No. 281 Woensdag 29 Aupstus 1928 42e Jaargang FEUILLETON VAN H00GER0RDE. Buitenland. Belangrijkste Nieuws. Binnenland. D irecteur- H oof d redacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. I.: Redactie en Administratie no. 11 Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259. t> VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per posL f3.— Losse nummers f0.05 Prijs der Advertentlën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct Bij abonnement belangrijke korting. V Geen overdreven verwachtingen. De onderteekening van het Kellog-ver- iïrag is ook in onze kringen met in genomenheid begroet. Van uitbundig enthousiasme was echter hQ onze pers geen sprake. En met recht. Zeker, verdragen als deze zijn niet geheel zonder beteekenis. Ze beïnvloeden, zoodis de Standaard (opmerkte, den volksgeest in goeden zin en dat is ook wat waard. Wanneer vijftien Staten den oorlog al's middel tot oplos:- sing van politiek© geschillen openlijk ver- oordeelen, en elkaar plechtig beloven 'in hunne onderlinge betrekkingen daarvan Voor goed af te zien', dan is dat een feit waarvoor we dankbaar mogen zijn. Maar we sluiten! daarom het oog; niet voor de w e r k e 1 ij k h e i d. En als de voorstanders van eenzijdige mationale ontwapening met eien beroep op dit verdrag op afschaffing van de militaire weermacht alleen voor Nederland aandringen, omdat nu toch het oorlogsgevaar voorgoed gewe ken is, dan laten we ons daardoor niet Van .de wijs brengen.1. Immers, niemand minder dan de ont werper van het verdrag, heeft het non- dig geoordeeld, voor overdreven verwach tingen te waarschuwen. En als om deze waarschuwing te ao- centueeren, schrijft een der toonaange vende bladen in Amerika, de „New York Herald", dat het grootste geivaar voor [Amerika gelegen is in de mogelijkheid dat Amerika teveel vertrouwen in het pact stelt, met opoffering van zijn nood zakelijke verdedigingsmiddelen. Het blad dringt er op aan, ernstig voor den vrede tei arbeiden, doch tevens het kruit droog te houden. En! een ander blad acht het noodig ih herinnering te brengen, dat de legers in] Europa thans sterker zijn .dan in 1913 dn' dat er kruit genoeg gereed ligt, Over deni vrede spreken, goed II mitsde oorlogsvoorbereidingen nieifc over .het hoofd worden gezien. Dit komt wonderwel overeen mét' wat het Italiaanscho blad, de „Popol'o di Ro- manio", opmerkt, n.I. dat op het oogen- blik de vlaggen van 'de onderteekenende inaties wel naast elkaar wapperen, 'maar dat dit nog geen waarborg biedt voor de bestendigheid van deze vre'desatmos- feer. „Wie kan den wind verbieden tot een storm te worden, waarin iedere vlag afzonderlijk gevaar loopt met do andere in aanraking te komen?" Deze uitspraken! zouden met andere zijn te vermeerderen. Ei daarnaast kan gewezen worden' Op hel feit, dat de groote mogendheden tot de tanden gewapend staan, dat het aan alle kanten en met name in het Oosten roert en rommelt en dat de revolutionaire partijen ondanks hun dwepen met het vredesideaal, voortgaan mei 'de prediking van don haat niet alleen, maar ook van het uitlokken: van gewelddadige omkee- lingen volstrekt niet afkeerig zijn. Dit alles willen we niet uit het oog verliezen. Tegen de feiten vail't nu een maal niet te praten. En daarom: we verheugen ons1 over de totstandkoming van het Kellog-pact en over alles wat Ini deze richting gedaan wordt. Wij hebben de 'doorwerking van de echfcjChristelijke gedachte vrede door recht, zooveel in ons vermogenis, te bevorderen. Naar het Engelseh. 55) 's Namiddags bleef vader thuis iets wat zeldzaam gebeurde; neen, meer, hij ging in den tuin om rustig een pijp te rooken. John lag voor 't raam op een geïmproviseerde sofa, van drie stoelen ■gemaakt. Ik zat hem voor te lezen van de groote pest in Londen en Daniel Del- foe, toen Jael binnen kwam. „John Halifax, daar is iemand om u te spreken." 't Was mevrouw Jessop. Toen zij hem zag, recht op staande, lang en 'bleek, schoten de oogen van de goede dame vol. „Ge zijt erg ziek geweest, mijn arme jongen! Excuseer mij ik ben een oude vrouw, weet je. Ga maar weer liggen. Zij deed hem zacht neerliggen en ging naast hem zitten. „Ik had geen idee waarom liet je 't ons niet weten den dokter en mij? Hoe lang ben je al ziek geweest?" „Ik ben nu weer beter ik zal mor- Maar daarnaast mogen we toch ook Inliet nalaten tegen overdreven wijl .ongegronde verwachtingen te waar schuwen. HET TOEZICHT OP DE WAPEN- FABRICAGE. De groote mogendheden houden zich gedekt. Scherpe critiek van Mr Rutgers. De Volkenbondsoommissie voor het toe- zicht op de wapenfabricage heeft gisteren te Genève vergaderd en daarbij: blijk ge geven, dat er van een érnstig streven om tot beperking van bewapening te ko men nog heel weinig sprake is. Engeland, Frankrijk, Italië en Japan wa ren hierin eenstemmig, dat zij van toe zicht op de staatswapenfabrieken niet wilden weten. Er zullen wal jaarlijksehe cijfers omtrent de fabricage worden ver strekt, maar zóó, dat zij; over den aard daarvan volstrekt geen licht werpen. De Nederlandsche gedelegeerde prof. mr Rutgers, zoo meldt de „N. R. Crt.", was de leider der oppositie tegen deze gansch onvoldoende publiciteitsvoorschrif- ten en werd daarbij door de regeerings- gedelegeerden van de Vereenigde Staten, Canada, Cuba en Salvador ondersteund. De vertegenwoordigers van de kleine en tente van Polen en van Finland speelden opvallend stommetje. Zij waren het blijk baar met mr Rutgers eens, doch wilden zich tegen de groote mogendheden niet verzetten. Als Litwinof aanwezig ware goweest hij had de uitnoodiging tot deelneming aan deze zitting echter van de hand gewezon zou hij; zich ver moedelijk verbaasd hebben over den durf van mr Rutgers om thans ook do andere groote mogendheden eens flink de waar heid. te zeggen en over zijn welsprekende pleidooien voor do grootst mogelijke open baarheid. Mr Rutgers en eveneens' de gedelegeer den van 'Amerika, Canada en de Zuid en Midden-Amerikaansohe Staten wensch- ton, dat do jaarlijksehe mededeelingen aan don Volkenbond ook gegevens zou den bevatten over het gewicht en het aantal der vervaardigde stukken oorlogs materiaal. Voortdurend trachtte mr Rut gers de vertegenwoordigers der groote mogendheden uit hun tent te lokken, hen uitnoodigend argumenten te noemen waarom zij slechts gegevens omtrent do waarde wilden openbaar maken. Toen zij het stilzwegen bleven bewaren, verklaarde mr Rutgers, onder blijkbare instemming der meeste toehoorders, dat hij dus slechts een reden kon veronder stellen n.I. dat do groote mogendheden hun bewapening willen geheim houden, ondanks de openbaarheidsverplichting van artikel 18 van het volkenbondsverdrag. En hij moest ernstig de vraag opwerpen of het wellicht niet beter zou zijn in het geheel geen conventie te sluiten, dan een met het ontworpen artikel 5, dat ge acht zou kunnen worden de geheimhou ding inzake de bewapeningen te sanction- neeren. Wanneer hij tenslotte zich niet beslist er tegen verzette, dat een ont- werp-conventie met dit artikel 5 den Vol kenbondsraad was toegezonden dan ge schiedde dit in de hoop, dat do openbare meening en de dorde commissie der vol kenbondsvergadering de volgende maand het ontwerp-oonventie flink zullen becriti- gen weer op do been wezen is "t niet Phineas?" Ik knikte ferm en trotsch toestemmend. „Maar je moet je zeer in acht nemen, waarlijk." „Dat zal hij, mevrouw Jessop. Of, zoo niet, dan heeft hij velen om op hem to passen. Velen, voor wie zijn leven zeer kostbaar en dierbaar is." „Dat geloof ik wel, mijnheer Fletcher. En ik denk, dat mijnheer Halifax nau welijks weet hoeveel wij wij allen hem achten." En moederlijk nam ze John's hand. „Je moet spoedig weer beter worden. Mijn man zal morgen naar je ko men zien. En wat Ursula betreft bij deze woorden greep ze diep in haar zak „mijn lief kind zendt je dit." 't Was een klein briefje open. 't Op schrift bevatte alleen zijn naam, in haar duidelijk, mooi, rond handschrift „John Halifax." Zijn vingers hielden 't vast. „O, zij is erg vriendelijk." De woorden stierven weg z'n handen trilden als een populieren blad. „Ja, zij heeft een dankbare natuur," merkte mevrouw Jessop op, terwijl zij naar mij koek. „Ik zou niet willen dat 't anders was," ik zou niet willen, dat zij die genen vergat, wier waardij zij beeft on dervonden in den tijd ran haar ellende." seeren en op verbeteringen aandringen. Een merkwaardige houding nam Jou- haux aan. Hij wierp zich op als de ver dediger, van het militaire Frankrijk, dat vooral omtrent de staatswapenfabricage de grootst mogelijke geheimhouding wil bewaren en dat dan ook de oorzaak is dat de toch al zwakke openbaarheids verplichting voor de particuliere wapen fabricage nog meer verzwakt is met betrekking tot de staats-wapenfabricage. In een levendige gedachtenwisseling hierover tusschen prof. .Rutgers en Jou- haux bleek mr Rutgers de meerdere in het debatteeren te zijn en daarbij had onze gedelegeerde niet slechts zijn spits vondigheid en dialectiek doc.h ook het .goed recht volmaakt aan zijn zijde. De koorts-epidemie in Athene. Dokter Mackenzie van de gezondheids- afdeeling van den Volkenbond is gister avond uit Genève naar Athene vertrok ken ter bestrijding van de dingga-epide- mie. Het aantal koortslijders bedroeg gis teren ten minste 80.000 in Athene en de Pireus. De correspondent Van d,e. N. R. Crt. te Genève meldt nader: Na uitwisseling van verschillende tele grammen met den Helleenschen gezond heidsdienst naar aanleiding van het uit breken van een tropenkoorts-epidemio in Griekenland heeft de secretaris-generaal van den Volkenbond, dr M. D. Mackenzie, van de hygiënische sectie van den Vol kenbond, zich ter beschikking van de Grieksche regeering gesteld. Gisteravond zou dr Mackenzie naar Atheno vertrekken. Den 9en Augustus stuuide de Grieksche gezondheidsdienst een telegram naar het Volkenbondssecretariaat met do mode- deeling, dat or 1.0.000 gevallen van tro- penkoorts in Atheno en Pirea voorgeko men zijn. In "ben later telegram, geda teerd 20 Augustus, voegt do Grieksche gezondheidsdienst er aan toe, dat onge- veeT de heele bevolking van deze stre ken besmet was en dat het sterftecijfer onder de ouden van dagen en de ge- brekkigen weder toegenomen was. De tropenkoorts wordt veroorzaakt door een speciaal soort muggen welke zeer zeldzaam in Europa zijn. Geen en kele epidemic van dien aard was sinds 1889 in Europa voorgekomen en het is de eerste keer dat deze epidemie in Grie kenland plaats heeft. Burgemeester vermoord. Gisterennacht, is de burgemeester van Lowisz Lukasz (Polen) Jarota geheeten, op beestachtige wijze door tot nu toe onbekend gebleven personen gedood. Na lang zoeken is het lijk van den vermoor de in de ochtenduren op een akker in de nabijheid van het dorp Rezvee ge vonden. Omtrent de redenen van het,mis drijf tast men volkomen in het duister. De opsluiting van dén Paus. NaaT Reuter uit Rome meldt, is het gerucht, dat er uitzicht zou bestaan op een regeling, die den Paus in staat zou stellen" den zomer op Castel Gandolfo in de Alhaansche bergen door le bron- gen, ongegrond. Do Paus wil niet bre ken met de traditie, dat hij geen voet op Italiaansch gebied zet 'en dat is on vermijdelijk wil hij Castel Gandolfo be reiken, dat, evenals het Vaticaan exterri toriaal terrein is. Als de Paus nog eens vliegen ging, zou het misschien wat an ders zijn. Ik zweeg; ook de stem van de oude da me hokte zij trok de handschoen uit en veegde met den vinger over do oogen en bleef stil zitten. „Heb je 't briefje gelezen, mijnheer Halifax?" Geen antwoord. „Ik zal je antwoord meenemen; zij ver telde me, wat ze je geschreven heeft." Ja iedereen mocht die eenvoudige regels le zen: „Mijn beste Vriend! „Ik wist niet vóór gister, dat gij ziek geweest zijt. Ik heb 't niet vergeten, 'hoe vriendelijk u voor mijn armen, vader zijt geweest. Ik zou bij u willen komen en u zien, als gij 't goedvindt." Ursula March. Dit was 't heele briefje. Ik zag 't, meer dan dertig jaren later, geel en verschoten in zijn zakboekje. „Wel, wat moet ik mijn kind zeggen?" „Zeg en hij hief zich half op, wor stelend om te kunnen spreken - vraag of zij komt." Hij keerde z'n hoofd naar 't venster en de zon scheen op twee groote droppels, groot als kindertranen. Mevrouw Jessop ging heen; en wij ble ven wachten. John lag met 't briefjo in zijn hand nu en dan zag hij er naar en dat was hem genoeg. Mijn vader kwam uit den tuin en ging Onweer in Noord-Tirol. De spoorwegdirectie te Innsbruck deelt mede, dat gisteravond tegen half 10 een zwaar onweer is uitgebroken boven het stadje Roppen in Tirol. Het stations emplacement te Roppen werd door slik uit beken met een 2 M. dikke laag modder ■over een lengte van 150 M. bedekt. Het verkeer op do lijn RoppenImst moest slop gezet worden. Hét Zwitsersche sneltreinverkeer werd over Duischland geleid. Van een uitgaan- den goederentrein te Roppen werden 17 wagens ingemodderd en 7 werden omver geworpen. Gewond is niemand. Do schade is aanzienlijk. Een verklaring van Hoover. Herbert Hoover, de candidaat der Re publikeinen voor het Presidentschap, heeft een verklaring gepubliceerd, waarin hij de toezegging doet om mocht hij worden gekozen de buitenlandsche po litiek van president Goolidge te zullen voortzetten. Naar Hoover in dat stuk betoogt, levert 'het vredespact van Kellogg aan alle na ties het bewijs, dat de Ver. Staten den wensch koesteren met de andere naties sa men te werken. Die naties hebben zich gretig bij het pact aangesloten, omdat zij er de erken ning in zien van den wil van de machtigste natie ter wereld om haar invloed te laten gelden in het belang van den wereldvrede. Wi{n van eigen bodem. In Italië werd tot nu toe bij1 officieels feestelijkheden steeds Fransche cham pagne gédronken. Turati, de secretaris van de fascistische partij heeft thans ver zocht hij deegeljke gelegenheden Itali- aansclie wijm te "schenken. Bommen tfevonden in Italië. Gedurende de groote manoeuvres van het Italiaansche leger, die in tegenwoor digheid van den koning en van 'Mus solini hebben jilaats gehad, vond een boer in een weiland in de nabijheid van het Piëmonteesche stadje Ivrea een bom. De politie stelde een onderzoek in en vond nog zestien andere bommen, die, naar uit "het onderzoek bleek, pas kort te voren in het weiland waren verstopt. Men is er nog niet in geslaagd de daders op te sporen. De Prins van Wales naar Oost-Afrika, De prins van Wales zal, vergezeld door zijn broeder, den hertog van Glouche» ter, morgen Londen verlaten in verband met zijn reis naar Oost-Afrika, die op 6 September begint. Naar vernomen wordt, zal geen be paalde route worden gevolgd. De prin sen zullen de reis van Egypte uit maken. Na hun reis door Oost-Afrika zullen zij Noordelijk Rodesia bezoeken en van daar naar Kaapstad gaan, vanwaar zij per schip naar Engeland zullen teruig- keeren. Men verwacht, dat de reizigers in het begin van Januari te Londen terug zul len zijn. De moord op Obregon'. Do federale commissaris te New-York heeft een hevel tot inhechtenisneming uitgevaardigd tegen oen zestal mannen, met Spaansche namen, die zich op het oogenblik te New-York bevinden. Deze lieden worden door de Mexicaan- i sche justitie gezocht, naar verluidt, om- zitten voor z'n middagdutje. Maar John en ik merkten hem bijna niet op. Ten slotte kwam Ursula. Zij stond in de deur van de zitkamer, rood van 'tloopen een visioen van jeugd en blanke on schuld, welke niet bloosde, en ook niet be hoefde te blozen bij 't voornemen, dat is geheiligd door Gods wet en haar eigen hart. John stond op om haar te ontvangen. Zij spraken niet, drukten elkaar enkel de hand. Hij was niet sterk genoeg nu om 't te verbergen in zijn eersten blik zou hij' 't hebben kunnen zien en gevoelen, dat ik 'haar de waarheid had gezegd. Haar blikken sloegen neer, zooals ik dat nog nooi't gezien had. Toen wist ik, hoe alles zou afloopen. Jael viel scherp in: „Abel Fletcher, de vrouw van den dokter wacht op je in den moestuin en zij zegt, dat haar kruisbessen niet half zoo groot zijn als de onze." Mijn vader werd wakker wreef zich de oogen zag, dat er een dame in de kamer was wreef ze nog eens en zat voor zich uit te kijken. John bracht Ursula naar den stoel van den ouden man. i,Mijnheer Fletcher, dit is juffrouw March, een vriendin van me, die hoeren de, dat ik ziek was uit groote vriende lijkheid Binnenland. Koninklijk bezoek in Drente. Ernstig ongeluk te Leidschendain. Buitenland. De Prins van Wales naar Oost-Afrika. De koorts-epidemie in Athene. Het Volkenbondstoezicht op de wapen fabricage. dat zij betrokken zijn bij den moord op Obregon. Gezonken linieschip géVonden. Do laatste jaren zijn onderzoekingen gedaan naar het op 18 Juni 1918 in de Zwarte Zee gezonken 2.5000 ton groo te linieschip „Swobodnaja Rossija" (vrij Rusland), welke thans met een gunstigen uitslag beloond zijn. De expeditie voor onderzeesch werk ontdekte op 20 Augustus het schip, op een diepte van 42 meter met de kiel omhoog liggend. Men zal het schip bergen. De gifgasramp te Hamburg. De Hamburgsohe fosgeen-kastastrofe van Mei j.l. zal naar alle waarschijnlijk heid nog een civielrechtelijk staartje heb ben. Vele personen, die toen vergiftiging opliepen en daardoor in hun gezondheid of werk schade leden, zullen den Ham- burgschen Staat voor de schade aanspra kelijk stellen. Reeds zijn 250 eischen tot schadevergoeding tegen den Hamhurg- schen Senaat ingediend en men verwacht, dat dit aantal in de komende weken nog belangrijk zal toenemen. Korte berichten. Voor de eerste maal in ettelijke weken toonen ditmaal de Engelschei werk- loosheidscijlers een daling aan. Op '20 Aug. bedroeg in Engeland en Wales het aantal werlcloozen 1.308.200. Dat is 5959 minder dan de week tevoren, doch 263.845 meer dan het jaar tevoren om 'üenzelfden tijd. Te Berlijn is een gezelschap Noord- Am erikaansche artsen aangekomen om de verschillende inrichtingen op het gebied der ongevallenverzekering fe bestu- deeren. De Noorsche regeering heeft giste ren reeds een ontwerp bij het Storting in gediend om goedkeuring van de mede onderteekening van Noorwegen van het Kellogg-pact. Het gebouw van het Britsche consu laat te Nanking, dat in Maart 1927 door Chineesche Nationalisten was geplunderd, is weer geopend. De consul zal er weer zijn intrek nemen. De etsarbeiders in de' Antwerpsche haven hebben het werk gestaakt. Zij had den nieuwe eischen gesteld, die de pa troons weigerden to aanvaarden. Het Koninklijk bezoek aan Drente. Na het bezoek aan de Groen van Prin- sterer-stichting reed de Koninklijke fa milie haar Barger Compascuum en stop te heel onverwachts bij' het kerkje, dat daar is gesticht door de Vereeniging voor Geestelijke verzorging in Drente, van welk Zijn stem haperde. Juffrouw March voegde er aan toe, zacht en met neerge slagen oogleden: „Ik ben een wees en hij was goed voor mijn dierbaren vader." Abel Fletcher knikte zette z'n bril recht nam haar van top tot teen op en knikte nog eens weer; langzaam en plechtig. Zijn harde blik verzachtte zich terwijl hij bleef rusten op dat jonge ge zicht, waarop eenvoud, waardigheid en trouw stonden te lezen. „Als gij een vriendin zijt van John, wel kom dan in mijn 'huis. Wilt u gaan zit ten?" En terwijl hij haar de hand gaf, met een mengeling van vriendelijkheid en be leefdheid, welke ik nog nooit in mijn kwa ker-vader had opgemerkt, liet hij haar plaats nemen in zijn eigen leuningstoel. Hoe zie ik haar daar nog voor mij zitten, in haar zwartzijden dameskleed, afgezet met wit bont en haar rijhoed, van welke de zachte veeren haar op den schouder vielen, bevend gelijk zij beefde. Want zij beefde erg. Met een glimlach vroeg vader: „Wilt gij blijven en thee met ons drin ken?" i LH3 IJS isy jfo (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1928 | | pagina 1