No. 162
Dinsdag 10 April 1928
42e Jaargang
Hofberg Orgels
A. 8. J. DEKKER - GOES.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
EERSTE BUadT
Buitenland.
FEüli.L ETON
LANGS DEN AFGROND.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Voor Zeeland: 1
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUiDEMA.
bureau: Lange Vorsistraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Adverfentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting
De openbare school.
De vrienden, van dei openbare school
beginnen ongerust te worden.
Nu de boeien, waarmee ons volk aan
die school geklonken was, verbroken zijn,
nu jde ouders in vrijheid mogen en kunnen
kiezen, is het met de glorie van deze
vroeger zoo hoog geloofde 'instelling ge
daan.
Het behoeft dan ook niet te verwon
deren, dat er door heel het land eed
actie op touw wordt gezet om voor deze
Bchool propaganda te maken.
Door tooneelvoorstellingen, muziek
avondjes en door redevoeringen, tracht
men de belangstelling van de ouders te
winnen.
Hierin ,zit iets goeds, in zooverre, dat
er een pogen is om een zij 't dan zwakke
band te leggen tusschen de ouders en de
school. Liaar moet het heen. Het onderwijs
is in de eerste plaats een zaalk van da
ouders. En. het valt toe te juichen, dat
men dit nu ook in de kringenvan de
voorstanders der z.g. neutrale Staatsschool
'begint in te zien.
Intusschen is 'tzeer de vraag of deze
propaganda-actie de gewenschte vruchten
zal dragen. f
Het is wel aardig als de oulders zoo nu
en dan eens gezellig worden beziggehou
den en het kan misschien bij sommigen
voldoening geven als van tijd tot tijd eens
hevig afgegeven wordt op 'de bijzondere
scholen, ,maar daarmee is de openbare
school niet gered en daarmee is die ver
derfelijke actie die van een deel der open
bare onderwijzers uitgaat, niet teniet ge
daan. i
Als daar b.v. op een vergadering van
den Bond van Nederl. Onderwijzers open
lijk wordt aangespoord ons volk op te
voeden tot rebellie en als dergelijke
opruiende taal doer de betrokken onder
wijzers met donderend applaus wordt be
groet, is het dan te verwonderen dat vele
ouders huiverig worden hunne kinderen
aan zulk een proefneming te wagen?
Is het dan wonder, dat velen zelfs on
der de voorstanders van z.g. neutraal on
derwijs, zich met weerzin afwenden van
zulk een opvoedingsinstituut en dat ze
niet de kans willen loopen dat hunne kin
deren aan zulk een opvoeder tot
rebellie worden toevertrouwd?
Communisten en verkiezingen.
Zondag over een week is bet de groote
dag in Frankrijk: de verkiezingen. Gedu
rende de komende twee weken zal er met
man en macht door de partijen worden ge
werkt aan het werven van kiezers, terwijl
de bladen zich aan niet veel anders dan
aan de verkiezingspropaganda wijden.
Het kwade element in deze verkiezingen
vormen ongetwijfeld de communisten. Zij
hebben uitvoerige instructies uit Moskou
gekregen om den goeden loop van zaken
zooveel mogelijk in de war to sturen en ze
houden zich eraanl Door middel van de
„Humanité" is een oproep gedaan voor de
vorming van een strijdfonds van drie mil-
lioen, teneinde in alle districten te Kunnen
uitkomen. Reeds maakte het blad bekend
dat de helft van het bedrag bijeen is.
(Vrij naar het Ehgelsch.)
50) _o_
Vijf minuten later siste de biefstuk lus
tig in de pan. John dekte de tafel met een
helderwit tafelkleed, haalde kopjes en bor
den uit een kast in den muur te voorschijn
en binnen korten tijd stond een uitlokkend
maal aangericht.
Behagelijk in zijn armstoel -geleund sloeg
Paul de bewegingen van zijn vader glim
lachend gade. Langdurige gewoonte had
John Vivian een groote handigheid doen
verkrijgen in huishoudelijke bezigheden.
En hij had het tamelijk ver gebracht in de
edele kookkunst. Toen Paul zich dus aan
tafel zette, en het maal alle eer aandeed,
kon hij in gemoede verklaren, dat hij in
langen tijd niet zoo lékker gegeten had.
Toch was de maaltijd niet spoedig afge-
loopen. Ieder had zooveel vragen te doen,
zooveel te antwoorden.
„Het lijkt mij een droom," zeide John
„Ik kan haast niet gelooven, dat het wer
kelijkheid is."
„Ik wel," zeide Paul. ,,'t Heeft lang ge-
De communisten verwekken ongeregeld
heden in socialistische verkiezingsverga
deringen en trachten bijeenkomsten „met
debat" te beletten.
Afschaffing van den staatsgodsdienst in
Turkije.
Een groep van 109 afgevaardigden met
den minister-president, luitenant-generaal
Ismet Pacha en den president der groote
nationale vergadering, -luitenant-generaal
Kia'zim Pacha aan het hoofd, heeft een
motie opgesteld, waarvan wij met een en
kel woord reeds melding maakten en die
inhoudt afschaffing van twee artikelen
der Turksche grondwet, n.l. artikel II: „De
Mohammedaansche godsdienst is de gods
dienst van den Turkschen staat en artikel
XXVII: „De toepassing der godsdienstige
bepalingen hangt van de groote nationale
vergadering af".
De onderteekenaars der motie leggen er
den nadrnk op, dat volgens de grondbepa-
lingen van een republiek en van een lee-
kenstaat de godsdienst volkomen van den
staat moet gescheiden zijn.
Er zal geen groote verandering plaats
hebben, want de indieners der motie leg
gen er den nadruk op, dat deze niet als
een overgang naar bet atheïsme mag wor
den beschouwd.
Een gevolg van deze grondwetswijziging
zal wel zijn, dat de afgevaardigden bij hun
eedsaflegging de gelofte van eer en niet
meer den eed op Allah zullen afleggen.
Later wordt gemeld: De kamer heeft
eenstemmig het door Ismed Pacha en 129
afgevaardigden ingediende amendement
tot doorvoering van de scheiding van kerk
en staat aangenomen.
Russisch goud.
Naar de te Parijs verschijnende Ameri-
kaansche bladen melden, is met de terug
zending van de 5.000.000 dollar Russisch
goud naar Duitschland de actie van de
Bank van Frankrijk nog niet geëindigd.
De bank zal thans een proces beginnen
tegen de twee Amerikaansche bankinstel
lingen, -die bet gou-d ontvangen hadden,
waarbij zij er zich op beroept, dat de ban
ken bet goud zonder toestemming van de
eischende partij niet hadden mogen afge
ven. De Roemeensche regeering moet zich
bij dezen eiscb der Bank van Frankrijk
hebben aangesloten.
Zooals bekend, beweert Roemenië, dat
bet Russische goud hetzelfde is, dat bij den
inval der Duitschers in Roemenië naar
Rusland is gezonden. De sovjet-regeering
daarentegen beweert, dat het goud eerst in
1925 in haar bezit is gekomen.
De Frankenvervalschers.
Uit Boedapest wordt gemeld:
Op grond van het amnestiebesluit is aan
de in bet valschemunterproces veroordeel
de personen Na-dosv, Haits, Kurz, Gerö,
Raba en dr Schwetz -gratie verleend. Zij
zijn uit de hechtenis ontslagen. De bege
nadiging strekt zich niet uit tot het verlies
der politieke rechten (waarvan zij dus nog
verstoken blijven).
Naar een correspondentiebureau meldt,
zitten thans nog alleen prins Windisch-
gratz en dr Mankowitsj in de gevangenis.
Nieuwe aardschok In Anatolië.
In Anatolië heeft men andermaal een
hevigen aardschok moeten doorstaan. Elr
zijn ruim 190 huizen ingestort, waarbij
vele p-ersnoen gewond werden. Dood-ep
vallen niet te betreuren.
noeg geduurd voordat ik hier kon komen."
„Maar voor mij is alles zoo plotseling,
zoo ongedacht."
„Gij zult gauw genoeg aan mij gewend
raken," lachte Paul. „Wie weet hoe spoe
dig mijn gezelschap u zal vervelen."
„Daar behoeft gij niet bang voor te we
zen. Maar vertel mij nu eens alles van uwe
moeder, en van David, en van thuis. Hoe
ziet uw moeder er uit?"
„Altijd hetzelfde, zoolang ik het mij" her
inneren kan," antwoordde Paul. ,,-In mijn
oog is zij niets veranderd."
„Naar haar portretten te oordeelen is zij
ouder geworden."
„Toch ziet zij er nog jong uit."
„En is zij opgeruimd en tevreden?"
„Mij dunkt van ja. Ik geloof wel, dat zij
soms naar uw terugkomst veTlangt, of
schoon zij het nooit zegt."
„Heeft zij u geen boodschap mee gege
ven?
„O ja, zij zendt u haar hartelijke groeten
8n beste wenschen."
„Maar geen verzoek om terug te ko
men?"
„Neen, dat juist niet. Ik vroeg haar of
ik u naar huis zou sturen."
„En wat antwoordde zij?"
„Dat gij, wel terug zoudt komen, wan
neer gij- dat noodig oordeeldet, en dat zij
Korte berichten.
Jj-o leiding der fascistische jeugd
organisatie heeft gelast, dat reeds de
kinderen zich gewennen, om -op de faiscis-
ische wijlze te groeten. „Op deze wijze
al worden bereikt," aldus de oekaze,
,dat .geleidelijk de onhygiënische ge
woonte om elkaar de hand te drukken,
ait het Italiaansche leven verdwijnt.
Mussolini heeft weer aan een vijlf-
londerdtal politieke veroordeelden kwijt-
chelding of vermindering van straf toe
gekend.
Vrijdag, 'de eerste dag der Paasch-
acantie, heeft zich in Engeland geken-
;aeikt door een groot aantal verkeers
ongevallen. Er werden in verschillende
deelen des lands elf personen g-edoodi
en een nog grooter aantal gewond.
D'e regeering van Canada overweegt
- e mogelijkheid ,om den draadloozen om
roep, die thans in particuliere handen
3, geheel aan zich te trekken.
In het conflict bijl de Zw-eedscbe on
dernemingen, die cellulose verwerken,
hebben de werkgevers het door eein be-
iniddelingscommissie uitgewerkte vaor-
tel aangenomen. Die arbeiders hebben
het echter .afgewezen.
Naar uit Gibraltar gemeld wordt, is
ie Engelsche Middellamdsche Zeevloot,
welker vertrok door de krifgsraadzaak in
erband met de „Royal Oak"-affaire ruim
drie dagen vertraagd werd, uitgevaren.
Men is van meening, dat in deze kwestie
het laatste woord nog niet gesproken is.
Henry Ford is met zijn echtgenoot©
e Southampton aangekomen. Ford zal
'-nkele dagen te Londen vertoie-vem ©n
/ijn fabrieken te Manchester en .Stratford
bezoeken. De automobiel-magnaat zal on
geveer drie weken in Euroipa blijven.
In de gebeele Middell-andscte Ziee
Leerscbt een 'dolfijnenplaag en sedert
-« enigen tijd zijn de Italianen bezig de-ze
groote voor da viscbvangst schadelijke
issohen uit te roeien. De regeering heeft
bijzondere premies uitgeloofd.
Naar de „Dernièra Heura" meldt,
is Zioebkoff voornemens Zondag naar Roe>-
menië te vertrekken. Het visum voor
zijn reis beeft hij reeds gekregen.
Te Mechelen beeft, gedurende de
diensten van Witte Donderdag kardinalal
Van ïLoey, persoonlijk in de St. Rombo.uts-
fcathedraal de voeten van "12 grijsaards,
die de 12 apostelen symboliseerden, go
wasscben.
Prins Hendrik in Italië.
Prins Hendrik, die op het oogenblik in
Lugano vertoeft, beeft Zaterdagmiddag,
vergezeld van den consul-generaal der
Nederlanden te Milaan, den heer E. B. M.
de Visscher, een bezoek gebracht aan de
kunstzijdefabriek Italo Olandese Enka,
welke gevestigd is te Palestro (Plavia).
geen invloed op uw besluit wilde uitoefe
nen en dat zij u vrij liet in uw doen en
laten."
John zuchtte diep, maar zeide niets.
„En toch geloof ik, dat zij -zeer gelukkig
zou zijn, indien gij tehuis kwaamt," haast
te Paul zich te zeggen.
Maar John lette niet op zijne woorden.
Langen tijd keek hij naar buiten, maar
daar was een starende uitdrukking in zijn
blik, die duidelijk bewees, dat zijn 'gedach
ten teruggekeerd waren naar het verleden,
dat ver achter hem lag en zoo vol te
leurstelling geweest was.
Na een poos zuchtte hij weder, to-en
wend'de hij de -oogen van het venster, en
vroeg:
„En David?"
„Hij is gezond."
„En past hij goed op?"
Paul kreeg een kleur, en aarzelde even,
voordat 'hij antwoordde: „hij is moeders
trots."
„Ja, dat zie ik uit hare brieven. Hij is
zeker heelemaal een gentleman gewor
den?"
„Dat hangt af van de beteekenis, die gij
>alan dat woord geeft?" zei-de Paul lachende.
„Nu ja, ik bedoel in den gewonen zin."
„David ziet er goed uit, en heeft een
zeer fatsoenlijk voorkomen. Hij heeft een
Na deze fabriek bezichtigd te hebben, ging
Prins Hendrik naar Milaan. Na een kort
verblijf aldaar keerde bij naar Lugano
terug.
Christelijk Belastingpersoneel,
Op 4 April j.l. kwam de Groepsraad
Rijksbelastingen van den Alg. Ned. Cbr.
Ambtenaarsbond te Utrecht in vergade
ring bijeen.
De voorzitter, de heer L. T. Dijkstra
van Amsterdam, vertolkte in zijn ope
ningswoord de ernstige teleurstelling,
welke bij bet Belastingpersoneel is opge
wekt tengevolge van het nieuwe ambte-
narenbesluit Belastingdienst. Dit besluit
is weliswaar door den Minister' van Fi
nanciën in handen gesteld van de Bij
zondere Commissie van Overleg, doch van
de adviezen dier commissie, zelfs van
die, welke met algemeene st. waren aan
genomen, was de Minister afgeweken,
zonder daarvan redenen op te geven.
Deze negatie van hei georganiseerd
overleg heeft groote ontevredenheid bij
het personeel doen ontstaan.
Bij de bespreking van verscheidene in
gekomen brieven bleek der vergadering
de groeiende ontevredenheid. De aanstel
lingen tot Rijksklerk van de vele particu
liere klerken, die den arbeid verrichten
van de Rijksklerken, blijven achterwege.
Op gevorderden leeftijd verdienen deze
menschen een schamel loon van ongeveer
f20 per week.
Besloten werd een voorstel, door een
der organisaties bij de bijzondere commis
sie van overleg ingediend, om alle be
noembare klerken tot Rijksklerk te be
noemen, te steunen.
Voorts werd gewraakt, dat zonder re
kening te houden met verkregen rechten,
plotseling wijziging is gebracht in de rang
lijsten der particuliere klerken bij de Re
gistratie, Domeinen, Hypotheken en Ka
daster.
Van verschillende zijden werd de aan
dacht gevestigd op de trage bevordering
tot adjunct-commies. Het laatste jaar wa
ren niet veel meer dan lö 'Rijksklerken
bevorderd tot adjunct-commies. Eveneens
werd aangedrongen te ijveren jmor rui
mere bevorderingskans-en tot commies.
De Groepsraad besloot op het inwil
ligen van deze billijke wenschen krach
tig te blijven aandringen.
Het Congres van de S.D.A.P.
Zaterdag en Zondag werd Je Utrecht
het 33ste congres van de S. D. A. P.
gehouden.
In zijn openingswoord constateerde de
voorzitter, de heer J. Oudegeest, dat de
partij zich in de beste conditie bevindt.
Het ledental is in 1927 met ruim 6000
toegenomen.
Bij de bespreking van de jaarverslagen
werd ernstige critiek geoefend op de par
tij-leiding, die o.a. te weinig aandacht
schonk aan het werkloosheidsvraagstuk,
terwijl mede geklaagd werd over het ab
senteïsme van de Kamerleden.
Een voorstel van het partijbestuur,
waardoor een officiëele band gelegd wordt
tusschen het N. V- V. en de S. D. A. P.
werd aangenomen.
Hevige debatten werden gevoerd over
ontwapening. Het resultaat was, de aanne
ming van een motie, waarin erkend wordt,
dat mobilisatie onder bepaal
de omstandigheden noodig kan
zijn, waaruit natuurljjk volgt,
de noodzakelijkheid jvan een
leger. Want zonder een leger kan men
nu eenmaal niet mohilis-eeren.
goede betrekking, kleedt zich netjes, en is
algemeen gezien."
,,'t Doet mij genoegen dit van u te hoo-
ren. Uw moeder schrijft, dat hij geen ver
keerde hoedanigheden 'heeft, en ons alle
eer aandoet."
„Moeder is zeer trotsch op hem," zeide
Paul, na een poos gezwegen te hebben.
„Ik vrees, dat gij niet zoo hoog in haar
gunst staat aangeschreven," merkte John
op.
„Misschien heb ik het er wel naar ge
maakt," antwoordde Paul lachend. „Ik -zal
er mij ten minste maar niet. over bekla
gen."
John schoof zijn stoel achteruit, en keek
Paul aandachtig in het gelaat, alsof hij het
karakter van den jongen man wilde lezen
op -diens open voorhoofd, en in zijn 'groote,
heldere oogen. Paul doorstond dien on
derzoekenden blik rustig.
„Ik -denk, dat wij vrienden zullen wor
den, Paul," sprak John eindelijk.
„Dat hoop ik van ganscher harte," klonk
het welgemeend uit den mond van den
zoon. „Ik kan niet onder woorden brengen,
boezeer ik naair uwe liefde en vriendschap
heb gesmacht, en ik hoop, dat gij u nooit
in mij teleurgesteld zult vinden."
„Op dat punt heb ik geen vrees. Ik roei
behoefte aan bet bijzijn van iemand, die
Binnenland.
Dreigend conflict op „De Schelde" te
Vlissingen.
Jaarvergadering van „De Unie",
„School met den Bijbel" en „Bond van
Geref. Jeugdorganisaties".
Belangstelling van Kamerleden in Zuid-
Beve-lan-dsche autobuskwestiös.
Te- Middelburg vergaderden de Zeeuw-
sche afdeeling van het Ned. Jongelings
verbond en den Ned. Bond van Jongel.
vereen, pp Geref. Grondslag.
Moorden te Hollandscheveld en Zeist.
Buitenland.
Scheiding van kerk en staat in Turkije.
We-er eèn aardschok in Anatolië.
Samenzwering tegen den .keizer van
Japan ontdekt.
Nieuwe Kunstzijdefabriek.
Naar wij vernemen is door de N.V.
Acetaat Kunstzijde Mij. Drya, een doch
termij. van de N.V. Ned. Kunstzijdefa
briek te Arnhem, van de gemeente Nijme
gen aangekocht een perceel grond, groot
71/2 H.A. vo-or den bouw van een nieuwe
Kunstzijdefabriek, welke zal werken vol
gens een nog niet hier te lande toegepast
systeem, n.l. het Acetaatsprocedé. Van
particulieren is ook grond aangekocht in
dezelfde omgeving voor den aanleg van
de spo-oraansluiting. De terreinen zijn ge
legen aan de Muntstraat in bet verlengde
van de groenstraat.
De fabriek zal werk verschaffen aan
1500 arbeiders.
Onze hooge posttarieven.
Een Amst.erdamsche handelsfirma miaakt
het Hdbl. attent op het volgende:
Hij ontving uit Engeland een aange-
teekend poststuk, gefrankeerd met
f 0.721/2- Datzelfde stuk, zelfs nog iets
lichter in gewicht geworden door een
enveloppe minder, zond hij op dezelfde
manier naar Engeland terug en moest
daarvoor toen betalen f2.20 of bijna an-
dexhal.ven gulden meer.
„Is het niet een beetje meer dan erg",
schrijft bedoelde handelsman, „dat wij
zooveel méér moeten betalen van hier
naar Engeland, dan omgekeerd? Is dit
bevorderlijk voor een intensief handéls-
verkeer?"
Toevallig hadden wij, zegt de M a a s b.,
een ongeveer gelijksoortige ondervinding.
Een door ons naar Antwerpen verzonden
brief, vereischte een frankeering met
f I.971/2, terwijl bij terugzending uit Bel
gië van denzelfden brief kon worden vol
staan met fl.35.
Evenals zoovele andere publieke zaken,
zoo niet alle, zijn onze posttarieven te
duur.
De spoorboekjes alleen op de
stations verkrijgbaar?
De afdeeling publiciteit der Nederl'and-
sche Spoorwegen heeft o.m. aan den boek
handel geschreven, dat de spoorweggids
sinds de uitgave van den zomerdienst
jonger is, want ik loop gevaar zwartgallig
te worden, tengevolge van mijn eenzaam
leven."
Voordat Paul hierop kon antwoorden,
werd de deur geopend, en vertoonde de
reusachtige gestalte van Luke Abbott zich
op -den 'drempel.
„Goeden avond, John," zeide Luke, zijn
pijp uit den mond nemende. „Ik hoop niet,
dat ik u stoor? Goeden avond vreemde
ling," met een hoofdknik tegen Paul. „Fa
milie, zou ik denken?"
„Dat is mijn zoon Paul," zeide John met
vaderlijken trots op Paul wijzende, „en dit
is Luke Abbott, Paul, een van de oudste
jongens van Gedar Creek."
„Toch niet de zoon van wien wij zooveel
gehoord hebben?" vroeg Luke zichtbaar
verrast.
„Dezelfde," antwoordde Jo'hn.
„Heb ik van. mijn leven!" riep Luke. „Ik
had een voorgevoel, dat bij bet zijn moest.
Machtig blij u te leeren kennen." En de
groote hand werd Paul hartelijk toege
stoken. ,,'t Oude land is veel te klein ge
worden voor uw aanleg, zou ik denken?"
„O, neen, in 't geheel niet," zeide Paul,
de hem toegestoken band schuddende.
„Het oude land is niets kleiner geworden."
(Wordt vervolgd.)
