No. 147
Woensdag 21 Maart 1928
42e Jaargang
iTEDE
at M'burg.
L'
100IJEN",
iiianden,
ingen,
EERSTE BLAD.
Gratis tot I April.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Vrouwenhanden
PUROL
April 1928,
Weiland,
Witbloem
lechft.
komende
pecht.
idster
i 's avonds tus»
[r rest,
ienstbode,
iode,
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
I
«1
12.608.10 u.
cert. "8.60
12,25—1.50 Or-
I Gramofoonmu-
t en .declamatie.
1 Rede ran Dr
20 Concert.
—6/20 Trio-con-
nuziek. 8.50
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUiDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf 0.35
Prijs der Advertentlën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
LAUPOT TEN
één uur. op de
teit „De Verge-
jroote Markt te
penbaar
pen:
|n heer JOH.
|r gunstig ge-
>chen straat-
|delburg, met
liddelburg en
lr gezamenlijke
iren 86 Aren
15 G. 15 R.. in
[schillende com-
samen groot
^n 60 c.A. of
en weilanden
gebouwen 1
landerijen op
gebouwen al-
28 Maart,
)insdag 3 April,
van 25 uur.
rt verkrijgbaar
lemden Notaris
|te Middelburg.
cent ten bate
[Kinderzorg" te
P:
[tndeerd 95 "L
KRIJGER,
fcre- en Kersen-
lurrozen, Mooie
Is. Dondeidag
b
Ion Huis met
purg. Adres te
|DHUIJ,
Middelburg.
t, Clijverstraat,
IS, Kloetinge.
)ES Sr.,
I Krabbendijke.
brstond
Goes.
ensttreding in
evraagd
Jr.
Ir P, Bureau
I, Slagerij te
lenoodlgd,
IEN. 'tZand
I 'V
Zij die zich met Ingang van 1 April op
ons blad abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende nummers gratis.
DE DIRECTIE.
V Dikke woorden.
Wie de vorige week de behandeling
van het wetsontwerp tot wijziging van
Art. 88 der Arbeidswet 1919 bijwoonde
moet wel een oogenblik den indruk heb
ben gekregen, dat daar een schrikkelijke
aanslag werd gepleegd op de kinderen
van ons volk.
Het was de heer Stenhuis, die be
toogde dat de sociale politiek van Mi
nister Slotemaker tekort schiet, dat het
bedoelen is het leven van 13-jarige kin
deren te laten schenden, dat we hier
te doen hebben met een wetgevend ge
doe dat schandalig moet heeten, dat het
onbegrijpelijk is, hoe deze minister het
hart in het lijf heeft met zulk een ontwerp
te komen en dat hij deswege een oorvijg
verdiende, dat de regeering de kinderen
in de fabrieken wil wegstoppen om ze
daar te laten verknoeien, en dat den
ministers moet worden beduid, dat het
parlement niet wil, dat de grijpklauwen
der fabriek reeds worden uitgestoken naar
kinderen beneden hun 14de jaar.
Wat er dan wel aan de hand was
dat zoo scherpe beschuldigingen moes
ten worden geuit en zoo groote woor
den moesten worden gebruikt?
Welke was dan wei de booze aan
slag door de Regeering op de kinderen
onzes volks ondernomen?
Och, de zaak was niet alleen heel
eenvoudig maar ook heel onschuldig.
De kwestie waarover het ging was
deze.
Er bestaat een hiaat tusschen het eind
van den leerplichtigen leeftijd en den leef
tijd waarop de Arbeidswet vergunt dat
een jongen de werkplaats of de fabriek
mag binnentreden. Zelfs de mogelijkheid
om een opleiding in een bepaald ambacht
te ontvangen volgens een z.g. leerover
eenkomst is door de Arbeidswet weg
genomen.
Die gaping blijft bestaan, al is het
dan in mindere mate, ook na de invoe
ring van den 7-jarigen leerplicht. Er is,
ook ai gaan de kinderen niet vroeg naar
school, altijd nog een gaping van ongeveer
een jaar tusschen het einde van het on
derwijs op de lagere school en het oogen
blik waarop een jongen nalar de werk
plaats kan gaan.
Zoo kwam de vraag aan de orde wat
er gedaan kan worden, om deze gaping
op de beste wijze aan te vullen.
En nu heeft de Regeering niets anders
gedaan dan een wetsontwerp ingediend
opdat de jongens die geen voortgezet on
derwijs volgen en die geen nijverheids
school bezoeken, gelegenheid krijgen
onder behoorlijke waarborgen, volgens re
gelen in de Nijverheidswet gesteld, leer-
lingenarbeid te verrichten.
Gesteld voor de keuze de jongens de
straat op te jagen met al de schadelijke
gevolgen daaraan verbonden zoowel voor
de jongens zelf als voor hunne ouders
of ze eenigen arbeid te laten verrichten
waarvan ze als de eigenlijke werktijd
is aangebroken de vruchten kunnen pluk
ken, koos de Regeering het laatste.
De jongens worden niet aan gevaarlij
ken fabrieksarbeid blootgesteld dat
is in het ontwerp nadrukkelijk verbo
den ze worden niet afgebeuld, maar
ze kunnen bij den ambachtsman op het
dorp of in grootere werkplaatsen, eeni
gen voorbereidenden arbeid verrichten.
Dit ont-verp maakt het mogelijk, dat
de jeugdigen gedurende den tijd dat
de kloof tusschen leerplicht en Arbeids
wet blijft gapen tot elementaire vakken
nis kunnen worden opgeleid.
Dat is alles.
En om dat te veroordeelen en af te
keuren, had de heer Stenhuis die
blijk gaf het ontwerp niet eens bestu
deerd te hebben zooveel groote woor
den en bombastische uitdruüdungen noo-
dig.
Daarom moest hij op zoo schandelijke
wijze te keer gaan.
De bedoeling was natuurlijk a'Ieen het
ormcozele publiek dat niet de feiten kent,
zand in de oogen te strooien en op die
wjjize een goedkoop succes voor de
S, D. A. P. te boeken.
Dikke en holle woorden moesten dienst
doen om het gebrek aan redeijjke argu
menten te maskeerea.
HET ELECTRICITEITS-VRAAGSTUK.
Wij plaatsen in dit nummer het eerste
gedeelte van een beschouwing van Dof
J. W. Jenny Weijerman ovet de nieuwste
plannen inzake de electrificatie der Re-
velaniden.
Ongetwijfeld zul'en allen die zich voor
dit voor Zeeland zoo belangrijke vraagstuk
interesseeren, met belangstelling van deze
beschouwingen kennis nemen.
Met belangstelling, maar misschien niet
met onverdeelde instemming.
Daarom zij hier reeds dadelijk medege
deeld, dat wijl ook aan anderen die in
staat geacht kunnen worden over h!et
electriciteitsvraagstuk met kennis van za
ken te oordeelen, gaarne gelegenheid zul
len geven in „De Zeeuw" hun licht te
laten schijnen.
De zaak is belangrijk genoeg om van
alle kanten bezien te worden.
Zij het resultaat van een en ander, dat
de zoo lang begeerde electrificatie ein
delijk een feit wordt en dan wel zoo,
dat daardoor de belangen van ons gewest
worden gediend.
De vlucht van Hinchcliffe.
De kapitein van de Amerikaansche mail
boot „Republic" heeft bij aankomst in
Nieuw York verteld, onder welke ongun
stige weer-condities kapitein Hinchcliffe
en zijn gezellin waarschijnlijk hun stout
moedige poging met den dooi hebben
moeten bekoopen.
De „Republic" bevond zich op den dag
toen Hinchcliffe vertrok, vrijwel op de
route die deze had moeten volgen bij
zijn tocht naar Philadelphia. Dien dag,
vertelde de kapitein, kon zijn schip doof
de hooge zeeën slechts 82 mijl afleggen
en was het nauwelijks in staat tegen den
westelijken storm in te varen. Zelfs als
men het vliegtuig in nood gezien zou
hebben, was het onmogelijk geweest, om
een boot uit te zetten. Het weer, dat de
„Republic" gerapporteerd heeft, is niet
wat de vlieger verwacht had, daar zijn
weerrapporten Oostelijke winden voorspel
den, slechts met zwakke stormregionen
in het midden van den Atlant. Oceaan.
Discussie te Genève over de Russische
ontwapeningsvoorstellen.
In de commissie ter voorbereiding van
eene Internationale Ontwapenings confe
rentie te Genève is gisteren aver do ont
wapeningsvoorstellen der sovjets gedebat
teerd. Algemeen werd scherpe critiek ge
oefend op het Moskousche plan. Voo-ral
de Britsche gedelegeerde, lord Cushen-
dun, zette duidelijk de onuitvoerbaarheid
der voorstellen uiteen.
Cushendun zei, dat het eerste beginsel
van het Russische voorstel, ji 1. do vol
ledige ontwapening, door iedereen als het
ideaal zal worden aanvaard.
Doch tegelijkertijd was hij van oor
deel, dat volledige ontwapening onmoge-
Ip is en hij zou daarom gaarne hebben
gezien, dat Litwinoff aangetoond had, hoe
de volledige ontwapening mogelijk zou
zjjn. Voor zoover het Engeland betreft,
is Engeland voor de ontwapening, doch
eerst moeten er verscheidene vraagstuk
ken beslist worden.
Een ander bezwaar van lord Cushen
dun was, dat de sovjet-regeering in al
haar 63 artikelen geen enkele maal den
volkenbond in haar plan heeft genoemd.
De Russen stellen voor, om alle geschil
len te doen regelen niet door den raad
van den volkenbond, doch door een per
manente, internationale commissie van
controle. Dit is een geheel nieuw lichaam.
Zich tot Litwinoff keerende, zeide Cu
shendun, dat er twee soorten van vrede
zijn, evenals er twee soorten van oor
logen zijn. Er bestaat een internationale
oorlog en een burgeroorlog, en de bur-
ger-oorlog is wel het meest verschrikke
lijk. Zal de sovjet-regeering werkelijk haar
politiek wijzigen? Heeft zjj evenzeer een
besluit tegen den burger-oorlog als tegen
den internationalen oorlog genomen? Zal
zij zich niet langer in de aangelegen
heden van andere landen mengen? Tenzij
de sovjet-regeering bereid is, om tot een
zoodanige verandering over te gaan, zal
zij volgens zjjn overtuiging moeten er
kennen, dat haar houding een der voor
naamste belemmeringen voor de verstrek
kende ontwapeningsvoorstellen is, welke
zjj zélf heeft gemaakt.
De toestand van den Dultachen landbouw.
In de begrootingscommissie van den
Rijksdag heeft minister Schiele een over
zicht gegeven van de beraamde maatre
gelen tot hulp aan den landbouw. De mi
nister zeide, dat het dringendste vraag
stuk de regeling van den omzet van den
landbouw is. Door gebrek aan kapitaal
kunnen tal van landbouwers hun produk-
ten niet snel genoeg aan de markt bren
gen en wegens oude schulden kunnen ze
hun bedrijven niet productief maken. Het
Rijk wil een voorschot van 100 miljoen
geven aan Iandbouwbanken, die na on
derzoek van de levensvatbaarheid van
het bedrjjf, do oude schulden zullen over
nemen en vervangen door credieten op
vrij korten termijn. Dan wil het Rijk zich
met de Bondsstaten en de gemeenten
vereenigen tot oprichting van een cen
trale organisatie, .die het oog op deze
credieten zal houden. Het Rijk wil hier
aan deelnemen tot een verder bedrag
van 75 miljoen op voorwaarde, dat de
Bondsstaten en gemeenten een even hoog
bedrag voor hun rekening nemen,
Credieten alleen zijn echter niet vol
doende. Er moet een grootere standvas
tigheid der prijzen bereikt worden, zoo
dat de landbouwer een behoorlijke winst
kan maken. De prijzen kunnen dalen door
doeltreffende verkorting van den weg tus
schen producent en consument, waardoor
onze landbouw weer in staat zal worden
gesteld met de lager geprijsde buiten-
landsche waren te concurreeren.
De minister bespreekt dan de moeilijk
heid van de verwerking van aardappe
len en rogge en wijst er dan op, dat de
invoer van eieren uit Nederland, sinds
den oorlog verviervoudigd is. Ook uit
Denemarken wordt veel ingevoerd, dat
door de eigen markt zou kunnen wor
den geleverd. Spreker denkt aan den in
voer van groenten en vruchten uit Ne
derland en Denemarken, die vrijwel ge
heel door producten van eigen bodem
te vervangen zou zijn, mits een doel
treffende organisatie achter den boer
stond.
De gezonken duikboot S 4.
Wij deelden reeds mede, dat de S 4
de Amerikaansche duikboot, die eind van
het vorig jaar onder zoo tragische om
standigheden is vergaan, een dezer da
gen gelicht is. Men herinnert zich, dat
duikers, die naar den 'bodem der zee
afdaalden, door een klopgesprek vast
stelden, dat zich in den romp van het
schip nog zes leden der bemanning, die
uit ongeveer veertig koppen bestond, in
leven bevonden. Het ruwe weer belette
toen pogingen om .het schip aan de op
pervlakte der zee te brengen en de nog
levenden te redden, die dan ook, bij ge
brek aan zuurstof, een elicndigen dood
vonden. Thans lezen wij, dat de S 4
naar het droogdok te Boston is gesleept
en dat daar ambtenaren aan boord van
de S 4 zjjn gegaan, waar zij de zes lijken
in de torpedokamer hebben geschouwd.
Het onderzoek door deskund'gen heeft
tot resultaat gehad, dat is komen vast
te staan, dat het eigenlijk lek niet groot
genoeg was om de boot onmiddel'ijk te
doen zinken. Men neemt daarom aan, dat
de opvarenden, die zich in het ruim be
vonden, te lang de deuren hebben open
gelaten, om hun kameraden ts kunnen
binnenlaten. Daardoor is te veel water
in het ruim gedrongen, waardoor tegelij
kertijd kortsTui ing ontstond. De 32 man
schappen in het groote ruim zijn blijkbaar
na eenige uren gestikt, terwijl de acht
overige opvarenden, die zich in het tor-
pedorium bevonden, waarschijnl "k nog
3Vz dag hebben geleefd. Zij hebben zich
waarschijnlijk door honger en moeheid
in de hangmatten ter ruste geleed en
zijn toen gestorven. In het torpedorium
werden nog niet gebruikte zuu-stof-fles-
schen gevonden, welke waarschrjn'iik a's
uiterste reserve bewaard waren. Tot ope
ning daarvan is het echter niet meer
gekomen, daar de opvarenden in de "hang
matten waarschijnl ijk het bewustzijn heb
ben verloren voordat zij daartoe kwamen.
De Hongaarsche wapensmokkelarif.
Het Volkenbondscomité, dat zich met
de quaestie der wapensmokkelarij in Hon
garije bezig houdt, zal na Paschen te
Parijs bijeenkomen. Zooals men- weet,
wordt het comité gevormd door de ver
tegenwoordigers van Nederland (jhr Bee-
laerts van Blokland), Chili en Finland.
Onregelmatigheden door Provinciale
beambten.
De provinciale autoriteiten in Silezië
hebben ernstige onregelmatigheden ont
dekt, waaraan eenige beambten van het
(provinciaal bestuur zich zouden hebben
schuldig gemaakt. Uit de boeken b'eek,
dat 40 verschillende fondsen slechts met
een bedrag van 2020 mark waren ver
meld, terwijl haar eigenlijke waarde 6 a
7 millioen moet bedragen. Voor de inflatie
vertegenwoordigden de betreffende fond
sen een waarde van 70 tot 80 millioen,
een bedrag, dat voor het grootste deel
was belegd in effecten en pandbrieven, in
den zomer van 1923 hebben beambten
al deze papieren verkocht voor een be
drag van 140.0D0 goudmark. Van d:t,geld
ontbreekt elk spoor. Beweerd wordt dat
de beambten, die de papieren ve- kochten,
ze nog denzelfden dag voor eigen reke
ning terug hebben gekocht.
Opmarsch van werkloozen en dakloozen
naar Kopenhagen.
Pij den toegang tot Kopenhagen verza
melden zich gisterochtend eenige duizen
den dakloozen en werkloozen uit ver
schillende deelen van het land. om in
gesloten gelederen naar het kasteel Chria-
tiansberg, den zetel van den Rijksdag, te
marcheeren.
Tijdens den tocht door de stad sloten
zich talrijke personen bij den stoet aan,
zoodat de optocht hij aankomst voor het
parlement circa 10090 man telde. Tijdens
den tocht werd de „Internationale" ge
zongen en een deputatie overhandigde
aan den minister van binnenl. zaken een
motie met de eischen der betoogers. Het
antwoord van den minister, dat wees
op de reeds getroffen maatregelen, werd
voor de menigte voorgelezen en door
deze rustig aangehoord.
De optocht begaf zich toen naar het
stadhuis, waar een afvaardiging gratis
eten en onderkomen voor den nacht
vroeg. Deze eischen werden echter afge
wezen. De weigering werd met „foei" ge
roep ontvangen. De betoogers trokken
toen naar het stedelijk tehuis voor dak
loozen. De leider van de inrichting stem
de toe hun een avondmaal en onderko
men te verschaffen, waarna de betoogers
groepsgewijze binnengelaten werden. De
politie had uitgebreide veiligheidsmaat
regelen getroffen, doch de orde werd ner
gens verstoord. In den tuin van het te
huis voor dakloozen werd bereden po
litie geposteerd.
Ernstige toestand In Roemen!?.
Te Boekarest hebben 50000 boeren
vergaderd, in welke bijeenkomsten de
woordvoerders zich tegen de regeering
en het regentschap in heftige bewoordin
gen uitlieten en verklaarden, dat de hui
dige vergaderingen de laatste pogingen
waren om het liberale bewind op zij te
zetten. Wanneer deze waarschuw ng niet
werd opgevolgd, zou men tot daden moe
ten overgaan.
De vergaderingen namen een resolutie
aan, waarbij van het regentschap wordt
verlangd, de dictatuur op te heffen door
instelling van een regeering-Manioe en
uitschrijving van vrije verkiezingen.
In de Kamer werd een verklaring der
nationale boerenpartij voorgelezen, inhou
dende, dat dé partij, daar de resultaten
der audiëntie bij den regentschapsraad
haar geen voldoening schenken, beslo
ten heeft zich uit het parlement terug
te trekken en een nieuwe vergadering
op touw te zetten te Alba Julia.
De positie van de Roemeensche re-
•geering wordt uiterst moeilijk geacht In
verband met de demonstraties van de Na
tionale Boerenpartij heeft de regeering
verschillende mi itaire maa'regelen geno
men. In de omgeving van de hoofdstad
zijn veel troepen geconcentreerd. Volgens
te Parijs ontvangen berichten, zouden
verscheidene aanhangers van Prins Carol
zijn gearresteerd.
De Roemeensche regeering schijnt nieu
we, krachtige pogingen te Parus en Lon
den te ondernemen, om een buitenland-
sche leening te sluiten, daar zij hiervan
verbetering van haar bedreigde positie
verwacht.
Uit Boekarest wordt nog gemeld: In
Gross Wardein heeft de politie een 40-
tal communisten gearresleeid, die deel
schijnen uit ie maken van een groote
organisatie. Meerdere arrestaties schijnen
aanstaande.
Zeehkef,
Naar aanleiding van de berichten in
de pers, dat Zoebfcof, de zwager van den
ex-keizer, voornemens is zich naar Bel
gisch Kongo te begeven, wordt vernomen,
dat het ministerie van koloniën tot dus
ver nog geen verzoek te dezer zake heeft
bereikt- In geval van zulk een verzoek
za! de Belgische regeering echter geon
paspoort verstrekken, noodig voor de ves
tiging in Kongo.
De ontevredenheid onder d8 Duifsche
boeren.
Wolff meldt uit Langenoels (biji Bres-
lau)In verband met een. verknoping we
gens belastingschuld op verschi lende
boerderijen waren een 2000-tal boeren
uit den omtrek te hoop geloopen, die
trachtten het werk te belemmeren. De
Landrat had een politieambtenaar met
Binnenland.
Beantwoorde vragen over de werkver
schaffing in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Een beschouwing over de voorstellen van
Gedep. Staten tot electrificatie der mid
dengroep.
De Tweede Kamer nam de wijziging van
art. 88 der arbeidswet aan.
Maatregelen inzake mond- en klauwzeer-
bestrijding.
Verhooging der vergoeding voor Eerste
Kamerleden.
Een erflating aan het Rijk van f 500.000.
Alg. vergadering van „Kinderzorg".
Buitenland.
Discussie over de Russische voorstellen ta
Genève.
De noodtoestand in den Duitschen land
bouw.
Dreigende moeilijkheden in Roemenië.
welke door huishoudelijken arbeid
ruw. rood of beschadigd zijn. worden
weder gaaf, zacht en blank door
Doos 30 en 60, tube 80 ct.
20 man gezonden, die de orde herstel
den, waarbij enkele personen gekwetst
werden. Toen een leider der agra
riërs gearresteerd moest worden en
het tumult toenam, liet de comman
dant de mitrailleurs oprukken en de ka
rabijnen laden, terwijl de verkooping werd
geschorst. Slechts aan het bezonnen op
treden van den politie-commandant en
het ingrijpen van de aanwezige agrarische
leiders is het te danken, dat nog op het
laatste oogenblik het ergste kon worden
voorkomen.
De Belgische Koninklijke familie naar
Denemarken.
In verband met de reis van de Belgi
sche Kon. familie naar Kopenhagen,
schrijft de XXe Siècle, dat hun voor
nemen was zich per vliegtuig naar Kopen
hagen te begeven, daar de luchtreis
slechts zes uur duurt. In politieke kringen
was men echter eenigszins ongeruist over
de gevaren, welke een dergelijke lucht
reis zou kunnen opleveren. Bovendien
zouden de weersomstandigheden de nauw
keurig vastgestelde regeling in de wat
kunnen sturen. Het is dus niet zeker
dat men niet zal moeten afzien van dit
vervoermiddel, om de voorkeur te geven
aan een spoorwegreis. Het vertrek pet
vliegtuig zou .16 April plaats hebben;
indien men er van af zag, zou het ver
trek 24 uur vroeger plaats hebben.
Dc vreeselllke toekomst-oorlog.
„Svenk Tidskrift" bevat een artikel van
majoor K. A. Bratt, een oud-o'ficier van
den generalen staf van het Zweedsche
leger, over den oorlo.g in de toekomst,
die, naar hij meent, in de lucht uitge
vochten zal worden en verschrikkelijker
en onmenschelijker dan eenige vroegere
oorlog zal zijn.
Het voornaamste doel van de bom-
bardements-vliegtuigen zullen de groote
steden en de industri'ele centra z'jn, zoo
dat ook het leven van de, weerlooze bur
gerlijke bevo'king in hooge mate zal wor
den bedreigd.
De schrijver is van oordeel dit de
luphtgrens van een land n'et afdoende be
schermd zal worden en d it de voornaam
ste centra van het land blootgesteld zul
len worden aan vernielende bomaanvallen
uit de lucht, teneinde het moreel van de
bevolking en den wil om den oorlog door
te zetten, te breken.
De schrijver komt tot deze gevolgtrek
king naar aanleiding van tal van uitspra
ken van de voornaamste militaire des
kundigen van verschillende landen. De
tijd voor de groote legers is, volgens den
schrijver, voorbij, sedert door de ontwik
keling van 'de militaire luchtvaart, de
spoorwegen, welke de zenuwen van het
leven kunnen worden genoemd, gebom
bardeerd en vernield kunnen worden,
waardoor de legers machteloos zullen
worden.
Door de oorlogvoering in de lucht en
door gassen is het verschil tusschen hef
strijdende en 't niet-strijdende gedeelte van
de bevolking verdwenen zoodat iedereen
zonder onderscheid daaronder zal hebben
te ijjden. Met commandant Kerm worthy
komt de schrijver tot de gevolgtrekking,
dat, sedert de mensch bezit van de lucht
heeft genomen, .de oorlog moet verdwij-
nen, of dat ander3 de beschaving zal
ondergaan.
I
I