No. 145
Maandag 19 Maart 1928
42e Jaargang
v
EERSTE BLAD.
Gratis tot 1 April.
Buitenland.
Binnenland,
Belangrijkste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
V
Directeur- H oof dredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraaf 70, Gom.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44465
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L, Burg. Tel. no. 258
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers f 0.05
Prijs der AdvertentlSn:
regels f 1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting
Z|] die zich met Ingang van 1 April op
one blad abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende nummers gratis.
DE DIRECTIE.
4
Rijk en gemeenten.
In de afdeelingen der Eerste Kamer
werd in. den breede gesproken over de
financieele verhouding tusschen Rijk en
gemeenten.
A«-p het Voorl. Verslag hieromtrent ia
het volgende ontleend:
Vrij algemeen sprak men den wensch
uit, dat de financieele verhouding tus
schen Rijk en gemeenten spoedig definitief
zal worden geregeld. Naar veler meening
werd deze aangelegenheid al te zeer op de
lange baan geschoven.
Eenige leden verklaarden hitter te zijn
teleurgesteld door 'hetgeen in de Millioe-
nennota wordt gezegd ten opzichte van dit
onderwerp. Deze leden toch hadden ver
wacht, dat het rapport der Staatscommis
sie voor de Regeering een eendgszins an
dere beteekenis zou hebben, dan thans
blijkt het geval te zijn. Immers, de Regee
ring had herhaaldelijk naar het te ver-
■Y schijnen rapport der in 1921 benoemde
.1 Staatscommissie verwezen, wanneer in de
I Staten-Generaal werd betoogd, dat voor
een aantal gemeenten een betere regeling
der financieele verhouding tusschen Rijk
r en gemeenten in de hoogste mate drin-
gend noodig was geworden; en zoo ook,
wanneer werd betoogd, dat de Regeering
zelf een sterk aandeel had gehad in rege
lingen, die de verbetering van de financi
eele verhouding tusschen Rijk en gemeen
ten voor een groeiend aantal gemeenten
tot de allerhoogste urgentie had gemaakt.
Thans echter, nu het rapport van de
Staatscommissie 1921 is verschenen, kon
digt de Regeering het voornemen aan met
een ontwerp te komen onafhankelijk van
de conclusies van 'het rapport dier com
missie.
De Regeering vleit zich met weldadig
aandoenden humor, dat de behandeling
van dit ontwerp geen 11 jaar zal ver-
eischen, zooals het geval was met een
vroeger ontwerp tot verruiming van het
belastinggebied der gemeenten. Zij meent,
dat eerst met ingang van het jaar 1930 de
gemeenten in een andere financieele ver
houding tot het Rijk zullen kunnen treden
en intussdhen raamt zij f 500.000 voor on
derstand aan „noodlijdende gemeenten"
Hierdoor wordt de gedachte gewekt, dat
wanneer tusschen nu en 1930 het aantal
„noodlijdende gemeenten" toeneemt, deze
begrootingspost nog kan worden ver-
hoogd.
Weliswaar verdachten de leden hier aan
het woord de Regeering niet, dat zij langs
dezen weg de ook door haar noodig ge
achte verbetering in de financieele ver
houding tusschen Rijk en gemeenten wil
aanbrengen, maar zij verkeerden toch in
groote ongerustheid ten opzichte van de
zelfstandige voorstellen, die de Regeering
op het punt van de financieele verhouding
in het vooruitzicht stelt.
Naar verluidt, zouden die voorstellen
opgebouwd zijn op de gedachte, dat het
Rijk aap de gemeenten uitkeeringen zou
doen van veel grootere bedragen dan in
het concept-wetsontwerp van de Staats-
commissie worden voorzien.
Daarnaast echter zou die zelfstandige
regeling het belastinggebied der gemeen
ten beperken door een bepaling, waarbij
een progressieve inkomstenbelasting door
de gemeenten niet meer zou mogen worden
geheven, en een eigen inkomstenbelasting
zonder progressie slechts alleen dan, in
dien die blijft binnen de grenzen van een
bij de wpt vastgesteld percentage. Er is
door die geruchten naar 'het oordeel van
deze leden in zeer ruimen kring van ge
meentebesturen van allerlei samenstelling
dan ook de grootste ongerustheid ont
staan ten opzichte van bedoelde „zelfstan
dige voorstellen".
Immers, de aanvaarding van zulk een
stelsel zou naar het gevoelen dier ge
meentebesturen beteekenen: opheffing van
de bevoegdheid der gemeentebesturen om
als organen van den kring der gemeen
schap, die zij vertegenwoordigen, zelf vast
te stellen welke lasten de gemeentenaren
bereid 'zijn op te brengen tot dekking van
de uitgaven, vereischt voor voorziening in
talrijk» collectieve behoeften der gemeen
tenaren.
Er zijn volgens deze leden een zeer
groot aantal gemeentebesturen, die er de
voorkeur aan zouden geven, dat van een
betere regeling der financieele verhouding
tusschen Rijk en gemeenten voor goed zou
worden afgezien, dan dat een op deze ge
dachte opgebouwd stelsel zou worden aan
vaard.
Voor een groot aantal gemeentebesturen
schijnt ook vast te staan, dat zij tegenover
zulk een stelsel in die mate stelling zouden
moeten nemen, dat het onwaarschijnlijk
mag heeten, dat, indien inderdaad Regee-
ringsvoorstellen opgebouwd op die ge
dachte worden ingediend, eenige wijziging
in de regeling van de financieele verhou
ding tusschen Rijk en gemeenten in deze
parlementaire periode zal tot stand ko
men.
Om die reden wensohten deze leden met
aandrang te vragen, of de Regeering be
reid is te verklaren, in hoeverre de hier
aangeduide geruchten al dan niet waar
heid bevatten. Zonder twijfel zijn er vele
besturen van gemeenten, die er prijs op
zullen stellen dit te weten, opdat zij er bij
hun bestuursbeleid rekening mede kun
nen houden.
Het zijn goede klanken die hier worden
beluisterd.
Een spoedige en definitieve regeling van
de financieele verhouding tusschen Rijk
en gemeenten is noodzakelijk.
Méér noodzakelijk, dan de Regeering
blijkens haar weinig krachtig optreden
schijnt te meenen.
Maar zulk een i-egeling mag niet te duur
worden gekocht.
Zij mag er niet toe leiden dat de vrij
heid der gemeenten om zelf hun huishou
ding te regelen nogal meer wordt beperkt.
En het valt toe te juichen, dat tegen po
gingen in die richting reeds bij voorbaat
door de Eerste Kamer werd gewaar
schuwd.
PARTIJDAG TE GOES.
Zooals reeds eerder werd medegedeeld
zal op Dinsdag 3 April a.s. vanwege het
Prov. Comité van Antirevol. Kiesvereni
gingen te Goes een partijdag worden ge
houden.
In de morgenvergadering zal als spre
ker optreden de heer Mr J. W. Noteboom,
adj.-dir. van de Dr A. Kuyperstichting te
's-Gravenhage.
In de middagvergadering hoopt te spre
ken de heer J. Schouten, lid van de Twee
de Kamer, te Rotterdam.
Mijnheer Zoebkof.
Naar het W. B. van betrouwbare zijde
verneemt, heeft Zoebkof Keulen verlaten
en zich naar België begeven, vanwaar hij
scheep zal gaan naar Kongo, waar zijn
oom woont.
Een bericht uït Brussel meldt:
Zoebkof, de zwager van den ex-keizer,
is Donderdagavond to Brussel aangeko
men en heeft zijn intrek genomen in een
hotel bij het Noorderstation. In zijn gezel
schap bevond zich een reeds bejaarde da
me, die, naar men veronderstelt, zijn echt-
genoote, prinses Victoria is. Aan de direc
tie van het hotel heeft Zoebkof eenige ivo
ren étuis met zijn initialen en de keizer
lijke kroon in bewaring gegeven.
Den avond heeft Zoebkof doorgebracht
in een amusementsgelegenheid, waarna
hij met een der danseuses vertrok. Later
verscheen hij in een nachtclub met een an
dere jonge vrouw.
Naar de „Indépendance Beige" mee
deelt zou toen tusschen prinses Victoria
en Zoebkof een heftige discussie hebben
plaats gehad.
De overstroomlngsramp bij Los Angelos.
Een nieuw gevaar dreigt de zwaar ge
teisterde Santa Clara-vallei, n.l. het ge
vaar van besmettelijke ziekte. In de dagen
na de overstrooming heeft er in de vallei
een ongewoon hooge temperatuur ge-
heerscht; daarbij gevoegd de weeke mod
der waarmee alles bedekt is, doen de
autoriteiten haastig maatregelen nemen
om te voorkomen, dat er een typhus-epi-
demie uitbreekt. Draadloos is door het
gezondheidsbureau van den staat Califor-
nië een oproep verspreid, waarin ieder in
de vallei geraden wordt, zich te laten in
enten tegen typhus.
Een zorgvuldige controle van de doo-
denlijsten uit de dorpen langs de rivier
heeft de autoriteiten doen aantoonen,
dat betrekkelijk weinige van de gevonden
lijken geïdentificeerd konden worden. Men
meent, dat nog minstens 300 menschen
vermist worden.
Bitter is men gestemd over de talrijke
beweringen, dat de doorgebroken dam niet
deugdelijk is geweest. Deze klachten zijn
zoo talrijk, dat van hoogerhand een uiterst
nauwkeurig onderzoek is gelast.
Een aardbeving in Korlnthe.
Tengevolge van een hevige aardbeving,
die het schiereiland van Korinthe getrof
fen heeft, zijn er te Xylocartro tal van hui
zen ingestort. Men weet nog niet of er ook
menschen omgekomen zijn. Te Korinthe
en in andere plaatsen, waar overigens
slechts lichte schade is aangericht, vlucht
te de bevolking de huizen uit en kampeer
de buiten de stad.
De In Rusland gevangen genomen
Duitse he Ingenieurs.
De hoofd-ingenieur van de A. E. G.,
Goldstein, heeft een telegram aan de di
rectie te Berlijn met vermelding van zijn
vrijlating gezonden. De reden is dat Gold
stein zich pas 3 weken in Rusland be
vond, en ook de Sowjet-autorïteiten tot de
overtuiging gekomen zijn, dat hij zich in
zoo korten tijd niet met gevaarlijke poli
tieke complotten kan hebben ingelaten.
In politieke kringen te Berlijn is de vrij
lating natuurlijk met vreugde vernomen,
maar zij verandert niets aan de politieke
atmosfeer. De eischen die Stresemann den
S'owjetgezant te Berlijn heeft gesteld, en
de stappen die de minister den Duitsc'hen
gezant te Moskou heeft opgedragen, wor-
ien in vollen omvang gehandhaafd.
Naar het te Berlijn uitgegeven Russi
sche blad Roel meldt heeft "de Sow jet-ge
zant Krestinski na. zijn afscheid met Stre
semann telegrafisch aan Moskou verzocht
persoonlijk over den ongunstigen indruk
'n Duitschland van de arrestatie van zes
Duitsche ingenieurs en technici in 'het Do
netsbekken te mogen rapporteeren.
Naar uit Moskou wordt medegedeeld,
is nog een tweede van de zes gearres
teerde ingenieurs, de heer Otto, in vrij
heid gesteld, doch alleen voorwaardelijk,
d.w.z. hiji mag zich niet buiten Rusland
begeven en moet zich bij de behandeling
der zaak ter beschikking van de recht
bank stellen. De overige vier Duitschers
bevinden zich nog in voorarrest.
Petroleum In den Oranje Vrijstaat.
De administrateur van den Oranje Vrij
staat heeft op de mogelijkheid gewezen
der ontdekking van een groot petroleum-
terrein in den Oranje Vrijstaat. Wjj staan,
zeide hjj1, aan den vooravond van een
ontwikkeling op groote schaal der na
tuurlijke hulpbronnen en waardevolle pe-
troleum-terreinen zullen in de naaste toe
komst worden geopend. Amerikaansche
deskundigen hebben ter zake een zeer
gunstig rapport uitgebracht en een mach
tig concern heeft reeds optie verworven
op een aantal terreinen.
Verboden Viaameche prentbriefkaarten.
Sedert geruimen tijd reeds worden, in
Vlaamsche boekhandels prentbriefkaarten
verkocht, waarop de landkaart van hei
Vlaamsche taalgebied, Fransch-Vlaande-
ren inbegrepen, is afgedrukt en een óf
andere spreuk als: „Daar is maar één
land, dat mijn land kan zijn", of: „Utopie
heden, werkelijkheid morgen", voorkomt.
Verscheidene ministers, ook de minister
president, bljjken onlangs dergelijke prent
kaarten te hebben ontvangen, met het
gevolg, dat de minister van Spoorwegen
en Posterijen, Lippens, thans het vervoer,
de verzending en de uitdeeling door de
postboden, van deze prentbriefkaarten ten
strengste heeft verboden.
De Fransche verkiezingen en de
zomertijd.
Bij internationale overeenkomst is de
ingang, van den zomertijd in Frankrijk
vastgesteld op 21 April. Dit is de dag
vóór de Fransche verkiezingen. De Fran
sche minister van openbare werken zon
in verband daarmee den Belgischen en
Engelschen regeeringen verzocht hebben,
den datum van de invoering van den
zomertijd tot 14 April te vervroegen.
Mussolini en de kinderrijkdom.
Met ingang van 1 Juli a.s. zullen de zeer
kinderrijke gezinnen in Italië 'geenerlei be
lasting meer behoeven te betalen.
Het gaat hier om de door Mussolini
naarstig ingezette propaganda tegen den
ook in Italië opgetreden achteruitgang
der geboorten en de bijzondere bescher
ming der groote gezinnen. Deze worden
van alle in Italië geheven belastingen, zoo
als de personeele belasting, waardever-
meerderings- en patentbelastingen, belas
ting op meubelen, goederen en grond vrij
gesteld. Verder behoeven zij geen school
geld meer te betalen.
Deze belangrijke voorrechten krijgen al
le staatsambtenaren en militairen, wan
neer zij zeven of meer kinderen moeten
onderhouden.
Voorts krijgen alle Italiaansche staats
burgers, zonder onderscheid, 'die tien kin
deren in leven hebben of er twaalf 'had
den, van wie er zes in het leven gebleven
zijn, vrijstelling van alle belastingen.
Deze verordening sluit logisch bij de
beide andere, welke de regeering bier ter
bescherming van de natie nam, aan, n.l.
de instellingen ter bescherming van hst
moederschap en de verlaten kinderen, en
de buitengewone belasting op de vrijge
zellen.
Korte berichten.
Te Parijs heeft een betooging ten
gunste van het vrouwenkiesrecht plaats
gehad, waarhij het tot opstootjes is geko
men. In den stoet werd een bord meege
voerd, waarop geschreven stond: „Wilt gij
geen oorlog en wilt gij verhinderen dat uw
kinderen gedood worden, kiest dan vrou
wen".
De Deensc'he minister van Justitie
heeft het nieuwe ontwerp-Wctboek van
Strafrecht ingediend; de doodstraf komt
daarin niet meer voor.
De politie te Oslo is een nieuwe
smokkelzaak op het spoor gekomen, welke
veel opzien wekt, daar daarbij ook dou
ane-ambtenaren betrokken waren. Er zijn
2 douane-ambtenaren en nog een derde
persoon gearresteerd, die bij het smokke
len van alcohol betrokken waren. Men
verwacht, dat nog verdere arrestaties zul
len plaats hebben.
Te Linda bij Wilna is een commu
nistische spionnage-organisatie ontdekt,
die met de Gepoe te Minsk in verbin
ding schijnt te staan. Er werden elf per
sonen gearresteerd, terwijl veel compro-
mitteerend materiaal voor den dag kwam.
De begrotingscommissie van den
Berlijnschen gemeenteraad heeft de be
sprekingen over de begrooting beëindigd.
Nog slechts de kwestie, hoe het deficit
van 19 mülioen mark ge'dekt jmoet wor
den, staat open. Geen kleinigheidl
Te Orland (Florida) werd een vrouw
gedood en werden 17 andere personen
gewond, toen .een tornado zich een weg
van 300 voet breed baande.
De Amerikaansche duikboot S 4, die
17 December met haar bemanning van
40 koppen zonk, is door bergingtfvaar-
tuigen onder de kust van Provincetown
aan de oppervlakte gebracht.
Oud-Minister Colljn geïnterviewd.
De heer H. Colijn, lid van de Eerste
Kamer, en zijln echt.genoote zijn op 19 Fe
bruari met het s.s. Koningin der Neder
landen te Priok gearriveerd. Namens den
Landvoogd werden zij verwelkomd door
diens adjudant de Stopplelaar; voorts door
de heeren mr Creuteberg, vice-president
van den Raad van Indië, mr Trip, presi
dent der Javasohe Bank, G- W. K. F. de
Vaynes van Brafcell Buys, directeur van
d!e Ned.-Indische Handelsbank, C. W. D.
M. Groskamp, president der Factorij van
de Ned. Hand. Mij-, G- Witteveen, verte
genwoordiger van de S. M. „Nederland",
en anderen onder wie het Valksraads-
lid mr van Helsdingen.
De heer Colijn, in een kort interview
met een vertegenwoordiger van AneteJ
Sprekend over het doel van zijln bezoek
aan Indië te* is al iels uit geseinjdj,
zeide, dat dit was: de afgesleten puntjes
van zijn kennis van Indië bijslijpen. „Als
je twaalf jaar weg bent geweest raak
je zoo'n beetje eruit. Dian is het noo
dig de aanraking te herstellen."
De bestulurshervorming besprekend', me
moreerde hiji, dat hij steeds een voorstan
der is geweest van veel grootere eenhe
den dan thans de invoering van de nieu
we indeeling van Java te zien geeft. Maar
mijn reis strekt na ondier meer om in
het licht van dó opgedane ervaring na te
gaan of die meening een wijlziging be
hoort te ondergaan of niet."
Wat betreft da Indische vertegenwoor
diging bij den Volkenbond zette de heer
Colijn uiteen: „Voor zoover mij bekend,
is er nooit sprake geweest van een In
dische vertegenwoordiging bij den Vol
kenbond, aangezien alleen de leden van
den Volkenbond zulk een vertegenwoordi
ging hebben, wel voor zoover mij be
kend is er sprake van het aanwijlzen
van een waarnemer in het Volkenboind's-
milieu te Genève ten einde op de hoogte
te blijven van de vraagstukken waarbij
koloniale mogendheden meer in het bij
zonder belang kunnen hebben."
Volgens het reisplan van den heer
Golijin zou hij' 28 Febr. te Soerabaja aan
komen voor een circa veertiendaagsch
bezoek aan den Oosthoek, daarna be-
Binnenland.
Het 'dreigend conflict in de baksteen-in
dustrie.
Buitenland.
Zoebkof in Brussel.
Twee Duitsche ingenieurs in Rusland vrij
gelaten.
Aardbeving in Korinthe.
zoekt hij Midden-Java waarschijnlijk tot
het midden van Maart; begin Mei gaat hij
naar Zuid-Sumatra, daarna naar de West
kust, medio Mei naar de Oostkust voor
veertien dagen, vervolgens eenige dagen
naar Atjeh en ten slotte op 11 Juni
met de „Indrapoera' 'terug naar Europa,
waar hij 28 Juni te Marseille aankomt,
om den volgenden dag zich naar Genève
te begeven tot het presideeren van de
conferentie van de "oeconomische com
missie.
Geref. Meisjesbond.
De Bond van Geref. Meisjesvereenigin-
gen in Nederland viert op Pinkster-Maan
dag te Rotterdam haar tweede lustrum.
Als sprekers zullen optreden mej. H.
S. S. Kuyper van 's Gravenhage, eere
presidente en de heeren prof. dr T. Hoek
stra van Kampen; oud-min. mr S. de
Vries Czn., en Dr K. Dijk, Geref. Predi
kant te 's Gravenhage-West.
Dreigend conflict in de sfjeen-
industrie.
Naar gemeld wordt, zijn de pogingen
van den Rijksbemiddelaar, den heer van
IJsselsteijn, om een compromis te ver
krijgen tusschen partijen in de steen-in
dustrie, mislukt.
De werknemers wilden geen afstand
doen van hun afwijzing van loonsverla
ging, terwijl de werkgevers vasthouden
aan hun eisch dat 5 pCt. verlaging moet
worden ingevoerd, terwijl zjj bereid blij
ven over andere punten in onderhande
ling te treden. s
Naar wjj vernemen, zijn de steenfabri
kanten tot een spoedvergadering bijeen
geroepen. Verwacht wordt, dat de uit
sluiting op 2 April a.s. zal ingaan.
AI.es inbegrepen, ook de jeugdige perso
nen en jongens, zulten door de 41 ver
bonden firma's ongeveer 5000 personen
getroffen worden, waarvan echter een
deel op dit oogenblik nog niet in dienst is.
De nieuwe gouverneur van
S,ur inaime.
Naar wij' vernemen is dr A A- L- Rut
gers, de afgetreden directeur van het de
partement van Landbouw, Nijverheid en
Handel in Ned.-Indië, die mr A. J. A.
Baron van Heemstra als gouverneur van
Suriname zal opvolgen, Saterdag voor 'n
kort verblijf in Nederland te 's'Graven
hage gearriveerd. Dr Rutgers, die tot Ge
nua de reis met de „Prinses Juliana"
maakte, heeft gedurende zijln verblijf hier
te lande met zijh gezin zijn domicilie
ten huize van zijn schoonvader, Staats
raad A. W- F. Idenburg, oud-gouverneur-
generaal van Ned. O.-Indië.
Piorizegels van4 en 6 cent.
In verband met de daaraan gebleken
behoefte is nader bepaald, dat de uitgifte
van portzegels van 4 en 6 cent vooirsr
hands bestendigd wordt.
Ontwerpdiuweljjlkscontraet
met N.V.V-
De besturen van S-D-A-P en N.V-V-,
overtuigd van de noodzakelijkheid om de
samenwerking tusschen de beide zelfstan
dige organisaties der Nederlandsche ar
beidersklasse te regelen, hebben besloten
aan de congressen van de S-D.AP. en
N.V.V. eenige voorstellen omtrent een
blijvende samenwerking te doien.
De gemeenschappelijke actie van beide
organisaties zal bestaan in: a. bet hou
den van openbare vergaderingen en con
gressen; b. het uitgeven van geschriften;
c. het houden van betoogingen.
Er wordt gesticht een Algemeene Raad,
welke bestaat .uit de besturen van N.V.V.
en S-D-A-P., een vertegenwoordiging van
den hoogste 5 personen uit de beide Ka
merfracties, benevens de hoofdredacteu
ren van „Het Volk" en „Voorwaarts"
ter bespreking van actueele, economische
en politieke vraagstukken.
Het ontweerp-verkiezingspkogram wordt
in overleg met dezen Raad opgemaakt.
Het bestuur van het IJ.V.V. zal twee
leden afvaardigen 'in het bestulur der S-
D.A.P., terwijl daartegenover het bestuur
der S.D'.AP. twee leden zal afvaardigen
in dat van het N.V.V. Deze leden hein-
ben in het college waarin zjj worden
afgevaardigd adviseerende stem.