No. 255
Maandag 30 Juli 1928
42e Jaargang
i
9
ELLE.
I
I
I
rW
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
Uit de Provincie.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
alen.
C</
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
'ik Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per posL 13.—
Losse nummers f0.05
Prijs der Advertentifin:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
fS
\u
V De Olympische Spelen.
Zaterdag zijn in het nieuwe Olympische
Stadion te Amsterdam de spelen der IXe
Olympiade officieel geopend.
'tWas naar de bladen melden een in
drukwekkende plechtigheid.
Z. K. H. Prins Hendrik was aanwezig
om de openingsplechtigheid te verrichten
en oud.minister Dr de Visser had zich be
schikbaar gesteld voor het uitspreken van
een wijdingsrede.
De duizenden deelnemers, een interna
tionaal gezelschap, defileerden voor de
aanwezige autoriteiten, wat een imposan-
ten indruk opleverde; er werd muziek ge
maakt enz. en tenslotte trad de aanvoer
der van het Nederlandsche voetbalelftal
naar voren om namens alle deelnemers
den Olympischen eed af te leggen.
Natuurlijk trok bij dit alles in bijzondere
mate de aandacht de door Dr de Visser
uitgesproken wijdingsrede. Bij vorige
Olympiades werd de opening voorafge
gaan door een plechtige godsdienstoefe
ning, die thans achterwege bleef. In de
plaats daarvan werd nu een wijdings
woord gesproken.
De welsprekende oud-minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, be
ter dan iemand anders geschikt voor het
uitspreken van dergelijke redevoeringen,
heeft zich op uitnemende wijze van zijn
taak gekweten.
Toch kan niet worden ontkend, dat zijn
optreden bij die gelegenheid een schaduw
zijde had, nl. dat daardoor deze spelen een
zeker stempel ontvingen, dat zij niet ver
dienen.
Dat Dr de Visser het eigenlijke ideaal
der Olympiade zeer hoog stelde en de deel
nemers opwekte den adel harer geboorte
niet te verloochenen, verdient zeker toe
juiching. Vooral na de schandelijke, de
onmenschelijke tooneelen die zich bij de
voorloopige wedstrijden afspeelden, was
er aan zulk een waarschuwing wel be
hoefte.
Verwarrend kan echter werken, wat de
spreker opmerkte toen hij de spelen tee-
kende als „een ideaal zelfs van uitbeel
ding in het lichaam van wat de geest des
menschen vermag".
„Hoe reiner die geest, zoo vervolgde hij,
des te zuiverder zal ook die uitbeelding
zijn. Hier is het punt, waar de religie de
sport raakt. Want hoe meer de geest des
menschen het Hoogste zoekt, des te vuri
ger zal hij wenschen zijn lichaam in har
monie te brengen met dit geestesleven
Vlamme dan die religieuze passie in Uwe
zielen hoog op, welke alleen de traditie
der Olympische Spelen hoog houden en
haar verheven ideaal tot verwerkelijking
brengen kan!"
In het afgetrokkens beschouwd, kan
hiertegen geen bezwaar worden gemaakt.
Maar we hebben deze spelen toch ook te
zien in het licht van de f e i t e n.
En de feiten zijn deze, dat het bij deze
Olympiade uitsluitend gaat om de verheer
lijking van den mensch, de menschelijke
kracht.
De religie staat er geheel buiten. En a 1 s
hier van religie gesproken kan worden,
dan is dat alleen in den modernen on-Bij-
belschen zin, van religie zonder God.
Dat bleek ook reeds daaruit dat de offi-
cieele spelen begonnen op Zondag, op
den Dag des Heeren, om als 't ware op die
■wijze te onderstreepen, wat Dr J. H. Gun
ning J.Hz. in „Timotheus" schreef: „De
sport werkt krachtig mede, onzen rustdag
te verstoren, onze godsdienstoefeningen te
doen verlaten, onze geestelijke belangen te
verwaarloozen".
En hij voegde daaraan toe: „Voor dien
prijs is ook het goede en heilzame dat er in
naar kan liggen, te duur gekocht. Wat
oaat het een mensch, of hij ook de wereld
der sporten gewint, maar schade lijdt aan
zijn ziel"?
spreekt vanzelf, dat er ook in Chris
telijke kringen voorzoover men daar in
sport belang stelt, een hang is naar de
Olympiade.
En tzou ons niet verwonderen, wan
neer het woord van Dr de Visser door
sommigen gebruikt werd om bezwaren
weg te redeneeren en zichzelf en anderen
m slaap te wiegen.
Daarom mag hier een waarschuwend
woord niet ontbreken.
Er is tusschen de Olympische spelen en
religie niet het minste verband.
Wel een tegenstelling.
Bij de religie gaat het om de verheer
lijking van God. Bij de Olympische spe
len om de verheerlijking van den
mensch en het menschel ij ke.
Interview met Nobile.
De „Times "-correspondent te Stockholm
seint aan zijn blad d.d. 27 dezer;
Generaal Nobile's trein, die ook de
loden der Zweedsche hulpexpeditie ver
voert, rijdt thans door Zweden.
Op elk station langs de gevolgde route1
stond het volk opgehoopt, toen de trein
voorbijkwam.
Te Kiruna waren 3000 nieuwsgieri
gen, toen de Zweden en, Italianen uit
stegen om het stationsrestaurant bininen
te gaan.
Opgemerkt werd, dat kapitein Lund-
borg zijn arm gaf aan generaal Nobile,
die kreupel liep.
„Aflenbladet" publiceert bijzonderheden
over een ontmoeting van zijn specialen
correspondent met generaal Nobile. De
correspondent meldt:
Precies om 10 uur 's morgens kwa
men kapitein Lundborg, met de luite
nants Schyberg, Christell en Ekmatt en
de heer Sandström in den restauratie
wagen.
Een oogenblik later trad Nobile binnen,
leunend op een stok en, mank loopend.
Hij wisselde handdrukken met ons en
dankte ons voor onze begroeting.
H\ij is een vrij slank man met grijl-
zend haar en groote zwarte fonkelende
oogen. Hij zag wat bleek, doch was leven
dig en spraakzaam. Die conversatie werd
in het Engelsch gevoerd.
De generaal was geenszins' een1 gebro
ken man. Nobile zelf merkte op, dat het
eenige „gebrokene" aan hem Zijn.' rech
terbeen was.
„Dit is signor Ceccioni, die men yoor
dood had verklaard", zei de Generaal
glimlachend, terwijl' hij op een langen,
zwaargebouwden man wees, iets beneden!
den middelbaren leeftijd.
Deze had sneeuwwit haar als gevolg
van betgeen hij op het Poolijs doorstaan
had. Signor Ceccioni had een voet in wit
verband en noemde dat zijn „souvenir".
De Zweden noemde de generaal pracht
kerels, en hij zeide niet te weten, hoe
hen te danken. Zweden.' ma.g trotsch zijn
op zijn vliegers.
Op de vraag, of hij nog van meenirig
was, dat luchtschepen beter zjjn dan vlieg
tuigen voor Noordpoolexpedities, zeide
Nobile: „Inderdaad". Doch er kunnen,1
©ogenblikken zjjn, dat de meösch niet
opgewassen is tegen de wilde krach
ten der natuur."
Generaal Nobile zeide verder, dat hjj
op 't oogenblik geen plannen had voor de
toekomst. Die generaal lachte om het
sprookje, dat de Italia-mannen ini .ver
zegelde spoorwegwagens zouden reizen
en leidde den correspondent door heel'
den trein. Zijn gebrekkig been noopte
hem nu en dan stil te staan.
De generaal uitte zijn diepsten dank
voor allen, die tot redding van hem eH'
zjjn mannen hadden bijgedragen.
De dood van Malmgren.
Zappi, een der geredde leden van de
Italiarbemanning, begaf zich, naar de Tel.
meldt, naar Upsala en vandaair -per auto
naar Stockholm om Malmgrens' kompas
te overhandigen en verslag uit te brengen
van het gebeurde aan Malmgren's moeder,
die in de voorstad Appelviken woont,
waarbij hij haar tevens een zakboek, hor
logeketting en andere souvenirs, die op
de „Citta" .achtergebleven waren, over
handigde. Twee .uur lang bleeif Zappi bij
mevrouw .Malmgren.
Een ring, dien Malmgren1 evenhens aan
zijn moeder wilde zenden had Zappi hem,
daar de handen van den Zweed te ge
zwollen waren, niet kunlnen aftrekken.
Volgens Zappi heeft Malmgren .bij den
tocht over het ijs te veel van zichzelf
gevergd. Hij was van begin af aan zeer
zwak, zoodat zijn beide Italiaansche be
geleiders alle bagage en proviand moesten
dragen. Ten slotte was Malmgren vólko
men uitgeput. Hij voelde toen zijn einde
naderen en verzocht zijn beide kameraden
hem te verlaten, daar hij nog slechts
een uur te leven had. Hij legde zich in
eien eenigszins beschutte sneeuwholte, om
voor altijd in te slapen. Hij wilde geen
eten hebben, daar hij vreesde dat daar
door zijn lijden slechts verlengd zou wor
den. Alle pogingen om hem te bepraten,
waren vergeefsch. Nadat de stervende hun
een laatsten groet en zijn-kompas voor
zijn moeder had gegeven, gingen de beide
Italianen verder.
Eerst een maand later, toen zij reeds
alle hoop hadden opgegeven, was plotse
ling de Russische vlieger verschenen, die
ten slotte hun redding bewerkstelligde.
In dit verband protesteerde Zappi be
slist tegen de Russische bewering, dat de
vlieger drie mannen gezien zou hebben.
De derde „man" was volgens hem niets
anders geweest dan een groote vlieger
overall.
De schipbreuk van tfe Italia.
De draadlooze dienst te Stockholm
meldt: De leden van de Zweedsche red-
dingsexpeditie van de Italia, o.w. de ka
pitein Tornberg en Lundborg, zijn te
Stockholm aangekomen en officieel ont
vangen door den minister van landsver
dediging en een aantal hoofdofficieren.
Een geestdriftige menigte juichte hen toe
Weer een Oceaanvluctit.
Die Amerikaansche vlieger Levine is
met Rert Acoste, die het vorig jaar met
Byrd over den Oceaan vloog, te Havre
aangekomen. Zij begaven zich naar de
badplaats Deauville. Het verluidt dat Lo
vine voornemens is den, Oceaan van Oost
naar .West over te vliegen.
Radio in den trein.
De met een arbeidstapitaal van 500-000
pengö met medewerking van een Duitsche
belangengroep, de N.V. Bjerlijnsche Tele-
foonfabrielc gestichte radio-vennootschap
dei- Hongaarsche staatsspoorwegen heeft
reeds met de radio-installatie op de Hon
gaarsche spoorwegen een begin gemaakt
en zal in het najaar haar werkzaamheden
beginnen. Voorloopig worden 32 perso
nentreinen en 15 stations met radioinstal
laties uitgerust.
Knoeierijen in Duifsc'hlantf.
De omvang van de hedriegerijen met oor-
logsleeninigen en daarmede samenhan
gende schandaal-affaires in Duitschland
bljjkt duidelijk uit het - feit, dat er voor
20 milliard M. oorloigsleening oud bezit
in omloop is, terwijl er voor 42 milliard
oudbezit is aangeboden.
Vulkaanuitbarsting! op tfe Pbil'ppïjnen.
De vulkaan Mayon op het eiland Luzon
der Philippijnen is Zaterdagochtend in
werking getreden, waarbij lavakolommen
van verscheidene honderden voet hoog
te in de lucht worden geslingerd. Even
te v,oren had heel de omgeving onder een
aantal hevige aardschokken geschud.
Men acht de thans plaats vindende uit
barsting de hevigste sedert 1900.
Op 500 voet boven den ouden krater-
mond heeft zich een nieuwe krater ge
opend, die zijn lavagolven in de richting
van het station van Libong stuwt. De
inwoners dezer stad nemen de vlucht.
VolKenbondspoütie.
Ofschoon de volkenbond nog geen eigen
leger heeft, zal hij toch weldra beschik
ken over een „imponeerende politiemacht"
ter sterirte van zes Zwitsersche gendar
men.
Dit „korps" zal onder bevel staan van
een brigadier der gendarme en zal zijn
hoofdkwartier hebben in het bijgebouw
van- het volkenbondssecrotariaiat, waarin
ook de typisten-afdeeling is onderge
bracht.
Bij belangrijke gelegenheden, zooals de
algemeene volkenbondsvergadering. als de
autoriteiten voor de bescherming van
meer dan 100 leidende staatslieden van
Europa hebben zorg te dragen, zal de
volkenbondsgendarmerie versterkt worden
door plaatselijke politie.
Graanoogst door brand vernield.
In het vruchtbare graangebïed, vijftig
K.M. van Wallawalla (Staat Washington),
vernielde een brand, die twaalf uren duur
de, 13 boerderijen en verscheidene hon
derden hectaren weiland en graanakkers.
Honderden boeren waren den geheelen
nacht op de been om het vuur te be
strijden. De' graanvoorraden op het spoor
wegstation van Abkins konden door hef
opwerpen van dammen voor vernieling
worden behoed. De waarde van de ver
nielde tarwe alleen wordt op meer dan
100.000 dollar geschat.
Lodz getroffen door een ramp.
In den nacht vanl Zaterdag op Zondag
is, naar de Tel. meldt, in het centrum
van Lodz een groote bergplaats met ge
weldige hoeveelheden vaten benzine, spi
ritus en olie ontploft. Door de buitenge>-
woon heftige explosies, die een uur lang
duurden, ontstond in de stad een groote
paniek. In een omtrek van! 2 K.M- werden
van alle huizen alle ramen vernield. On
geveer honderd huizen werden meer of
minder ernstig beschadigd.
Het aantal dooden en zwaargewonden
kon tot dusver niet worden vastgesteld.
Het moet echter aanzienlek zijn. Verschei
dene honderden personen zijn door glas
splinters en brandende stukken hout ge
wond.
Die meeste dooden moeten in het Evan
gelisch Oudeliedenhuis te betreuren zijn,
dat zich vlak naast de plaats van de
ontploffing bevindt. Toen de bewoners
van het. gesticht de zware explosies hoor
den, stortten zij zich uit de ramen naar
buiten, waarbij velen den dood vonden.
De oorzaak van de ramp kon tot dusver
niet worden vastgesteld; men denkt echter
aan zelfontbranding ten gevolge van de
hitte.
Een verkapte communistischs
organisatie.
Het Letlandsch Telegraaf agents chap
meldt: Gewichtige stukken, welke in het
bezit van de autoriteiten zijn, bevestigen,
dat bet gesloten Rigasche centraal bu
reau der twaalf vereenigde vakverbonden
en de vereeniging voor rechten van den
mensch een gemaskeerd politiek orgaan
van een onwettige communistische partij
is, dat op een staatsomwenteling aan
stuurt. Het kreeg van de Letlandsche
scene van de derde internationale voor
propagandadoeleinden 260.000 lit, door
tusschenkomst van Berlijnsche en Riga
sche banken. Het is moeilijk den juist,en
omvang van de subsidies ta bepalen.
De onderteekening van het Kellogg-paot.
Deze week zal te Parijs het pact van
den Amerikaanschen minister Kellogg „tot
uitbanning van den oorlog" door de ver
tegenwoordigers van verschillende lan
den worden onderteokend.
In Eransche kringen wil men van de
gelegenheid, dat de Amerikaansche ver
tegenwoordigers Kellogg en Mellon naar
Parijs komen, gebruik maken om eens
te praten over de oplossmg van enkel®
dringende problemen als die der schulden
en der herziening van het Dawes-plan.
Maar uit Washington wordt reeds nu
gemeld, dat Kellogg terstond na de on-
derteekening van het pact tot uitbanning
van den oorlog uit Parijs zal vertrekken
en geen besprekingen over andere vraag
stukken zal voeren.
De kwestie der betalingen voor de
schadevergoeding of de regeling dor inter-
geallieerde oorlogsschulden hebben mot
het pact niets uitstaande.
Korte berichten.
De duikers van d'en ijsbrekar Kras-
sin hebben bet gat in de Mont Cervantes
hersteld on hebben een voet water uit
het ruim van het schip gepompt.
In den loop der volgende maand
zullen in Polen alle achterstallige belastin
gen onder toepassing van verscherpte
maatregelen, worden geïnd; inzonderheid
de omzetbelasting, de inkomsten- en ver
mogensbelasting.
tflet blad de „Stunde" deelt mede,
dat de uitzetting van Bela Kun uit Oos
tenrijk in den afgeloopen! nacht heeft
plaats gehad.
Do vice-minister van het Poolsche
ministerie van justitie, Oar, heeft ver
klaard, dat aan een groot aantal gevange
nen amnestie zal worden' verleend, in
vele gevallen echter slechts een gedeel
telijke strafkwijtschelding. In elk geval
zullen 800010.000 gevangenen worden
vrijgelaten.
Ongeveer drie kilometer van de
Ehiitsch-Poolsche grens is een Poolsch
militair vliegtuig, dat een vlucht maakte
van Bromberg naar Kattowit.z, van 2000
meter hoogte neergestort. De bestuurder
was onmiddellijk dood.
Te Limoges heeft een stoet van
verscheidene honderden communistische
arbeiders getracht de deur van de ge
vangenis open te rammen' om aldus sta
kende arbeiders uit een schoenenfabriek
te bevrijden, die gevangen waren gezet
omdat ze de vrijheid van arbeid hadden
aangerand. De republikeinsche garde en!
gendarmen hebben de orde hersteld. De
gevangenis wordt door gewapende macht
bewaakt.
De hittegolf in Italië duurt nog
steeds voort en eischt verschillende slacht
offers. Te Bologna is een 70-jarige man
ten gevolge van een zonnesteek overleden.
Ook te Napels hadden twee sterfgeval
len plaats.
Bij een treinbotsing bij Nancy wer
den twee personen gedood en 15 gewond.
De materieele schade is belangrijk.
Een influenza-epidemie heeft onder
de Italianen in Noord-Canada honderden
slachtoffers geëischt. De blanken zijn niet
door de ziekte aangetast.
De domaniale bosschen van Bourronl
en Rocloses op de grens van het bosch
van Fontainebleau dreigen een prooi der
vlammen te worden. Ongeveer 83 H.A.
bosch zijn reeds vernield.
Vrijdag is op de Rhóne een boot
omgeslagen. De beide inzittenden: verdwe
nen in de golven!. Naar uit do in de
rugzakken van de slachtoffers gevonden!
passen bleek, had men hier ,te doen met
twee Duitsche toeristen.
Binnenland.
De Olympische spelen geopend.
De vrouw van het Kamerlid Schaper over
reden en gedood.
Mevr. Van Itallievan Embden lid der
Tweede Kamer.
Buitunjand.
Vulkaanuitbarsting op de Fhilippijhen.
Veel graan in Amerika verbrand.
De a.s. onderteekening van bet Kellogg-
pact.
Een interview met Nobile.
De dood van Malmgren.
Ramp te Lodz.
De Tweede Kamer.
Bij' besluit van den waarnemenden voor
zitter van het centraal Stembureau is be
noemd verklaard tot lid van de Tweede
Kamer, in de plaats van wijlen mr S. J.
L. van Aalten, mevrouw H. W. B. van Ital
lie geb. van Embden, te Leiden.
Militairen per autobus.
De dezer dagen verschijnende Leger
orders bevatten een ministerieele beschik
king, waarin wordt medegedeeld, dat het
vervoer van militairen, reizende in het be
lang van 's Rijksdienst, ook per autobus
kan geschieden.
Bepaald wordt echter, dat van autobus
sen slechts mag worden gebruik gemaakt,
indien of voor zoover over het af te leggen
traject vervoer per spoor of tram niet mo
gelijk is.
Dientengevolge behoort het vervoer met
autobussen alléén te geschieden voor zoo
ver deze verkeersmiddelen de verbinding
vormen tusschen de plaats van vertrek
(resp. die van bestemming) en het naastbij
gelegen spoorweg- of tramstation (halte),
alsmede voor reizen tusschen plaatsen,
welke 'niet door spoor- of tramwegen ver
bonden zijn.
Voor toepassing van dezen regel wordt
het vervoer met autobussen, tot tramweg
maatschappijen behoorende, geacht per
tram plaats te hebben.
De Neder 1. Spoorwegen.
De directie der Ned. Spoorwegen heefe
een aantal nieuwe wagens laten bouwen,
die ontworpen zijn door de consfcructie-
bureaux der Spoorwegen. Deze wagens
zijn bestemd om te loopen op de spoorwe
gen van vrijwel alle landen van het vaste
land van Europa en zijn in twee soorten
gebouwd: rijtuigen le en 2e klasse en rij
tuigen 3e klasse. Mede met het oog op
eventueels spoorwegongevallen zijn zij ge
heel geconstrueerd van ijzer in tegenstel
ling met het oude materiaal, dat in hoofd
zaak van hout is.
Getracht is de inrichting der rijtuigen
zoo eenvoudig en toch zoo geriefelijk mo
gelijk te maken. De bekleeding der eerste
klasse is van tryp. In deze klasse is tus
schen de twee zitplaatsen een neerklap
baar tafeltje aangebracht; de wandbeklee-
ding- der tweede klasse is van fiber, ter
wijl in de derde klasse ook arm- en hoofd
leuningen zijn. Zij zijn bekleed met kunst
leer.
De wagons zijn, omdat ze op internatio
nale trajecten zullen dienst doen, voorzien
van electrische verlichting, stooia- en elec-
trische verwarming en bovendien hebben
ze verschillende remsystemen.
De wagens rijden zeer vast en zijn een
goede reclame voor de Ned. Industrie,
want van deze 15 nieuwe wagens zijn er
9 gebouwd bij Werkspoor en 6 bij de firma
Beynes. In een van de vagende dagen zul
len zij in dienst genomen worden.
De staking bij „De Schelde".
De secretaris van het hoofdbestuur van
den Metaalbewerkersbond, Van der Hou-
Ven, is naar Vlissingeö geweest. In het
orgaan van den bond schrijft hij thans:
„Negen weken duurt tu de strijd reeds
en tot en met de 8ste week is door
ons tot een bedrag van f75.331.43 aan de
stakers uitgekeerd. Het gaat hard tegen
hard, maar één ding staat wel onomstoo-
telijk vast, dat wij, noch de stakers kamp
zullen geven alvorens een! vrede door
overleg zal zijn verkregen.
De strijd staat er, wat ons betreft,
best voor en de menschen behoeven voor
uitputting niet te vreezen.
klaar met dat al ligt een groot stuk
economisch leven nu reeds 9 weken stil,
alleen omdat twee halsstarrige menschen
het in hun hoofd gezet hebben om re-
