No. 224
Zaterdag 23 Juni 1928
42e Jaargang
Hendrikse Co's Bank
Bank voor Zeeland - Goes
EERSTE BLAD.
L. Duvekot Sz.3
TABAK - SIGAREN - SIGARETTEN
Alle Bank-, Effecten- en Assuranflezaken
Buitenland.
EFFECTEN - COUPONS - ALLE BANKZAKEN
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
HET STAKINGSRECHT.
Groote Markt 19 - Goes
Beestenmarkt 8 - GOES - Telefoon 249 (2 lijnen).
Spaarbank a 4 pCt. rentevergoeding.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.
Prijs der AdvertentlSn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cf.
Bij abonnement belangrijke korting.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEN!A.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259.
NIEUWE ABONNE'S.
Zij, die zich thans op „De Zeeuw" abon
neren ontvangen de tot 1 Juli verschij
nende nummers gratis.
j
II. (Slot.)
Nu kan dadelijk -worden toegegeven,
dat de zaak in de practijk niet zoo
eenvoudig is, als ze hier gesteld wordt.
Wanneer een werkstaking wordt afge
kondigd, dan gebeurt dit niet met de
bedoeling om den band met het bedrijf
geheel te verbreken, maar om na afloop
van het conflict het werk weer op- te
vatten, evenals een patroon die tot uit
sluiting overgaat dit doet met de bedoe
ling dat straks de arbeiders weer tot
het bedrijf zullen worden toegelaten. Sta
king bedoelt niet de absolute verbreking
van de dienstbetrekking, maar het is een
collectief neerleggen van den arbeid, ten
einde de arbeidsvoorwaarden te verbete
ren of onrecht te herstellen.
Het verschil tusschen het individueel
en liet collectief neerleggen van den ar
beid zou men aldus kunnen aanduiden,
dat in het laatste geval zulk een actie
eenigszins het karakter van een oorlog
aanneemt. Staking en uitsluiting zijn
strijdmiddelen, waarbij het kan gaan hard
togen hard, waarvan groote ver iezen het
gevo'g kunnen zijn en waarvan als regel
ook derden de dupe worden.
„Een oorlog, schreef indertijd de heer
Smeenk, kan noodzakelijk, ja plichtmatig
zijn. Maar de nadeelen zijn groot! Met
den industrieel en oorlog staat het niet
anders. Iedere werkstaking beteekent ver
spilling van productieve krachten. Veel
lijden veroorzaakt zij. Ook al is de weer-
standskas goed gevuld, en kan een vrij
hooge uitkeering worden gegeven, dan
nog beteekent een staking voor het ar
beidersgezin vermindering van het toch
reeds betrekkelijk lage inkomen. Hoeveel
lijden, hoeveel ongerief kan een staking
ook niet aan derden, aan geheel onschul-
digen veroorzaken. En de verhoudingen
op het arbeidsterrein worden daardoor niet
zelden, meer gespannen."
Daarom mag dan ook nooit een staking
lichtvaardig worden afgekondigd en is de
grootste voorzichtigheid hier geboden.
Onze Zaamslagsche lezer gaat verder.
Hij acht iedere staking verwerpelijk en
vraagt in dit verband of Gods Woord
dan niet zegt: Mij komt de wrake toe,
Ik zal 't vergelden zegt de Heere?
Inderdaad. Maar volgt hieruit nu, dat
men dus maar in het onrecht moet be-
ruston, zonder meer? Immers neen.
Wanneer iemand, op welke wijze dan
ook benadeeld wordt, dan zal hij voor
zijne rechten opkomen. Hij zal niet wre
ken. Dat te doen is de taak van de
Overheid. Maar hij mag ongetwijfeld voor
zjjne rechten waken.
Onze interpellant noemt in dit verband
een voorbeeld, waarbij wij even stil wil
len staan.
Hoe zou men oordeelen, zoo zegt hij,
als landbouwers die aan de hooge pach
ten en ejschen van hunne heeren niet
konden voldoen, verbonden gingen stich
ten, om te dwingen desnoods door ge
weld, dat zij minder voor hunne eigen
dommen gingen vragen. Zou men dat
niet treurig vinden, daar het toch hun
eigendom is en ze het kunnen geven
wien zij willen?
Ons antwoord is: geweld zou in elk
geval zijn af te keuren. Maar indien de
pachten werkelijk te hoog zijn, dan zou
den de landbouwers zeer verstandig doen
met zich te organiseeren om op- deze
wijze betere pachtyoorwaarden te bedin
gen; dat zou in elk geval beter zijn dan
tegen elkaar op te bieden en daardoor
hun eigen positie te bederven, een be
hoorlijk bestaan voor hunne arbeiders
onmogelijk te maken en misschien ook
airderen te dupeeren.
De schrijver zegt, dat hij velen gespro
ken heeft, die zich in afkeurenden zin
over de staking uitlieten.
Wij nemen dit gaarne aan. Maar wij
meenen toch dat hier de gedragingen
van zekere groepen stakers verward wor-
den, met de staking zelve.
Ook van een staking waarvan het Chr.
Soc. Congres terecht oordeelde dat ze
als uiterste redmiddel geoorloofd kan zijn,
geldt, dat niet alle strijdmiddelen geoor
loofd z\jn.
En onze Christelijke organisaties mo
gen bij het afkondigen van een staking
dan ook wel dubbel voorzichtig zijn,
wanneer zij daarbij met andere organi
saties hebben samen te werken.
Maar dan komt de heer Verhorst, wiens
schrijven wij Donderdag plaatsten, en
zegt, dat wie het wapen der werkstaking
hanteert, alle consequenties daarvan moet
dragen, voor geen enkel middel moet
terugdeinzen en desnoods met geweld
van vuist of wapen de tegenwerking moet
bestrijden. En wanneer Christelijke sta
kers die consequentie niet aandurven,
dan komen ze, naar hg meent, zelf niet
eerljjk uit den strijd.
De kracht van dit betoog ontgaat ons.
Wanneer een Regeering meent aan een
oorlog deel te moeten nemen, volgt daar
dan uit, dat zij ook alle afschuwelijke,
goddelooze strijdmiddelen, die velen ge
oorloofd achten, omdat nood geen 'gebod
kent, moet durven toepassen? Immers
neen!
In den verkiezingsstrijd worden vaak
verkeerde middelen gebezigd, maar 'daar
uit volgt toch niet, dat wie zulks afkeurt
zich in dezen strijd niet zou mogen men
gen."
Het doel heiligt nooit de middelen.
Niet alleen het afkondigen van een
staking, maar ook de daarbij gebruikte
middelen, moeten den foets van Gods
Woord kunnen doorstaan.
En met blijdschap hebben we meer dan
eens kunnen constateeren, dat onze Chris
telijke organisaties hun eigen weg durven
gaan en dat ze zelfs midden in den
gemeenschappelijken strijd, als hun be
ginsel dat eischte, 'durfden staan 'tegen'
over hunne kameraden. Ook al werden
ze dan als verraders gescholden en
behandeld, en mishandeld.
Wij erkennen dat hier gevaren dreigen
en dat daarom, zooals wij herhaaldelijk
betoogden, de grootste voorzichtigheid ge
boden is.
En nu willen wij niet lichtvaardig onze
Christelijke organisaties beoordeelen. Zij
hebben 'ttoch al niet gemakkelijk. Zij
zitten geregeld tusschen twee vuren: aan
de eene zijde hebben zij vaak te kampen
met de revolutionaire oud liberale opvat
tingen van werkgevers en aan de andere
zijde met de revolutionaire moderne vak
organisaties.
Maar toch zouden wij wenschen, dat
door onze organisaties voor tot een sta
king besloten werd, als onverbiddelijke
eisen werd gesteld dat van het hinderlijk
volgen van werkwilligen en van alles
wat op geweld en dwang gelijkt, onvoor
waardelijk wordt afgezien.
Staking kan in bepaalde gevallen geoor
loofd zijn. Maar er mag geen sprake
van zijn, dat zij, die meenen te moeten
blijven arbeiden, daarin verhinderd wor
den. Ieder zij in zijn eigen gemoed ver
zekerd. Onder geen beding mag de vrij
heid van anderen die niet willen of naar
hunne overtuiging niet mogen staken,
worden aangerand.
En wanneer onze lezer uit Zaamslag
dan ook wijst op verkeerde dingen, die
bij een staking te Hulst zouden zijn voor
gevallen, dan denken wij er niet aan
zulks goed te praten. Zulk een optreden
verdient onvoorwaardelijke afkeuring.
Wij moeten hier een punt zetten.
We koesteren niet de illusie, dat wjj
iemand overtuigd hebben. Dat gaat
meestal niet zoo gemakkelijk'.
Maar dat behoeft ook niet.
Wanneer deze artikelen er toe leiden,
dat meer en' meer Gods Woord wordt
nagespeurd, niet alleen om te zien of
werkstaking geoorloofd is, maar ook om
na te gaan of de maatschappelijke verhou
dingen wel beantwoorden aan de eischen
van Gods Woord, dan is er al veel
gewonnen.
Voor dat Woord hebben wij te buigen.
Wanneer dat niet gedaan wordt, wan
neer patroons en arbeiders meenen, dat
ze zich boven dat Woord kunnen stellen,
dan zal er voor hen geen dageraad
lichten.
Dan zal de sociale kwestie niet tot
oplossing worden gebracht.
Maar wanneer er komt, ook op maat
schappelijk gebied een gehoorzamen aan
het Woord des Heeren, dan zal de uit
komst leeren, dat de dienst van God.
rijke beloften heeft, ook voor het tegen
woordige leven.
Naast Hotel „De Korenbeurs"
De hulpactie aan de Pool.
Officieel wordt medegedeeld, dat Mad-
dalena en Penzo te half vier gistermid
dag terugkeerden na de groep van No-
bile opnieuw gevonden en opnieuw van
de noodige voorraden voorzien te hebben.
De Fransche Marine heeft opnieuw een
vliegtuig naar Spitsbergen gezonden om
mee te helpen zoeken naar Nobile en
Amundsen.
Uit Kingsbay wordt gehield, dat thans,
na het mooie weer van de laatste dagen,
weer koude is ingetreden. De J;Citta di
Milano" is opnieuw in verbinding geweest
met Nobile. Nobile zou belangrijke mede-
deelingen hebben gedaan, welke even
wel nog niet worden gepubliceerd.
Wel heeft hij de diepe ontroering ge
schetst, die zich van hem en zijn met
gezellen meester maakte, toen zij de
vlucht van Maddalena gade sloegen. En
kele der door Maddalena uitgeworpen
pakketten zjjn beschadigd, daar het val
scherm, dat aan de paketten was beves
tigd, zich niet ontplooide. Een der be
schadigde pakketten bevatte de accumula
toren voor de draadlooze installatie. No
bile verzoekt daarom hem nieuwe accu's
ejn andere voorwerpen te doen toeko
men.
Verder stelt hij voor om de Italiaan-
sche vliegtuigen, die naar hem toegezon
den worden, van een sleevormig onderstel
te voorzien, om een landing op het ijs
mogelijk te maken. Gelukt dit, dan zou
telkens een man ai an zijn afdeeling mee
genomen kunnen worden.
Het kleine mijnstadje Koningsbaai op
Spitsbergen, dat één van de centra voor
de nieuwsdienst is geworden over No
bile en hot vermiste Fransche vliegtuig
met Amundsen is nu overbevolkt en het
ministerie van buitenlandsche zaken
waarschuwt journalisten en filmopera
teurs om niet naar Koningsbaai te gaan,
daar het onmogelijk is om hen te her
bergen.
en arbeiders, -barrikaden opgericht. Van
daar uit bestookten ze de politie. De
politie heeft eerst alleen maar in de
lucht geschoten; daarna was ze echter
genoodzaakt het vuur tegen de demon
stranten te openen.
Er zijn 5 menschen gedood en 40 ge
wond, maar het aantal gewonden moet
nog niet nauwkeurig vaststaan. Bij de
politie zijn voor zoover bekend, 10 man
.door revolverschoten gewond.
Korte berichten.
Het contract voor den aanleg van
een nieuwe tunnel onder de Mersey te
Liverpool is aan een Manchestersche
firma gegund, met voorbijgaan van ver
scheidene buitenlandsche inschrijvers. De
tunnel, waarvoor reeds 500.000 p.st. is
uitgegeven ten behoeve van voorberei
dende werkzaamheden, zal, naar schatting
li/a millioen p.st. kosten. Vierduizend
man zullen, er twee jaar lang werk aan
hebben.
Bij een grooten brand te Damascus
zijn 60 menschen .gedood of gewond.
De Italiaansche overheid heeft aan
een Bngelsche firma het werk opgedragen
dat een verdere verzakking van de
scheeve toren te Pisa moet voorkomen.
De huidige scheeve stand blijft evenwel
bjehouden.
Miss Boll is, nadat zij haar vlieg
tocht over den "Oceaan opgegeven .-had,
van St. John naar New York gevlogen.
Marinkowitsj, de Servische minister
van buitenlandsche zaken, heeft naar aan
leiding van de 'gebeurtenissen te Belgrado,
Boekarest verlaten. De conferentie van de
Kleine Entente wordt daarmede voor-
loopig afgebroken.
De politie in de haven Galatz aan
de Zwarte Zee heeft een sterk vertakt
communistisch complot ontdekt, dat ten
doel had cellen in het Roemeensche le
ger te vormen en de krijgstucht te onder
mijnen. Er zfl'n 40 personen aangehou
den en nog tal van aanhoudingen zijn
te wachten.
Kantoor Groote Markt 21
Telefoon 74 (2 lijnen)
Strijd tegen de vliegenplaag.
Bij de groote hitte in Italië isi het
enorme aantal vliegen maandenlang een
ware plaag en een groot gevaar.
Bijzondere manifesten fcijn door den
gouverneur der stad uitgevaardigd, waar
door de bestrijding der vliegenplaag op
rationeele wijze zal' geschieden, vooral
door een beter vervoer van 'het vuilnis,
dat tot nu toe vaak urenlang op de
straten bleef liggen.
Ook moest wat in Rome bijzonder
noodig is de arme bevolking in de
volkswijken, die eenvoudig alle vuil op
straat werpt, tot betere hygiënische be
grippen worden opgevoed.
De havenarbeidersstaking fe
Antwerpen.
De minister van nijverheid en arbeid
had een onderhoud met den voorzitter
van den reedersbond te Antwerpen eener-
zijds en met de afgevaardigden van de
socialistische en christelijke arbeiders an
derzijds. Hij deed hun voorstellen om
onmiddellijk de havenarbeidersstaking te
Antwerpen te beëindigen.
De afgevaardigden beloofden hun groe
pen aan te sporen de voorstellen aan te
nemen.
JDp het ministerie van nijverheid heeft
mén goede hoop, dat de staking misschien
morgen zal eindigen.
De beroering in Zuidf-Slavië.
In Agram zijn Donderdagnacht meer
dan 100 menschen gevangen genomen.
Op verschillende punten van de stad had
den de demonstranten, meest studenten
De bakkersgezellen in de broodfa
brieken te Berlijn hebben met groote
meerderheid besloten om tot staking over
te gaan. Vandaag zullen de vertrouwens
mannen bijeenkomen om over het begin
van de staking te beraadslagen.
De steekpenningen van De
Telegraaf.
Onlangs had „Het Volk" gemeld, dat
de minister van financiën, den deurwaar
ders van de directe belastingen verbo
den had advertenties te plaatsen in De
Telegraaf, omdat de directie van dat blad
steekpenningen uitreikte, om deze adver
tenties machtig te worden. Dit baarde
noig aj opzien, omdat De Telegraaf zich
zeer verontwaardigd had getoond over de
corruptie in de gasbedrijven; "dat het blad
zich zelf aan deze leelijke omkooppractij-
ken schuldig maakte, heeft het voor zijn
lezers zorgvuldig verzwegen.
Intusschen heeft de directie van De
Telegraaf'binnenskamers haar slechte ma
nieren erkend en beterschap beloofd, naar
Het Volk thans meldt. Op 16 "Juni j.I.
heeft de minister van financiën den vol
genden brief aan de deurwaarders gezon
den: „Ten vervolge op dezerzïjdsche aan
schrijving van 14 April 1928, no. 134, heb
ik de eer u mede te deelen, dat de di
rectie van het dagblad De Telegraaf heeft
verklaard, voortaan geen kortingen meer
te zullen verleenen op advertentiën, ge
plaatst door deurwaarders der directe be
lastingen.
Binnenland.
Vergadering der Ned. Mij. voor Nijver
heid en Handel te Middelburg.
Indisch bezoek aan Zeeland.
Telefoneeren met Indië.
Buitenland.
De toestand in Joego-SIavië.
Naar het eind der Amwerpsche haven
staking?
Nobile ontvangt weer voorraden.
OP AANVRAGE WORDT U GRATIS TOEGÜ
ZONDEN DE BROCHURE OVER GRANULINE^
HET MIDDEL VAN Dn. J. H. VAN GRAFHORST,
ARTS. TEGEN TUBERCULOSE EN KLIER»
ZIEKTE. Middelburgschastr.0l7, Schey.nlngem
In verband hiermede wordt het abso
luut verbod van adverteeien in bedoeld
dagblad opgeheven."
De Telegraaf zal, veronderstelt Het Volk
ook dit wel verzwijgen.
Uitzending naar Indië.
De eerstvolgende uitzending op de korte
golf naar Indië vanuit het gebouw van het
hoofdbestuur der posterijen en telegrafie
te 'sGravcnhage heeft a. s. Woensdag
plaats en houdt verband met de opening
van de jaarbeurs te Bandoeng. De so
praan-zangeres Gré van Gorfcum ook
tijdens haar verblijf in Indië de eerste
solo-zangeres, die in Soerabaja voor de
radio zong zal thans haar medewer
king verleenen.
De telefoongesprekken mét
Indië.
Het hoofdbestuur der Posterijen en Te
legrafie deelt ons mede, dat de onlangs
in de couranten verschenen beschouwing
over de telefoonverbinding met Indië, blij
kens tal van ontvangen verzoeken^ dén
verkeerden indruk heeft gevestigd, dat
thans iedereen, die familie in Indië heeft
in de gelegenheid is telefonisch met deze
te spreken. "j |_4[ [1|
Dit is niet het geval. Do nog steéds
bij wijze van proef met Indië gevoerd
wordende telefoongesprekken worden al
leen toegelaten aan P. T. T. ambtenaren,
en hun verwanten en voorts aan hen, die
daartoe speciaal werden uitgenoodigd,
zooals dit bijv. het geval was met de
leden van den Indischen Volksraad, die de
vorige week in de gelegenheid werden
gesteld met hun verwanten in Nederland
te spreken.
Hiermede zijn de gesprekdagen reeds
zoo druk bezet, dat aan andere verzoe
ken niet kan worden voldaan en deze on
beantwoord terzijde moeten worden .ge
legd.
NEDERL. MAATSCHAPPU VOOR
NIJVERHEID EN HANDEL.
(Vergadering te Middelburg.)
Behandeld weTd de kwestie der eer-
ruptie in den handel. Z.h.st. werd na
langdurige discussies een motie aange
nomen van het hoofdbestuur om eeni
commissie in te stellen, die zal onderzoe
ken, hoe tegen de corruptie in den han
del zal moeten worden opgetreden, ter
wijl het hoofdbestuur werd gemachtigd
zoo noodig reeds maatregelen te nemen,
Aan het verslag der Centrale Commis
sie voor Bezuiniging ontleenen wij het
volgende:
De bezuinigingsactie, zooals de Com»
missie, die tot dusver heeft gevoerd, en
ook voor de toekomst noodzakelijk acht,
wijst beslist af elke hulp en medewer
king van degenen, die bekrompen pogen
om overal, waar dit maar mogelijk is,
de uitgaven naar beneden te brengen ein
alles achterwege te laten, wat maar
eenigszins kan worden gemist. Tn dien
geest' heeft de Commissie nimmer haaf
actie opgevat, en zij zal zich onder geen
voorwaarde in die richting laten brengen.
Verstandige bezuiniging is en blijft noo
dig, dat wil zeggen: trachten den over
heidsdienst zoo rationeel mogelijk. fe ma
ken; nagaan, wat men op elk gebied van
overheidszorg wenscht te bereiken en hoe
dit op de meest doelmatige wijze, met
vermijding van alle onnoodige kosten,
mogelijk is. 1 1
Natuurlijk blijft ook beperking bij de
zorg der overheid noodig. De financieels
toestand laat nu eenmaal niet toe, dat van
overheidswege voorzien wordt in alle be
hoeften, die men als wenschelijk of zelfs
nuttig kan beschouwen. Maar fle Leper-
