No. 124
Donderdag 23 Februari 1928
42e Jaargang
FEUILLETON.
LANGS DEN AFGROND.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Sproefen komen vroeg in
liet voorjaar, koop tijdig een pot
Sprutol. Bij alle Drogisten.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Datheen Kersten. IV.
Ginge» wij van dezelfde veronderstel
lingen uit als Ds K. en wilden we den
wil des Heeren verklaren uit de ^kenne
lijke" vrachten, dan zonden wij zeker veel
sterkei staan dan Ds K.
We aeiden reeds: Ds K. heeft beweerd',
dat de uitkomst Datheen heeft gerecht
vaardigd.
Maas dat is niet waar!
Integendeel, de geschiedenis heeft den
Prins van Oranje in 't gelijk gesteld.
Wait is de zaak?
In Juni 1578 werd te Dordrecht gehou
den de eerste Generale Synode der Gere-
lormeeide Kerken in de Nederlanden. Da
theen was voorzitter dier Synode. Warm
ging het op die Synode toe. Twee be
ginselen bleken tegenover elkaar te staan,
"ie. De Gereformeerde godsdienst de
heerschende, de eenig getolereerde, én
alles wat daarvan afweek in den ban.
2e. Vrije uitoefening van den Gerefor
meerden godsdienst naast den Room-
schen.
Datheen was de belichaming der eerste
gedachte. Hij mengde politieke en ker
kelijke zaken dooreen en bracht allerlei
zuiver politieke belangen opi deze kerke
lijke vergadering ter sprake. Hij verzette
zich vierkant tegen den wensch en het
streven van Oranje, die Roomsch en on-
roomsch vereenigd had in den strijd tegen
den tyr&n, Philips II.
Hef Roomsche beginsel, het beginsel
reeds van Konstantijn den Groot©11 en
van Keizer Tfheo-dosius: één godsdienst
in den Staat, andersdenkenden geen recht
van bestaan, onderdrukking der minder
heden, vervolging, uitroeiing zelfs door
het zwaard, werd op deze- Synode door
Datheea verdedigd.
Do meerderheid der Synode verzette
zich daartegen, zoodat besloten werd een
verzoekschrift te zenden aan Matthias van
Oostenrijk ,,'s Prinsen griffier" en duö aan
den Prins, waarin werd aangedrongen
op vrije uitoefening van den Gereformeer
den Godsdienst, belovende dat van de
zijde der Synode alles zou worden ge
daan, om te voorkomen dat daden van
geweld tegen de Roomschen, tegen de
geestelijkheid en tegen de kerkegoede-
ren zouden geschieden. Dit verzoek werd
door de Overheid ingewilligd. De Prins
ontwierp het plan van den Religie-vrede',
waarbij bepaald werd, dat de Gerefor
meerden in elke plaats, waar honderd
gezinnen zulks verlangen, vrijheid van
godsdienstoefening zouden hebben en te
vens, dat de godsdienstoefeningen der
Roomschen nergens zouden worden ver
stoord. (Zie De Wilde: Om de Vrijheid,
blz. 25.) Tegen die vrijheid van godsdienst
heeft Datheen zich verzet. In September
in Geut als predikant, heeft hij zijn ban
bliksems uitgeslingerd tegen de Room
schen, door zijn vurige welsprekendheid
de hartstochten des volks opgezweept,
waarvan de volksopruiër Hembyze partij
getrokken heeft. Met toestemming, zoo
niet op aanstoken van Datheen, zijn in
Vlaanderen beelden en schilderijen ver
brand, kloosterlingen mishandeld en ge
vankelijk binnen Gent gebracht, kerken
tot kazernes en paardenstallen gemaakt.
Fn de gevolgen? Toen de bekwame
Parma in naam van den Spaanscheni
koning het bewind in handen kreeg, vie
len de Roomschen af van de Pacificatie,
(Vrij naar het Engelscli.)
17) o—
„Maai* ik bedoel, wat zoudt gij dan
weten? Welke ondervinding zoudt gij dan
hebben?"
„Ta, mijn jongen", antwoordde Toby,
diep ademhalende, „dat is een lastige
vraag, een zeer lastige vraag. De kennis,
die ik opgedaan heb, krijgt men niet
voor aiets, en men kan slechts door
eigen ervaring weten, wat die waard is."
„Maar wat denkt gij er van?" vraagde
Paul.
„Wat ik denk, dat kan ik niet m twee
woorden zeggen. Doch ga mee naar mijn
wachthuisje, en als Cobblediek weg is,
dan kunnen wij er eens rustig over pra
ten."
Paul nam dit voorstel gretig aan. Hij.
wist, dat- de oude man hem veel van
hetgeen hij weten wilde zou kunnen mee-
deeie». De grootste moeilijkheid zou zijn
waarheid van verdichting te onderken
nen. Maar door het doen van recht-
streeksche vragen hoopte hij dit bezwaar
he zullea overwinnen.
Toen zij het wachthuis te Penstruggle
haddun bereikt, werd Ben Cobblediek on-
sloten met Parma d e Unie van Atrecht,
viel stad na stad Parma in handen, werden
de Gereformeerden, die in sommige plaat
sen de meerderheid vormden, uitgebannen
en gingen Vlaanderen en Brabant voor
altijd voor de zaak der Hervorming ver
loren. Voorzeker! God had dit zoo beslo
ten, maar wee 'over hen, die dit hebben
bewerkt. En de historie bewijst, dat
Datheen hierin niet onschuldig is ge
weest. W.
Flesschentrekkers.
De Tweede Kamer heeft gisteren een
wetsontwerp aangenomen dat door den
middenstand ongetwijfeld met vreugde
zal worden begroet.
Minister Donner heeft n.l. een voorstel
ingediend om in het wetboek van straf
recht een bepaling* op te nemen die het
mogelijk maakt de practijken van het gil
de der flesschentrekkers beter te bestrij
den.
Er bestaat wel een strafbepaling tegen
oplichting, maar daardoor worden de fles
schentrekkers die den goederenhandel on
veilig plegen te maken, niet getroffen.
Daarvoor is noodig, dat het bedrog plaats
heeft door het aannemen van een valschen
naam of van een valsche hoedanigheid,
hetzij door listige kunstgrepen, hetzij door
een samenweefsel van verdichtsels. De
flesschentrekker vermijdt angstvallig aan
een van deze voorwaarden te voldoen. Hij
koopt goederen en neemt zich „slechts"
voor deze niet te betalen.
Om aan dit euvel een einde te maken
stelde minister Donner voor in het wet
boek van Strafrecht in te lasschen: „Hij
die een beroep of een gewoonte maakt van
het koopen van goederen met het oogmerk
om zonder volledige betaling zich of een
ander de beschikking over die goederen te
verzekeren, wordt gestraft met gevange
nisstraf van ten hoogste drie jaren", welk
artikel z. 'h. s. door de Kamer werd aan
genomen.
Of de nieuwe bepaling een afdoend
verweermiddel zal zijn moet de practijk
leeren.
Maar dit neemt niet weg, dat het p o-
g e n om in deze richting iets te doen en
den middenstand eenige meerdere be
scherming te bieden, volle toejuiching ver
dient.
Een kranige prestatie van een vliegenier.
De prestatie van Hinkler, die in een
record-tijd van Engeland naar Australië
is gevlogen met een licht vliegtuig, heeft
te Londen de grootste voldoening gewekt.
Sir Samuël Hoare, de secretaris voor de
luchtvaart, heeft de hulde der regeering
betuigd in het volgende telegram: „Uwe
vlucht van Londen naar Australië in vijf
tien dagen, onvergezeld, in een licht vlieg
tuig, is weer een bewijs wat Britsche
bestuurders en. Britsche luchtvaart ver
mogen om het. Rijk door de lucht te
verbinden."
Port Darwin, waar Hinkler geland is,
ligt ongeveer 12.000 mijl van Croydon.
Met liet krieken van den dag op 7 Febr.
steeg Hinkler te Croydon op en landcte
te Port D-arwin 22 Febr., om 6 uur
middellijk afgelost, waarop Toby zijne
plaats innam. Het gebouwtje bestond uit
een enkele, rondo kamer. De stookplaats
bevond zioh recht tegenover den ingang,®
en in den muur waren smalle kijkgaten
aangebracht, waardoor men het uitzicht
had uaar alle windstreken. Een lompe,
houten tafel en een paar stoelen maak
ten al het huisraad uit.
„Het is hier altijd kil, zelfs midden in
den zomer", z-eide Paul. „Zouden wij niet
liever buiten in de zon gaan zitten?"
„Zooals gij wilt", antwoordde Toby,
„maar ik zal zoo vrij zijn een stoel mee
te nemen."
„Mij wel", zeide Paul, zich languit op
het gras werpende, de oogen op de glins
terende zee gericht, „ieder zoekt zijn ge
mak op zijn eigen manier."
„Juist", hernam Toby, „en dat doet mij
denken aan den tijd, toen wij op de kust
van .Labrador schipbreuk leden."
En Toby liet het wonderbaarlijke ver
haal van een zijner menigvuldige schip
breuken volgen; maar Paul hoorde er
geen woord van. De avond begon te
vallen, en de z.ee werd in nevelen ge
huld. Die witte zeemeeuwen vlogen kras
send boven hunne hoofden heen en weer,
en de golven in de diepte zongen haar
eentonig lied. Toby rookte en praatte, en
praatte en rookte, terwijl Paul in gepeins
verzonken op het gras aan zijne voeten
lag uitgestrekt. Nu en dan ving hij een
's avonds Australische tijd, hetgeen gelijk
is met 8 uur 's morgens Greenwich-tijd.
De tocht duurde dus ongeveer vijftien
dagen.
Gedurende zijn geheel© vlucht heeft
Hinkler van niemand bijstand gehad'. Hij
stalde zijn vliegtuig zelfs langszij' de vlieg
velden. De onkosten van de vlucht heb
ben tot nog toe 50 pnd.st. bedragen.
Morgen zal Hinkler de laatste étappe
van zijn vlucht beginnen naar 'zijn woon
plaats (waar hij zijn moeder gaat op-zoe
ken) Bundaberg.
Het merkwaardige van Hinkler's vlucht
is wel, dat hij heelemaal geen uitgebreide
voorbereidingen had getroffen en dat hij
o-ok in 't geheel geen financieel© onder
steuning ontving. Zijn toestel is een] dood
gewoon sportvliegtuig, zooals ieder voor
675 pond kan koopen. Hinkler had' dit
toestel anderhalf jaar geleden gekocht om
tochten te maken over Engeland en Noor
delijk Europa-. Ook heeft hij aan een
aantal wedstrijden meegedaan, waarbij hij
vele prijzen won.
De dappere vlieger zal ongetwijfeld een
grc-otsche welverdiende hulde in zijn land
ontvangen.
Een half millioen groote gezinnen.
De Italiaansche regeering heeft een al-
geme-ene telling gelast van de gezinnen,
welke meer dan zeven kinderen hebben.
Volgens een eerste schatting zo-u het aan
tal dier gezinnen 500.000 bedragen. Men
zal een onderzoek instellen o-m de oor
zaken te vinden, dat in bijna 3000 o-p
de 9000 gemeenten de bevolking station-
nair of teruggaand is.
D-eze telling zal dienen o-m maatrege
len te nemen voor de vermeerdering van
de bevo-lking van het koninkrijk.
Geen zeeziekte meer.
Proeven-, ge-no-men met -een dooi* dr
Diammert, geneesheer te München, uitge
vonden nieuw middel tegen de zeeziekte-,
hebben zoodanige resultaten opgeleverd,
dat de „Norddeutsche Llo-yd", het be
sluit heeft gevat, het nieuwe middel
(„Nausiatin" genaamd) in te voeren op de
meeste zijner op Noord-Amerika varende
schepen. Opi al deze schepen zullen toe
stellen aanwezig zijn, die de patiënten
in staat zullen stellen in hun hutten
het middel te inhaleeren.
De veiligheidsconferentie te Genève.
In de gisteren ge-houden zitting der
arbitrage- en veiligheidsco-mmissie heeft
de Duitsche delega-tie eenige voorstellen
gedaan, die ten doel hebben, oorlogen
I te voorkomen.
De Nederlandsehe gedelegeerde, mr V.
H. Rutgers, zette het standpunt der Ne
derlandsehe regeering o-ver de aanhangige
kwesties uiteen.
De algemeene beraadslagingen der com
missie zijn gesloten.
De pokken.
Maandagavond zijn weer zeven pok-
kenlijders uit Londen naar het isolatie
ziekenhuis te Long Reach in Kent over
gebracht. Het zijn, naar men gelooft, alle
lichte gevallen.
De ramp met de S 4.
Naar men weet, heeft een commissie
uit de Amerikaansche Marine een en
quête gehouden naar de oorzaken eü het
woord op, maai* de stem van d-en ouden
man scheen als uit de verte tot hem te
kom-en, en zich op eigenaardige wijze
te ..yeneenzelvigen met het geruisch van
de zee.
Toen Toby eindelijk zweeg, sprong
Paul op.
„Ik heb nog vrij wat meer te verlellen",
zeide Toby, „maar voor vandaag is bet
genoeg."
„Lat-er kom ik nog eens terug", ant
woordde Paul. „Ik was een beetje in de
diepte, toen ik u tegen kwam, maar gij
h-ebt mij goed gedaan, Mr Tobias. Waar
lijk ik ben u zeer dankbaar", en hij stak
hem zijne hand toe.
„Go-ede-n nacht" z-eide Mr Tobias, de
hem toegestoken hand krachtig schudden
de. „Kom maar gauw terug, gij zijt mij
altijd .hartelijk welkom."
Langzaam w.and-elde Paul terug naar
het dorp in de schemering van den stil
len zomeravond. Zijne boosheid van dien
middag was geheel verdwenen. Toen hij
voorbij Ros-evallien Manor kwam, bleef
hij -een oogenblik staan. Door een ope
ning in de heg zag hij, dat Abigail zich
alleen in den tuin bevond. Even kwam
d-e verzoeking bij h-em op, naar haar toe
te gaan, en een uitlegging van haar ge
drag te vragen, maar hij onderdrukte die
opwelling, doch bleef nog even naar haai*
staan. Zij zag er zoo bekoorlijk en lief
■uit, dat het hem bijna moeite kostte de
verloop van het vergaan van de S 4,
de duikboot, die na in aanvaring te zijn
geweest met een ander marine-vaartuig,
was gezonken, waarbij alle opvarenden
waren omgekomen. Deze commissie heeft
thans haar rapport uitgebracht. Zij legt de
verantwoordelijkheid voor de noodlottige
aanvaring op de beide gezagvoerders, dus
zoowel op den commandant van de S.
4 als op dien van den torpedo-jager Paul
ding. Voorts laakt de commissie schout
bij-nacht Brumby, den bevelhebber van
de duikbooten-afdeeling, om diens gebrek
aan inzicht bij het reddingswerk. Zij wil
dat aan Brumby dat commando "zal wor
den ontnomen.
Eet rijst
Dezer dagen is in geheel Italië oen
„rijstdag" gehouden met het -doel de rijst
cultuur en het rijst eten te bevorderen.
De commissie, die de feestelijkheden
organiseerde, had een speciaal baaltje
rijst naar den koning en Mussolini ge
zonden en 60.000 porties onder de armen
in Rome, Napels, Flo-rence en andere
steden verstrekt.
In verschillende universiteiten hielden
professoren lezingen o-ver de voedings
waarde van rijst, terwijl er in de trams en
treinen gratis brochures met recepten van
rijstgerechten werden rondgedeeld!
Aardschokken.
Die seismograaf der universiteit te Geor
getown heeft Dinsdagavond verschillende
krachtige aardschokken geregistreerd. De
schokken begonnen o-m 7 uur 49 minuten
Greenwich tijd en bleven gedurende 3 uur
aanhouden. Do haard van de aardbeving
moet ongeveer 370'0 mijl verwijderd lig
gen.
Het vergaan van de „Norge".
Z-o-oals reeds werd gemeld, is de passa-
giersbo-o-t „Norge", welke het verkeer tus-
schen Oslo en Bergen onderhoudt, op een
rif geloopen en binnen enkele minuten-
gezonken.
Aan bo-o-rd bevonden zich buiten -de
bemanning no-g 20 passagiers. Volgens
de vo-orloopige berichten zijn '7 personen
van de bemanning en 3 passagiers ver
dronken; ook de kapitein heeft den dood
gevonden. Evenwel staat het aantal ver
misten nog steeds niet valst.
De oorzaak van de ramp van de
„Principessa Mafalda."
De Italiaansche Raaid vo-or de Scheep
vaart is in zijn rapport over de oorzaken
van den ondergang van de Principessa
Mafalda aan de Braziliaansche kust tot de
conclusie gekomen, dat de ramp te wijten
is aan het breken van de linkerschro-ef,
wat tengevolge had, dat een' der water
dichte schotten niet behoorlijk gesloten
kon worden. Het mechanisme van dit
schct was echter zoo vefouderd en slecht
nagezien, dat het ook zonder het breken
van de schroef 'niet in den vastgestelden
tijd had kunnen gesloten- worden..
Het conflict in de Midden-Duitsche
Metaal-industrie.
De stakingsleiders he-bben de volgende
resolutie voorgesteld, die daarna is aange
nomen: Door de bindend verklaring van de
uitspraak van het scheidsgerecht is1 de
strijd in de Middel-Duitsche metaalindu
strie verder o-nmogelijk geworden. E]r
oogen van haar af te w-enden. Maar ein^
dehjk keerde hij zich om met een vast
beraden uitdrukking op het gelaat. De
hoop, die bijna onmerkbaar jn zijn hart
wortel had geschoten, moest voor go-ed
opgegev-en worden. Abigail was niet de
'eenig-e verwachting, waarin hij zich be
drogen zou zien, zooals hij nog di-en-
z-elfden avond zou oiid-ervindeu.
p HOOFDSTUK IX.
To-en Paul thuis kwam, vond hij zijn
pleegmoeder alleen.
Van deze gelegenheid wilde hij gebruik
maken om haar zijn wensch-en en plannen
Vo-or de toekomst mee te de-elen.
„Moeder", zeide hij, toen hij goed en
wel gez-et-en was, „mijn leertijd zal bin
nen drie maanden a'fgeloopen zijn."
„Dat is waar ook", antwoordde zij na
denkend, „waar blijft de tijd. Met Sep
tember zal h-ef al vijftien jaar geleden
zijn, dat uw yader wegging."
„Ik wilde wel, dat hij weer terug was"
zeide Paul. „Ik kan soms zoo vreeselijk
.verlangen o-m hem nog eens te zien."
„En ik dan, dieeensklaps zweeg
zij, zond-er den zin te voltooien.
Het was de eerste maal, dat hij haar
zoo iets had hoore-n zeggen. Maar de
woorden waren naar onwillekeurig ont
snapt, en zij ko-n die niet meer terug
nemen.
VERSCHIJNT ELKEN WERKBAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf 0.95
Prijs der Advertenfiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijkë korting
Binnenland.
Goederenvervoer per vliegtuig?
Moordaanslag te Den Bosch.
Vragen over den autobusdienst Goes
Wolfaartsdijksche veer.
Vragen over de werkloosheid in Zeeuwsck-
Vlaanderen.
Komt er te Middelburg een electrisch ge
maal van .den Polder Walcheren?
Algemeene Verg. van „Vrederust".
Buitenland.
De oorzaken van de ramp met den Ameri-
kaanschen onderzeeër en de Prinses
Mafalda.
Een Engelsch vliegenier vliegt van Enge
land naar Australië in 15 dagen.
Het conflict in de Duitsche metaalindustrie
beëindigd.
blijft ons niets over dan ons aan de nu
wet geworden bepalingen te onderwer
pen. j
Korte berichten.
Te Leipzig is bij den bouw van een
tentoonstellingshal naast het gedenktee-
ken voor den Volkerenslag gisteren een
betonnen dak, waarop drie arbeiders aan
het werk waren, ingestort. De drie man
nen vielen 21 M. diep. Een in de hal
werkzame arbeider, werd door de beton-
brokken getroffen. Van de drie arbeiders
is er een gedood en de andere drie zijn
zwaar gewond.
Het staatsverzekeringsbestuur in
Rusland zal binnenkort een nieuw soort
verzekering invoeren, namelijk: tegen be
smettelijke ziekten. De jaarlijksche pre
mie zal 2V2 per duizend bedragen. Alleen
verzekeringen voor tenminste 500 en ma
ximaal 5000 roebel zullen worden aange
nomen.
Bij Pünschen in de kreits- Stargard
zijn drie schoolmeisjes door een goe
derentrein aangereden. Twee werden op
slag gedood, het derde is doodelijk ge
wond.
Uit gisteren gepubliceerde statistie
ken blijkt, dat de bevo-lking van Italië
in 1926 netto- is toegenomen met 409-000
zielen en in 1927 met 445.000 zielen. De
totale bevolking heeft daarmee de 42
millioen overschreden en Italië volgt nu
in Euro-pa onmiddellijk op Rusland e».
Diuitscliland.
Té Neurenberg heeft in de alumi-
niumfabriek Weigand een ernstige ont
ploffing plaats gehad. To-t gistermiddag
waren er één do-ode en éen zwaar ge
wonde geborgen.
Volgens een bericht uit Belgrado
is Marinkovitsj er niet in geslaagd een
concentratiekahinet te vormen. Marinko
vitsj zal daarom zijn opdracht aan den
koning teruggeven.
Naar uit Hanko-w gemeld wordt, zijn
daar opnieuw 26 leden van de communis
tische partij terechtgesteld.
„Zoudt gij niet denken, dat hij terug
zo-u komen als hij wist, dat wij zoo naar
hem verlangden?" vraagde Paul.
„Daar kan ik u niet op antwoorden",
z-eide zij met een gesmoorden zucht.
„Wanneer uw vader denkt, dat het
go-ed is, dan zal hij wel thuis komen."
„Maar zegt hij er nooit iets van in zijn
brieven?" vraagde Paul weder.
„Nu niet meer. Vroeger wel, toen gij
en David nog klein waart. Maar hij is
aan 'het alleen-zijn gewoon geraakt en
schijnt tevreden te zijn."
„Toch moet hij zich dikwijls eenzaam
gevoelen", merkte Paul op. „Om u de
waarheid te zeg-gen, moeder, ik heb in
den laatsten tijd veel aan hem gedacht,
en ik zou gaarne naar hem toe-gaan. Ik
geloof zeker, dat het hem pleizier zal
doen."
„Naar 'hem to-egaan?" riep Mary Vi
vian in de grootste verbazing. „Naar hem
toegaan. Gij weet niet wat gij zegt, Paul".
„Dat weet ik heel goed, moeder. Ik
-heb er "lang <jn ernsiig over nagedacht,
en iik geloof, dat een werkman daar ginds
meer kans heeft om vooruit te komen dan
hier."
„Hoor eens Paul," zeide zij, na ©enigen
tijd gezwegen te hebben, „ik geef u nooit
mijn toestemming om te gaan".
(Wordt vervolgd.)
