No. 121
Maandag 20 Februari 1928
zenuwen
'Jtijnftandts
muwiaMzüm
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—
Losse nummersf0.05
i r
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
Datheen Kersten.
Op 16 Febr. 1.1. trad Ds Kersten op in
de Nieuwe Kerk te Middelburg, om een
rede te houden over Petrus Dathenus.
"Uit de schittering in veler oog en de
onverpoosde aandacht bleek de geest-
Irift, die de naam van den spreker wekte,
Ontegenzeggelijk heeft Ds Kersten de
ziel .gegrepen van een deel van ons Ne-
derlandsche volk en ziet dat deel in
hem den van God gegeven leider.
Drie eigenschappen kenmerken die
groep: een sterke zucht naar onafhan
kelijkheid, een star vasthouden aan wat
van de vaderen is overgeleverd en een
krachtig ontwikkeld gevoelsleven.
Wanneer nu iemand, die de gave van
't woord heeft en de tact bezit de zucht
naar onafhankelijkheid t.e stijven, dan
spreekt het gevoel al heel licht ten gunste
mee en .zonder verder onderzoek is zijn
woord een evangelje, dat onvoorwaar
delijk wordt geloofd.
Ontzaglijk groot is de verantwoordelijk
heid van zulk een.
Hij moet zich wel sterk bewust zijn van
zijn goddelijke roeping. Immers volgt de
menigte hem, zonder voorbehoud.
Gaat hel. nu in de goede richting, dan
kan hij zijn land en volk tot grooten ze
gen zijn, maar wee hem, wanneer hij
faalt en zijn weg afbuigt van den door
God in zijn Woord gegevenen; dan wordt
hij een. volksverleider en wordt hij zijn
volk tot een vloek.
Ook Ds Kersten is een leider. Voor hem
geldt dus allermeest, niet, of hij het volk
niet wenscht te leiden, maar of hij het
ook werkelijk leidt in den door God
in Zijn Woord afgebakenden weg.
Zoo niet, dan zij God hem genadig!
Maar ook de volgelingen hebben toe te
zien en te onderzoeken, of de door hun
leider aangegeven weg wel de juiste is.
Hebben wij Ds Kersten welbegrepen,
dan neemt hij de beginselen van Pe
trus Dathenus zonder eenig voorbehoud
over en werpt hij, zich op als de ver
dediger van diens beginselen, brengt de
volgelingen van Datheen weer politiek
bijeen, en wenscht diens principes op
staatkundig terrein weer ingang te doen
vinden.
Nu heeft Ds Kersten ons Datheen ge-
teekend als een tegenstander van de
staatkunde van den Prins van Oranje.
In die staatkunde moet Ds Kersten
dus een v e r d e r f e 1 ij k streven zien en
gaat het niet aan God te danken voor
alles, wat Hij: in de Oranje's aan Neder
land geschonken heeft.
Meer nog. Op staatkundig gebied sluit
de .Anti-revolutionaire partij zich nauw
aan, aan de beginselen van den Prins,
beginselen, die uitgewerkt zijn onder
Stadhouder Willem III, opnieuw gepredikt
door Groen van Prinsterer en diens gees
telijke erfgenaam, Dr Kuyper en nog he
den beleden door de Partij.
Gelijk derhalve Datheen stond tegen
over den Oranjevorst, zoo §taat Ds
Kersten tegenover de Anti-revolutionairen.
Het gaat niet om een meer noch om
een 'minder, er is hier verschil in BE
GINSELEN.
Ën voor den Anti-rev. èn voor den
Staatk. Geref. is het van het grootste
belang beider beginselen te onderzoeken,
opdat zij weten, waar hun plaats is.
W.
Niet de ware weg.
Naar aanleiding' van het optreden van
den leider der Staatk. Gèref. partij te Mid
delburg, ontvingen wij van een der hóor-
ders enkele artikeltjes, waarvan het eerste
hier boven is afgedrukt.
Het is niet zonder aarzeling dat wij tot
plaatsing'van deze artikelen hebben be
sloten.
Aan een broeder strijd en zóó
moet toch de strijd tusschen de Staatk.
Gereformeerden en de Antirevolutionairen
worden gezien hebben wij in dezen tijd
allerminst behoefte.
Indien ooit, dan is er thans, nu de revo
lutionaire machten steeds meer opdrin
gen, nu ze steeds driester hunne denkbeel
den propageeren en waar mogelijk toepas
sen, behoefte aan eenheid en samenbin
ding.
En als het dan niet mogelijk is onder
eene banier en in een verband op te trek
ken, dan is het toch niet alleen gewenscht
maar noodzakelijk, dat beide partijen
naast elkaar staan met het gezicht naar
den gemeenschappelijken tegenstander en
dat zij niet in ouderlingen strijd hunne
-kracht verteren, tot vreugde van hen die
staan op den grondslag van ongeloof en
revolutie.
Maar we zouden toch,ook in onze taak
tekort schieten, indien wij niet tegen het
drijven van Ds Kersten, die in navolging
van Petrus Dathenus, den godsdienstoorlog
predikt, waarschuwden en op het gevaar
lijke en on-bijbelsche daarvan de aandacht
vestigden.
De leider van de Staatk. Gerf. partij is
zelfs zoover gegaan, dat hij te Schevenin-
gen, waar evenals te Middelburg de revo
lutionaire partijen met .rust werden gela
ten, zijne volgelingen waarschuwde: „geen
roomsche knecht of meid in uw dienst of
in uw land". Dat beteekent natuurlijk óók:
geen zaken doen met roomschen en 't be
teekent ookj een uitnoodiging aan de R.-
Katholieken om hetzelfde systeem toe te
passen.
Dat is de ontketening van den geloofs
strijd in den scherpsten vorm, een ge-,
loofsstrijd die de meest heillooze gevolgen
na zich kan sleepen.
Gelukkig zijn er verschijnselen die er op
wijzen dat dit optreden van Ds Kersten in
zijn eigen kringen geen onverdeelclen bij
val vindt.
De secretaris- van het partij-bureau der
S. G. P. schreef in „De Standaard", dat hij
het standpunt van Datheen, zooals het
door den heer de Wilde in zijn bekend
boekje is geteekend, niet deelt.
En zoo twijfelen wij ook niet, of vele
partijgenooten van Ds K. hoeveel eer
bied zij overigens ook voor hun leider mo
gen gevoelen zullen hem niet hun ver
trouwen blijven schenken.
Van Datheen wordt gemeld, dat hij aan
het einde van zijn leven onder veel tranen
beleed: „Ik heb vroeger te veel de voor
beelden Van Gideon, Jozua en David ge
bruikt, om den burgeroorlog te veront
schuldigen; thans heb ik ingezien, dat
zulks niet de ware weg is om den
godsdienst voort te planten en onze marte
laren anders gehandeld hebben".
Neen, de weg, thans door den leider der
S. G. P. ingëslagen, is niet de. ware weg.
Het is een weg die ons afvoert van den
weg door onze Gereformeerde vaderen en
door mannen als Groeit van Prinsterer, op
grond van wat Gods Woord hen leerde, be
wandeld.
Waar gaan wij heen?
Er wordt op dit oogenblik'in Duitsch-
iand een moordproces gevoerd, dat een
treurig beeld geeft van 'de verwording
van dezen tijd.
Bij dit drama zijn behalve ©enige jonge
lieden van achttien en negentien jaar,
ook een paar iheisjes van zestien jaa'r,
kinderen dus nog, betrokken.
In verband met de jeugd van deze
meisjes en de meer dam droeve' per
soonlijke zaken die bij het verhoor aan
het licht moesten komen, werd verzocht
de zaak met gesloten deuren te behande
len.
Dit geschiedde evenwel niet.
De kranten geven ellenlange verslagen
en het op sensatie beluste publiek kan
smullen.
Maar dat is nog niet het ergste.
Gemeld wordt, rlat nu zelfs aan de
voornaamste figuren uit dit schandaal-
proces, Paul Krantz en Hilde Scheller
aanbiedingen zijn gedaan van filmonder
nemingen, schouwburgen, musichalls en
cabarets omop te treden 1
Beiden ontvingen drie verschillende in
vitaties om voor het filmtoestel de rol
len te spelen, die zij vervulden in het
drama van Steglitz. Krantz, die al lang
litteraire aspiraties had, is zelfs aange
zocht een boek of film er over te schre
ven. Een eigenaar van een cabaret te
Hamburg 'is per vliegtuig naar Berlijn
gekomen om liet tweetal in een „drama
tisch tafereeltje" op zijn Bühne te 'laten
optreden 1"
Is het niet ontzettend?
Ziolo1 worden de bij een schandelijke
moordpartij! betrokkenen als helden ge
vierd.
Zoo Worden de bedekselen der schande
weggenomen en de zonde openlijk ver
heerlijkt.
Waar gaan we heen?
Bezoek van prinses Asirid aan Genf
en Luik.
De „blijde intrede" van prins Leopold
van België en zijne gemalin prinses Astrid
van Zweden, welke reeds het vorig jaar
moest plaats hebben te Gent en te Luik,
maar tengevolge van allerlei omstandig
heden werd verdaagd, zal nu met Pinkste
ren te Gent gebeuren. Bij: deze gelegen
heid wordt het nieuwe oudheidkundig
museum in de merkwaardige Bijlokel-
i abdij ingewijd en een waterfeest geor
ganiseerd op liet kanaal GentTerneuezn.
De blijde intrede te Luik 'zal omstreeks
denzelfden tijd plaats vinden,
De crisis in de Duitsche metaalnijverheid.
De werkgeversbonden van de metaal-
fabrieken in Keulen en omstreken, in.
Aken en Diiren hebben het personeel
van alle fabrieken tegen 3 Maart opge
zegd. Ook in Het district Muiiehen-Glad-
bacli, waar 10.000 metaalbewerkers ar
beiden, is het' personeel tegen 3 Maart
opgezegd. De Zeppelinwerven fo Frie-
drichshafeiv hebben hun arbeiders, 3200
'in getal, tégen 25 dezer gedaan gegeven.
Nog een stormachtige week in het
vooruitzicht?
De bijzondere meteorologipclip piede-
werker van de Morning Post voorspelde
voor de eerstkomende zeven dagen nog
harden wind of stormen, met kalme tus-
sclienpoozen er tusschen, voorts regen,
(natte of droge sneeuw in, het Noorden)
een zachte temperatuur in het Zuiden
en midden des lands, maar koude in het'-
Noordeni
De crisis in Duitschland.
De onderhandelingen tusschen de rijks-
regeering en de. partijen van den rijksdag
hebben tot overeenstemming geleid. De
rijksdag za.1 tot 31 Maart blijven vergade
ren om het arbeidsprogram van de regee-
ring, in het bijzonder de begrooting af
te doen.
De rijkspresident had in een brief aaii
den rijkskanselier verzocht, alles te doen
om in het belang van het vaderland in
ieder geval het arbeidsprogram ten uit
voer te brengen.
Hoog water.
Uit Warschau wordt gemeld, dat de>
Weiclisel bij Kaf chef ernstige overstroom
mingeü heeft veroorzaakt. De schade
wordt op een half millioen zloty geschat.
Ten gevolge der aanhoudende regens
en van het smelten van groote hoeveel
heden sneeuw, zijn bijna alle Oostenrijk-
sche rivieren buiten hun oevers getreden.
Er is veel schade aangericht.
Het overstroomingsgevaar in de buurt
van Lyon is nog steeds zeer groot. In
een naburige gemeente moesten weer 500
bewonefs liun huizen ontruimen. Het
spoorwegverkeer is op vele plaatsen on
derbroken, zoo op de lijnen Lvon-Straats
burg en Lyon-Grenoble.
Bij Niederochtenbausen is de dijk van
de Oste over een breedte van veertig M.
doorgebroken. De weilanden staan onder
water, tot aan de huizen.
De hevige regens en stormen van de
laatste dagen hebben in Saksen op ver
schillende plaatsen veel schade aangericht
Rantsoeneeringsplannen in Rusland.
De correspondent van de „Vogs. Ztg."
te Moskou heeft vernomen, dat de Sov-
jetregeering voornemens zou zijn tal van
levensmiddelen en gebruiksartikelen, o.a.
boter, thee, eieren, macaroni, en zeep
te rantsoeneeren. Zelfs overweegt men de
wederinvoering van brood- en vleesch-
kaarten. Wollen goederen, kleederen en
aardappelmeel zijn geheel van de markt
verdwenen.- Bij de rantsoeneering krijgen
de leden va,n de communistische corpo
raties dubbel zooveel als de niet bij de
corporaties aangesloten burgers.
Korte berichten.
f
Het Belgische schatkislcomité heeft
een crediet van 21/2 milüoen francs toe
gestaan voor het uitvoeren van indijkings-
werken aan de Maas te Luik.
De Nationale Maatschappij van Bel
gische Spoorwegen bestudeert momenteel
het plan, om vóór 1930 tusschen Brus
sel en Antwerpen en omgekeerd elèctri-
sche treinen te doen rijden, die den af
stand tusschen de^ twee steden in 25
minuten zouden afleggen en om het kwar
tier zouden vertrekken.
Het Fransche Staatsblad publiceert,
een besluit, volgens hetwelk voortaan ook
vrouwen tot de diplomatieke en de con
sulaire loopbaan toegelaten kunnen wor
den.
De zware storm, welke te Boeda
pest woedde, heeft vele ongevallen ver
oorzaakt. In vele huizen heeft de storm
schoorsteenbranden veroorzaakt, vele hoo
rnen en schoorsteenen woeien om.
Te Hagen in Westfalen zijn zes
nieuwe gevallen van typhus voorgekomen
Het totaal aantal typhuslijders bedraagt
tot dusverre 71, veertien gevallen met
doodelijken afloop inbegrepen.
In Trans-Jordanië hebben de Waha-
bieten een naburigen stam aangevallen,
die gewejgerd had, belasting te betalen
aan den koning der Wahabieten; 220 men-
sclien werden gedood, waarvan er ech
ter 100 tot de aanvallers behoorden.
Mr P. J. M. Aalberse.
Vrijdag was het 25 Jaar geleden, dat
prof. mr P. J. M. Aalberse in het toen
malige district Almelo in de vacature, ont
staan door het overlijden van dr Schaep-
man, tot lid der Tweede Kamer gekozen
werd, meldt het „Centrum".
Vóór hij naar Rome ging, had dr
Schaep'man aan enkele personen te'kennen
gegeven, wien hij tot eventüeelen opvolger
wilde hebben. En hoewel men in Almelo
aanvankelijk aan twee anderè candidaten
gedacht had, werd,' toen dit bekend was
geworden, mr Aalberse met groote een
stemmigheid gecandideerd!
Reeds twee jaren'van te voren was hij,
eveneens op persoonlijken aandrang van
dr Schaepman, bij de algemeené verkiezin
gen van 1901 candidaat in liet district En
schedé geweest, maar daar, omdat bij de
'herstemming de liberale fabrikanten een
stemmig den sociaal-democraat boven den
Katholiek de voorkeur gaven, niet geko
zen.
Mr Aalberse heeft sinds 17 Februari
1903 steeds het 'district Almelo in de Ka
mer vertegenwoordigd, totdat hij in 1916,
wegens zijn benoeming tot hoogleeraar
aan de Technische Hoogeschool te Delft,
ontslag moest nemen. Daarop volgden de
zeven jaren van zijn Ministerschap, waar
na hij terstond weer thans door. den
rijkskieskring Overijsel naar de Tweede
Kamer werd afgevaardigd.
Het zevende leerjaar en de
1 e e r 1 i n g- ens c 'h a ,a 1.
Het Tweede Kamerlid Albarda heeft
den minister vaïi onderwijs,: kunsten en
wetenschappen de volgende .vraag gesteld:
Is de minister bereid, mede te deelen,
met welk bedrag s'Rijks uitgaven zouden
worden verhoogd,' indien met de weder
invoering van de leerverplichting voor het
zevende leerjaar, het herstel gepaard zou
gaan van de leerlingenscliaal, zooals deze
is vastgesteld bij de wet van 16 Februari
1923 (Staatsblad no. 38)? x
'S'taatsiekening over 1925.
De minister van Financiën heeft aan do
Kamer doen toekomen de rekening van
Staatsontvangsten en -uitgaven over het
dienstjaar 1925.
Uit een, nota blijkt, dat de uitgaven
f 41.903.002,27 beneden het toegestane be
drag waren gebleven en dat de middelen
de raming overschreden hébben met
f 67.841.909,38 K.
De uitgaven bedragen in werkelijkheid
f 667.926.936,09, terwijl de middelen op
brachten f 680.751.829,59.^. Er is dug een
voordeelig1 slot van f 12.824,893,50
D r J. G. Sclieurer.
Naar de Stand, meldt, is in den toestand
van dr J. G. Scheurer, lid van de Tweede
Kamer, te Apeldoorn, weinig verandering
gekomen. De benauwdheden zijn echter
niet zoo veelvuldig, zoodat de patiënt meer
rust krijgt.
Christelijk politiepersoneel.
Gaarne voldoen we aan een tot ons ge
richt verzoek om de aandacht te vestigen
op een vergadering van den Bond van
Christelijke politie-ambtenaren, die a.s.
Donderdag des nam. te 2 uur in het Mili
tair Tehuis te Middelburg zal worden ge
houden.
Er zijn op Walcheren tal van Christe
lijke politiemannen, Rijksveldwachters,
marechaussee's, gemeenteveldwachters,
agenten van politie.
Sommigen van hen zijn misschien aan
gesloten bij den modernen bond, die gelijk
bekend, in nauw contact staat met de S. D.
A. P. In naam neutraal, is deze Bond in
werkelijkheid anti-Christelijk en staat hij
op het revolutionaire standpunt van den
klassenstrijd.
Anderen zijn misschien tot nu toe niet
georganiseerd.
Welnu, laten zoowel modern-georgani-
seerden als niet-georganiseerden de Don
derdag te liouden vergadering bijwonen en
luisteren naar wat daar omtrent de nood
zakelijkheid van een Christelijke organi
satie wordt medegedeeld en tevens hunne
bezwaren, zoo die er zijn, voor het voet
licht brengen.
Ned. Jon gel. Verbond1. De
Prov. Commissie in Zeeland van het Ne-
derl. Jongel.'-Verbond, besloot de Prov.
Bondsvergadering te Middelburg te hou
den op Maandag- 9 April, Tweeden
Paaschdag in het Schuttershof.
In de morgenvergadering zullen zaken
van huishoudelijk en aard aan de orde
Binnenland.
De beroover van den Amstérdamschen
banklooper gearresteerd.
Hoe de beiUanning vari de „Shonga" werd
gered.
Fabrieksbrand te Schiedam.
!l) ff 1
Buitenland.
De èrisis1 111 de Duitsche fnetaal-nijver-
heid. 1
Hoog wat'ér èn overstroomingen.
kalmeeren en worden gesterkt door
Buisj» 75ct Bij Apoth en Drogisten.
gesteld worden, in de middagvergadering
zal eén Bondsbestuurder spreken over bet
a.s. jubileum van het Verbond. De M. T.
V. Wilhelmina en de C. J. M. Padvinders-
troep zullen dien middag hun medewer
king v'erleenen.
D'e avondvergadering zal worden gehou
den in Se Koorkerk, waar verschillende
sprekers het woord zullen voeren. De2e
Bondsvergadering zal in verband met het
75-jarig bestaan zeer belangrijk zij:n.
De Prov. Commissie ontving nu reeds
toezegging van 450 leden uit Zeeland,
dat zlij 16 Mei naar Amsterdam hopen
te gaan, waar liet jubileum'zal wórden
herdacht. Het tótaal aantal leden dat naar
Amsterdam hoopt' te gaan is réèds de 5000
gepasseerd.
Niet geschoten. In den loop
der vorige week werd er in de bladen
mededeeling gedaan dat er onder Vlake
op een trein zoiui zijn geschoten. Naar
we.thans vernemen is geluikkigvan schie
ten geen sprake en heeft het, geval zich
als volgt toegedragen:
Benige, jongens bevonden zich' in een
coupé van den trein toen een der jon
gens, terwijl de trein nabij de spoor
brug Vlake was .gekomen, uit een c>pen
raam een eindje ijzeren buis van een wa
terleiding. naar buiten wierp.
Toevallig passeerde tegelijkertijd een
trein komende nit de richtjng Roosen
daal, .en kwam het stukje buis door een
raam in de coupé van den passeerenden
trein, en werd een jongen door glasscher
ven gewond.
Diefstal van konijnen. Een
dezer dagen kwam de landbouwer P. te
Heille gem. Sluis tot de ontdekking dat
eenige konijnen uit een geitenhok dat op
zijn erf stond waren ontvreemd. De land
bouwer R. eveneens aldaar -woonachtig
moest hetzelfde ondervinden, en ten zij
nen nadoele werden ook konijnen ont
vreemd. De politie werd met een en ander
in kennis gesteld.
Ten nadeele van den werkman H. te
Hontenisse werden een dezer dagen een
9-tal konijnen uit een oip diens erf staand!
hok ontvreemd. De politie stelt een on
derzoek in.
's Heer Hendrikskinderen. Zaterdagmid
dag. vergaderden de aandeelhouders van
de Maatschappij tot Exploitatie der Weeg
brug, alhier. In de afgeloopen campagne
was 1.111.492 K.G. gewogen. Ontvangen
met oprichtingskapitaal f 2028.27, uitge
geven f 1699.07. Alzoo een goed slot van
f 329..20. Dividend werd dit jaar niet uitge
keerd. Als weger werd herbenoemd dhr
C. Remijn, wien 40 procent van de bruto-
ontvangst werd toegekend.
lerseke. Vrijdagavond vergaderde dei
Raad. De voorzitter opende met gebed
en waar het de eerste raadsvergadering
van dit jaar was, wenschte hij, dat in
1928 allen 's Heeren zegen mogen ontvan
gen. Wethouder Ilartog, dankte namens
den Raad den Burgemeester voor deze
woorden.
Het hoofd van school I, vraagt verla
ging van huishuur van zijn ambtswoning.
Nu werd de thee binnengebracht. Dhr
Ossewaardc speelde voor kellner. Zeer
handig ging dat!
Het voorstel van B. en W. tot liet rooien
van 9 olmen, staande langs de begraaf
plaats aan de Damstraat, werd met alg.
stemmen aangenomen.
Bij het voorstel tot wijziging en aanvul
ling der politieverordening, tot doel heb
bende, de vermakelijkheden, muziek en
