No. 94
Donderdag 19 Januari 1928
42e Jaargang
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
HET GEZINSLOON.
D irecteur- H oof dredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
'DeZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der AdvertentlBn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
II.
Vooral van de zijde der Roomsch-Katho-
lieke sociologen is er de nadruk op ge
legd, dat de bepaling van het loon niet
enkel mag worden overgelaten aan de
werking van economische wetten, maar
dat hierbij rekening behoort te worden
gehouden met de regelen der rechtvaar
digheid en dat ook de behoeften van
de werknemers niet uit het oog mogen
worden verloren.
Daardoor worden in de behandeling
van het loon vraagstuk zedelijke overwe
gingen opgenomen, waarom de aldus op
gestelde theorie als de ethische te
genover de economische wordt geplaatst.
diet loon, zoo werd van die zijde be
toogd, moet aan dezen eisch voldoen,
dat het toereikend is om den werkman,
den matigen wel te verstaan en den op-
passenden, te onderhouden.
Aanvaardt de werkman door den nööd
gedwongen voorwaarden, die aan dezen
eisch niet voldoen, dan is zulk een loon
met de regelen der rechtvaardigheid niet
meer in overeenstemming.
Bij de uitwerking van deze denkbeel
den in de Encycliek Rerum Nova
rum van 17 Mei 1891, uiteengezet,
kwam do vraag naar voren of dat loon
dat voor den oppassenden werkman niet
ontoereikend mag zijn, of dat minimum
loon als individueel loon of als gezins-
loon moet worden opgevat, m. U. w.
of in de bepaling daarvan met den ar
beider als persoon of als hoofd van
een gemiddeld gezin moet worden ge
rekend.
In het algemeen werd de vraag in
laatstbedoelden zin beantwoord.
Maar nu deed zich een andere moeilijk
heid voor en wel deze in welken zin
dit gezinsloon moet worden opgevat.
'De een spreekt van een relatief
gezinsloon, d.w.z. een loon dat verband
houdt met de grootte van het gezin, en
dat grooter of kleiner wordt, naarmate
bet aantal kinderen toe- dan afneemt.
Maar anderen pleiten voor een abso
luut gezinsloon, waaronder te verstaan
is een loon dat aan den arbeider moet
worden uitgekeerd, onverschillig of hij
gehuwd is of niet, of hij, gehuwd zijnde,
kinderen heeft of niet, maar dat voldoen
de is om een gezin te onderhouden."
Schijnbaar is hier een tegenstelling en
wel deze, dat bij het relatieve gezinsloon
gerekend wordt met bijkomstige omstan
digheden, de omvang van het gezin, ter
wijl bij het absolute gezinsloon toch
eigenlijk de geleverde arbeid do eenige
maatstaf van belooning blijft. Deze tegen
stelling is echter slechts schijmbaaT, daai
ook in het laatste geval er de naidruk
op wordt gelegd, dat dit loon gebonden
is aan een minimum: de behoeften van
het gezin.
De moeilijkheid hierbij is, die gezins
behoeften, dat minimum-gezinsloon nader
te omschrijven, waarbij men het niet
verder heeft gebracht dan tot deze al-
gemeenheid, dat bij' de loonbepaling met
zedelijke motieven rekening moet worden
gehouden.
Wij kunnen dit punt echter gevoegelijk
laten rusten, omdat wanneer in het ge*
wone leven van gezinsloon sprake is,
daarbij gewoonlijk gedoeld wordt op het
relatieve gezinsloon, waarbij dan in
de eerste plaats met de behoeften van
het gezin en het bezit van kinderen
wordt gerekend.
Dr Schokking vestigt er volkomen te
recht de aandacht op, dat deze toonvorm
veel meer .toepassing vindt dan bet ge
woonlijk wordt voorgesteld.
„Indien het zegt hij gewoonlijk
wordt voorgesteld, dat die alleen in den
publieken dienst zou gevonden worden,
moeten wij dit betwisten. Al zijn er geen
cijfers mee te deelen, het mag als vast
staand worden aangenomen, dat die loon
vorm in het particuliere leven, zij het op
bescheiden schaal, wordt aangetroffen.
„Wij denken daarbij aan het platte
land, waar aan den landarbeider in vas
ten dienst bij huwelijk een verhooging
worut toegekend; aan het winkelbedrijf
waar soms evenzoo ten opzichte van hét
vaste bedienden-personeel gehandeld
wordt; aan het kantoorwezen, waarin
hetzelfde gebruik wel wordt aangetrof
fen, en in menige kleine werkplaats, waar
nog door samenwerking van patroon en
arbeider een band bestaat.
Wij willen hieraan geen te groota be-
teekenis toekennen; zelfs er aan toe
voegen dat naarmate het grootbedrijf toe
neemt en dit niet alleen xn de industrie,
-maar ook op bet daarbuiten liggend ar
beidsgebied, de loonregeling welke reke
ning houdt met het gezinsleven, minder
gebruikelijk wordt doch het is niet on
verschillig er aanstonds aan te herinne
ren, dat wij bij het gezinsloon, in den
vorm van verhooging bjj huwelijk en
verdere verhooging bij de uitbreiding van
het gezin, niet voor iets ganscb
nieuws staan. Want het leert, dat de
gedachte die aan het gezinsloon ten
grondslag ligt, geen vreemde, maai een
zeer natuurlijke is.
En al willen wij daarmede niet de
rechtmatigheid bewijzen, noch de wen-
scnelijkheid ervan vaststellen, tegenover
vele abstracte redeneeringen, waarbij
soms bepaalde maatregelen, ook die van
het gezinsloon, bestreden worden, heeft
bet genoemde feit zijn waarde.
Wanneer er dan ook zijn, besluit de
heer Schokking, die reeds vooraf een
dergelijk gezinsloon verwerpen op grond
van de overweging dat het in strijd komt
met de stelling, dat alleen de geleverde
arbeid en niets anders betaald mag wor
den, of ook met deze, dat het geen
algemeene toepassing kan vinden, zijn wij
niet bereid, daarvoor dadelijk uit den
weg te gaan."
Peirzlë m Turkije.
Naar de Times uit Constamtinopei ver
neemt, zijn de onderhandelingen, die se
dert eemigen tijd te Angora tusschen Tur
kije en Perzië worden gevoerd, om tot
een grensregeling te geraken om de Kper-
denstammen, die in de buurt van de
grens wonen, bij ©en der beide landen in
te deelen, op het doode punt gekomen,
hetgeen vooral te wijten is aan de ver
schillende grensincidenten, die zich ver
leden jaar herfst hebben voorgedaan en
waarop verscheidene scherpe nota's tus
schen beide landen gewisseld zijn.
Vlaamsch activist meldt zich aam-
Bjj het parket van Brussel is zich ko
men melden de Vlaamsche activist Bracke
die jaren geleden door het Belgisch ge
recht bij verstek tot 12 jaar gevangenis
straf wekd veroordeeld en die, na de
uitwijking uit zijn land, te Vlissingem
Alls 'ïeeraar is werkzaam geweest.
De Brusselsche correspondent van „het
Volk" meldt, dat de heer Bracke aan
heimwee leed. Het verlangen naar zijn
vaderland werd zoo sterk, dat hij be
sloot met zijn gezin naar B'eJgië terug
te keeren. Onmiddellijk na zjjn aankomst
te .Brussel heeft hij zich bij de justitie
aangemeld. Hij werd in de gevangenis op
gesloten. Men verwacht, dat hij spoedig
in vrijheid zal worden gesteld in afwach
ting van de herziening van zjjn vonnis.
Da vernieling deir Sovjetfentoonsfellimg ta
Brussel.
Drie leden van de fascistische en an-
nexionistische Jeunesses Nationales Bei
ges, 15, 16 en 18 jaar oud, zijn in ver
band met de verwoesting op de Russische
kunsttentoonstelling te Brussel op bevel
van bet parket in hechtenis genomen .en
in de gevangenis opgesloten. Het zijn de
neef van ©en Belgisch ambassadeur, de
zoon van ©en majoor van het Belgische
leger en de zoon van een industrieel. Zij
zullen vermoedelijk voor de correctioneele
rechtbank verschijnen.
De éénjarige diensttijd in Frankrijk.
De jegercommissie van de Fransche
Kamer heeft November 1930 in plaats
van Mei vastgesteld als datum van verwe
zenlijking aller voorwaarden om tot den
iéénjarigen dienst over te gaan. Het regee
ring s voor stiel werd in zijn geheel met
20 stemmen aangenomen. Er is dus vol
komen overeenstemming bereikt tusschen
commissie en regeering. Uit de goedge
keurde teksten Wdjkt, dat de soldaten,
die in Nov. 1929 ingelijfd worden, met
groot verlof zullen gaan in Nov. 1930.
Opstand in Perzië.
Alarmeer.ende gebeurtenissen hebben
zich, naar men meldt, in Khoezisant (Ara-
bistan) voorgedaan, waar de geheel© boe
renbevolking tegen de regeering opgestaan
zou zijn tengevolge eener beslissing om
de belastingen te verdubbelen. De op
stand begon in het district JCasba, niet
ver van Abadan. Een afdaeling Perzische
troepen is naar Kasha gezonden. In bet
gevecht, dat er op volgde, zijn meer dan
60 opstandelingen gedood. De Perzische
regeering zendt nu een sterke troepen-
afdeeling uit Raway om den toestand het
hoofd 4© bieden.
Poltfn en Lltauen.
Over den inhoud van het antwoord
van de Litausche regeering aan Polen
verklaart het orgaan van Pilsoedski „Glos
Prawdy'V dat zoowel inhoud als vorm
der -nota van absolute ontoerekenbaar
heid getuigen. Wanneer gesproken wordt
van een liquidatie van den oorlogstoe
stand, dan kan men daaronder slechts
verstaan het aanknoopen van diploma
tieke en economische betrekkingen en niet
kwesties omtrent schadevergoeding voor
niet aan .te wijzen schade. Polen heeft
de demarcatielijn niet geschonden; ech
ter hebben Litausche benden verschei
dene malen Poolsch gebied betreden.
Wanneer Woldiemaras zijn -toevlucht tot
den volkenbond neemt, dan bewijst dit
slechts, dat Woldemar-as in 't geheel niet
begrepen heeft, wat hem in Genève ge
zegd is.
Korte berichten.
De beklaagden in de Engelsche spi-
onnagezaak ten bate van Rusland zijn tot
tien jaar dwangarbeid veroordeeld.
"Een koudegolf beweegt zich lang
haam naar Duitschlamd. In de Oostzee-
provmcies was bet gistermorgen vrij
koud. Te Koningsbergen vroor bet 5 gr.,
te Memel 4 graden. Te Berlijn staat de
temperatuur ongeveer op 'het (nulpunt.
In Parijs heerscht een diphterifis-
epidemde. In de laatste 10 dagen zijn of
ficieel 110 g-evallen aangemeld.
Vandaag zal te Brussel en te Ant
werpen, een telefoondienst met de Vereen.
Staten geopend worden. De prijs per ge
sprek bedraagt van frs 2730 tot fr. 3250
per drie minuten, naar gelang den afstajnd
der Amerikaanscihe centra, waarmede,
men wil spreken. Elke minuut meer zal
één derde van dat tarief kosten.
c
Drie led-en van de reac-ti-onnaire
bende, dje onder leiding yan hadji Sami,
uit Sam-o-s naar Smyrna wanen gekomen,
om de Turksche leiders te Angora naar
het leven te staan, zijn gisteren op de
brug van Stamboel opgehangen. Een
groot© menigte nieuwsgierigen sloeg bet
schouwspel gade.
Uit bevoegde bron wordt bevestigd,
dat Trotski Maandag naar heit station te
Moskou gebracht is en vertrokken naar
Almaalta, een plaatsje bij die Chineesche
grens.
Reorganisatie van da Glindhorst.
Onder voorzitterschap van den oud-mi
nister, den heer J. J. C. van Dijk, werd
gisteren te Utrecht een vergadering ge
houden van de Ver. tot Verzorging van
Kinderen „De Rudolphstichting" en afge
vaardigden van Diaconieën der Geref. Ker
ken. Deze vergadering was uitgeschreven
om de maatregelen tot voortzetting van
de Glindhorst te bespreken en tevens ter
verkiezing van een aantal nieuwe be
stuursleden.
Men zal zich herinneren dat een combi
natie van vrienden dezer Stichting de
handen ineen geslagen had met het doel,
te trachten de eigendommen in publieke
veiling te koopen. Een commissie, be
staande uit de heeren J. J. O- v. Dijk,
oudminister van oorlog, A. W- F. Iden-
denburg, minister van staat, J. Schouten,
lid der Tweede Kamer; M. J. C. Besselaar
en J. 'H. Donner, diakenen der Geref.
Kerk te Rotterdam, was het gelukt 13
Dec. j.l. alles aan te koopen voor den
prijs van 421.000.
De heer Van Dijk gaf een beknopt
overzicht van den toestand.
Op 22 Dec. werden de statuten van de
Vereen, tot Verzorging van Kinderen „De
Rudolphstichting" vastgesteld. Een aantal
gewichtige besluiten werd op deze consti-
tueerende vergadering reeds genomen.
Machtiging werd gegeven om te komen
tot uitgifte van een 5 pet. obligatiele
ning van f410.000. Het suppletiefonds
zal moeten blijven bestaan om de dia-
coniën in staat te stellen de kinderen,
waarvoor niet het volledige bedrag kan
worden betaald, toch te kunnen verzor
gen. Onderzocht zal nog worden of ook
het nijverheidsonderwijs naast land- eu
tuinbouwonderricht op de stichting kan
worden gegeven.
Voor aankoop der goederen was noodig
f316.000, voor overdrachts- en veilings-
kosten f 24.000, aan inventaris f 18-000,
terwijl f20.000 aan kasgeld noodzakelijk
zal zijn. In totaal zal om te kunnen
beginnen dus f410 000 vereisqht worden.
Aan vrijwillige bijdragen van het Neder
landsche volk hoopt men een bedrag
van f 100 000 te ontvangen.
Het meest gewenscht zal zgn te komen
tot uitgifte van een hypothecaire obliga
tie-leening van f500.000 nominaal, waar
van slechts f410.000 zal mogen worden
geplaatst.
Door den afgevaardigde van de diaco
nie 's Gravenhage Oost werd gevraagd
of er ook nog pogingen in het werk
zullen worden gesteld om de gedupeer
den bjj de Glindhorst schadeloos te stel
len. Amsterdam vroeg naar de verplich
tingen aan het lidmaatschap der nieuwe
vereeniging verbonden. De afgevaardigde
van Enter drong erop aan de kinderen
in de maatschappij te brengen en niet
in een stichting.
De heer Van Dijk beantwoordde de ge
maakte opmerkingen.
Spr. meende dat niet was aangetoond
dat een diaconie principieel geen lid van
de nieuwe vereeniging zo-u kunnen zijn.
Het is ook de plicht der diaconieën
om zich te binden door het lidmaatschap.
Hiertoe zal men zeggenschap krijgen
in de vereeniging doch geen financieele
verplichtingen behoeven te dragen. Doze
worden door de vereeniging als rechts
persoon gedragen.
Inzake het zenden der kinderen naar
een stichting zeide'de heer Van Dijk,
dat het niet mogelijk is allen in de
maatschappij te brengen. Bij de nieuwe
vereeniging vindt men echter opvoeding
in gezinnen opgenomen in gestichtsver-
band.
De meisjes die een bepaalden leeftijd
hebben bereikt, en de kinderschoenen zijn
ontwassen, worden in een afzonderlijk
meisjespaviljoen bijeen gebracht.
De heer Schouten (bestuur) maakte nog
eenige -opmerkingen naar aanleiding van
de vraag inzake de gedupeerden. Van
voortzetting der exploitatie zal slechts
sprake zijn op een gezond financieele
basis. Overneming van de schulden der
oude vereeniging na aftrek van het onroe
rend goed en den boedel zou nog plm.
f 1.300.000 meer hebben bedragen dan
nu moest worden betaald. Dit achtte spr.
niet verantwoord. Van overneming der
schulden kan dus niets komen. Wel werd
nagegaan of een zeker percentage dier
schulden zou kunnen worden gedielgd na
verloop van tijd. Dit moest eveneens
uitgesloten worden geacht.
Tenslotte heeft men gezien of ook de
ernstigst gedupeerden schadeloos' gesteld
konden worden. Maar wie zijn dat? De
schulden der oude stichting bestaan uit:
leveranties, geldleeningen, obligaties,
borgstellingen en tweede hypotheken. Het
is onmogelijk bij al deze duizenden die
hierbij betrokken zjjn een onderzoek in
te stellen.
Bovendien, als men één schuld erkent,
moet men alles erkennen. Ook zou het
voortbestaan der nieuwe vereeniging in
'gevaar worden gebracht door dit blok
aan het been.
In do middagvergadering werd het fi
nancieele vraagstuk nader aan de orde
gesteld. Onderhandelingen zijn gevoerd
met de Kamper Bank tot uitgifte der
hypothecaire obligatieleening op voor de
vereeniging aannemelijke voorwaarden.
Tevens zal deze bank als trustee optreden
en voorloopig dus geen grootere uitgifte
toelaten dan van f410.000. De diaco
nieën werden vervolgens door den voor
zitter opgewekt olm het gereformeerde
Volk te bezoeken en dit te bewegen in
genoemde leening zoo spoedig mogelijk
deel te nemen. Verwacht mag worden
dat iedere diaconie lid zal worden van
de vereeniging en dat er zoo gewerkt
wordt, dat nog vdór .1 Febr. het pers
pectief tot uitgifte van de leening geopend
zal zijn. Om de stichting op peil te hou
den zal jaarlijks f30.000 benoodigd zijn.
Extra collecten zullen gehouden moe
ten worden.
Besloten werd liet suppletiefonds als
zelfstandig fonds ,te behouden.
Het bestuur werd uitgebreid met die
heeren B. Anema, Minnertsga; W. Veld
kamp, Kampen; G. J. Harrenstein, Am
sterdam; A. Bax, Zevenbergschen Hoek.
De exploitatierekening is gebaseerd op
150 kinderen (thans 116). Het verpleeg-
geld bedraagt f 1.50 per dag.
Een raad van advies werd benoemd
waarin deskundigen zitting hebben op
het gebied van land- en tuinbouw, en be
drijfseconomie.
H. M. de Koningin-Moeder.
Gelijk bekend, zal het weldra 50 jaren
geleden zijn, dat Hare Majesteit de Ko
ningin-Moeder Hare intrede deed in ons
vaderland en wij bet voorrecht hadden,
Hare Majesteit als Nederlandsche in ons
midden te zien. Gemeld werd, dat er zich
een voorloopig Comité van Vrouwen ge
vormd heeft onder leiding van mevrouw
van LeeuwenWaller, de echtgenoote van
don vice-presidont van den Raad van
State te 'a Gravenhage, -dat zich ten doel
Binnenland.
De electrificatie in de Staten van Zee
land besproken.
Afscheid van mr Stieger als wethouder
van Goes.
Weer een vlucht naar Indië?
De visschers te Urk lijden groote schade.
De inpoldering van den Biesbosch.
Reorganisatie van de Glindhorst.
Buitenland.
Revolutionair complot te Bolivia.
Nog steeds gespannen verhouding tus
schen Polen en Litauen.
Opstand in Perzië.
stelt, om Hare Majesteit bij die gelegen
heid te huldigen.
De bedoeling is, Hare Majesteit een per
soonlijk geschenk aan te bieden als blij
vende berinnering aan de liefde en den
eerbied, die de Nederlandsche Vrouw Ha
re Majesteit toedraagt, en de overblijvende
gelden ter 'beschikking te stellen van Hare
Majesteit om daarmede liefdadige doelein
den te bevorderen naar Hoogstderzelver
persoonlijk inzicht.
Wij vernemen nader, dat te 's-Graven-
bage een vergadering heeft plaats gehad,
waar zich een comité vormde.
Het ligt in de 'bedoeling over bet geheele
land gewestelijke en plaatselijke comité's
op te richten.
Jhr. Van Karnebeek.
De nieuwbenoemde Commissaris der
Koningin in Zuid-Holland, Jhr. mr dr H.
A. van Karnebeek, is, alvorens zijn ambt
te aanvaarden, voornemens een buiten-
landscbe reis te gaan maken.
Jhr. mr Ruys de Beerenbrouck
bij den Paus.
Uit Rome wordt geseind, dat de Paus
den voorzitter van de Tweede Kamer en
vroegeren voorzitter van den minister
raad Jhr. mr Ch. J. M. Ruys de Beeren
brouck in audiëntie heeft ontvangen.
Nederland en Duitschland.
Naar verluidt, zijn er onderhandelingen
begonnen tusschen de Nederlandsche
Staatsspoorwegen en de Duitscbe Rijks
spoorwegen over het invoeren vaq een
uniform goederentarief in Nederlandsche
en Duitsdhe zendingen. Het initiatief tot
deze onderhandelingen is van Duitscbe
zijde uitgegaan. De bedoeling is'het sy
steem, dat in het Belgisch-Duitsche ver
keer reeds bestaat, ook tot Nederland uit
te breiden.
De arbeidsvoorwaarden in hef
Grafisch Biedrgf.
De besturen v,an dien Nat. Bond van
Handels- en Kantoorbedienden „„Mercu,-
rius", dein Ned. R.-K. Boirad van Handels-
Kantoor- >en Winkelbedienden „St. Fran-
ciscus van Assisi", .die Ned. Voreemgiog
van Christelijke Kantoor- en Handels-be
dienden, de Ned. R.-K. Vereeniging van
Handelsreizigers „St. Christoffel" en de
Ned. Vereeniging v.an Vertegenwoordigers
van Handelaren en Indus triëelen „Her-
mes" hebben zich onlangs in ©en ge
meenschappelijk schrijven gewend tot den
Centralen Raad van Vakbelangenin bet
Grafisch Bedrijf, met het verzoek om een
bespreking met een deputatie uit genoem
den Raad -over een bedrijfsgewijze rege
ling der arbeidsvoorwaarden van het be-
diendenpersonieel en van de vertegen
woordigers werkzaam ie dit bedrijf.
Bij dit schrijven zijn een tweetal ont-
werp-oolleciiev© Arbeidsovereenkomsten,
één voor het bediendenpersoneel en één
voor de vertegenwoordigers, gevoegd.
Van ..genoemd schrijven en van beide
ontwerpen is een afschrift gezonden aan
de besturen der werkgeversorganisaties,
welke bij bovengenoemden Raad zijn aan
gesloten.
De beide ontwerpen bevatten o.m. be
palingen aangaande de individueele ar
beidsovereenkomst, de loonregeling, de
uitbetaling van het loon c.q. de provisie,
den arbeidstijd, uitbetaling van loon bij
ziekte of ongeval, het pensioen, de op
zegging der dienstbetrekking, het ver
strekken van een getuigschrift en de be
handeling door een scheidsgerecht van
eventueel© geschillen.
Hiet gezamenlijk optreden van 'deze or
ganisaties, die ook in andere bedrijven
pogingen aanwenden am tot bedrijfsgewij
ze regeling van die arbeidsvoorwaarden
der yakgenooten te komen, moet van be-
teekenis worden, geacht, aangezien zij te
zamen de ovargrooie meerderheid dor ge
organiseerde bedienden en vertegenwoor
digers representeeren.
Bedr ij f sautohoudeirs en
Wegenbelasting.
D© Bond van Bedrijf sautohoudeirs heeft
aan dien Minister van Financiën een adres
