Mo. 133
Maandag 5 Maart 1928 42e Jaargang
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland,
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie.
Directeur- H oof dredacteur
R. ZU1DEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L Burg. Tel, no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f8.
Losse nummersf 0.05
Prijs der AdverfentlBn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 80 cfe
BIJ abonnement belangrijks korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
V Raadsleden tn hooger beroep.
Het optreden van den heer Jeronimus in
de laatste raadsvergadering te Middelburg,
waarbij hij in uitzicht stelde pogingen te
zullen doen een pas genomen besluit door
Ged. Staten vernietigd te krijgen, werd in
bedoelde raadsvergadering vrij scherp af
gekeurd.
In verband met de gemaakte opmerkin
gen verklaarde toen de heer Jeronimus te
zullen onderzoeken wat hieromtrent elders
de gewoonte is.
Daar het hier een kwestie is, ook voor
andere gemeenten van belang, schijnt bet
ons niet ondienstig hier te laten volgen
wat de redactie van het tijdschrift „Anti
revolutionair© Staatkunde" omtrent een
soortgelijk waagstuk adviseert.
Er was in een gemeente gestemd over
een voorstel tot heffing van een wegen
belasting.
Op de ontwerp-begrooting was voor dit
doel f 18.000 uitgetrokken, maar met een
stem meerderheid besloot de Raad dezen
post te schrappen. Na de stemming ver
klaarde een der tegenstemmers zich te
hebben vergist, daar hij meende dat over
halveering van den post gestemd werd.
De voorzitter vond hierin aanleiding de
beraadslagingen over bedoeld punt te her
openen en voor wegenbelasting een bedrag
van f9000 uit te trekken, welk voorstel
werd aangenomen.
Naar aanleiding hiervan werden nn
verschillende vragen gesteld, o.a. ook of
een protest bij Ged. Staten zon kunnen
helpen.
De redactie antwoordde hierop, het in
het algemeen niet wenschelijk te achten,
dat bij Ged. Staten wordt geprotesteerd te
gen handelingen van den Raad, door
raadsleden die bij' het nemen vain een be
sluit de minderheid vormden.
„Gaat men in de gemeentepolitiek dien
weg op, wat moet er dan opi den d|Uur
overblijven van de gemeentelijke zelfstan
digheid? Dan zouden telkens weer Gad.
Staten te beslissen hebben over geschil
punten, die zich in den Raad nebben
voorgedaan, waardoor hun macht op .een
onnatuurlijke wijize ten koste van den
Raad zou worden vergroot.
Naar onze overtuiging moet de Raad
self zjjin aangelegenheden opknappen. Laat
die minderheid tot 'het uiterste toel stre
den voor de verwezenlijking van hare in
zichten ;doch heeft ze de nederlaag ge
leden, dan moet ze daarin berusten.
Hen beroep op! een College dat cantro-
leerende bevoegdheid heeft .en dat dien
tengevolge toch al te worstelen heeft
met de neiging om de gemeentelijke auto
nomie verder dan noodig is te beknotten,
is uit het oogpunt van A.R. gemeente
politiek o.i. niet te verdedigen."
De hier voorgeschreven gedragslijn
schijnt .ons in het algemeen juist.
vooral in dezen tijd, nu de gemeenten
op allerlei manieren onder controle ge
steld worden, is het noodde vast te hou
den aan het beginsel dat net de Raad
is die de Gemeente bestuurt.
De toestand te Sjanghai.
De vreedzame toestand onder de plaat
selijke Shineesche bevolking te Sjanghai
stelde de autoriteiten van de bnitenland-
sche concessie in staat, Donderdag den
staat van beleg op te heffen, die sedert
bijna een jaar heeft geheersöht. Nochtans
moet de politie haar moeilijke taak van
het onderdrukken van ontvoeringen en be-
roovingen, die nog steeds voortduren^
voortzetten. Donderdag verrasten politie
agenten vier-en-twintig roovers, en be
vrijdden een Ghineesch kind, waarvoor de
roovers een losprijs van 30.000 pond ster
ling hadden -geëischt.
In weerwil van de bedrijvigheid der po
litie hebben yele beroovingen plaats, de
laatste Vrijdagavond, toen een bende ge
wapende bandieten 120.000 gulden aan zil
veren en gouden staven en bankbiljetten
stalen uit de brandkasten van do Chinees
Transport Company, die in het centrum
van de concessie ligt. De bandieten hielden
het personeel der bank met revolvers op
een afstand en maakten zich ten slotte
met den buit uit de voeten.
Stalen spoorwesjrijtuigen.
De Pennsylvania Spoorweg Mij., welke
sinds het jaar 1907 geen houten personen
rijtuigen meer in dienst 'heeft gesteld, heeft
thans besloten, voldoende nieuw stalen
materieel te bestellen, om alle houten rij
tuigen buiten dienst te kunnen stellen. Dit
geldt zoowel voor de treinen der gewone
dienstregeling ais voor de vacantietreinen
naar de badplaatsen. Men schat dat hier
mede een bedrag van circa 20 miliioen
dollar gemoeid zal zijn.
De Maatschappij heeft order geplaatst
voor de levering van 300 personenrijtui
gen, elk ruim 23 meter lang, 210 bagage
wagens, 20 gecombineerde personen- en
bagagerijtuigen, alles voor het einde van
'dit jaar af te,leveren.
Deze spoorwegmaatschappij heeft thans
reeds de beschikking over ruim 4500 sta
len personenrijtuigen en 547 stalen koel
wagens.
De revoiutlonnalre actie In Portugal.
Naar de „Chicago Tribune" uit Oporto
verneemt, heeft de politie aldaar verschil
lende huiszoekingen verricht, waarhij ver
schillende opslagplaatsen van bommen en
wapenen, zelfs enkele stukken geschut, zijn
gevonden. Ook is een groote hoeveelheid
documenten in beslag genomen. Op grond
van deze documenten zijn talrijke perso
nen gearresteerd.
Strijd tegen misdadigere.
De zuivering van Sicilië van de maffia
(rooversbenden) wordt met kracht voort
gezet. Telkens komt een nieuwe sector
aan de beurt. Vorige week waren het de
gemeenten Cirnina, Villafrate, Mezzo-juso,
Godr&no, Cefalk Diana en öampofelice,
waar een groote misdadigers-organisatie
heeft bestaan, die aansprakelijk wordt
gesteld voor wel 51 moorden, 14 mislukte
aanslagen, ^7 beroovingen, en minder
ernstige misdaden. De bende was 275
man sterk, die nu allen achter slot en
grendel zitten, tot groote vreugde van de
bevolking.
Uitsluiting in de Berlijjnsoha
metaal-Industrie.
De pogingen om het conflict in Üe
Bierlijnsche metaalindustrie bij te leggen,
hebben geen resultaat opgeleverd.
Na tien uiur te hebben gediscussieerd,
werden de door de vertegenwoordigers
van patroons en arbeiders gevoerde on
derhandelingen afgebroken. Het gevolg
hiervan is, dat reeds meer dan 40-000
arbeiders werden uitgesloten. Het per
soneel van de Siemens Werke, Bergmann
en Mix en Gnest, zijp reeds ontslagen.
Vandaag volgen de arbeiders van Lorenz
en da Deutsche Telefonwerke.
In het geheel zullen door dit conflict
65-000 arbeiders op straat komen te
staan. Tot nu toe is alleen het perso
neel uitgesloten van de ondernemingen,
wier instrumentmakers begin dezer week
den arbeid hebben neergelegd. Men vreest
echter, dat een aigemeene uitsluiting in
de Berlijnsche metaalindustrie niet zal
kunnen warden vermeden, tenzij nog
spoedig een minneljjke schikking mogelijk
mocht bljjiken.
Een mistakte dynamlei-aanslag.
D© 51-jarige koopman Langkorp nit
L&usnstein had zich tot de rijksschadever-
goedingsoommissie te Friedenau gewend
met een verzoek, dat afgewezen werd.
Zaterdagmorgen kwam hij onaangediend!
de kamer van den vice-voorzitter dr Bach
binnen. Hij eischte een onmiddellijke schar
devergoeding van 120-000 mark; zoo niet
dan zouhij een koffer met dynamiet, die
hij bij zich bad laten ontploften. Hijl zette
den koffer op tafel, waaruit twee linten
staken, die Langkorp om de vingers van
zijn linkerhand gewikkeld Jiad. Dr Back
trachtte den man aan de praat ta houden
,in de hoop, dat in dien tusschentijd een
ambtenaar binnen 'zou komen, wat echter
niet gebeurde. 'Nadat zij drie uur tegen
over elkaar gezeten hadden, moest dr
Bach eindelijk een mandaat van 12.000
mark en een .chequé van 90.000 mark
schrijven. Langkorp belde toen een tra
want op, die eveneens ongemerkt wist
binnen te komen en #de chequé in ont
vangst nam. Urenlang probeerde hij deze
uitbetaald te krijgen, maar zonder suc
ces, omdat zij niet heelemaal in orde
was. Toen Bach hem verklaarde zelf het
geld aan de 'kas te zuilen gaan halen,
vuurde Langkorp tot vijfmaal toe uit een
revolver, zonder dat een der schoten
doel trof. Tegelijk liet hij den koffer
vallen en het is aan een toeval te danken,
dat hij niet ontplofte. Op 'het geluid der
schoten kwamen bedienden aanloopen,
die Langkorp aan de politie uitleverden.
Het springstofapparaait van Langkorp
is door de politie onderzocht. De dader
geeft toe, dat hjj van plan wa3 geweest
om na de definitieve weigering tot in
williging van zijn verzoek om schadeloos
stelling een aanslag door middel van
een explosie tg plegen. Over de her;
komst van de 15 pond dynamiet wei
gert Langkorp iets mede te dealen.
Muesollnl aen het woord.
Mussolini heeft Zaterdag de met span
ning verwachte rede over Zuid-Tirol ge
houden. Dit is de laatste maal, begon
hij, 'dat ik in een rede mijn meening over
Zuid-Tirol zal zeggen, den volgenden
keer zullen daden spreken. Deze
eerste zin werd door de afgevaardigden
reeds op groot gejuich onthaald. De
geestdrift werd nog grooter toen de D'uoe
liaankondigde, dat als straf voor het slechte
gedrag van Zuid-Tirol .en zijn vrienden,
thans alle in Zuid-Tirol verschijnende
Duitsche bladen en tijdschriften zullen
worden verbaden en de laatste Duitsch-
sprekende beambten, zich nog in functie
bevindend, zullen worden verplaatst of
gepensioneerd. Mussolini zeide dat de
door Weenen geopperde klacht ongemo
tiveerd was en somde de weldaden op,
die Italië sedert het einde van den oorlog
aan Oostenrijk had bewezen. Ook weidde
hij uit over hetgeen Italië in Zuid-Tirol
had tot stand gebracht.
14 dagen geleden heeft de Oostenrijk-
sche gezant spreker den dank van Mgr
Seipel overgebracht voor de buitengewwn
vriendelijke houding van Italië in de kwes
tie van de militaire controle en de nieuwe
leening. Mussolini besloot zijn geestdrif
tig toegejuichte rede met de verklaring
dat aan de Brenner leven en dood der
groote Italiaansche natie staan. Na deze
rede zongen de afgevaardigden het Piave-
lied.
De Vos8isohe Zelfung In Italië verboden.
Het Duitsche blad „de Vossische Zei-
tung" is voor .het gansche Italiaansche
Staatsgebied verboden geworden. Het blad
heeft zic'h met een protest tot het minis
terie van buitenlandscha zaken gewend.
Korte berichten,
Het Hof van assiesen van de Dor-
dogne (Fr.) heeft den man, die zijn vader
en moeder heeft vermoord, ter dood' Ver
oordeeld. De gezworenen hadden geen ver
zachtende omstandgheden laten gelden.
De Bulgaarsche minister van spoor
wegen, 'Georgieff, is afgetreden. De reden
van zijn aftreden is, dat hij zich op het
laatste oogenhlik tegen de leeningspolitiek
van de regeering verklaarde.
Uit Rio de Janeiro wordt bericht,
dat de .regeering van den staat Rio de
Janeiro scherpe maatregelen tegen koffie-
verv-alschingen heeft genomen.
Voor de eerste maal sedert den
wapenstilstand is Vrijdag van O&tende
een speciale trein vertrokken naar Leipzig
die te Ostende aansluiting had gegeven
met de mailboot van Engeland. Geen
plaats bleef onbezet, dit vooral tengevolge
van de Leipziger Messe, die op1 het oogen-
blik wordt gehouden.
Over enkele maanden zal het groote
Etation van Gent-Zuid buiten gebruik wor
den gesteld, daar de spoorwegautoritei
ten geheel het verkeer langs het modern
ingericht station van 'Gent St. Pieter wil
len brengen.
Te New York dreigt een werkstaking
te zullen uitbreken b(j de ondergrondl-
sche en v'aductspoorwegen. Burgemees
ter Walker doet pogingen om den vrede
te bewaren.
De politie te Altona ontdekte in de
woning van een koopman een modern
ingerichte valsche munterswerkplaats,
waar valsche 50 markstukken werden ver
vaardigd. De koopman en zjjn vrouw
werden gearresteerd.
In geheel Transkaukasië zijn de
spoor- en telegraafverbindingen ten ge
volge van sneeuwstorm verbroken. Te
Batoem startte een huis door den te
zwaren sneeuwlast in, waarbij vijf per
sonen gedood en vier zwaar gewand wer
den.
Minister Beelaerts uaiair
G e n v e.
De Minister van Buitenlandsche Zaken
Jhr Mr F. Beelaerts van Blokland, is
hedennainiddalg naiar Genève vertrokken
tot het bijwonen der vergaderingen van
den Volkenbondsraad.
Ned. Chr. Radiovereeniging.
De aigemeene vergadering 'van de Ned.
Chr. Radiovereeniging zal Woensdag 7
Mgiairt a.s., 's nam. hal? twee in hotel
„de l'Europe" te Utrecht worden gehou
den. De agendaJ vermeldt behalve het
verslag van den secretaris-penningmees
ter, behandeling van de verslagen van den
omroepdienst en den propagandaidienst.
De voorzitter, Mr A. v. d. Deuro, van
Bennekom, zal een referaat houden over
den radio-strijd.
De vergadering zal voor de pers en
niet-leden niet toegankelijk zijn.
Na de gasdireteuren de
gemeen te - architecten?
In een uitvoerige beschouwing van mr
J. W. Tijsma in de „Leeuwarder Cou
rant" over de gaiscorruptie leren we, dat
het hem door tamelijk betrouwbare ge
gevens bekend is, dat wanneer de cam
pagne tegen de gasdirecteuren beëindigd
is een soortgelijke campagne zal begin
nen tegen de bij het electriciteitsbedrij.f
in ons land betrokkenen en daarna tegen
de gemeente-architecten.
Hoe aan minister klein gemaakt werd.
Aan een pariementsfilm van D. Hans,
over het gebeurde bij de behandeling
van de begrooting van Curasao is het
volgende ontleend:
Er zahlt die Haupter seiner Lieben
Und siehl ihm fehlt fcein teuras Haupt.
Met gosiy-ngen blik monsterde Nolens
zijn schar«a, en zip, zij: waren er. De
convocatie, pardon, het commando, had
gewerkt.
Dinsdagmiddag precies 1 uur, de nog
al onbelangrijke begrooting van Curasao
maar /ij: waren er. Niemand: had een
later treiruje durven nemen. Uit de bin
nenlanden van Brabant en Limburg, nog
roezig van carnavalsstemming, waren zij
gekomen. De veldheer was tevreden.
Toen wij, journalisten, de perstribune
opkwamen, zagen wijl het dadelijk. Wij
roken het, nog vóór we gezien en ge
teld hadden. Er broeide iets. De gan
sche Roomsche fractie zat in haar bank
jes, ernstig, waardig, zwijgend, met don-
kerdredgende blikken, toet oogen vol blik
sem en vol onweer. Ja, er zat wat in de
lucht. Let op. Dat ging om Se begrooting.
Dat ging men had er waarlijk geen
erg scherpen politieken neus voor noo-
dig om de financieele gelijkstelling
op onderwijs-gebied in Curasao. Tot dus
ver had de minister van Koloniën wél
principieel, doch niet practisch toegege
ven. De gelijkstelling zoo was zijn
standpunt kon er alleen komen als de
financiën der kolonie in orde zouden zijn.
En dan moest hij er eerst nog eens
over confereeren.
Maar:
toen had veldheer Nolens 'zjjn legioenen
laten aanrukken uit de vroolijke landen
van het carnaval, zij hadden afscheid
genomen van Peer van den Muggenheu-
vel en zijn trawanten en trokken op naar
de residentie. Voor het gericht.
Namens den veldheer verscheen de
heer van Vuuren voor het front, en bracht
de dagvaarding uit.
De katholieke fractie wenscht, dat de
riKnister nu de gelijkstelling zal beloven.
Positief beloven. Vóór de begrooting van
1929.-Hij moet dat zaakje nu maar eens
gauw met den gouverneur in orde ma
ken. Doet de minister deze toezegging
niet, dan luidt de eisch: verwerping der
begrooting. Dan zal de heele katholieke
fractie tegenstemmen. Toen daalde
Zeus van den Olympus en ging zitten
tusschen z'n vrienden. Hij' had de bestel
ling van Monseigneur gedaan.
Sensatie.
De arme minister rekende uit. Het was
trouwens eenvoudig. Dertig katholieken
tegen. Alle socialisten tegen (dat hadden
ze al gezegd). Een vrij slecht-bezochte
vergadering. De verwerping stond vast,
absoluut vast;. En z'n begroeting ver
worpen beteekende, dat hij' kon gaan kuie
ren in het lentezonnetje. Dat hij' visite
kaartjes z.ou moeten bestellen „J. C. Ko
ningsberger, oud-Minister van Koloniën".
En er viel nog zoo veel voor hem te
doen, zoo ontzaglijk veel, in de West
en in de Oost.
En de Roomsche fractie zat. Als een
brok marmer. Als een muiur van gewa
pend beton. Dertig. Dertig-
Toen werd de Minister klein. Heel klein.
Eln week. Heel week. Als leem in de hand
van pottebakker Nolens. Zeker, hij had
een paar dagen fe voren gezegd, dat hot
nog niet kon. Fmancieelö bezwaren. 33n
wilde het wel kunnen, dan moest eerst
da begrooting sluitend zijn, dan moest
hij eerst met zijd ambtgenoot van Fi
nanciën spreken. .Maar nu? Dertig. On
verminderd de socialisten. Lente-zonnetje
Visite-kaartjes. De minister stond pp, en
beloofde. Beloofde plechtig. Beloofde se
cuur. Hot zou in oröe komen. Konden
de heereD .op rekenen. Dia bestelling zou
prompt op tijd en keurig bij Monseigneur
worden, thuisbezorgd. Laten halen? Wel-
néé. Da minister zou zijn procuratie-hou
der Brantjes, een katholieken procuratie
houder immers I) ai moet dia weinig
1 1 i -1SE
Binnenland,
Jan Toorop overleden.
Het abattoir te Goes geopend.
De „N. R. Crt." over de electrificatie der
middengroep.
Een motie van den Gemeenteraad van
Clinge over de klompenindustrie.
Verduistering bij de incassohank te Rot
terdam.
Buitenland,
Dreigend conflict in de Belgische metaal
industrie.
De toestand in Shanghai.
Revolutionaire woelingen in Portugal.
Rede van Mussolini tegen Oostenrijk.
van die zaak hebben!) opdragen, de
bestelling bij Monseigneur thuis te be-
zorgen. Vóór de volgende begroeiing
stond hij op de stoep,* Prinsengracht 36,
Ben Haag. Da heeren konden ar van op
aan. Minzaam aanbevelend: Koningsber
ger. (Tel. 1G0O3).
De begrooting werd aangenomen. 57
tegen 18. De minister rilde, toen hjj de
cijfers hoorde. Als hij de klandizie was
kwijt geraakt, ais hiji de bestelling haid
geweigerd, als hij néé had verkocht, zou
het 48,27 hebben gestaan, maar dian
verworpen.
In z'n bankje zat Monseigneur. Roer
loos. Of er niets gebeurd was. Het kan
vriezen, het kan dooien. Maar hij had
voor den zooveelsten keer een minister
murw gemaakt. Een bestelling opgegeven.
Toen „gaf hjj met een lichte
handbeweging z'n schaapjes de vrijheid
terug. De fractie verstrooide zich. Tot
de volgende bestelling.
Een onmenscf).
Een inwoner van Retranchement was
in bet bezit van een foxhondje, welk
diertje, zooals het wel meer voorkomt,
wel eens enkele -dagen yan huis weg
liep. Eenige dagen geledein was dit weer
het geval geweest en kwam de hond]
met een blikken bus aan den staart get-
bonden weer thuis. De 'eigenaar dacht
hier te doen te hebben meit een gieiw-one
kwajongensstreek. Dezer d'agen evenwel
kwam de bond bij hem terug 'en toen
bemerkte de eigenaar tot zijn afschuw,
dat men he-t dier d'e staart had1 afgesneden
en dit lichaamsdeel met een touwtje op
den rug van het dier had bevestigd^
terwijl eergisteren de hond thuis kwam
en bedde ooren bleken te zijn afgesneden.
De politie stelt naar den bedrijver van
deze onmenschelflke handelingen ean on
derzoek in. 1
Maandagmorgen werden in een wo
ning aan de Molenstraat te Vlissingen een
vader en een zoon bewusteloos aange
troffen, terwijl de kanarievogel dood lag.
Het bleek dat men bier met de gevolgen
van kolendamp te doen bad. De beide
bewustelooze personen zijn naar hat St.
Josephziekenhuis overgebraoht.
Te Vlissingen heeft een inbreker
een deur geforceerd, maar niet gerekend
op de alarmsehel, die aan deze winkel
deur bevestigd was. De winkelier werd
wakker en stelde een onderzoek in, waar
bij op ©enigen afstand de inbreker, een
Duitseher, werd aangetroffen en gearres
teerd. Hij wordt ter beschikking der justi
tie gesteld.
Goes, Onze stad is niat rjjk meer met
plantsoenen bedeeld. Maar zelfs in het
kleine stukje, -dat we nog hebben, wordt
er door het Gemeentebestuur niet eens
voor behoorlijke zitgelegenheid gezorgd.
In het Oostwal-plantsoen bevindt zich
momenteel, welgeteld één bank. Wel wat
armoedig 1
Of heeft het vroege voorjaarsweer het
Goesche Gemeentebestuur verrast?
Naar wij vernemen, brachten heden
de heeren mr Lietaieri, Beerbolte, direc
teur-generaal van de Volksgezondheid en
dr Berger, hoiofdinspecieiur van de Volks
gezondheid een bezoek aan het R.K. Zie
kenhuis aan den Kloetingsdhen weg al
hier. In ambtelijk© kringen schenkt men
groote aandacht aan dit ziekenhuis, daar
het als voorbeeld güddt van, ziekenhui s-
boiuw in kleinere plaatsen.
Rilland. Tot tijdelijk opzichter bij dee
brugbouw te Tholeu is benoemd da heeor
A. Mol alhier.
Souburg. De agenda voor den gemeen
teraad van Dinsdag bevat die volgende
punten: 1. Notulen .2. Meded'eelingam era
ingekomen stukken. 3. Subsidia spefcver-
