Mo. 209
Woensdag 6 Juni 1928 42e Jaargang
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
V Stemmen bij volmacht.
Buitenland.
Binnenland.
Na het Haarwasschen
Staten-Generaal.
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg, Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers f0 35
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel cneer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting
Bij de Tweede Kamer is thans aan
hangig een wetsontwerp tot wijziging van
de Kieswet, de Provinciale wet en de
Gemeentewet, welk ontwerp in hoofdzaak
bedoelt, voor bepaalde groepen van kie
zers het stemmen bij volmacht mogelijk
te maken.
Voor zulk een regeling valt ongetwij
feld een en ander te zeggen.
Er is een betrekkelijk groot aantal kie
zers die wel het kiesrecht bezitten
en die onder den stemplicht vallen,
ir.aar voor wie het toch practisch onmo
gelijk is zich van hun plicht te kwijten
en van hun recht gebruik te maken.
Men vindt deze kiezers voornamelijk
onder de visschers en de schippers en
in sommige streken onder de landarbei
ders die gewoon zijn een deel van het
jaar in een andere omgeving door te
brengén.
Het gevolg was, vooral onder het oude
kiesstelsel, dat de uitslag van de stem
ming vaak onzuiver was.
Wij herinneren ons den tijd toen we
het genoegen hadden in het district Enk-
huizen te wonen, waar het nu letterlijk
altijd „spande" en waar de uitslag van
de stemming afhankelijk was, niet in de
eerste plaats van den ijver der partijen,
want in dat opzicht viel er eenvoudig
niets te verbeteren, maar wel van den
stand der visscherij1.
Werd er veel visch gevangen, zoodat
de visschers eiken dag op zee vertoefden,
dan beteekende dat een belangrijke voor
sprong voor de linksche partijen. Een
deel der rechtsche kiezers werd dan uitge
schakeld, met het gevolg dat de kleine
meerderheid die de rechtsche partijen on
der de kiezers hadden, werd omgezet in
een kleine minderheid bij de stembus.
Herhaaldelijk is er dan ook reeds op
aangedrongen een regeling te treffen,
waardoor dergelijke kiezers, waarvan het
in de meestegevallen al van te voren
vaststaat, dat ze niet aan de stemming
kunnen deelnemen, toch hun kiezersplicht
kunnen vervullen.
Een amendement van den heer Rut
gers in dien geest, werd echter in 1921
bij de behandeling van de Kieswet, met
vrij groote meerderheid verworpen.
En dat niet, omdat men dergelijke kie
zers niet wenschte te helpen, maar wel
omdat men vreesde, daardoor voor al
lerlei misbruiken de deur zoo niet te
openen, dan toch los te maken.
Thansevenwel is de Regeering met
een voorstel gekomen, waarvan de ver
dienste is, dat het de bezwaren die aan
zulk een regeling verbonden zijn, tot een
minimum beperkt.
Bepaald is toch dat «Heen bij vol
macht kunnen stemmen zij., wier beroep of
•werkzaamheid medebrengen dat zij her
haaldelijk of althans gedurende het ge
deelte van het jaar waarin de stemming
gewoonlijk valt buiten de gemeente waar
in zij wonen werkzaam plegen te zjjn,
en dat die afwezigheid gedurende dien
tijd als regel telkens langer dan drie da
gen duurt.
Om misbruiken te voorkomen is voorts
bepaald, dat voor het aanwijzen van een
gemachtigde aan diverse formaliteiten
moet worden voldaan.
Om te beginnen moet de bevoegdheid
om bij volmacht te stemmen op de kie
zerslijst zelf vermeid worden. Daardoor
valt deze handeling reeds eenigermate
onder de publieke controle. Immers als
gelegenheid wordt gegeven tegen de lijst
bezwaren in te brengen dan geldt dit ook
van de aanwijzing tot het stemmen bij
volmacht.
Maar met de vermelding op de kiezers
lijst is men niet klaar. Wie van de hem
of haar verleende bevoegdheid gebruik
wil maken, moet uiterlijk een week na
de caindidaatstelling in persoon ter ge
meentesecretarie den gemachligde aanwijs
zen, terwijl bovendien de kiezer nog
steeds het recht behoudt zelf zijn kies
plicht te vervallen.
Op deze wijze is het gevaar voor
knoeierijen tot een minimum beperkt.
Toegegeven kan worden, dat het niet
geheel is weggenomen. Misbruik blijft mo
gelijk.
Maar daar staat tegenover, dat het toch
niet aangaat, dat aan de eene zijde on
verschilligen en gemoedsbezwaarden wor
den genoodzaakt zich naar de stembus
te begeven, terwijl aan den anderen kant
Wenschen die in de politiek wel degelijk
belangstellen feitelijk worden uitgesloten.
Een meer ideale regeling schijnt ons,
wanneer aan bepaalde kiezers als in dit
ontwerp bedoeld de gelegenheid werd ge
geven op een anderen tijd te stemmen,
b.v. een paar Zaterdagavonden. Dan zou
betzelfde doel worden bereikt, terwijl de
gevaren minder groot waren.
Maai' onoverkomelijke bezwaren be
staan naar het ons voorkomt tegen dit
ontwerp niet.
Is Tsjang Tsc-lin dood of levend?
Het Japansche departement van buiten-
landsche zaken deelt met betrekking tot de
berichten over het overlijden, van maar
schalk Tsjang Tso-lin mede, dat het op
het oogenhlik nog niet in staat is hierover
eenigerlei verklaring af te leggen De laat
ste mededeelingen van de geneesheeren
komen hierop neer, dat de verwondingen
van den maarschalk complicaties met zich
hebben gebracht. Deze geneesheeren be
vonden zich echter in een kasteel en waren
van de buitenwereld geheel afgesloten.
De Italia.
In den nacht van Zondag op Maandag
ving een radio-amateur te Zelleborg op
ongeveer 900 M. golflengte den volgenden
radio-oproep op: Hallo, Hallo, Italië, No-
bile. S.O.S. a Commission Rome Kingsbay
Invisible Radio Bordeau. De roep werd
ongeveer 50 maal herhaald.
Dergelijke signalen werden ook door an
dere radio-amateurs ontvangen.
Het radiostation te Leningrad is voortdu
rend bezig om te trachten, verbinding met
de „Italia" te krijgen. Mocht de „Italia"
zich werkelijk bij Frans-Jozefseiland be
vinden, dan zal het mogelijk zijn, om met
jjsbrekers generaal Nobile en zijn man
schappen hulp te brengen.
Jhr. Beelaerts gehuldigd.
Jhr. Beelaerts van Blokland werd in dc
zitting van den Raad van den Volkenbond
benoemd tot lid van het raadscomité voor
het onderzoek der petities van de Duitsche
minderheden in Opper-Silezië.
Onmiddellijk daarop vroeg Chamberlain
het woord en sprak als volgt: Ik ben over
tuigd, dat allen met mij betreuren, dat door
een toeval in de raadsverkiezingen de heer
Beelaerts binnenkort gedwongen zal zijn
ons te verlaten. Twee jaar is bij raadslid
geweest en heeft hij ons de kostbaarste
diensten bewezen. Het zal voor ons een
groot verlies zijn, na September niet meer
op zijn steun te kunnen rekenen.
Korte berichten.
Johan II von und zu Liechtenstein,
de oudste regeerende vorst van Europa,
die 88 jaar oud is, is onlangs blind gewor
den. Hij heeft thans te Weenen aan het
eene oog een staar-operatie ondergaan, die
uitstekend is geslaagd. Binnen enkele we
ken zal ook het tweede oog worden geope
reerd.
Volgens een bericht uit Athene zal
door het Grieksche volk bij volksstemming
worden uitgemaakt, of het land den mo-
narchistischen of den repuhlikeinschen re-
geeringsvorm zal aanvaarden.
Uit Grodno wordt gemeld: Tengevol
ge van verkeerden wisselstand zijn hier
een personen- en een goederentrein op el
kaar geloopen. Acht wagons werden ver
splinterd; 22 personen werden ernstig ge
wond. ;.j, |i|]=|
De sneltrein LinzPraag heeft bij
een overweg een met 14 personen bezette
auto gep-epen. Vier hunner werden gedood
de overigen zwaar gewond.
Pe honing- en koningin van België
zijn gisteren uit Brussel vertrokken voor
een reis van twee maanden naar Congo.
Deze reis zal gedeeltelijk per boot, spoor,
auto en vliegmachine gemaakt worden.
De Italiaansche gezant te Belgrado
heeft aan den minister van 'buitenlandsche
zaken aldaar medegedeeld, dat Mussolini
met het Zuid-Slavische antwoord op de
Italiaansche nota tevreden is. Het conflict
is daarmee bijgelegd.
Het zou vrijwel zeker zijn, dat Her
mann Müller (Soc.) rijkskanselier van
Duitschland wordt.
Fernand Bouisson is met 327 stem
men tegen 244 op Franklin Bouillon tot
voorzitter van de Fransche Kamer geko
zen.
Poin^aré zei in den Franschen Se
naat, dat de behandeling van de stabilisa
tie van den frank in de Kamer binnen „be
trekkelijk korten tijd" té wachten is.
Uit Luban, juist achter de Duitsche
grens, is een vliegtuig van de Warschau-
Praag-Parijs luchtlijn neergestort. De vlie
ger werd gedood, de waarnemer levensge
vaarlijk gewond.
Volgens een draadloos bericht uit
Buenos Aires is aldaar in een onlangs aan
een Italiaan verhuurd huis een fabriek
van ontplofbare stoffen ontdekt. De politie
gelooft hiermede een terroristisch hoofd
kwartier te hebben gevonden.
Dr.H. MANNING'S
HAEMOFERRIN
Bloedvopmend versterkingsmiddel
f 2.6Qp.Ki flesch. ƒ1.60 p Vz flesch
Stemmen bij volmacht.
Aan de Memorie van Antwoord nopens
het wetsontwerp tot wijziging der Kieswet
ontleenen wij:
Toekenning van de bevoegdheid aan alle
kiezers of zelfs aan alle vrouwelijke kie
zers zou veel verder gaan dan noodzake
lijk is.
Ongetwijfeld zullen ook zieken, kraam
vrouwen en zeer bejaarde lieden gedwon
gen zijn afwezig te blijven, doch dergelijke
omstandigheden zullen ieder op haar of
zijn beurt kunnen treffen. Beroeps-afwe
zigheid daarentegen zal steeds en her
haaldelijk het lot zijn van dezelfde lieden;
deze ongelijkheid werkt onbillijk en dient
te worden opgeheven.
Wat betreft spoor- en trampersoneel be
staan bezwaren alleen voor hen, die tus-
schen 8 en 1 uur niet in hun woonplaats
aanwezig zijn en bovendien niet gebruik
kunnen maken van de bij de wet-Albarda
geopende mogelijkheid om in een andere
gemeente aan de stemming deel te nemen
Ter wille van statistisch voordeel aan
vrouwen stembiljetten van bijzondere
kleur uit te reiken, schijnt niet geraden.
Hier zou allicht, vooral in stemdistricten
met weinig kiezers, het geheim der stem
ming gevaar loopen, terwijl de omslag
voor de stembureaus zou worden vermeer
derd.
Een voorstel tot opheffing van den stem
plicht zou het kader van dit ontwerp ver
overschrijden en ware dus reeds uit dezen
hoofde thans ontoelaatbaar.
'Van hei Hof.
Aan den disch van de Koningin en den
Prins waren gisterenavond ten konink
lijken paleize Het Loo gasten de oud-vfce-
president van den Raad van State, mr dr
W. Fr. van Leeuwen en mevr. van Leeu
wen, geb. Waller, en de oud-gouverneur
van Suriname, mr A. J. A. A. baron
van Heemstra.
Prins Hendrik.
Z. K. H. Prins Hendrik wordt vandaag
van het Loo te Den Haag verwacht. Hij
is voornemens 18 dezer naar het buiten
land te vertrekken, om, na een kort ver
blijft in Duitschland, de koningin in Noor
wegen te ontmoeten.
Een mooi legaat.
De vereeniging „Licht, Liefde en Leven"
te 's Gravenhage, waarvan o.m. een hu:»-
houdschool en een naaischool uitgaan,
ontving van wijlen Mej. P. M. van Weel
een legaat van f 100.000 vrg van rechten
en kosten.
Eenlegaatvanf 200.000.
De Vereeniging „Rembrandt" tot be
houd en vermeerdering van kunstschatten
in Nederland 'heeft een buitengewoon
moö'i legaat ontvangen; het mooiste waar
schijnlijk, dat haar ooit ten. deel viel.
Mej. P. M. van Weel, te 's Gravenhage
overleden, heeft haar hot belangrijke be
drag van f200.000 vermaakt.
De eerste nieuwe haring'.
Aan de Koningin en de Koningin-Moe
der is gisteren de eerste nieuwe Holland-
sche haring, goedgekeurd door den op-
per-keurmeester, aangeboden.
DeZe haring was aangebracht door den
stoomharinglogger „Oranje Nassau" VL
29, van de reederij „Doggermaatschappij"
te Vlaardingen, directeur I. Hoogendijk.
Dienstplichtwet.
Op het wetsontwerp tot wijziging van
de Dienstplichtwet hoeft de heer TïTanus
een amendement ingediend, ten einde tot
uitdrukking te brengen, dat de voor-oefe
ningen uitsluitend in militair verband be-
hooren te worden gehouden on dat alzoo
van Rijkswege geen linanciëele steun be
hoort te worden verstrekt voor de oprei-
ding door pariicu'ieren en vereenigingen
buiten het vooroefeningsinstituut.
De heer Duymaer van Twist heeft een
amendement ingediend, strekkende om
art. 12 in zijn oorspronkelijke redactie te
herstellen en alle ingeschrevenen aan de
keuring te onderwerpen.
Geaèv eO verzee via Kootwjfc.
Uit Genève wordt aan het Handelsblad
gemeld
Hedenmiddag tusschen vier en vijf uur
zullen uit het secretariaat van don Vol
kenbond nieuwe proeven worden genomen
met draad! ooze uitzending van berichten
naar Overzeesche landen via Kootwijk.
Ditmaal zullen verschillende loden van
den Raad van den Volkenbond het woord
voeren. Jhr Beelaerts van Blokland zal
in bet bijzonder Oost- en Westlndië toe
spreken.
Vrijstelling Wegenbelasting.
„Staatscourant" no. 101 bevat de voor
schriften met betrekking tot de vrjjs telling
van wegenbelasting voor motorrijtuigen in
het bedrijf van fabrikanten van of hande
laren in die voorwerpen en deel uitma
kende van h.un handelsvoorraad, die op
den openbaren weg uitsluitend worden
gebezigd tot het doen van proefritten of
worden vervoerd rechtstreeks van of naar
de fabriek of het magazijn, naar of van
de plaats van aflevering binnenslands of
naar of van de ^grens.
Het klompenwetje.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken te Amsterdam heeft zich n^g eens
met een adres inzake het voorstel van
wet tot tijdelijke heffing van een invoer
recht voor klompen, gewend tot de lie
Kamer.
Wij meenen, aldus het adres, voldoende
te hebben aangetoond, dat de beoordeeling
van ons adres van 27 Maart in de Memo
rie van Antwoord geen steun vindt in de
bestrijding, welke het daarin gevonden
heeft, en dat, hetgeen overigens in die
Memorie ten gunste van het voorstel
wordt aangevoerd, evenmin de eindcon
clusie aantast, waartoe wij in dat adres
gekomen zijn.
De Zilverbons.
De minister van financiën jjjaakt be
kend, ter voldoening aan de wet van 6
Augustus 1914 dat in Mei 1928 bij de
Algemeene Rekenkamer, zjjn overgebracht
£00.000 stuks onbruikbaar geworden zïï-
verbons f2.50 van den bij Kon. besluit
kan 14 Juni 1918 bepaalden vorm.
Ned. Ohr. Bouwarbeiders-
bond.
De algemeene vergadering van den
Ned. Chr. Bouwarbeidersbond, die om
de 5 jaar gehouden wordt, zal naar we
vernemen, 16, 17 en 18 Aug. a.s. te
Nijmegen worden gehouden. De bond zal
dan tevens zijn 20-jarig bestaan her
denken.
De jaarliiksche algemeene vergadering
van den bondsraad van den N. 0. B- zal
Maandag 18 Juni a.s. te Utrecht worden
gehouden.
is het haar droog en stug. Wrijf een weinig
PUROL tusschen de handen en strijk dit
door de haren, dan wordt het onmiddel
lijk weer zacht en handelbaar en kunt ge
het wederom kammen zooals ge wenscht.
't Voldoet iedereen.
TWEEDE KAMER.
Besmettelijke ziekten.
Het wetsontwerp houdende voorzienin
gen tegen besmettelijk© ziekten, zal nu
einde'ijk a.s. Vrijdag in stemming komen.
Althans dat is de bedoeling van den
voorzitter. Mevr de VriesBruins ech
ter denkt er anders over. Zij wenscht
de beraadslagingen opnieuw te openen.
Met de aangenomen amendementen-
Bijleveld waardoor de vrijstel ing van vac
cinatie ge makke'ijker is gemaakt, kan zij
zich n.l. niet vereenigen. Daarnaast moet
naar zij meent worden ingevoerd de ver
plichte her-vaccinatie.
Of dit plannetje door zal gaan zal a.s.
Vrijdag blijken.
Wijziging Pensioenwet.
Daarna was aan de orde het wetsont
werp tot wijziging van enkele artikelen
der Pensioenwet 1922, zoomede opheffing
van het weduwenfonds voor do geëm
ployeerden, tot het Algemeen Bestuur be-
hoorende en van het weduwenpensioen
van het korps ingenieurs bij den water
staat-
Do heer Gerhard (S.D.) achtte den aan
drang tot verbetering van de Pensioenwet
op verschillende punten volkomen ver
klaarbaar en gerechtvaardigd. Intusschen
voldoet de wet nog geenszins aan alle
rede'ijke eischen waarom ïjjj, de volgende
moti e voorstelde
„De Kamer, van oordeel, dat de Pen-
Binnenland.
Memorie van antwoord op wetsontwerp
stemmen bij volmacht.
De actie voor spoedige electrificatie van
Goes.
De Tweede Kamer behandelt de wijziging
der pensioenwet.
Minister Beelaerts van Blokland te G-enève
gehuldigd.
Buitenland.
Een signaal van de Italia te Huizen opge
vangen?
Een geheim rapport over de Gotthard-
kwestie gepubliceerd.
Is Tsang tso Ling dood?
si oen wet 1922 ten aanzien van verschil
lende hoofdpunten betreffende o.a. hen
dio aangesteld zijn op arbeidscontract,
het premieverhaal op de amblenaren, den
leeftijd waarop en de omstandigheden
waaronder ouderdomspensioenen en ver
vroegd ouderdomspensioen wordt toege
kend, en den inkoop van dienstjaren,
doorgebracht aan onderwijsinrichtingen
toen zij nog niet gesubsidieerd werden,
binnen niet al te langen tijd herziening
behoeft, gaat over tot de orde van den
dag." t f
Deze motie die niets anders was dan
een mooi gebaar voor de toekomst werd
verworpen met 44 tegen 24 stemmen,
waaruit blijkt, dat er weer eens een goede
dertig leden afwezig waren.
Op artikel 4 lichtte de heer J. B. van
D ij k (R.K.) namens de commissie van
rapporteurs een amendement toe strek
kende om ook het personeel van de na
1 Mei 1924 door de gemeente gesubsi
dieerde bijzondere nijverheidsscholen on
der de wet te doen vallen.
Do M i n i s t e r de Geer moest hier
van niets hebben. Hij acht zich tegenover
de machtelooze Kamer steeds meer als
de machtige die 't voor 't zeggen heeft
en verklaarde het amendement evenals
andere amendementen van de heeren Sa
ring en van Gijn, zonder meer onaan
nemelijk.
De voorstellers haalden onmiddellijk
bakzeil ©uitrokken hunne amendemen
ten in. f
Vandaag voortzetting.
Do staking bij „De Sofiorde".
De achtervolging van de werkwilligen
had zich tot voor enkele dagen te Vüb-
sinigen bepaald tot de jonge, valide
krachten. Thans is echteer een andere
houding aangenomen en deelen ook de
oudere en minder valide arbeiders in dit
volgen. Dit wijst wol op een verscher
ping van den strijd en heeft dan ook
reeds tot scherper optreden! der politie
aanleiding gegeven.
Te Middelburg worden' de werkwilligen
iederen middag in de Langeviele uit de
tram gelaten. Daar staat dan, zooals
gisteren een aantal nieuwsgierigen, dat
het begin van het begeleiden door de
politie gadeslaat.
Het brandpunt der belangstelling is
echter bij de woningen der betrokkenen.
Vooral in de omgeving van het Oud-Arne-
muidsche voetpad komen' de omwonen
den naar buiten om het thuisbrengen te
zien en hoort men minder vriendelijke
opmerkingen aan het adres van de wer
kenden. i
De politie neemt ook "hier echter af
doende maatregelen om te voorkomen,
dat de werkwilligen lastig worden ge
vallen. j
Hedenmorgen kwam volgens opgaaf der
directie van de Kon. Mij. aDe Schelde" te
Vlissingen één man minder op het werk.
zoodat het aantal werkwilligen 305 be
droeg. J,!
Verplaatst met ingang van 16 Juli
a.s. de commies der postérijen en telegra
fie B. D. Pronk van het postkantoor te
Amsterdam naar het post- en telegraaf
kantoor te Goes.
Middelburg. Nader deelt men ons mede,
dat het Middelburgsch Muziekkorps niet
Vrijdag a.s., doch op Vrijdagen 15 en 22
Juni een uitvoering op het Molenwater zal
geven.
Vlissingen. Woningbouwvereen.
„Gemeenschappelijk Belan g".
Gisteravond hield bovengenoemde ver
eeniging haar 10e jaarvergadering, onder
voorzitterschap van dien heer Chr. Ste-
ketee.
Uit het uitvoerig jaarverslag van den
secretaris-penningmeester, den heer W. de
Ridder, bleek o.a., dat op het bouwplan
