I No. 153 Woensdag 28 Maart 1928 42e Jaargang KINADRUPPELS Buitenland. Binnenland. Staten-Generaal. Belangrijkste Nieuws. Dr. H.NANNING'S EETLU5T-0PWEKKEND. 1.30 p. 0. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraai 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie no. 11 Postrekening No. 44455 Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P- DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf0.35 Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting - J -».i V Partijdag te Goes. Zooals reeds werd aangekondigd, zal op Dinsdag 3 April te Goes een vergade ring worden gehouden van het Provinciaal Comité van Anti-revolutionaire Kiesver- eenigingen in Zeeland. In de morgenvergadering, die behalve voor afgevaardigden, ook voor leden der aangesloten kiesvereenigingen toeganke lijk is, hoopt na de behandeling van de verslagen van Secretaris en Penningmees ter, de heer Mr J. W. Noteboom, Adj. Dir. van de Dr A. Kuyperstichting een rede te houden over het „Instituut Schoolartsen". Een belangrijk onderwerp, dat, nu het door een zoo bekwaam spreker wordt be handeld, zeker de aandacht zal trekken. In de middagvergadering, waar alle be langstellenden vrijen toegang hebben, hoopt de heer J. Schouten te Rotterdam, lid van de Tweede Kamer een politieke rede te houden. De heer Schouten is een gevierd re denaar, die altijd wat te zeggen heeft. Met name in dezen tijid van verwarring op politiek gebied zal het zeker de moeite loönen naar hem te luisteren. Ontkend kan niet worden, dat do tijd voor het houden van deze vergadering niet gelukkig gekozen is. De mannen hebben de handen vol in het bedrijf en op den akker en de vrou wen interesseeren zich in 't bijzonder voor den schoonmaak. Maar waar een wil is, wordt ook een weg gevonden. En de liefde maakt vindingrijk. Als er liefde is, en belangstelling, dan zal de partijdag die a.s. Dinsdag staat ge houden te worden, zeker slagen. V De S. D. A. P. Het hoofdbestuur van de S. D. A. P. geeft in een extra-nummer van „Het Volk" een zeer uitvoerig jaarverslag van de partij over 1927. Een verslag, om jaloersch op te worden. Het geeft een uitvoerig overzicht van wat er door of vanwege de S. D. A. P. in en buiten het parlement gedaan werd, omtrent het aantal afdeelingen en leden, het aantal raadsleden en statenleden, de financiën, de pers, enz. In dit opzicht kan de S. D. A. P, zonder eenig voorbehoud aan andere par tijen ten voorbeeld worden gesteld. Het verslag bevat ook allerlei bijzon derheden omtrent Zeeland. Sterk was de vooruitgang in dit ge west ondanks de sterke en ielle propa ganda niet. De resultaten zullen, gezien de vele overwinningsbulletins, die verspreid werden wel niet aan de verwachtingen hebben beantwoord. Maar er was toch vooruitgang. Het aantal afdeelingen klom van 20 op 2,2 en het aantal leden van 711 tot 884. Het aantal aangesloten leden is dus betrekkelijk gering. Grooter echter was de invloed, die van de Soc. Dem. propaganda op de kie zers uitging. Het aantal Statenleden 'kwam van 6 op 6 en het aantal raadsleden van "33 op 42. Hieruit blijkt, dat men in Zeeland nog tiet rijp is voor aansluiting bij de S. D. A. P. maar dat er wel van deze partij; een zeer sterke werfkracht uitgaat. Men mag dan, om welke redenen dan ook, bezwaar hebben, zich openlijk ach ter het roode vaandel te plaatsen, men heeft geen bezwaar om in het geheime stemhokje 3e Socialistische candidaten voorkeur te geven, en daarmee den in vloed van de Soc. Democratische begin selen te versterken. Dit feit heeft ons wat te zeggen. Het prikkelt tot waakzaamheid en werk zaamheid. Rumoerige openingszitting van den Pcolschen Landdag. De nieuwe Poolsche Landdag werd gis teren ten aanzien van propvolle tribunes, door den plaatsvervanger van den afwezi gen Staatspresident, maarschalk Pil- sudski, geopend. Toen de maarschalk ver scheen, weerklonken van de banken der communisten, radicalen, Oekrainers en van de Poolsche boerenpartij kreten als: „Weg met het Poolsche Fascisme!" 'De politie verwijderde met geweld de rustver- stoorders. Na het afleggen van den eed, vroeg de leider der radicale boerenpartij het woord, loen dit hem niet verleend werd, ontstond er een groot rumoer, zood'at de zitting otn o uur geschorst moest worden. De door maarschalk Pilsudski op auto ritaire wijze aanbevolen canididaat voor het presidentschap van den Landdag, de vice-minister-president dr Bartel, leed de nederlaag bij de eerste stemming. Hij kreeg slechts de 142 stemmen der regee- ringspartijen. Bij de tweede stemming werd de soc.-democraat Daszynski met 206 tegen 136 stemmen tot voorzitter gekozen De uitslag der verkiezing werd door de linkerzijde met stormachtig gejuich be groet. Het meerderheidsblok verliet de zaal onder het hoongeroep der oppositie. Ook de ministers ontruimden in allerijl de regeeringsbank. Ernstige aardbeving in Italië. De Italiaansche provincie Udine is door een ernstige aardbeving geteisterd. Vooral de steden Caneva en Tolmezzo zouden zwaar beproefd zijn. Volgens binnengeko men berichten zijn er 12 dooden en 40 ge wonden. Ook van de Oostenrijksche grens zijn berichten over een ernstige aardbe ving ontvangen. Daar de telefoon- en tele graafverbindingen verbroken zijn, vreest men dat de ramp een grooter omvang heeft dan men tot nog toe vermoeden kan. Een communistische organisatie in Polen ontdekt. Gisteren werd te Wlodzimiersk in Oost Polen een geheime communistische orga nisatie ontdekt, welke spionnagediensten verrichtte voor een vreemde mogendheid. Twee-en-twintig personen werden gearres teerd. Overstroomingen in Bretagne. Zware zeeën en springvloeden bedrei gen een groot gebied in Zuid-Bretagne (Fr.). In het district Sables d'OIonne is de smalle duin, welke de laaggelegen landen tusschen de dorpen La Faute en La Fran- che verbindt, reeds gebroken en meer dan 50 H.A. staan blank. De overstrooming zal de landbouwers, die reeds hun oogst ■van het jaar verloren hebben, in groote moeilijkheden brengen. Korte berichten. Het aantal werkloozen in Engeland bedroeg op 19 Maart 1.066.100, of 5635 minder dan de vorige week. De supplementaire begrooting van marine, ten bedrage van 359.190.000 dol lar, is door het Amerikaansche Huis van Afgevaardigden aangenomen. Er is een bedrag van 48.000.000 dollar bestemd voor het op stapel zetten van 8 kruisers van 10.000 ton en 2 duikbooten. Volgens een bericht uit Boekarest is het Zondag daar weer tot 'n botsing ge ko men tusschen studenten, die een vergade ring wilden houden, waartoe geen toe stemming gegeven was, en de politie. Een agent werd daarbij gewond, terwijl 15 studenten in hechtenis werden genomen. Naar gemeld wordt, zal de commis sie van drie leden, die door den Volken bondsraad is aangewezen om een onder zoek in te stellen naar de.aangelegenheid der Hongaarsche mitrailleurs, binnenkort bijeenkomen en haar vergaderingen waar schijnlijk te Parijs houden. De politie te Boekarest heeft een bende valsche munters aangehouden, die voornamelijk dollarbiljetten vervalschten en waarbij zich ook twee advocaten bevon den. De talrijke huiszoekingen en inbe slagnemingen hebben een uitgebreide cor respondentie met de Sovjet-republiek te voorschijn gebracht. Meer arrestaties zul len nog volgen. Naar gemeld wordt, is het Belgische passagiersvliegtuig BXHZ van Calais naar Dover, overtijd. Er zijn geen passagiers, aan boord, doch twee vliegers. Achtdaagseha abonnementskaarten. Omtrent de achtdaagsche abonnements kaarten, die van 15 Mei tot en met 31 Aug. a.s. bij de spoorwegen verkrijgbaar worden gesteld, wordt nog het volgende gemeld: De prijzen voor ide drie klassen bedra gen resp. f 29.f 22.50 en 'f 16. Dë abonnementskaarten zijn dagelijks verkrijgbaar op mondelinge aanvraag, ten minste één uur te voren gedaan, zonder andere formaliteit dan het inleveren van een nieuw, onopgeplakt, voldoend gelij kend portret van den belanghebbende van 6 c.M. hoogte bij 4 c.M. breedte; -de hoogte van het hoofd moet ten minste ltya c.M. bedragen. Dit portret wordt op de kaart bevestigd en wordt nb afloop van den geldigheids duur niet aan den geabonneerde terugge geven. De aanvraag kan ook schriftelijk gedaan warden onder toezending van een portret en vermelding van da verlangde klasse alsmede van dag en uur waarop de kaart in ontvangst genomen .zal worden. Voor elke abonnementskaart I of II klasse moet een waarborgsom van f2. voor elke abonnementskaart Ille klasse een waarborgsom van fl.gestort wor den. De abonnementskaarten zijin persoonlijk. De geldigheid van een abonnements kaart gaat in op den dag van afgifte, vastgesteld door den datumstempel, en j eindigt op den achtsten dag te midder nacht of zooveel later als noodig is om de reizigers in de gelegenheid te stellen den laatsten trein van den dag te gebrui ken. Voor kinderen wordt geen vermindering van de prijzen der abonnementskaarten toegepast. i Hoe er niet gebouwd moet worden. I Het Was wel een buitengewone excur sie die door de led'en van den Bond van Nederlandscbe Architecten Zaterdag j.l. gehouden werd naar Bilthoven. Gewoon lijk stelt men zich ten doel met een excursie den deelnemers mooi en belang rijk werk te toonen. Deze excursie bad echter ten doel zich er van te overtuigen, hoe in Bilthoven, een dorp vol natuur schoon," door den buitengemeen slechten aanleg en bebouwing dit schoon alreeds voor het grootste deel verloren is ge gaan. Bilthoven, dat eerst uit den lateren tijd dateert, had een plaatsje kunnen zijn van architectonisch landelijk schoon, doch ten gevolge van verkeerd begrepen ge meente-politiek, die den eigenbouwers en grondspeculanten vrij spel gaf, ontstond een plaats, die als verzameling van bouw kundige wanstaltigheden en gedrochten, een unicum in ons land is. De architecten hebben, na de excursie vergaderend, de volgende motie aange nomen, die ter kennis van het gemeente bestuur zal worden gebracht. „De ledenvergadering van de Maat schappij tot Bevordering der Bouwkunst, Bond van Nederlandscbe Architecten, B.N.A., gehouden op Zaterdag 24 Maart 1928 in Gebouw Concordia aan de Jan Steenlaan te Bilthoven, de bebouwing, welke de laatste tien jaren te Bilthoven heeft plaats gehad, in oogenschouw genomen hebbende, constateerende dat, behoudens enkele loffelijke uitzonderingen, deze bebouwing niet aan de geringste eischen van schoon heid voldoet, niettegenstaande verschil lende factoren aanwezig waren, welke daartoe hadden moeten leiden, spreekt den wensch uit, dat bet Ge meentebestuur van de Bilt, waaronder Bilthoven ressorteert, zoo spoedig moge lijk maatregelen neme, waardoor in het vervolg de aanleg en de bebouwing in betere banen zullen worden geleid, be sluit deze motie ter kennis te brengen van den Gemeenteraad en gaat over tot de orde van den dag. Het Aardewerkwetje. De Kamer van Koophandel en Fabrie ken te Maastricht heeft een motie aan genomen waarin de verwerping van het Aardewerkwetje, waardoor het belangen- verschil tusschen verschillende landsdee- len onnoodig werd .geaccentueerd, wordt betreurd. Verloven Spoorwegpersoneel. De directie der Nederl. Spoorwegen heeft het personeel medegedeeld, dat met het oog op te verwachten druk vervoer tij dens de Olympische Spelen in de aan staande zomermaanden, in deze periode niet op verlof gerekend kan worden, wel vóór en na dien tijd. De arbeidstijd in drukkerijen. Op een verzoek van de patroons- en de arbeidersorganisaties in het drukkersbe- drijf, daartoe strekkende, dat in de onder nemingen van werkgevers, aangesloten bij de genoemde patroonsorganisaties, door arbeiders, aangesloten bij die werknemers organisaties, arbeid mag worden verricht in afwijking van het bepaalde bij de artt. 23 en 24 der Arbeidswet 1919 overeenkom stig het dienaangaande in het collectief contract 'bepaalde; heeft de minister van Arbeid, H. en N. bepaald, dat onder eenigo voorwaarden, de gevraagde vergunning van 1 April 1928 tot en met 31 October 1930 behoudens wijziging of intrekking dezer vergunning tusschentijds, welke te allen tijde kan geschieden zal worden verleend. Mr J. B. Bomans. Het lid der Tweede Kamer de heer Mr J. B. Bomans, die zich de laatste jaren zeer weinig voor den Kamerarbeid inte resseerde, heeft te kennen gegeven, dat hij zich bij de komende verkiezingen in 1929 niet meer beschikbaar stelt. Dit aftreden geschiedt niet geheel vrij willig. Er was in de R.-K. pers zoo scher pe critiek op de permanente afwezigheid van dit Kamerlid uitgeoefend, dat een hernieuwde candidaatstelling vrijwel uit gesloten scheen. EERSTE KAMER. In de gisteravond door de Eerste Ka mer gehouden vergadering deelde de voor zitter mede, dat het in de bedoeling ligt op Woensdag 11 April een openbare ver gadering te houden en daarin een aan vang te maken met de Algemeene be schouwingen over de Staatsbegrooting. TWEEDE KAMER. De motie-Joekes. D'e Tweede Kamer heeft gistermiddag ■met 51 tegen 82 stemmen de moitie^ Joekes-v. Rijickevorsel inzake de bestuurs- (hervorming op Java verwonen. Vóór de motie stemden de vrijzinnig- en sociaal democraten en de katholieken van Dijk, van Vuuren, MöUeri van Rijickevorsel en Kuiper, I I Aan de stemming ging vooraf een korte verklaring van den heer Nolens, waardoor het lot van de motie werd beslist. In deze verklaring constateerde de leider der 'katholieke fractie, dat bijl de behan deling was gebleken, 'dat Indië bijl de verdere uitvoering niet gehouden zou zijn aan het plan de Gxaaff en sprak iiij de stellige verwachting uit, dat regel matige inlichtingen over de met de be- stuurshervorming opgedane ervaringen ge geven zullen worden. Interpeliatie-Kortenhorst. De heer Kortenhorst (R.K.) vroeg verlof, vragen tot de regeering te mogen richten over den pngunstigen eco- ntomischen toestand van Z.» Vla, ander en en over de maatregelen, die genomen zijn of genomen kunnen' wor den om daarin verbetering te brengen. Over dit verzoek zal vandaag worden beslist Ongevallenwet. Aan de orde kwamen daarnal de wets ontwerpen tot wijziging van de Ongeval lenwet 1921 en tot wijziging van de Land- en Tuinbouwongevallenwet 1922- Diaar de Kamer, Oververmoeid als ze is, zloo spoedig mogelijk met vacantie wenscht te gaan, werden geen algemeenei beschouwingen gehouden. De bedoeling van deze wijzigingen is om naast tal van zaken, die in de prao- tijk wenschelijk zijn gebleken beide wetten aan te vullen met een regeling betreffen- ide de gelijkstelling van bepaalde be roepsziekten met ongevallen en voor wat de eerste wet aangaat, daiarin o'ok op te nemen een regeling voor werkgevers, die gemoedsbezwaren hebben tegen de verze kering, zooals deze regeling reeds bestaat in de tweede wet. De gelijkstelling van bepaalde beroeps ziekten met ongevallen, overkomen in verband met de dienstbetrekking, sluit zich aan bij1 een wetsvoorstel nopens de bevoegdheid tot toetreding tot heb. ontwerp-verdrag betreffende schadeloos stelling voor beroepsziekten aangenomen door de Zevende Internationale Arbeids- conferentie te Genève van 19 Mei tot 10 Juni 1925. 1 D'e behandeling wordt vandaag voort gezet. Avondvergadering. In de avondvergadering, ook al een ge volg van de vacantie-woede, kwam aan de orde de interpellatie van den heer Al ba rda (S.D.) omtrent het beleid der regeering ten aanzien van de 'kweekscho len. De heer Albarda stelde de volgende vragen 1. Is de Minister voornemens over te gaan tot opheffing van een aantal kweek scholen? Zoo *ja, van hoeveel en van welke? 2. Is de Minister de overtuiging toege daan, dat tot de opheffing van een aan tal kweekscholen kan worden overgegaan, zonder dat daardoor voor de toekomst een gebrek aan leerkrachten kan ont staan? 3. Indien het voornemen tot opheffing' van eenige kweekscholen uitsluitend' op openbare kweekscholen betrekking heeft, op welke gronden berust dan dat voorne men? 4. Indien het voornemen tot opheffing van een aantal kweekscholen verband houdt met een verminderden toeloop van kweekelingen tot die instellingen, is de Minister dan niet van oordeel, dat da vermindering van dien toeloop voor een belangrijk deel een gevolg is van verschil lende bezuinigingsmaatregelen bjjj da Binnenland. Achtdaagsche abonnementskaarten bij de spoorwegen. Proeven van prof. Visser met verbeterde mol-drainage. Het verknoeide Bilthoven. Suikerbieten naar Frankrijk. De Tweede Kamer over de kweekscholen voor onderwijzers. In 1930 een tekort aan leerkrachten verwacht. D'e Portugeesche gezant bij ons Hof over leden. f Het overlijiden van de predikanten A- J. Mulder en B- Heeres. Buitenland. Rumoer in den Poolschen Landdag. Aardbeving in Italië. Communistische actie in Polen. kweekscholen en bij het lager onderwijs toegepast, en dat de toeloop weer toenet- men zal, naar gelang d'ie bezuinigings maatregelen opgeheven worden? 5. Dienkt de Minister voort te gaan met die .omzetting van vierjarige kweekschol len in driejarige, door opheffing van aan- vangsklassen? Zoo ja, is 4e Minister dan niet van oordeel, dat een zoodanige om zetting alleen daar zonder schade voor het onderwijs mogelijk is, waar de gele genheid om onderwijs te ontvangen aan een H.B.S-, een gymnasium, een lyceum of een U. L. O.-schoiol in voldoende mate aanwezig is en de aansluiting tuss'chen deze scholen en de kweekschool behoor lijk verzekerd is? Minister Waszink aan hef woord. De heer Waszink merkt op, dat de toeloop van leerlingen voor de kweek, scholen in de laatste jaren aanmerkelijk minder is geworden. Deze vermindering heeft verschillende oorzaken. In de eerste plaats noemt spr., daarvan de vrees van de ouders, dat hun kind als onderwijzer geen behoorlijke be trekking zou kunnen vinden. Spr. geeft toe, dat de vermindering van den toeloop mede een gevolg is van verschillende maatregelen als afschaffing van het beur zenstelsel, enz. Sinds 1924 is het aantal leerlingen van alle kweekscholen met 2416 verminderd. Zooals de toestand nu is, kunnen we volgens spr., rekenen op 2400 geslaagden in 1928, op plm. 23Ó0 in 1929 en op plm. 1900 geslaagden in 1930. Rekening houdende met de vermoede lijke behoefte aan leerkrachten, komt spr. 'tot de conclusie, dat er in 1930 een tekort van ongeveer 300 leerkrachten zal zijn. Wat den aard van de opleiding betreft, wacht spr. de adviezen hierover af, die door hem gevraagd zijn, o.m. aan de Staatsoommissie-Rutgers, Op de vragen van den heer Albarda antwoordt spr. o.m. het volgende: Plannen tot opheffing van een aantal kweekscholen' bestaan er bij spr. thans niet. Wanner overgegaan zou moeten worden tot opheffing van kweekscholen, zou deze opheffing zich moeten ly?perken tot Rijks kweekscholen, omdat de Regeering over de bijzondere scholen geen zeggenschap heeft. Spr. zegt verder, dat naar zijn overtui ging de verminderde, toeloop zal ophou den, wanneer het overcompleet aan leer krachten zal zijn verdwenen; ook dan zal de Regeering kunnen overwegen, om ver schillende bezuinigingsmaatregelen weder op te heffen. Ten slotte zegt de minister, dat een bekorting van de cursussen alleen moge lijk zal zijn, wanneer er een andere voor opleiding is. Motie-AIbarda. De heer Albarda repliceert. Spreker hoopt, dat de minister de adviezen, die hij over de opleiding wacht, aan de Kamer zal overleggen. Spr. dient de volgende motie in: „De Kamer spreekt den wensch uit, dat niet tot verdere opheffing van kweekscho len zal worden overgegaan, alvorens de Regeering aan de Kamer de noodige ge gevens heeft verstrekt en deze daarover haar meening heeft kunnen uitspreken." De heer T11 a n u s (C. H.) wenscht te waarschuwen tegen een te willekeurige politiek ten aanzien van de kweekscholen. Eenige stabiliteit is ten zeerste gewenscht, met uitzondering echter van het beurzen-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1928 | | pagina 1