No. 244
Dinsdag 17 Juli 1928
42e Jaargang
Buitenland.
FEUILLETON
VAN H00GER ORDE.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
D irecteur- H oof d redacteur
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per posL f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der AdvertentlBn:
14 regels f 1.20, Bike regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting,
Naar bet herstel?
Wij hebben onlangs de aandacht geves
tigd op een moedgevende uitspraak van
Mr van Wijnbergen, die met ernst en
kracht herstel der rechtsohe samenwer
king bepleitte.
In dit verband willen wij ook een Chris-
teljjk-Historische stern beluisteren.
„Nieuw Christelijk Leven", het Chr. H.
orgaan te Groningen, schreef onlangs over
het parlementair gesukkel sinds de stem
ming over het gezantschap, en merkte
o.a. op: „als dat nóg een jaar zoo duren
moet, dan kunnen wij onze politieke actie
wel staken, want al wie zelt oordeelt, zat
zich dan afkeeren."
En na dan gewezen t9 hebben op het
feit, dat Mr Schokking op de algemeene
vergadering van de Unie ook niet de
minste vastigheid voor de toekomst kon
geven, vervolgde het blad:
„Het eenige, wat schijnt vast te staan,
is, dat wij1, waarschijnlijk nog wel 4 jaren
zóó zullen doorsukkelen. En wat daarop
m.i. in waarschijnlijkheid volgt is: dat de
gezonde politieke verhoudingen nooit meer
zullen terugkeeren.
En dit is een noodlottig vooruitzicht.
Indien we straks den stembusstrijd
weer konden ingaan met de lichtende
hoop: nu hebben de Christelijke partijen
door de ervaring geleerd en zullen ze op
rechte toenadering zoeken dan zouden
wij immers het rechte strijdersvuur in ons
ontstoken voelen! Het zou de moeite
waard zijn om eendrachtig mee te hel
pen dén smaad van 1925 uit te wisschen
en ónze geünieerde tegenstanders te loe
ren, dat er wel degelijk een gemeenschap
pelijke wortel en ook een antithese
is.
Maar daar komt allicht niets van in.
De partijen zijn, tot nog toe, blijkbaar
te benepen om principieel te wezen. Het
waschvat voor de handen der onschuld
is steeds bp de hand. Dat het volk wacht
op daden, dat de politiek meelevenden
van wier actie zooveel, eigenlijk alles
afhangt, den toestand meer dan moe zpn,
dat het knusse gebabbel ten Binnenhove
zeer, zéér velen begint te vervelen, dat
het noodig is, de mannen, aan wie wij' ons
vertrouwen schenken, er in zullen slagen
om dien grondslag te vmden, die voor
vruchtbaren arbeid noodzakelijk is
waarlijk, dat wordt te weinig overwogen!
Het kan en mag zóó niet blijven."
Men ziet hieruit, dat dit Christelijk-His-
toxische orgaan tamelijk pessimistisch ge
stemd is.
En toch geeft dit gevoel van onvoldaan
heid weer eenige hoop.
Het moedbenemende was juist, dat ve
len den tegenwoordigen toestand nog zoo
kwaad niet schenen te vinden.
Dat er eenige onrust komt, dat gevoeld
wordt: „het kan en mag zoo niet blijven",
is misschien nog niet een eerste stap in
de goede richting, maar 't geeft toch hoop
dat straks de eerste stap gedaan zal wor
den, en da,t gepoogd 'zal worden, over
en weer, oprechte toenadering te zoefcem.
Hitte In ütet buitenrand.
Zondag is het te Berlijn met 38-7
graad Celsius ini de schaduw, de warm- -
ste <lag van de laatste 30 jaar geweest.
Naar het Engelseh.
o
r Jessop kwam binnen en ik was blij
dat ik weg kon .gaan om een uurtje op
mijn oude plaats in dén tuin te zitten,
uitziende over weiden en oogstvelden; fk
za8 toen ook, op hoeveel plaatsen 't half-
rilPe graan reeds afgesneden was en in
magere schooven hier en daar op "t veld
stond. Toen de dokter was heengegaan,
riep mijn vader z'n geheele huishouding
binnen, waartoe nu ■pok de tuinjongen,
jem Watkins, behoorde.
Dat Abel Fletcher nief geheel zichzelf
j^as bleek daaruit, dat z'n pijp op de ta
fel lag, niet aangestoken en dat, z'n glas
bler, dat hij 's middags gebruikte, onaan
geroerd stond.
Hij sprak eerst tot Jael. „Vrouw, heb je
van.middag 'tetem klaargemaakt?"
knikte van „ja".
"De moet 'tniet meer zoo klaar ma-
en; geen koek, geen gebak, geen wisje
msje, alleen tarwebrood en dan wat ab
soluut noodig is. Onze buren zullen niet
'joggen Abel Fletcher heeft meel in z'n
olen en overvloed thuis, terwijl er hon
gersnood is in 't land. Daarom past opl"
Het water in de rivieren enl sloten in
de buurt van Berlpn had eed warmte
van 29 graad Celsius.
Van alle openbare badgelegenheden te
Berlijn werd een buitengewoon druk ge
bruik gemaakt. Het Wannsee-bad in de
buurt van het Potsdammer station! werd
door tienduizenden! bezocht.
Alle verkeersgelegenheden daar de bad
plaatsen in de buurt vani Berlijn en ook
naar de badplaatsen aan de Oostzee wa-
ren 'in beslag genomen.
In de Oostzee-badplaatsen' was het zoo
druk dat, naar een Berlijnsch morgen
blad schrijft, eer een zekere oefening toe
behoorde, om over d© zwemmers heen
te stappen en vrij: water te bereiken.
Ook in Hongarije is het Z,on!dag buiten
gewoon warm geweest. Op de Verschil
lende badplaatsen zijn acht menschen
verdronken en vele lieden raakten bevan
gen van de hitte. In de fabriek van de
Vereenigde Gloeilampenfabrieken te Neu-
Pest is brand door broeiing ontstaan.
Bij het blusschen zijn zes mertschen ge
wond. Verscheidene lieden bezwijmden.
Ook gisteren was het bijzonder warm.
Te Boedapest steeg de thermometer tot
38 gr. C- (ruim 100 gr. F.) in de scha
duw. Aan het Plattenmeer moet de tem
peratuur volgens. Wolff 'tot 55 gr. O-
(131 gr. F.) zpn opgeloopen, zoodat de
meeste thermometers de temperatuur niet
meer konden aangeven, daar het kwik
tot zijn grootste hoogte gerezen was.
Te Londen scheen Zaterdag 1.1. de
zon onafgebroken gedurende dertien en
een half uur.
Door den hitte-nevel in het kanaal,
botste de Duitsche stoomer Augsburg te
gen 'de Italiaansche „Marigola". Nader
hand stootte de Augsburg nog tegen "den
iwal van de haven van Dover en ver
oorzaakte veel schade.
Gisteren bracht een lichte bries eenige
verlichting.
Er zpn talrijke slachtoffers van' zon
nesteek en vele personen zpn bp het
'baden in, zee verdronken.
De schipbreuk van de „Ifarfa".
Die psbreker Krassin Is er thans ook
in geslaagd &j°eknowski en z'pn metge
zellen, die enkele dagen geleden een
noodlanding op de kust van Noordoost-
land hebben moetenmaken, aan boord
te nemen. De Krassin begeeft zich thans
naar de Koningsbaai om kolen aan boord
te nemen1 en daarna te trachten de ver
tuisten van de Italia en het lpk van
Malmgren .te vinden.
Die Krassin heeft meteen den' Noor
Noys en drie Italiaansche Alpenjagers aan
boord geinomen, die even na het afhalen
van Sjoefcnowski ter plaatse verschenen.
Dit was de expeditie, die de Braganza
had uitgezonden om de mannen af te
halen".
Elpens een bericht van heit Russische
telegraaf agentschap hebben de geredden
van de .groep Viglieri meegedeeld, dat de
schots, waar 'de ijsbreker hen van af
heeft gehaald dezelfde was, waarop het
luchtschip vergaan is. De motoren werk
ten nog toen het luchtschip stootte. Tot
het laatst toe had men de wetenschappe
lijke waarnemingen voortgezet. Viglieri
had zpn hoop voor de redding zijner
groetp1 op Lundborg gevestigd en toen
deze gestrand was, op de Krassin.
N oblie over Malmgreen's vertrek.
„Aftonbladet" had aan generaal Nobile
„Ik pas op", antwoordde Jael. „Ge
kunt niet zeggen, dat ik één stuiver van
je verkwist. En wat mij. betreft, heb ik
geen medelijden met de armen? Op een
eersten dag 1) riep een vrouw me na, dat
ik goed meel verkwistte in stijfsel van
daar, zie!" En zich krampachtig inhou
dende, wees ze naar de bouffante, welke
gewoonlijk stijf om haar oude, verdorde,
hals stond en naar voren stak als ©en
kropduif.
Helaas, haar heerlijkheid en stpfsel wa
ren beide verdwenen! 'tleek nu niet an
ders dan ©en hoop verkreukelde, gele
mousseline. Arme Jaell Ik wist, dat dit
't meest heldhaftige, persoonlijke offer
was, dat zij brengen kon, toch moest ik
glimlachen; zelfs mijn vader moest dat.
„Bespot me, Abel Fletcher!" riep ze
boos. „Bespreek anderen niet, terwijl je
zelf zondigt." En op hem toegaande wees
ze ernstig naar haars meesters hoofd,
waar de poeder nauwelijks te onderschei
den was van de sneeuw des ouderdoms.
Hij was kalm: „Zwijg, vrouwI"
„Niet", hernam Jael, die blijkbaar de
toevlucht nam tot haar laatste en meest
vergiftigde pijl uit den pijlkoker van haar
toorn, „niet als 't arme volk in Norton
Bury bij hoopen verhongert en het rijke
volk hun tarwe niet onder hongersnood-
t) Zondag.
een 'tadiotelegram gezonden, waarin het
blad om inlichtingen verzocht, nopens de
omstandigheden, waaronder Malmgreen,
Zappi en Mariano de tent hadden verlaten.
In zijn antwoord verklaart Nobile, dat
de drie mannen, toen op de voortdurend
uitgezonden hulpseinen 'geenerlei antwoord
werd ontvangen, de hoop hadden opgege
ven, door middel van radio-telegrafie met
de buitenwereld in verbinding te komen.
Daarom besloten zij öp weg te gaan om
kaap Noord op Nooord-Oostland te berei
ken, waar zij levensmiddelen hoopten fce
vinden.
De generaal legde er in zij'n antwoord
den nadruk op, dat zijn afscheid van
Malmgreen #en de beide Italianen smarte
lijk en ontroerend was geweest en dat met
hen een hartelijke verhouding bestond.
Van twist is, zoo verklaarde hij, geen
sprake geweest.
In een interview met de Dagems Ny-
heter heeft de eerste ministej Ekrnam ver
klaard, dat de Zweedsche regeering over
weegt een officieel onderzoek te doen in
stellen naar dc omstandigheden omtrent
den dood van prof. Malmgreen.
In antwoord op de order der regeenng
te trachten Malmgreen te vinden, heeft
kapitein Tornberg, de leider der Zweed
sche expeditie, geseind, dat verder zoe
ken nutteloos is.
Hef prinselijk bezoek te Brugge.
Het kroonprinselijk echtpaar heeft Zon
dag zijn blijde intrede gedaan te Brugge.
De prins en de prinses werden officieel
in het stadhuis ontvangen, waar gele-
genbeidsredevosringen werden uitgespro
ken.
Zij bezochten, verwelkomd door Z.D'-H.
mgr. Wolffelaert, de kathedraal en ver
der o.m. ook het Guido Gezelle-museum.
D© incidenten, die gebruikelijk zijn ge
worden als een of meer ledett van het
vorstelijk huis zich in het Vlaamsche
land vertooneni, bleven ook hier niet uit.
Men had deze trouwens voorzien, want
van hooge-r hand had men de aankomst
der hooge gasten, die om 11 uur moest
plaats hebben, met één uur vervroegd,
om Vlaamsche manifestanten te verschal
ken, waarvan men wist, dat zjj een orde
woord hadden gekregen, om te gaan marii-
festeeren. Deze echter hadden de lucht
van de list gekregen en bevonden zich
om 10 uur reeds op' hun post.
Niet zoodra hadden prins Leopold en
prinses Astrid met hun gevolg en de
plaatselijke overheden het station veria-
ten, of zij werden onthaald op gefluit.
Gendarmen in civiel schoten toe en ar
resteerden een tiental Vlamingen, man
nen en vrouwen, die aan dit fluit-concart
hadden deelgenomen'.
Ook gendarmen en! .politie in uniform
lieten zich niet onbetuigd. E©n Brns-
selsch avondblad oordeelde het noodig
een cliché af te drukken, voorstellende
vijf gendarmen, die één geboeid „acti
vist" opleiden !j
Vlaamsche studenten hebben geweigerd
met hun scholen deel t© nemen aan een
sympathie-manifestatie .voor de a.s. troon
opvolgers.
Toen de prinselijke stoet later in de
buurt van het Vlaamsch Huis kwam wer
den de bezoekers nogmaals uitgefloten en
riepen Vlaamsche manifestanten: „Amnes-
ne'stie! Leve Borms". Gendarmen en po
litie deden een inval in het lokaal en ar
resteerden andertnaal verschillende man
prijs wil verkoopen! Pas op u zelf, Abel
Fletcher!"
Mijn vader deinsde achteruit, 'tzjj we
gens een aanval van jicht of van zijn ge
weten; Jael hield plotseling op, zond de
andere bedienden heen en hielp "haar
meester zoo zorgvuldig,, alsof ze hem niet
beleedigd had. Bij zijn aanvallen van
jicht werd mijn vader, niet gelijk de mees
ten, rustiger en handelbaarder hoe meer
hij leed. Hij had een langdurigen aanval
van pijn; toen 'twat bedaarde en wij al
leen in de kamer zaten zeide hij tot
mij:
„Phineas, de looierij ging slecht in den
laatsten tijd en ik dacht, dat de molen 't
weer goed zou maken. Maar 'twil niet, 't
wil niet. Zou 't je erg hinderen, m'n zoon,
een beetje arm achter té blijven als ik ben
heengegaan?"
„Vader t"
„Wel nu, binnen enkele dagen zal ik
mijn tarwe gaan verkoopen, geljjk die
jongen mij heeft aangeraden en gesmeekt
hee^Et te doen, deze laatste Weken. Hij is
een' verstandige jongen en ik word oud.
Misschien hoeft hij gelijk."
„Wie, vader?" vroeg ik wat geveinsd.
„Dat weet ge wel John Halifax."
Ik vond het 't beste maar niets te zeg-
gen.
's Maandags morgens ging mijn va
der, als gewoonlijk, naar da looierjj. Te
nen en vrouwen, waarna het parkeit het
Vlaamscb Huis deed sluiten.
Goede oogst-vooruifzlchfei*.
Naar uit Belgrado wordt bericht, ver
wacht men, na het slechte jaar 1927, dit
maal een record-oogst voor tarwe en een
zeer goeden oogst voor maïs. In het
voornaamste tarwegebied, waar verleden
jaar de opbrengst per juk 4 tot 6 ct be
droeg, rekent men thans op 10 en 12 ct.
De financiering van den oogst zal de ge
wone moeilijkheden van andere jaren ge
ven. Anderzijds wordt verwacht, dat de
verhoogde vraag naar din ar en bij' zal dra
gen tot stabilisatie.
Graanr voor Rusland.
Van Russische zijde zijn, naar het Hdbl.
meldt, nieuwe tarwe-aankoopen gedaan ie
Rotterdam, Genua, Hamburg en "Antwer
pen. Tevens zijn op de Londensche markt
vier ladingen Noord ;Amerikaanscih graan
afgesloten voor verscheping naar Rus
land. De hoeveelheid tarwe die te Rotter
dam gekocht is, bedraagt 8000 ton; in de
drie andere havens is gezamenlijk 17.000
ton "gekocht, dus in totaal een kwantum
van 25.000 ton tarwe, die in voorraad ligt
en binnenkort verscheept zal worden. Vier
ladingen Noord-Amerikaansche tarwe, die
in Londen zijn gekocht, moeten uit Noowl-
Amerika worden verscheept. In totaar be
draagt het kwantum 20.000 ton. Volgens
mededeelingen van Russische zijde zal de
aankoop van graan niet worden voort
gezet. In graanhandelskringen acht mon
het niet onwaarschijnlijk, dat Rusland bin
nenkort nog weer aan de markt zal ko
men.
Korte berichten.
Naar uit Admont wordt gemeld, zijn
Zondag van den Noordelijken Alp van het
Hochtor vier touristen uit Weenenl naar
beneden gestort. Drie werden! gedood; één
was zwaar gewond.
Zondagavond hebben! in het Zuidelijk
gedeelte van het Zwarte Woud en het
Hegau-gebied hevige onweders gewoed,
die vergezeld gingen van' op een orkaan
gelijkende stormen. Er wem veel schade
aangericht
Bij een tusschentijdsche verkiezing
te Hallam in het district Sheffield is,
naar uit Londen gemeld wordt, de conser
vatieve candidaat Smith gekozen. E|r had
geen verandering plaats.
Maandagmiddag is op het vliegveld
Evere bij Brussel een vliegtuig, bestuurd
door luitenant de Cloet, veronigelukt. Na
een normale daling viel het toestel van
50 meter hoogte op den grond. Die be
stuurder was kort daarna overleden.
Te Saloniki zijn' zestien' vliegtuigen
die uit de opbrengst van1 een' nationale
collecte zijn aangeschaft, aan de regee
ring overhandigd.
Uit Bodenbach wordt gemeld: Tenge
volge van de voortdurende droogte is het
water van de Elbe de laatste dagen zoo
ver gedaald, dat, wanneer niet spoedig
regen valt, binnen enkele dagen de
scheepvaart op de Elbe zal moeten wor
den gestaakt.
Maandagmorgen is boven! Hamburg
een' hevig onweer losgebarsten, dat ge
paard ging met hevige regens en belang
rijke daling van de temperatuur.
Te Stoiyrnia zijn' 2 kolonels, die
-;tot de bezetting aldaar behoorden, door
gen etenstijd stond ik op en ging naar
beneden om op hem te wachten; ik wacht
te één, twee, drie uren. 't Was erg
vreemd. Hij kwam nooit over z'n tijd
zonder een boodschap te zenden. Tenslot
te zond ik Jem Watkins naar de looierij
om te zien wat er was. Hij kwam mét
slechte berichten terug. De steeg, welke
naar de looierij leidde, was versperd door
een wilde menigte. Za'f3 't hechte, uitge
hongerde geduld van onze armen in Nor
ton Bury was tenslotte aan een eind ge-
kgpiep zij hadden 't voorbeeld van ve
len gevolgd er was een broodoproer in
de stad.
God alleen weet hoe verschrikkelijk zul
ke „oproeren" waren; wanneer 'tvolk ra-
delooos opstond, niet uit 'n soort van
krankzgmig en bloeddorstig „patriotis-
me", maar om voedsel te krijgen voor
zich zelf, hun vrouwen en kinderen. God
alleen weet, wat er omging in het hart
van die ellendige mannen, die de wapenen
opnamen, zeker dat er maar twee moge
lijkheden voor hen open lagen, van hon
ger sterven of opgehangen te worden.
liet oproer hier was nauwelijks alge
meen. Norton Bury was geen gröote
plaats en er was altoos veel kinderpok
ken en koorts, om 't getal der armen te
beperken. Jem zei, dat vooral om onze
molen en looierij 't gaande was.
„En waar is mijn vader?"
Binnenland.
De treurige reis van de „Insulinde".
De reis van H. M. de Koningin.
Dalende inkomsten van de Rijksmiddelen.
Buitenland.
De hitte in het buitenland.
een op wacht staand soldaat doodge
schoten, toen zij, nadat de wacht hen
had aangeroepen, met hub auto niet stop-
'r f U fi-f !%l
D© Duitsche moiniteurs der A-E.G.
Meier en Otto, die in het Donez-proces
vrijgesproken1 werden; zijn gisteren ,uit
Moskou te Berlijn' aangekomen.
Bij d© verkiezingen voor de bedrijfs-
raden in de Oosteörijksche legerbedrjjven,
hebben de Christelijke vakverenigingen
groote successen geboekt.
Van zijn vrienden in lager- en hoo-
garhuis zal lord Balfour, die deze maand
zijn SOsten verjaardag hoopt te herdenken,
een auto ten .geschenke ontvangen. Hij
zit reeds 54 jaar in het parlement.
De reis van de Koningin.
Het Noorsch tel.bureau meldt uit Oslo,
dat Koningin Wilhelmina Fefor heeft ver
laten en zich over Lom naar Fosheim
heeft begeven. Den volgenden dag is H.M.
naar Spiterstulen in Yotunheimen gegaan,
om daar tot heden te blijven. Vervolgens
zal H. M. naar Otta in het Gudbrandsda-
len gaan, om zich per trein naar een
plaats tusschen Bergen en Oslo, die nog
niet vastgesteld is, te begeven.
Nader wordt nog gemeld: Koningin Wil
helmina zal eenige dagen in het Fins
hotel aan den spoorweg BergenOslo
verblijven. Daarna komt H. M. over Ber
gen terug. i, ..,111
De warmte.
Volgens het Kon. Ned. Meteorologisch
Instituut luidden 'de warmte-cijfers van
Zondag als volgt: 8 uur 's morgens 73.8
Fahrenheit; 2 uur 's middags 86.9 Fahren
heit; 4.30 uur, 90.1 Fahrenheit en
's avonds om 7 uur 88.5 Fahrenheit. Dit
is de waarneming vairi de temperatuur
in de schaduw.
Gisteren was de temperatuur vergeleken
b\j Zondag heel wat gedaald. Om twee
uur was de temperatuur in de schaduw
74.9 Fahrenheit en Zön'dag 86.9 Fahren
heit. Ofschoon de temperatuur wel hoog
was, hebben wij nog lanlg geen record-dag
Eenige jaren -geleden' was de hoogste tem
peratuur bij (avond 7 uur) 94.1 Fahren
heit.
De thuisreis van de
„Insul inde".
Wat passagiers omtrent de ziektegeval
len vertellen.
Gistermorgen is de Lloyd Rap-ide, de
speciale sneltrein, welke dadelijk na aan
komst van een vaö de mailbooten van
den Rotterdamschen Lloyd te Marseille
naar hier vertrekt, te Rotterdam aan
gekomen, met de mail en eeïii groot aan
tal passagiers van de Insulinde, het schip,
dat zulk een tragische thuisreis heeft
gemaakt.
Jem „wist 'tniet", en zag eruit of 't
hem weinig scheien kon ook.
„Jael, iemand moeit gaan en mijn var
der zoeken."
„Ik ga", zei Jael, die al mantel en hoed
om en ophad. Ik ging ook mee.
De looierij was verlaten; de menigte
had zich verdeeld, de eene helft was naar
onzen molen gegaan en de rest naar een
andere, verder de rivier af. Ik vroeg een
arme verschrikte kurksnijdster of ze wist,
maar mijn vader was? Zij dacht, dat „hij
militie was gaan halen; maar Mr Halifax
was in den molen, zij hoopte, dat men
mijnheer Halifax geen kwaad zou doen."
In "bijna drie jaren was ik niet in de
looierij geweest. Ik wist niet, dat men
John hier al „mijnheer" noemde; dat deed
me, midden in deze ellende, genoegen.
Er zat niets anders voor mij op dan hier
te wachten tot mijn vader terug kwam.
Hij zou niet zoo dwaas wezen om naar
den molen te gaan en John was daar.
Mijn hart was schrikkelijk in tweestrijd,
maar mijn plicht was naar mijn vader te
zoeken.
Jael zat in de werkplaats; ik ging
naar 'teind van de werf en zag naar den
kant van den molen. Wat ©en half uur
was dat i
(Wordt vervolgd.)
