No. 126
Zaterdag 26 Februari 1928
42e Jaargang
Helder s Brillen
EERSTE BLAD.
L. Ouvekof Sz.s
TUU - SIGAREN - SIGARETTEN
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
Staten-Generaal.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen,
PRINCIPIEELE BEZWAREN.
DRAAGT
MIDDELBURG,
VLISSINGEN,
Grooie Markt 19 - Goes
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau? Lange Vorststraat 70, Goes.
Tal.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 250
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 18.—
Losse nummersf Q.0A
Prijs der AdvertentlBn:
regels f 1.20, elke regel meer 80 ct
BI] abonnement belangrijke korting
H
Wanneer wij; tenslotte nog even stil
staan bij den principieelen kant van het
schoolartsenvraagstuk, dan stellen wij op
den voorgrond, dat tot de taak van de
overheid' mede behoort, de zorg voor
de volksgezondheid in het algemeen.
Vandaar dan ook dat tegen het stel
len van eischen inzake den bouw en de
inrichting der schoollokalen, geen be
zwaar behoeft te bestaan. Waar de over
heid de ouders verplicht hunne kinde
ren naar school te zenden over het
al of niet geoorloofde van dien dwang
zullen wij in dit verband niet spreken
daar mogen de ouders ook verwachten,
dat de inrichting van de scholen aan
behoorlijke eischen voldoet.
En daarom kunnen ook, wanneer b.v.
besmettelijke ziekten dreigen,' maatrege
len worden genomen, o.a. door het be
zoeken van de scholen tijdelijk te ver
bieden, om deze ziekten te stuiten.
Maar de Staat is niet almachtig. De
Overheid heeft een beperkte taak. Zij
heeft niet het recht om met een beroep
op het algemeen belang, de ouders van
hunne plaats te dringen en een poging
te doen hun taak over te nemen.
Tegen alles wat in die richting wordt
ondernomen, hebben we ons vooral in
dezen tijd, nu de Staat zijn vangarmen
steeds verder uitstrekt schrap te zetten.
Wij mogen dat pogen onder geen voor
waarde in de hand' werken.
Door te treden in de rechten der ouders,
gaat de Overheid buiten haar boekje,
terwijl daardoor bevorderd wordt het ge
vaar, dat de ouders steeds meer op de
Overheid gaan leunen en de hun van
Godswege opgelegde taak verwalarloozen.
Dat gevaar dreigt temeer, nu de erva
ring leerde dat het ook met de school
artsen zoo licht van kwaad tot erger
gaat.
De schoolartsen beginnen met te onder
zoeken, te adviseeren. Dat is de eerste
stap. En de volgende stap is dat men
de kinderen gaat behandelen, dat ook
de verzorging wordt ter hand genomen.
En dat is ook zeer verklaarbaar. Dr
van Staveren heeft er in „De Gemeente
raad" terecht op gewezen, dat een arts,
als schoolarts aangesteld, die alleen kwa
len en gebreken mag constateeren, maar
geen vinger mag uitsteken om ze te ge
nezen, in een zeer moeilijk parket komt.
„Zijn aangeboren, althans onmisbare
humaniteit moet hem van zelf er toe
leiden de helpende hand te reiken, het
geneeskundig advies te geven, de behan
deling in te leiden, in één woord te doen
wat een arts pleegt te doen en wat men
van een arts ook niet anders verwacht.
Maar daarmede wordt dan ook de lijn
overschreden en komt de schoolarts over
de grens die het domein van het gezin
ompaalt; de souvereiniteit in eigen kring,
ook jn het huisgezin door de ouders
uit te oefenen, wordt aangetast."
En als de schoolartsen niet zelf in die
richting sturen, dan zijn er wel aanhan
gers van de leer „dat de Staat het moet
doen"; die een geleidelijk voortglijden in
de richting van de vervanging van de
ouders door de Overheid zooveel moge
lijk bevorderen.
In verschillende gemeenten is men ex
dan ook reeds toe overgegaan de taak
van de schoolartsen uit te breiden, door
de kinderen niet alleen te onderzoeken
maar ze ook te behandelen.
En daarbij gaat het dan niet alleen
om kwalen en gebreken die met het
schoolbezoek in verband staan, maar men
grijpt eenvoudig de school aan voor de
behandeling van allerlei aandoeningen,
die met de school niets van doen hebben.
Het gevaarlijke hierbij; is, dat er tal
van' ouders zijn die tegen dit ongeoor
loofde optreden van de Overheid niet
het minste bezwaar hebben. Integendeel,
ze juichen het toe. Waarom, zoo redenee-
ren velen, zou men de plicht die men
tegenover zijne kinderen heeft, niet op de
Overheid afschuiven? 't Is gemakkelijk
niet alleen, maar goedkoop bovendien.
De gemeenschap is er goed voor.
En zoo gaan we met de zorg voor de
kinderen inplaats van vooruit, steeds
meer achteruit. Naarmate de Overheids
bemoeiing toeneemt, wordt het verant
woordelijkheidsbesef inplaats van ontwik
keld, Verzwak^ en de collectieve
zorgeloosheid in de hand gewerkt.
Daarom past bij de behandeling van
het schoolartsenvraagstuk, da grootste
voorzichtigheid.
naar Dokters recept.
LANGE DELFT 34
BELLAMYPARK 38
Vakkundig
Prima kwaliteit - Laagste prijs
Wij moeten oppassen niet mee te doen
aan het uitwisschen der grenslijnen en
aan de miskenning der souvereiniteit in
de eigen kring van het gezin.
Dankbaar erkennen wij! de zegeningen
der nieuwere medische wetenschap' en
hygiëne 'als een gave Gods, maar dat
geeft geen motief om daarvan een ver
keerd gebruik te maken, de organische
band te verbreken en de ouders nogal
meer op nonactiviteit te zetten.
De bedoeling die men van sommige
zijden met den schoolarts heeft is geen
andere, dan om langzamerhand de ge-
heele zorg voor de kinderen uit de hand
van de ouders te nemen en bij den
Staat over te brengen, om het huisgezin
te vernietigen en algeheele Staatsopvoe
ding mogelijk te maken; in één woord om
ons volk nog verder te voeren op den
weg van het staatssocialisme.
En daaraan mogen wijl onze medewer
king niet verleenen.
oatheen Kersten. V.
Waarin bestonden nu en bestaan de
verschillen tusschen Datheen en den
Prins, tusschen Kersten en de Anti-Rev.
partij
We zullen trachten dit duidelijk te
maken.
Ie. D© Prins wenschte vrijheid van
godsdienst voor Roomsch en Onroomsch;
Datheen was afkeerig van godsdienst
vrijheid, behalve voor de Gereformeerden.
2e. De Prins streed voor de souvereini
teit der Kerk en eveneens voor die der
Overheid, behoudens gebondenheid aan
Gods Woord;
Zij moest de Kerk beschermen;
Datheen stelde de Overheid in dienst
der Kerk en leide de Overheid den plicht
op, wat niet tot de ware Kerk behoorde,
uit te roeien.
Uit deze twee verschillen vloeide
3e voort, dat de Prins een vrede voor
stond, die aan .elk, oproermakers uitge
zonderd, vrijheid gaf zijn godsdienst té
belijden naar de inspraak van zijn gewe
ten, terwijl Datheen de harstochten ont
ketende, eu oen religie-krijg predikte tot
het bittere einde. Daarbij moesf dan dé
Overheid met het zwaard tusschenbeide
komen, en het niet in de scheede laten
rusten vóór de laatste Roomsche, de laat-
fete niet-Gereformeerde, over de kling was
gejaagd.
Deze leer nu is door Ds Kersten weer
uit de asch opgerakeld en vindt in hem
weer een warm verdediger.
We aarzelen niet, deze leer op grond
van Gods Woord te veroordeelen.
De Heere Jezus, noch zijn Apostelen,
hebben deze leer verkondigd. Integendeel:
het Evangelie zal moeten zijn een zoutend
zoilt, een lichtend licht, een zuurdeeg,
dat stil en onmerkbaar zijn kracht uit
oefent.
Allen, die het zwaard nemen, zullen
door het zwaard vergaan en in stede van
te heerschen over de Overheid, heeft Pau-
lus ons bevolen haar gehoorzaam te zijn.
Gelijk voor Datheen, bestaat voor Ds
Kersten slechts één vijand en dat is
Rome.
Tegen haar verschiet hij al zijn ammuni
tie, behalve een enkele pijl, die afgezon
den wordt naar het kamp der Anti-Revo
lutionairen. En we vragen ons af, is Ds
K., sinds hij politicus is geworden, evenals
Datheen, met blindheid geslagen?
Wat benauwde tijden, toen Willem van
Oranje zich plaatste aan 't hoofd van het
verdrukte volk der Nederlanden.
Hoe woedden Alva's zwaard en Span-
je's inquisitie!
Wat zou Oranje met zijn Geuzenhoopje,
nog geen tiende deel der bevolking, tegen
het machtige Spanje;
Met zijn staatmans wijsheid tegen het
beleid van Parma?
Zoo ihogelijk moest heel Noord- en
Zuid-Nederland tegen den tyran wereenigd,
En God zegende zijn pogen, meer nog
door 's vijands fouten dan door de kracht
en de wijsheid van Volk en Vorst.
God beschikte het, dat Roomsch en Oa-
caomsch rich gezamenlijk verhieven te
gen den dwingeland en de Prins erkend
werd, zij het niet in naam toch inder
daad, als de Ruwaard' dezer landen.
„Zoo was de tegenstand nati on aal
geworden, de godsdienstkrijg tusschen
burgers van het zelfde land, waardoor Fi-
lips bondgenooten in een talrijk gedeelte
der bevolking zou hebben verkregen, ver
meden en gestuit.
Zoo ontstond er politieke naijver tus
schen Frankrijk en Spanje, waardoor voor
de 'Nederlanden een heilzame afleiding
ontstond, daar ze anders onmogelijk op
den duur den strijd tegen de machtige
Spaansche monarchie zouden kunnen vol
houden." (Groen van Pr.)
Zoo was het streven van 'den Prins,
aanvankelijk bekroond: allen saam tegen
den nationalen vijand.
Maar zoo dacht Datheen er niet over.
„En als de Prins nog heeft te worstelen
met een legér, grootendeels bestaande uit
gelukzoekers, onder woeste bevelhebbers,
een wankelmoedige Staten-Generaal, baat;
zuchtige Provinciale Staten, een bevolking
beurtelings opgewonden en neerslachtig
en Roomschen, die niet altijd waren te
vertrouwen," (Groen van Pr.), dan ver
guist Datheen den Prins, scheldt hem
voor verrader en ruit het volk tegen hem
op; dan verheft de vriend, die zijn brood
at, tegen hem de verzenen, zoodat de
Prins ziek wordt van angst en rust vlndi
bij dag noch bij nacht. En als de Prov.
Synode der Vlaamsche kerken, vergaderd
binnen Brugge Datheen toezendt een „lief'
lycken ende smekenden" brief en hem
bidt om Christuswille zich te laten ge
zeggen, dan blijft hij voortwoeden en
houdt niet op de Gereformeerden in
Vlaanderen op te stoken tegen de Room
schen en Oranje.
En de gevolgen? Gé hebt het kunnen
lezen in ons vorig artikeltje: de Zuide
lijke Nederlanden voor altijd voor de Her
vorming verloren.
Zelf heeft Datheen op Iateren leeftijd
hij was toen 55 jaar en balling des
lands zijn dwaling erkend: ,,De man,
die door zijn vurige welsprekendheid en
krachtige taal eens duizenden hoorders
had doen trillen, was onkenbaar veran
derd en zijn ingevallen trekken en zwakke
stem bewogen tot het grootste medelij
den.' '(De Wilde)
Het was toen, dat hij beleed: „Thans
heb ik ingezien, dat het niet de ware
weg was om den godsdienst voort te
planten: onze martelaren hebben anders
gehandeld."
Helaas! Het was te laat, te laat voor
de Zuidelijke Nederlanden! de Wi.
V Kleine politiek,
Mr H. P. Marchant te 's-Gravenhage
het woord voerende, 'betoogde dat de coali
tie weinig werkelijke heteekenis had, daar
ze anders niet om een kleine kinderachtige
kwestie uiteengespat zou zijn.
Het vraagstuk dat in Nov. 1925 aan de
orde was is dus volgens Mr Marchant
een kleine kinderachtige kwestie.
Maar die kwestie heeft Mr Marchant
dan toch maar aangegrepen om het Kabi-
net-Golijn kapot te maken. Die kwestie
werd door hem en zijn politieke vrienden
gebruikt om de parlementaire verhoudin
gen te verstoren en het publieke leven in
de war te sturen.
Dat is toch geen kleine zaak.
Een Kabinet helpen wegsturen met de
wetenschap dat er geen andere meerder
heid is om zijn taak over te nemen, is al
tijd een zaak van groote heteekenis.
Mr Marchant werkte daaraan welbe
wust mee. Naar zijn eigen verklaring om
een kleine, kinderachtige kwestie.
Maar dan moet het ook een kleine poli
tiek zijn die van die zijde gevoerd wordt.
Naast Hotel „Do Korenbeurs"
Voor een lijfrente aan dr Borms.
Ten einde in het onderhoud van dr
Borms, na diens eventueele invrijheidstel
ling, te kunnen voorzien is te Antwerpen
onder den naam van Borms-fonds, een
vereeniging zonder winstbejag opgericht,
welke zich voorstelt het noodige geld bijeen
te brengen om den door meer dan negen
jaar opsluiting geknakten Vlaming, een
lijfrente te beaiorgau. Op den dag dat hst
10e opsluitingsjaar van dr Borms intrad,
ontving het beheer van het fonds ongeveer
20.000 frank aan giften van sympathisee-
rende Vlamingen. De algemeene kapitaal
inzameling zal echter eerst 'binnenkort een
aanvang nemen.
Zoebkof.
Toen Alexander Zoebkof die zooals we
meldden Woensdag in een nachtlokaal een
piccolo heeft mishandeld, gister voor den
politierechter verscheen, bleek dat zijn pas
sinds December j.l. niet meer afgetekeend
was. Zoebkof is deswege tot een boete van
300 mark veroordeeld. Zoebkof, als Rus
sisch onderdaan geboren, is thans staat
loos en in het bezit van een zoogenaamden
Nansenpas. Zijn vrouw heeft door haar
huwelijk de Duitsche nationaliteit verlo
ren.
Zigeuners.
Twee jaar geleden werd, met medewer
king der sowj et-regeering, in Rusland een
hond van zigeuners opgericht. De regee
ring verwachtte van de oprichting van
zulk een organisaties een verheffing van
het cultureel peil der rondtrekkende zi
geuners t ..;>en. In deze verwachting is zij.
echter Urourgeateld; gebleken is haai- na
melijk, dat dx'onkenschap, hazardspel,
waarzeggerij en dergelijke misstanden en
gebruiken onder de zigeuners geenszins
zijn afgenomen. Mitsdien heeft de sowjet-
regeering thans gelast, dat de bovenge
noemde bond zal worden entbonden.
Een overstrooming met gunstige gevolgen.
De overstroomingen in Australië, al heb
ben zij schade aangericht en zijn er men-
schenlevens hij te betreuren geweest, zul
len achteraf een zegen blijken, na de lange
droogte. Dit wordt thans nader toegelicht.
In Nieuw-Zuid-Wales b.v. zal het mo
gelijk zijn een oppervlakte van 4 Yt milli-
oen acres met tarwe te bezaaien, tegen 3.3
millioen acres in het vorige jaar, en ver
wacht men een buitengewoon rijken oogst.
In denzelfden staat zijn 54 millioen scha
pen, wier aantal na de regens, naar men
verwacht, tot 63 millioen zal stijgen, omdat
de dieren nu volop te grazen zullen heb
ben.
Over het geheele Australische continent
verwacht men een toeneming van de pro
ductie van landbouw en veeteelt met 25
millioen pond sterling, waardoor de scha
de meer dan goedgemaakt zal worden.
De hongersnood in Herzegowina.
De correspondent van de „Chicago Tri
bune" te Belgrado ontleent aan „Politika"
een aantal bijzonderheden over den hon
gersnood in Herzegowina en in Monte
negro. Veertig duizend gezinnen, in totaal
ongeveer 70.000 personen, sterven van
honger in Herzegowina. Het gebrek aan
levensmiddelen is vooral nijpend te Mostar
en in heel Montenegro.
De crisis in de mijnindustrie.
Er heerscht momenteel een gespannen
toestand tusschen de eigenaars en de mijn
werkers der Belgische mijnen. De eersten
willen de salarissen ©enigszins verlagen,
dit naar aanleiding van de crisis in de
steenkoolnijverheid.
De arbeiders weigeren zich hierbij neer
te leggen. Komt er geen oplossing, dan
zullen de winkeliers 4 Maart een algemeen
congres houden, om hun houding in ver
band met een eventueele staking te be
palen.
Mussolini's actie voor groote gezinnen.
De gemeentelijke autoriteiten va.n Mi
laan hebben medegedeeld, dat alle vaders
en moeders van gezinnen van zeven kin
deren of meer op de stadtstramlijnen vrij
vervoer zullen genieten. Deze gunst werd
tot dusverre slechts verleend aan oorlogs
verminkten.
Deze geste der Milaneesche autoriteiten
is bedoeld om Mussolini te steunen in zijn
acie tot opvoering van het bevolkings
cijfer.
KorSa berichten.
Naar uit Coburg wordt gemeld, heeft
de postroover Hein bij zijn verhoor buiten
de reeds bekende moorden in totaal nog
drie-en-twintig inbraken bekend.
In het Noorden van Berlijn is weder
eens flink gevochten tusschen nationaal
socialisten en communisten. Twee betoo-
gers werden zoo zwaar gewond, dat ze in
een ziekenhuis moesten worden opgeno
men. Een sterke politiemacht moest wor
den ontboden om de orde te herstellen.
Te Chemnitz bespoot een twaalfjarige
knaap uit de grap een voorbijrijdend
motorfietser met water. Deze sprong van
zijn fiets en liep den jongen na. Hierbij
werden beiden verrast door een auto. De
motorfietser werd gedood en de jongen le
vensgevaarlijk gewond.
Tijdens een troopansohouw in Mo®-
Binnenland.
De Radiowet door da Tweede Kamer
aangenomen.
Installatie van de Centr. Comm. voor
de filmkeuring.
Buitenland.
Dreigende crisis in de Belgische mijn
industrie.
Hongersnood' in Herzegowina.
OP AANVRAGE WORDT U GRATIS TOEGE-
ZONDEN DE BROCHURE OVER GRANULINE,
HET MIDDEL VAN Dr. J. H. VAN GRAFHORST,
ARTS: TEGEN TUBERCULOSE EN KLIER-
ZIEKT E. MIddelburgachaaïr. Dl7, Scheveningen.
kou zijn, ter gelegenheid van het tienjarig
jubileum, aan het Roode Leger 60 vlieg
tuigen, die van de opbrengst der geldinza
melingen onder de leden der vakbeweging
waren aangekocht, ten geschenke aange
boden.
Zes prinsessen en zeven prinsen, al
len familieleden en erfgenamen van den
ex-sultan van Turkije, hebben voor de ge
mengde rechtbank een proces aanhangig
gemaakt betreffende de teruggaaf van 122
eigendommen te Bagdad, op Cyprus, als
mede petroleumvelden bij Mosoel.
Te Portsmouth (Arkansas) zijn bij
een ontploffing in een mijn een groot aan
tal personen, men vermoedt 18, gedood.
Het reddingswerk wordt belemmerd door
dat er brand is uitgebroken.
Vakbeweging.
Het ledental van het Nederl, Verbond
van Vakvereenigingen (N.V.V.) bedroeg
op 1 Januari 1.1. 205.561 of 7126 leden
meer dan op 1 Januari 1927.
Commissie accijns op
gedistilleerd.
De minister van financiën heeft goed
gevonden en verstaan:
le. een commissie in te stellen ter
overweging van de vraag of verlaging van
den accijns op gedistilleerd uit een oog
punt van drankbestrijding ook thans nog
moet worden ontraden en, zoo neen, hoe
ver in deze behoort te worden gedaan;
2e. te benoemen in die oommissie:
toit lid! en voorzitter: den heer F. W.
J. Ligtenberg, directeur der directe be
lastingen, enz, te 's-Hertogenbosch;
tot lid en secretaris: den heer T. de
Jong, inspecteur der directe belastingen,
enz. bij het departement van financiën
te 's-Gravenhage;
tot leden de heeren:
B. de Brey, inspecteur van de volks
gezondheid voor de drankbestrijding te
'sGravenhage; J. J. A. Honben,- te Breda;
ir. W. H. van Leeuwen, president-direc
teur der Nederlandsche Gist- en Spiritus
fabriek te Delft; ds A. J. Mcntijn, pre
dikant te Utrecht; J. Polak, te 's-Graven
hage; Th. van der Wonde, te Amster
dam.
TWEEDE KAMER.
De Radio-wet.
Voortgezet wordt de behandeling van de
Radiowet.
De heer Van D ij k (A.-R.) verdedigt
drie amendementen: een tot evenredige
verdeeling van den zendtijd over de omr
roeporganisaties; het tweede om zendver
gunning slechts wegens gevaar voor
staatsveiligheid, openbare orde of 'goede
zeden te weigeren; het derde tot instelling
van een ra'dioraad ter voorlichting van de
regeering.
De heer Droogleever Fortnyn
(V.B.) verdedigt ©en amendement om de
retributie te schrappen.
De heer Suring (R.-K.) verdedigt een
amendement om regelen ter voorkoming
van gevaar voor staatsveiligheid, enz. bij
uitzending te scheiden van regelen ter be
scherming van derden bij ontvangst.
De heer V a n d e n B e r g h (S. D.) ver
dedigt een amendement om de retributie te
beperken tot ten hoogste f 5 por jaar.
