Vrijdag 11 Mei 1928
42e Jaargang
X&-P'sAMANDELTJES'
Hofberg Orgels.
A. S. J. DEKKER - GOES.
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Vraagt Catalogus. 3
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZU1DEMA.
dureau: Lange Vorststraat 70, Goes,
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELK EN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummersf 0.35
Prijs der AdvertentlSn:
14 regeis f1.20, eike regel .neer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting
Dagen van strijd.
'tZag er, nu een halve eeuw geleden,
donker uit voor het Christelijk onderwijs.
De toestand werd zoo ernstig, dat er re
den was, het ergste te vreezen.
De vijandschap tegen de Christelijke
scholen werd steeds grooter, de tegen
werking werd al krachtiger en soms had
het den schijn, alsof de geloofsmoed van
de voorstanders, die onvermoeid aan de
uitbreiding van het Christelijk onderwas
hadden gearbeid, begon te, wankelen.
Er was onder de orthodoxe Christenen
op meer dan een punt verdeeldheid en
mede als gevolg daarvan, moest geklaagd
worden over verminderde belangstelling
en het trager vloeien van de gaven. De
rijk ftiet aardsche goéderen gezagenden
(Schenen zich t'erug te trekken, de strijd
om het bestaan werd voor de bestaande
scholen al zwaarder, terwijl nieuwe scho-
jen zoo goed als niet werden opgericht.
'tWas alles even 'donker en trooste
loos.
Het water was tot aan de lippen ge
komen, en het bleef klimmen. Alles wees
er op, dat het Christelijk onderwijs uit ons
land geheel zou worden weggevaagd.
Zelfs Groen van Prinsterer, do man
die lange jaren het pleit 'voor de vrijheid
en het recht had gevoerd, begon te wan
hopen. Hij zag geen licht meer en geen
uitkomst.
Zou, zoo vroeg het eenvoudig© geloo»
vige volk zich af, zou God z'jn gena ver
geten, nooit meer van ontferming weten?
Het had er allen schijn van.
Immers, het was onder die omstandig
heden dat. een nieuwe minister aan het
bewind kwam, die als een moderne Fa
rao, slechts één doel najaagde, het ver
drukte volk nog meer te plagen, de druk
nog meer te verzwaren en aan het Chris
telijk onderwas den doodsteek toe t3
brengen.
Meer dan eens was reeds op wijziging
van de wet op het Lager onderwijs aan
gedrongen.
Welnu Minister Kappevne van de Ca-
pello, die in 1877 aan het bewind kwam,
had zich tot taak gesteld, die wijziging
tot stand te brengen.
Was het wonder, dat velen de schrik
om het hart sloeg?
Van dezen man. men wist het, was
niets te hopen, alles te vreezen.
Hjj was het, die den voorstanders van
een Christelijke staatkunde in de Eerste
Kamer toeriep: Verknoei met uw Bijbel
teksten de beproefde gronden van ons
staatsrecht niet. Hij was het, die het open
lijk uitsprak: „Welnu, dan moet de min
derheid maar onderdrukt wordien. want
dan is zy de vlieg, die de gansche zalf
bederft en heeft z;j in onze maatschappij
.geen recht van bestaan."
Was tot nu toe de minderheid, die
Christelijk onderwijs begeerde met gee-
selen gekastijd, de geeselen zouden plaats
maken voor schorpioenen.
Het kwaad scheen ten volle besloten.
Er was vrees in de harten, en die vrees
werd bewaarheid, toen 't ontwerp school
wet van Kanpevne gepubliceerd werd,
't Waren dagen van strijd, van druk en
benauwdheid.
Hierover nader in een volgend artikel.
MOSKOU ZONDER SLUIERS.
Een ooggetuige over Rusland.
Do heer Joseph Douillet, oud-consul
van Eelgië en hoofd-vertegenwoordige?
van hot Nansen-fonds in Zuid-Oost-Rus'-
land, die 26 jaar in het Czaristisehe en
van 1918 tot 1927 in het bolsjewistische
Rusland leefde, heeit over sovjet-Rusland
een boek geschreven, getiteld „Moscou
sans voiles".
Het eerste, wat hij naar voren brengt,
is de sluwheid, waarmede de sovjets de
onnoozele halzen, die- uit den vreemd©
komen om de werking van het socialisme
in Rusland in oogenschouw te nemen,
bedotten. Zoo geschiedde, toen een Erigel-
sc'he deputatie een rondreis door Rus
land ma'iktc, het volgend®:
„De boeren werden plotseling met hun
paarden en wagens gemobiliseerd en ge
last een groote, partij stroo naar een
aan den spoorweg gelegen fabriek, welke
sinds jaren niet meer gedraaid had, te
brengen. Het stroo werd in de ovens ver
brand en spoedig kwamen er wolken rook
uit de schoorsteeuen, welke don indruk
gaven, dat men er flink aan >twerk
was."
MET GRATIS GRENAD/MESAUS PUDDING
EEN HEBKL.UK NAGERECHT
PUDDINGFAB RIEK liC <S R ON INGE N
Wat zyn de-ze buitenlanders toch on-
noozel" zei een der sovjet-ministers tot
een ambtenaar in bij'zijn van den heer
Douillet, vergetend, dat deze laatste Rus
sisch verstond.
Elkeen, die zonder toestemming der
sovjets tot de Engelsche deputatie sprak,
werd gearresteerd en .gestraft. Een man
die den Engelschen bezoekers een muts
teruggaf, die zij in den trein hadden
laten liggen, werd op grond van artikel
6G van de sovjet strafwet van spionnage
ten gunste van een vreemde regeering
beschuldigd, en ofschoon hiji door een
wonder niet op de plaats zelf werd dood
geschoten, werd hiji voor drie jaar in
een concentratiekamp .op het Solovetsky-
eiland opgesloten.
Gepoe-gidsen worden opgeleid om
vreemdelingen om den tuin te leiden';
„Zij laten deputaties uit den vreemde
een aantal fabrieken, hospitalen, kinder
huizen en sanatoria zien, welke van te
voren zorgvuldig in orde gebracht zijn
ten einde te bewijzen, dat in het sovjet-
tismo alles onberispelijk is."
De werkelijke waarheid, zegt de hoer
Douillet, is dat de armoede en ellende
voel grooter zijin dan onder de tsaren.
__„De^ olicieele sovjetstatistickcnz©gt
hij, „zijn valsch. Ik stelde vast, dathoog1-
ovens,- welke officieel als werkend werden
opgegeven, slechts een korten tijd hadden
gewerkt. Toon word de oven gedoofd
en werd 'n andere in een ander district
aangestoken om even later weer gedoofd
te worden."
Zoo werd een indruk van bedrijvigheid
gewekt. Van de kolenmijnen zegt de heer
Douillet: „Het is moeilijik zich de droe
vige verwoesting vaar te stellen, welke
het Donetsbekken sedert de bezetting door
de communisten heeft getroffen."
Als een voorbeeld van communistische
leiding worden de „Schelkotrust" zijdefa-
brieken van Moskou aangehaald:
Z.ij werden in 1.889 gesticht. In 1911
waren zij twee maal zoo groot geworden;
in 1914 werkten er 2000 man. Thans
bestaan zij ternauwernood en hebben zy
350 tot 400 man aan 'twerk.
Van de ongelukkige Russische arbeiders
wordt verteld:
„Russisch© arbeiders te Rostoff zei
den mij letterlijk deze woeden: „Wij
zijn er erger aan toe 'dan slaven. Voor
dat de bolsjewieken de macht in handen
kregen, konden wy op feestdagen rusten.
Wij brachten den dag in onze gezinnen
door. Als er hu een feestdag is moeten
wij van 's morgens tot 's avonds in op
tocht locpen en bijl wijze van troost wordt
ons gezegd: „Het is ons proletarisch ge
zag, het is de dictatuur van het proleta
riaat." Maar er is niets van aan. Het is
een hatelijke dictatuur, welke tegen het
proletariaat wordt uitgeoefend."
Aangaande de werkloosheid in 1927
hoet net:
Volgens de optimistische statistieken
van de sovjets zelf, waren er meer dan
2l/2 millioen werkloozen, een cijfer, dat
'voel grooter is dan het officieel opge
geven aantal van 1.900.000."
De reis om de weraftf.
Araki, de in oostelijke richting gereisd
hebbende deelnemer aan den wedstrijd
om de wereld, is te Tokio aangekomen
en heeft de reis voltooid in 33 dagen,
16 uren en 26 minuten. Hiji maakt aan
spraak op het wereldrecord en gebruikte
de gewone beschikbare verkeersmiddelen.
Winterweer.
Ook te Parijs is de temperatuur in
de laatste dagen aanmerkelijk gedaald.
In Midden-Europa en in Lotharingen
zijn zelfs dichte sneeuwbuien gevallen.
Hagelbuien hebben ernstige schade toege
bracht aan den landbouw in de omge
ving van Toulon.
Boven Wit Rusland heeft Woensdag een
hevige orkaan gewoed, waardoor vele te
legraafverbindingen gestoord werden. Te
Minsk werden zelfs vele personen door
den storm tegen den grond geworpen,
waarvan, sommige vry ernstig werden ge
wond.
Gisterenmorgen was de temperatuur
te Berlijn slechts 2 gr. Rogea- en sneeuw -
nuien wisselden elkaar af, zoodat van
tyd tot tijd zelfs sneeuw op de daJéoa van
Berlya was te ziun.
Uit Saloniki wordt gemeld:
Tengevolge van de was van de Stroe-
ma is de vallei overstroomd: 40.000 H.A.
tabak-, katoen- -en .graanland, zijn geheel
verwoest. De bevolking is door het wa
ter ingesloten. In verscheidene dorpen
heerscht gebrek aan levensmiddelen.
Plagen in Belgisch Lfmhurg.
Sinds eenige dagen worden verschillen
de plaatsen van Belgisch Limburg ge
teisterd door Meikevers- en rupsen-pla
gen. Te Genek bijvoorbeeld is een zwerm
vari millioenen Meikevers neergekomen,
die het groen der boomen verslinden
en vooral veel schade in de tuinen aan
richten. De scholieren zijn op jacht gezon
den en krijgen prijzen van het gemeen
tebestuur.
Te Zonhoven zijn het de rupsen, die
onberekenbare schade aanrichten. Vele
hoornen staan er reeds kaal.
Een rechterlijke dwaling.
De leider van de Mecklenburgsche re
cherche en een hem aïs wetenschappelijk
adviseur toegevoegde Beiersche crimineel-
psycholoog hebben een nauwkeurig on
derzoek ingesteld inzake de Berlijnsche
rooordaffaire-Jakoböwsky. Het heeft tien
dagen geduurd en het resultaat was, dat
men met zekerheid heeft vastgesteld, dat
de Russische krijgsgevangene Jafcobows-
ky, die in 1925 wegens het vermoorden
van zijn kind ter dood werd veroordeeld
en terechtgesteld, onschuldig is geweest.
Er zijn drie personen gearresteerd, die
verdacht worden het kind te hebben ver
moord, van wie reeds twee een beken
tenis hebben afgelegd.
Spoorwegongeluk in Ifaiïë,
Tengevolge van. aanhoudenden regen is
gisterochtend tusschen 'Grottammare en
Ascoli Piceno een stuk van den spoordijk
verzakt, dat op eenige huisjes In het dal
is neergekomen. De huisjes stortten in
en tot dusver zijn reeds zes dooden uit de
puinhoopen te voorschijn gebracht. Een
passagierstrein, die kort na de aardver
schuiving passeerde, is ontspoord en al'e
wagens zyn omgeva'len, gelukkig echter
naar de zijde, waar de dijk nog hield. Uit
den voorsten wagen, die geheel in elkaar
gedrukt werd, zijn 4 dooden en 18 ge
wonden te voorschijn gehaald. Het red
dingswerk wordt voortgezet.
Kamerlid, liedjeszanger en spion.
Hei Kof van Cassatie te Parijs heeft
het beroep verworpen van 6 mannen, die
een tijd geleden wegens spionnage ver
oordeeld waren, waaronder een liedjes
zanger, die onlangs tot Kamerlid voor
voor 'Puteaux gekozen is. Hij zal ver-
ïnoedelijk onverkiesbaar worden verklaard
omdat hy voc den tijd van 5 jaar zyn
burgerlijke rechten verloren heeft.
Communistische propaganda frt
Kopenhagen.
De politie te Kopenhagen ontdekte gis
termorgen, dat in den omtrek van de
haven roode Biljetten aangeplakt waren
met een oproep van de communistische
partij om de bemanningen van den kruiser
Hjeroaahl en het pantsersrh'p Rials, Juei
die den koning naar Finland zullèn bron
gen er aan te herinneren, „dat horderden
arbeiders tijdens den burgeroorlog in Fin
land door de Witte Terreur aldaar ge
dood of gevangen genomen waren".
De politie heeft de niet-emderteefcende
plakkaten verwijderd.
Japan en China.
De Japanners zijn thans in het volledig
bezit der stad Tsmanfo, nadat zj zes
duizend Ghineezen ontwapend hadden.
Uit Tokio wordt gemeld, dat de Japan-
sche bevelhebber in China telegrafisch
een ultimatum aan de Chineézen heeft ge
steld, volgens hetwelk de Chmeesche Loe
pen binnen 72 uur uit het gebied, waar
de macht van Japan reikt, teruggetrokken
moeten worden.
Voort» wordt de inste'ling van n ge
mengde commissie voorgesteld. v«ó;e die
grenzen van de Japansche invloed Fme
zal vaststellen.
Mochten deze eischen niet word'e.i m-
vaard, dan kunnen de Japansche t, yen
do verantwoordelijkheid voor de verdere
gebeurtenissen niet op zich nemon.
Korte berichten.
Draadloos wordt uit Rome gemeld,
dat het nieuwe Laliaanscke vlco',program
in den bouw van twee kruisers van
j.0.000 ton, vier torpedojagers en zes duik-
booten voorzien.
Een hevige orkaan heeft te Boeda
pest aanzienlijke schade veroorzaakt. Vijf
tig personen werden gewond.
Volgens de „Daily Telegraph" over
weegt de regeering van Tsjecho-Slowa-
kije het sluiten van een verdrag tot vol
ledig herstel der diplomatieke betrekkin-
gen met Moskou.
In de nabijheid van Grenoble is een
opslagplaats door eén feilen brand in de
asch gelegd. De omringende huizen moes
ten met bekwamen spoed ontruimd wor
den. Do schade bedraagt vier millioen fr.
Do Voikenbonds-secretaris 4e Brussel.
In de Hollandsche pers doet thans 'het
gerucht de ronde, uit de Duitsche bladen
overgenomen, dat de reis van den secre
taris-generaal van den Volkenbond Sir
Erec Drummond naar Brussel in verband
zou staan met de Hollandsc'h-Belgische
kwestie. Het Volk spreekt dit togen. Sedert
jaren brengt Sir Eric Drummond geregeld
officieele bezoeken aan de hoofdsteden
van alle staten, die lid zijn van den Vol
kenbond. Hij is reeds bij alle groote mo
gendheden geweest en evenzoo op den
Balkan en in centraal Europa. Natuurlijk
moet zoo doende ook eens de beurt aan
Brussel komen, zoodat er voor deze reis
geen enkel speciaal motief aanwezig is.
Luitenant Koppen naar Incfië.
Naar het Hdbl. verneemt, zal de beken
de Indië-vlieger luit. G. A. Koppen, eer
lang uit den militairen dienst overgaan in
dienst der Nederl.-Indische Luchtvaart-
Maatschappij.
Hij is aangewezen om op te treden
als chef van "het vliegveld te Batavia.
Het vliegtuig-transport
naar Indië.
Naar het Hdbld verneemt, zullen de vier
voor de Ned. Indische Luchtvaart-Maat
schappij bestemde drie-motorïge Fokker
vliegtuigen, die over den luchtweg naar
Indië worden gebracht, bestuurt worden
door de vliegers luit. G. A, .Koppen van de
mi'itaire Luchtvaart Afdeeling te Soester-
berg, den heer E. A. J. Erülwitz van
de K.L.M., luit. Mol van den Indischen
militairen viisgdienst en luit. G. van Mos
sel, van de Luchtvaart afdeeling.
Als tweede bestuurders zuFen meegaan
de vier volgende vliegers, allen" van de
Indische Luchtmacht: kapitein E. Ken-
gen, en 'de luitenants J. WaTfcmann, J.
Wegner en M. van Hazel. De Indische
vliegers vliegen momenteel sis two-de
bestuurder op de Lijnen dor K.L.M., om
practised® ervaring op te doen in het vlie
gen over groote afstanden. De drfe-mo-
'torige Fokker-vliegtuigen ,zu"Ien. v*6t za
naar Tndië worden vervoerd eenigen tyd
op de lynen der K.L.M. in dienst worden
gesteld.
Jhr Mr F. K. van Lennep. f
Gisteren is te Vorden overleden Jhr Mi
F. K. van Lennep, oud lid van de Tweede
Kamer in den ouderdom van 62 jaar.
Jhr Mr F. K. van Lennep was de
kleinzoon van den bekenden schryver mr
Jacob van Lennep. Hij was advocaat te
Amsterdam, geassocieerd met mr Th.
Heemskerk en van J909 tot 1913 lid van
de Tweede Kamer. Hij was lid van de
Christel. Hist, partij, doch stelde zich in
1913 om gezondheidsredenen niet her
kiesbaar.
De overledene bewoog zich op velerlei
gebied en is lid .geweest van de Algem.
Syn. Commissie der Ned. Hor® Kerk.
het Prov. kerkbestuur van Gelderland he!
Class. Bestuur van Zutphen en bestuurs
lid van vele vereenigingen van in- en uit
wendige "zending.
De reis van den heer.F an
L ear Black.
Het vertrek van den heer Fan Lear
Block voor zyn groote Wereldvlucht mot
de K.L.M. is'bepaald op Maandag 14 Mei
te 6 uur van het vliegterrein Croydon, de
luchthaven van Londen.
Het drie-motorig Fofcfcervliegtuig F
NADP bevindt z;ch thans nog op Waalha
ven, waar geregeld proefvluchten worden
gehouden. Vandaar zaJ. het Zondagmorgen
met Geyfiahdorffer als eerste, Scnolte ais j
tweede bestuurder en AF ober als werk
tuigkundige naar Londen vertrekken. Aan
boord zal zich daa de heer Plesman, di
recteur der K.L.M., bevinden, 'dio den
heer van Lear Bk cl. op Croydon uitgelei-
Binnenland.
De Tweede Kamer nam het wetsontwerp
inzake het Wegenfonds aan. Tot instel
ling van een wegenraad werd besloten.
Luit. Koppen wordt chef van hot vlieg
veld te Batavia.
Opgericht is een vereenigfng voor ziolcen-
huisverpleging voor Zuid- en Noord-
Beveland.
Dreigende staking aan „D© Schelde" fa
Vlissingen.
De veenbranden beh o oren weer tot het
verleden.
Nachtvorsten veroorzaken groote schade.
(Telegrammen.)
Buitenland.
Japan en China. (Buitenland en Telegr.)
Winterweer in 't buitenland.
de zal doen. Zooals bekend, zal op do
terugreis het vliegtuig niet over Europa
terugkeeren, doch van Cairo uit een tocht
naar Tokio en terug ondernemen. Te dien
einde zullen in Cairo de gebruikte moto
ren door nieuwe worden vervangen. Wan
neer 'de heer van Lear Black in Europa
is teruggekeerd, zal hy èen afstand van
ruim 55.000 K.M. door de lucht hebben
afgelegd.
De ontslagen gem. - secretaris
van Halsteren in zijn func-
ti e gehandhaafd.
Gedeputeerde Stalen van Noord-Brabant
hebben gisteren uitspraak gedaan inzake
het hooger beroep, dal; door den ge-
meente-secreiaris van Halsteren, den heer
A. van Hoek, aangeteekend was tegen
het besluit van den raad van Halste
ren van 1 Febr. j.L, waarbij genoemde
heer als secretaris was ontslagen.
Gedeputeerde Sta'en hebben het raads
besluit van Halsteren vernie.igd, waar
door de secretaris in zijn fuacde gehand
haafd blyft.
Vereeniging voor Zieksnfiuisverpleging
voor Zuid- en Noord-Beveland.
Uit Goes en verschillende omliggende
dorpen waren gisteravond tal van perso
nen in het Schuttershof te Goes samenge
komen, teneinde op te richten een veree
niging voor ziekenkuisverpleging voor
Zuid- en Noord-Beveland.
De voorzitter van het voorloopig Comité,
dhr mr Mes, burgemeester van Heinkens-
zand, verwelkomde de aanwezigen, dankte
de pors voor de duidelijke en sympathieke
wijze, waarop zij het doel der vereeniging
heeft uiteengezet, bracht hulde aan de me
dici (speciaal aan de heeren Planteijdt,
Snoek en Griep), die het initiatief in de
zen hadden genomen en aan den voorbe
reidenden arbeid zulk een belangrijk aan
deel hadden, en dankte ten slotte die in
stellingen en corporaties, die reeds een
bijdrage in de oprichtingskosten hadden
verleend, terwijl hij de hoop uitsprak, dat
nog meerdere vereenigingen, diaconieën
en armbesturen dit voorbeeld zouden na
volgen.
Hierna werd behandeld het ontwerp
statuten, zooals dat door het comité was
gedacht. Wijzigingen van beteekenis wer
den niet aangenomen, zoadat de vaststel
ling een vlot verloop had.
Na de vaststelling concludeerde de voor
zitter, dat de vereeniging hiermede is op
gericht. Hij sprak de beste wenschen uit
voor haren bloei.
Besloten werd tot aansluiting bij de fe
deratie v u vereenigingen voor zieken-
huisverpieémg in Nederland. 'De bij deze
federatie aangesloten vereenigingen ne
men bij ver hui,ring 'eikaars leden direct
trekkend over.
Daarna volgde vaststelling van het
huishoudelijk reglement. Op onderge
schikte punten werd het concept van het
Comité bier en daar gewijzigd, maar in
hoofdzaak, werd 'het onveranderd aange
nomen.
Besloten werd het boekjaar te doen loo-
pen van 1 Januari tot en met 31 Decem
ber en jaarlijks in April een algemeen©
vergadering te houden. Op die vergade
ring wordt dan telkeiijare vastgesteld, wat
inca aaa de leden kan vergoeden.
