No. 88
Donderdag 12 Januari 1928
42e Jaargang
stbode
s-Verkoop
oote parti]
erjassen,
eeren- en
injassen,
orjekkers.
n, Hoeden,
indergoe-
facturen,
goederen,
svesten en
esmantel
u
ms.
schrijving
oudekerke
stbode
ctbode,
I"
Dit nummer bastaat uit 2 bladen.
EERSTE BLAD.
Doe vóór 15 Febr. a s. mee aan onze Nleuwjaars-puzzle
Gratis pp aanvraag. f 2000,- Geldprijzen.
KON. ZEEPFABRIEKEN DE DUIF, v.h. CHR. PLEINES.
DEN DOLDER.
fabrikanten van DüIFZEEP (Huishoudzeep), Duif-Toiletzeep,
Duif-Zeeppoeder, Duif-Vetloogmeel.
1
Buitenland.
Belangrfjkste Nieuws.
Buitenland.
W Wij leveren U ALLES
op Chemisch, GENEES*
en Heelkundig gebied MI
A. C. VAN DER REST
Binnenland.
BOER, Dcnrw.,
DPEN
Dronje", Nieuw-
plaats op drie
Donderdag 12
IS Januari van
14 Januari ve»
er.
1928.
geen opgeld.
Billissen:ent weg.
te koopt
«en,
welde naast de
aan den Seis
den ingewacht
928, ten Kantore
)LEN te Mid.
3.4220 H.A.
iVi R.)
:k Platten Weg.
e betaling,
te leveren vóór
antore van No-
FF.
3 to koopt
ouwland, aas
den hoek achter
nge. eigendom
E BOURGRAAF
bi] wijlen dhr.
p gebruik bi] de
Februari 1928.
i (voor den
vóór of op 23
tot 1 uur), ten
J. C. KRAM
ïadere inlichtte'
huur
Renteniers*
en achtertuin,
he straat A 194.
lijk
lekte der vrouw.
IIDIJK
Wolphaartsdijko
K, Landbouwer,
itbode,
1UIJSE. Laad-
andbouwer.
Oostdijk.
c net Meisje,
if Dagmeisje.
PER. Bakkerij,
liddelburg.
echte spijs-
laagpoedere
ltijd werken
iehoekzegel.
verkrijgbaar.
iets anders
ludt dit!
1
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 250
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der AdvertentlBn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting
WIJ lover* vrij
„Wij leveh vrij"waar men dit ook
mag zingen, niet in het door de revolutie
vrijgemaakte Rusland.
Toen de Czaren-famili© vermoord was
en het oude regime verjaagd, meenden
velen in hunne onnoozelheid dat nu voor
Rusland een tijdperk van vrijheid en blij
heid en voorspoed zou aanbreken.
„Zie. naar Rusland", zoo luidde aan
vankelijk het revolutionaire wachtwoord.
Maar hoe is men ontnuchterd.
Men is begonnen met alle politieke
tegenstanders zooveel mogelijk uit den
weg te ruimen. Voor die gruwelijkste
moordpartijen werd niet teruggedeinsd.
Vervolgens is men er toe over gegaan
de belijders van den Chris tu^te vervolgen
en te martelen. De Godsdienst en de Kerk
en de geestelijken, dat waren de groote
vijanden die te vuur en te zwaard wer
den bestreden.
Maar daarbij blijft het niet.
Zelfs de eigen parfygenooten die den
moed hebben anders te denken en te
spreken dan de revolutionaire bloedhon
den worden onschadelijk gemaakt floor
ze te vermoorden of waar men dat niet
aandurft, ze naar Siberië te verbannen.
Dezer dagen bevatten de bladen de
mededeeling, dat een groot aantal voor
aanstaande personen, die hoewel vol
bloed Communist toch' niet geheel naar
de pijpen der leiders wenschen te dan
sen, het banvonnis hebben thuis ge
kregen)
Dertig der oppositieleiders hebben
reeds bevel gekregen tot vertrek, zonder
nauwkeurige opgave echter van de plaats
hunner bestemming. Die kan liggen tus-
scbèn Archangel en Midden-Azië. Een
deel der veroordeelden is reeds gede
porteerd.
Onder do vèroordóelderi bevinden zich
ook Sebriakoff, die voor de aanknoo.
ping van economische betrekkingen tus-
schen sovjet-unie en de Ver. Staten zijn
land gewichtige diensten heeft bewezen;
Smilga, die een groote rol heeft ge
speeld bij' den wederopbouw der in
dustrie in sovjet-Rusland, de schrijver
Sossnowski, wiens moedige critiek op
het sovjet-beheer zeer de aandacht trok
en eenige andere journalisten.
Twee sovjet-gezanten, die kort geleden
nog de sbvjet-unie in het buitenland ver
tegenwoordigden, zullen eveneens den
weg naar Siberië opgaan, evenals Belo-
borodow, voormalig minister van ^ui-
tenlandsche zaken.
Niets en niemand wordt gespaard.
Ziedaar de revolutionaire vrijheidi in
de practijk.
Het is een gruwelijk dwang
systeem zonder weerga.
Erger slavernij dan die van deze vrjj-
makers-der-wereld is niet wel denkbaar.
„Wjj leven vrij"l
Maar niet in Rusland!.
Niet in die landen waar die revolutie
beginselen consequente toepassing vin
den.
Be waarsch o o I onderwijs.
Het Weekblad voor Gemeentebelangen
gaf ee» interessant overzicht van die kos
ten van het openbaar bewaarschool-on
derwijs en het subsidie-bedrag, dat voor
bet bijzonder bewaarschool-onderwijs be
schikbaar wordt gesteld.
Wij laten het staatje, dat we in1 ©en
van de bladen vonden, en dat den toe
stand over 1924 voor een aantal van de
grootere plaatsen aangeeft, hier volgen:
Uitgaven gemiddeld per leerling be
waar schoolonderwijs
Arnhem
's Gravenhage
Rotterdam
Utrecht
Schiedam
Dordiriecht
Delft
Amsterdam
Haarlem
Lejeuwaidle|a
Deventer
Leiden
Gouidia
Hilversum
Amersfoort
Viaardiinge»
Men ziet, er 'is
schil.
In sommige m
en Hilversum is
dar uitgave» voor
0'penb.
scholen
f 151.60
f 138.77
f 132.14
f 105.32
f 103.70
f 102.75
f 102.41
f 102.39
f 100.55
f 99.73
f 95.2ï2
,f 86.09
f 83.66
f 76.38
f 70.04
40.28
Subsidie
bijizondi,
f34.77
f 60.33
f57.641
f 60,76
f61.48
f61.13
f32.29
f76.77
f 17.80
f 1.48
f29.49
f 18.—
f 54.82
f32.88
een nogal groot ver-
het verschil tusschen
bet openbaar- «n da
subsidie voor het bijzonder .bewaarschool*
onderwijs betrekkelijk gering.
Maar een behandeling pp gelijken voet
vindt men nergens.
En soms is het Verschil zelfs stuitend.
Natuurlijk kan en mag in dezen toe
stand niet worden berust, Ook op dit
gebied moet er naar worde» gestreefd,
dat ale burgers op voet va» gelijkheid
woxden behandeld.
Hieruit volgt echtelr niet, dat naar fi-
manciëele gelijkstelling als bij het lager
onderwijs moet worden gestreefd.
De .gemeenten zijn niet verplicht voor
bereidend lager onderwijs te doen geven.
Dat behoort niet tot haar taak.
En daarom zou het geweuscht zijn, dat
de gemeente» zich van dit gebied geheel
terugtrokken en dat in de plaats daarvan
©en billijke subsidie-regeling werd Vast
gesteld.
Het particulier initiatief heeft dan ge
legenheid zich te ontwikkelen.
D© gemeenten bewegen zich niet langer
op een gebied dat hot 'bunime niet is.
En bovendien kan op deze wijze in
meerdere gemeenten een belangrijke be
zuiniging worden verkregen.
V Eerbied voor de wet
Prov. mr. B. M- Tlaverne, raadsheer
in den Hoogen Raad, schrijft in het „Ned.
Juristenblad";
Wjj beginnen er zoo langzamerhand
aan gewoon te raken, dat telken jare
wordt bekend gemaakt, dat de controle
op de naleving der rijwielbelastingwet op
een vooraf bekend gemaakten dag zal
aanvangen. Be minister van financiën
draagt daardoor den opsporingsambtena
ren op om gedurende zekeren tijd geen
overtredingen bjj proces-verbaal te consta-
teeren en daarvan wordt het publiek kond
gedaan.
Of de minister va» financiën dit pro
cédé het eerst heeft toegepast, is mij
niet békend. Hij is echter niet de eenige
bewindsman, die al is de bedoeling
nog zoo goed zich op deze wijze
feitelijk boven de wet stelt. Ook aan
andere ministers is deze methode niet
vreemd.
Eenige jaren geleden werd b$ ministe
rieel© aanschrijving aan de desbetreffende
ambtenaren van den waterstaat, die met
de handhaving van het Alg. Reglement
van politie voor de rivieren en rijkskana-
lon zjn belast, opgedragen om ter zake
van overtreding van art. 7 van dat regle
ment (vermelding van den naam van den
(schipper op het vaartuig) geen proces
verbaal op te maken. Deze aanschrijving
was openlijk bekend gemaakt; naar ik
meen ter schippersbeurze.
Het échec van een dergelijke regeling,
waarbj door een daartoe niet bevoegde
autoriteit feitelijk aan de strafwetten haar
kracht zou wordenontnomen, bleek zon
neklaar, toen een ambtenaar, die niet on
der het ministerie va» waterstaat ressor
teerde, het ondernam om van de' door
hem geconstateerde overtreding proces
verbaal op te maken.
De Hooge Raad 10 Mei 1926 N. J.
1926, 630 overwoog, dat een dergelijke
ministerieele aanschrijving reeds krach
tens haar aard, geheel buiten de straf
baarheid van de desbetreffende feite» om
gaat. Het door de rechtbank uitgesproken
ontslag van rechtsvervolging werd ver
nietigd en de door de aanschrijving in de
war gebrachte schipper werd veroordeeld.
Met de nieuwe Motor- en Rjjwielwet
gaat het denzelfden kant uit. Ook dien
aangaande verschijnen berichten in de
dagbladen dat het met 1 Januari 1928
dus twee maanden na de inwerking
treding der wet ernst gaat worden
en het uit zal zijn met het geven van
waarschuwingen.
Moet er dan geen soepelheid betracht
worden bij de hanteering van nieuwe in
de vrijheden der burgers ingrijpende wet
ten? Zeer zeker, maar dat is iets, dat
voor elk geval' afzonderlijk dient te wor
den beoordeeld. Br is, ook onder opspo
ringsambtenaren, een zeker opportuni
teitsbeginsel in zwang, dat goed werkt
Controle van hooger hand waakt tegen
excessen.
Maar het is geheel iets anders dan
hetgeen hoe langer hoe meer in zwang
komt, n.l. dat door een departementschef
wordt gezegd: tot den zooveelsten Januari
zal u niets gebeuren, wanneer gij geen
geldig rijwielplaatje aan uw rijwiel hebt
bevestigd, ook al zijt gij reeds in het
bezit van een dergelijk voorwerp.
Zoodra er uit een oogpunt van billijk
heid reden' is voor een algemeene
regeling, dan is daarmede de autoriteit
als vanzelf aangewezen. En dan dient
zulks niet te geschieden in dezen vorm,
dat de controieeren.de ambtenaren gedu-
rende zekeren tijd precies zullen doen
alsof de wet niet van kracht was.
Dat is onjuist en onelegant en het ka»
slechts leiden tot verzwakking van den
eerbied, der burgers voor de wet."
Met instemming maken wij van deze
opmerkingen melding, omdat hier inder
daad een gevaar schuilt.
Wie de gemeenteraadsverslagen volgt,
weet, hoe er ook vaaibfop tijdelijke niet
toepassing of een „soepele toepassing"
van bepaalde verordeningen wordt aan
gedrongen.
Men doet zulks in het belang van
de burgerij, met goede bedoelingen en
men vergeef dat op deze wijze de deur
voor allerlei willekeur wordt geopend.
Dat we langzamerhand een teveel aan
wetten en verordeningen krijgen is buiten
kijf.
Men ka», heeft eens iemand gezegd,
geen voet verzetten of men trapt op ©e»
wetsartikel.
En zoo is het ook. Het wordt een
beetje benauwend op den duur.
Maar met een soepele toepassing of
het door daartoe per slot van rekening
niet bevoegden buiten werking stellen
van bepaalde voorschriften moet men
toch zeer voorzichtig zijn, pmdat op die
manier de rechtszekerheid gevaar loopt
te worden geschaad.
De ontploffing te Berlljn-Dahfem.
De rechtbank te Charlottenburg heeft
thans een bevel tot het in hechtenis
houden van consul-generaal Weingart-
ner -uitgevaardigd, daar hij verdacht wordt
van het veroorzaken van dood door on
achtzaamheid; brandstichting, eveneens
door onachtzaamheid en overtreding van
de wet betreffende de ontplofbare mid
delen.
Het bevel ia uitgevaardigd, daar op
deze misdrijven hooge straffen staan en
er verdenking bestaat, dat beklaagde zich
doior vlucht aa» zij» straf zal willen
onttrekken.
De chemische deskundige van de recht
bank, prof. Brüning, heeft een voorloopig
rapport uitgebracht, waarin hiji op grond
van zijn onderzoek vaststelt, dat de voor
handen hoeveelheden ontplofbare stoffen
voldoende was voor de vervaardiging van
2000 patronen en het in huis hebben
van een dergelijke groote hoeveelheid ont
plofbare chemicaliën voor de omgeving
het grootste gevaar opleverde.
Een bl.oedjge kloppartij.
Na afloop van een vergadering van
nationaal-socialisten te Stettin kwam het
gisteravond tot 'n bloedige kloppartij tus
schen de deelnemers aan de vergadering
en de communisten.
In dit gevecht, waarbij de tegenstanders
elkaar met tafelpooten, stoelen en bier
glazen te ljjf gingen, werd heel de in
richting van de vergaderzaal, deuren en
vensters incluis, vernield.
Eerst toen de politie, tegen wie de
vechtende partijen ook al een dreigende
houding aannamen, een paar schoten had
gelost, bedaarde het tumult. Toen de po
litie, na versterkingen te hebben gehaald,
de .zaal binendrong, waren de commu
nisten er van door.
Alle aanwezige nationaal-socialisten
werden gearresteerd, en naar het politie
bureau gebracht. Twee hunner waren
zóó zwaar gewond, dat onmiddellijke
overbrenging naar het ziekenhuis nood
zakelijk werd geacht.
- De politie heeft een aantal wapenen,
o». een revolver en een pistool, in be
slag genomen.
De ontdekte knoeierijen.
Naar de „B. Z." meldt, is in Duitsch-
land in de laatste maanden vastgesteld,
dat tusschen Fransche en Duitsche firma's
contracten zijn gesloten, die indruischen
tegen den geest en de voorschriften van de
overeenkomst betreffende de leveringen in
natura op rekening van de schadevergoe
ding.
De rijkscommissie voor d'eze leveringen
heeft daarom een scherpe controle gelast,
met het gevolg, dat is komen vast te staan,
dat verschillende firma's misbruik van
het in haar gestelde vertrouwen 'hebben
gemaakt.
Het spreekt van zelf, dat noch de geal
lieerde herstelcommissie, noch do 'Duit
sche autoriteiten van de knoeierijen af
wisten.
De ontdekking der knoeierijen is. aan
Duitschland te danken.
Een vijftiental Fransche kooplieden zijn
bij de affaire gecompromitteerd. De fraude
werd ontdekt door ambtenaren van 'het
Duitsche ministerie van financien. De
huiszoekingen, die de vermoedens beves
tigd hebben, werden vooral gedaan te Pa
rijs, te 'Straatsburg, te Sélestat en te Be-
sangon.' Te Parijs alleen werden van 7 fir*
ma's de boeken in beslag genomen.
De verbanning der oppositie.
Volgens berichten uit betrouwbare bron,
te Ri'ga ontvangen, heeft het centraal co
mité der communistische partij in Rus
land Trotzki bevel gegeven Moskou te ver
laten en zich naar Astrakan te begeven.
Smilga moest naar 'Siberië vertrekken.
Brutale visschers-zeerooversu
Reuter seint uit Gibraltar:
De Spaansche trawler „Antonio" rap
porteert, dat hij, visschende op 6 mijl van
Gibraltar, door 50 Spaansche visschers-
booten werd aangevallen, waarvan de be
manningen, tezamen 300 man, met pisto
len en messen gewapend waren.
De Spaansche trawler „Maria" werd op
dezelfde wijze aangevallen.
Na geplunderd te zijn, werden beide
schepen aan den grond gezet te La Atu-
rnara. Ze werden daarop weer vlot ge
bracht en konden naar Gibraltar terug.
De weddenschap om 6000 gulden.
Te Praag is het Nederlandsche echtpaar
Appelboom aangekomen, dat een wedden
schap om f 6000 heeft aangegaan, om bin
nen, den tijd van 3 jaar geheel Europa te
bezoeken. Het echtpaar, dat 2 kinderen,
een van 5 en een van 8 jaar bij zich heeft,
is thans 26 maanden op stap en heeft in
die» tijd 16.500 K.M. afgelegd. Het 'heeft
een paar tenten bij zich, die telkens wor
den opgeslagen als men wensdht te over-
Binnenland.
Verlaging poettarieven.
De kerkelijke kwestie te Tienhoven.
Bakkerscursussen in Zeeland geopend.
De Leidsche Effectenbank staakt haar
betalingen.
Fraude bij de DiuitschFransche her
stelleveranties.
Financieel schandaal te Antwerpen.
Ass. Apotheker
Lange Kerkstr., Goes. Telefoon 168.
nachten. Het echtpaar voorziet in zijn on
derhoud door het leveren van berichten
aan Engel&che en Nederlandsche sport
bladen en door den verkoop van briefkaar
ten met hun portret.
Aardschokken.
In Kenya (Britsch Oost-Afrika) zijn op
nieuw aardschokken gevoeld. In de nabij
heid van het meer van Baringo ontstond
een spleet ter lengte van 14 K.M. In de
slaapzaal va» een nonnenklooster te Fort
Hall stortten de muren in, maar de non
nen waren op dat oogehblik juist voor het
gebed in de kapel bijeen.
Overstroomingen van de Elbe.
Het smelten der sneeuw en de regen der
laatste dagen heeft op den linkeroever van
de Elbe groote overstroomingen veroor
zaakt. 'De moerassen die anders als wa
terreservoir dienen, zijn 'dicht gevroren en
kunnen geen water opnemen. De beken
zijn bruisende s troomen geworden. De Elbe
kreeg bij Molsburg zooveel water, dat 'het
oude dorp geheel ingesloten werd. In Bux-
thehude zijn verscheidene straten en plei
nen overstroomd. Ook verscheidene dor
pen zijn geheel overstroomd. Vooral te
Nïederhülle en te Dobrock is de toestand
ernstig. De schade is zeer groot.
Mr Rutgers te Gen&ve.
Het Nederlandsche lid van het Vedlig-
heidsc'omite van de Ontwapeningscommis
sie, mr Rutgers, die in December tot rap
porteur werd benoemd over de veiligheids-
bepalingen van het pact, is voor eenige da
gen te Genève, ter voorbereiding van de
bijeenkomst der drie raporteurs, die 26
Januari te Praag onder voorzitterschap
van Benesj zal plaats hebben. Te Praag
zullen de drie ontwerp-rapporten van Rut
gers, Politïs en Holsti worden besproken,
waarna zij aan de leden van de Ontwape
ningscommissie worden toegezonden. 'Die
rapporten zullen daarna besproken wor
den op de zitting van het veiligheidsconii-
té, welke hier 20 Februari aanvangt.
Korte berichten,
Te Larache in Marokko zijn ten ge
volge van methylalcoholvergiftiging 25
personen binnen. 24 uur gestorven, 18 an
deren verkeeren nog in levensgevaar.
De bladen melden, dat binnenkort
het telefoonverkeer tusschen Berlijn ©n
New York zal worden geopend. Ook zal
in April a.s. het telefoonverkeer Berlijn
Buenos Ayres bij wijze va» proef war
den opengesteld.
Dé commissie voor de vaststelling
van den volksrouwdag in Duitschland
heeft 'besloten, ook dit jaar op den vijfden
Zondag voor Paschen de in den oorlog
gevallenen te herdenken.
VERLAGING DER P0STTARIEVEN OP
1 FEBRUARI as.
Met ingang van 1 Februari a.s. wor
den de volgende wijzigingen in de post-
tarieven gebracht:
A. Brieveif Binnenland: Door
uitzetting fler tariefschalen wordt in het
binnenlandsch verkeer het port der brie
ven boven 20 gram verlaagd e» w.el voor
brieven van 20250 gram 15 cent; 250
500 gTam 20 cent; 500750 gram 23
cent; 7501000 gram 30 cent; 1000
1500 gram 35 cent; 15002000 gram 40
cent.
B. L o o a a l p o r tIngevoerd wordt 'n
afzonderlek locaal port va» 5 cent. yrit*
sluitend yoor brieven tot 20 giam,
en voor briefkaarten van 3 cent. Voor
