Wat er deze week voorviel.
Het Zeeuwsche hoekje.
Uit de Provincie.
Financieële Berichten.
Land- en Tuinbouw.
We zijn weer zoo ongemerkt in den
tijd. gekomen, waarin de eene helft der
bevolking van Nederland de andere helft
examineert. Het is dan ook geen wonder,
dat er deze week zooveel werd gespro
ken en geschreven over een fout, die in
een der opgaven voor het eindexamen
H. B. S. was ingeslopen.
Ook begint zoo zachtjesaan de v a -
cantietijd te naderen. En natuurlijk
rreeft de Tweede Kamer het sein, om met
vacantie te gaan.
Deze Kamer heeft er deze week een
paar avond-vergaderingen voor over ge
had om gisteren nog met haar arbeid
klaar te kunnen komen. Deze week behan
delde ze o.a. de dienstplichtwet.
Van de meest belangrijke wijzigingen,
door de regeering voorgesteld, is echter
niets gekomen. De Minister kon er in de
Kamer geen meerderheid voor vinden en
nam ze daarom terug.
Ook het k 1 o m p e n w e t j' e, voorgesteld
door de heeren Fleskens en Smeenk, on
derging een belangrijke verandering. In
plaats van een tijdelijk invoerrecht van
12 pCt. komt er een vast invoerrecht
van 8pCt. op de buitenlandsche klompen,
als tenminste" de Eerste Kamer en de
regeering in dezen hun medewerking wil
len verleenen.
Wij willen ook nog releveeren, hoewel
ze nog in de vorige week plaats had, de
aanneming van de wet op de besmet
telijke ziekten. Als de Eerste Ka
mer geen spaak in het wiel steekt, zal
in den vervolge met de gewetensbezwaren
van sommigen tegen vaccinatie rekening
worden gehouden.
De Eerste Kamer houdt zich on
ledig met de behandeling van de wet
op de Naamlooze Vennootschappen. Mi
nister Donner heeft daar een zwaren strijd
om de wet een meerderheid te bezorgen,
want de tegenstand is er sterk.
Onze Christelijke middenstands-
organisatie, die in Zeeland, evenals,
de Chr. Boeren- en Tuindersbond nog veel
sterker moet en kan worden, hield deze
week een belangrijk congres. Zij hehoeft
in de keuze en de wijze van behandeling
der onderwerpen niet onder .te doen voor
haar neutrale zuster-organisatie.
Zoo moet het ook!
De Zeeuwsche Staten hielden
deze week een korte openbare vergade
ring, waarin Ged. Staten de toezegging
deden, in elk geval in de zitting van 2
Juli met voorstellen ten aanzien van de
lelectrificatie der middengroep te zullen
komen.
De staking te Vlissingen had
gelukkig een kalmer verloop dan in de
vorige week. Het aantal werkwilligen is
stationnair gebleven en natuurlyfc heb
ben beide partijen, zooals nu eenmaal te
doen gebruikelijk is, zich beijverd om aan
f,e toonen, dat aan hun zijde het gelijk is.
Wat de buitenlandsche gebeurtenissen
betreft, herinneren wi| aan het vreeselijfc
spoor we gon geluk bij' Neurenberg,
waarbij 24 personen gedood en velen ge
wond werden.
Uit verschillende landen kwamen be
lichten omtrent storm, hagel, on
weer en hier en daar zelfs aard schok
ken. De schade is, zooals te begrijpen is
in sommige landen groot.
Do bemanning van de Italia ver-
toeft nog steeds in het Noordpoolgebied.
Wel liepen er geruchten, dat althans en
kelen hunner werden gered, maar offi-
cieele bevestiging is daarvan nog niet
ontvangen. De toestand van Nobile en
zijn mannen wordt hoe langer hoe cri-
tieker.
Hoe de zaken in Chin a staan, is
onmogelijk te zeggen. Volgens sommige be
richten is Tsjang tso Ling, wiens troe
pen Peking hebben verlaten, dood en
begraven, volgens andere gaat zijn go
zondheidstoestand goed vooruit. Wordt
daar nu maar eens wijs uit!
In Duitschla nd vlot het nog niet
best, met de kabinetsformatie. Dat de so
cialisten de leiding van het nieuwe kabi
net zouden krijgen was te verwachten,
maar een accoord met de volkspartij en
het Centrum is toch nog niet getroffen.
De bevolking van Zeeland. De
nadeelen van emigratie. Meer tuin
bouw.
Er is in de laatste jaren en niet het
minst in de laatste maanden veel geschreven
over het bevolkingscijfer van Zeeland.
Het is een feit de statistieken bewijzen
het dat onze provincie in de laatste, zeg
b.v. 10 jaar, niet bijhoudt de vermeerdering
in bevolking, welke over het geheele land
valt te constateeren. Zoo telde Zeeland op
31 Dec. 1917 246779 inwoners en op 31
Dec. 1926 252.217 ,alzoo slechts een geringe
vermeerdering, n.l. van 5438 of 2,2 pCt.
Vergelijk daarmee eens de sterke toename in
bevolking, zooals groote steden gelijk Rot
terdam, Amsterdam en Den Haag die kun
nen boeken.
Nog leerzamer wordt de statistiek als men
doet, wat onlangs de heer Jac. Welleman
in „Ons Zeeland deed. Hij berekende, dat
de bevolkingstoename van Walcheren in die
10 jaar 4,2 pCt. bedroeg, van Zuid-Reveland
4,2 pCt., van Noord-Beveland 1,4 ipCt., van
West-Zeeuwsch-Vlaanderen 3,5 pCt. en van
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen 1/2 pCt., terwijl Tho-
len, St.-Philipsland en Schouwen-Duiveland
zelfs achteruitgingen.
Walcheren en Zuid-Beveland hadden dus.
nog de grootste - bevolkingstoename, al blijft
ook dit percentage ver beneden dat van het
geheele land.
Gewei gerde autobusver
gunning. Ged. Staten van Zeeland, be
schikkende op het verzoek van J. C.
K r ij g e r te Goes van 5 Maart 1928
om vergunning tot het in werking bren
gen van een dagelijkschen autobusdiensf
met uitzondering van den Zondag
van Goes over Wilhelminaclorp (gemeen
te Kattendijke) en Wolphaartsdijk naar
het Wolphaartsdijksche veer.
overwegende: dat een belangrijk ge
deelte van het door den aanvrager be
oogde traject, o.a. de geheele verbinding
GoesWilhelminadorp, acht of negen
tiende gedeelten uitmaakt van hef traject
der ge-oncessionneerde autobusdiensten
GoesKatsche veer;
dat alzoo voor deze verbinding de nieu
we lijn onnoodig en ongewensebt ïs;
dat tusschen Goes en Wolphaartsdijk
en het Wolphaartsdijksche veer naar het
gevoelen der Kroon, neergelegd in de
Koninklijke beslissing van 2 Februari '28
no. 12, Staatsblad no. 16, voldoende ver-
keers'gelegenheid in den tusschen die
plaatsen bestaanden tramweg aanwezig is;
dat voor het gedeelte tusschen Wilhel
minadorp en Wolphaartsdijk evenmin be
hoefte aan den dienst bestaat, gezien de
geringe bevolktheid der doorsneden streek
nog daargelaten de vraag of de voor dit
gedeelte in 'aanmerking komende wegen
zich leenen voor verkeer met autobussen;
dat mitsdien verkeersbelangen de in
richting van den dienst niet vorderen,
overwegingen van verkeerseconomie die
inrichting zelfs ongeraden maken;
dat aan de aanvrage alzoo niet behoort
te worden voldaan;
b e s 1 u it e n af te wijzen het ver
zoek van J. C. Krijger te Goes voornoemd.
Storm. Donderdagmiddag 1 uur
kwam bij de kustwacht te Burgb bericht
in, dat door den hevigen wind op de
Oosterschelde in de z.g.n. Pijpen een vis-
schersvaartuig, vermoedelijk de Gr. 8 i?e-
strand was. Onmiddellijk werd het rëcf-
dingsstation te Burghsluis gewaarschuwd.
De reddingsboot was reeds ten 2 ure
bij het vaartuig, dat geheel onder water
zat en nam de bemanning over.
Gisfervoormiddag werd door de mo
torschepen BRU 15 en den veerman van
Heckingen te Bruinisse in de haven bin
nengebracht BRU 20, sch'pper Willem Kik
waarvan de zeilen door den hevigen wind
waren gescheurd en dat hulpeloos op
de Grevelingen ronddreef. (M. C.)
Stoomvaart Maatschappij
„Zeeland" te Vlissingen. Heden
(Zaterdag)imiddag werd in het Grand Ho
tel Brittania te Vlissingen de algemeene
vergadering van aandeelhouders gehou
den van de Stoomvaart Mij- „Zeeland",
Koninklijke Nederlandsche Postvaart. Aan
het uitgebrachte jaarverslag ontleenen wij
het volgende:
Het aantal reizigers in het afgeloopen
jaar toont wederom een achteruitgang in
de eerste plaats te writen aan het feit,
dat de voorsprong, welke de Maatschap
pij, wat betreft de buitenlandsche verbin
dingen in 1925 nog had, geleidelijk ver
loren ging. Daardoor deed ook de om
standigheid der veel lagere Belgische ta
rieven hoe langer hoe sterker haar in
vloed gelden. Er werden 54.254 passa
giers vervoerd tegen 57-822 in 1926.
Het aantal vervoerde tonnen goederen
nam af van 37,279 in 1926 tot 25-318
in 1927, welke vermindering uitsluitend
haar oorzaak had in het vleeschinvoerver-
bod in Engeland op 3 Juni 1925- De
ongunstige factoren, zooals omschreven
in het vorige jaarverslag (bevoorrechte
positie der Duitsche havens en uitbrei
ding van de safeguarding of Industries
Actl (Mac Kenna Duties) hadden ook dit
jaar» wederom denzelfden nadeeligen in
vloed.
Het hotel was ook minder druk bezocht
dan Het jaar tevoren, in de eerste plaats
le wijten aan het zeer slechte weer; ver
der aan een, zeer waarschijnlijk tijrlelijl-
ken, achteruitgang in het aantal vervoer
de Ebgelsche excursionisten, als gevolg
van den overgang van Folkestone naar
Harwich. De ontwikkeling der laatste
maanden duidt dan ook op een herstel.
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen, Tholen, Schou-
wen-Duiveland en St.-Philipsland hebben het
er al heel slecht afgebracht.
Natuurlijk stelde men zich niet alleen met
deze cijfers en conclusies tevreden, maar ging
men ook naar de oorzaken van dien achter
uitgang of geringen vooruitgang der bevol
king gissen.
Verschillende personen, op land- en tuin
bouwgebied geen onbekenden, wezen op de
geringe bestaansmogelijkheid, die de landbouw
tegenwoordig biedt voor hen, die er in werk
zaam zijn. Dit heeft o.a. tot gevolg, dat de
boeren op hun bedrijfsuitgaven zooveel moge
lijk bezuinigen en niet meer arbeid laten
verrichten dan strikt noodig is. Daardoor wor
den er arbeidskrachten overcompleet, die el
ders emplooy zoeken. Daarbij komt nog, dat
het peil der loonen voor een deel uit
dezelfde oorzaak hier lager is dan in
de meeste andere provincies, zoodat ook om
die reden menigeen elders een werkkring
zoekt.
Een feit is ook, dat er lanlhönger bestaat
Komt er een boerderij of boerderijtje te koop,
of te pachten, dan zijn er liefhebbers te
over. Aan alle aanvragen om grond kan in
den laatsten tijd dan ook onmogelijk voldaan
worden.
Wat moet er dan gebeuren? Emigreeren,
zeggen velen. Het was echter de heer v. cL
Plassche, rijkstuinbouwconsulent te Goes, die
in een schrijven aan Gedep. Staten toen
hij advies uitbracht over een tuinbouwaan-
gelegenheid op de nadeelen, aan emigree
rt!) verbonden, weet, Nadeelen niet voor hen,
Tegen het einde van het verslagjaar
kwam een nieuwe postovereenkomst tot
stand en deze werd vin terugwerkende
kracht verklaard vanaf1 Januari1927-
Wat de vloot betreft, zoo zijn geen onge
lukken of andere bijzondere gebeurtenis
sen te vermelden. De vraagstukken, ge
rezen ten gevolge van -de vergrooting
van de buitenhaven te Vlissingen en hei
uit dien hoofde amoveeren der werk
plaatsen, wachten nog op èen oplossing.
De vloot der Mi] bestond op Dec. j.i.
uit drie stoomschepen: Oranje Nassau,
groot 2884 reg. ton, de Prinses Juliana,
en de Mecklenburg, beiden groot 2907
reg. ton. ieder met 10.000 P.K. Een bedrag
van föOO.OCO werd hierop afgeschreven.
Gebouwen, terreinen en Meubelen ga
ven tot een geringe afschrijving aanlei
ding en werden op de boekwaarden van
het vorige jaar 'gehandhaafd, met uit
zondering van het abattoir, dat gehee[
van de balans werd afgevoerd, daar het
als gevolg van de uitbreiding der buiten
haven in 1927 moest worden geamoveerd.
De 3 pet. obligatieleening 1836, waar
van op 1 Jan. 1927 nog een bedrag van
f 171.000 .uitstond, werd op 1 Juli ge
heel aflosbaar .gesteld. Van de 4 pCt.
leening 1912, oorspronkelijk groot f450
duizend, werd in den loop van 1927
f 12.000 afgelost, zoodat op 31 Dec. no.g
verschuldigd was f 258.000. De bruto-op-
bren.gs'ten beliepen in 1927 f 2.706.133.64,
tegen 1926 fi2.587.595.60, in 1925 de som
van f 3.727.014.IV De exploitatïekos'en
bedroegen f 2.005.733.17 in 1927 tegenover
f 2.144i.'709.9(2 in 1926 en f 2.548.766 92
in 1925; bet. exploitatieoverschot was dus
in 1927 700.400.4i7, in 1926 f422.885 98
en in 1925 f 1.178.247.22. Bi] het expïoi-
tatieoverschot der schepen komt het voor-
deelig saldo der nevenbedrijven f 5.4413.86,
tezamen dus f705 847.33. Hiervan moet
af het nadeelig saldo der interestiekening
f 97.444.15 en afschrijvingen f522.015.94
totaal f619:460.09, zoodat het boekjaar
1927 een voordeelig saldo geeft van
f86.387.24, waarmede het saldo verlies
kan worden verminderd, en dan dan wor
den gebracht op f 514.470.14. In het zelf
standig pensioenfonds van het personeer
werden door de Maatschappij wederom de
premies der gesloten ponsioensverzeke-
ringen gestort.
Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Bank.
Onder voorzitterschap van den heer G
W. Stroink te Steenwijkerwold werd gis
teren te Utrecht de algemeene jaarverga
dering gehouden van de Coöperatieve
Centrale Raiffeisen-Bank.
In zijn openingswoord begroette de
voorzitter o.m. den Inspecteur van den
Landbouw, den heer Kakebeeke. Spr. her
dacht in het kort het 30-jarig bestaan van
de Bank op 12 Juni j.l. De voorzitter van
het bestuur, de 'heer Ir F. A. R. A. Baron
van Ittersum, gaf een overzicht van de
geschiedenis der Bank sinds het 25-jarig
bestaan. Hulde werd gebracht aan het be
stuur, dat in zoo ruime mate aandeel heeft
in den Moei der organisatie.
De Iheer Kakebeeke, regeerings-verte-
-genwoordiger, wees erop, van hoeveel
belang het voor den landbouw is een goed
credietwezen te bezitten. Het credietwezen
werkt in ons land nu uitstekend, ten bate
van den landbouw, dank zij vooral de
Raiffeisen-Bank, die door spr. van harte
wordt geluk gewenscht.
Eenige vertegenwoordigers van afdee-
llngen brachten eveneens hulde aan Be
stuur en Raad van Toezicht.
De notulen werden goedgekeurd, even
als het Jaarverslag met bijbehoorende be
scheiden.
Alvorens men tot de periodieke verkie
zing van leden en'plaatsvervangende le
den van den Raad van Toezicht en van
het Bestuur overging, werd uit de verga
dering protest aangeteekend tegen een
door den ring Arnhem rondgezonden cir
culaire ter aanbeveling van de candida-
tuur van Mr A. v. d. Deure. Daarin zag
men een 'bekorting van de vrijheid van
stemmen.
De ringvoorzitter van Arnhem meende
dit protest naast zich te moeten neerleg
gen. Het doel der circulaire was slechts,
die emigreeren, maar voor de streek, die
zij verlaten.
In den regel, zoo schrijft de heer v. d.
Plassche, zijn het jonge, ondernemende land
bouwers met eenig kapitaal en flinke land
arbeiders, die wegtrekken. Luie, arbeidsschuwe
elementen wagen zich niet aan moeite en ont
bering en harden arbeid in den vreemde.
Die blijven liever, waar ze zijn.
Was het mogelijk, die mindergescbikte lie
den uit Zeeland te doen emigreeren, dan
zou hun wegtrekken slechts voordeelen voor
onze provincie opleveren. Het omgekeerde is
echter het geval. Dhr v. d. Plassche noemt
daarom emigratie een selectie in de ver
keerde richting.
Ik kan met hem niet geheel accoord gaan,
maar erken toch ook, dat er in zjjn betoog
een kern van waarheid ligt Ik ga hierop
echter nu niet verder in, maar keer nog
eens terug tot de bevolkingscijfers van Zee
land, die ik hierboven noemde.
Het is toch wel opmerkelijk, dat op Wal
cheren en Zuid-Bevëland, waar de bevolking
dan nog het sterkst is toegenomen, de tuin
bouw het meest beoefend wordt In een
streek als Oostelijk-Zeeuwsch-Vlaanderen met
haar groot-bedrijven zoo goed als geen ver
meerdering van bevolking! In streken als
Schouwen-Duiveland en Tholen, waar voor
1926 nog heel weinig aan tuinbouw gedaan
werd, zelfs achteruitgang in bevolking! Mij
dunkt, dit zegt toch wel ietsl
Zie eens naar een dorp als Kapelle, dat
steeds meer een tuinbouwcentrum wordt Daar
is de bevolking sedert 1918 met 16 pCt
er de aandacht op te vestigen, dat tot nu
toe de belangrijke provincie Gelderland
met meer dan 100 banken niet in den
Raad van Toezicht is vertegenwoordigd.
De verkiezingen hadden daarop plaats.
Ir F. A. R. A. Baron van Ittersum te
Utrecht werd tot lid van het bestuur her
kozen en als leden van den Raad van Toe
zicht werden herkozen de heeren K. J.
A. G. Baron Cöllot d'Escury te Hontenis-
se en K. Eriks Azn. te Leeuwarden. Iu
de vacature E. Schrager te Assen werd
de heer Dr G. E. B. Bierema te Usquert
met 1314 stemmen gekozen. Op Mr van
de Deure werden 142 stemmen uitge
bracht.
Nadat enkele wijzigingen waren aan
gebracht in het Huishoudelijk Reglement
en het Reglement van het Waarborgfonds,
van internen aard, werd de rondvraag ge
houden, waarna de vergadering werd ge
sloten en een gezellig bijeen-zijn volgde,
waarin 'het 30-jarig bestaan bescheiden
werd gevierd.
DE R00DE KUIKENGEESEL.
Coccidiosis.
Oogziekten behandelen kan heel gevaar
lijk zijn.
Onlang's heb ik de z.g. witte diarrbe
of pullorum-ziekte der kuikens beschre
ven, thans 'is het tijd om eens een tweede
kuikenziekte te' gaan bekijken die ook
zeer ernstige verliezen kan veroorzaken.
Werd de witte diarrbe veroorzaakt door
de pullorum-bacil, die meestal door den
dooier der broedeieren de pasgeboren kui
kens besmet, hier bij de roode dïarrhe
of coccidiosis hebben we met een heel
andere ziekteoorzaak te maken, die ook
meer de oudere kuikens in Juni tot
Augustus aantast.
I)e pullorum-bacil behoort evenals alle
bacillen tot het plantenrijk, heb coccidium
dat de roode diarrhe veroorzaakt, behoort
tot het dierenrijk.
De coccidiose komt bij allerlei soorten
pluimvee voor, ook bij wilde vogels,
fazanten enz. De konijnenfokkers hebben
soms door dit micro-organisme ook enor
me schade doordat de jonge konijntjes
er leverziekte van krijgen en onder ver
schijnselen van buikwaterzucht (water
buikjes) in grooten getale .sterven.
De oorzaak der kuiken-coccidiosis, het
z.g. coccidium of Bimeria avium leeft in
den darmwand der kuikens, en de kui
kens worden dan ook meestal besmet
door voedsel, drinkwater, pikken aan be
smette voorwerpen, enz. In het drink
water van besmette koppels zijn vaak
massa's coccidiën aangetroffen en het
spreekt vanzelf dat door dergelijk besmet
drinkwater de ziekte zich snel verspreidt.
Van veel grooter gevaar voor het bin
nenslepen der ziekte onder een kuiken
koppel acht ik echter de z.g. smetstofdra
gers. Bij de witte diarrhe heb ik al
uitgelegd hoe de bacillen in den eierstok
van schijnbaar gezonde kippen blijven
leven en de broedeieren besmetten, en bij
de coccidiosis hebben we weer met iets
dergelijks te doen. Bij vele vogels, kippen,
zoowel als andere vogels komen bij
schijnbaar gezonde exemplaren in den
darm coccidiën voor.
Deze kippen hebben daar geen last van,
doch komt zoo'n kip ongelukkiger wijze
op een terrein waar kuikens looperL
dan breekt onder de kuikens soms opeens
de coccidiosis uit. Daaruit volgt alvast
deze eerste en belangrijke conclusie:
breng nooit kuikens op een terrein waar
kippen loopen, laat geen volwassen kip
pen en kuikens te samen op een terrein
loopen.
Men neemt ook wel aan dat de cocci
diën zich buiten bet lichaam der vogels
kunnen vermeerderen in voedselresten,
vuil of afval. Zoo zag men eenden plot
seling ziek worden nadat ze in een, half
uitgedroogde modderige plas geloopen
hadden, waar de coccidiën zich in de
modder vermeerderd hadden. Of cocci
diën ook door broedeieren verspreid kun
nen worden is niet met zekerheid bekend,
natuurlijk kunnen ze wel aan den buiten
kant van vervuilde eieren yitten.
Verschijnselen. Men kan spreken
toegenomen.
Dhr v. d. Plassche schrijft dan ook: we
moeten komen tot intensiveering van de cul
tuur en wel tot meerderen verbouw van tuin-
bouwgewassen. Dan krijgen meer handen werk
en de welvaart is er grooter.
Het stemt daarom tot blijdschap, dat men
dit in verschillende deelen onzer provincie
steeds beter gaat verstaan.
Zoo is in Schouwen-Duiveland opgericht
de vereeniging tot bevordering van tuinbouw-
onderwijs. Speciaal in de omgeving van
Burgh, Haamstede en Renesse vertoonen de
gronden uitstekende eigenschappen voor tuin-
bouwcultures en door de welwillende mede
werking der R. T. M. en een veiling te
Rotterdam is een uitstekende gelegenheid ge
schapen om de producten vlug ter veiling
te brengen. Dat geeft dus gunstige vooruit
zichten!
Binnen zeer korten tijd zal in de Zoo
juist genoemde omgeving 80 H.A. voor tuin
bouw in gebruik zijn. Bovendien zijn in 2
jaar tijds daar pl.m. 25 druivenkassen ge
bouwd.
De heeren, die de actie voor tuinbouw daar
leiden, hebben echter onmiddellijk ingezien,
dat vooral voor beoefening van tuinbouw
deugdelijk onderwijs eerste vereischte is. Men
heeft aan den Minister subsidie gevraagd voor
een lagere tuinbouwschool, maar, omdat het
nog wel een poosje kan duren vóór die school
er is (meerdere streken vragen om zulke
scholen) heeft men alvast de exploitatie van
een proef- en demonstratietuin ter hand ge
nomen, teneinde voorloopig met behulp rm
van een zeer snel verloop en van een
chronisch verloop. Meestal ziet men bij
de andere kuikens die vier tot acht
weken oud zijn en die eerst goed groei
den eenige exemplaren hangerig worden
en zich afzonderen met overeindstaande
veeren en hangende vleugels. Er treedt
een hevige diarrhe op, de dieren zijn
suf en hebben geweldige dorst. De mest
is in het begin slijmerig, doch wordt
al spoedig bloederig, vandaar den naam
bloeddiarrhe of roode diarrhe. Soms zijn
de oogen en neusgaten aangedaan, ze
worderP vochtig en wordt het Jioornvlies
der oogen troebel. Dergelijke kuikentjes
sterven meestal na 2—4 dagen. Toch
moet men er om denken dat soms geen
enkele dezer uitwendige verschijnselen op
gemerkt worden en dat vooral kip- en
eendenkuikens zoo gezond zoo dood
kunnen zijn.
Als de ziekte meer chronisch verloopt,
kan zij 24 weken duren, waarbij de
kuikens voortdurend diarrhe hebben en
tenslotte geweldig vermageren.
Wat is er nu bij lijkopening te zien?
Ik moet er wel op wijzen dat ik ieder
sterk afraad om zelf doode kuikens en
kippen open te maken. Men kan meestal
de ziekte toch zelf niet vaststellen en ver
spreidt vaak een massa smetstof. Van
daar dat opzending naar de Rijksserum-
inrichting te Rotterdam voor gratis onder
zoek het meest aanbevelenswaardig is.
'Opvallend bij opening is meestal de darm
ontsteking, vooral de ontsteking in de
beide blinde darmen. Deze zijn soms
net kleine bloedworstjes, zoo vol zitten
ze opgepropt met een bloederige, korre-
li'gle massa. Verder vindt men in den
darmwand soms witte knobbeltjes ter
groote van een flinke speldeknop.
Bij microscopisch onderzoek vindt men
in elk geval veel coccidiën en ziet men
dat de darmwand door de coccidiën sterk
aanjgetast is. Dit is dan ook meestal
de oorzaak van den snellen dood, de
geweldige verwondingen van den darm
wand. Aan den anderen kant kunnen
door dergelijke verwondingen -weer ge
makkelijk bacteriën in het lichaam drin
gen en zoo het kuiken nog verder ziek
maken.
In elk geval is deze ziekte alleen met
zekerheid te constateeren door microsco
pisch onderzoek. Daar deze coccidiën ook
een beruchte konijnensterfte veroorzaken
en ik in verband hiermede deze konijnen
ziekte ook even bespreken wil, zal ik
in een volgend artikel een en ander
over deze coccidiën vermelden, waardoor
wij dan meteen beter begrijpen kunnen
hoe we deze ziekte bij kuikens en konij
nen bestrijden kunnen.
Teneinde echter weer zoo snel mogelijk
de menschen te helpen, die' onder hun
pluimvee verdachte verschijnselen opmer
ken, raad ik aan, de reeds door mij
beschreven voedermethode te volgen n.l.
alleen droog meel en karnemelk als drin
ken, dus absoluut geen water. Volgende
keer zal ik uitleggen waarom deze metho
de aanbevolen wordt. Juist terwijl ik
dit artikel eindig worden twee witleghorn-
kuikens binnengebracht. De eigenaar, een
hotelhouder in het Zuiden des lands,
belde me gisteren op en vroeg advies
daar hij plotseling sterfte had onder zijn
kuikens. Hij vertelde mij dat het eenige
verschijnsel was bloederige mest. Ik ver
zocht hem onmiddellijk een paar kuikens
op te zenden en inmiddels alvast te
doen wat ik juist beschreven heb: karne
melk en droog mee'lvoer. Daar zijn brief
weer een typisch geval aangeeft neem ik
er even een en ander uit over.
„De twee kuikens, 8 weken oud, zijn'
groot gebracht in ruime, goed geventi
leerde hokken. De voeding bestaat uit
opfokvoer (een mij als goed bekend
staand merk). Dinsdag 5 Juni bemerkte
ik voor het eerst één kuiken zittende
met de vleugels op den grond en met
de oogen dicht, schijnbaar had het dier
pijn aan de oogen. De twee door mij
gezonden kuikens waren in denzelfden
toestand, ik heb de oogen ingesmeerd
met zinkvaseline, waarin een weinig peru
balsem en het kwam mij voor dat dit
den dieren goed deed. De kuikens bij het
daglicht gebracht sloten de oogen weer.
Bij nader onderzoek bleek de ontlasting
wel licht bruin, doch niet bloederig.
Merk dus hierin op: goed gehuisveste
cursussen in de dringendste behoeften te voor
zien.
Men heeft daarom aan de Prov. Staten
verzocht om een bijdrage in de stichtings-
kosten van zulk een tuin. Dit verzoek zal
in de a.s. Statenzitting wel aan de orde
komen.
In Schouwen-Duiveland is de zaak dus
•aangepakt. Maar ook in Zeeuwsch-Vlaanderen
zit men niet stil. Ook daar ziet men de
groote, economische beteekenis van den tuin
bouw in .en men heeft deze week kunnen
lezen, dat te Neuzen een veilingsvereeniging
is opgericht
Dit jaar heeft men nog wel geen eigen ge
bouw, en veilt men te Goes, maar voor het
volgend jaar hoopt men toch alles zelf te
kunnen doen. Ook da&r zal men natuurlijk
wel bedacht zjjn op een gelegenheid tot vlugge
verzending.
Het spreekt vanzelf, dat men in streken,
waar men pas begint, wel eens teleurstellin
gen zal boeken en dat men daar vooral be
hoefte heeft aan prima onderwijs en goede,
betrouwbare voorlichting. Gelukkig kan men
dit alles in onzen tijd wel bekomen. Ook
zal er terdege gelet moeten worden op goede
verpakking en sorteering, factoren, waar tegen
woordig ook zeer veel van afhangt.
Van stap tot stap zal men echter wel ver
der komen. Ik wensch onzen Zeeuwschen
tuinbouwers van harte succes op hun werki
LUGTOR.
!iü!
