Np 193 Woensdag 16 Mei 1928 42e Jaargang r f feuilleton LANGS DEN AFGROND. Buitenland. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. RPPi diecommis- prof. ir G. het bespro- arden opge- gadering. ;t een nieu- verschijnen Het is een verbod van n room be- le onsc'hul- en geen du- armee men versch kan rijnt nu de zijn plaats nthetischen importeerde er, of door Lengsel van r. De klan- ipeerd door )1. etrokken te Zeeland en ige overwe- bederfwe- ■j .hap 30-jarig be- traktaatge- reeta! boefc- gaarne de umuitgave", wordt van ctaatgenoot- ;enomen de lippus" een en. rof. L. Lin- oov-ele ver- ;anisatie de e vanaf de eerde. Ver- heeren J. het bestuur Noordtzij, ld, Ds Lit- J. H. Don- ,n de tegen een niet. sic'.t. is ook uitspraken mannen Iemaal pre- tuidelijk in- ekenis van wij doelden, irzicht" van land in de Bosch te ;If niet ge- ft hier pen nteerd over- in de Iaat- im werkje. ?n van de n. d s. Maand en Cu'tuur. maandblad bijdragen, armgestemd •in het o m. strijd, eene •een bede- telijfc juweel eren weten zijn ziel in ren, hebben hier ont- Ilekeur van lichamelijk verstaan te touden om iche wereld belijden. ,Het Offer" •ave in de handen, de end en de naast hem; iden arbeid: gekromde, opgeheven, wankelende in doods- iit omgeven efelijk aan- remoediging :t herwaarts en heiast toemen wij: maritale s zich niet i huwelijks derde tijds- afschaffing n hef hoofd weten, om- erde spoor te veronge- rerder twee Engelsche apenaar en hten, Prof. conomïsche d aan „de wordt ge- belangrijk A. Ruys' D irecteur- H oof dredacteur R. ZU1DEMA. bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie no. 11 Postrekening No. 44455 Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUiJ, L. Burg. Tel. no. 259 VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, 13. Losse nummers f 0.05 P r ij s der AdvertentiBn: 14 regels f1.20, elke regel meer 30 et Bij abonnement belangrijke korting Morgen (Hemelvaartsdag) zal „Da Zeeuw" niet verschijnen. H ET V0 L KSP ETIT10 N NEM E NïT"" 'tZag er donker uit voor het Chr. on derwijs, toen in 1878 de scihoolwet-Kap- peyne, waarvan we in een vorig nummer een overzicht gaven, werd ingediend. Er was bange vrees in de harten van ben die de Christelijke school liefhadden. Maar er was lïiet alleen vrees, er was qok geloof, een geloof dat tot daden prikkelde. Op de algemeene vergadering van Chris telijk Nationaal Schoolonderwijs den 2en Mei 1878 te Utrecht gehouden, waar de ernstige toestand .onder de oogen werd gezien, diende Dr A. Kuyper, gesteund door Jhr Mr A- F. de Savornin Lob man en Mr B. J. L. baron da Geer, van Jutfaas, een voorstel in, om jngeval de wet mocht worden aangenomen, zich met een smeekschrift tot den koning te wen den, met het verzoek deze haillooze wet niet te bekrachtigen. Het voorstel werd aangenomen en on middellijk werden de voorbereidende maatregelen ter hand genomen. Een kleinigheid was dit 'niet. Want voor men aan het werk kon gaan moest de zaak worden georganiseerd, om op het juiste moment de adresbeweging op touw te kunnen zetten. Ook hierbij hoe kon het anders ontbrak het niet aan tegenwerking. De liberale pers sprak van „een onzede lijke daad". Ze waarschuwde het volk, nu eens door de zaak in een bespottelijk daglicht te stellen, dan weer door al lerlei beschuldigingen of verdachtmakin gen te uiten, om toch niet deze actie van „agitators uit het Antirevolutionaire kamp' 'te steunen. Eindelijk viel de beslissende slag. Het wetsontwerp werd door de Twee de Kamer met 52 tegen 30 stemmen aan genomen, en er was niet de minste re den om van de Eerste Kamer een an dere uitspraak te verwachten. En dus moest nu het te Utrecht ge- vorm d|e-, plan, tot het houden van een volkspetitionnement worden uitgevoerd. Dat zou heel wat moeite kosten. Er moest hard gewerkt worden, want in een week tiilds moesten alle handteekeningen door heel het land worden verzameld'. Van 22 tot 27 Juli zouden de voor standers van de Christelijke school in de gelegenheid worden gesteld hief smeek schrift aan den Koning te teekenen. Maar vó<5r men zich tot den aairdschen Koning wendde, zou men in beroep gaian bij den Koning der Koningen. De werkweek werd ingezet met een bid stond. De kerken stroomden vol, met een menigte van mannen en vrouwen, otmi in dien bangen nood van Godi den Heere hulp en gunst te vragen. Maar toen werd er dan ook gewerkt. Eer de week ten einde spoedde was h6t smeekschrift door meer dan 300-000 personen geteekend. Daarbij kwamen nog adhaesie-betuigingen van -306 Kerkeraden der Ned. Herv. Kerk en 108 Kerkeraden der Chr. Geref. Gemeenten. En nog een paar dagen laiter waren de adressen in 15 banden vereenigd, ge reed, om aan den Koning, die destijds boden ver'0'^e' WOTden aange- Het was een roerend adres. Een treffend smeekschrift. 76) (Vrij naar het Engelsch.) /i '•1n jüw® '£ans °P Abigail verspelen", fluisterde de verleider. „Gij zult nooit meer zulk eene gelegenheid hebben" „Liever Abigail verliezen", luidde het antwoord, „dan mijn naasten bestelen, en nooit meer een eerlijk man onder de oogen te durven komen." Zoo streed Paul met den verzoeker, en met Gods hulp behaalde hij de overwin ning. Den volgenden middag begaf hij zich op weg om zijne buren te bezoeken. Iedereen had van zijne terugkomst ge- i /--oodat niemand verwonderd was gelaat gzien van ^ï11 Eendelijk, knap Paul was verrukt over de hartelijke be groeting die hem van alle kanten ten deel viel. Overal wilde men hem 't beste voorzetten, maar het zou hem slecht be komen zijn, indien hij van de hem aan geboden gastvrijheid had willen gebruik maken. Bovendien moest hij verscheiden bezoeken afleggen, dus kon hjj zich ner gens lang ophouden. Maar wanneer hij da eigenljjfce reden van zjjn komst mee- Spionnage bij de spoorwegen. De Poolsche pers meldt dat een uitge breide spionnageaffaire ontdekt is bij de Poolsche spoorwegen. De hoofdschuldige, een ambtenaar te Krakau, is in hechtenis genomen. Naar verluidt, ging de spion nage uit van een lid van het gezantschap van een buurstaat van Polen, waarmee on getwijfeld sow jet-Rusland bedoeld wordt. De diplomaat Winogradoff zou de heele affaire geleid hebben. De economische Volkenbondscommissie. Onze landgenoot, Oudegeest, stelde in de Raadgevende Economische Commissie te Genève een resolutie vbor met betrek king tot de ontwikkeling van den land bouw, luidende: Wij stellen voor, dat de Raadgevende Economische Commissie den Volkenbondsraad verzoekt, een des kundige commissie te benoemen, welke met de regeeringen de mogelijkheid moet bespreken om den landbouw te inten- siveeren en de belangen der naburige lan den in het oog te houden. Tevens moet deze commissie zoo n-oodig voorstellen voorbereiden, om de noodige credieten ter beschikking van de verschillende re geeringen te stellen, voor een verbetering van het landbouwonderwijs, van de transport-middelen, van 'de woningen enz. Dit alles om den landbouw te ontwikke len. De tocht van Van Lear Black met de K. L. Sfl. Geysendorifer seinde aan de Directie der K.L.M. uit Venetië^ dat de HNADP aldaar Maandag om 16 uur 25 is aange komen. De Simphonpas en de Alpen waren volkomen dichtgetrokken door zware be wolking, zoodat de vliegtuigbestuurders hun weg boven de wolken moesten kie zen. Deze vlucht is wel een bewijs voor de goede eigenschappen van de dxie- motorige HNADP, daar het, na het ver trek van Genève, met vollast op min stens 4000 M. hoogte heeft moeten vlie gen. De gemiddelde snelheid, welke gemaakt is, bedraagt 160 K.M. per uur. Geysendiocrffer seinde gisteravond luit Brindisi aan de K.L.M., dat het vliegtuig gisteren om 7.45 uit Venetië was vertrok ken en om 10.30 in Brindisi was aan gekomen. Wegens den sterken windl zijn ze 'niet doorgevlogen naar Athene. Van ochtend zouden ze daarheen vertrekken. Alles is wel aan boord. De petroleumbranden in Roemenië. Op de terreinen der Astra Roman a in Roemenië is, gelijk gemeld, een he vige brand uitgebroken. De brand heeft een buitengewonen om vang aangenomen en de tot nu toe aan gerichte schade wordt reeds op ruim 100 millioen lei geschat. Twaalf boortorens van de Astra Romana en 6 van het Cre dit Minier zijn vernield. Drie arbeiders zijn in de vlammen omgekomen. deelde, dan schenen de lieden ter nau- wernood hun ooren te kunnen gelooven. „Gij vraagt mij, of ik aandeelen in de Wheal Anthony heb", zeide James Pols- kiddy, wien zijn eerste bezoek gold, „he laas, ja." „Hoeveel?" „Tien." „Zoudt gij ze willen verkoopen?" ,;Ja zeker, maar wie wil ze koopen? Ik heb er vijftig pond voor gegeven, doch ik zou blij zijn ze voor vijf n twinlig kwijt te raken. Ik vrees, dat wij weldra weer zullen moeten bijpassen." „En toch raad ik u, ze in geen geval te verkoopen." „Waarom niet?" „Omdat er een nieuwe ader'Ts ont dekt, die het fortuin van de mijn zal worden; en over zes maanden zullen uw aandeelen waarschijnlijk twintig of dertig pond waard zijn." James zette groote oogen op. „En weet gij waar die ader is?" vraagde hij. „Ja, ik heb ze gezien. VadeT vertelde mij, waar ik die vinden kon." „En hebt gij geld meegebracht?" „Ja, ongeveer tweehonderd pond." „Maar* waarom koopt gij dan zelf de aandeelen niet, voordat het geheim uit lekt?" „Zoudt gij het in. mijne plaats doen, James?" Reusachtige vlammen laaien op en zijn op een afstand van 40 K.M. nog duidelijk zichtbaar. De boortorens 298 en 268 staan op het oogenbük in brand. Men is bezig een tunnel te graven om te trachten, de aanwezige petroleum te laten af vloeien, doch het is nog zeer onzeker, of men er op deze wijze in zal slagen den brand meester te worden. Henderden zandzakken zijn reeds in de brandende putten geworpen om het vuur te blus- schen, doch zonder resultaat. Het gevaar voor de naaste omgeving wordt steeds grooter en enkele dorpen zijn reeds ontruimd. Tot nu -toe zijn de getrof fen maatregelen onvoldoende gebleken en men staat vrijwel machteloos tegenover het vuur. Eet smakelijk in Rusland. Te Moskou wordt veel geklaagd over de zeer slechte qualiteit van het voedsel, dat op de markten verkocht wordt. De laboratoria kregen daarom opdracht een onderzoek in te stellen naar de ver schillende voedingsmiddelen in de hoofd stad der sovjets. De resultaten van dit onderzoek waren als volgt: Van de 65 monsters roggemeel, die de ambtenaren hebben genomen, bleken 37 volkomen ondeugdelijk; van de 184 mon sters tarwemeel werden niet minder dan 147 afgekeurd, omdat zij1 volkomen onge schikt waren voor consumptie. Het meel, dat aan de inwoners van de hoofdstad wordt verkocht en waarvan brood wordt gebakken, bleek veel schimmel, ongedierte enz. te bevatten; een groot gedeelte van het meel, dat voor consumptie bestem'd was, bevatte een hoog percentage vergift. Van de monsters brood bleken min of meer bevredigend te zijn slechts 7.5 pet., roggebrood. In het brood, zoowel in wit tebrood als in bruinbrood, vonden de laboratoria veel kakkerlakken, lucifers, stukjes touw, eindjes sigaretten, roestige spijkers, stukjes glas en zelfs excremen ten van muizen en huisdieren. Van de 139 monsters vleesch werden 90 afgekeurd als zijnde ongeschikt voor voedsel. De worst, die op de markten verkocht wordt, bleek geldeurd te zijn met vergift bevattende kleursels. De „chocolade", die de snoepwinkels verkoopen, bestaat uit glucose met een minimale boeveelheid cacao. Deze „cho colade" bevat heel vaak veel lood. Zoo is de toestand in de hoofdstad. Men stelle zich voor, wat de inwoners van de pro vinciale steden te eten krijgen. Geen vreemde vrouwen. De Turksche regeering zal binnenkort bijl- de nationale vergadering een voorstel indienen, waarbij- alle militaire ambtena ren en officieren, die buitenlandsche vrou- f.ven trouwen, ontslagen worden verklaard, met verlies van recht op pensioen. Zij; die reeds met buitenlandsche vrouwen ge trouwd zijn, moeten onmiddellijk gepen- sionneerd worden. Een zoodanige regeling bestaat reeds op het ministerie van bui tenlandsche zaken. Korte beirlchten. Een niet bevestigd draadloos bericht uit Manchester in don staat New Hamp shire maakt melding van een ernstige aardbeving in de streek van Missifoetamo in Japan, waarbij een honderdtal perso nen zou zijn gedood. Het luchtschip „Italia", waarmee ge neraal Nobile zijn Noordpool-expeditie on- „Ik vrees van ja", antwoordde James langzaam. „Maar neen, ik weet het ook niet. In elk geval zou het een zware ver zoeking zijn." „Op die manier zoudt gij den menschen niet doen, wat gij zoudt willen dat men u deed." „Dat is w'aaT. Maar zulk een gelegen heid doet zich niet tweemaal in iemands leven voor." „Dat heb ik ook gedacht", zeide Paul, „en ik was bijna bezweken. Maar God dank, ik heb de verzoeking overwonnen." Ontroerd greep James zijne hand. „Paul", sprak hij, „gij zijt een waar vriend, dat zal ik nooit vergeten." Zijn gesprek met de anderen was veel korter, want de meesten begrepen eerst, nadat hij vertrokken was, boe edelmoe dig hij gehandeld had. In de veronderstelling, dat Paul hem alleen, of hem het eerst deelgenoot van de ontdekking had gemaakt, meende Joël Quirk, die er roem op droeg een schran der man van zaken te zijn, zijne kans schoon te zien, om met de zaak een eerlijken penning te verdienen, en niettegenstaande het Zaterdagavond was, de drukste tijd van de geheele week, nam hij onmiddellijk nadat Paul vertrokken was, zijn hoed, en ging een paar vriend schappelijke bezoeken in de buurt afleg gen. derneemt, is gisteren te Kingsbay opgeste gen om den tocht naar de Noordpool ver der te vervolgen. Volgens de jongste berekeningen tel de België eind vorig jaar 7.932.077 inwo ners, of 57.476 meer dan in 1926. De bevolking bestond eind 1927 uit 4.008.657 vrouwen en 3.923.120 mannen. Uit Rangoon wordt gemeld, dat de stad door een hevigen wervelstorm is ge teisterd. Zeven personen zijn daarbij om bet leven gekomen. Minister Stres emann is ernstig liji- dend aan een op patatyphus gelijkende maag- en darmcatarrhe gepaard mlet koorts. In het verlobp van de ziekte deed zich een nieraandoening voor, waar door het noodzakelijk is, dat de minister zich ontziet en het bed houdt. Dienten gevolge is elk werk van den minister den eersten tijd uitgesloten. Uit Tiflis wordt gemeld, dat daar eenige sterke aardschokken werden waar genomen. De bevolking vluchtte uit de huizen op straat. Vele gebouwen scheur den. Biji Klippan in de provincie Skalaïie in Noord-Zweden is een militair vliegtuig naar beneden gestort en in brand geraakt. De beide vliegers kwamen om het leven. Ned. Bond van Jong. Vereen, op Geref. Grondsiag. De Ned. Biond van Joingelingsvereen, op Geref. Grondslag viert heden en mor gen zijn 40-jarig bestaan. Voor deze gelegenheid hkeft m°n besteg gelegd op het bekende circus Hagenbeek te Scheveningen, Mat een kleine 3000 personen kan herbergen. Toch moesten zoo gxoot was de belangstelling nog velen worden teleurgesteld. De feestelijkheden werden hedenmorgen geopend met een ure des gebeds in de Willemskerk te Scheveningen, waarin als voorganger optrad Dr K. Dijk te 's Gra- venhage. Te twee uur ving hedenmiddag de eer ste feestvergadering aan, die gepresideerd werd door den bondsvoorzitter, de heej" A. Zijlstra. Deze opende de samenkoimst op gebruikelijke wijze en liet 2 coupletten zingen van het bondslied: „Op broeders, op gezongen, Van jeugd en moed en kracht." Hiji sprak vervolgens een kort wel komstwoord en verleende onmiddellijk het woord aan Ds J. G. "Rullmann van Utrecht, de bekende historicus. Spr .begon met een herinnering aaö den Bondsdag van 1909 te Scheveningen, toen aan Dr A. Kuyper het bewijs van eerelid maatschap werd aangeboden en deze als tegenpand zijner liefde den Bond het por tret van wijlen zijn vriend H. I. Dibbets ten geschenke gaf. Dit kleinood, hem zoo dierbaar, liet hiji ons na als een erfe nis, behoorende tot de gewichtigste do cumenten, op de vorming van den Bond van zeer grooten invloed. Vele Ronds- vrienden zitten met die schenking van Dr Kuyper eigenlijk wel een beetje verlegen, wat heeft nu dat portretje van dien ouden' heer te maken roet de vorming van den Biond? Spr .wilde zijh gehoor thans dui- Ja'mes Polskiddy stond in zijn voor deur, nog geheel vervuld van het edelmoe dig gedrag van Paul Vivian, toen Mr Quirk naar hem toekwam. „Goeden avond, James", zeide hij, zijn hoed afnemende, en zijn voorhoofd afve gende. „Goeden avond, Mr Quirk." „Uw tuin ziet er goed uit. Gij mijn werkers kunt er heel wat tijd aan beste den. Uw baantje is nog zoo slecht niet." „Dat zou u niet meevallen, indien gij er de proef eens van naamt", zeide James. „Ik weet het niet. Maar hoe staat het met de' Wheal Anthony?" „Slecht", antwoordde James, „heel slecht." „Weinig kans op dividend, zon ik den ken Misschien op den langen duur, maar in den eersten tijd zeker niet. Gij hebt ook aandeelen, nietwaar?" „Ja, ik heb er tien." „Zoo, zoo! Maar heb ik u niet hooren zeggen, dat gij ze wel kwijt zoudt willen zijn?" vBest mogelijk, dat ik zoo iets gezegd heb." „Wel luister dan eens", zeide Mr QuirM? voortdurend zijn voorhoofd afvegende. „Het is wel eenïgszins gewaagd, maar ik zou het willen doen om u te helpen, James. Ik wil u vijf en twintig pond voor uwe aandeelen geven, en mjjn Binnenland, Het jubileum van den Ned. Bond van J. V. op G. G. Afgevaardigden internationale Arbeids- conferentie. Vergadering van boter- en eierhandelaren r te Middelburg. De Koningin-Moeder in Zeeland. Een gezelschap Belgen plakt te Neuzeu briefjes aan. 4 Buitenland. Petroleumbranden in Roemenië. Russische spionnage in Polen. D.e vliegtocht van Van Lear Black. delrjfc maken, dat de overhandiging van dit kleine portret een moment van groote beteekenis in het leven van Dr Kuyper en in het leven van den Bond is geweest. En hij doet dit door te trachten den historischen samenhang tusschen Dr Kuy per en den Bond te laten zien inl H. I. Dibbets al3 vertegenwoordiger van de nachtschool. De nachtschool deze benaming gaf Ds O. G- Heldring indertijd aan de steil- leerstellige en stijlfrechtzinnige richting zijner dagen, die eenerzijds bij de vaderen1 bleef staian en geen oog had' voor het licht der wetenschap, dat na Dordt hel derder had geschenen dan .ooit 'te voren. Onder de lichtschuwen rangschikte men ook vele duizenden die er niet toe be hoorden en die de kostbare, doch maar al te zeer miskende kern van de Gerefor meerde gezindheid' en van de Chrisbein- natie uitmaakten. Ook de jonge predi kant van Beesd, Dr A- Kuyper kwam met die nachtschoolmenschen in aanrar king. Spr. schetste diens ontmoeting met Pietje Baiters, de vrouw die in Gods hand het middel is geweest om Kuyper's levenslijn van half naar heel om te bui gen. En het was de heer H. I. Dibbets, voorzitter van de vrienden der waarheid, die in Dr Kuyper den man ,zag, door God met zeldzame bekwaamheden toe gerust, om aan de nachtschool een we tenschappelijke uitdrukking te geven. Diezelfde Dibbets is ook de man ge weest, die Dr Kuyper steunde en"-sterkte in zijn overtuiging, dat ook bij de jonge lingschap van Nederland het Gereformeer de leven wortel zou schieten. Deze verte genwoordiger van de nachtschool voorzag toen reeds den Band. Hij profeteerde een toekomst, waarin overdie nachtschool ©en vriendelijke morgen met helderder tin ten zou opgaan, als een jonger geslacht de Calvinistische levensgedachte ook in het vereenigingsleven zou realiseeren. Al spoedig na- de stichting der V-U. werden pogingen aangewend om de Geref. jon gelingschap te organiseeren. Totdat in 1888 Vonkenberg zelf ook nog een zoon der nachtschool den dapperen moed greep onzen Bond te stichten pp e-en grondslag die ons rechtstreeks met de erfenis der vaderen verbond. En daar om brengen wij hem aldus spr. na 40 jaren het eeresaluut van alle aan gesloten vereenigingen. (Donderend ap plaus.) Want hij was het, die in onze jongelingschap de weeropglanzing bracht van het dof geworden historisch Geuzen- type. In den jubileerenden Bond zien we als voor oogen het grootsche werk der tijd afwachten. De meeste mensahen heb ben geen vertrouwen in de oude mijn, maar ik wil het nog eens afwachten, en daarom doe ik u dit aanbod. Ik loop groot gevaar er bij te verliezen, maar om uwentwil zal ik het walgen. Nu, wat zegt gij?" James zeide niets. Hij was te verbaasd om te kunnen spreken. De laagheid van Mr Quirk deed hem walgen. Zelf door en door een eerlijk man, kon hij geene woorden vinden om zijn verontwaardiging uit te drukken. Onwillekeurig vergeleek hij het gedrag «-van Joël Quirk bij dat van Paul Vivian, en als van zelf kwam hem daarbij de treffende gelijkenis van den Farizeeër en den Tollenaar voor den geest. „Welnu James", zeide Joël, nog altijd zijn voorhoofd afvegende, doet gij bet, ja of neen?" „Neen, vandaag nog niet", antwoordde James, met moeite zijn woorden uitbren gende. „Zoo als gij wilt", zeide Mr Quirk kort af. „Ik meende u een dienst te doen. Komt gij nog tot andere gedachten, gij vindt mij den geheel-en avond thuis." (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1928 | | pagina 1