No. 242
Zaterdag 14 Juli 1928
42e Jaargang
Bank voor Zeeland - Goes
EERSTE BLAD.
L. Duvekot Sz.9
TABAK - SIGAREN. - SIGARETTEN
Zomerwarmte
Buitenland.
Binnenland.
Staten-Generaal.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE BANK- EN EFFECTENZAKEN
HYPOTHEEK EN ASSURANTIËN
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
V Db electrlfloatle van Zeeland.
Groote Markt 19 - Goes
Naast Hotel „De Korenbeurs"
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post f3.
Losse nummers10.05
Prijs der AdvertentlBn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cl
Bij abonnement belangrijke korting.
Kantoor Groote Markt 21 Telefoon 74 (2 lijnen)
Prediking van den baat.
Er is onlangs een nieuw boek versche
nen over Rusland.
„Moscou sans voiles" beet het. Moskou
xonder sluiers, Moskou, het communisme,
niet zooals het zich soms voordoet, maar
zooals het werkelijk is.
De schrijver is Joseph Diouillet, die 35
jaar in Rusland heeft gewoond, die lid
was van de commissie-Narisen tot leniging
van den nood in Rusland, en die ook
langen tijd in de Russische gevangenissen
heeft doorgebracht.
Hij was in de gelegenheid te zieni ach
ter de sluiers.
Wij gaan geen bijzonderheden verhalen.
Slechts vestigen wij de aandacht op
de volgende uitspraken van een der voor
aanstaande Russische figurenl, waarvan
Douillet melding maakte:
„Wij haten het Christendom en de
Christenen. Zelfs de besten! onder hen
moeten worden beschouwd als onze
ergste vijanden. De Christelijke liefde is
een hindernis op den weg naar de ont
wikkeling der revolutie. Weg met de
liefde tot den naaste. Wat wij behoeven!
is de haat. Wij moeten weten te haten
het is alleen daardoor dat wjj de we
reld overwinnen."
Dat is schrikkelijk duidelijke taal.
Het Communisme wordt gedreven door
haat tegen het Christendom. Ha 'tbljjft
piet bij woorden. Hier is, wat anders
volstrekt niet; altijd het geval is, een
treffende overeenkomst tusschea theorie
en practijk.
En, nu zijn! we er niet mee klaar, als
we zeggen dat bet hier met het Commu
nisme zoo'n vaart wel niet zal loopen.
De propaganda wordt rusteloos voort
gezet. En het feit blijft, dat het Oommu-
pisme maar al te vaak in het Socialisme
een bondgenoot vindt, omdat er 'is gees
telijke verwantschap.
Etr is verschil in practijk.
Maar het is geen principieel verschil.
Integendeel, Communisme en Socialis
me zijn takken van' eenzelfden boom.
Het verschil is alleen, dat het Socia
lisme vaak voor de consequentie van
zijn beginselen terugdeinst en ter wille
van het succes .gaarne die beginselen!
terzijde schuift, wat bij het Communisme
niet het geval is.
Daarom blijft het noodig waakzaam te
zijn.
Een waterbouwkundige verwaarloost de
waterkeeringen niet, omdat soms geen
windje het watervlak rimpelt. Hij houdt
rekening met de geweldige stormen! "die
kunnen losbreken.
Dit geldt ook op staatkundig gebied.
Wg hebben de wacht te Betrekken
bij het beginsel.
Wij hebben te bouwen eü te bewaren.
Wij hebben te rekenen niet met den
schijn, maar met de werkelijkheid.
In ons nummer van gisteren hebben
wij opgenomen een artikel van Dr J.
W. Jenny Wederman over de voorstel
len inzake de elektrificatie vainl de Reve-
landen.
Als de heer Weijerman! over dergelijke
vraagstukken zijne meening zegt, dan
loont het altjjd de moeite daarnaar te
luisteren.
Dit neemt echter niet weg, dat we tegen!
de door hem gestelde conclusie wel eenige
Bedenking hebben.
De heer Jenny Weijermaü' is van oor
deel dat het voorstel van Ged. Staten tot
het bouwen eenetr eigen centrale moet
worden afgestemd en dat door intrek
king van het besluit van 1917 een ge
zonde oplossing mogelijk moet worden!
gemaakt.
Wü betwijfelen eenigszin's of zulks in
dit stadium wenschelük moet Worden
geacht.
De zaak staat toch zoo, dat er met
name m Goes dringend behoefte is aan
electriciteit.
Wordt nu het aanhangige voorstel ver-
Worpen, en het besluit vah! 1917 inge
trokken, dan zijn we weer ©ven ver.
Dan is de baan vrij voorverdere
plannen, onderhandelingen enz.
Hef platteland van Walcheren zou door
Middelburg bediend kunnen worden.
Maar ho© moet het gaan met de Bie-
velanden?
Moet de gemeente Goes de zaak ter
hand nemeö' voor zichzelf en voor 'de
omliggende gemeenten? Of moet een
soort van belangengemeenschap worden
gevormd? Of moet aansluiting worden ge
zocht bij de Société of bij de P.N.E-M-?
Er zal ongetwijfeld zeer geruimen tijd
verloopen eer al deze vragen zijn beant
woord en als eenmaal een' voorloopig
antwoord is gegeven, eer eventueele plan
nen zijn vastgesteld en' goedgekeurd.
D© zaak zou anders staan als bij intrek
king van het besluit van 1917 het Ge
meentebestuur van Goes gereed stond,
met een eïgen plan!. Daarvan is echter
niets bekend. Wij hebben' wel gehoord
van geheime vergaderingen' hieromtrent,
maar omtrent eventueele planlnen lekte
niets uit.
En zoo bestaat de kans dat big verwer
ping van het voorstel van! Ged. Staten, de
zaak der electrificatie weer voor onafzien-
baren tijd van de baan is, tot schade
van een groot deel der bevolking.
Wat ons in booge mate ongewenscht
schijnt.
Er dienen Plu eindelijk eens spijkers
met koppen geslagen te wordett.
Hitte In Frankrijk.
Ook Frankrijk heeft op het oogenhlik
onder een hittegolf te lijden. Gisteren wees
de thermometer te Parijs een temperatuur
van 30 tot 32 graden Celsius in de scha
duw aan. In Zuid-Frankrijk werd zelfs
een temperatuur van 35 graden in de
schaduw geregistreerd.
Volgens mededeelingen van het meteoro-
logsch instituut te Parijs zal het warme
weer voorloopig nog wel aanhouden.
Door de droogte is in verschillende stre
ken aan den landbouw groote schade toe
gevoegd. De rivier. Doubs is uitgedroogd
en talrijke fabrieken, die hun waterkracht
van deze rivier betrekken, moesten het be
drijf stop zetten.
Op vele plaatsen begint gebrek aan
drinkwater te komen.
De geredden van de Italia.
Nu de groep Viglieri gered is, zijn er
voorloopig van de bemanning van de Ita
lia, die op de laatste Poolvaart zestien
koppen telde, acht man gered, twee zijn
er overleden en zes man worden er nog
vermist. Dat zijn de menschen, die met
het hulsel, dat later in brand gevlogen
schijnt te zijn, zijn weggedreven en op wier
behoud heel weinig kans bestaat.
De gro8p Alessandri gevonden? Amundsen
Is misschien bij haar.
Naar uit Spitsbergen verluidt, zou het
gisteren gelukt zijn, ook de groep van het
luchtschip op het ijs te ontdekken. Vol
gens een ander bericht zou hier van
Amundsen sprake zijn. Een officieel be
richt is hieromtrent echter nog niet ont
vangen.
Het Russische Telegraafagentschap
deelt mede, bericht te 'hebben gekregen, dat
de groep-Alessandri, die met het lucht
schip Italia van de groep-Nobile was weg
gedreven, zich op 80 graad 45 min. N.B.
en 30 graad 31 min. O.L. bevindt.
Bekende Poolonderzoekers achten het
met Nansen waarschijnlijk, dat Amund
sen de groep-Alessandri heeft bereikt en
zich bij haar bevindt.
De groep Sora gered?
Volgens een te Konngsbaai ontvangen
bericht moet kapitein Sora gisterochtend
door de Krassin zijn opgenomen.
Een kruitmagazijn In de lucht.
Gisteravond brak te Bordeaux brand uit
in het kruitmagazijn van Bergerac. Het
onheil nam direct groote afmetingen aan.
Vele vaten en kisten kruit vlogen in de
lucht. Verscheidene personen werden ge
wond. Men weet niet, of er menschen ver
mist worden. Verscheidene gebouwen wer
den verwoest. De aangerichte schade is
groot. De aangrenzende huizen werden
ontruimd. Twee terpentijnfabrieken kon
den worden gered. Een begin van -brand
in een gasfabriek werd snel gebluscht.
De hitte In Duitschland.
Te Berlijn steeg gisteren de thermome
ter tot 34 graden in de schaduw. Het was
de warmste dag van het jaar.
Korte berichten.
Te Guneo is een bioscoop ingestort.
Daarbij werden 12 personen beclolven. Tot
dusver kon slechts een. lijk worden gebor
gen.
De reis van de Koninklijke familie.
Het Noorsch telegr. bureau te Oslo
meldde d.d. 10 Juli:
Koningin Wilhelmina en prinses Julia
na met hun gevolg vertoeven nog in het
Hotel Fafor in Guldbrandsdal. Het weer is
over het algemeen -gunstig geweest, maar
vrij koud. De Koningin heeft iederen dag
korter of langer wandelingen en autotoch -
ten gemaakt. Gisteren heeft het hooge ge
zelschap Rövringer per auto bezocht en is
vandaar naar beneden gewandeld. De Ko
ningin houdt zich veel bezig met het schil
deren van berglandschappen.
Waarschijnlijk zal H. M. het Fafor Ho
tel heden (Zaterdag 14 Juli) verlaten.
Over het verder verloop van de reis staat
nog niets vast, maar men denkt, dat de
Koningin eerst Jotunheimen zal bezoeken
en vandaar zich naar de een of andere
plaats zal begeven, die verder op den
spoorweg naar Bergen gelegen is. Waar
schijnlijk zal H. M. via Bergen naar Ne
derland terugkeeren. Mogelijk is, dat zij
nog twee of drie weken in Noorwegen
blijft. Gedurende haar uitstapje naar
Noord-Noorwegen reisde H. M. met het
stoomschip Moskau. Toen zij van boord
ging, schonk zij den kapitein een bijzonder
fraaie zilveren sigarenkoker, als dank
voor zijn goede zorgen gedurende de reis.
AufobusdiRnsfen.
Het Koninklijk Nederl. Landbouw-Co-
mité, de Ghr. Boeren- en Tuindersbond in
Nederland en de R.-K. Nederl. Boeren- en
Tuindersbond sdhrijven in een adres aan
den minister van waterstaat o. m. het vol
gende:
Het is niet gemakkelijk, het al of niet
noodzakelijke van geoncessioneerde auto
busdiensten te beoordeelen en het is daar
om zeer toe te juichen, dat aan Gedep.
Staten der provincies het recht is toege
kend, de betreffende vergunningen te ver-
leenen.
Door voorafgaand overleg met specifie
ke lichamen en organisaties, waaronder
ook landbouworganisaties, is bij het uit
reiken der vergunningen een zeker
systeem gevolgd, waarbij het doel is ge
weest te komen tot een economische ver
deeling der verkeersmogelijkheden. Daar
bij is natuurlijk niet uit het oog verloren
de belangrijke functie, die spoor- en tram
wegen vervullen op het platteland. Naast
personenvervoer is, althans wat den land
bouw betreft, het goederenvervoer per
spoor en tram van veel belang.
Over het algemeen zijn dus Gedep. Sta
ten goed op de hoogte met de verkeers-
belangen ten plattelande.
Van de beslissingen van Gedep. Staten
staat beroep open bij de Kroon. Nu is ge
bleken dat de directies der hierbij betrok
ken spoor- en tramwegen in onderschei
dene provincies op groote schaal gebruik
maken van hun recht van beroep tegen de
beslissingen van Gedep. Staten, met als ge
volg dat verscheidene dezer beslissingen
vernietigd zijn en de betrokken autobus
diensten moeten worden opgeheven. Dit is
zelfs in die mate geschied, dat op het plat
teland vrij algemeen de meening verbreid
is, dat er met de belangen van de exploi
tanten van spoor- en tramwegen meer re
kening wordt gehouden dan met die der
autobusdiensten, welke laatste parallel
loopen met die van het verkeer ten platte
lande.
Om deze redenen verzoeken adressanten
den minister te willen bevorderen, dat zoo
min mogelijk van de door Gedep. Staten,
op grond van bekendheid met plaatselijke
toestanden en behoeften, voorgestelde re
gelingen van het autobusverkeer worde af
geweken, opdat zoo min mogelijk achter
stelling plaats hehbe van de verkeersbe-
langen ten plattelande bij de belangen van
tramdiensten, welke vaak slechts met be
hulp van overheidsbijdragen, en dan nog
in zeer onbevredigenden toestand, in stand
gehouden worden.
Invoer uit Nederland in Indië.
De directeur van Landbouw in NecL-
Indië, informeerde bij de handelsvereni
gingen naar de oorzaken van den achter
uitgang van Nederland's aandeel in den
invoer van Indië.
De Handelsvereeniging te Soerabaja
wees, naar aanleiding hiervan, in de eer
ste plaats er op, dat de statistieken in
vroegere jaren niet betrouwbaar waren
Zij meent derhalve, dat het hooge percen
tage van Nederland in 1913 niet juist is.
Het is echter zonder twijfel, dat Japan een
groot afzetgebied in Indië heeft veroverd
ten 'koste van Nederlandsche en Engelsche
goederen. In verband hiermede wijst de
vc.reeniging op een verschijnsel van alge-
meenen aard, namelijk de verschuiving
van den handel van het "Westen naar het
Oosten, welk verschijnsel blijvend wordt
geacht.
Nederland's aandeel in den invoer van
manufacturen slonk in 1927 3 pet., dat
van Engeland 0.6, en van Japan 3 pet,
zoodat het Nederlandsche verlies niet is
opgenomen door Japan, maar door andere
handen, bijvoorbeeld door Zwitserland, Ita
lië, China enz. Ten aanzien van de weef-
cn naaigarens, ongebleekt katoen, geverfd
en gedrukt katoen is de afneming voor
Nederland 2,6 pet. tegen een toeneming
van Japan van 8 pet. Voorts wordt de
markt voor het grof aardewerk, die voor
den oorlog vrijwel geheel in handen van
Nederland was, thans bijna heheerscht
aoor Japan. Het Nederlandsche fabrikaat
is sterk achteruitgegaan, niet alleen tegen
over het Japansche, maar ook tegenover
het Duitsche en Belgische fabrikaat.
De vereeniging wijst erop, dat de sterio-
tiepe aanhaling van „lagere productiekos
ten" ten opzichte van de Japansche con
currentie in dit geval alle kracht mist,
aangezien de Nederlandsche nijverheid
cok door Duitschland en België overvleu
geld wordt. Tenslotte wordt er op gewezen,
dat hoewel de uitvoer van Nederland naar
Indië is gedaald, de totaal-uitvoer van Ne
derland toch is toegenomen.
Ziektegevallen aan boord van
de „Insulinde".
De directie van den Rotterdamschen
Lloyd deelt mee, dat zij de heeren prof. dr
P. Th. L. Kan, prof. dr G. J. W. Koole
mans Beynen Jr. en pTof. dr P. C. Elu be
reid heeft gevonden, zich in commissie te
vereenigen, ten einde een onderzoek in te
stellen naar de ziektegevallen, voorgeko
men op het stoomschip „Insulinde".
Het lid van den Indischen Volksraad de
heer Aay heeft schriftelijk aan de regee
ring gevraagd, of zij bereid is, een ernstig
onderzoek te bevorderen naar de oorzaak
van de vele sterfgevallen aan boord van de
„Insulinde" en naar alles wat daarmede
samenhangt, als de behandeling, den voor
raad medicamenten aan boord, enz.
De Jurgensfabrieken te Ose.
Naar gemeld wordt is aan het technisch
personeel van een smederij en de bank
werkers van de firma Jurgens te Oss aan
zegging gedaan, dat zij binnen 13 weken
naar ander werk moeten uitzien, daar deze
afdeelingen worden opgeheven.
Ook verschillende opzichters kregen
zulk een aanzegging.
veroorzaakt vaak Hevige Hoofdpijneen
paar Mijnhardt's Hoofdpijntabletten doen
deze spoedig bedaren. In Buisjes 60 en 30 ct.
Bij Apoth. en Drogisten.
De Eerefe Kamer.
Besmettelijke zleiden.
De Eerste Kamer heeft gisteren na af
handeling van enkele kleinere ontwerpen, het
wetsontwerp tegen besmettelijke ziekten be
handeld.
Mevr. P o t h u i s S m i t (S. D.) ver
klaarde, dat de sociaal-democratische fractie
tegen dit ontwerp zal stemmen. Spr. betoogde,
dat bij overrompeling door het amendement-
Bijleveld de vrijstelling van vaccinatie wegens
gemoedsbezwaren in het ontwerp is opge
nomen. Daardoor is de thans voorgestelde
regeling onaannemelijk geworden.
De heer Van E m b d e n (V. D.) had
bedenkingen tegen den uiterlijken vorm van
het wetsontwerp. Het ontwerp is juridisch
slecht geformuleerd, vermoedelijk tengevolge
van de wijziging, welke het bij de behan
deling in de Tweede Kamer heeft ondergaan.
De Minister van Arbeid, Handel
en Nijverheid (de heer Slotemaber de
Binnenland.
Het wetsontwerp op de besmettelijke
ziekten door de Eerste Kamer aangeno
men.
Ernstige mijnramp iü Zuid-Limburg.
De reis van de Kon. Familie.
Buitenland.
Hitte in Frankrijk en' Duitschland.
Ook de laatste groep van 'de Italia
met Amundsen gered?
OP AANVRAGE WORDT U GRATIS TOEOE*
ZONDEN DE BROCHURE OVER GRANULINK,
HET MIDDEL VAN DR. J. H. VAN GRAFHORST,
ARTS, TEGEN TUBERCULOSE EN KLIER.
ZIEKTE. Mldd8lburg.ch8.tr,Pl7, Schavenlngar».
Bruine) was van meening, dat de geestes
vrijheid van ons volk een goed is, waaraan
alleen in het uiterste geval mag worden
getornd. De kring, waarover het bij de vrij
stelling wegens gemoedsbezwaren gaat, is ech
ter zeer klein. j
Het aantal personen, dat in Nederland op
grond van hun godsdienstige overtuiging af-
keerig is van inenting, is buitengewoon ge
ring. Het gevaar voor encephalitis staat, naai
spr. verder opmerkt, geheel buiten dit ont
werp. Daarover zal te spreken zün, wanneei
spr. den tijd gekomen acht om te komen
met een. voorstel tot verlenging van de op
schorting van de vaccinatie.
Wanneer het onderhavige ontwerp wordt
aangenomen, dan zal het gevolg daarvan zijn,
dat de regeering meer invloed krijgt op da
bestrijding van besmettelijke ziekten, m.a.w.
dat deze bestrijding veel zal worden ver
gemakkelijkt.
De heer Polak (S. D.) achtte de opvat
ting van den minister, dat het aantal ge
moedsbezwaarden in ons land uiterst gering
is, nogal optimistisch. Spr. wil toegeven, dat
men een gemoedsbezwaar moet eerbiedigen,
tenzij de erkenning van dat gemoedsbezwaar
een gevaar schept voor andere personen.
En nu staat vast, dat de erkenning van
gemoedsbezwaren tegen vaccinatie een buiten
gewoon groot gevaar oplevert voor de geheele
samenleving. Al moge dan ook het aantal
gemoedsbezwaarden niet zoo groot zijn, het
bovengenoemde gevaar is te ernstig, dan dat
men1 met die gemoedsbezwaren zou mogen
rekening houden. De Btelling van den minis
ter kan spr. dan ook niet anders dan licht
vaardig noemen.
Wanneer men steeds zou moeten tegemoet
komen aan gemoedsbezwaren, dan had men
ook rekening moeten houden met de bezwaren
bv.. van Kees Boeke tegen belastingbetaling.
De Minister merkte naar aanleiding van
dit laatste op, dat het bezwaar van Kees
Boeke tegen het betalen van belasting slechts
een secundair bezwaar is gericht tegen de
opvatting, dat de overheid het recht heeft
om de onderdanen verschillende verplichtingen
op te leggen.
De heer D o b b e 1 m a n n (R. K.) verklaar
de tegen het wetsontwerp te zullen stemmen,
omdat naar zijn meening de kwestie der ge
moedsbezwaarden op andere wijze had moe
ten worden geregeld.
Het wetsontwerp werd daarna aangenomen
met 18 tegen 14 stemmen. Tegen stemden
de leden: Lindeijer, Polak, Hermans, Koster,
Ossendorp, PothuisSmit, Rink, van Emb-
den, Danz, Wibaut, Smeenge, Dobbelmann,
Franssen en Rugge.
Diverse ontwerpen.
Bij het ontwerp inzake de intellectueele tos
nadering met België betoogde de heer B r i t
(A. R.), dat de bedoeling van het verdrag
is, in Nederland Fransche cultuur te brengen.
Ons land heeft daaraan geen behoefte en
wenscht niet betrokken te worden in den
taalstrijd van België.
Minister Waszink achtte de conclusie van
den heer Briët niet juist, - aangezien België
zich ook tot andere landen wendde. België'»
initiatief was een daad van wijs beleid.
Het ontwerp werd z.h.s. aangenomen.
Bij de aan de ordestelling van het verdrag
betreffende het toezicht op den internatio
nalen handel in wapenen vroeg de heer v.
Embden (V. D.), waarom geen bekrach
tiging wordt gevraagd van het andere deel
van het verdrag, n.l. dat betreffende den che-
mischen oorlog.
Minister Lambooy zette uiteen, dat. met
de ratificatie gewacht dient te worden, tot
dat de besprekingen omtrent de waarborgen
geëindigd zijn.
Het ontwerp werd aangenomen, evenals nog
eenige wetsontwerpen, waaronder de wijziging
van de Pensioenwet.
De Kamer ging tot nadere bijeenroeping
uiteen.
