DE ZEEDW
tweede blad.
KRONKELENDE PADEN,
Provinciale Staten van Zeeland.
FEUILLETON.
1
VAN
DONDERDAG 19 JAN. 1928. No. 94.
Electrificatie Middengroep.
Dhr van IHoff (A.-R.) vestigt er
de aandacht op, dat de Stitan indertijd
hebben besloten, dat de meesit economi
sche wijze van electrificatie van Walche
ren .is: den strpom te betrekken van
de yiissingsche Centrale en van de Beve
landen: dien te betrekken van de P. N.
E. M. Aangedrongen werd in 1925 op
s p o e d i g e voorstellen.
.-Maar spr. kan nu een igevoel van te
leurstelling niet onderdrukken. De laat
ste onaangename verrassing is nu weer
bet plan voor een eigen centrale. Dus
de andere, weloverwogen voorstellen zijn
nu van de baan.
Wordt het niet ai te erg? Een ge-
geven ..opdracht en een genomen besluit
worden niet uitgevoerd. Wel mogen de
Staten telkens bedragen fourneeren.
Was bet plan voor een eigen centrale
in de afdeetinigen meegedeeld, dan had
den de Statenleden kunnen wijzen op de
groote bezwaren, daaraan verbonden.
Eerst bij een aïniame van 1 miljoen
K.W.U. biedt een eigen centrale voor
deden boven stroominkoop van derden.
Vele jaren lang zal men met verliezen
werken. Volgens een voorzichtige raming
pal men na 10 jaar nog slechts zoo
ver komen, als men nu direct kan zijn
bij stroominkoop van derden. De Sociëtè
Anonyme te Vlissingen en de gemeente
Middelburg hebben toch ook belang bij
de electrificatie van Walcheren. Die scha
kelt men uit, als men het vroegere ba-
sluit herroept.
Spr. is allerminst .over den gang van
zaken tevreden en stelt de volgende vra
gen.
1. Welke aanleiding bestaat er om het
in 1925 genomen besluit der Staten niet
uit te voeren, n.l. de electrificatie van
Walcheren te doen geschieden door tus-
schenkomst van de gemeente Middelburg
en die van de Bevelanden door middel
van stroominkoop van de P.N.E.M.? Zijn
er moeilijkheden gerezen om in strijd
met het besluit der Staten thans te over
wegen het stichten van een eigen centrale
ter voorziening van de Bevelanden en het
platteland van Walcheren; zoo ja, kunnen
deze aan de Staten worden medegedeeld?
2. Is de P.N.E.M. niet genegen een
stroomleveringscontract voor de Beve
landen ai te sluiten, zoo neen,
3. Is de Soeiété Ancxnyme dan niet
genegen stroom te leveren aan da Bever
landen?
4. Indien geen bezwaren tegen stroom-
Ievering van de zijde van een dier cen
trales bestaan, waarom wordt dan thatos
overwogen een eigen centrale te bouwen,
aangezien de financieele resultaten daar
van ,wat de te eerwachten stroom prijzen
betreft, reeds moeten zijn becijferd ge
weest, alvorens aan de Staten destijds
voorgesteld werd te besluiten da noodige
stroom van de P.N.H.M. of van de cen
trale te Vlissingen te betrekken. .Moet
hieruit worden geconcludeerd1, dat geen
financieele voordeelen zijn te verwachten
en derhalve geen lagere tarieven voor de
verbruikers, maar dat het aanhangige plan
louter voortspruit uit bedrijfsoverwegin-
gen.
5. Indien er moeilijkheden zijta gerezen
met dé gemeente Middelburg, zijn deze
aan dat gemeentebestuur kenbaar ge
maakt; zoo ja, moet daaruit de gevolg
trekking worden gemaakt dat samen
werking tusschen Gedep. Staten en het
Gemeentebestuur van Middelburg on
mogelijk is gebleken;
zoo neen, moet dan worden geconclu
deerd, dat Gedeputeerde Staten, in strijd
met bet genomen besluit der Staten en in
strijd met de gedane toezegging aan die
gemeente, de distributie der buitenge
meenten niet aan Middelburg wenscben
toe te vertrouwen, aangezien anders niet
zou kunnen worden overgegaan tot den
bouw van een eigen centrale.
6. Welke zijn dan de bedrijfsoverwe-
73.)
Vrij naar het Engelsch.
iO—
Het was dien (namiddag vochtig eoi kil
mievxouw Nugent voelde zich zoo omwiel,
dat bet haar inspanning .kostte, om op
de been te blijven. Ih sombere stem
ming gebruikte zie het (eenzame maal.
Roch ze wilde niet toegeven aan de ziek
te, die haar dreigde te overmeesteren',
ze moest en zon den volgenden dag ver
trekken; bet laatste bevel, dat ze diiein
ayomd gaf voor ze zich ter ruste begaf
W|as, dat bet rijtuig om tien. uur voor
moest zijn.
Doch den. volgenden morgen lag zo
m z.w,aiie ijlkoortsen. In al baar lede
maten voelde ze hevige pijnen; de twiee
doctoren, die men in plferijl had laten
oepen,. verklaarden, dat ze haar outge-
steMherd ernstig inzagen.
Dagen en nachten verstreken, doch er
kwam m den toestand van de patiënte
geen verandering. Wel was baar hoofd
beider geworden, docb dit was een nog
,|we1^ v°or haar. Rusteloos
1 aide ze zich op baar legerstede om
gingen en de Voordeelen van biet bouwen
van een eigen centrale om een zoo ingrij
pende wijziging in het besluit dor Staten
te wettigen, te meer aangezien centrale
electrificatie beoogt kapitaalsuitgave van
kleinere centrales te voorkomen en de te
bouwen eigen centrale zeker kleiner zal
moeten zijn dan die van de P.N.E.M. of
van de Soeiété Anonyme te Vlissingen
met alle nadeelen daaraan verbonden?
7. Is het mogelijk, alvorens tot het
stichten van een eigen centrale over te
gaan, een stroomleveringscontract met de
Soeiété Anonyme te Vlissingen op korten
termijn te sluiten, gezien de aanwezigheid
van twee 10.000-volt-kabels van Vlis
singen naar Middelburg, welke zijn be
rekend voor electriciteitsvoorziening van
Walcheren en de Bevelanden, gezien de
te allen tijde opzegbare concessie van de
gemeente Middelburg voor electrificatie
van de buitengemeenten >en gezien het
feit, dat in de stroomdistributie van de
middengroep niets behoeft te worden ge>-
wijzigd of de stroom wordt ingekocht, dan
wel opgewekt in eigen centrale?
Is hieraan niet de voorkeur te geven
om het meerdere risico, van de electrifi
catie van de Middengroep zoo klein mo
gelijk te houden nu tevens de oorsppn-
kelijke garantie-idee wordt losgelaten?
8. Waarom wordt bij de toelichting op
het algemeen verslag, waarbij de gewij
zigde gang van zaken wordt gememo.-
reerd, geen schrijven van het Gemeente-
bestuur van Middelburg overgelegd in
plaats van of ter aanvulling van de korte
en vage mededeeling, omtrent de plannen
van Middelburg en zijn Gedep. Staten als
nog bereid zoo spoedig mogelijk een der
gelijk verslag van bovengenoemde ge
meente aan de Staten over te leggen? In
dien toch dit Gemeentebestuur gereed of
nagenoeg gereed zou zijn met zijn plan
nen, zouden de belangen van Walcheren
ernstig worden benadeeld door de nood
zakelijke vertraging, welke het tot stand
komen van de electrificatie thans weder
om zou ondergaan door de nadere' uit
werking van het nieuwe plan, waardoor
een oplossing als in vraag 7 gesteld, mee:.'
urgent zou worden.
9. Zijn Gedep-. Staten alsnog bereid
het oorspronkelijke besluit van de Staten
loyaal uit te voeren, ten einde te voor
komen, dat de electrificatie van de Beve
landen en het platteland van Walcheren
nog meer, dan thans reeds het jgeval is,
vertraging zal ondervinden en derhalve
vele belangen worden geschaad, waarbij'
naar verluidt voor wat betreft Wal
cheren ook andere algemeene belan
gen, t.w. de centrale drinkwatervoorzie
ning, ten nauwste zijn betrokken?
De voorzitter zegt, dat slechts aan
de orde zijn de mededeeling en van Ged.
Staten. Daarom zijn de vragen en opmer
kingen van den heer v. 'tHoff praema-
tuur .Spr .stelt voor de vragen te stellen
in handen van Ged. Staten, teneinde daar
op- in de volgende vergadering zooveel
mogelijk van antwoord te dienen.
Dit wordt aangenomen.
Dhr Overhoff (s.d.) wil iets korter
zijn dan de vorige spreker, maar consta
teert, dat de P.Z.B-M. ten aanzien van de
middengroep nog steeds of al weer in blijh
de verwachting verkeert. De electrificatie
van een gemeente als Goes mag niet
langer opgehouden worden dioor allerlei
gedelibereer.
Spr. geeft toe, dat critiek gemakkelijk
is, al zal die niet kunnen uitblijven.
Toch ligt voor Spr. een groot bezwaar
in het nieuwe plan, dat nu weer in stu
die is. Er is geen lijn bij de ÖP.Z-E.M.
Eerst was in bespreking de overname
van de Centrale te Vlissingen. Dit werd
verworpen. Toen' kwam; stroominkoop
bij de Soeiété Anonyme te Vlissingen.
Ook dit werd verworpen. Daarna volgde
stroominkoop bij de P.N.E.M. De Staten-
loden wisten tot voor kort niet beter,
of er zouden spoedig voorstellen volgen.
Maar neen, toen begon men weer aan
't onderhandelen over overname van de
Vlissingsche Centrale. Diit mislukte. Toen
wilde men weer stroom betrekken bij de
Soeiété Anonyme te Vlissingen. Dit blijkt
ook weer niet te gaan, want nu na een
maand slechts, komt het plan voor een
eigen centrale.
Et' is dus wel goed gezocht. Spr. hoopt,
dat men nu uit-gezocht is. Het is geen
wonder, dat vele Statenleden in de zaken
gaan dolen. Ged. Staten zijn nu weer
teruggekomen tot het allereerste plan.
en om; slapen was haar inliet mogelijk,
zelfs niet een slaap dioor koorts en uit
putting. En altijd door giingen haar ge
dachten; ze voelde -zich eenzaam en ver
laten -eenzaam in heit aangezicht van
(Ie eeuwigheid, die haar jals een donker,
voor haar onbekend spooksel, aangrijns
de. En ze wist, dat dit geen uitvloeisel
van haar ziektetoestand was. V oor h-et
eerst eigenlijk was zie waar aan zich-'
zelf, door te erkennen, dat het --leven,
dat ze geleid had, niet het minste var-
band hield met dat, wat haar na den
dood wachtte. Met haar geheele wezen
had ze zich geklemd aan al het aaidschie,
en nu ze 'binnenkort meenide voor- Gods
rechterstoel te moeten verschijhen, voel
de zij zich hulpeloos en schuldig. Tot
o-p dat oogehblik had zij- altijd gemeend,
dat zij een goed Christin was; en nu
nog tijdens haar -ziekte, terwijl haar te
midden van- vreeselijbe ziele-folbering elk
steunpunt ontviel, trachtte zij -zichzelf te
bedriegen met zich voor te houden dat zij
gedoopt wa-s, (jat ze trouw haar gebeden
had opgezegd, dagelijks in de Schrift ge
lezen -had en dat ze vriendelijk voor de ar
men was geweest en veel goeds had tot
stand gebracht. Het hielp alles niets. Ze
stond nu van aangezicht, tot aangezicht
met den zelfden God, Die Nebukadnezar
had hooren zeggen: ,.Is dit niet het groote
We beginnen nu weer van voren af aan
en komen, na allerlei omzwervingen,
weer thuis.
Spr. wil het laatste plan nu nog niet
gaan veroordeelen, vóór hij het kent. Mis
schien is er nu een oplossing mogelijk
binnen niet al te langen tijd. Alleen
vraagt Spr. of nu al de besprekingen
met Middelburg over het platteland van
Walcheren nuttelo-os zijn geworden.
Wat de kabel door de Schelde betreft,
dit werd altijd technisch onmogelijk ge
noemd, niettegenstaande de centrale te
Westdorpe toch op groo-ter gebied dan
Z.-Vlaanderen is berekend. Nu heet
die kabel door de Schelde technisch niet
onmogelijk. Er zijn slechts enkele bezwa
ren ,die men kan ondervangen door een
reserve-centraïte te Goes te vestigen. Een
kabel do-or de Schelde beteekent voor do
centrale te Westdorpe een sluitende 'ex
ploitatie. Dan zullen ook de onderhande
lingen met de Mabeg wel spoediger afloo-
pen.
Wachten tot de Mabeg-kwestie is opge
lost acht Spr. onmogelijk. Goes gaat wel
acooord met -de oplossing van die kwestie, -
maar Spr. vraagt: ook do Mabeg-gemeen-
ten?
De voorz. stelt voor ook de vraag
van den heer Overho'ff aangaande den
kabel door de Schelde en de reserve-
centrale te Goes over te brengen naar
den Raad van Bestuur der P.ZJ.E.M. Goed
gevonden.
Dhr W e 11 e m a n (v.d.) wil volledige
inlichtingen waarom van koers veranderd
is. Spr. wacht met belangstelling de voor
stellen van Ged. Staten af.
Wat betreft de Mabeg-kwestie, het pers
pectief is daarin veranderd. Spr. heeft
zich altijd achter de Mabeg gesteld, vocoral
uit moreele overwegingen. Nu is aan Spr.
gebleken, dat binnen afzienbaren tjjd de
Mabeg de verliezen op de gasfabrieken
niet langer zal kunnen dragen en dat de
Mabeg erkent, de P.Z.EM.. niet buiten
de gasgemeenten te kunnen houden. De
Mabegkwestie is dus dichter bij de oplos
sing dan ooit.
Dhr Kodde (St.k. Geref.) meent, 'dat
de Staten in 1925 wel wat vlug dachten
den juisten weg gevonden te hebben. Veel
zijn we nu sedert 1925 niet opgeschoten.
Alleen ten aanzien van de Mabeg is eenig
voordeel te boeken.
Ook Spr. heeft vele vragen te stellen
naar aanleiding van de mededeelingen
van Ged. Staten, maar wil liever wachten
tot er voorstellen zijn.
Moet er nu weer.-enkele maanden ge
wacht wo-rden? Dat is van nadeeligen
invlo-ed op de P.Z.E.M.
Dhr O n d r d ij' k (s.d.) komt op tegen
versnippering, waardoor de P.Z.E.M. al
meer wordt een inkoopvereeniging van
electriciteit. Het lange wachten he-eift voor
Goes tot gevolg gehad, dat daar tal vajn
particulieren anderen van stroom voor
zien.
En wat het platteland van Walcheren
betreft, wijst Spr. op de concrete plan
nen (on. is reeds een transformator-sta
tion gebouwd), die Middelburg dienaan
gaande hoeft. M -j-delbuxa weet natuurlijk
niet, waar het aan toe is. Maar men
moet met Middelburg eerlijk gaan spre
ken.
Men kan toch niet achter den rug
van Middelburg om plannetjes gaan ma
ken, waar het eerst een opdracht had
van Ged. Staten. Het is reeds aan 't
Dinsdagmiddag heeft te Scheveningen de huldiging plaats gehad van den dappe
ren matroos A. K. Groen van den logger Sch. 266, die in den nacht van 17 op 18
Nov. j.l. in volle zee over boord sprong om zijn kameraad te redden. De Hoofd
inspecteur van de Scheepvaart, vice-admiraal b. d. G. F. Fock spelde Groen de zil
veren medaille voor mensehlievend hulpbetoon op de borst.
Babel, dat ik gebouwd -heb tot een huis des
Koninkrijks, door de stérkte mijner macht,
en ter eere mijner heerlijkheid en Deze
toonde haar nu, dat haar leven niets an
ders was geweest dan een voortdurende
opstand tegen Zijn Gebod;en nu zij op het
punt stond, voor Hem te verschijnen, Die
haar Schepper en ook haar Rechter zijn
zou, naar welken kant zou de balans over
slaan bij de rekening en verantwoording,
die zij zou moeten afleggen? Waar bleef
de rechtschapenheid, waarop ze zoo prat
ging, hoe zou ze het bestuur over het kind,
dat haar door Hem was toevertrouwd,
moeten verantwoorden?
'Ze maakte zichzelf hittere verwijten, de
arme zieke, ze voelde zich tot wanhoop ge
bracht; en toch, het was> geen 'berouw over
begane zonden, geen nieuw-géboren liefde
voor Hem, Die voor haar gestorven was,
kwam tot haar. Zelfs nu, met den dood en
eeuwige kwelling in het vooruitzicht, kon
ze zich niet buigen voor God. Geen gebed
tot Hem rees op van haar koortsigen
mond om haar ziel te redden dat Chris
tus haar als een berouwvol zondaar mocht
aannemen.
Haar ziekte nam hand over hand toe;
deze had nu den vorm aangenomen van
rheumatische koortsen, die haar hartspie
ren dreigden te verlammen. Op haar eigen
verlangen had men dokter Murray aan
'haar sponde geroepen; en zijn ervaren
oog zag al spoedig, dat het kranke li
chaam evenzeer gekweld werd door den
geest als door de ziekte die het 'bezocht.
Hij zag dat er slechts personeel om haar
heen was om haar te verzorgen en hij be
greep, dat hier een liefderijke vrienden
hand noodig was. Het leek hem toe, dat ze
niet zou sterven, want mevrouw Nugent
had een krachtig gestel; doch hij voorzag,
dat een tijdperk van zwaar lijden voor
haar lag, en hij was er diep mee begaan,
dat ze dat zoo eenzaam zou moeten door
maken. Hij stelde haar voor, mevrouw
Grey te vragen, bij haar te komen waken,
doch de zieke weigerde pertinent.
Met de grootste toewijding volgde dokter
Murray het verloop van de ziekte, totdat
het gevaar geweken was; en toen hij daar
omtrent zekerheid had, deelde hij het haar
mede, in de hoop, dat dit tot haar herstel
zou bijdragen. En dat deed het ook; doch
o, hoe gansch anders zag het leven haar
nu aan! Nu de angst om te moeten sterven
voorbij was, haakte zij er weer naar, aan
het leven een werkzaam deel te nemen;
doch spoedig moest ze zich toegeven, dat
haar kracht voor altijd gebroken was, 4at
de minste inspanning te zwaar was voor
het gesloopte lichaam. En zonder dat,
voelde zij zich levend doodl
Weken, maanden gingen traag voorbij;
onderbandelen met plattelandsgemeenten
en heeft reeds kosten gemaakt.
De voorz. deelt mede, dat er reeds
een conferentie heeft plaats gehad tus
schen B. en W. van Middelburg en een
deputatie uit den Raad van Bestuur der
P.Z.E.M. Vrijdag zal er verder een brief
over deze zaak van God. Staten tot het
gemeentebestuur van Middelburg uitgaan.
De discussies over de Middengroepi wor
den nu gesloten.
Electrificatie Noordgroep.
Bij1 de behandeling van het voorstel
inzake electrificatie van de Noordgroep,
was men verdeeld over het al of niet ver
heugende in het,, feit, dat nu de gemeenten
geen garantie meer zullen moeten stel
len.
Aangedrongen word op cijfers voor do
electrificatie der geheele provincie. Ook
werd gevraagd of met de gemeente St.
Maartensdijk onderhandeld is over over
name van het net.
Een lid vroeg of Ged. Staten kunnen
toezeggen in Zierikzee alleen tot levering
te zullen overgaan met toestemming der
gemeente, zulks om de autonomie van
de gemeentebesturen hoog te houden, én
tevens welke waarborg kan worden gege
ven, dat er geen overbelasting zal plaats
hebbèn van de kas der Provincie, Üie aan
de grens staat van het belastinggebied.
Een lid van Ged. Staten adviseert hét
voorstel aan te nomen, ondér voorwaarde
dat de gedane vragen in de Zomerzit-
ting worden beantwoord.
De f485.000 zijn beslist rendabel. Een
ander lid van het college zegt, d'at men
geleidelijk te werk, wil gaan. De- exploi
tatie in Schouwen en Duiveland zal ze
ker medevallen.
In hun officieel antwoord op1 dit ver
slag zeggen Ged. Staten o.a., dat een
teekening van het net op de griffie ter
inzage lag, maar er is door geen der
leden naar gevraagd. Ofschoon het kapi
taal, noodig voor de geheele provincie,
afhangt van de verdere plannen, meeneo
Ged. Staten te kunnen noemen voor de
geheele noordgroep f 1.150-000; voor de
geheele middengroep f2.400.000, voor de
Zuidgroep (incl. f500.000 voor overne
ming der plaatselijke netten, w.o. Neuizen
niet begrepen) f3.200-000, of totaal
f 6.750.000. Dit is niet te bezwarend voor
de Provinciale kas, omdat er uitzicht
is dat de rente en aflossing op d'en
duur geheel door de P.Z.E.M. gedekt zal
worden. D:e rentabiliteit is moeilijk vast
te stellen.
Die rente wordt voorloopig dolor de
Provincie gedragen, voor wat betreft de
tijdelijk voorgeschoten kapitalen voor dek
king der verliezen. Het is moeilijk be
zeggen wat daarmede gemoeid zal zijn.
De onderhandelingen over het net te
St. Maartensdijk waren niet van dien
aard, dat van voortzetting op het oogen-
blik heil wordt verwacht. Voor Drei-
schor is aan een particulier vergunning
verleend aan 9 anderen stroom te leve
ren, tot de algeheele voorziening komt,
en dan zonder recht ap overname of
schadeloosstelling. Wat betreft Zierikzee,
daar verlangen velen naar electriciteit en
vertrouwen Ged. Staten in het goed in
zicht van het gemeentebestuur. De over
eenkomst met de P.N.E.M. is niet dan
na langdurige onderhandeling tot stand
gebracht. Ged. Staten begrijpen de mee
ning niet, dat het contract voordeeliger
afgesloten had kunnen worden. Ged. Sta
ten doen een beroep op de Staten de
onderhandelingen door afdalen in kleinig
heden niet te bemoeilijken en meter waar
deering te taonen voor den grooten ar
beid aan omvangrijke voorstellen ten
koste gelegd.
Zij wij'zen op de ongunstige omstandig
heden waaronder de gedeeltelijke voor
ziening is aangevangen en vertrouwen,
dat de Staten het eenmaal aangewezen
spoor niet zullen verlaten en ook dilmaal
hun college zullen willen volgen, op den
weg, waarlangs de Provincie tot vordero
ontwikkeling zal worden geleid.
Discussies over die Nooirdgiroep.
Dhr Welle man (vrijz. dlem.) wil Ged.
Staten geen verwijt maken, dat in twee
jaar niets is bereikt. Hiet moet een moei
lijk moment voor Gied. Staten geweest
zijn, toen zij van koiers moesten veran
deren en de eerst gestelde garanties moes
ten intrekken. Nu wonden in Zeeuwsch-
Vlaanderen (en dat wil men ook in Schou
wen gaan doen) alleen die complexen
de zomer maakte -plaats voor den herfst,
de herfst ging over in den troostelóozen
winter, en toen kwam de lente met haar
nieuw-aanhrengend leven. Doch niet voor
haar: zonder de minste afwisseling gin
gen de dagen voorbij, uitgenomen dat zij
somtijds het bed voor den ruststoel kon
verwisselen, of het ziekenvertrek voor de
naastbij gelegen kamer.
De Indische mail was het eenige evene
ment, dat de dagen brak en die ze met
spanning tegemoet zag. Arthur, die van
zijn moeder's ziekte wist, schreef haar nu
trouw. Doch telkenmale beklemde haar de
vrees, dat deze brief de laatste zou zijn,
dat de naam van 'haar zoon bij de lange
lijst van gesneuvelden gevoegd zou wor
den.
Wie echter kan zeggen, wat de gebeden
van dien afwezigen zoon uitwerkten, even
als die van haar, die ze zoozeer had mis
kend en die nochtans diep met haar be
gaan was? We weten het niet, maar zeker
is, dat van lieverlede de ijskorst over dat
oude, verbitterde hart wegsmolt. Wat de
woeste kracht van den storm niet had
kunnen te weeg brengen, bracht thans de
teere hand van de liefde tot stand.
(Wordt vervolgd.).