No. 252
Donderdag 26 Jnli 1928
42e Jaargang
EERSTE BLAD/
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland.
Qennaeritsrafed van ^ISdölisurg.
Belangrijkste Nieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Til.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
1
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUiJ, L. Burg. TeLno. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post. 13.
Losse nummersf0.05
Prijs der AdvertentiBn:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 ct
B{j abonnement belangrijke korting.
V1 Het oonfiict te Viissingen.
De staking te Viissingen duurt nog al
tijd voort.
De pogingen van den Rijksfoemiddelaar,
Mr Aalberse, om aan het conflict een einde
te maken, zijn afgestuit op een hotte wei
gering van de directie van „De Schelde".
Terwijl de arbeiders zich bereid ver
klaarden over een bemiddelingsvoorstel te
onderhandelen, verklaarden de vertegen
woordigers van den Metaalbond en de di
rectie van „De Schelde", dat zij tot geen
enkele concessie bereid waren en dat de
werklieden op de oude voorwaarden aan
den arbeid konden gaan.
Daarmee was men weer gekomen op het
doode punt. De staking duurt voort tot
groote fiuancieele en ook moreele schade
van de hij 'het conflict betrokkenen. Het is
toch duidelijk, dat wanneer straks van
overwinnaars en overwonnenen kan wor
den gesproken, de goede verhoudingen
voor langen tijd worden verstoord. Dat er
groo'te bitterheid komt in de harten.
Voor velen is deze gang van zaken een
ernstige teleurstelling.
Gehoopt werd, 'dat het aan den Rijks
bemiddelaar gelukken zou, de partijen tot
elkaar te hrengen.
Gewoonlijk lukt dit ook wel. Als regel is
er toch bij dergelijke arbeidsconflicten bij
beide partijen wel de begeerte om tot een
oplossing te komen. Maar niemand doet
gaarne den eersten stap, aangezien dit in
vele gevallen als een bewijs van zwakte
zal worden aangemerkt.
Bij het optreden van een bemiddelaar
bestaat die vrees niet. En zoo gelukt het
dan ook heel vaak, partijen aan de con
ferentietafel te brengen en na langer of
korter onderhandeling het conflict te be
ëindigen.
In dit igeval is zulks echter niet gelukt.
Mr Aalberse was gedwongen onverrichter-
zake naar huis te gaan.
Naar aanleiding 'hiervan werd ons ge
vraagd of de Rijksbemiddelaar niet kras
ser had kunnen optreden, of hij niet tot
ai.i.itrage 'had kunnen verplichten.
Het antwoord moet ontkennend luiden.
Daartoe geeft de wet tot bevordering
van de vreedzame bijlegging van geschillen
over arbeidsaangelegenheden enz. niet het
recht.
Niemand kan tot arbitrage worden ver
plicht.
Wel kan bij conflicten, waarbij het al
gemeen belang in ernstige mate is betrok
ken, b.v. groote stakingen die den geheelen
geordenden gang van het maatschappelijk
leven desorganiseeren, door de Regeering
een enquête worden gelast, maar om te
beginnen is hier van zulk een conflict geen
sprake en bovendien kan ook bij een en
quête niemand verplicht worden zich aan
een uitspraak te onderwerpen.
En dan moet hier de strijd tot het bit
tere einde worden uitgevochten?
Het heeft er allen schijn van.
Toch hopen we niet, dat het dien kant
op zal gaan.
Dat zou de slechtste oplossing zijn die
zich denken laat.
Omdat het geen oplossing is.
Wij hopen dat de directie van de „Schel
de" mede tot- dit inzicht zal komen en dat
het ook na de ontmoedigende ervaringen
van den Rijksbemiddelaar aan pogingen in
die richting niet zal ontbreken.
Het geboorte-cijfer in Noord-ltalië.
Ondanks de vrijgezellenbelasting en de
verschillende prijzen, welke groote gezin
nen worden aangeboden, loopt het ge
boorte-cijfer in Noord-Italië terug.
Dit feit is Mussolini een doorn in het
oog en over 'dit onderwerp heeft hij! nu
een artikel in de „Populo d'Italia" ge
schreven.
'Musso-lini haalt gevallen aan' van Ba
byion, van Egypte, van Thebe en van
Rome om aan te toonen, dat keizerrijken
zijn ten gronde gegaan, ter oorzake van de
geboorteafname.
De meening, dat machines 'de plaats
van menschen kunnen innemen, noemt
hij absurd.
Ten slotte dringt Mussolini aan op de
noodzakelijkheid van toename der bevol
king, zoowel voor vredes- als, voor oor
logsdoeleinden.
Het allernieuwste op Fttsofetfscft
gebied.
Tot dg nieuwste door het Secretariaat-
Generaal van de Fascistische Partij uitge
geven bevelen behoort de bepaling, dat
de Fascisten, die in het buitenland ver
toeven, het Fascistisch embleem moe
ten dragen, uitgezonderd natuurlijk in
landen waar het dragen van insignes
door bijzondere bepalingen wordt verbo
den. Voorts worden de Fascisten, die,
wonende in een stad waar zich een Ita-
liaansche school bevindt, hun kinderen
tóch naar een andere school zenden, met
uitstooting uit de Partij bedreigd.
Het Noordpooldrama.
De ijsbreker Malygin is gisterochtend
te Archangel aangekomen. De leider der
expeditie, .Wiese, is naar Moskou ver
trokken, om verslag uit te brengen aan
het hulpcomité.
De zich in de Russische Poolzee be
vindende 'ijsbreker Sidof, die vliegtuigen
aan boord heeft, zal bij Kaap Flora, op
Frans Jozefsland, in 'N.-W. richtingen op
sporingen doen naar Amundsen en de
groep Alessandri, die naar 'dit gebied
afgedreven konden zijn.
De zich op weg naar Stavanger bevin
dende Russische ijsbreker Krassin zette
gistermiddag 5.20 u. "koers naar Belsund,
naar bet Duitsche s.s. Monte Cervantes,
met 1500 passagiers aan boord, dat een
S. O. S.-sein uitgezonden heeft.
Stockholms Tidningen spreekt zijn leed
wezen uit over het antwoord van Mus
solini op de Zweedsche eischen in zake
een onpartijdig onderzoek naar de oorza
ken en het verloop van de ramp van de
Italia. Men kan volgens het blad aanne
men, dat Mussolini's hoogmoedige woor
den de algemeene zienswijze van Italië
vertolken. Door het Italiaansche onder
zoek kunnen noch Nobile, noch zijn moe
dige begeleiders, een gelegenheid krijgen
zich van de tegen hen uitgesproken ver
dachtmakingen schoon te wasschen.
Gemeld wordt dat de Zweedsche regee
ring volledige opheldering aan Italië
vraagt van de omstandigheden, in welke
prof. Malmgren den dood heeft gevonden.
Inlevering van alle wapenen]
Volgens een bericht uit Lissabon aan
de Chicago-Tribune heeft de militaire
overheid een verordening uitgevaardigd,
dat de bevolking alle wapens en munitie
aan de politie moet uitleveren.
De politie zal gerechtigd zijn huiszoe
kingen te verrichten om de verordening
ten uitvoer te brengen.
Het Poolséh-Litausch gekrakeel.
Do Poolsche pers ziet in do nieuwe
nota van Woldemaras aan den Volken
bond het bewijs van„ontoerekenbaar
heid" van den Litauschen minister-pre
sident. Het orgaan vain pilsudski be
schouwt do nota als een uittarting van
de geheele wereld door Woldemaras. Het
blad meent, dat het de tactiek van Wol
demaras is, een militaire actie van Pool
sche zijdo uit te lokkon; anders zijni de
grensincidenten van de laatste dagen niet
te verklaren.
Uit Warschau wordt gemeld, dat er
geen planhen bestaan voor manoeuvres
m dit gebied. In September zullen! de
gewone militaire oefeningen plaats heb
ben, die de speciale eenheden) .elk jaar
ondernemen na dén oogst ir. verschillen
de gedeelten van Poleh. De laatste nota
van Litauen moet dus beschouwd worden
als een treffend voorbeeld van! de tactiek
van insinuaties, die aan Polen oorlogs
zuchtige voornemens toedicht en waarvan
de Litausche regeering zich steeds be
dient. i
Toch schijnen de aanlstaande Poolsche
manoeuvres aan de Litausche grens ook
in sovjet-Rusland een zekere ongerust
heid tel hebben verwekt. Dit zqu blijken
uit de onverwachte aankomst te Kofnlo
van den sovjet-Russischeoi generaal Soe-
dakof, die militair attaché voor de drie
Raltische staten is en zijn zetel te Reval
heeft.
De Sovjet-propagamfa in Noord-
Amerika.
Te Quebec is een man, Arsena Nelma
genaamd, gearresteerd, die in opdracht
van de sovjetregeering eenj geheime draad-
loozo installatie bezat.
Op een eenzame plek, bekend als Sil-
lery Ccve, ontdekte men een) geheel mo
dem, geïnstalleerd station!. In een kelder
onder een hoop rommel werd 50 k.g.
dynamiet aangetroheu.
D® politie neemt aan, dat Nelma do
instructies, bestemd voor de sovjet-agen
ten in Noord-Amerika» moest distribueeren.
D? voornaamste deelcn van het toestel
wires, bij de Mareoni-ma.atschappjj gesto
len.
S&Aii'jkhiraen In Mexico.
De woede van hst. Mexicaansch© volk
over de vermoording van Obregon heeft
zich nu van de katholieke geestelijken, die
eerst van aanstichting tot den moord be
schuldigd werden, gekeerd naar de arbei
derspartij. Maandag hebben de agrariërs
op een bijeenkomst van de unie van revo
lutionaire partijen een motie voorgesteld,
welke werd aangenomen èn waarin er bij
president Calles op word't aangedrongen,
alle leden van de arbeiderspartij uit bet
uitvoerend bewind te stooten. Verder
wordt het Congres aangespoord alle Etr-
beidersafgevaardigden uit Kamer en Se
naat te verdrijven.
De toestand wordt voor Calles zeer moei
lijk, omdat hij voor een groot deel steunt
op de arbeidersgroepen.
Korte berichten.
De aviateur Pavlof is, terwijl hij
in een zelfgebouwd toestel boven het Mos-
kousche vliegterrein een vliegdemonstra-
tie hield, neergevallen en gedood.
De voorzitter van het stakingscomité
der Britsch-Indische spoorwegen is ge
arresteerd.
In de groote Frankforter Allee te
Berlijn had Dinsdagmiddag een ernstig
ongeluk plaats. Een tramwagen liep uit
de rails en kwam in botsing met een
andere tram, waardoor een bijwagen om
viel. Uit de ruïne werden 19 gewonden,
waaronder twee zwaar gewonden gebor
gen.
Gisteren is brand uitgebroken in
een warenhuis te Karlsruhe, die een groo-
ten omvang aannam. Bij het blusschings-
werk zijn 'drie brandweerlieden gewond,
waarvan een ernstig.
Blijkens een statistiek oven* de sterkte
der communistische partij in Frankrijk is
het aantal ingeschreven! leden van 68-187
in 1924 achteruitgegaan tot 52.372 in
1927 op een bevolking van ongeveer
40.000-000 zielen.
Gistermiddag betrad een onbekende
man de kasafdeeling van' een 'filiaal van
Ie Stedelijke Spaarbank te Chemnitz. De
bezoeker, dien men oorspronkelijk voor
eien klant hield, haalde uit zijn actentasch
een revolver te voorschijn, waarmede hij
Ie beide bankbedienden bedreigde.
Met medeneming van! pen bedrag van
M. 5000 is hij verdwenen.
Gistermiddag is op het vliegveld
Förth een vliegtuig neergestort. D® mar
chine werd zwaar beschadigd. De be
stuurder is aan de bekomen verwondin
gen overleden.
Professor Lorentz herdacht.
In da aperiinigszitting van de commissie
voor intellectueel1© samenwerking van den
Volkenbond te Genjève. is door 'de leden1
op voorstel van den mlieuw gekozen voor-
ritter Gilbert Murray een eerbiedige hulde
gebracht aan de nagedachtenis van den
overleden voorzitter der commissie, prof.
Lorentz. Na het uitspreken van' de herden
kingsrede stonden! de aanwezigen enkele
oogénblikken van! 'hun zetels op om den
grooten internationalen wetenschapsman,
te huldigen. Diaarop werd besloten tele
grammen van deeln'eming ta zenden aan
mieVrouw de weduwe Lorentz en aan' de
'Nederlandsche regeering.
De landbouwer©dieten
voor 1929.
Gisteren heeft aan het departement van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw een
bespreking over de besteding der op de
Landbouwbegrooting voor 1929 aan te
vragen hoogere credieten plaats gehad
tusschen den minister van Binnenland
sche Zaken en Landbouw, mr J. B. Kan,
en daartoe uitgenoodigde vertegenwoor
digers van de Centrale Land- en Tuin
bouworganisaties.
Bezoek ten paleize Soestdijk.
De vorst van Waldeck en Fyrmont,
broeder van de Koningin-Moeder, wordt
met zijn gemalin Vrijdagavond op Soest
dijk verwacht.
Burgemeesters.
Bij Kon. besl. is benoemd tot burgemees
ter der gemeente Hexwijnen, J. de 'Vries;
der gemeente Enk huizen, W. Th- G. Zim
merman; der .gemeente Baardtradeel, Jhr
W. J. H. Hora Siccama, en is ..an E. G.
Konings, op zijn verzoek, mef, ingang van
1 Augustus 1928, eervol ontslag verleend
als burgemeester der gemeente Oversshie.
Het v 1 ingeva 1 op ds Waal
haven.
Door een f «".missie, bestaande uit Ir
Ewifk van dfh Jksstudiedienst voor de
luckivsftrï, C',u beer I. Aler, assistent-
stationscnef aan het vliegveld Waalhaven,
den heer Guillonard, chef van den toch-
nischen dienst der K. L. M'. en den piloot
Schott, die het ongeval meemaakte, is een
onderzoek ingesteld naar de oorzaak van
het ongeval met de HN.A.B.R. Aan de
hand van teekeningen is het geheele onge
val gereconstrueerd. Het rapport, dat werd
uitgebracht, is aan den minister van Wa
terstaat opgezonden.
Visscherij op mosselzaad.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
den heer Drop heeft de minister van bin
nenlandsche zaken en landbouw geant
woord:
I. In artikel 14 van het Waddenzeevis-
scherijreglement is bepaald, dat de minis
ter, met de uitvoering der Visscherijwet
belast, bevoegd is gedeelten van de Wad
denzee, waarin of in de omgeving waar
van zich natuurlijke banken bevinden, te
sluiten voor de visscherij en de voorwaar
den vast te stellen, waaronder het visschen
op die gedeelten zal zijn toegelaten.
Gelet op dat artikel heeft de toenmalige
minister van binnenlandsche zaken en
landbouw, o.m. om te voorkomen, dat dopr
een te intensieve visscherij op mosselzaad
en mosselen voor eendenvoeder een tekort
aan consumptiemosselen in de Waddenzee
zou ontstaan, hij. beschikking van 4 Febru
ari 1924 no. 220, af deeling Visscherijen,
bepaald:
lo. dat tot een nader vast te stellen da
tum het bij die beschikking aangegeven ge
deelte van de Waddenzee gesloten wordt
voor de visscherij;
2o. dat het visschen binnen dat gedeelte
wordt vergund op voorwaarde, dat niet ge-
vischt wordt met een mossel-, oester- of
wulkenvischtuig;
3o. dat het districtshoofd in bijzondere
gevallen schriftelijke ontheffing kan ver-
leenen van de sub 2o. gestelde voorwaarde
onder de noodige bepalingen ter voorko
ming van misbruik.
Op grond van het bepaalde onder 3o.
heeft het betrokken districtshoofd sedert
1924 geregeld ieder jaar aan de mosselvis-
schers uit Zeeland, ten einde dezen in de
gelegenheid te stellen zich het mosselzaad
te verschaffen, benoodigd voor de bezaai
ing hunner in de Zeeuwsche stroomen ge
legen mosselperceelen, schriftelijk onthef
fing verleend om tijdelijk op in het geslo
ten gedeelte van de Waddenzee gelegen na
tuurlijke mosselzaadhanken te visschen
met een mosseMschtuig.
De tijd voor welken de ontheffing ver
leend werd, werd telkenjare vastgesteld;
daarbij werd rekening gehouden met de op
de banken aanwezige hoeveelheid mossel
zaad, terwijl door het districtshoofd over
leg gepleegd werd met de betrokken orga
nisaties van mosselvisschers in Zeeland.
Voor 1928 is de duur van de ontheffing
door het districtshoofd vastgesteld op vijf
weken (4 Juni8 Juli) voor de visschers
met motorvaartuigen en op dertien weken
(30 April29 Juli) voor de visschers met
zeilvaartuigen.
II. Het is den ondergeteekende niet be
kend, dat de onder I bedoelde maatregel
een aantal visschers met kleine bedrijVen
in bun broodwinning zou benadeelen, om
dat dezen in den nu vastgestelden tijd in
België zouden zijn voor den verkoop van
geteelde mosselen, ten gevolge waarvan
velen niet meer in de gelegenheid zouden
zijn mosselzaad te halen.
In de drie maanden toch, gedurende
welke de visschers met 'zeilvaartuigen in
de gelegenheid zijn om mosselzaad in de
Waddenzee te halen, .is, in verhand met
het jaargetijde, de verkoop van geteelde
mosselen in België van weinig beteekenis.
III. Aangezien de in vraag I bedoelde
maatregel is getroffen met het doel om te
voorkomen, dat in de Waddenzee een te
kort aan consumptiemosselen zoude ont
staan, en het o.a. dit jaar weder gebleken
is, dat de op de natuurlijke banken aan
wezige hoeveelheid mosselzaad betrekke
lijk zoo gering kan zijn, dat het onbeperkt
visschen van mosselzaad door de^Zeeuw-
sche visschers een belangrijke schade zou
de toebrengen aan de visscherij op con
sumptiemosselen in de Waddenzee, kan
de ondergeteekende geen vrijheid vinden
te bevorderen, dat de beperking der vis
scherij op mosselzaad in de Waddenzee
wordt opgeheven.
(Vervolg van het bjjblad.)
Eet punt beschikbaarstelling gymna
stieklokaal voor de wjz. scholenwondt
aangehouden.
Ver betering Nieuwe 1? lisr. fag-
sche weg. Do voorz. deelt mede, dat
de commissie van fabricage een voetpad
wii. Spr. zegt, dat het plan in overleg,
met den 'Prov. Waterstaat is opgemaakt
en dat deze dein wag zoo breed yrJ heb-
ben, als Is aangegeven, maar zonder een
voetpad. Spr. zegt, dat er gegronds hoop
Binnenland.
Gemeenteraad van Middelburg. Een rap
port over de gevallen van paratyphus.
Minister Kan beantwoordt vragen over de
visscherij van mosselzaad.
Buitenland.
Weer wrijving tusschen Polen en Litauen.
Zweden vraagt opheldering aan Italië om
trent den dood van Malmgreen.
Sovjet-actie in Noord- Amerika.
bestaat, dat cLe weg in het as. voorjaar
geheel verbeterd zal zijn. Er wordt spoed
achter gezet.
Dhr M e s (R.-K.) wil trachten in de bei-
stekken opgenomen te zien, dat zooveel
mogelijk Middelburgsche werklooaen ta'
werk zullen worden gesteld: B. en TO.
zullen dit overwegen, aldus 'de voorz.
Dhr den Hollander (A. R.) Voor
ziet gevaren 'voor den voetganger. Er
komt een tramhaan, een rijweg en een
fietspad maar geen voetpad. (De voorz.:
over 5 jaar zijn er geen voetgangers meer.),
Dhr Co melisse (s.d.j wil het fiets
pad wat smaller maken §n daarnaast een
voetpad.
De voorz. zegt, dat dit niet mogelijk
zal zijn.
Dhr Paul merkt op, dat bedoeld rij
wielpad minstens 1,50 M. breed moet
zijn. Spr. wijst er op, dat er op den dp
een voetpad is. _Spr. juicht het voorstel
toe.
Poelendaiesïngel en Blauwendp: komen
naar B. en W. zeggen, niet op het Prov.
Wegenplan voor. Spr. zou willen vragen,
opname in het Prov. Wegenplan vanaf
den spoorwegovergang bj de begraaf
plaats. Tot zooveT loopt het rijksplan. (Da
voorz. zegt, dat B. en Wi. dit zullen ver
zoeken).
Dhr Jeronimus vindt het een be
zwaar, dat de gemeente f 500 per jaar
moet gaan betalen in da kosten van da
verbreeding.
(Dhr Paul: als Middelburg de Verbete
ring zelf inoest doen, kostte het Veel
meer).
Spr. wil na de verbreeding aan Kou
dekerk© vragen opheffing van de maxi
mumsnelheid. (De voorz. meent, dat aha
overtreders vrijgesproken zijn.)
Het voorstel wordt z.h.st. aangenomen.
Goedkeuring rekening 1927
Burg Armbestuur. Dhr Mes acht
een subsidie van een ton voor een plaats
als Middelburg te hoog. Spr. wil geacht
worden te hebben tegengestemd. Alle an
dere leden zijn vóór.
Verlenging wachtgeld-rege
ling personeel Meelfabriek. Me
vrouw W e j I (v.d.j vraagt, hoe toch da
groote verschillen in de gemeentelijke be
drage ontstaan. Weth. Onder dijk ant
woordt, dat sommige dezer arbeiders wel
eens tjdeljk e'ders werk vinden. Hot voor
stel wordt aangenomen met de stem van
den heer Jeronimus tegen.
Gèmeenschappeljjk abattoir
met Viissingen. Dhr Hondius, A.
Rev., zegt, dat er in Sept. 1927 een adres
bjj den'Raad inkwam van de slagersver-
eeniging. Daarin staat o.m., dat de slagers
zelf een abattoir willen oprichten. Spr. is
er bang yoor, dat een gemeente-abattoir
veel duurder zal zijn dan een particulier.
De slagers dreigen, dat ze van een ge
meentelijk abattoir geen gebruik zullen
maken, maar zullen slachten in een na
burige gemeente. Spr. meent, dat 25 sla
gers wel en 8 niet tot die slagersvereeni-
ging behooren.
Weth. de Veer zegt, dat het adres uit
ging van een comité van actie van sla
gers tegen het abattoir. Vijftien slagers,
w.o. de allergrootste verzochten, wèl een
abattoir.
Dhr Hondius heeft van een dezer
15 gehoord, dat hij aan een particulier
abattoir de voorkeur geeft. Spr. meent,
dat Viissingen nu aan het abattoir niet
meer mee zal doen (De voorz.: daar staat
nog niets van vast). Spr. waarschuwt er
tegen, nu reeds een besluit te nemen.
De voorz. er was een afspraak tus
schen Middelburg en Viissingen. Daaraan
moet Viissingen zich houden.
Mevr. W e ij 1 .(v.d.j is tegen uitstel. In
verband met dè paratyphus is ook ge
wezen op noodzakelijkheid van verbete
ring van de toestanden inzake de vteesch-
voorziening.
Spr. ziet in het abattoir het groote voor
deel der openbaarheid. Komt ar nu van
het abattoir niets, dan moet aan de sla
gers gelegenheid worden gegeven, hun
slachtplaatsen te verbeteren. En dan komt
er nooit iets van ©en abattoir.
Dhr Paul geeft den heer Hondius in
overweging, steeda juiste inlichtingen in
