitvoering zal geschieden door openbare organen, op te dragen aan een centraal orgaan, met me dewerking van met zekere mate van zelf standigheid toegeruste plaatselijke afdee- lingen. De minister heeft aan den Raad over gelegd de aan de Bezuinigingscommissie over dat voorstel uitgebrachte adviezen van het bestuur der Rijksverzekerings bank, den Verzekeringsraad en het Be- Binnenland. Donderdagmorgen vertrekt het tweede vliegtuig naar Indië. Zaterdag had do sluiting der Kamers plaats. De vierde Scheveningsche uitbreker ge pakt. Het eerste Holland-Indiëvliegtuig te Bag dad aangekomen. Storm op de Antillen. Een notariskantoor te Assen staakt zijn betalingen. Liebermann gearresteerd. Buitenland. De orkaan in Amerika. Angina in Oostenrijk. De gewijzigde Belgische legerwet aange nomen. stuur van de Vereeniging van Raden van Arbeid. Deze laatste stukken zijn échter vertrouwelijk en dus niet voor publicatie bestemd. De minister zou het waardeeren, wanneer het advies van den Hoogen Raad van Arbeid hem «enigszins spoedig zou kunnen hereiken. De onbewaakte overwegen. Het Tweede Kamerlid mevr. Bakker Nort heeft aan den minister van Water staat de volgende vragen gesteld: Heeft de minister kennis genomen van het feit, dat opnieuw bij een onbewaakten spoorweg, nl. bij Heiligerlee, op den zeer drukken weg van Winschoten naar Veen- dam, eenige slachtoffers vallen te betreu ren? En acht de minister thans den tijd niet gekomen om opnieuw bewaking in te stellen op overgangen van dergelijke druk ke verkeerswegen, opdat nog niet meer slachtoffers vallen van de te ver gevoerde bezuiniging op de bewaking der spoorwe gen? Het tweede vliegtuig voor Indië. Op Schiphol is Zaterdag het tweede vliegtuig, dat voor de Ned. Indische Lucht vaart Maatschappij naar Batavia zal vlie gen, de H-NAFB, te bezichtigen geweest. Zeer velen hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om de Fokkermachine te gaan bekijken. Wij herinneren eraan, dat de H-NAFB Donderdag 20 September des ochtends om 6 u. 15 vertrekken zal. Eerste bestuurder is J. J. Mol, tweede bestuurder M. van Haselen en werktuigkundige S. Elleman. Ook voor deze vlucht bestaat gelegenheid post mede te geven. Nationale Land stormdag. Op den nationalen landstormdag, welke ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van den Bijz. Vrijw. Landstorm op 27 Sept. a.s. te 's-Gravenhage wordt gehou den, zullen de landstormtroepen des mid dags voor de Koningin defileeren. Het Eerste Kamerlid Jhr. Mr de Savornin Lobman. In een kort onderhoud, dat de Java- Bode met Jhr. Mr De Savornin Lobman, lid v^n de Eerste Kamer der Staten-Gene- raal, 'die weer te Batavia terugkeerde, had, deelde hij mede, dat zijn reis eerst op 5 October a.s. zou eindigen. De heer de Sa-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1928 | | pagina 1