No. 104
Dinsdag 31 Jannari 1928
42a Jaargang
Vezetzalf
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
ontsmet sr.
Binnenland.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraa! 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersfO.OO
Pr Ij s der AdvertentlBn:
1—4 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
v D* harde werkelijkheid.
Met instemming hebben wij onlangs
melding gemaakt van de critiek door den
heer A. ïïymans in „Stemmen des Tijds"
geoefend op de wijze waarop de moeder-
schapszorg, met pame van de ongehuwde
vrouw in het ontwerp-Ziektewet wordt go-
regeld.
De voorgestelde maatregel, zoo weid be
toogd, beschermt niet de jonge vrouw,
maar ze bedreigt haar, terwijl bovendien
het gevolg moot zijn dat de heiligheid van
het huwelijk en het Christelijk karakter
van hot gezinsleven worden aangetast.
Deze zaak hooft echter ook een anderen
kant en het is goed ook daaraan aandacht
te schenken.
Mr, Kropman, R.-K. raadslid te Am
sterdam b.v,, deelt de van verschillende
kanten aangevoerde bezwaren niet en ver
dedigt don voorgcstelden maatregel o.m.
op de volgende gronden:
„Hot. gaat o.l, niet aan, zoo maar to be
weren, dat do staat, dit voorschrijvende,
het huwelijk, of, wil men, de christelijke
grondslagen van hot huwelijk, zou aantas
ten, Deze conclusie gaat véél te ver. In tal
van bepalingen der wetgeving is wel dege
lijk rekening gehouden met het huwelijk
en de gevolgen daarvan I Eerder zou men
kunnen zeggen, dat onze wetgeving de po
sitie der ongehuwde moeder juist ver
waarloost! Uit do conventie van Washing
ton kan men hoogstens concludeeren: voor
zoover het gaat om de ongehuwde arbeid
ster, die moeder wordt, stelt deze conven
tie de gehuwde moeder gelijk met de on
gehuwde en dan alleen maar wat betreft
enkele op geld waardeerbare pretenties
(uitkeeringen en noodzakelijke hygiëni
sche maatregelen).
Wij vinden de regeling niet onjuist. Het
gaat hier over arbeidsters, die onder de
Ziektewet zullen vallon dus in hoofd
zaak over fabrieksarbeidsters. En nu kan
men over ongehuwde fabrieksarbeidsters,
die moeder worden, harde en tegelijker
tijd ook zéér ware dingen zeggen, mits
men maar niet vergeet er op te wijzen, dat
in de inrichting der fabrieken, het vervoe
ren van arbeiders en arbeidsters, het.
loon der ongehuwde arbeidsters, de om
standigheden, waaronder ze werken,
waaronder ze naar de fabriek komen en
waaronder ze de fabriek uitgaan, de ver-
waarlcozing van de zorg voor het moreel
der vrouwelijke arbeiders etc., etc. dat
dit alles ten slotte do voorbereiding is tot
het kritieke moment.
Wie groote fabrieken, ateliers etc. kent,
waar een gemengde arbeidersbevolking
werkt, wèèt, waar de ongehuwde moeders
vandaan komen, waar zo als hot waro ge
kweekt, worden. Pator Hontzen O.F.M. mo
ge beweren, dat het bedrijf niet belast mag
worden met deze risiko's, de vraag mag
gesteld wordon, wie voor deze risico's me
de-verantwoordelijk is. En dat is naar on
ze meening: 't b e d r ij f. Ongetwijfeld:
niet in alle gevallen. Bovendien bedenke
men, uit welke kringen bet bedrijf zijn
vrouwelijke werkkrachten betrekt en hoe
het fabrieksleven belemmert en bijna on
mogelijk maakt iedere poging om deze be
volking tot een hooger niveau te brengen,
integendeel het niveau doet dalen. Wie dit
alles doordenkt, wie zich op de hoogte
stelt niet alleen van de beginselen, maar
ook van de harde werkelijkheid, vindt al
dit rumoer weinig stichtend en de bepa
ling van Washington niet zoo'n kalaxni-
teit (noodlottigheid) als men het voorstelt.
Wij voor ons vinden ze juist".
De conclusie waartoe Mr Kropman
komt deelen wij niet.
Dé aangevoerde argumenten kunnen
geen reden zijn om de propaganda die er
op gericht is de heiligheid van het 'huwe
lijk te ondermijnen, te bevorderen en fei
telijk, al is dat natuurlijk niet de bedoeling
van het ontwerp, de gevaren voor de jonge
meisjes te vergrooten.
De voorgestelde bepaling schijnt ons
van Christelijk .standpunt onaan
vaardbaar.
Maar tegelijkertijd mogen wij toch ook
de harde werkelijkheid waarvan
Mr Kropman spreekt, niet uit het oog ver
liezen.
De harde werkelijkheid is, het wordt
ook door anderen die tot oordeelen be-
voegd zijn bevestigd, dat in tal van fabrie
ken de ongehuwde moeders als het ware
gekweekt worden.
Een enquête in de omgeving van Brus
sel ingesteld heeft toestanden aan het
licht gebracht, die eenvoudig niet te be
schrijven zijn. En soortgelijke dingen zul
len ook in ons land wel voorkomen.
Daarom zijn we er niet mee klaar, wan-
neor bepalingen als in het ontwerp-Ziekte
wet voorgesteld worden afgekeurd, maar
dient tevens gevraagd of het niet mogelijk
is aan zulke schrikkelijke toestanden een
einde te maken en dergelijke kweekplaat
sen van ongerechtigheid te zuiveren.
Kan hier door de OveTheid niet worden
ingegrepen?
Laat dan sommige artikelen duur wor-
deh; laat dan hier en daar een bedrijf te
gronde gaan, wat 'beteekent dat in verhou
ding tot de zedelijke en geestelijke schade
die hier wordt aangericht.
op groote schaal
Berlijn
Siberische koude.
In Nowo-Nikolajefsk do hoofdstad van
Siberië, vroor het op 25 Januari 52 gra
den Celsius. De scholen zijn gesloten we
gens de vorst, de treinen hebben groote
vertraging.
Maarschalk Douglas Halg. f
De Engolsche Maarschalk Douglas Haig
is ovorledon. Hij werd den 9den Juni 1801
geboren.
Als adjudant van den cavalerie-com-
mandant onder Kitchener nam hij in 1894
deel aan den veldtocht in den Soedan.
In den boerenoorlog maakte hij o.a.
deel uit van den staf van generaal French,
Bij bot uitbreken van den oorlog werd
Haig, onder maarschalk French, met de
leiding van het eerste Britsche leger
corps belast.
Het Britsche leger, dat in Mei 1915 Ban
dien slag van Neuve ChapeUe deelnam,
stond onder zijn leiding.
Eindelijk na het aftreden van French,
in December 1915, werd Haig opperbevel
hebber van het nog steeds aangroeiende
Engelsche leger, dat langzamerhand, o.a.
onder Haig's bevel en kundige leiding
in den Sommeslag (1916), bewees, een
buitengewone gevechtswaarde te bezitten.
Bij den bardnekkigen slag in Vlaande
ren (1917) stonden Haig reeds 56 divi
sies en meer dan 5000 kanonnen ter
beschikking.
Toen den 21sten Maart 1918 het Brit
sche leger, door de tallooze aanvallen
van den vijand gedecimeerd, een catastro
fe nabij scheen, opperde Haig, ofschoon
hij inmiddels (1917) tot veldmaarschalk
was benoemd, zelf het bekende plan in
zake eenheid van opperbevel bij de ge
allieerden, en verklaarde hij1 zich bereid
zich onder het bevel van generaal Foch
te stellen.
De gevolgen van dezen maatregel wa
ren dra merkbaar en leidden ten slotte
tot de overwinning der geallieerden.
Knoeierijen oi
fel Berlijn.
De Berlyïiache politie heeft groote
knoeierijen ontdekt, waaraan een zekere
Paul Bergmann, eigenaar van Mfet Allge-
meino Lombard Lagerhaus in de groote
Passage Unter den Linden zich heeft
schuldig gemaakt. Bergmann, die uit het
Oosten van Duitschland afkomstig is, had
enkele jaren geleden te Berlijn een bank
huis geopend, maar weldra echter zjjn
onderneming moeten staken. Hg werd
toen reeds wegens het plegen van be
drog tot gevangenisstraf van 6 maanden
veroordeeld. Korten tijd nadien opende
hg een particuliere bank van leening
in de Passage. Gebleken is nu, dat hij goe
deren, die bijl hem „waren verpand, nipt
minder dan 17 maal heeft beleend. De
goederen die men in zijn magazijn vond,
vertegenwoordigden een waarde van on
geveer 1 millioen, terwijl het bedrag aan
vschulden belangrijk meer dan 6 millioen
mark zou zijn.
In het schandaal zijn verschillende per
sonen betrokken.
In zijn bureau waren niet minder dan
6 h 7 bedienden, die uitsluitend tot taak
hadden handteekeningen voor valsche
wissels en pandbrieven te bezorgen. Een
officier van justitie, die eveneens een
goede bekende van Bergmann zou zyn
is reeds in zijn functie geschorst.
Van een enkelen adellijken heer had
Bergmann, die steeds beloofde tot 48
pCt. van de hem geleende bedragen per
jaar te betalen, 450.000 maxk losgemaakt.
Beweerd wordt, dat majoor von Hinden
burg, zoon van den rijkspresident, aan
zienlijke bedragen aan Bergmann had toe
vertrouwd.
Weer leem onderzeeër vermist.
De Amerikaansche onderzeeër „S 3",
een zusterschip van de onlangs gezonken
„S 4", is Zaterdag tijdens een storm
van het eskader, dat van Haimpton Eoads
naar de manoeuvres bijl Guantamame on
derweg was, afgedwaald. Onderzeeërs en
andere schepen zoeken de omgeving Of.
Sedert Zaterdagavond is niets meer
van de „S 3" vernomen.
Do flottielje was op weg nnar de Cu-
baanscho wateren voor de winterma1-
noeuvres. Men vreest, dat de „S 3" by
den storm, die Zaterdagavond kwam op
Zondagmiddag heeft in de
Hollamdia-fabrieikeB over tIJ
to Amsterdam een ernstig on
geluk plaats gehad. Een zuur-
sitoffliesch sprong bij auto-
geen-laschwierk uit elkaar,
waardoor de 27-jarige arbei
der Sootjes ernstig werd ge
wond. De deur, waardoor die
arbeider Igj de explosie naar
buiten werd geslingerd; op
den vpcrgrond eten «tuk van
die zuurstof-cylinder.
zetten, gezonken is. Nasporingen, waar
aan ook een vliegtuig deelnam, hebben
geen succes opgeleverd.
De „S 3" is het laatst ongeveer 100
mijl ten Zuiden van Kaap Hatteras ge
zien. De zee moet daar ter plaatse ruim
3000 meter diep zijn. Aan boord van de
„S 3" bevonden zich behalve de comman
dant, 3 officieren en 37 manschappen.
Zigeuners lm België.
Het Noorden van de provincie Oost-
Vlaanderen wordt door een aanzienlijke
groep Zigeuners, sedert geruimen tijd on
veilig gemaakt. Deze ongewenschte gas
ten, welke door de Nederlandsche grens
politie in Noord-Brabant, over de Bel
gische grens blijken te zijn gejaagd, maak
ten zich reeds schuldig aan een zeer
groot aantal diefstallen. In een hunner
woonwagens vond de politie niet min
der dan 200 gestolen koffiemolens en al
lerlei ander ontvreemd goed. De bende
zwerft van het eene dorp naar het an
dere of vlucht, by achtervolging door
de politie, in de bosschen. Thans be
vindt zjj zich in de omgeving van Eecloo.
Sneeuwstorm in Amerika.
Ta New York eiu in andere plaatsen in
Amerika heeft het zwaar gesneeuwd.
Vooral te Washington lag de sneeuw
zeer hoog. Er hadden verscheidene on
gevallen plaatB Bis gevolg van den
sneeuwstorm.
Te Waterford, in het Noorden van don
staat New York, zyn twieo kleine kinde
ren tijdens een nacMelijkan sneeuwstorm
in ,1de armen yan hun moeder doodge
vroren. Do móéder was de kinderen, die
toet nog twee harer telgen op school
waren, in ©en ^rresloo gaan halen. Op
den terugweg raakten de paarden_de route
kwijt en de slede zat spoedig in de
sneeuw vast.
Dien geheelen nacht zaten moeder ga
kinderen onbeschermd in den sneeuw
storm. Men vond hen den volgenden mor
gen onder de sneeuw bedolven. Twee
der kinderen waren dood, terwijl de moe
der en de twee andere kinderen gedeelte
lik bevroren waren.
Korte berichten.
Volgens ©en bericht uit New York
is de universiteit van Villanova in den
staat Pennsylvania door een brand geheel
verwoest. Ook een kapel, die in de buurt
der universiteitsgebouwen gelegen was,
werd door het vuur verwoest. De schade
wordt op vijf millioen gulden geraamd.
Uit Stamboel wordt gemeld, dat 3e
Turkscbe politie te Angora ruim 100
Hongaaxsche arbeiders heeft gearresteerd,
lelie propaganda voor bet communisme
maakten. De helft van de gearresteerden
zijn reeds over de Bulgaarsche grens ge
zet; met de overigen zal dit 'later ge
schieden.
Het heeft thans allen schijn, dat de
strijd om den pnesictentszetel in Amerika
(alleen tusschen den republikeinschen can-
didaat Hoover, en den democratischen
gouverneur van dein staat New York, Al
fred E. Smith, zal worden uitgevochten.
Tengevolge van de hevige regens
der laatste 36 uur is de Theems weer
gestegen, zoodat op verschillende plaat
sen in het Theemsdal weer pverstroo-
mingen voorgekomen zyn. Op sommige
punten is de waterstand 2 meter hoyen
normaal.
Volgens een bericht uit Moskou
ijn by een storm in de zee van Azoff
sleden met menschicn en .paarden op
ijsschotsen naar zee gedreven.
DE TELEFONISCHE VERBINDING
MET AMERIKA.
Zooals wij reeds meldden is gisteren
het telefoonverkeer tusschen Nederland
en Amerika geopend.
Ook hierijit blijkt weer, dat ons land
niet tot de achterlijke landen gerekend
kan worden, Nederland is het derde Euto-
peesche land dat een telefonische verbin
ding met Amerika tot stand bracht. En
geland ging voor, daarna volgde België
en onmiddellijk daarop Nederland.
Na afloop van de officieele opening
van den dienst deelde de heer Damme,
de directeur-generaal der P.T.T., mede,
dat de gesprekken zeer duidelijk waren,
en dat de gesproken woorden zeer goed
overkwamen, hetgeen ook bleek uit de
antwoorden, welke op verschillende vra
gen werden ontvangen. Er hoefde zelfs
geen woord herhaald te worden, terwijl
de stem van den heer Tobin, de eenige
der sprekers aan de overzijde van den
Oceaan, wiens stem bij de hier aanwezi
gen bekend was, zeer duidelijk was te
herkennen.
Het bureau van de Ned. Amerikaansche
Kamer yan Koophandel te Amsterdam
bad gistermiddag een gesprek met de
Nederl. Kamer van Koophandel te New-
York.
„Hallo, Londen?" vroeg de ingenieur
van de Engelsche post-administratie door
het telefoontoestel aan do Keizersgracht,
onder hoorbare stilte van de daar aan
wezigen. Daarna: „Who are vou? Mr
Booth? Amsterdam calling; mr Wester-
man wishes to speak to You!"
En dan nam de heer Westerman de
telefoon over om zijn collega, den voor
zitter der Nederlandsche Kamer van
Koophandel te New-York, op diens bu
reau te begroeten.
Er waren by de gevoerde gesprekken
die zeer goed slaagden, twee bijzondei
aardige momenten. Het eerste was, toen
mr Westerman aan het toestel terugge
roepen werd, en met een lach van blijde
verrassing riep: Willy, kerel, hoe gaat
het? Het was zyn zoon, met wien hy
sprak, dia zich te New-York op het bu
reau der Nederlandsche Kamer van Koop
handel bevond. En daarna werd! aan de
Keizersgracht mevrouw Ravelli aan het
toestel geroepen, om haar echtgenoot aan
de overzijde van den Atlantisohen Oceaan
te vertellen, dat de kinderen het puik
maakten en dat ze hem zoo goed ver
stond als thuis!
De proef-aansluiting heeft bijna drie
kwartier geduurd en is slechts eenmaal
door een korte storing onderbroken ge
weest.
Gistermiddag kwart over 7 heeft het
Algemeen Handelsblad te Amsterdam een
radio-telefonisch gesprek gevoerd met de
Journal of Commerce te New-York. De
gesprekken waien over en weer zeer
goed hoorbaar.
Naar aanleiding van een en ander
merkt de „N. R. Crt." op:
Wie het vijfentwintig jaar geleden voor
speld zou hebben zou vermoedelijk voor
krankzinnig versleten zyn en toch- is het
van beden af een feit: Zoo het u behaagt
kunt gijl de telefoon van den haak ne
men en aan de juffrouw aan de inter
communale telefoon opgeven, dat gij
wenscht te spreken met nummer zoo
veel in welke plaats ook van de Vereenig-
de Staten, op dezelfde manier als gy" een
intercommunaal gesprek in Nederland
aanyraagt. En het zal niet eens veel
verschil maken in den tyd, die verstrijkt
eer gij, d© aansluiting hebt, noch in de
verstaanbaarheid van het gesprek. En dan
zegt men nog, dat er niets nieuws onder
de zon is!
Aan het bureau, uw huiskamertafel ge-
Binnenland.
De toestand in het Zeeuwsche mossel-
bedryf.
De schoolstrijd in JN. en St. Joosland.
Minister Waszink hersteld'.
Telefoonverbinding Nederland-Amerika.
Vreeselyke mynbrand in Indië.
Buitenland.
Maarschalk Douglas Haiig overleden.
Knoeieryen te Berlyn.
zeten kunt gy op het oogenblik een
praatje houden met een zakenrelatie een
familielid op zooveel duizend mylen af-
stands aan gene zyde van den Atlanti
sohen Oceaan, Het is geen sprookje meer,
als gy op een goeden dag op uw kantoor
gewaarschuwd wordt, dat New-York, San
Francisco of welke plaats ook voor u
aan de telefoon is. Wy zyn de laatste
jaren ook op dit gebied aan veel gewend
geraakt, zoodat we hot alhaast niets bi-
zonders meer vinden, maar zooiets
neen daar wordt men dan toch nog wel
weer eens even stil bij, omdat bet een
wonder lijkt.
c.
doos
Minister Waszink weer herstetdl
Naar gemeld wordt, zal minister Was
zink, wiens ziekteverlof 10 Februari a.s.
eindigt, vermoedelijk in den loop van
deze week zyn werkzaamheden o-p het
Departement van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen hervatten.
De Provinciale opcenten.
In een rondschrijven aan de Gedepu
teerde Staten van de verschillende ïho-
•vincies, zeigt de minister van Binnenland-
sche Zaken en Landbouw, dat, blijkens
bean door den minister van Financiën
gedane mededeeling de mógelijkheid be
staat, dat, indien bet ontwerp tot verla
ging van het tarief der inkomstenbelas
ting met 20 pCt. tot wet wórdt verheven,
verschillende Provinciën het door hen
reeds vastgestelde aantal der
do inkomstenbelasting en in ve
hiermedexook het reeds vastgestelde aan
tal opcenten op de hoofdsom der vermo
gensbelasting— nog zullen willen ver-
hoogten.
Aangezien de aansJagregieüng zeer spoe
dig na 1 Mei een aanvang zal nemen,
en by het opmaken der kohieren uitslui
tend rekening zal kunnen worden gehou
den met de alsdan van kracht zijnde
verordeningen wordt medewerking inge
roepen, tot bet bevorderen zoo npodig
van een spoedige wijziging van de
desbetreffende provinciale verordeningen,
zoodat eventueel© wyzigingsbesluiten vóóï
1 Mei a.s. yan de Kroon ter goedkeuring
kunnen zyn voorgedragen.
Leerplicht- en Arbeidswet.
De Onderwys-centiale (federatie van
het Nederlandsche Onderwijzers-Genoot
schap, de Unie van Christelijke Onderwij
zers en Onderwijzeressen, de Vereeniging
van Hoofden van*Scholen in Nederland,
de Vereeniging voor M. U. L- O., den Ne-
cterlandschen Bond yan Leeraren en Lee-
raressen bij het Nijverheids-onderwijs eö
den Bond van Onderwijzeressen bij het
Voorbereidend Onderwijs) heeft aan de
Tweede Kamer een adres gezonden, waar
in zij meedeelt,
dat de Centrale met belang,stelling heeft
kennis genomen van het ontwerp van wet
tot wijziging van artikel 88 der Arbeids
wet 1919, benevens van de daarbij be-
hoonemde Memorie van Toelichting;
dat zy het tewerk stellen van jongens
beneden den veertienjarig,en leeftijd in fa
brieken .werkplaatsen of ateliers ooge-
wenscht acht, niet alleen uit overwegin
gen van moreelea aard, doch ook om
dat het overgroote deel van daz© jongens
voor dien arbeid nog miet lichamelijk ge
schikt is, waarbij dan mog komt, dat de
berctepskéuze vóór den 14:jarig©n leeftijd,
dus te vroeg, moet geschieden, en
als haar meening uitspreekt, mede op
grond van de overwegingen in een bij
gaand© memorie van toelichting aange
geven, dat de voorgestelde wijziging van
artikel 88 der Arbeidswet 1919 mitsdien,
geen aanbeveling verdient.
Daarom verzoekt zy genoemd college,
dringend mat de voorgesteld© wijziging
niet acooord te gaan.
