No. 260 Woensdag 15 Augustus 1928 42e Jaargang
DE STAKING AAN „DE SCHELDE"
TE VUSSINGEN.
FEUILLETON
VAN H00GER ORDE.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
Het Chr. Nationaal Vakverbond schrijft
ons:
Reeds bijna drie maanden ligt het be
drijf van de Kon. Mij „De Schelde" te
Vlissinigen zoo goed als stil. Er is sta
king, er is een conflict tusschen deze
werkgeefster en de arbeiders.
Wat is de oorzaak van dit conflict?
De Maatschappij „De Schelde" is lid
van1 'den Metaalbond de werkgeversor
ganisatie in het Metaalbedrijf. Een van de
directeuren van „De Schelde" is zelfs lid
van het bestuur van den Metaalbond.
Door dezen Bond is eenzijdig, niet
in .een collectief contract een lande
lijke loonregeling voor het metaalbedrijf
vastgesteld, waarbij regels zijn getroffen
ten aanzien van het loon, extra loon voor
overuren, doorbetaling van loon bij ziekte
van de werklieden en doorbetaling van
een deel van het loon bij het verzuim op
de Christelijke feestdagen (dan wordt BO
procent van het gederfde uurloon ver
goed), terwijl ook bepaald is, dat er drie
vacantiedagen per jaar gegeven moetan
worden, waarvan eveneens 50 pCt. van
het gederfde uurloon wordt vergoed.
Voor het uurloon wordt een systeem
gevolgd dat den naam draagt vair „uur-
mkomen", terwijl de cijfers als gemid
delde cijfers voor de loongtoepen zijn
gesteld.
Er is daarenboven een indeeling ge
maakt in groepen voor 'wat de werklieden
betreft, geschoolden, geoefenden en on
geschoolden, terwijl de. onderscheidene
plaatsen, waar de leden hun bedrijf uit
oefenen, ingedeeld zijn in gemeenteklas
sen. Er zijn b klassen. De Mij „De Schel
de", een eerste klasse bedrijf, is inge
deeld in de tweede gemeente klasse.
Uit, door 'het Normalisatiebureau voor
arbeidszaken in de Metaalindustrie gepu
bliceerde cijfers, bleek echter, dat het
gemiddelde uurloon en uurinkomen door
„De Schelde" betaald, een cent of "drie,
vier, beneden het gemiddelde van alle
tweede-klasse gemeenten bleef.
Maar ook de overige arbeidsvoorwaar
den als loon op feest- en vacantie dagen
werden steeds met de helft van het loon
der minimum ■regeling vergoed. En dat,
niettegenstaande het feit, dat zeer veel
leden van den Metaalbond reeds een be
langrijk stuk boven de minimumregeling
uitgingen- Door de organisaties dar ar
beiders is jarenlang getracht den ach
terstand ten aanzien van de Ioonen wat
in te halen. Terwijl eveneens reeds jaren
lang .gevraagd 'is om doorbetaling van
het vólle loon op Christelijke feestdagen
en de drie vacantie dagen. Steeds kwam
„De Schelde" wat de arbeidsvoorwaar
den betreft, achteraan. De organisaties
hebben jarenlang gepoogd den achter
stand wat in te halen en steeds is dit op
een wijze geschied, dat geduld en lank
moedigheid dezen arbeid kenmerkte.
Matige verzoeken werden g'esteld. dis
ook bij volledige 'inwilliging door het be-
dryf konden worden gedragen, terwijl in
slechte tijden de werklieden zeer belang
rijke offers hadden gebracht in den vorm
van loonsverlaging.
Bq de verbetering der conjunctuur kon
dit niet zoo blijven. Temeer niet, om
dat telkens duidelijk bleek, dat deze di
rectie met het achteraan'komen van haar
Naar het Engelseh.
i I i
45)
Zij wendde onwillekeurig haar verbor
gen gezicht naar hem en vroeg: „Waar
om?" „Omdat", antwoordde John, „de
wereld zegt, dat we geen gelijken zijn
en 'tzou noch juffrouw March noch mij
zelf tot eer strekken als ik haar zou wil
len dwingen elkander als zoodanig .te be
schouwen en haar de waarheid te doen
erkennen welke is, ik hoop 'teens te
kunnen toonen dat wij1 gelijken zijn."
Juffrouw March zag naar hem op,
'twas moeilijk te zeggen met vrelk een
uitdrukking van genoegen, trots of enkel
verbazing. Misschien was 'teen mengsel
van dit alles daarna sloeg zij: de oogen
neer; zij gaf ons stilzwijgend de hand
eerst mij, toen John. Of zij dit bedoelde
een teeken haver vriendschap of en
kel om vaarwel te zeggen, weet ik niet.
John beschouwde 'tals een afscheid en
stond op. Hij: had de hand aan de deur
maar hij kon niet heengaan. „Juf-
houw March", zeide hij> „misschien zie
u nooit weer ten minste nooit zoo
arbeidsvoorwaarden, een sterke rem was
voor 'een behoorlijk collectief contract.
Mede daarvoor werden verleden jaar
opnieuw bescheiden verzoeken ingediend
voor verhooging der loonen en de door
betaling van het loon op de Christelijke
feestdagen alsmede de drie vacantiedagen.
Daarover werd geconfereerd maar zon
der resultaat. Met Januari 1928 zou ech
ter verbetering gegeven" worden, terwijl
mededeeling werd gedaan, dat de regeling
van den Metaalbond zou worden herzien.
De samenwerkende organisaties besloten
toen daarop te wachten. Januari 1928
kwam, doch bracht geen voldoende ver
betering, terwijl de nieuwe landelijke rege
ling van cTen Metaalbond op zich liet
wachten, en toen deze eindelijk kwam,
bracht ze niets anders dan een bittere
teleurstelling. Want de regeling bleef zoo
als ze was: 50 procent van het loon
voor 'de feestdagen en de vacantiedagen.
Dit had tengevolge, dat overwogen
moest worden de in October gestelde ver
zoeken opnieuw aan de orde te stellen.
Terwijl met de leden hierover werd ver
gaderd, kwam een nieuwe gebeurtenis die
moeilijkheden veigrooben. Op een Vrij
dagmiddag kwam de Directie met de me
dedeeling, dat er door 700 man over
gewerkt moest worden, 8 uur per week.
In totaal zou dan 58 uur per week ge
werkt moeten worden. De arbeiders-ver
tegenwoordiging der fabriek maakte daar
tegen haai' bezwaren kenbaar, doch dit
gaf niets, er moest overgewerkt worden.
Met de organisaties der arbeiders vond
evenmin overleg plaats.
De overwerkver,gunning werd echter
door den heer Directeur-Generaal van den
.Arbeid gegeven en daardoor werden de
moeilijkheden die reeds bestonden, ver-
groot.
De werklieden, die .reeds 10 jaaT lang
niet gènoten hadden van de bepalingen
der wet op de 48-urige werkweek, wei
gerden om over te werken. Mede op ad
vies der vakbonden. Juist het uitschakelen
van de organisaties, het overwerk de-
creteeren zonder overleg en het reeds ja
renlang weigeren om aan redelijke ver
zoeken te voldoen, waren de oorzaken,
die het ingenomen standpunt beheersch-
ten.
In deze omstandigheden kwamen ook
de in October gestelde verzoeken opnieuw
op het tapjjt. Verschillende conferenties
zijn daarover gehouden.
De Directie weigerde by vernieuwing
aan de verzoeken der werklieden te vol
doen.
Toegezegd werd een ruime verhooging
in Juli 1928 als de 700 man over wilden
werken. De vakorganisaties stelden daar
tegenover, dat zy bereid waren aan het
overwerk hun medewerking te verleenen
in het belang van het bedrijf, doch dan
moest ook aan de rechtmatige en re
delijke verlangens van de werklieden wor
den tegemoet gekomen. Doch de direc
tie bleef bij haar weigering. Zij ging
geen streep van het ingenomen standpunt
af. Na bespreking met de arbeiders werd
opnieuw geconfereerd en terwijl de orga
nisaties een belangrijk stuk van het loon-
voorstel lieten vallen, om een conflict te
vermijden, bleef de directie op haar stand
punt staan. Toen werd een ultimatum
verzonden met een termijn van 8 dagen.
als nu. Laat mij nog eens die gewonde
pols zien."
Haar linker arm hing over de sofa, 't
litteeken was zichtbaar genoeg. John nam
de hand en hield haar vast.
„Arme, kleine hand gezegende klei
ne hand! Moge God haar zegenen voor
immer!"
Plotseling drukte hij z'n lippen op de
plaats waar de wond geweest was een
lange, innige kus, als een 'kus van een
minnaar. Zeker zij moet dat hebben ge
voeld en geweten.
Een ©ogenblik later was hij vertrok
ken.
Dien dag ging mejuffrouw March heen
en wij bleven alleen te Enderley.
HOOFDSTUK XVI.
'tWas winter...Me zomerdagen te En-
derfey waren_ voorbij en „gelijk een
droom, wamneêMWllSM blffwa^lcfVVan
haar, die het schoone middelpunt van
den droom was geweest, hadden we se
dert niets gehoord, noch over haar ge
sproken. John en ik wandelden samen den
weg op naar de Mythe. We zagen de laat
ste zonnestralen op de vensters van My
the-House vallen, welko voor maanden ge
sloten waren, daar de familie weg was.
De weidevelden langs den Avon, welke
overstroomd en bevroren waren, warned-
De Rijksbemiddelaar Prof. Aalberse riep
daarop partijen op voor een bespreking
in den Haag. Daar toonden de bestuur
ders der vakorganisaties opnieuw, door
iets te laten vallen van hun verzoeken,
dat zij den vrede wilden bewaren en
geen strijd wensebten. De directie bleef
echter op haar standpunt staan met als
gevolg dat door 1600 man de arbeid
werd neergelegd. Daarna zijn meerdere
pogingen gedaan om het geschil te be
slechten. Ook door den Rijksbemiddelaar.
Doch alles tevergeefs. Zelfs trok de di
rectie de toegezegde verbetering in. De
werklieden konden nu op de oude voor
waarden weer aan den gang gaan. Maar
daartoe zijn de arbeiders niet bereid. Ook
de Christelijke arbeiders niet. Zij zijn
den strijd ingegaan, in het besef dat hier
moest worden verworven een stuk ar
beidsrecht.
Reeds bijna drie maanden duurt deze
zware en moeilyke strijd. De georganiseer
de Christelijke Metaalbewerkers, 420 man
sterk, staan in de overtuiging, dat het
geen waarvoor gestreden wordt goed en
billijk en redelijk is. Dat zij het recht
aan hun kant hebben.
En daarom bukken zij; niet voor de
macht en de kracht van het economisch
liberalisme. Zij staan voor het recht en
bukken alleen voor God, niet voor men-
schen. De strijd vraagt groote offers van
den Christelijken Metaalbewerkersbond.
Doch in den strijd voor het recht moeten
offers worden gebracht.
Het geldt hier een rechtvaardige strijd.
Het gaat tegen een directie die blijk
baar nog staat op het oud-liberale stand
punt, dat zij het recht heeft alleen te
beslissen over de arbeidsvoorwaarden der
arbeiders.
Daartegen moeten de arbeiders in de
zen strijd worden gesteund.
Het bestuur van het Christelijk Na
tionaal Vakverbond besloot thans, nu
deze s'tryd reeds bijna drie maanden
duurt, ©en steunbeweging voor de Chris
telijk georganiseerde Metaalbewerkers te
organiseeren.
Verwacht wordt, dat gesteund zal wor
den jnet milde hand.
Mr Zimmormann te Mexico.
Gisteren is mr 'A. Zimmermann, de
voorzitter van ide Britsch-Mexicaansche
arbitrage-comm., die de Britsche eischen
inzake door de revolutionaire bewegin
gen geleden schade, zal behandelen, te
Mexico aangekomen.
Een politieke moord.
Een zeker© Cestari, spion der Italiaan-
sche politie, is te Luik, vlak by zijn huis,
door twee mannen overvallen en met re
volvers neergeschoten.
Te Brussel werd dezer dagen ©en Ita
liaan gearresteerd op aanwijzing van pen
zyner landganooten, zetarèh del Vecchio
en op verzoek van de 2 andere Italianen
Cestari en Rizzo, die in dienst blaken te
staan van de fascistisch© poritie. Da ge
arresteerd© Italiaan werd beschuldigd van
deelneming aan den jong sten aanslag op
den Koning van Italië te Milaan. Del Vec
chio zou voor deze verklikking, naar Je
den van schaatsenrijders en de weg van
toeschouwers, van eiken rang en stand.
Geheel Norton Bury schoon buiten te we
zen en half Norton Bury wisselde groe
ten met mijn metgezel.
Behalve de rest haalde ons ook een
kleine eenigszins bejaarde dame in; zij
zag er stijf en netjes uit als een oude
vrijster en vroclijk als een gelukkige ma
trone. Ik zag terstond wie 'twas me
vrouw Jessop, de nieuwe vrouw van on
zen goeden dokter en zijn oude liefde, die
hij pas getrouwd had, tot groote verba
zing en nieuwsgierigheid van Norton
Bury. „Zo schijnt je wel te mogen lij
den", zei ik, toen zij na een hartelijke
begroeting, welko John wel wat formeel
'beantwoordde, verder ging.
„Zij waren beiden erg vriendelijk voor
me, in Londen, de vorige maand, zooals
ik je, geloof ik, verteld heb."
„Ja." 't Was een. van de weinige din
gen, welke hij had verteld over die Lon-
densche reis, want hij was in den laat-
sten tijd erg stil geworden.
We ontmoetten d© oude dame nog eens
terwijl zij naar de schaatsenrijders stond
te kijken. Zij sprak John aan en zag naar
mij met haar scherpe, vriendelijke', blau
we oogen.
„Ik geloof, dat ik wel weet wie uw
vriend is, hoewel gij, hem niet hebt voor-
gofltold." John dood dit haastig.
Peuple weet te melden, 3000 francs heb
ben ontvangen.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
is Cestari, die te Luik den avond met del
Vecchio had doorgebracht, kort nadat dez©
afscheid had genomen, door twee man
nen aangevallen, die verscheidene revol
verschoten op hem losten. Zwaargewond
werd hij naar het Ziekenhuis overgebracht
De nood van den Duitschen landbouw.
De LancLbouwkamer te Hannover heeft
aan den rijksminister van levensmidde-
lenvoorziening en diens ambtgenoot van
verkeerswezen een telegram gezonden,
waarin gezegd wordt, dat de voortdurende
daling der roggeprijzen in den landbouw
groote ongerustheid teweeg heeft gebracht
zoodat het gevaar bestaat, dat landbou
wers op een gegeven oogenblik noodge
dwongen hun graan in groote hoeveelhe
den ter markt zullen brengen, hetgeen dan
een verder vallen van den prijs tengevolge
zal hebben en den noodtoestand nog zal
doen toenemen.
Een executie.
Heden worden in Engeland drie man
nen opgehangen voor een en denzelfden
moord. De namen dezer mannen zijn Par-
cival Taylor, James Weaver en George
Donevan. Zij werden door het Assizenhof
van Sussex veroordeeld wegens moord op
een zekeren Friend Smith, die i)j den
nacht van 14 April werd aangevallen, in
een automobiel naar de duinen gebracht
en beroofd. Eerst den 18den Mei overleed
hij aan zijn verwondingen. De rechterlijke
raadslieden van de veroordeelden betoog
den in hooger beroep dat niet was komen
vast te staan, dat Taylor en Weaver den
dag van den aanval in gezelschap van den
verslagene waren geweest, terwijl vast
stond dat Donovan met den moord niets
uitstaande had. Na de afwijzing van het
hooger 'beroep wendden de raadslieden
zich tot den minister van Binnenlandsche
Zaken met verzoek om uitstel van de uit
voering van het vonnis en een nieuw on
derzoek in te stellen op grond van nieuwe
gegevens. De minister heeft wel een nieuw
politie-onderzoek gelast, doch kon in den
uitslag daarvan geen aanleiding vinden
om tusschen beiden te komen.
Luchtmanoeuvres boven Londlen.
Maandagavond zijn de luchtmanoeui-
vres boven Londen begonnen. Zeventig
bombardeertoestellen, vielen de hoofdstad
aan, 72 vechtvliegtuigen stegen op om
do aanvallers af te slaan.
Volgens een officieel communiqué is er
heel hard gevochten. Enkele bombardeer-
vliegtuigen slaagden er in Londen te be
reiken.
In de straten stond een dichte menigte
de oefeningen gade te slaan.
Er kan worden aangenomen, dat ont
zettende schade aan Londen moet zijn
toegebracht en dat (theoretisch althans)
groote gedeelten van het centrum in puin
liggen.
Thans blijkt, dat een eskader door drie
lage wolken heen op Eastham nederstreek
en zoogenaamd 18 bommen, elk van 230
pond, nadarwierp.
Gistermorgen in de Vroegte was er een
ontzettend gevecht in de lucht op een
hoogte van niet minder dan 17.000 vo©t,
waarbij alle deelnemers zuurstofapparaten
moesten gebruiken. Gisteravond was er
weer een aantal vliegtuigen boven het
„Tom en ik"' (hoe grappig onzen ouden
doktor „Tom" te hooren noemen) „waren
benieuwd wat er van u geworden was,
mijnheer Halifax. Is u nu sterker dan
toen u in Londen waart?"
„Was hij in Londen ziek, mevrouw?"
„Neen, Phineas, slechts een beetje,
maar genoeg om voor mij de groote
vriendelijkheid van dokter en mevrouw
Jessop te winnen."
„Waarvoor u ons nog nooit zijt komen
bedanken. Gij kwaamt nooit over onzen
drempel sinds we thuis gekomen zijn!
Beschuldigt uw geweten u niet wegens
uwe ondankbaarheid?" Hij kleurde he
vig.
„Neen, mevrouw Jessop, 't was geen
ondankbaarheid?"
„Ik weet 't; 'k geloof 't", antwoordde
zij 'dan. Hij aarzelde.
„Gij weet hoeveel belang wij beiden in
u stellen; vertel me de waarheid?"
„Dat zal ik. Zij is deze, dat uwe VTien-
delijkhoid, mij in Londen bewezen, mij
geen aanleiding mag geven mij bij u te
Norton Bury in te dringen, 't Zou voor u
en dokter Jessop woleens niet aangenaam
kunnen zyn mij hier onder hun vrienden
te hebben. Ik ben een hand-werksman."
„Mijnheer Halifax, ik dank u voor d9ze
openhartigheid. Wat mij betreft, ik 'had
gehoord dat u een hand-werksman waart,
maar ik hob ondervonden, dat u een heer
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per posL f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentlën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 c!
Bij abonnement belangrijke korting.
Binnenland.
Het Cbr. Nat. Vakverbond organiseert
een steunbeweging in verband met de
staking aan „de Schelde".
Verlaging passage-prijzen naar Oost-Indië
Beantwoorde vragen van den heer Braat
over de roode auto.
Drie spoorwegarbeiders te Kethel gewond.
Sjef van Dongen vertelt van zijn ervarin
gen.
Buitenland.
De nood van den Duitschen landbouw.
Luchtmanoeuvres boven Londen.
Een politieke moord te Luik.
Hevige brand te Praag.
West-End, ruw geschat, wel twintig. Zjj
maakten een daverend lawaai.
Ziekteverzekering in Duitscfiiandl
Het Diuitsche ministerie van arbeid is
den laatsten tijd bezig met het ontwerpen
van een verordening inzake de grenzen
voor de verplichte ziekteverzekering. Het
doel van de verordening is de verzeke
ringen te verhoogen.
Verder zullen ook de leden van vrya
beroepen, die tot dusverre niet onder de
ziekteverzekering vielen, hierin betrokken
'worden.
De voorbereiding van de nieuwe veror
dening is reeds zóó ver gevorderd, dat
de vaststelling van de verzekeringsgrenzen
binnen enkele dagen te wachten is. Daar
op zal de definitieve tekst van de ver
ordening samengesteld en gepubliceerd
worden.
Het aantal Joden In Rusland.
Volgens de jongste statistische gege
vens bedraagt het aantal Joden in de
sovjet-unie momenteel ruim 2.601.000. Se
dert 1897 is de joodsche bevolking in
aantal met nog geen 4 pet. vooruitgegaan,
terwijl de totale toeneming der bevolking
ongeveer 40 pet. bedraagt. In deze 37
jaren zijn uit Rusland ongeveer 550.000
joden naar Amerika geëmigreerd, 1&000
naar Palestina en 30-000 naaar andere
lanuen.
Korto berichten.
In geheel Zwitserland is een aaiy-
merkelyke afkoeling, dia met regen ga-
paard ging, ingetreden.
Naar Wolff meldt, overweegt de
Amer. secretaris van Staat, Kellogg, de
mogelijkheid om, na de onderteekening
van het K©llo<gg-pact te Parijs, over Lon
den naar Washington terug te keeren.
Het is n.l. de bedoeling van Kellogg om
zich gedurende zijn verblijf in Europa
grondig over de Engelsch-Fransche ma-
rine^overeenkomst te laten inlichten.
Een storm, die gewoed heeft op
de kust van New Yersey bleek noodlottig
voor de scheepvaart. Er zyn zeven vis-
Bchersvaartuigen vergaan. Den paar kust
plaatsen kregen nog al schacfe.
iOp Corsica is een auto van een
hoogte van veertig meter in een rivier
gestort. Daarby zyn van de zes menschen
in den wagen er twee om het leven geko
men, twee zwaar en twee licht gewond.
IIn den loop van een proces te Sini-
gapore tegen een Chinees, die wegens
zijt. De dokter en ik zullen steeds blij
wezen u te ontvangen altijd en onder allo
omstandigheden."
„Zij stak hem de hand toe en ik zag aan
John dat hem dit goed deed.
„Welnu, gesteld gij kwaamt heiden he
denavond eens bij ons?"
Wij namen dat aan en op haar verzoek
wandelden John en ik met de kleine oude
dame verder.
Mevrouw Jessop's gezioht was open,
helder, gelukkig, niettegenstaande haar
rimpels en haar ietwat harde Welsche
trekken. En 't was een genot haar te
hooren spreken met haar Welsch accent.
Soms herinnerdo mij die toon aan.ja,
't was gemakkelijk te gissen, waarom
John de oude dame blijkbaar zoo goed
mocht lijden.
„Ik ken dezen weg goed, mijnheer Ha
lifax. Ik heb hier eens een zomer door
gebracht met een oude leerling van me.
Ik ga haar nu vandaag eens opzoeken
op de Mythe House. De Brithwood's zijn
gisteren thuisgekomen."
„Ik hoop, dat zij, hier eenigen tyd zul
len blyvon. Niet om Lady Caroline zij
is erg vriendelijk voor me, maar ik be
twijfel of zij ooit vergeet waar Tom
zegt, dat ik wed wat te trotsch op ben
dat ik de arme gouvernante ben gewaest,
Jane Cardigan.
(Wordt vearvolgdJI
