No. 235 Vrijdag 6 Juli 1928 42e Jaargaog
A /KT
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Directeur-Hoofdredacteur: VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
R. ZUIDEMA.
Postrekening No. 44455.
WW mL iiiijffiir - -A Abonnementsprijs:
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. iH j iHtt g|K| jr 1 VA j^SgH gföjjr JÊÊ Jwj!ïP| ^er maanden» franco per post, f 3.
ve Zeeuw -
Prijs der AdvertentiSn:
Bijkantoor te Middelburg: Hf ®|ji --vfcF 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct<
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259. WÊÈffflT fc'8 Bij abonnement belangrijke korting.
Het noodweer in Duftsdnland.
Tijdens een kortstondig onweder, ge
paard met een hevigen stortregen werd
de omgeving van Breslau door een wind
hoos geteisterd. Vooral in de streek van
Pirscham werden groote verwoestingen
aangericht.
Ook boven Opper-Silezië woedde een
zwaar onweer gepaard gaande met storm.
De vliegtuigenloods te Gleiwitz werd
zwaar beschadigd; de vliegtuigen, welke
hier waren ondergebracht, werden door
elkaar geworpen en liepen groote schade
qp. Ook werden een paar personen ge
wond.
Het treinverkeer ondervond groote ver
traging.
Het hevigst woedde de storm in Oost-
Opper-Silezië, waar groote schade aange
richt werd. Er zijn daar ook menschea-
levens te betreuren.
Over de groote uitgestrektheden ligt het
graan plat tegen den grond.
Luxemburg en de aangrenzende Duït-
sche gebieden weiden ook bezocht door
een zwaar onweer, gepaard gaande met
hagelslag. Op de wijnbergen van het Mid
den Moezelgebied werd groote schade aan
gericht.
Te Berlijn is de brandweer niet minder
dan 350 maal opgebeld om hufrj te ver-
leenen. In het geheel zijn ongeveer 20
personen gewond, van wie verscheidene
ernstig.
Te Pgiskaretscham stortte een steen
bakkerij in. Een persoon werd daarbij
gedood, terwijl er 3 ernstig gewond wer
den.
Te Zawada viel een schoorsteen op een
autogarage, waar arbeiders toevlucht te
gen het noodweer hadden gezocht. Vier
personen werden daarbij gewond, een zoo
ernstig, dat hij kort daarop overleed.
Te Königshütte werden in een fabriek
i> kranen door den wind opgenomen en
50 M. ver weggeslingerd. Een der kra
nen kwam op een huis terecht, dat ge
heel vernield werd.
Er zijn verscheidene personen gedood
of gewond. Het juiste aantal kon nog
niet worden vastgesteld.
Een Engeisch luchtschip.
Vele Engelsche parlementsleden èn de
hooge commissarissen der dominions heb
ben gisteren het Engelsche luchtschip R
100, "dat een inhoud van 5.000.000 fcub.
voet heeft, op het Howden Aerodrooon in
Yorkshire bezichtigd.
Het luchtschip is even groot als een
trans-Atlantisch stoomschip, en voorzien
van groote, met tapijten belegde trappen,
eetkamers, enz., en geheel als een hotel
ingericht.
De zes Rolls Royce Condor motoren,
zijn langdurig beproefd en jjadat itog an-
'dere proeven gedaan zullen zijn, zal het
luchtschip uit de groote loods te voor*
schijn komen en naar het luchtstation van
Cardington vliegen, waar het aan een hier
toe bijzonder opgerichte mast zal worden
gemeerd.
Waarschijnlijk zal het luchtschip in hef
begin van den herfst een vlucht naar Ca
nada ondernemen. Kapitein Scott, die per
luchtschip reeds een reis over den Atlan-
tischen Oceaan heen en weer heeft ge
daan, zal naar men verwacht het bevel
over het luchtschip voeren.
Noodweer boven Polen.
Woensdagavond en gisternacht woedde
boven Polen een onweer, gepaard met
storm, waardoor groote schade door blik
seminslag werd aangericht en talrijke per
sonen werden gewond. Op 'tWarschau-
sche militaire vliegveld IMokotow wer
den door den storm vier vliegtuigen ver
nield en 15 beschadigd.
Bijna alle telefoonverbindingen, welke van
Warschau uitgaan, zjjn verbroken.
Loewenstein. f
De plotselinge dood van den bankier
Loewenstein, waarvan wij' gisteren mel
ding maakten, zal stellig niet nalaten,
een zekere mate van opschudding in de
financiëele wereld te veroorzaken. Want
afgescheiden nog van de huiveringwek
kende tragiek, waaronder deze bedrijvige
zakenman het leven liet, heeft zijn dood
'voor ide zakenwereld een verontrustende
beteekenis, nu hij zoo plotseling gekomen
is op een oogenblik, waarin de scheppin
gen van Loewenstein zich klaarblijkelijk
in groote moeilijkheden bevonden.
Volkomen betrouwbare berichten zjfn er
den laatsten tijd niet meer betend gewor
den, doch wie geen vreemdeling is in heit
financiëele Jeruzalem, had wel voldoen
de aanwijzingen, om althans te veron
derstellen, dat er in Loewenstein's zaten
een gevaar voor vastloopen bestond.
De vijandschap, die hem allengs be
gon te omringen, heeft uit den aard deï
zaak ook geleid tot allerlei ondergromd-
sche stroomingen. Deze kwamen tot uiting
in de krachtige daling op de internationale
fondsenmarkten, van bijna a'Ie effecten,
bij welke Loewenstein betrokken was.
Bovendien bleek het, dat de poiginjgetn
tot mohiliseering van een gedeelte van
Loewenstein's bezit op groote moeilijk
heden stuitten, waardoor de daling van de
aandeelen een "nieuwen prikkel kreeg.
Het samenvallen van allerlei factoren
beteekende voor menigeen de bevestiging
van de reeds eenigen tijd Ioopende -ge
ruchten, omtrent den gespannen financi-
ëelen toestand van Loewenstein.
Z.ooals te voorzien was, bracht hot
nieuws van de tragische verdwijning van.
Loewenstein op de beurs te Brussel een
groote opschudding teweeg. De beurs com
missie kwam onmiddellijk bijeen en h,ad
een onderhoud met de leden der familie
Loewenstein. Maatregelen werden getrof
fen 'ten einde een al te snelle daling der
fondsen, waarbij de verdwenen financier
geïnteresseerd was, te voortomen. Vol
gens geloofwaardige berichten te Brussel
ontvangen zou de Bank Schroeder de ge
heele positie van Loewenstein, groot 11
mil-lioen pond sterling hebben overgeno
men, zoodat geen enkel stuk op de markt
zou worden geworpen.
Reuter seint uit New-York, dat de effec
tenbeurs aldaar blijkbaar zonder invloed
van het bericht van den dood van Loe
wenstein opende. Kunstzijde-aandeeïen en
de andere tot de groep-Loewenstein be-
hooiende fondsen varieerden slechts wei
nig en de wisselkoersen op België en
Frankrijk blijven prijshoudend.
Alle bladen wijden kolommen aan Loe-
wensteip en zijn geheimzinnige verdwij
ning, welke even fantastisch is als zijn
geheele bestaan het steeds was.
Loewenstein, die den leeftijd van 51
jaar heeft bereikt .was op 19-jarigen leef
tijd als opvolger van zijn vader, een Brus-
selsche wisselagent, op de beurs geko
men. Verstandig en zeer ondernemend,
wist 'hij zijn wisselkantoor tot bloei te
brengen -en ging hij zich weldra in elec-
triciteitszaken specialiseeren. Het lot was
heim gunstig en weldra nam hij een aan
zienlijke plaats in.
Thans staan we bij het eind van een
tragisch bestaan, een strijd om de wereld
macht, zonder pauze, zonder lichtpunt,
Loewenstein moge groote kapitalen ver
diend hebben, ook zijn verliezen zijn groot
geweest.
Is hier een ongeluk gebeurd, of heeft
hip' den weg gegaan van hen, die geen
hoop meer hebben, hij, de rijke, maar
toch eigenlijk zoo aime financier?
Wij weten het niet, en zullen hef wel
licht nooit weten.
Andrew Holt, een financiëele vriend
van Loewenstein, verklaarde, dat Loe
wenstein voor zijn vertrek in de beste
gezondheid was en zeer goed gestemd.
Hfj1 verwierp elke gedachte aan iets an
ders dan een noodlottig ongeval. De heer
Holt zette uiteen, hoe licht men zich
in het vliegtuig van Loewenstein ver
gissen kon in de deur en uit het vlieg
tuig kon vallen.
Van andere zijde wordt echter de op
vatting over de verwisseling van deu
ren in twijfel getrokken. Er wordt op
gewezen, dat de uitgangsdeuren bij alle
vliegtuigen zoo aangebracht zijn, dat ge
durende de vlucht de opening wegens
den luchtdruk slechts met vrij1 groote in
spanning mogelijk is. Loewenstein 'had
dus, ais hij gedachtenloos gehandeld zou
hebben, zga vergissing dadelijk moeten
inzien.
Hittegolf in Amerika.
Een hittegolf, die in het geheele gebied
der Ver. Staten woedt, heeft, naar de Tel.
meldt, talrijke slachtoffers geëischt. Voor
al Chicago heeft hiervan te lijden, waar
naar gemeld wordt vijftien personen zijn
gestorven, tien onmiddellijk ten gevolge
van de hitte; de anderen verdronken, ter
wijl zij trachtten in rivieren en meren ver
koeling te vinden. Te Boston 'zijn zes per
sonen door verdrinking om het leven ge
komen, terwijl aan de Pacific-kust zeven
menschen zijn gestorven. Een hevig on
weer heeft te New York eenige verlichting
gebracht; hier zijn vier dooden te betreu
ren. Denver heeft drie slachtoffers, Kan
sas City één.
Noodlanding in Marokko. De vliegers
gevangen genomen.
Volgens sen telegram uit Casablanca
moest, tusschen Jubi en Casablanca, een
Fransch postvliegtuig van den Frankrijk
Zuid-Afrika-dienst, dat den weg was kwijt,
geraakt, 'ten Oosten van Jubi, in een
door Marokkanen bewoond gebied, een
noodlanding maken.
De beide vliegers, van wie reeds een
vroeger in handen der Marokkanen was
gevallen, werden gevangen genomen. De
stam verlangt een losgeld. Onderhande
lingen over de invrijheidstelling worden
gevoerd.
Korte berichten.
Te Deutsch-Eylau gingen vijf per
sonen uit zeilen. In de nabijheid van
Schönbof sloeg de boot tengevolge van
den plotseling opstekenden storm om.
Drie opvarenden verdronken, terwijl de
booteigenaar en een ander opvarende zich
konden redden.
De Duitsche rijksdag heeft de goed-
keuringsformule der achter de regeering
staande partijen met '261 tegen 134 stem
men en 28 onthoudingen aangenomen.
Tegen stemden communisten, nationaal
socialisten, Duitsch-nationalen en christe-
lijk-nationalen en boerenpartij. De econo
mische partij en eenige kleine groepen
onthielden zich, van stemming.
Zooals gewoonlijk, hebben er bij de
viering van den onafhankelijkheidsdag in de
Vereenigde Staten weer verschillende on
gelukken door het onvoorzichtig omgaan
met vuurwerk plaats gehad. Te Lamar
in den staat Missouri zijn 14 personen
ernstig gewond. In 't geheel zijn 69 per
sonen door ongelukken gedood.
Coolidge heeft gisteren den natio-
nalen feestdag, onafhankelijkheidsdag, en
tevens zijn zes en vijftigsten verjaardag
gevierd door twee forellen tegelijk te van
gen. Daarna ontving hij; de journalisten
in ^ijn zomerverblijf, waar hij hen op
zijn verjaardagstaart onthaalde.
'Volgens berichten uit Detroit zijn
tengevolge van de aldaar sedert drie da-
gep heerschende hitte drie nersonen ge
dood.
Nederland en België.
Volgens den diplomatiekenl medewerker
van de „Daily Telegraph" mag' verwacht
worden, dat zeer spoedig de onderhan
delingen tusschen Nederland en België
over de Schelde zullen hervat worden.
De schrijver constateert, dat bij' de voor-
looipige gedachtenwisseling over deze aan
gelegenheid de Nederlandsche regeeiri'nig
de verzekering van haar goeden wil in
deze heeft hernieuwd en niets liever
wenscht, dan deze quaestie op1 vrieixd-
-schappelijke wijze op „e lossen. Neder-
Ianld's initiatief wordt niet alleen door
België op prijs gesteld, maar ook door
Engeland; welks traditionleeto belangstel
ling voor de Schelde nog onverminderd is.
In de betere Nederlandsche kringen,
zegt de schrijver, begint de opinie door
te dringen dat de naijver tusschen Ant
werpen ,en Botterdam niets goeds, voor
spelt voor den handel van! deze beide
steden en dat samenwerking tusschen deze
groote havens veel beter de belangen]
zou dienen van' b'eide landen als van
geheel Europa, terwijl de aanstaande her
ziening van! de conventie van v Mannheim
de overeenstemming inzake het Bel
gischBiederlandsch verdrag zeer urgent
maakt
Naar aanleiding van] dit bericht wordt
van Belgische officieele zijde medege
deeld ,dat omtrent deze onderhandelin
gen niets p'ieuws valt te melden. De mi
nister van huitenlapdsche zaken, Hymans,
zal morgenmiddag echter in de Kamer
hij de opening van de algemeene be
schouwingen van' de begrooting van zijn
departement, een groote rede 'houden!,
(waarin hij zich vrij uitvoerig over de
Nederlandsch—Belgische verhoudingen zal
uitlaten.
Eerste Kamer.
Op de agenda voor de tegen Donderdag
12 dezer des morgens 11 uur bijeenge
roepen vergadering; der Eerste Kamer ko
men o.m. voor het z.g. klompenwetje,
de ontwerpen tot wijziging van de
Dienstplichtwet, begrooting Wegenfonds
1928, voorzieningën! tegen besmettelijke
ziekten, wijziging vain de strafwetten ten
aanzien van personen, bij wie tijdens
het begaan van het feit gebrekkige ont
wikkeling of ziekelijke storing van de
geestvermogens bestond; goedkeuring van
het verdrag met België betreffende intel-
lectueele toenadering tusschen beide lan
den; machtiging tot het sluiten van over
eenkomsten als bedoeld in de Indische
Mijnwet, met de Bataafsche Petroleum-
Mij; gemeentelijke indeeling Zuiderzeege
bied; wijziging van de kieswet; goedkeu
ring van het verdrag nopens het toezicht
op den internationalen handel in wape
nen, munitie en oorlogsmaterieelen; wij
ziging Pensioenwet 1922; ontwerp Bedrij-
venwet.
Steekpenningen.
Het hoofdbestuur van het Nationaal ver
bond van gemeente-ambtenaren in Neder
land, heeft aan de gemeentebesturen een
adres gericht waarin het er op aandringt
dat in een algemeene verordening het
aannemen van steekpenningen verboden
wordt.
Mr P. Rink.
In den toestand van het 'Eerste Kamer
lid mr P. Rink is thans zoodanige gun
stige wending gekomen, dat de heer Rink
gistermiddag voor het eerst na gerui-
men tijd weer een wandeling heeft ge
maakt.
DeRijksverzekeringsbank.
Naar wij uit goede bron vernemen],
zal de president-directeur van' de .Rijks
verzekeringsbank, de heer V. Noest, bin-
penkort uiterlijk o|p 1 Januari 1929
als zoodanig aftreden wegens het berei
ken van den 65-jarigen 'leertijd.
DE VRIJE UNIVERSITEITSDAGEN.
(Vervolg van de algemeene vergadering.)
Prof. Ridderbos verder de sprekers
beantwoordend, merkt nog in antwoord
aan Prof. van Schelven op, dat het stel
len van vragen toch niet verboden is. De
bezwaren van Prof. van Schelven zg'n
louter van formeelen aard.
(Prof. v. Schelven interrumpeert,
dat zijn bezwaar is, dat directeuren en
curatoren op een algemeen gestelde vraag
concrete handelingen hebben .doen .vol
gen.)
De v o o r z. zet deze zaak nader uiteen
en leest de gestelde vragen voor. Als
men ze nauwkeurig leest, dan ziet men
dat er niet een concreet geval gesteld is,
maar dat moet worden onderzocht, of er
zulk een geval is.
Prof. Ridderbos eindigt met zijn
blijdschap uit te spreken, over de groote
instemming, dio het rapport gevonden
heeft.
Hierna wordt gepauzeerd.
Na de pauze wordt de vergadering her
opend met het zingen van Psalm 866.
De groote zaal is nu overvol.
De v o o r z. deelt mede, dat in de vac.-
Idenburg tot bestuurslid 'gekozen is do
heer J. Schouten met 111 stemmen, te
gen 10 op den heer Bos, 1 op den heer
Bolt en 1 blanco.
De voo rz. spreekt in warme bewoor
dingen zijn dankbaarheid uit voor aiïes
wat de heer Idanburg voor de vereeni-
ging "deed.
Tot lid van de Commissie van toezicht
op het geldelijk beheer blijkt gekozen te
zijn de heer J. Balhuizen te Amsterdam.
Hierna wordt de bespreking over het
rapport voortgezet.
Ds Hum melen (Zutphen) wenscht
een meer duidelijke uitspraak en stelt
daarom voor aan conclusie II toe te
voegen: zooals de Geref. Kerken ook
ten opzichte van Gen. 2 en 3 hebben
uitgesproken.
Mr. Damb rink zet nog nader zijn
standpunt uiteen.
Mr van Andel (Middelburg) dankt
de Commissie voor het rapport en prof.
.Ridderbos voor de wijze waarop hij) het
standpunt van de Commissie heeft uit
eengezet. i i T f|
Spr. bestrijdt dan (het standpunt van
Ds Hagen. De Geref. Kerken in H. V.
hebben geen enkel besluit genomen waaT-
uit blijkt, dat het gezag van de Heilige
Schrift is prijsgegeven. Uit het feit, dat
iemand tot dat verband behoort, volgt
niet, dat hij het met de uitspraken van
enkele predikanten in die kringen eens
is. Spr. acht het noodig, dat de zelfstan
digheid van de Vereen, wo-rdt gehand
haafd, daar we anders op het Roomsche
pad gaan, waartegen Dr K. zoo krachtig
gewaarschuwd heeft.
Ds Schouten (Amsterdam) "dacht,
toen hij de tweede conclusie las: dat zegt
heel veel of het zegt niets.
Uit de nadere toelichting van Prof. 'Rid
derbos is nu wel gebleken, dat men er
toch wel iets mee kan doen. Hij is dank
baar voor de mededeeling van Curato
ren en Directeuren, die het noodig heb
ben geacht, een onderzoek in te stellen
of er 'hier een concreet geval is. Nu
zij op dit punt diligent zijn, kan de ver-
eeniging tevreden zijn en rustig afwach
ten. Spr. dient een motie in, waarin de
vereeniginig haar vertrouwen in curatoren
en directeuren en haar dankbaarheid voor
de afgelegde verklaring uitspreekt.
De heer G ij: b en ('s-Gravenhage) zegt,
Binnenland.
Dr Folmer te Driewegen door den trein
overreden en gedood.
De jaarvergadering der V. U. te Middel
burg.
De autobuskwestie GoesWolfaartsdijk.
Groote brand te Amsterdam.
Buitenland.
Het overlijden van Loewestein.
Noodweer in Duitschland.
De vlieger Tornberg gered?
dat ons volk alleen wil weten, of de
professoren onverbiddelijk vasthouden aan
Gods Woord. Dat moeten we weten, en
Spr. dient daarom een motie in waarin
een onderzoek m deze richting gevraagd
wordt.
Ds Hagen (Delft) heeft tegen het
rapport geen bezwaren, maar hij; acht
de methode die door curatoren en direc
teuren gevolgd is, niet juist. Er was geen
reden alle professoren vragen te stellen
maar wel moet tot het eind onderhandeld
worden met hen, die zich bij "het H. V".
hebben aangesloten. Het gaat om de hand
having van het Schriftgezag.
Prof. Ridderbos beantwoordt de
sprekers. Hij' ontkent, dat de opdracht
van de vorige vergadering verkeerd zou
zijn geïnterpreteerd.
Het gaat hier om zeer gewichtige din
gen om de handhaving van het 'Schrift
gezag, maar wij. moeten de zaak zuiver
stellen en trachten alle verwarring te voor
komen. Daarom acht hij1 de motie van
Ds Hummelen ongeraden.
De vrees van Mr van Andel, dat de
Vereen, door zich aan een of andere
Kerk te binden op het Roomsche pad
zou komen, deelt hij niet, maar daar
mee zouden we wel een geheel andere
koers inslaan, waarvoor statuten-wijziging
noodig zou zijn.
Spr. ontkent, dat er een tegenstelling
zou zijn tusschen wat hij zeide en hel
standpunt van curatoren, dat hij' volkomen
deelt.
De motie van den heer Gijben acht
spreker niet noodig. Wat hij vraagt is
wezenlijk hetzelfde, als door de Commis
sie is voorgesteld.
Het bezwaar van Ds Hagen acht spr.
niet gegrond. Hij' zou 't gewenscht achten,
het (hier behandelde in een motie vast
te leggen en daarom heeft hij tegen de
motie-Schouten geen bezwaar.
De V o o r z. merkt nog op>, aan het
adres van Ds Hagen, dat 't zoeken' van
directeuren en curatoren van meetaf is
geweest, den rechten weg te bewandelen.
Zij hebben niemanld willen treffen, maar
er is ook geen streven geweest iemanid
te sparen ,die op grond van) de begin
selen niet gespaard mocht worden.
Nu heeft één der hoogleeraren aart
het verlangen van! directeuren en curato
ren voldaan. Daarmede is deze zaak dus
afgedaan. Met twee andere hoogleerarem,
waarvan de een onbevredigend antwoord
de, terwijl het antwoord van den ander
niet geheel duidelijk was, zal nog nadeï
worden gesproken.
De heer Gij ben trekt zijn motie in.
Ds Hummelen is niet geheel tevre
den gesteld, maar is, om verkeerde ge
volgtrekkingen te voorkomen', bereid zijn
motie in te trekken.
De motie van Dis Schouten wordt hier
na met op 2 na algemeene stemmen
aangenomen. Applaus.
De v o o r z. zegt, dat dit een! moment
van groote beteekenis is in 't leven der
vereen. Hij dankt allen. die tot dit resul
taat hebben meegewerkt. Elr was hier
een sfeer van rustig vertrouwen en Sjpr.
acht dit van groote beteekenis.
We zijn nu zoover, zegt Spr., dat deze
zaak gekomen Is op1 de wissel, waarop
ze behoort. Curatoren zullen n'u zoo noo
dig met de betrokkenen spreken en na
gaan of er concrete dingen zijn die na
der onderzoek rechtvaardigen.
Spr. spreekt zijn groote blijdschap uit,
'dat we nu weer één van hart en éen
van zin kunlnen arbeiden aan den bloei
van' de universiteit. We kunnen nul weer
al onze aandacht con'centreeren op haar
lbouw en uitbouw. Het past ons God
daarvoor ootmoedig te danken' en' 't be-
•moedigt ons met het oog op 'de toe
komst. t f I
Daar nu zoo geruimen tijd zeer inge
spannen vergaderd werd, stelt Spr. voor,
de referaten van Prof. Hepp en Mr Ger-
b'randy van de agenda af te voeren. Hier
toe wordt besloten.
De V o o r z. brengt vervolgens een:
woord van oprechten dank aan de Com
missie die dit rapport heeft uitgebracht;
en aan de Comm. van! Voorbereiding die
