ie ze
No. 142
Donderdag 15 Maart 1928
42e Jaargang
G.
lerwoonhuis
GEVRAAGD
EERSTE BLAD.
Gratis tot 1 April.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
:kerke.
ig Bericht.
jotaardappelen
Soonenstokken
koop.
ilfvaarzen,
)r op Wagen.
n en Advertenties
uw worden aan-
or de verschli-
houders der Pos-
r
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Groen en de Apriistormen.
'EERBEBICHT.
i avond van 15
.tige, meest Zuid-
dijk bewolkt, wei
des nachts nog
overdag zach-
ddag 2 uur:
•x> <^s> 1
'°S
CD
-/O#
[dag 2 uur 764.
fietsers:
t, kent geen beter
tegen kiespijn,
s, fleurecijn in
ifluenzapijnen
tspoeders van
JEN, Apotheker-
ielzaete. - Prijs
lent. Verkrijgbaar
ps en drogisten,
het doosje de
„H. van Aken".
I voor Holland:
THIEME
- Postbus 55
28 veiling van den
in den heer KL.
[E te Biggekerke.
Mr. JAN LOEFF.
sn Donderdag
met Lammeren,
nifelstraat te Middel-
kS.
dein partijtje
ISSE
't Zand
Ifroege Midlothiams,
-net kistjes, 200 kilo.
Midden Prooien,
I koop of te huur,
It 3 A. 30 c.A.
|e aanvaarden. Adres
ieeuw", Middelburg.
IKOOP:
TUIN, nabij het
krendskerke. Te be-
DTEBOOM.
IKOOP:
bij J. HOUTER-
en St. Joosland.
IKOOP:
nieuwe 5-7 P.K.
[TJESDIJK Az.,
ingers gevraagd,
gezin, ook gelegenheid
en.
A, Drukkerij LIT-
JHOFF, Middelburg.
izaad, Erwten en
lp contract tegen
jROOT, Terneuzen,
58. Telef. 173.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertenti6n;
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cfc
Bij abonnement belangrijke korting
ZIJ die zich met ingang van 1 April op
ons blad abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende nummers gratis.
DE DIRECTIE.
Nadat wij van de Aprilbeweging en
de beteekenis daarvan een kort overzicht
hebben gegeven, willen wij nog in het
kort aangeven, het oordeel van Groen van
Prinsterer %n diens naaste geestverwan
ten.
Groen van Prinsterer keuinde de houding
van het kabinet Thorbecke af. De Rer
geering, zoo oordeelde hij, had overleg
moeten plegen met den Paus en door hare
houding te Rome niet den indruk moeten
geven, dat ten opzichte van ons land
alles geoorloofd was.
Maar daartegenover stelde hij even na
drukkelijk vast, het recht van de R.-
Katholieken, om zelf hunne zaken te re
gelen. Daaraan wilde hij niet getornd zien.
Toch stond hij', althans aanvankelijk, te
genover de Aprilbeweging niet geheel af
wijzend. Met de hoofdgedachte van het
adres kon hij zich wel vereenigea, maar
hij teekende het niet. Het opleven van dien
protestantschen geest had zijne belang
stelling, maar de antipapistische bij
smaak. die de adresbeweging had, beviel
hem niet. Later sprak hij dan ook van de
„ongelukkige manoeuvre van "53".
Hoe in Antirevolutionaire kringen over
den Aprilstoxm gedacht werd, blijkt eeni-
germate uit een brief van Da Costa aan
Groen van Prinsterer, het vorig jaar door
Da Rullmann in „Antirevolutionaire
Staatkunde" aangehaald.
Da Costa begint met er op te wijzen
dat het protest niet gold de rechten
van de R.-Katholieken, maar dat het ga-
richf. was tegen de pauselijke uitspraken.
En dan vervolgt hij aldus:
„Wij weten, hoe onderscheidene onzer
A.R. vrienden, schoon in de algemeena
verontwaardiging over de Pauselijke aan
matiging van harte doelende, toch om
den schijn zelfs te vermijden van verzet
tegen het grondwettig recht der kerken
van zich zelve vrij te organiseeren, aan de
ondertoekening der adressen geen deel na
men.
Gij herinnert u misschien ook nog hoe
op onze halfjarige Christelijke meeting
van diezelfde April-maand door mij de
wensch werd te kennen gegeven, dat, ge-
lyk ten allen tijde, alzoo ook bij deze ge
legenheid ons positief Protestan
tisme zich van het naakte Antipa-
p> i s m e zoo kennelijk mogelijk mocht on
derscheiden.
En wel acht ik, ook nog van achteren,
dat_ het een goede zaak wave geweest,
indien door die van ons gevoelen zijn, een
geheel afzonderlijk adres, met geheel den
aard en het standpunt onzer Christelijfc-
Historische richting daarin ten overvloede
uiteengezet desnoods, ware ingediend ge
worden".
Da Costa merkt dan verder op, dat hij
tenslotte toch het adres teekende, maar,
zegt hij, ik had dit in g e e n geval gedaan,
muien ook daarbij niet ondersteld was
cn,?P,. n voorgrond had gestaan de
eerbiediging van het recht onzer R.-Kath.
landgenooten om bisschoppen en aarts
bisschoppen in hunne kerk te hebben,
mus zonder voorrecht of voorrang boven
a .e andere bedienaars der godsdiensten.
Van anti-papistische relletjes moesten
Groen van Prinsterer en zijne vrienden
dus niets hebben.
Ze dachten er niet aan, de R.-Kath.
als burgers van den tweeden rang te
beschouwen.
Zelfs tegen het denkbeeld dat de Room-
schen by de uitoefening van hunnen
godsdienst eenige hinder zouden onder
vinden, kwamen zij in verzet
Da Costa spreekt er verder zijne te
leurstelling over uit, dat Groen niet tot
Kabinetsformateur was aangewezen.
„1 an welke der partijen, zoo schreef hij,
kon met meer waarschijnlijkheid een zui
vere oplossing tegemoet worden gezien,
aan van de antirevolutionaire, die om
jaar billijkheid jegens Rome door do
uöera.e Protestanten sedert lang werd
verdacht gemaakt, gesmaad, gehaat? In
laad de waarachtige beginselen om
recht cn vrede te geraken, lagen bij
ie richting en bij die richting alleen.
Jij waren en bleven deze: liefdevoor
de Hervorming, geen haat te
gen den Katholieken mede-
Christen! vasthouding aan
den Protestantsch-Christelij-
ken wortel van ons volksbe
staan, maar onbepaalde eer
biediging van alle verkregen
rechten van den Katholieken
landgenoot.
Dat is andere taal dan wij in dezen
lijd vaak hooren.
Dat is een ander standpunt dan
door den leider van de S. G. P. wordt
ingenomen.
Groen, Da Costa en Wormser ston
den tegenover het anti papisme zooals dat
ook thans weer gepredikt wordt, volstrekt
a f w ij z e nd.
En tot eere van de Antirevolutionaire
partij, kan worden gezegd, dat zij nog
altijd volgt het spoor door mannen als
Groen van Prinsterer en Da Costa aange
geven.
V* Weer een blauwtje.
De S. D. A. P. heeft voor de zooveelste
maal een blauwt je geloopen.
Nu weer in de Eerste Kamer.
Bij de behandeling van de Staatsbegroo-
ting in de afdeelingen, werd er van Soc.-
Democratische zijde op gewezen dat wij
onvermijdelijk gaan naar het Socialisme
en dat de R.-K. Staatspartij verstandig
zal doen den geleidelijken overgang te hel
pen bevorderen.
De R.-Katholieke leden gaven echter
blijk van deze vrijage niet gediend te zijn.
„Dit betoog, zoo luidde het bescheid,
geeft 'blijk van algeheele onkunde omtrent
de Katholieke leer, die immers het Socia
lisme veroordeelt. Het is daarom dwaas
heid te onderstellen dat de Katholieken
daartoe zouden willen of zelfs zouden
kunnen medewerken.
Dit geldt zeker van het Socialisme, zoo
als de S. D. A. P. dat in Nederland, vooral
den laatsten tijd belijdt, en in welke partij
de extremistische elementen steeds meer
invloed krijgen. De S. D. A. P. hier te
lande is b.v. niet te vergelijken met de
labour-partij in Engeland. Bovendien blij
ken hier de leden der S. D. A. P. zelfs
niet voor revolutie ter bereiking van de
socialistische denkbeelden terug te dein
zen, hetgeen ook de gebeurtenissen van
het jaar 1918 hebben bewezen.
Samenwerking der Katholieken met So
cialisten ter geleidelijke bereiking van het
Socialisme is daarom voor elk katholiek
beslist ongeoorloofd en dus ver
werpelijk."
Dit antwoord is voor geen tweeërlei uit
legging vatbaar.
De S. D. A. P., die zoo graag haar man
nen achter de regeeringstafel zou zien en
die snakt naar het oogenblik dat zij de
macht in handen kan krijgen, zal nog wat
geduld moeten hebben.
De Roomsche schoone bleek onver
murwbaar.
De roode aanbidder, hoezeer ook in
wanhoopsstemming, werd opnieuw afge
wezen.
De wanhopige minnaar.
In boeken, en misschien ook wel in de
practijk, komt het herhaaldelijk voor, dat
iemand een meisje vraagt, zoogenaamd
om hem tegen zichzelf te beschermen.
Van haar zal op hem een invloed ten
goede uitgaan. Wijst .zij hem af, dan gaat
het mis met hem. Dan zal hij, zwakkeling
als hij is, aan de verleiding geen weer
stand kunnen bieden. Dan komt hij op den
verkeerden veeg. Maar neemt zij zijn aan
zoek aan, dan zal alles terecht komen en
zal hij voor veel kwaads worden bewaard.
Met soortgelijke argumenten wordt ook
door de S. D. A. F. gewerkt om het gemoed
van de R.-K. Staatspartij te verteederen.
De roode minnaar, hoe vaak ook afge
wezen, geeft het nog niet op.
Maar blijkens het Voorl. Verslag van
de Eerste Kamer verkeert hij wel in een
soort wanhoopsstemming.
Wij gaan, zoo heette het van Soc.-Dem.
zijde, onvermijdelijk naar het Socialisme.
Of het altijd geleidelijk daarheen zal
gaan door evolutie is niet zeker; wel
licht zal er nog weieens in een tusschen-
periode een revolutionaire regee-
ringsvorm zijn. En cm dat te voorkomen
wordt nu een beroep gedaan op de R.-K.
Staatspartij om met de S. D. A. P. de
komst van het Socialisme te bevorderen.
Doet zij het niet, dan bestaat het gevaar
dat- er ongelukken gebeuren. Dan bestaat
de kans dat de S. D. A. P. teneinde raad
weer eens het 'hoofd verliest en een revo
lutionaire beweging tracht uit te lokken.
De R.-K. Staatspartij moet dus dienen
om de S. D. A. P. tegen zichzelf te bescher
men.
Gewoonlijk hebben dergelijke „argumen
ten" van wanhopige minnaars niet veel
succes.
En dat-waa ook" hier het geval.
De overstroming in California.
De reddingsploegen, die in het over
stroomde gebied ten noorden van Los An
geles aan het werk zijn, hebben reeds 277
lijken geborgen. Men vermoedt, dat niet
500, doch 1000 personen bij de ramp om
het leven zijn gekomen. Zeven steden zijn
gedeeltelijk verwoest. Met behulp van
vliegtuigen tracht man zic'h een beeld te
vormen van de ramp, door de overstroo
ming aangericht. Zoover het oog reikt,
ligt alles in puin. De stuwdam is geheel
vernield, waardoor 48 milliard liter water
de vallei binnenstroomde. Hoewel ver
scheidene inwoners van steden en dorpen
telefonisch van het dreigende gevaar op de
hoogte gebracht werden, sloegen velen do
waarschuwing in den wind; zij hebben
hun ongeloof met den dood moeten be-
koopen.
Verschillende autobestuurders hebben
verklaard, dat zij den laatsten tijd reeds
herhaaldelijk hadden waargenomen, dat
er gevaarlijke punten in den dijk waren.
De catastrophe had 's nachts te 1 uur
plaats, zoodat velen in hun slaap werden
overvallen en niet meer konden vluchten.
Alleen in het Santa-Clara-dal moeten 175
personen het leven behben verloren.
De tocht van Hinchciiffe.
In alle 'geheimzinnigheid is de bekende
één-oogige Engelsche vlieger Hinchciiffe
met zijn vliegtuig van Engeland naar
Amerika vertrokken. Of hij daar echter
zal aankomen, is de groote vraag, want,
'hoewel hij er reeds gisteren te 12 uur des
middags had kunnen arriveeren, is nog
geen enkel bericht omtrent zijn aankomst
ontvangen.
Aanvankelijk lekte niets uit omtrent de
identiteit van zijn passagier. Thans wordt
medegedeeld, dat de laatste is mej. Elsie
Mackay, derde dochter van Lord Inch-
cape, die zelf een aviatrice van eenige er
varing is.
De „Daily Express" wist reeds de vo
rige week mede te deelen, dat dit meisje,
dat in het bezit is van een vliegbrevet, zou
meevliegen. Dit bericht werd echter on
middellijk van alle kanten tegengesproken
en mej. Mackay stelde zich zelfs telefo
nisch met den 'hoofdredacteur van de
„Daily Express" in verbinding en dreigde
met een aanklacht bij de justitie, indien
dit (naar thans blijkt, juiste) bericht niet
werd 'herroepen. Het blad moest dan ook
op gezag van de 'desbetreffende personen
het bericht tegenspreken.
Gedurende het eerste deel van den tocht
was de wind oostelijk en gunstig, maar
nadere weerberichten spreken van depres
sies over tiet midden- en westelijk gedeelte
van den Oceaan.
Een onheuschheld van den ex-kroonprins?
Tn ,,Het Berl. Tageb'att" wordt van een
pijnlijk voorval melding gemaakt, dat zich
bij gelegenheid van het bezoek van het
Afghaansche koningspaar aan Berlijn zou
hebben afgespeeld. We laten het betref
fende bericht natuurlijk geheel voor re
kening van het Berlijnsche blad.
Op den dag, dat in tegenwoordigheid
van den rijkspresident en het Afghaan
sche koningspaar de gevechtsoefeningen
plaats hadden, reed de koningin van Af
ghanistan, met de prinsessen, barones v.
Richthof en en verdere begeleiding naar
Döberitz.
Natuurlijk weer heel toeva'lig, zegt het
blad, kwam op den weg van Döberitz
de vroegere kroonprins in zijn auto, naast
zijn chauffeur zittend, de auto met de
vreemde gasten tegen.
Zijn wagen reed dicht langs de konin
gin voorbij. Toen hij wist, dat hij door
de dames gezien werd, maakte hij spot-
tepde gebaren, ,wees met uitgestrekte hand
op de vreemde vorstin, liet aldus ook zijn
chauffeur deze gasten der republiek be
kijken en lachte hardop, waarbij hij zich
dan met de handen op de knie sloeg,
als 'iemand, wiens vroolijkheid geen gren
zen kent.
Het. blad verzekert, de juistheid van
het bovenstaande door getuigen te kannen
bevestigen.
Do staking In den Antwerpscben
scheepsbouw.
Nu hebben zich ook de scheepstim
merlieden bij de stakers gevoegd, zoo
dat hun aantal thans weer met eenige
honderden is vermeerderd. Over het einde
van het conflict is nog niets te voorzien.
De patroons weigeren alle onderhandelin
gen. t zoolang de werklieden den arbeid
niet hervatten. Enkele schepen zijn naar
Rotterdam vertrokken om er te dokken.
Communistische gruwelen in China.
Een Duitsch ingenieur, afkomstig uit
Tsjangtsjoe, een stad van *330.000 in
woners, verklaart, dat de communisten
daar rooverijen en slachtingen hebben be
dreven, gelijk aan die, welke te Leiyang
gepleegd werden.
Eenige Duitschers werden gedwongen,
tegenwoordig te zijn bij de foltering en
slachting van een honderdtal inwoners-
De communisten pasten verschrikkelijke
methoden toe. Zij verbrandden hun slacht
offers levendig, sneden hun de ledema
ten af en staken hun de oogen uit.
TreinbraniJ in Egypte.
Een luxetrein is te Kairo met vier
uur vertraging aangekomen, nadat onder
weg twee wagons door brand vernield
waren. Gelukkig zijn geen menschenle-
vens verloren gegaan.
De trein zat stampvol, voorai met Ame-
rikaansche toeristen. De passagiers haast
ten zich uit de brandende wagens, die
werden afgekoppeld. Zij waren echter al
hun kleeren en verder toebe.hooren kwijt.
Zoo kwam do Ainerikaansche miLionair
Eastman in pyama te Kairo aan.
Siudenienrelietjoa.
Te Luik hebben gisterenmorgen rel
letjes plaats gehad in verband met de
aankondiging van een lezing, welke de
Duitsche rijksdagafgevaardigde Bergstrat-
ter in deze stad zou houden. Nationalis
tische studenten trachtten de aanplakbil
jetten, waarin de lezing aangekondigd
werd, af te scheuren, doch werden daarin
door democratische studenten verhinderd.
Het kwam tot vechtpartijen, zoodat de
politie gedwongen was in te grijpen.
Korte berichten.
Voor de tweede maal in dezen win
ter zijn de dorpen in Zuid-Engeland van
de buitenwereld afgesloten door zware
stormen.
De Amerikaansche gezant te Parijs
heeft dezer dagen een brief van Lindbergh
ontvangen, waarin deze mededeelt, dat
hij van plan is Parijs opnieuw te be
zoeken. Men verwacht, dat bij over eenige
maanden weer zal komen, maar het zal
wel niet per vliegtuig rijn.
Naar uit Moskou gemeld wordt, zul
len de gearresteerde Duitsche ingenieur?
zeer spoedig naar Moskou worden over
gebracht. Er wordt van Duitsche zijde
op gewezen, dat dit incident zeker geen
gunstigen invloed zal uitoefenen op de
Duitseb-Russische economische onderhan
delingen, die sinds eenigen tij'd1 te Berlijn
worden gevoerd en die overigens ook
nog geon positief resultaat hebben opge
leverd.
Een dichte mist hing hoven centraal
Londen en hulde de stad gisterenmorgen
in duisternis. Tegen den middag werd
het weer helderder.
Het Censusburoau te Washington
schat, dat de bevolking der Vereenigde
Staten op 1 Juli 120 millioen zielen zal
bedragen, een vermeerdering van 14 per
cent tegenover de jongste volkstelling van
1920.
De volkenbondscommissie tot bestrijd
ding van den vrouwenhandel heeft beslo
ten het onderzoek naar omvang en vor
men van dezen handel voort te zetten,
in het bijzonder van Azië.
De Italiaansche onderdaan Saverelli,
lid der fascistische partij, is ten huize
van een zijner vrienden te Parijs door
revolverschoten gedood. De misdaad
wordt aan politieke wraak toegeschreven.
De moordenaar is gevlucht.
ARBEIDSGESCHILLEN IN 1927.
Het verslag der rijksbsmiddelaars.
De rijksbemiddelaars, de heeren Wes-
terdijk, Do Vries, Van IJsselsteijn en Aal-
berse, hebben den Minister van Arbeid,
II. en N. het verslag van hun werkzaam
heden in het jaar 1927 aangeboden. Daar
uit blijkt, dat in den loop van het afge-
loopen jaar do rijksbomidde'aaxs kennis
hebben genomen van 82 dreigende of
reeds uitgebroken arbeidsgeschil en.
In 17 van deze gevallen hebben zij op
grond van artikel 3 van de Arbeidsgeschil-
lenwet 1923 bericht ontvangen van een
burgemeester, dat in zijn gemeente een
staking of een uitsluiting was ontstaan,
of dreigde te ontstaan. In 41 gevallen
hebben de Rijksbemiddeiaars op eigen
initiatief nadat zij van het conflict
hadden kennis genomen, hetzij uit de
dagbladen, hetzij op andere niet-officieele
jivijze inlichtingen betreffende een uit
gebroken of dreigend conflict gevraagd.
Binnenland.
De Tweede Kamer nam het wetje-Zijlstra
tot verlaging der leerlingenschalen aan.
De Eerste Kamer nam o.m. de verlaging
der inkomstenbelasting aan.
De S. D. A. P. en de mobilisatie.
Auto fe Leiderdorp te water. Twee gees
telijken verdronken.
Buitenland.
Communistische gruwelen in China.
De havenstaking te Antwerpen duurt
voort.
De vliegtocht van Hinchciiffe naar Ame
rika.
De overstrooming in California.
In 3 gevallen werd van werkgeverszijde
tusschenkomst gevraagd. In 6 gevallen
werd er van arbeiderszijde de aandacht
op gevestigd, dat een conflict dreigde.
In 1 geval heeft een rijksbemiddelaar op
gemeenschappelijk verzoek van werkgever
en arbeidersorganisaties partijen bijge
staan in het bereiken van overeenstem
ming ten aanzien van eenige geschilpun
ten. In de overige 14 gevallen hebben
de Rijksbemiddelaars zich bepaald tot het
bijeenbrengen van gegevens, omdat een
conflict dreigde.
Voorschotten voor woningbouw.
Door den Minister van Arbeid is een
brief aan de gemeentebesturen gericht
inzake de uitvoering van de Woningwet.
Na de circulaire van 6 Januari j.l. was
medegedeeld, dat alleen voorschotten wor-
den gegeven als de bouwkosten niet meer
dan f2400 bedragen. Waar echter geble
ken is, dat in verschillende gemeenten
voor dit bedrag geen behoorlijke woning
is te bouwen, wordt dit maximum in
de circulaire van 6 Januari geschrapt.
Onveranderd blijft echter als eisch gel
den, dat bij voorschotaanvragen de be
hoefte aan de te stichten woningen moet
worden aangetoond en aangegeven moet
worden, waarom niet mag worden ver
wacht, dat in de behoefte door particu
lieren zal worden voorzien.
De Zuiderzeewerken.
In het. Voorloopig Verslag der Tweede
Kamer betreffende de begrooting van het
Zuiderzeefonas voor 1928 wordt opge
merkt, dat bij een persoonlijk bezoek, dat
eenige leden der Kamer ter plaatse had
den gebracht, men hen niet alleen het
bestaan van het z.g. keet- en putbazen-
stelsel had bevestigd, maar ook aan het
licht werd gebracht, dat voor zeer slechte
woongelegenheden op Wieringen veel te
liooge huurprijzen worden betaald. De
regeering behoort, zoo wordt gezegd, niet
toe te laten, da.t gedeelten van vroegere
varkensschuren voor f4 en f5 per week
worden verhuurd.
Met eenige zorg en zonder al te groote
kosten is de positie der arbeiders behoor
lijk to regelen.
Andere leden hadden echter meer waar
deering voor hetgeen voor de arbeiders
en voor hun ontwikkeling geschiedt. By
een bezoek aan de Zuiderzeewerken was
hun uit verklaringen van de arbeiders
gebleken, dat de klachten hieromtrent
overdreven zijn.
Eenige leden hadden voorts vernomen,
dat er tusschen het rijk en de maat
schappij tot uitvoering van de Zuiderzee
werken een proces loopende is over een
bedrag van meer dan een millioen. Zij
vragen of dit juist is.
Helder wordt weer Den Helder.
In de laatst gehouden raadszitting van
Helder werd voorgesteld de plaatsnaam
verandering, waartoe niet lang geleden
besloten is, weder ongedaan te maken,
daar men 'toch vrij algemeen van Den
Helder bleef spreken. Aldus werd besloten
en het is in de toekomst dus weer Den
Helder.
Kei- of klinkerbestrating.
De heer Polak heeft den Minister van
Waterstaat de volgende vragen gesteld:
Is het bericht in ,;l>e Kampioen' van
9 Maart 1928, dat de Middaohter Allee
en de Ellecomsche Laan met keien be
straat zullen worden, juist?
Zoo ja, wil de Minister dan mededeo-
len, waarom hier een buitenlandse!» pro
duct, en niet het binaenlandsche, do klin
ker, gekozen is
Wil de Minister mededeelen, waarom,
in het algemeen besproken, op zoo veld
plaatsen bij wegonvernieuwing keien ge
bezigd worden, terwijl het toch wel rast-
