Afloop VerRoopinp, Aanbestedingen enz
Onderwijs.
Gemengd Nieuws.
Telegrammen.
Dr. H.NANKING'S
SUPPQSITORIA
(Zetpillen tegen aambeien.)
Marktberichten.
Burgerlijke Stand.
Scheepstijdingen.
Agentschap: Rotterdamsche Lloyd
HENDRIKSE Go's BANK - GOES
Radio-Nieuws.
Financieële Berichten.
Land- en Tuinbouw
-g9ie term te zenden met verzoek de inge
brachte bezwaren te willen overwegen. Ddt
voorstel wordt met alg. stemmen aangeno
0 ;?et woord is nn aan den heer Tammens
_oör een aantal rapporten welke betrekking
hebben op de uitvoering van het reglement
op de predikantstraktementen. Twee dier rap
porten geven aanleiding aan de gemeente
Maarn en Maarsbergen en aan de vierde
predikantsplaats te Charlois c.a. de bij art.
23 regl. predtt. bedoelde uitkeeringen toe te
kennen.
Afgewezen wordt een voorstel van de hh.
M. van Empel, Ph. J. Hoedemaker en D. Boer
tot wijziging van art. 67b regl. vacaturen (al
daar te lezen, dat een schriftelijke verklaring
zij overgelegd, dat de kerkelijke administratie
bereid is het classical® quotum en de bij
dragen aan de kas voor de predikantstrak
tementen te betalen, art. 27 na te leven en
de kosten vermeld in art. 73 te voldoen).
Eveneens wordt afgewezen een voorstel van
de classicale vergadering van Winsum betref
fende uitkeering volgens het regl. op de
predtt. aan predikanten in gemeenten met
minder dan 100 zielen.
Vervolgens is het woord aan den heer
van Paassen, die in een uitvoerig rapport
handelt over brieven, welke door vele ringen
zijn ingezonden (alle met eenzelfden inhoud)
betreffende twijfel aangaande het beleid van
den raad van beheer. Al dezes stukken be
treffen aangelegenheden van de regeling der
predikantstraktementen. Zij zijn mede het on
derwerp geweest van de bespreking, welke
de commissie van rapport met het mode-
ramen van den raad van beheer heeft ge
houden en het resultaat dier bespreking wordt
in dit belangrijk rapport medegedeeld. De
commissie is van oordeel, dat de kerk moet
weten, dat de synode achter den raad van
beheer staat en hem steunt. Zij eindigt met
de woorden die de president der synode tot
de leden van den raad van beheer heeft ge
sproken. toen zij in eene zitting tegenwoordig
waren: „Wij zien donkere dagen, maar toch
ook lichtzijden, en daarom gaan wij met
geloofsvertrouwen de toekomst tegemoet".
Ds W. H. Oosten. Hedennacht is
na een zeer korte en ernstige ongesteldheid
in den ouderdom van 64 jaar overleden ds
W. H. Oosten, em.-pred. der Geref. Kerk te
Scheveningen.
D» Oosten .werd 10 Maart 1864 geboren,
deed op 26 Oct. 1890 zijn intrede te Mid
delburg, diende van 1897 tot 1906 de
Geref. kerk te Enkhuizen en van 1905 tot
26 Oct. 1925 die te Scheveningen. Met in
gang van laatstgenoemden datum verkreeg hij
emeritaat.
Ds G. S. Pylgroms. f Na een korte
ongesteldheid is te Pesse overleden 29 jaar
oud, ds G. S. Pylgroms, predikant bij: de
Nederl. Herv. gemeente aldaar. Het was de
eerste standplaats van den overledene.
BAARLAND. Zondagmiddag werd in de
Geref. kerk alhier de dienst des Woords ge
leid door Ds v. d. Veen uit Goes. Na af
loop der predikatie deelde Z.Eerw. aan de
gemeente mede, dat hij door den kerkeraad
daartoe uitgenoodigd, nog een taak te ver
vallen had. Een der broeders Ouderlingen
n.l. dhr D. Meulenberg, mocht het voorrecht
genieten 26 jaar onafgebroken in het ambt
te dienen. Met blijdschap wilde spr. dit feit
met de gemeente herdenken en temeer, omdat
hij zelf br, Meulenberg 25 jaar geleden in
het ambt heeft mogen bevestigen. In harte
lijke bewoordingen herdacht spr. den trouwen
arbeid door br. Meulenberg verricht voor
de Geref. kerk van Baarland in de 25 jaren
die voorbij gingen. Spr. eindigde met den
wenach, dat' èn jubilaris èn gemeente in
dit alles den Heere dankend zouden erkennen.
Spontaan werd br. Meulenberg nog toegezon
gen Ps. 134:3.
Vlisslngen. Tot hoofd der tweede bijzon
dere school op Geref. grondslag alhier
is benoemd de heer J. J. Laernoes, onder
wijzer aan de 1ste school aldaar.
Met ingang van 1, October is be
noemd tot hoofd der bijz. LuÜiersohe
school te Groede de.heer K. L. W. .van
der Maden te Lisse.
TERNEUZEN. Op de voordracht voor de
benoeming tot onderwijzeres aan de open
bare lagere school A, alhier, zijn geplaatst:
a. mevr. J. F. de Pauw geb. Moens te
Terneuzen; b. mej. G. M. van der Ende
te Den Haag; c. mej. A. C. Verhoeven te
Roosendaal en Nispen.
Achteruitgaand openbaar on
der w ij s. Daar verschillende openbare scho
len te Leiden slecht bezocht worden, stellen
en W. aan den raad voor geleidelijk 5
openbare scholen op te heffen, niet over te
gaan tot verbouwing van een school aan de
eerenstraat en af te zien van het stich-
en van een nieuwe school voor eindonder-
wys in het Haagwegkwartier.
Geslaagd te Rotterdam voor Ddploma
Handenarbeid de dames G. Hulsbergen te
Vrouwepolder, J. Paauwe te Gapinge en P. J.
Keymerse te Middelburg.
Ongelukken. Het 3-jarig zoontje van
so gemeentebode H. is te Almelo na het
uus aPPeo uit een autobus door een auto
wfrT en" Het jongetje is na korten tijd over-
ie 6n ■d'e Amsterdam is een 11-jarig meis-
eetl zandschuit gevallen en verdronken.
Zondagavond is het vierjarig zoontje van
heer B. te Oud-Karspel levenloos nit
s oot naast de woning opgehaald. Za-
is de mijnwerker K. uit Bleyerheide
een rijwiel tegen een auto gereden. Ern-
g gewond werd hij naar het ziekenhuis
vergehracht, waar hij is overleden. Te
ir.p !3,iaterda8 d® arbeider J. bij het prui-
P ukken van de ladder gevallen. Hij kreeg
•rntt'ge inwendige kneuzingen en ie Zondag
aan de gevolgen overleden. Toen de heer
Verwoerd te Vlnkeveen Zaterdagmorgen ont
waakte, kwam hij tot de ontdekking dat zijn
vrouw verdwenen was. Men ging zoeken en
na eenigen tijd vond men haar dood in een
sloot nabij- het huis. Men vermoedt dat zij
in den nacht of in den morgen naar buiten
is gegaan en toen in da sloot is geloopen
en verdronken.
Een onpleizierig pleizier-
tochtje. Zij, die Zaterdag voor 'hun ge
noegen een boottochtje van Londen naar Mar
gate en Ramsgate ondernamen, zijn van een
koude kermis thuisgekomen, daar hun onder
weg een storm overviel, zoo hevig, dat door
de zware zeeën de ramen van de Royal
Sovereign Stove werden ingedrukt, met hel
gevolg, dat elf personen gewond werden van
wie twee zoodanig, dat zij in het ziekenhuis
te Ramsgate moesten worden opgenomen. Ook
de andere plezierbooten hadden een zwaren
overtocht .Twee van haar moesten terugkee-
ren naar Londen, daar ze haar passagiers
niet aan wal konden zetten. De anderen
wisten na herhaalde pogingen aan de pier
te meren.
Droevige thuiskomst. Zaterdag
avond kwam de familie Visser, bestaande
uit moeder en drie kinderen, van de Beem-
ster kermis. In verband met den regen noo-
digde de heer van Wijngaarden uit Avenhorn
hen uit in zijn auto mede te rijden tot hun
woning. Daar aangekomen stopte de auto
aan den rechterkant van den weg. De woning
stond links van den weg. Bij het over
steken, achter de auto om, is een vijfjarig
jongetje door een motorrijder overreden en
gedood.
Door den bliksem.gedood. Bij
het korte, doch hevige onweder, dat Zater
dagavond boven Budel woedde, werd de 34-
jarige landbouwer H. Somers door den blik
sem getroffen. Hij was op slag dood.
Bons voor spoorkaartjes. De
Engelsche „North-Eastern Railway" heeft bij
wijze van proef een soort 'spaarsysteem inge
voerd voor het koopen van jdaatsbiljetten. Op
verschillende stations zijn bons verkrijgbaar
van 110 shilling, waarvoor ten allen tijden
plaatskaarten verkrijgbaar zijn. Men kan nu
lang vooruit wekelijks voor een zeker bedrag
aan bons koopen om in de zomervacantie
een groote reis te maken.
Hospitaal-kerkschip. Het hos
pitaal-kerkschip „De Hoop" is Zaterdagmor
gen van IJmuiden vertrokken voor zijn twee
den kruistocht onder de haringvissc.hers op
de Noordzee. Als geneesheer is weder meet-
gegaan Dr F. G. van Asperen, terwijl als
geestelijk verzorger deze reis meemaakt Ds
J. H. Vaandrager, Ned. Herv. predikant te
Monnikendam.
Moord. Zekere V. uit Stadskanaal,
als bakkersknecht werkzaam te Hengelo, heeft
te Holten Zondagavond om ongeveer half elf
zijn vroegere verloofde, de 26-jarige J. M.
uit Elsenerbroek met twee revolverschoten
gedood. Hij had al meermalen het meisje
bedreigd, maar zij had, vermoedelijk wegens
zijn slecht gedrag, de betrekking verbroken.
Na den aanslag richtte hij- eenige schoten
op zichzelf, waardoor hij niet levensgevaarlijk
werd gewond. Beiden zijn naar het zieken
huis te Almelo overgebracht.
Noodweer in Limburg. Omtrent
het noodweer, dat Zaterdag in Zuid-Limburg
heeft gewoed, valt nog het volgende te ver
melden
Te Heithuysen werden twee gemeentewerk
lieden die zich per fiets huiswaarts begaven,
opgenomen en tien Meter het veld ingeslin-
gerd. Zij kregen geen letsel. De veranda van
een hotel werd losgerukt en meters ver over
de straat gesleurd.
Te Baexem werden honderd zware popu
lieren als lucifers afgeknapt De zoon van
den landbouwer D. werd met twee paar
den, waarmede hij uit het veld ^kwam, onder
ste boven geworpen. Ook hier werd vee]
schade aangericht aan de te velde staande
roggemyten, die uit elkander woeien en over
wy'den omtrek werden verspreid.
Te Roggel stortte een nieuwe, pas onder
dak gekomen, woning in .Van den graanmolen
aldaar werden de wieken afgerukt. Oogstmijten
en korenschoven werden uit elkander gesme
ten en over het veld verspreid.
Te Neer werden de daken van talrijke hui
zen beschadigd. Ook hier werd de op het
veld verzamelde roggeoogst beschadigd.
Een zeehond in den IJsel. Als
bijzonderheid kan worden gemeld, dat een
jachtopziener Zondag, tusschen Terwolde en
Olst, in den IJsel een zeehond heeft geschoten.
Onweer. Men meldt uit Tubbergen
Zaterdagnamiddag ontlastten zich boven deze
gemeente twee hevige onweersbuien. In Alber-
gen werd een pink getroffen, te Geesteren
sloeg de bliksem in een roggemyt en in een
molen. Op de boerderij van Elferink te Tub
bergen werden twee leden van het gezin
door den bliksem getroffen en ter aarde
geworpen. Gelukkig bleken beiden geen letsel
te hebben bekomen. Vijf koeien werden neer
geslagen, waarvan een dood bleef liggen. De
regen kwam by stroomen neer, zoodat in
een kort oogenblik de straten blank stonden.
De laatste jaren is nog niet zulk een onweer
boven deze gemeente geweest.
AMSTERDAM. Prins Carel van Zweden,
die momenteel te Parijs vertoeft, zal morgen
een bezoek aan de Koninklijke familie te
Soestdyk brengen. Hedenavond arriveert hij
in de hoofdstad.
AMSTERDAM. H. M. de Koningin en H. K.
H. Prinses Juliana zijn hedenmorgen 11 uur
uitgereden voor het maken van een wandel
rit door de stad.
OLDENZAAL. Vannacht vertoefde hier Louis
Ferdinand van Pruisen, zoon van den ex-
kroonprins. Vanmorgen reisde hij verder naar
Doorn. Ook aal hij de Olympische spelen
bezoeken.
ZWOLLE. Een vijfjarig zoontje van v. S*
is gisteren te water geraakt en verdronken.
HANNOVER. Te Alferd zijn enkele wagens
van een goederentrein ontspoord. Een spoor
wegbeambte werd zwaar gewond. De mate-
rieele schade is groot.
HOEK VAN HOLLAND. De 70-jarige ge-
pensionneerde lichtwachter L. is op een on-
bewaakten overweg door een trein gegrepen
en op slag gedood,
DEN HAAG. Het gerucht, dat prof. mr
P. A. Diepenhorst benoemd zou worden tot
burgemeester van Rotterdam is van allen
grond ontbloot.
LEIDEN. In de vuurwerkfabriek aan de
Haarlemmertrekvaart heeft een ernstige brand
gewoed. De oorzaak was een ontploffing van
een partij vuurwerk. De houten loodsen Zijn
uitgebrand. De schade die eenige tiendui
zenden guldens bedraagt, wordt door ver
zekering gedekt.
ƒ1.75 p.doosv,
12 stuks.
Goes, 7 Aug. 1928-
Oude Tarwe f12f 13.25, nieuwe rogge
f 12.50, goudgerst p. 100 k.g. f 12—f 12.50,
kookerwten 122—f 25, kroonerwteü f22
f25, koolzaad f23f23.50, karwij-
zaad £36f36-50. Nieuwe oogst rui
mer aangevoerd.
Bieren p. 100 stuks f6.60, middenpr.
p. 25 st. fl.65, winkelpr. 7Va ct.Bo
ter vp. kilo f2, iniddenpr. p. p:ond fl,
winkelpr. fl.10. Fairieksboter fl.10.
eendeieren f6.60 p. 100-
V.P.N. Aanvoer 21.200. Prijs 17 p.
100 stuks.
MIDDELBURG, 6 Aug. Op de groentenvei-
ling werden de volgende prijzen besteed: blau
we eigenheimers en Melothians 45, Poters
23, Prineesseboonon 20—28, Wagenaarsboo-
nen 1213, Snyboonen 8—28,' Zwarteboontjes
1112, Postelein 712, Suikerboonen 10
15, Zilveruien 3132, Roem van Holland 25
30 ct., alles per K.G. Bloemkool 426, Roo-
de kool 6—12, Andijvie 2—5, Savoye kool
410, Sla 23, Komkommers 47 ct., alles
per stuk. Rammenas 4—5, Peen 4—8, Ka-
roten, 38, Selderie 3—4, Uien 6—6 ct..,
alles per bos. Augurken 28—30 ct. per 100
stuks.
VLISSINGEN ,6 Aug. 1928. Aardappelen
45—63 ct. per 10 K.G. Postelein 2,5-5, Sui
kerboonen 17,6—18, Princessen 2232, Wa
genaars 14—18, Snyboonen 12—35, Kruis-
bessen 12—21, Poire Madame 1625, Roode
bessen 26—85, Witte bessen 34, Madalaine
3154, Oomskinderen 16—36, Charles Moski
15, Tomaten 2227, Pruimen 4264, Noord-
Hollandsche Suikerpeer 1317, Suikerij 5
10, Précose de Trevoux 1727, Spuitjes 12
16, Zomerlouwtje 2328, Tarweappels 20,
Zwarte bessen 14—18, Zomeraagt 21, Zilver
uien 18 ct,, alles per K.G. Kipeieren 71 ct.
per 10 stuks. Roode kool 8,513,5, Savoye
kool 410, Bloemkool 123, Komkommers
1,69, Meloenen 40—62, Perziken 89 ct.,
alles per stuk. Selderie 1,52, Prei 9, Uien
5,5—7,5, Peeën 5—7, Rhabarber 1—1,6, Kro
ten 2—6, Rammenas 4—4,5, Rapen 3—5,5,
Asters 67, Gladiool 713 ct., alles per
bos. Andijvie 7491, Pieterselie 615, Sla
877 ct., alles per kist. Augurken 2840
ct. per 100 stuks.
KAPELLE-BIEZELINGE, 6 Aug. 1928. Groo
te veiling: Roode Bessen f23f24.70 per
100 K.G.
Kleine veiling: Roode Bessen 2123, Kler
ken 7386, Kruisbessen 1114, Oranjeprai-
men 40, Perziken 410, Prince Pruimen 28
—40, Krozen 3343, Occulanen 3443, Wijn
pruimen 36, Oomskinderen 2635, Précose
de Trévoux 1625, Roode Suikery' 1012,
André des Portes 1220, Clapps Favorite
17, Blanke Suikery 1014, Spijperen 1217,
Bruine Heerenperen 1523, Dirkjesperen 7—
12, Groninger Bergamot 812, Madelijnen 32
43, Roode Perzikappel 2030, Witte Astra
kan 2023, St. Janappel 14, Zomeraagt 12
16, Kroetappels 3—5, Tomaten 1023, Wa-
genaarsboonen 814, Dollar Princessen 10
16, Groene boonen 8 gulden, alles per 100
Kilogram.
Diversen: Augurken 3542 ct., Komkom
mers 18, Snijboonen 3042, Roode kool
815, Savoye kool 4 gulden, alles per 100
stuks .Kropsla 80 ct. per 100 krop.
GOES. Geboren: Marinus Johannes, z.v.
Willeim Frederik Steutel en Catharina
Geertruida Schouwenburg.
Over de maand Juli.
WOLPHAARTSDIJK. Gehuwd: 6, Abraham
Jan Tavenier, 28 j. jm. en Adriana Eggebeen,
29 j. jd.; 12, David Kloosterman, 23 j.
jm. en Ddna den Engelsman, 21 j. jd.; 26,
Anthonie Willem Bliek, 23 j. jm. en Pieter-
nella Houtekamer, 26 j. jd.
Geboren: 3, Cornelis, z. v. Pieter Meul-
polder en Adriana Oreel; Huivert Abra
ham, z. v. Frans den F.ngelaman en Jerina
Lena Geelhoed; 13, Jacobus, Z. v. Cornells
van de Kreeke en Stoffelina van Strien.
WESTKAPELLE. Gehuwd: Levinus Lie-
vense, 23 j. en Martma Minderhoud', 26 j.
Geboren: Neeltje, d. v. Pieter Loas en
Maria de Kam; Willem, z. v. Jan Pauwelse
en Catharina Davidse; Suzasna, d. v. Willem
Jchan SYï-ïs"? NeeKio Wosterb'e&a,
Overleden: Andries van Roojjen, 67 j.,
echtgen. v. Apolonia Johanna Loue; Wille-
mina Loue, 53 j., d. r. Levinus Loue en
Neeltje de Witte.
WAARDE. Geboren: 20, Pieter Paulus, z. v.
Paulus van der Maas en Jacoba Schrier;
23, Franqois Marinus Hendrik, z. v. Chris-
tiaan Hendrik Louwiesse en Francina Maria
de Jager.
HOEK. Huw.-aangiften: 19, Thomas Vermeu
len, 26 j. jm. en Cornelia Lijs, 22 j. jd.
Huw.-voltrekkingen12, Jan Pieter Zegers,
84 j. jm. en Elizabeth Pladdet, 30 j. jd.
Geboren: 5, Maria Catharina, d. v. Louis
Remijnsen en Jacomina de Groote; 7, Willem
Jacobus, z. v. Jan Verstraten en Neeltje
Dieleman; 9, Jan Benjamin, z. v. Jan Klaas-
sen en Sara Klaassen; 10, Jan, z. v. Jan
Johannes van Driel en Maatje Penne.
Overleden: .9, Een als levenloos aangegeven
kind van het vrouwelijk geslacht van Petrus
de Bock en Suzanna Bernardina Lauret;
Jacob Openeer, 71 j., echtg. v. Adriana van
de Vrede.
KAPELLE. Heden werd door notaris Oele
te 's-Gravenpolder, krachtens art. 1223 B.W.,
publiek verkocht een woonhuis, schuur en
erf, bewoond door Jan Smallegange. Kooper
hiervan werd dhr A. y. Liere Mz., alhier,
voor f 2770.
Stoomvaart Mij. Nederland.
RADJA, thuisr., 5 v. Pt. Said, 10 t# Genua
verwacht.
KRAKATAU, thuisr., 4 v. Triest.
KON. DER NEDERL., uitr., p. 5 Gibraltar.
PRINS DER NEDERL., thuisr., 6 van Algiers.
MANOERAN, uitr., p. 5 Gibraltar.
ROTTI, uitr., 4 te Sabang.
KANGEAN ,4 van. Batavia naar Amsterdam.
SALE1ER, thuisr., 4 van Sabang.
Kon. Ned. Stoomboot Mij.
VENEZUELA, 5 van Hamburg te Amsterdam.
Rotterd. Lloyd.
BUITENZORG, uitr., 5, 12 midd., te Belawan.
KOTA RADJA, uitr., p. 5 Ouessant.
KERTOSONO, thuisr., 6 te Londen.
INDRAPOERA, uitr., p. 5 ICaap del Armi.
PATRIA, thuisr., 6, 11 v.m., v. Sabang.
GORONTALO, uitr., 6 v. Antw. en pass.
Vlissingen.
TJERJMA1', thuisr., 6, 2 v.m., te Suez.
TAMBORA, uitr., 4, 7 n.m., v. Colombo, 7
te Sabang verwacht.
BANDOENG, thuisr. ,pass. 6 Perim.
PALEMBANG, uitr., pas3. 5 Perim.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
Verwachting tot den a.vond van 8 Aug.:
Zwakke tot matige, later wellicht toe
nemende Zuidel. tot Z.-W. wind. Meest
zwaar bewolkt. In het Westen mogelijk
eenige regen. Overigens weinig of geen
regen. Zelfde temperatuur.
Stand van hedenmiddag 2 uur:
Stand van gistermiddag 2 uur 767.
Ucht op voor fietsers:
Woensdag 9 u. 12.
Programma van Woensdag 8 Aug.
HUIZEN, 340.9 M. Na 6 uur 1950 M. Uit-
sluitend N. C. H. V.-uitzendingen. 12.30
1.45 Concert. 56 Kinderuurtje. .6
6.30 Causerie door A. Oven te Amersfoort:
Toepassing der Landarbeiderswet. 8 Con
cert uit „Artis" te Amsterdam. De Stafmu-
ziek van het 6de Reg. Inf. te Amersfoort
oJ.v. J. R. v. d. Glas.
HILVERSUM, 1050 M. 12.30—2 Lunchmu-
ziek. 2.30—4 Aansluiting van het Kur-
haua te Scheveningen Kindermatinee. 4
5 Cursus „Maak het zelf" ,door mevr.
Schaake Verkozen. 67.45 Concert
8.15 Aansluiting van het Kurhau3 te Sche
veningen. Solistenconcert.
DAVENTRY, 1600 M. 10.35 Kerkdienst.
11.20 Gramofoonmaziek. 11.50 Plechtig
heid bif het Menin Gatemonument. 12.20
Balladeconcert (sopraan, tenor) 1.202.20
Orkórt"oncert. 4.20 Licht klassiek concert.
7.35 Piamfduetten. 7.45 Muziek.
8.50 Pianoconcert. 9.55 Symphonieconcert
PARIJS, „RADIO-PARIS", J750 M. 12.50
2,10 Klassieke kwartetten. 4.055.05
Concert. 85011.20 Orkestconcert.
LANGENBERG, 469 M. 12.30—1.10 Mecha-
nfecba i©wzstfe, 1,25—Si.50 Tsiaconcert
door de militaire kapel. ,6.20—7.15 Concert
door het Stedelijk orkest van Elberfoli,
8.35 „Plakate", hoorspel van Ophuls.
HAMBURG, 395 M. 4.35 Moderne serenaden
voor orkest. 6.20 Werken, van Max Hei-
drich. 6.20 Orkestconcert 8.20 „Der
Damenkrieg" .klucht in 3 acten.
BRUSSEL, 609 M. 8.35 Gramofoonmuziek.
8.5010.35 Concert in Verviers.
Wisselkoersen.
Amsterdam', 7 Aug. 19'28, 2-30 u.
Berlijn 59.39—59.42
Brussel 34.6434.66Va
Parijs 9-73—9.75
Londen ■12-091412.09,1/2
New York '2.492.49V<i
De Coöperatieve Besfwortafsuiker-
industrie in Nederland.
Door den Bond van Coöperatieve Sui
kerfabrieken in Nederland is op 3e jong
ste tentoonstelling der Z. L. M. te Zie-
rikzee een boekje verspreid, waarin er
o.a. op wordt gewezen, dat m 1901 de
verwerking der bieten in coöperatieve fa
brieken is begonnen. Toen werden er
28.612.000 K.G. coöperatief verwerkt en
in 1921 was dit gestegen tot 1^221.773.000
K.G., in 192)2 en 1923 trad eenige reactie
in den bieienverbouw op, doch. die was
in 1924 weer hersteld. In 1926 was op
nieuw verhooging te constateeren. lil '27
was de opbrengst por H.A. buitengewoon
laag, zoodat de verwerking daardoor ge
ringer werd.
Dat de coöperatieve verwerking belang
rijke resultaten voor de landbouwers ten
gevolge heeft gehad, blijkt uit het steeda
uitbreiden der fabrieken. De maximale
capaciteit der gezamenlijke coöperatieve
fabrieken per 24 uur steeg van 400.000
K.G. in 1901 tot 19 miliioen K.G. in
1927.
De coöp. fabrieken hebben hun capa
citeit geregeld naar de hielen, die zij
te verwerken krijgen en ook gerekend
met de wenschelijichcid om de verwerking
in zoo kort mogelijken tijd te doen plaats
hebben. Thans 'groeit 'tvoor de ooóp. fa
brieken beschikbare bietonmateriaai niet
.meer aan, 't tegendeel is oer 't geval. Dit
is niet het gevolg daarvan, dat de coöp.
niet meer hun eenmaal verworven aan
deel in do Nederlandsche bieten krijgen,
maar vloeit voort uit hot feit, dat do Ne
derlandsche bietencultuur niet meer vol
doende loonende is, en dit i\v sr oen
evolg van de omstandigheid, dvt <Ie Ne-
erlandsche landbouwer-suikc producent
temidden van den na ooriogschensirijd ge
heel alleen staat zonder andere wapenen
dan zjjn eigen energie. De wereldprijs der
suiker verandert aanhoudend, on als de
natuurlijke invloeden voor allen gelijkelijk
werkten, dan zou een eerlijke strijd het
pleit beslissen. Dan zou de meest ener
gieke en de van nature gunstigst gelogen
voortbrenger de overwinning behalen. Zoo
is de toestand echter niet. Wanneer du
wereldprijs voor geraffineerde suiker b.v.
f 18.50 bedraagt, en dus de Nederlander
f 18.50 ontvangt, ontvangen dank zij de
protectie de Belgische fabrikanten f21.27
de Duitsche f27.40, de Franscho f28.20,
de Noord-Amerikaansche f31,68, en dg
Engelsche f'43.41. En ook de rietsuiker
producenten, behalve Java, genieten allen
bescherming.
En wanneer 'dan- dezo ruim be
loonde suikerproducenten het belang
rijkste gedeelte van hunne productie in
hun eigen laad tegen deze hoogo prij
zen hebben verkocht, dan werpen zij Iiun
overschot op de wereldmarkt, desnoods
beneden gemiddelden kostprijs, en ma
ken zoo den wereldprijs nog lager. En
zoo ontstaat dan de overproductie, en zoo
worden in landen, welke duurder pro-
duceeren dan Nederland, en welke meest
al minder goede kwaliteiten voortbrengen
dan de Nederlandsche industrie, de voort
gebrachte hoeveelheden opgevoerd boven
de daadwerkelijke behoeften.
De Nederlandsche industrie staat op
een hoog peil en mede dank zij en vooral
door het werken der coöp. is er uit een
bepaalden suikerprijs, ondanks de ver
hoogde loonen etn prijzen der liuipgrond-
stoffen, een relatief hoogereri bietenprijs
te maken dan vroeger. Men kan dus niet
zeggen, dat de Nederl. industrie niet met
zijn tijd meegegaan is. em zij heeft daar
om niet verdiend te» geraken' in dört ver
drukten toestand, waarin zij' zich nu
gaat. bevinden.
De bietenprijs is; te laag vergeleken
met hetgeen andere akkerbouwproducten'
Opbrengen, en ook te laag in verband
met de lasten, welke in de tegenwoordige
omstandigheden op den landbouwer druk
ken. Volgens een kaartje ligt Nederland
in witte smetteloosheid tusschen alle an
dere suikerproduceerende landen;, die naar
verhouding der protectie licht tót don
ker zijn gearceerd. Wanneer deze smet
teloosheid gepaard kan gaan met welstand
van do producenten, zoowel in den1 land
bouw als in de suikerindustrie, dan is zij
wijs en verstandig. Doch wanneer zij leidt
tot werkloosheid en gebrek aan welstand,
dan kan zij tot het tegengestelde van
wijsheid worden.
Men is volgens het boekje tot dien!
toestand gekomen: de accijns op de sui
ker bedraagt 150 pet. van de waarde
van dit volksvoedingsmiddel. Bij eten prijs
van f45-ö0 per 100 K.G. suiker in den!
groothandel, is daarvan f 27 voor den!
accijns, f6.10 voor verwerkingskosten en
f 12.40 voor den bietenleverancier. Eu
nog' woïdeii de aap-riallsn vaa buiten!
