No. 290
Zaterdag 8 September 1928
42e Jaargang
I
Bank voor Zeeland - Goes
EERSTE BLAD.
K
«aas
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
HEERENKLEEDING NAAR MAAT
Wij berichten de ontvangst der
NIEUWE NAJAARSSTOFFEN
voor
Costuums, Demfsaisons en Winterjassen
J. DONNER-MEMLER-GOES
Alle Bank- en Effectenzaken - Spaarbank - Deposito I
De bekende Ritmeestertjes
„SENO RITAS"
van 25 ct voor 20 et per 10 st.
L. DUVEKOT Sz. - GOES
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Bril - So-Easy
of Pince-Nez.
i. GEENSE - Opticlën
Uit de Provincie.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. na 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden, franco per post, f3.-
Losse nummers
Prijs der AdvertenfiSnc
14 regels f 1.20, elke regei meer 30 et
B(| abonnement belangrijke korting»
Teleurgesteld en ontstemd.
„Het Volk" is ontstemd.
Én die ontstemming is verklaarbaar
ook. Immers nog altijd bestond de hoop,
J„;. de R.'I. Staatspartij, de andere recht-
sche partijen openlijk en voorgoed den
rug zou toekeeren om met de S.D.A,.P.
samen te werken.
Maar nu is het R.K. Stembusprogram
verschenen en daaruit hlijkt, dat men
daar van die zoo vurig gehoopte samen-
werking, die de roode heeren achter de
IMinisterstafel moest brengen, nog vol
strekt niet gediend is.
Er was nog één lichtpuntje.
In het program wij wezen daarop
reeds wordt o.m. gevraagd: wegneming
van de belemmering van de vrijheid van
godsdienstuitoefening, neergelegd in Art.
177 van de Wet op de Staatsinrichting
van N.-I., een punt waartegen van Chr.-
Hist. zijde steeds bezwaar is gemaakt.
„Het Volk" is er nu als de kippen bij
om te herinneren, dat men de hier be
geerde vrijheid gemakkelijk kan krijgen
en schrijft:
„In het program-Marchant, in Novem
ber '25 door onze kamerfractie als leid
draad voor het overleg omtrent sa
menstelling van een rood-roomsch-rose
regeering aanvaard, welk overleg door
de katholieke kamerfractie werd afge
wezen, kwam schrapping van het mis
sie-artikel uit het regeeringsreglement
met eventueel noodzakelijke voorzie
ning tegen missie-conflicten voor."
Een mooi aanbod dus.
Maar dit aanbod, hoe mooi ook, maakt
in het R.K. kamp weinig indruk.
Zelfs schreef da Indische medewerker
van de „Maasbode", dat dit punt door
de katholieken noodt misbruikt is als wo-
van oppositie om daaraan dan nog de
waarschuwing toe te voegen, het meer
dere zwaarder te laten wegen dan het
mindere.
Is het wonder, dat het socialistische
hoofdorgaan zijn teleurstelling en ont
stemming niet kan verbergen?
Zou de Volkenbond uit Genève verhuizen?
De bekende journalist Sauerwein meldt
uit Genève aan de „Matin", dat een hoog
geplaatst ambtenaar van den Volkenbond
'hem verzekerd heeft, dat de Volkenbond
zich wellicht gedwongen zal zien, Genève
te verlaten en naar een andere stad te ver
huizen. Het was tot nu toe n.l. niet moge
lijk van de stad Genève een terrein te ver
krijgen, waar het ontworpen paleis voor
den Volkenbond gebouwd kan worden. Het
reeds gekochte terrein is te klein en de
stad weigert tot onteigening over te gaan
van de aangrenzende terreinen. Echter
wordt er niet aan gedacht, bij een eventu
eels verhuizing Zwitserland te verlaten.
Do Antwerpsche forten weer in gebruik?
Het Belgische ministerie van landsver
dediging onderzoekt een plan betreffende
het weder in gebruik stellen van de Ant
werpsche forten en, daarbij behoorende,
de opleiding van troepen voor de Antwerp
sche vesting.
Welke forten opnieuw in gebruik zou
den worden genomen is nog niet uitge
maakt.
Analphabeten in Frankrijk.
Volgens de opgave van een Fransche
statistiek is het aantal analphabeten in
Frankrijk, na den oorlog sterk toegeno
men. In Amiens b.v. waren er voor den
oorlog 4 pet. analphabeten; in het afge-
loopen jaar 10 pet. In de stad Rennes tel
de men in het jaar 1918 1.5 pet. en in
1927 7 pot. der bevolking, die lezen noch
schrijven konden. Zoo zouden wij nog tal
van voorheelden kunnen aanhalen. Als
voornaamste oorzaak wordt hiervan aan
gegeven, dat 'het schoolbezoek: na den oor
log om verschillende redenen veel slechter
geworden is. De regeering is van plan
strenge maatregelen te nemen om een ver
dere uitbreiding van het ongeoorloofd
schoolverzuim tegen te gaan.
Anti-Duitscbe relletjes te Bïankenlberghe.
Gistermiddag deed zich te Rlanken-
berghe een relletje voor tegen Duitsche
badgasten, nadat het gansche zomersei
zoen alles rustig 'is gebleven en het be
zoek van Duitschers zelfs is toegenomen.
Jonge Duitschers hadden op het strand
eem fort gegraven' ea dit ^Niirnharg" ge»
doopt. Een heer verzocht den Duitschen
naam weg te nemen, wat dadelijk werd
gedaan. E|en Belgisch meisje plantte, daar
toe aangezet door anderen, een Belgische
vlag op het fort, 'die 'door een Duitsch
meisje werd .weggenomen, waarop de om
standers jouwden. Enkele honderden per
sonen wierpen met zand. De herrie werd
zoo erg, dat de politie moest ingrijpen.
De Duitschers werden door de jouwende
tmenigte tot aan hun hotel begeleid.
Maandag wordt de Koninklijke Familie
dien dag ongeveer halfzes des namiddags
te 's-Gravenhage verwacht. De Koningin
zou den volgenden dag voor enkele dagen
naar Het Loo terugkeeren, om daarna
eenigen tijd te verblijven op het landgoed
„De Ruigenhoek" te Scheveningen en van
daar uit den 21sten het voorgenomen be
zoek aan Amsterdam te brengen.
Prinses Juliana zal Dinsdag a.s. naar
Katwijk vertrekken.
Kantoor Groote Markt 21
Telefoon 74 (2 lijnen)
Korte berichten.
Een ernstig vliegongeluk heeft gis
teren aan de Estrische kust van de Adri-
atisehe zee plaats gehad. Een Italiaansch
militair yliegtuig moest daar op zee een
noodlanding ma'ken, doch het vliegtuig is
gezonken. Do drie inzittenden zijn ver
dronken.
De politie te Philadelphia heeft den
koopman Edward S. Goldberg in hechte
nis genomen. Deze had aan bandieten en
bendeleden in die stad op groote schaal
machinegeweren, geluiddoovers voor re
volvers, voor kogels ondoordringbare ves
ten, enz. verkocht. De inhechtenisneming
was geschied bij een razzia ter arrestatie
van clandestiene drankslijters.
Uit Casablanca wordt gemold, dat
het vliegtuig van Assolant en Lefevre bij
de laatste poging om te vertrekken is be
schadigd, zoodat de vlucht naar Amerika
is opgegeven. Assolant zou vandaag met
een ander vliegtuig naar Parijs terugkee
ren om zijn superieuren verslag uit te
brengen.
De centrale commissie uit den Oos-
tenrijkschen Nationalen Raad heeft het
uitvoerverbod van veevoeder goedgekeurd.
Ook in Augustus, de tweede maand
van graaninzamelin'gscampagne 1928-'29
in Rusland is er geen bevredigend resul
taat verkregen. Binnengekomen zijn
565.400 ton, tegen 928.700 in dezelfde
maand van 'het vorige jaar. Met de op
brengst van de maand Juli komt men tot
654.400 ton, nauwelijks de helft van 'het
vorige jaar. Het gevolg is dat de graan-
voorziening van de belangrijkste ver-
•bruiksgebieden nog steeds inet groote
moeilijkheden gepaard gaat.
Bij een automobielwedstrijd te Bou
logne aan zee is een der automobielen ge
slipt en met een snelheid van 200 K.M. te
gen de balustrade gevlogen. De 'bestuurder
werd eruit geslingerd. Twee toeschouwers
werden op slag gedood. De wedstrijd is ge
staakt.
Volgens een bericht uit Athene gaat
Venizelos goed vooruit en verwacht men,
dat hij spoedig zijn ambtsbezigheden zal
kunnen hervatten.
GROOTE MARKT 19
Nadat Hotel „De Korenbeurs"
De Koninklijke Familie.
Na haar bezoek aan Rotterdam a.s
De postvluchten naar indië.
Daar de vijf vliegtuigen, welke 13, 20,
27 September, 4 en 11 October met post
aan boord naar Indië zullen vertrekken,
met hun bemanningen 12 September voor
de laatste maal in Nederland bijeen zullen
zijn, hebben de Nederlandsch-Indische
Luchtvaart-Maatschappij en do K. L. M.
besloten op dien dag, des namiddags, van
2 uur af, het publiek in de gelegenheid te
stellen deze vliegtuigen op het vliegveld
Schiphol in oogenschouw te nemen.
Het eerste vliegtuig, onder commando
van Koppen, zal Donderdag 13 Septem
ber om 6 uur 's morgens met zijn lading
post en met den heer Zimmermann aan
boord, Schiphol verlaten.
Er wordt aan herinnerd, dat de eerste
vier vliegtuigen behooren aan de Neder-
landsche Indische Luchtvaart Maatschap
pij en dus in Indië blijven, teneinde aldaar
dienst te doen op de lijnen BataviaSe-
marangSoerabaja en BataviaBan
doeng, welke eind October worden ge
opend.
Het vijfde vliegtuig maakt deel uit van
de vloot der K. L. M. en keert uit Indië,
eveneens met post geladen, naar Neder
land terug.
Deze heen- en weervlucht staat onder
commando van den heer Alex, chef van
den vliegtechnisehen dienst der K. L. M.
x D. W e n t h o 11, f
Gisteren is overleden, 64 jaar oud, de
heer D. Wentholt, burgemeester van Hil-
legom.
Gouverneur Sumatra's O.K.
Benoemd is tot gouverneur van Suma
tra's Oostkust de heer L. H. W. van San-
dick, thans gouverneur der Molukken.
Een dreigende staking.
De modern- en Ghr. georganiseerde land
arbeiders van ongeveer 25 landbouwers te
Nieuweroord (Dr.), die thans druk bezig
zijn in de aardappelcampagne, hebben het
patroonsaanbod verworpen en besloten
a.s. Maandag in staking te gaan, indien de
landbouwers de tarieven niet meer ver
beteren.
De arbeidersorganisaties hebben intus-
schen de werkgevers, bij wie twee die
thans ongeveer 150 arbeiders in hun
dienst hebben, tot een nieuwe conferentie
uitgenoodigd.
De Koningin-Moeder naar
Gouda.
De Koningin-Moeder is voornemens om
zich Woensdag 19 September a.s. naar
Gouda te begeven ten einde tegenwoordig
te zijn bij de plechtige overdracht van het
gerestaureerde glas in de St. Janskerk al
daar, geschonken door den Prins van
Oranje in. 1567.
H. Col ijn.
Naar „De Standaard" meldt, heeft de
heer H. Colijn zich gisteren, in verband
met zijn werkzaamheden als 'voorzitter
der conferentie over de afschaffing der
In- en Uitvoerverboden, voor eenige dagen
naar Genève begeven.
Wachtgelders.
Het Tweede Kamerlid de heer Braat
heeft aan den minister van onderwijs,
kunsten en wetenschappen de volgende
vragen gesteld:
Is de minister bereid de redenen op te
geven, waarom enkele groote steden niet
verplicht worden om wachtgelders bij het
onderwijs te benoemen, terwijl vele 'kleine
gemeenten, die, evenals zij, ook geen
wachtgelders leverden, daartoe wel ver
plicht worden?
Is Zijn Excellentie bereid om in dezen
stad en dorp gelijk te stellen?
Stukken voor den Gemeenteraad
van Middelburg- ,_j
Duinwaterleiding.
Door B. en W. wordt aan den gemeen
teraad overgelegd het rapport samenge
steld over een eventueele drinkwatervoor
ziening van het geheel e eiland Walche
ren. B. en W. dealen mede, dat zij: aan
vankelijk van oordeel zijn, dat het ter
hand nemen van Se Centrale Drinkwa
tervoorziening door Middelburg alleen,
op dit oogenblik een te groot risico za)
opleveren, zoodat zij nog nader zullen
moeten overwegen op welke wijze dat
risico kan worden verminderd. Intusschen
behoeft de Duinwaterleiding onafhanke
lijk van eene eventueele Centrale Drink
watervoorziening, ook ten behoeve van
de levering van het benoodigde water
aan Middelburg alleen, verschillende ver
beteringen.
Bij de jongste plaats gehad hebbende
onderzoekingen in verband met de para-
typ-hus is de wenschelijkheid van bet
aanbrengen van die verbeteringen iiog
duidelijker naar voren gekomen. Intus
schen zouden B. en W. zich voorloopig
willen beperken tot verbetering van de
filterinrichting en het maken van een
re in waterkelder. Indien deze verbetering
geschiedt op zoodanigen voet, dat zij: te
vens later eventueel dienstbaar kan wor
den gemaakt, wanneer het plan tot Cen
trale Drinkwatervoorziening tot stand
komt, worden de kosten daarvan in
totaal voorloopig geraamd op f137.000,
n.l, voor 4 voorfilters f30.000, voor 4
nafilters f 92.000, voor verbouwing van
een oud-waterfilter tot reinwaterkelder
f 10.000 en voor buisleidingen en an
dere werken op het terrein van het pomp-
gebouw aan de Oranjezon f5000. Wordt
geen rekening gehouden met eventueele
waterlevering aan andere gemeenten dan
zullen de daaraan verbonden kosten in
totaal beloopen f122.500, n.l. 4 voor
filters f28.000; 4 nafilters f80.000; ver
bouwing van een oud-nafilter .tot rein
waterkelder f 10.000; een buisleiding en
andere werken f4500. Een verschil dus
van f14.500. De werkzaamheden kunnen
zoo worden uitgevoerd, dat besteding van
het meerdere bedrag niet onmiddellijk
noodzakelijk is, doch kan geschieden naar
gelang meerdere gemeenten zich aanslui
ten.
B. en W. meenen, dat het aanbeveling
verdient, dat wordt besloten de verbete'-
ringen zoodanig uit te voeren, dat zij
passen in een eventueele Centrale Drink
watervoorziening. Zij1 stellen voor daar
toe in principe te besluiten. De genoem
de cijfers zijn s'echts voorloopige ramin
gen. Nadere definitieve kostenberekenin
gen zullen worden overgelegd.
Intusschen zouden B. en W. reeds da
delijk willen overgaan tot het do-en uit
voeren van de noodige grondwerken,
zulks mede in verband met de omstandig
heid ,dat de werkzaamheden aan de ver
lenging van het open draineerkanaal bin
nen afzienbaren tijd', waarschijnlijk half
October, voor het meerendeel der wieirk-
loozen beëindigd zullen zijn en het maken
van den 'bouwput der filters dus zou
kunnen geschieden in aansluiting met het
gravbn van het kanaal, terwijl ook het
benoodigde materiaal thans- ter plaatse is.
De kosten van het maken van den put
worden globaal begroot op f13000.
Het ligt evenwel in de bedoeling te
trachten in de kosten Van -{leze werken,
die mede ondernomen worden ter bestrij
ding van de werkloosheid een rijksbijdrage
van 55 pCt. te verkrijgen.
Op grond van ©en en ander geven
B. en W. in overweging v-oor de uitvoe
ring van bovenomschreven werken een
crediet te verleenen van f 13.000. Ook
hiervoor zal een- definitieve kostenheiriei-
Binnenland.
Het ongeluk te Deventer.
Groote brand te Bameveld.
De vluchten naar Indië.
Minister Kan in Zeéland.
D-e werken aan de Middelhuilgsche War
terleiding.
Buitenland.
Gaat de .Volkenbond uit Genève?
An'ti-Duitsche relletjes te Blanken:-
berghe.
OP AANVRAGE WORDT U GRATIS TOEGE»
ZONDEN DE BROCHURE OVER GRANULINE,
HET MIDDEL VAN DR. J. H. VAN GRAFHORST»
ARTS, TEGEN TUBERCULOSE EN KLIER.
ZIEKTE. Mlddolburgscheslr.Pl7, Scheveningen.
kening nog nader worden overgelegd. Met
het oog op den spoed, die ten aanzien
van deze aangelegenheid moest worden
betracht -en den korten tijd van voorbe
reiding, was het niet mogelijk het Voor
stel vooraf om advies to zenden haar
de commissies ,van financiën en fabri
cage.
TapVerbod.
Voorgesteld' wordt eenë verordening
vast te stellen, waardoor ook tijdens 'de
op 24 September a.s-. beginnende kermis
het verkoop en van sterken drank ver
boden zal zijn evenals op de in Juli
Augustus vallende kermissen.
Benoeming Hoofd Centrale 7«j
klasseschool.
Uit 20 sollicitanten hebben B. en "Wl.
de volgende voordracht opgemaakt voor
da benoeming van ©en Hoofd der Cen
trale 7de klasseschool: W. Beijt, F. A„
Rosendaal en J. Ringeling, resp. -hoofd
der openbare school te Veere, St.-Maar-
tensdijk en Sliedrecht.
Voor li hebben wij ook een
Grootste oollectia in de
fijnste monturen.
Vakkundige bediening.
Lange Vorststr. 49 - Goes
Minister Kan op Walcheren.
Nadat minister Kan gisteren een tocht
met een der booten van het bestuur der
visscherijen op de Zeeuwsche stroomen
had gemaakt met Veere tot eindpunt, werd
Z.Ex. hedenmorgen (Zaterdag) aldaar te
half negen per auto afgehaald door Burg.
en Weth. van Middelburg, vertegenwoor
digd door den burgemeester, den heer P.
Dumon Tak en de beide wethouders, de
heeren mr A. A. de Veer en J. Onderdijk,
den inspecteur van de Ned. Heidemaat
schappij, den heer Houtzagers, den hoofd
opzichter dier maatschappij, den heer
Verhage, den hoofddirecteur der gemeen
tebedrijven te Middelburg, den heer Ir J.
Boelen, en den tijdelijken ingenieur dier
'bedrijven, den heer Ir Gorgemer.
Nadat de minister met den hem verge
zellenden heer M. de Vries zich hij ge
noemde heeren had gevoegd, werd met de
auto's langs den dijk, loopende langs het
Veersche gat, naar Vrouwepolder gereden
en vandaar over den binnendijk naar
Oranjezon, waar de prise d' eau der Mid-
delburgsche, gemeentelijke duinwaterlei
dingmaatschappij is gevestigd.
Het doel van den tocht was een bezoek
te brengen aan de werken, bet uitbreiden
der 'kanalen der prise d'eau, sedert enkele
maanden verricht door werkloozen uit
'Middelburg, en zulks met krachtigen rijks-
steun, tot welk bezoek het gemeentebestuur
van Middelburg den minister had uitge
noodigd. Met belangstelling werd. dit wer
kelijk grootsche werk, waaraan door da
betrokken arbeiders tot groote tevreden
heid der directie wordt gewerkt, in oogen
schouw genomen. Daarbij werd ook
