No. 186 Dinsdag 8 Mei 1928 42e Jaargang
Mofherg Orgels
A. S. J. DEKKER - GOES.
Buitenland.
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
NL -Ji MAAR GEEF HEM
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
3ureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf 0.35
Prijs der AdvertentiSn:
14 regels f1.20, elke regel .Tieer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
Maar wie zulks doet uit politieke over
wegingen, die moet ook in staat zijn
de gevolgen daarvan te dragen.
En wie dat niet doet en vooruit weet
dat hij zulks niet doen kan, die maakt
van de politiek een spel.
Die bederft willens en wetens de go-ede
parlementaire verhoudingen.
Er is no-g altijd een linkerzijde in het
parlement.
Het feit echter, da't ze uiteengeslagen
ligt, dat, zo-oals Mr Rink opmerkte, elk
denkbeeld van eenheid ontbreekt, had
haai' en had inzonderheid de liberale
groep moeten weerhouden uit politieke
overwegingen mee te helpen een Kabinet
ten val te brengen.
Dat zij dit niet deed moet de liberale
fractie evenals de andere linksche frac
ties als een ernstige fout worden aange
rekend.
De overstroomingsramp in Noorwegen.
De overstroomingen in Noorwegen na
men den vorm van een ramp aan. Naar
uit Elverum geseind wordt, hebben de
geweldige ijssehotsen een houten stuw
dam van een K.M. lengte uiteengeslagen.
Met geweldige snelheid worden de hout
massa's stroomafwaarts gevoerd. Brug
gen worden weggeslagen, een aantal ge
houwen is verwoest. Het spoorwegverkeer
is op verscheidene plaatsen onderbroken.
Het water van de Glommen stijgt van
uur tot uur. Bij Koppag heeft zich een
ijsbarrière gevormd, die een groot gevaar
vormt voor de hoeven in de omgeving.
De toestand in Roemenië.
van beleg afgekondigd. De regie
ring hoopt nog op het laatste ©ogenblik
den toestand meester te worden.
Pelgrims in de woestijn omgekomen.
Te Jeruzalem is uit Beiroet bericht ont
vangen, dat een .auto met 20 pelgrpns,
die de woestijn van Bagdad naar Beiroet
wilde doortrekken, verdwaald is geraakt.
Een Britsch vliegtuig, dat ter opsporing
was uitgezonden, ontdekte de auto, maar
alle passagiers waren reeds dood, toen
er hulp was koipen opdagen.
De staking in de Rijnvaart.
Doordien zich ook een tak van de
Nederlandsche schippersorganisatie bij 'het
stakende Duits he Rijnvaartpersoneel heeft
aangesloten, is de toestand, naar de N.
R. Crt uit Essen meldt, verscherpt. Ge
laden Nederlandsche aken kunnen nu ook
niet meer van 'de Rjjn-Roerhavens ge
sleept worden, daar 'de arbeiders aan
de magazijnen en kranen weigeren buiten-
landsche sleepbooten jan bunkerkool te
voorzien.
We-rkwilligen kunnen wegens de gebrek
kige politiebescherming niet aan den ar
beid gaan.
De kolentippen, die de laatste dagen
nog vrij druk aan het werk waren met
het laden van Nederlandsche en Belgische
schepen, staan nu vrijwel alle stop.
Korte berichten.
Zaterdag brak bij Triest op het
vliegveld van de Italiaansche Luchtvaart
maatschappij een ernstige brand uit,
waardoor in korten tijd 5 watervliegtui
gen en twee hangars volkomen vernield
werden. De aangerichte schade bedraagt
eenige millioenen lires.
De linkerzijde.
De rechtsche partijen in het parlement
vormen niet meer een aaneengesloten ge
heel.
De samenwerking is, lalthans op dit
oogenblik verbroken.
klaar aan -de linkerzijde is de toe
stand nog minder rooskleurig, zoo zelfs
dat gevraagd is of men nog wel van
„de linkerzijde" kan spreken.
Mr Rink, een der woordvoerders van
de liberale fractie in de Eerste Kamer
merkte hieromtrent op:
„De tijd dat er twee groote partijen
waren, dus ook een verbonden linkerzijde
is lang voorbij. Als men thans in de
Tweede Kamer der Staten-Generaal ko-mt,
dan zitten er ter linkerzijde van den
voorzitter een communist, een plattelan
der, vele sociaal-democraten, een smal
deel liberalen en een smaldeel vrijzin
nig-democraten, maar niet geooaliseerd,
noch gefusioneerd; elk denkbeeld van een
heid ontbreekt daar. Hoe kan men dan
spreken van „de" linkerzijde en van de
plichten, welke „de" linkerzijde onder ze
kere omstandigheden zou hebben na te
leven?"
Mr Rink heeft gelijk, in zooverre dat
er geen gecoaliseerde of gefusioneerde
linkerzijde bestaat.
De verdeeldheid onder de z.g. link
sche partijen is groot. -
Maar daaruit volgt nog niet, dat niet
van een linkerzijde van „de" linkerzijde
gesproken zou kunnen worden.
Dat blijkt wel bij stemmingen die zoo
nu en dan gehouden worden en waarbij
alle linksche partijen ééne lijn trekken.
Men verwacht dat, als het gaat om prin
cipieel© vraagstukken, van elkaar.
En dat kan ook, omdat er bij alle
verschil in nnance toch eenheid is in
beginselen.
De principieele tegenstelling tusschen
rechts en links werd indertijd door Mr
van Ho-uten aldus aangegeven: „Het ver
schil tusschen ons (de liberalen) en de
geloovigen ligt slechts daarin, dat zijl
meenen een bijzondere kenbron van Gods
wil, leiding en bestuur te bezitten in
eene geopenbaarde waarheid."
„Wij erkennen, zoo vervolgde hij, en
met dat „wij" zijn alle partijen ter linker
zijde gekarakteriseerd noch een open
baring als kenbron van waarheid en
recht, noch het gezag van eenig kerkelijk
orgaan; ons staat slechts derede ten dien
ste, bij wier licht wij de uitingen van
den volkswil in het heden en verleden
waarnemen, hare vermoedelijke gevolgen
overzien, geluk en welvaart trachten te
bevorderen, en leed a£ te wenden. Niet
het z.g. Woord Gods, malar om eens
de taal der geloovigen te gebruiken, het
geschenk Gods dat wij in onze rede be
zitten, is de lamp voor onzen voet."
In deze woorden is het verschil tus
schen rechts en links duidelijk aangege
ven, evenals de principieele band die
de partijen ter linkerzijde verbindt.
Het bestaan van de linkerzijde kan dus
niet worden ontkend.
Ze is er en wie meeleeft weet, dat
ze haar invloed telkens weer, ziji 't dan
ook bij voorkeur in negatieve richting,
laat gelden.
Ernstige fout.
De linkerzijde bestaat. Er is een prin
cipieele band die de verschillende par
tgen verbindt.
Maar die eenheid stelt niet tot posi
tieven, tot opbouwenden arbeid in staat.
Vandaar dat een overwinning van de
linkerzijde bij de stembus onmogelijk tot
gezonde parlementaire verhoudingen kan
leiden.
Dat is een feit hetwelk door iedereen
wordt erkend. Als in 1929 de linksche
partijen in totaal 55 zetels bezetten, dan
kan er nog geen sprake van zijn dat op
die meerderheid een Kabinet zou kunnen
steunen.
Zoo is de werkelijkheid.
Maar een werkelijkheid die door de
linksche partijen niet altijd wordt aan
vaard.
Hadden zij dit wèl gedaan, dan zou
den ze er niet toe meegewerkt hebben
om in het najaar van 1925 het Kabinet-
Colijn ten val te brengen, door te stem
men vGor de afschaffing van een ge
zantschap waartegen zij op zichzelf geen
bezwaar hadden.
Niemand kan er een part'j een verwijt
van maken als zij1 stemt tegen een post
waartegen zij principieele óf ernstige
practische bezwaren heeft.
Behalve te Alba Juha werden Zondag
nog groote 'betoogingen gehouden te Boe
karest, Jass Crajova, Tsernowitsj en
Braila. Het aantal betoogers te Alba Ju
lia zou veertigduizend personen hebben
bedragen. In de gehouden redevoeringen
werd weliswaar niets nieuws gezegd,
maar de toon was buitengewoon scherp,
zooals trouwens ook de motie die overal
werd aanvaard.
De „Nationale Vergadering", zooals de
vergadering der boeren zichzelf noemt,
constateert dat de tegenwoordige regee
ring zich door diefstal bij de stembus en
een staatsgreep aan de macht heeft weten
te houden en bestempelt deze regeering
dientengevolge als den vijand des vader
lands-
De betoogers zijn evenwel rustig naar
hun dorpen teruggekeerd.
De leden der regeering waren in 'het
ministerie van Binnenlandsche Zaken
vergaderd, waar zij de berichten uit alle
deelen des lands afwachtten. ïn regee-
ringskringen zou men geen reden tot ont
slag zien.
Eigenaardige geruchten liepen over
prins Carol, die de laatste dagen in
Engeland vertoeft.
Hij zou twee Engelsche vliegtuigen heb
ben gehuurd om Zondag proclamaties in
Roemenië te verspreiden.
De Engelsche draadlooze dienst meldt
echter, dat de prins, die ten huize van zijn
landgenoot Jonescu te Goldstone in Sur
rey vertoeft, zich Zaterdag tot de Impe
rial Airways had gewend om twee vlieg
tuigen, waarmee hij Zondagochtend vroeg
had willen vertrekken. Daar de Engelsche
overheid er echter niet van overtuigd was,
dat de prins de noodige papieren bezat
om in Roemenië neer te dalen, heeft zij
het vertrek der vliegtuigen belet. Uit deze
lezing zou men opmaken, dat de prins
voornemens zou zijn geweest te Alba Ju
lia als een bom uit de lucht te komen val
len om zich daar aan het hoofd van de
boerenpartij te stellen, die hem welgezind
moet zijn, en zijn rechten op den troon te
hernemen.
Een later bericht meldt:
In een interview met Reuter ontkende
prins Karei, dat hij vliegtuigen gehuurd
zou 'hebben voor de verspreiding van een
manifest of een afgezant naar het buiten
land gezonden zou hebben.
Indien ik ooit naar Roemenië terugkeer,
zeide bij, zal ik dit op mijn gewone, open
bare manier doen.
Toch blijkt het in Roemenië lang niet
rustig te zijn.
Uit Boekarest wordt gemeld, dat alle
buitenlandsche journalisten, die zich met
den president van de nationale boeren
partij Manioe naar Boekarest zouden be
geven, over de grens zijn gezet.
Verdere berichten melden, dat te Boe
karest tusschen militairen en boeren bot
singen voorgevallen zijn. De troepen wor
den gereed gehouden en hebben alle toe
gangswegen naar Boekarest bezet óm den
opmarsch der boeren te verhinderen.
Over Boekarest is de staat*
Uit Cairo wordt gemeld, dat hij een
brand in een dorpjnabij Mansurah in de
provincie Da Allyen twee honderd dertig
huizen verwoest werden. Eén persoon
werd gedood en twaalf personen werden
ernstig gewond. Bij twee andere groote
branden in baneden-Egypte werden 2ö
huizen verwoest.
De laatste aardschokken, die in
Anatolië zijn voorgekomen, hebben, vol
gens te Constantinopel ontvangen berich
ten, ernstiger gevolgen gehad dan aan
vankelijk werd verondersteld. In 3 ste
den zijn ongeveer 800 huizen ingestort.
Tot nu toe zijn 32 lijken onder de puin-
hoopen vandaan gehaald.
Naar uit Moskou wordt gemeld, is
op de Kuban-rivier een boot omgeslagen.
De opvarenden, 22 kinderen, geraakten
te water; zij zijn op enkele na, allen ver
dronken.
De Australische minister van Han
del stortte in elkaar en overleed, terwijl
hij het woord richtte tot een vergadering.
Hij was 63 jaar oud.
Het Engelsche Lagerhuis heeft in
derde lezing zonder debat of stemming
het wetsontwerp aangenomen, dat aan de
vrouwen zooals aan de mannen het stem
recht toekent op 21-jarigen leeftijd.
De Deensche regeering heeft bij het
Iamdsting een wetsontwerp ingediend,
waarbij de invoer van en de handel in al
le alcoholhoudende dranken in Denemar
ken wordt verboden, met uitzondering
van bier van 2 Yt procent en alcohol die
voor geneeskundige doeleinden be
stemd is.
If LAAT UW MAN
W $1 GERIKT ROOK£N
WW TABLETTEN
DE „V00RAVÓND" VAN I IVlEf.
Vragen van Kamerleden.
De heer Boon, lid van de Tweedie Ka
mer heeft aan den minister van 'water
staat de volgende vragen gesteld:
1. Is het juist, dat in een contract,
bestaande tusschen de neutrale A-V.R.O.
en de socialistische V-A-R-A-, welk con
tract tot stand kwam op aandrang van
den minister van waterstaat, die gelastte
de V.A.R.A. bij den zender te Hilver
sum over te brengen, een bepaling is
opgenomen, waarbij aan jda V.A.R.A. werd
toegestaan, behalve op Zaterdagen èn Zon
dagen programma's uit te zenden op een
aantal hooigtgöagen, als d.aar o.a. zijn
1 Mei en de vooravond?
2. Is het juist, dat de minister aan het
woord „vooravond" niet de uitlegging
heeft gegeven van voorgedeelte van den
avond van een „hoogtijdag", maar van
vorigen avond, en, zoo ja, waarop is
dan die interpretatie gebaseerd?
3. Is de minister niet van oordeel, dat
het programma van de A.V.R.O., o.a. be
vattende het Wilhelmus, een aantal Neder
landsche volksliederen en liederen uit Va
lerius' Gedenckklancfc op den geboortedag
van de troonopvolgster meer in over
eenstemming ware geweest met de ge
voelens van het overgroots deel van bet
Nederlandsche volk dan een jiitzending
door een anti-monarchistische partij?
4. Is de minister niet van oordeel,
dat nu de V-A.R.A. de onkieschheid
heeft gehad dezen avond voor zich op te
eischen, daarbij steunende op een al óf
niet juiste uitlegging van de bestaande
overeenkomst, het de plicht van een
minister van de Kroon is te voorkomen,
dat dergelijke gebeurtenissen ziefi heT-
halen?
5. Zoo ja, is de minister dan bereid te
bevorderen, dat in de betreffende overeen
komst zoodanige wijzigingen worden ge
bracht, dat verschil van interpretatie op
dit punt onmogelijk wordt?
Dg- heer Krijger heeft tot denzelfden
minister de volgende vragen gesteld:
Is de minister bereid mede te deelen
of, en zoo jai, in hoeverre Zijn Excellen
tie verantwoordelijk'is voor den inhoud
en de totstandkoming van de overeen
komst van 13 Apnl 1927 tusschen de A.V.
R.O. en de V-A.R.A. ter zake van den
radio-omroep op 30 April j.L?
Stemt de minister niet toe, dat de
8 nationale befeekemis van 30 April vordert,
dat de radio-omroep op dien dag zoo
danig behoort te zijn geregeld, dat deze
niet in strijd is met de nationale ge
voelens, waaraan óp dien dag. mede op
voorbeeld van de regeering, op verschil
lende wijze uiting wordt gegeven, en acht
Zijn Excellentie het gebeurde op 30 April
1.1. hiermede al dan niet in overeenstem
ming?
Heeft de minister pogingen aangewend
om het gebeurde op 30 April 1.1. tijdig
te voorkomen; zoo neen, wat is dan
daarvan de reien, zoo ja, waarin hebben
die pogingen dan bestaan en waarop zijn
zij afgestuit?
Op grond waarvan heeft de minister, bij'
gebleken verschil tusschen partijlen, aan
het woord „vooravond" een beteekemis
toegekend, die, naar het s'Jvjat, in strijd
is roet de in de radiowereld gangbare
opvatting?
Is de minister bereid maatregelen te
nemen om herhaling van het gebeurde
op 30 April j.l. te voorkomen?
W—JWl ,1 II—«——WH II Will I .IIIW
BEGROOTING
ZUIDERZEEFONDS 1927.
Aan de Memorie van Antwoord nopens
het wetsontwerp tot vaststelling van de
begrooting van inkomsten en uitgaven
van het Zuiderzeefonds voor het dienst
jaar 1927 is het volgende ontleend:
Ten stelligste spreekt dp Minister het
oordeel van verscheidene leden tegen, als
zouden de arbeidsvoorwaarden en de
huisvesting van de arbeiders bijl de Zui
derzeewerken niet of onvoldoende zijn
geregeld en in dezen alles aan het toe
val of aan de willekeur der aannemers
zijn overgelaten.
In de bestekken en overeenkomsten
voor de uitvoeringen der Zuiderzeewerken
wordt ten aanzien van de voorschriften
betreffende de huisvesting der arbeiders
nog verder gegaan dan bij andere water
staatswerken gebruikelijk is, terwijl voor
hun ontspanning maatregelen worden
voorgeschreven als tot dusver nog bij
geen enkel openbaar werk in Nederland
worden genomen.
De inrichting bij' de Zuiderzeewerken
van een specia'.en dienst voor de regeling
van arbeidsvoorwaarden en huisvesting
van de arbeiders komt den minister voor
alsnog niet noodig voor.
Wat betreft het' z,g. keet- en putbazen-
stelsel, dat op Wielingen nóg zou wordeD
aangetroffen, wijst de .Minister er op, dat
noch de directie der Zuiderzeewerken,
noch de aannemers arbeiders kunnen
dwingen om in de door de aiannemers
beschikbaar gestelde keten huisvesting te
zoeken en zoo komt het vopr, dat arbei
ders hun intrek nemen in op particulier
terrein dooi hen zelf of door derden
gebouwde keten of noodwoningen. Op de
inrichting van die woningen na kau de
directie geen invloed -uitoefenen.
Het gerucht, dalt tusschen het Rijk en
de Maatschappij- tot Uitvoering van Zui-
Binnenland.
H.M. de Koningin-Moeder naar Zeeland.
Minister Kan naar Bruinisse.
De veenbranden waren gisteren weer ern
stiger, maar zgn vandaag weer wat
minder.
Staking in het loodgietersbedrgf.
De staking bij de hoogovens opgeheven.
Vergadering der federatie van Chr. Hist.
Jongeren.
Vragen van Kamerleden over de radio
ruzie op 30 April.
Buitenland.
De gebeurtenissen in Roemenië.
Overstroomingen in Noorwegen.
het mooiste. 2
derz,eewerken een proces loopende zou
zijn over een bedrag van meer dan een
millioen, moet op een misverstand berus
ten.
De commissie, aan welke is opgedra
gen om de Regeering van advies te dienen
omtrent de bijdragen, welke van de be
langhebbende provincies in de kosten van
de afsluiting z,uilen worden gevorderd,
heeft haar taak nog niet volbracht.
Nationale Landstormdag 192 8.
Er bestaat voor den Nationaleri Land
stormdag, welke ter gelegenheid van hef
10-jarig bestaan van den Bijzonderen Vrij
williger! Landstorm, het Instituut tot steun
aan het wettig gezag, op 27 September
a.s. te 's Gravenhage op het terrein „Hout-
rust" zal gehouden worden, allerwegen
groote belangstelling.
Voor de regeling van den Nationalen
Landstormdag is een Generale Commis
sie gevormd, waarin uit elk der 21 Ge
westelijke Landstorm-Commissies twee le
den hebben zitting genomen.
Onder voorzitterschap van den 'heer
L. F. Duymaer van Twist is een Dage-
lijksch bestuur belast met de uitvoering.
Na zich van de instemming der regee
ring te hebben overtuigd, beeft het Dag,
Bestuur de voorbereiding met kracht aan
gevat, met. het resultaat, dat in alle Land-
stormverbanden de Gewestelijke Commis-
siën zich hebben bereid verklaard, 'aan
dezen Landstormdag mede te werken.
Op 1 Mei j.l. hadden reeds meer dan
16.ÖOO vrijwilligers van den Bjjz. Vrijwil-
ligen Landstorm zich voor deelneming
laten inschrijven.
In de 'meeste der meer dan 1330 af-
dselingen heeft men" reeds een reiskas
gevormd, om daaruit de aan het optrek
ken 'Raar 's Gravenhage verbonden kos
ten te bestrijden en om de minder wel-
gestelden onder de vrijwilligers, die moef-
lijk het loon van een geheelen werkdag
kunnen derven, schadeloos te stellen.
De bjzondere korpsen Van den Vrjjj-
willigen Landstorm, n.l. de Motordïenst,
Vaartuigendienst, Spoorwegdienst en da
Luchtwachtdienst, zullen ook aan den
Nationalen Landstormdag dee'nemen.
Het Vrijwillig Landstormcorps Motor-
dienst zal op dezen dagen uitkomen met
een belangrijke groep automobielen en
motorrijwielen.
De Vrijwilligers zullen, in burgerkle
ding, en voorzien van een militair onder-
scheidensteeken, n.l. den Oranje-armband
met Rijkswapen, op den Landstormdag
verschijnen. Zij zullen op denzelfden dag
weer uit '3 Gravenhage-vertrekken.
De Afdeelingen zullen het vaandel
of schild medevoeren, met vermelding
van den naam der gemeente.
Elk Landstormverband zal voor een
of meer muziekkorpsen zorg dragen.
Aangaande het programma voor den
Nationalen Landstormdag kan reeds wor
den medegedeeld, dat op het terrein
„Houtrust" de vrijwilligers door ver
schillende vooraanstaande personen zul
len worden toegesproken.
Met de algemeen® militaire leiding
van den Nationalen Landstorm-dag is
belast de reserve Luitenant-Kolonel H.
C. van Cappelle, commandant van het
Vrijwillig Landstormcorps Rotterdam.
Giro-kwitantiën.
Giro-kwitantiën, welke bij de eerste aan
bieding niet zijn betaald, zullen een twee
de maal worden aangeboden, als de be
taling niet dadelijk is geweigerd en de
bewaargever niet uitdrukkelijk heeft te
kennen gegeven, dat hij: geen zichtdagen
toestaat.
