No. 155
Vrijdag 30 Maart 1928
42e Jaargaog
Hofberg Orgeïs
A. S. J. DEKKER - GOES.
EERSTE BLAD,
Buitenland.
Uit de Provincie.
Kerknieuws.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Vrijstelling van den Vaccineplichi
voor gemoedsbezwaarden.
Belangrijkste Nieuws.
Voor Zeeland; 1
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZU1DEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf 0.35
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, eike regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
Uit bet kwade .is gisteren het goede
voortgekomen.
Terwijl het scheen dat de schroef van
den vaccinedwang nog een paar slagen
zou worden aangedraaio, is er een aan
merkelijke verruiming gekomen.
Men kent uit wat wij gisteren schreven
den stand der kwestie.
Minister Slotexnaker de Bruine had in
dertijd zoowel de amendementen-Bijleveld
(vrijstelling voor degenen die gemoeds
bezwaren hehben) als het amendement, de
Vries-Bruins (vrijstelling op grond van
gevaar voor de gezondheid alleen op attest
van een inspecteur van de Volksgezond
heid) onaannemelijk verklaard, en nadat
het laatste amendement was aangenomen,
de behandeling van do wet geschorst.
Thans echter werd het aldus gewijzigde
ontwerp opnieuw aan de orde gesteld.
Dit was in hooge male onbillijk.
Dat gevoelde ieder.
De Minister had zóó niet mogen han
delen.
Geen wonder dan ook, dat de A.-R. frac
tie zich ontstemd toonde en dat een voor-*
stel werd gedaan om het amendement-do
Vries-Bruins uit het ontwerp te verwijde
ren.
En wenschte de Kamer dat niet, dan
wilde zij in elk geval een nieuwe beslis
sing over de vroeger onaannemelijk ver
klaarde amendementen-Biileveld, uit te
lokken.
Minister Slotemaker de Bruine kon
zich, nu hij de door Mevr. de Vries voorge
stelde wijziging eenmaal had aanvaard,
daartegen op grond van het karakter van
het Kabinet, niet meer verzetten.
En zoo is het geschied, dat wat schier
niemand had durven verwachten, de op 1
April 1927 met 62 tegen 12 st. verworpen
amendementen, thans met een flinke
meerderheid werden aangenomen.
Een verrassende uitkomst.
Terwijl het 'kwaad ten volle besloten
scheen en de vaccineplicht eenmaal weer
in werking gesteld, nog zwaarder zou
drukken dan voorheen, kwam er een on
verwachte en ongedachte verruiming.
Wat ten kwade gedacht was, werd ten
goede gekeerd.
Aan de Antirevolutionaire fractie mag
een woord van hulde niet worden onthou
den.
Nu een voorstel om den vaccineplicht
finaal te schrappen niet do minste kans
zou hehben een voorstel dat trouwens
in het kader van dit ontwerp niet paste
was het een zeer verstandige tactiek om
te streven naar het bereikbare.
En dat wat bereikt werd niet gering
mag worden geacht, kan blijken uit wat
wij hieronder laten volgen.
Wat bereikt .werd.
Om te laten uitkomen wat ten opzichte
van de verzachting van den vaccinedwang
bereikt werd, laten wijl het voornaamste
uit de aangenomen amendementen hier
volgen.
Bepaald is dat in afwijking van het
omtrent den vaccineplicht bepaalde, een
O n der wijz er (es) of leerling in een school
mede toegelaten wordt, indien wordt over
gelegd een bewijs van bezwaar tegen
de inenting door den burgemeester der
woonplaats afgegeven.
^et v|wzGek om een bewijs van vrij-
steLmg op grond van gewetensbezwaar,
moei inhouden de verklaring, dat de ver
zoeker op grond zijner godsdienstige
overtuiging de inenting tegen de pokken
niet geoorloofd acht.
De burgemeester roept den verzoeker
op om op een bepaalden dag, niet la
ter dan dertig dagen nadat hem het ver
zoek heelt bereikt, voor hem te verschij
nen, teneinde de waarheid zijner verkla
ring onder eede te bevestigen.
"liie? 6 is afgelegd,
£eeft...fe burgemeester on
ver w 1 d oen hew ij s van be
zwaar af.
Volledige vrijstelling dus van hen die
gemoedsbezwaren hebben.
Wat de bladen er van zeggen.
De vrijzinnige pers is over de geval
len beslissing slecht te spreken.
Merkwaardigerwijze keert zij' zich niet
in ae eerste plaats tegen de Antirevolu
tionaire fractie wier optreden tot op ze
kere hoogte gebillijkt wordt, maar meer
tegen den Minister en tegen do linkerzijde
die zich in geen enkel opzicht tot te
gemoetkoming bereid verklaarde.
Enkele uitspraken laten wij hier volgen.
Het Handelsblad laat zich als volgt
uit:
„Daar zitten we nu, wij voorstanders
van de inenting, met onze gebakken pe
ren I De halsstarrige weigering van links,
om mede te werken tot het aannemen
van het nieuwe amendement-Bijleveld
(schrapping van het in de wet opgenomen
amendement-De VriesBruins) heeft ons
nu iets veel ergers bezorgd: het herleven
en aannemen van de heele artikelen
reeks uit het oude amendement-Bijle
veld dat destijds door den Minister on
aannemelijk was verklaard en door de
Kamer was verworpen. Dit is veel erger
want het schrappen van het amendement-
De V.B. zou alleen hebben beteekend,
dat geen van de twee onderzoekenden
door den inspecteur behoefde te worden
benoemd terwijl nu die benoeming voor
een van de twee is gehandhaafd maar
daartegenover een reeks bepalingen in
het ontwerp zijn opgenomen die de „ge
wetensbezwaren" betreffen en een ern
stige verzwakking van den vaecineplieht
meebrengen. Een mooi resultaat van Prin-
zipienreiterei. 1"
En verder:
„En daar zitten we nu dus met onze
gebakken peren, d.w.z. met oen wetsont
werp, dat voor de voorstanders der vac
cine veel slechter is dan bet zou geweest
zijn als eenvoudig het amendement-de
V.-B. er uit ware gehaald. De Anti
revolutionairen en hun geestverwanten
in deze hebben, in plaats van de kleine
nederlaag waarmee ze werden bedreigd,
een belangrijke overwinning
behaald. In laatste instantie is dat
veroorzaakt door de halstarrigheid van
links. Maar in eerste instantie door den
ongelukkigen en zonderlingen inval van
den Minister van Arbeid om dit ontwerp
uit zijn slaap te wekkenomdat er
een schorsingswetje was aangenomen dat,
volgens de nadrukkelijke en herhaalde
verklaring die de Regeering daarbij heeft,
afgelegd, geen beginsel raakte en tóch,
volgens de voorstelling die de Minister er
nu van gaf, allo prineipieele hekken heeft
omvergeworpen."
Be „N. R. Crt.' geeft een levendige
beschrijving van wat er gebeurde. Aan
vankelijk was er bij links geen reden
voot bezorgdheid.
„Dioch eensklaps zagen da vrijzinnigen
en socialisten tot hun smartelijke verba
zing, dat, de operettejoligheid verdween,
was er voortdurend hilariteit op de room-
sche banken geweest cuder de stemming
'Over de herleefde editie van het op 1
April 1927 met 62 tegen 12 stemmen ver
worpen arrtendement-Bijileveld, over het
zooveelste voorstel dus tot vrijstelling van
inentingsdWang in geval van gewetensbe
zwaren, toen de laatste naalm was afge
roepen, werd men weder ernstig. Eu toen
besefte men links pas goed, dat de anti
revolutionairen in een paar minuten tijcïs
een bepaling in de wet öp de besmettelijke
ziekten hadden weten binnen te loodsen,
waarvoor zij vóór dezen jaren lang zonder
succes gestreden hebben."
„Wijl meenen te weten, zoo vervolgt het
blad, 'dat men links dezen afloop niet
verwacht heeft, dat men overrompeld is
door de katholieken. Dat alle room schei af
gevaardigden als één man de zijde van mr
Bijilevelid „zouden kiezen, werd niet ver
wacht. Intussohen komt het ons voor,
dat, men .links toch boter had gedaan,
als men van die zijde een zakelijke go
idacht'enwisseling had uitgelokt over het
amendement, dat volgens minister Slote
maker de Bruine nu immers louter zake
lijk beschouwd moest worden en dat het
vorige jaar uit dat oogpunt slechts door
enkelen is bekeken, aangezien het ,al wa
gons strijd met de regeeringsverklaring
van Maart 19,26 ten desode ge^pemd
scheen".
Het „Vaderland' zegt a.m.:
„Eenmaal op den verkeerden weg 'is
Öe Tweede Kalmer met die vaccinatie
regeling verder afgegleden.
Aan de eerste fout het in behande
ling nemen van het amendement-Bijlleveld
olm het .gisteren besproken .amendement
van mevr de VriesBruins weer uit
de wet te lichten heeft men een twee
de toegevoegd door zonder eenig verzet
tqe te laten, dat mr Rijileveld, ©en twee
den aanval .ondernam om een .genomen
besluit der Kamer ongedaan te maken.
Ook nu .weor nami de Voorzitter een
passieve houding aan en de Kamer scheen
overrompeld. D© anti-revolutionairen had
den wederom tot het laatste oogenblik
gewacht met de indiening van hun onver
wachte amendement en de tweede maal is
de overrompeling gelukt doordat de ge-
heele Rechterzijde (op dr Lovizik na), één
ljjn trok.
„Geen van d!e reohtsche afgevaardigden.
vroeg het woord over de „nieuwe" amen
dementen. Van Links hoorden wij. roe
pen: stemmenl Vond' men het daar geen
bespreking waard'? Neen, veeleer galoovon
wij, dat men daar deze weder-indiening!
zóó weinig ernstig vond, dat men geen
oogenblik dacht aan de mogelijkheid, dat
idieze amendementen er bij verrassing zoiu-
den worden doorgesleept. Men was ter
Linkerzijde op dit moment goed van ver
trouwen, te weinig ergdenkend en even
later waren de amendementen-Bijleveld
aangenomen. Alleen dr Lovink deed pan
dezen .overval niet mee."
„Er is, zoo heet het aa,n het slot,
dlus weer wat van de vaccinatie afge
knabbeld. De tegenstanders kunnen jui
chen."
Inderdaad' I
Vechtpartij in den Duitschen Rijksdag.
Aan den vooravond van <Ie ontbinding
van den Rijksdag kwam het gisteren tus-
schen communisten en sociaal-democraten
tot een woeste vechtpartij.
Er ontbrandde een minutenlang aan
houdend woordgovecht tusschen commu
nisten en sociaal-democraten.
Hierbij wonden beide partijen zich zóó
op, dat een communist een sociaal-demo
craat een klap in bet gezicht gaf. Het
volgende oogenblik zag men slechts een
kluwen communisten en sociaal-democra
ten, die minuten lang op elkaar los ran
selden. Daarbij werd een afgevaardigd©
onder den voet geloopen en de communis
tische afgevaardigde Bertz kreeg een bloe
dende wond aan het hoofd. Hij werd de
zaal uitgedragen.
Drie Fransche Oceaanviiegers.
De vlieger Detroyat is met zijn vlieg
tuig op le Bourget bij Parijs aangekomen,
met het doei zoo spoedig mogelijk van
Parijs naar New York te vliegen, Hij zou
van een soort heuvel willen starten om
met zijn zware machine gemakkelijker te
kunnen stijgen. De chef van het vlieg
veld onderzoekt de#e mogelijkheid.
Eveneens is op le Bourget verschenen
de vlieger Paillard, die ook wil trachten
den grooten sprong over den Oceaan te
wagen. Hij zal vergezeld worden door een
zekeren Conderet. Het toestel is uitge
rust met een motor van 600 P.Kr.
Voorts is gister op het vliegveld te
Orly het toestel van den ingenieur Cou-
zinet gearriveerd, die met zijn toestel:
„regenboog" in gezelschap van Drouhin
(den vroe,geren piloot van den Amerikaan-
schen milliorair Levine), als derde wi!
pogen te New-York te landen. Het toestel
zit ingepakt, zoodat men zich nog geen
denkbeeld van de afmetingen van dezen
vogel vormen kan. Doch deze moeten
reusachtig zijn, want iedere vleugel heeft
een lengte van 30 M. Binnen twee weken
zal Couzinet met zjjn proefvluchten be
ginnen.
Vrouwenkiesrecht in Engeland.
Minister Hicks heeft gisteren in het
Engelscho Lagerhuis do tweede lezing van
de nieuwe kieswet ingeleid, die gelijk
stemrecht verleent aan vrouwen zoowel
als aan mannen.
Vrouwen, die 21. jaar oud zijn, zullen
stemrecht krijgen, als ze gedurende 3
maanden gewoond of gewerkt hebben in
gebouwen, die niet minder dan 3 pond
sterling huur jaarlijks opleveren. Indien
de man 2 stemmen door den aard van
zijn zaken krijgt, krijgt de vrouw die ook
en eveneens omgekeerd.
Het Lagerhuis heeft met 387 stemmen
tegen 10 het ontwerp aangenomen.
De politieke crisis in Polen.
Gisteren is een ontspanning ingetreden
in den binneniandsehen politieken toe
stand van Polen.
In den Landdag namen de afgevaardig
den. van de regeeringspartijen weder aan
den parlementairen arbeid deel.
Marek, voorzitter van de socialistische
fractie, zette daarop het standpunt van
zijn partij tegenover de regeering uiteen.
Als spreker de houding der regeering
tijdens de jongste vergadering hekelt, ont
staat een dergelijk rumoer in de zaal,
dat de voorzitter dreigt, de zitting te
zullen schorsen, waaro pd.e rust geleidelijk
wordt hersteld.
De ontbinding van den Duitschen
Rijksdag.
Het is vrijwel zeker, dat de Rijksdag
reeds vanavond zal worden ontbonden,
nu de spreektijd voor de algemeene be
schouwingen by de derde lezing van do
begrooting op drie kwartier voor de be
handeling der verschillende onderwerpen
is beperkt. Indien de behandeling van
't noodprogramma voor vanmiddag wordt
geëindigd, zal de Rijksraad in den loop
van den middag bijeenkomen om haar
goedkeuring te hechten aan de laatste
door den Rijksdag genomen besluiten.
Vanavond zal daarop de Rijksdag voor
de laatste maal vergaderen om kennis te
nemen van het decreet van den rijkspre
sident, waardoor het Huis wordt ontbon
den verklaard.
De verkiezingsstrijd kan dan jjje.ginnen.
Het wafer te Boedapest besmet.
Belga seint uit Boedapest, dat daar het
water is besmet. Er zijn 25.009 menschen,
ziek. De overheid heeft de bevolking ge-
volking gewaarschuwd, geen ongekookt
water te drinken.
Korte beirïchten.
Na een droogte die vijf jaar aan
hield, zijn in de Kaapkolonie (Z. Afr.)
overvloedige regens gevallen, waardoor
het spoorwegverkeer in de war gestuurd
en onderbroken werd.
Naar uit Washington wordt gemeld,
heeft de Amerikaansche senaat een. be
drag van 325.000.000 dollar toegestaan
voor 'het aanleggen van dijken aan do
Mississippi en andere groote rivieren om
het gevaar van overstroomingen tegen te
gaan.
Het Huis van 'Afgevaardigden te
Washington heeft een bedrag van 48 mil-
lioen dollar toegestaan voor acht krui
sers van 10.000 ton en voor twee onder
zeeërs.
Het ontwerp-Drankwet.
De Commissie van Voorbereiding voor
het bij de Tweede Kamer aanhangige ont-
werp-Drankwet, heeft gisteren een zeer
uitvoerig verslag over dat ontwerp aan
den Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid. doen toekomen.
De centrale filmkeuring.
Bij beschikking van den Minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw is
benoemd in de vacature, ontstaan door het
overlijden van kapelaan P. Th. van Diest,
tot lid van de 'Centrale Commissie voor de
keuring van films, bedoeld in artikel 15
der Bioscoopwet, A. Verdijk, burgemeester
der gemeente Eindhoven.
Tweede Kamer.
De commissie van voorbereiding voor de
wetsontwerpen tot regeling van het voor
bereidend hooger en algemeen vormend
middelbaar onderwijs en tot wijziging en
aanvulling der hooger onderwijswet heeft
tot haar voorzitter gekozen den heer van
Wijnbergen en tot haar ondervoorzitter
den heer Marchant.
Onze post tarieven.
Een Amsterdamsche handelsfirma mai kt
het „Handelsbl." attent op het vol
gende:
Hij ontving uit Engeland een aangetee-
kend poststuk, gefrankeerd met f 0.72 IV
Datzelfde stuk, zelfs nog iets lichter in
gewicht geworden door een enveloppe
minder, zond hij op dezelfde manier naar
Engeland terug en moest daarvoor toen
betalen f 2.20 of bijna anderhalve gulden
meer.
„Is het niet een beetje meer dan erg,"
schrijft bedoelde handelsman, „dat wij
zooveel méér moeten betalen van hier naar
Engeland dan omgekeerd? Is dit bevorder
lijk voor een intensief handelsverkeer?"
Tot commissaris van den Polder
Walcheren is bij enkele candiaaatstelling
gekozen de heer C. Wielemaker Abr.zn., te
Koudekerke
Goes. Ook op de Rotterdamsche en Am
sterdamsche Paaschveetentoonstelling be
haalde de te Breda bekroonde .vaars van
dhr Blokpoel weer een 2en prijs. O'ok
werrl hem. een le en 2e prijs toegekend
met twee prima ossen.
Muzikale wandeling. Woens
dagavond heeft „Euiphouia" onder vee]
belangstelling een muzikale wandeling
door de stad gemaakt. Eet doel van den
tocht was het beproeven van de nieuwe
lumpen* die de faxkels zullen vervan
gen.
lerseke. Heden is gearriveerd het s.s.
Roberta van Groningen tot het innemen
van een lading zaai-oesters voor Dene
marken.
Wemeldinge. Heden js door het ber-
aingsvaartuig „Trio" kap. Breen, alhier
binnengebracht het klipperschip1 „Ambu
lant" schipper E- de Waal, hetwelk ten
Binnenland.
Vrijstelling van vaccinatie voor gewetens
bezwaarden.
De nieuwe griffier der Prov. Staten van
Zeeland in functie getreden.
B. en W. van Middelburg antwoorden op
den brief van Ged. Staten over den
financiëelen toestand van Middelburg.
Vragen van een Kamerlid over den weg in
den Caterspolder.
De Haagsche rechtbank erkent de 'geldig
heid van het Reglement op de Predi-
kants-tractementen.
Buitenland.
Nog meer Oceaan-vliegers.
Vechtpartij in den Duitsc'hen Rijksdag.
Vrouwenkiesrecht in Engeland.
gevolge van den Levi gen wind op de
Ooster-Schelde de zeilen verloren had.
St. Laurens. Donderdagavond vergader
die de Wnningbouwvereen. „Huis en Hof"
onder voorzitterschap van den heer p.
Vader, die in zijin openingswoord er op
wees, dat de vereeniging er goed voior
staat. DiO'or den secr., dhr J. W. v. 't
Hoff, werd het verslag over het afgeloo
pen jaar uitgebracht. Uit het verslag vain
den penningmeester, dhr v. Langevelde,
bleek, 'd!at over het afgeloopen jaar de ont
vangsten hebben bedragen f 1770.14 en de
uitgaven f 1612.26. De winst ad' f 157.88
zal op het reservefonds worden bijgeschre
ven. De heer S. J. Maas wenschte niet
meer in aanmerking te komen voor een
herbenoeming als lid1 van het bestuur;
in zijn plaats werd' gekozen de heer W-
J. Davidse. Tot lid van Men Raad van
Commissarissen werd herkozen Dis J. II.
v. 'tHoff. I I
Nieuw- en St. Joosland. Woensdagavond
werd alhier door de Meisjesvereeniging
„Dorkas" en door de Jongelings-vereeni-
ging „Luctor et Emergo" jaarvergadering
gehouden. Het lokaal was goed bezet met
belangstellenden. Ds van Garderen had
de leiding. Door de meisjes en jongens
werden verschillende liederen gezongen,
jaarverslagen werden uitigebfacht door
secretaris(esse) en penningmeoster(es).
Verder werden eenige voordrachten en
samenspraken ten beste gegeven. In de
pauze werden de aanwezigen getracteerd.
Ned. Herv. Kerk-
Beroepen te Den Ham, S. Goverts Jr.
te Oldebrcek. Ie Mets'awier, M. Rosber
gen te Uitgeest. Te Opheusden, G. Alers
te Nieuw-Lekkerland.
Aangenomen naar Spafcnam, E. ,A. La-
zonder te Warns. Naar Charlois, J. C.
H. Romijri to Workum.
Bedankt voor 'Vlckrum, H. W. M. Hup-
kes Jr. te Zwaagwesteinde. Voor Hierden,
R. Steenbeek te Wapenveld.
Geref. Kerken.
Tweetal te Kampen (vac. wijlen J. J.
Westerbeek van Eerten) J. G. Veenstra te
Scheveningen en P. Deddens te Rijswijk.
Aangenomen naar Slikkerveer, G. Mul
der, cand. te Groningen. Naar Nieuw-Ven
nep, L. E. Smilde te Haastrecht.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen te Bussum, P. de Groot te Rot
terdam.
Geref. Gsmeenten.
Beroepen te Niauw-Beijerland, A. van
Dijke te Kalamazoo (Noord-Amerika,).
Bedankt voor Aagtekerke, M. Hofman
te Krabbendijke.
Ds H. Kluin te Angeren, benoemd tot
predikant-directeur der Weesinrich
ting te Neerb osch, heeft deze benoe
ming aangenomen. Hij zal 9 Mei zijn in
trede doen.
Theol. ca'ndidöiten. Aan de
Tbeol. school te Kampen is geslaagd voor
het cajnd.-examen de heer W. v. d. Heide
te Ferwerd. Te Amsterdam slaagden voor
het cand.examen theologie de heeren
H. W. Engelkes en J. Beggemans, bei
den te Amsterdam (de laatste oum lande).
Giften en legaten. Ds A. ,G.
H. van Hoogenhuize heeft wederom van