No. 113
Vrijdag 10 Februari 1928
42e Jaargang
Hofberg Orgels.
VAN MELLE'S KOEK, GEZOND ËN LEKKER
A. S. J. DEKKER - GOES.
EERSTE BLAD.
GEBRs STEUTEL
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
I
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
DE TOESTAND IN RUSLAND.
Voor Zoelarsd
Oirecteur-Hoofdredacteun
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goe#.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post f 3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentlln:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 et
BIJ abonnement belangrijke korting
ni.
Door den heer Baars wordt vervolgens
een en ander medegedeeld omtrent do g e-
nationaliseerde industrie, een
onderwerp van veël belang, omdat inzon
derheid bij deze industrie getracht is de
socialisatie-ideeën in toepassing te bren-
gen.
Geprobeerd is er zeker genoeg, zegt de
schrijver. I
Men is begonnen met fabriekscomité's
van arbeiders te stichten, aan wie alle
macht in het bedrijf werd gegeven.
Toen al betrekkelijk spoedig bleek, dat
het op deze wijze niet gelukken zou
het werk aan den gang te houden, werden
de fabriekscomité's op zij geschoven en
vervangen door Communistische commis
sarissen, die er echter ook niets Van
terecht brachten.
Daarna is men op initiatief van Lenin
den weg van de Nieuwe Economische Po
litiek (de Nep) ingeslagen, en xs daar
mee teruggekeerd tot de vormen van het
zoo sterk veroordeelde kapitalisme.
Juist omdat de „nep" geprezen is als
een navolgenswaardige zaak, die ook ln
andere landen toepassing verdient, heeft
de schrijver in de N. R. Ct. daarbij
breedvoerig stilgestaan.
Uiterlijk, zoo zegt hij, gaat bij de groote
bedrijven alles precies als in elk kapitalis
tisch land, alleen met deze uitzondering,
dait de werkloozen niet geholpen
worden.
„Net als in elk ander land1 ziet men
's morgens de rijen der werkzoekenden
voor de fabriekspoorten en aan de aan-
meldingsbureaux staan en deze worden
heusch niet vriendelijker behandeld dan
elders in de wereld."
Men weikt op instructies en onder
toezicht van voormannen en opzichters,
die op hun beurt weer ondergeschikt,
zijn aan het hooger personeel, grooten-
deels dezelfde personen van voor de re
volutie".
Reeds lang "is m,en er "toe overgegaan
den arbeiders duidelijk 'te maken dat zij
werken moeten en niet praten en dat
zjj in het bedrijf hebben te gehoorzamen.
Verder heeft men om de arbeidslust te
prikkel en, stukloon ingevoerd en
waar dat niet mogelijk was, premies of-
hankelijk van de productie, zoodat wie
minder werkt, ook minder ontvangt.
Op insubordinatie in het bedrijf staat
onverbiddelijk ontslag en in ernstiger ge
vallen, als men er andere personen in
zou trachten te betrekken, wordt het aan
gerekend als contra-revolutie. Werken en
gehoorzamen voor de arbeiders en daar
naast volle verantwoordelijkheid voor de
leidende personen, dat zijn de hoofdregels
in het bedrijf.
Die verantwoordelijkheid der leiders
brengt natuurlijk macht met zich en dat er
van die macht ook jn Ruslandi vaak mis
bruik wordt gemaakt, wordt door den
schrijver met verrassende staaltjes' dui
delijk gemaakt. Er gebeuren daar in Rus-
laml van de zijide der bedrijfschefs dingen,
die in ons land) zeker niet geduld zouden
worden.
Maar de vatvereenigingen dan, zal men
zeggen. Die zin toch zeker wél in staat
voor de belangen der arbeiders te waken?
Zeker, aan de vakorganisaties is een
zekere invloed toegekend, maar Mj mogen
zich niet rechtstreeks in bedrijifszaken
mengen. Als da voorschriften arbeiders-
belangen raken, kunnen de vakvereemi--
gingen de directie om inlichtingen vragen;
zijn het echter zuiver technische bedrHfs-
aangelegenheden, dan kan de directie zeg
gen, dat het hun niets aangaat.
De laatste jaren worden eens per iaatr
collectieve contracten vastgesteld. Is dat
eenmaal gebeurd, dan is het dé taak
der voreenigingen te controleeren of het
contract werkelijk uitgevoerd wordt en
ook de arbeiders aan het werk te
houden ook dan als het niet mogelijk
Wijkt de m uitzicht gestelde loonen te
oetalen. In geen geval motgen de vakver
enigingen het op een openlijk conflict
laten aankomen.
Dé schrijver wijst er verder op, dat ex
- n schijn van medezeggenschap be-
ain de z.g. productievergaderingen.
die echter in de practijk niets te zeggen
hebben.
In dat opzicht kan, naar de heer Baars
meent, Sovjet-Rusland nog veel leeren
van den Amerikaanscben groot-kapitalist
Ford, die van de ideeën der arbeiders
omtrent de verbetering van het bedrijf
een veel beter gebruik heeft weten te
maken, dan men "het in Rusland ge
kund h«eft.
Van 'de arbeidersmédezeggenscbap en
de arbeiderscontrole, zoo concludeert de
schrijver, is in de practijk niets overge
bleven. Het eenige waarvoor de vakver-
eenigingsbestuurders gebruikt worden is,
dat zij de arbeiders hebben te overtuigen,
dat, wat hun gegeven wondt het 'hoogst
bereikbare is.
Het is een heel vernuftig systeem, dat
dooT het fascisme dan ook overgenomen
is, met behoud van het particuliere ka
pitaal. Dit bewijist genoegzaam dat het
met het Communisme niets te maken
heeft. Het is een systeem om een partiji-
dictatuur over de groote massa 'door te
voeren en of dat nu dictatuur der com
munistische of der fascistische partij is
mankt alleen verschil in gebruikte frasen,
niet in de methode.
Do heer Baars toont dan verder nog
aan, dat het bedrijfsleven nog steeds op
zeer laag peil staat, dalt milliarden por
jaar worden weggesmeten omdat een be
hoorlijke leiding ontbreekt, en dat het een
ambtenarenleger is dat alles bestuurt exl
regelt en beslist, ten koste zoowel van
de producenten als vain de consumenten.
Bij de behandeling van het Vaccine
wetje gisteren in de Eerste Kamer, ver
klaarde de heer Rin'k met groote be
zorgdheid van dit ontwerp kennis te heb
ben genomen.
Alsof er op dit gebied niets gebeurd
was, alsof niet tientallen kinderen in be
trekkelijk korten tijd tengevolge van de
vaccinatie den dood vonden, vroeg hij
welke omstandigheden nu eigenlijk de
schorsing van den inentingsdwang wet
tigen.
Zekere, niet nader omschreven, Goes-
sche gevallen blijken den doorslag te heb
ben gegeven, maar, aldus Spr., gegevens
om na ,'te gaan waarin de beteekenis
van die gevallen gelegen was, worden
ons onthouden.
Dat is toch wel -wat krast
De droeve sterfgevallen te Goes hadden
hier toch zeker wel iets te zeggen.
Zeker, een blad in deze omgeving heeft
wel getracht de beteekenis daarvan te
verkleinen door te betoogen dat het toch
maar zooveel gevallen op de zooveel
duizend gevaccineerden waren, maar Mr
Rink heeft toch wel de gelegenheid ge
had om zich van de schrikkelijke gevolgen
die hier onze kinderen bedreigen, op
de hoogte te stellen.
Het is hem uit de stukken bekend,
dat zich de laatste drie jaren tal van
sterfgevallen voordeden.
Het is hem bekend, dat sinds Augustus
van het vorige jaar, toen toch betrekkelijk
weinig kinderen gevaccineerd werden
Weer 14 gevallen van postva-
cinale encephalitis, "waarvan
drie met doodelijken afloop
voorkwam en.
En toch vraagt Mr Rink met een ver
wonderd-gezicht, wat er 'nu toch eigen
lijk gebeurd is, dat nu de verplichte
vaccinatie moet worden geschorst.
De vele sterfgevallen en de
nog veel talrijker ernstige
ziektegevallen waardoor wie
weet hoeveel kinderen voor
hun leven ongelukkig werden,
hebben hem na&r het schijnt
niets geleerd.
Ze zijn wel hardleersch, de verheer-
lijkers van het vaccinatie-dogma!
Heeft li ai eens een COSTUUWI
bij ons gekocht?
Zoo niet, doet het dit seizoen en
U zult tevreden wezen.
Aanbevelend,
KLOKSTRAAT - GOES.
Een katastrofe op de beurs te Weenen.
De firmant Robert Wortmann van de
bank Nagel en Wortmann, vice-president
van de Weensche Beurs, pleegde gisteren
ten gevolge van ongelukkige speculaties
zelfmoord.
De bladen vernemen, dat Wortmann
ten gevolge van ongelukkige speculaties
in aandeelen van Friedr. Krupp A.G.
Berndorf's de deposito van zijn cliënten
aantastte en effecten verduisterd zou heb
ben tot een bedrag van c.a. 7 millioen
schelling. De Vereeniging van Oostenrijk-
sche Banken en Bankiers kwam laat in
den nacht bijeen om maatregelen te be
ramen om de Beurs van Weenen tegen
de gevolgen van deze katastrofale ineen
storting te beschermen. De zitting wordt
vandaag voortgezet. De zelfmoord van
Wortmann baarde groot opzien in ge
heel Oostenrijk.
Ernstig iramongeluk In Frankrijk.
Een serie wagens van de tramlijn van
het Noorden en Lotharingen, raakte los
van een trim en kwam in botsing met
een tram, die uit Hayange kwam, tus-
schen Terville en Daspich bij een spoor
wegovergang. Er zijn 12 dooden en 34
gewonden.
Een nota der Nederlandsche regeering
aan den Volkenbond.
In een mededeeling aan het secreta
riaat generaal van den Volkenbond wijst
de Nederlandsche régeering er op, dat
Nederland en Spanje tot nu toe de eenige
landen zijn, die gevolg hebben gegeven
aan de motie, aangenomen door de ver
gadering van den volkenbond, op 22 Sep
tember 1925, waarin den regeeringen aan
bevolen wordt, om statistische opgaven
omtrent den handel in wapenen, munitie
en oorlogsmateriaal te publiceeren.
De Nederlandsche regeering geeft ken
nis, dat zij deze publicatie zal staken,
indien haar voorbeeld niet door andere
landen gevolgd wordt.
Aardverschuiving en noodweer in Noor
wegen.
Wolff seint uit Oslo:
Woensdag heeft op 26 mijlen afstand
van Bergen een groote aardverschuiving
plaats gehad, waardoor de spoorwegver
binding OsloBergen verbroken is.
In den loop van den nacht en gisteren
is de toestand verergerd. Er heeft een
reeks verdere aardverschuivingen plaats
gehad, die vele bruggen der spoorlijn
deels vernielden, deels beschadigden. Op
het hoofdplateau vielen groote sneeuw
massa's. De spoorwegverbinding met Ber
gen is verbroken.
De directeur der staatsspoorwegen ver
klaarde, dat men te doen heeft met de
ernstigste catastrofe waardoor de Ber-
gen-spoorlijn tot nu toe geteisterd is.
Het noodweer beperkte zich niet tot
het gebied van Bergen; ook het zuidelijke
deel van Noorwegen werd door een zwar
ren storm geteisterd.-
In de gemeente Balestrand werden door
een groote aardverschuiving drie woon
huizen en een reeks kleinere gebouwen
vernield. De eigenaar van een huis, zijn
vrouw en drie kinderen kwamen waar
schijnlijk om.
Van de kust zijn berichten ingekomen
over verschillende scheepsongevallen.
Drankzucht in Turkije.
Met den val van de oude religieus-
politieke staatkundige eenheid viel in Tur
kije, naast zooveel meer, ook het politie-
verbod van het drinken. Het gevolg: Men
maakt er op de grofste wijze misbruik
van den aloohol. Het verbod van den
Koran maakt op de moderne jonge Tur
ken niet den minsten indruk. Bovendien
heeft de Turksche brandewijn het gebrek
dat hij, zeer straf is en iemand direct
bedwelmt.
Drankzucht, vechtpartijen, en het aan
tal zedenmisdrijven zijn daardoor bij de
Muzelmannen zeer toegenomen.
Ter bestrijding van deze mistoestanden
heeft zich nu een anti-alooholische Mo-
hammedaansche liga gevormd, de „Groe
ne halve maan". Het motief van deze
stichting is geenszins, zooals, men wel
licht zou vermoeden, godsdienstig maar
zuiver humaan, n.l. de waardigheid van
den mensch beschermen. Elenmaal in het
jaar zal da liga feestvieren n.l. op den
„groenen dag", alcoholvrij' natuurlijk. Uit
stapjes in veld en bosch, voordraf ten,
feestmaaltijden, enz. zullen bewijzen dat
de reine, gezonde vreugde niet in den
aloohol gelegen is.
DE UITVAART VAN PROF. H. A. LORENTZ. Een overzichtsfoto van den begrafenisstoet. Links: Prol. M. Einstein uit
Berlijn, die bij de teraardebestelling aanwezig was.
Binnen land.
Begrafenis Prul. Lorentz.
Het vaccinatie-wetje in de Eerste Ka
mer aangenomen.
„De Zeemeeuw" vergaan.
Juweelendiefstal in Den Haag.
Een S-D-A.P.'er in den Raad van Be
stuur der P.ZE.M. opgenomen.
Overeenkomst tusschen de ziekenhuizen
te Goes geteekend.
Buitenland,
Noodweer en aardverschuivingen in
Noorwegen.
Catastrophe op de beurs te Weenen.
De actie der Duitschë hoeren.
Oud gebruik behouden;.
Te Lier, de stad van Felix Timmer
mans en Isidoor Opsomer, bestaat nog
steeds het eeuwenoude gebruik dat een
torenwachter, bij nacht, om het uur, op
een trompet blaast en aldus de te bed
liggende bevolking kond doet hoe laat
het is. Om bezuinigingsredenen was on
langs door den raad besloten den toren
wachter, die stilaan op leeftijd' komt en
binnenkort het baantje vaarwel zegt, niet
meer te vervangen.
Van vele zijden werd echter tegen deze
afschaffing geprotesteerd met het gevolg
dat het stadsbestuur thans op zijn besluit
is teruggekomen en de functie van toren
wachter behouden blijft.
De Dulfeche boeren In verrei
Op verschillende bijeenkomsten, die
door duizenden boeren uit de districten
van Opper- en Neder-Sileziê waren be
zocht, werd een motie aangenomen, die
o.a. eischt:
Volledige kwijtschelding van het terug
betalen der credieten voor de watersnood-
schade, bijzondere steunmaatregelen voor
de pachters, het ter beschikking stellen
van voldoende middelen voor het aan
brengen van verbeteringen, sluiting van
de grenzen voor den invoer van varkens
en aardappelen uit Polen en een nieuwe
regeling van de verzekering tegen de
werkloosheid.
Aan do regeering wordt verzocht om
vóór den 20en Februari op deze eischen
te antwoorden.
Op een bijeenkomst, die later op het
marktplein werd gehouden, nam de voor
naamste spreker den aanwezigen de
plechtige gelofte af om zich achter de mo
tie te scharen en om als laatste redmid
del een opmarsch van de boeren naar
Berlijn ernstig onder het oog te zien.
Russische bestell ingen In Oostenrijk.
Te Weenen hebben Russische afgezan
ten vertoefd om na te gaan of het mo
gelijk zou zijn Russische orders bij de.
Oostenrijksche industrie te plaatsen. Zij
hebben opdrachten tot een bedrag van on
geveer 6 miljoen dollar voor locomotie
ven, auto's, transformatoren, fabrieksin-
stallaties enz. in het vooruitzicht gesteld,
mits de hinderpalen van de financieele
garantie overwonnen kunnen worden.
Korte berichten.
Binnenkort zullen bij de Zwitser^che
spoorwegen gezinsplaatskaarteu worden
ingevoerd, waarbij 50 pet. reductie wordt
gegeven van de derde persoon Of. Kindo
ren beneden de 12 jaar in gezelschap
van ouderen zullen nog slechts een vierde
van den prijs behoeven te betalen.
Het teiöioonverkeer tusschen
DuitscÜland en Amerika zal vandaag wor
den geopend. In Duitschland kan van
Berlijn, Hamburg en Frankfort uit met alle
plaatsen in Amerika en op Cuba. worden
gesproken.