No. 86
Dinsdag 10 Januari 1928
42e Jaargang
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
A. C. VAN DER REST
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ,X. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Arivertentlfln:
regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
BIJ abonnement belangrijke korting
V Do Staat an de landbouw.
In verband met wat wij gisteren sehre
ven omtrent een polemiek tusschen „Een
pachtboer" en den heer Boerendonk, wil
len wij thans de aandacht vestigen op
een interessant artikel van Prof. Diepen
horst in „Antirevolutionaire Staatkunde"
over de Staat en den Landbouw.
In bedoeld artikel wordt o.m. de vraag
behandeld, of het niet een bedenkelijk
verschijnsel is, dat de Nederlandsche wet
gever den landbouw veel minder tot voor
werp van zijn aanhoudende zorg maakte,
dan zulks elders het geval was.
En het antwoord luidt:
„Niet weinigen zijn geneigd op die
vraag een bevestigend bescheid te geven.
Vooral bij de begrootingsdebatten van
1925 is in onze Staten-Generaal een prin
cipieel debat gevoerd over de verhou
ding van Staat en Landbouw, waarbij
de teneur van de rede van vele agrari
sche specialiteiten was, dat hier een be
denkelijk deficit moest worden geconsta
teerd.
Nijvere rekenmeesters hadden zich op
gemaakt om zekere vergelijkingen te trek
ken tusschen de bedragen op onze staats-
begrooting aan landbouw gegeven en de
cijfors, welke op de staatsbegrootingen
van andere landen voorkomen en dian
maakt Nederland een poover figuur.
Terwijl Noorwegen KR/a pot., Denemar
ken 7.33 pet. van het totaal der Staats
uitgaven voor landbouw boekt, is in Ne
derland nog niet 1 pet. te boeken; zelfs
kwam, volgens een berekening van het
„Nederlandsche Landbouwweekblad" van
4 October 1924, slechts 0.6 pet. der al-
gemeene Staatsuitgaven ten faveure van
den landbouw.
Wij achten de beteekenis van die be
schrijving gering; allerlei onvergelijkbare
grootheden, uiteenloopende boekingswij-
zen, posten voor den landbouw onder
andere hoofden gebracht hier, posten
voor andere doeleinden dan landbouw
toch op landbouw gebracht daar, maken
de vergelijking uitermate moeilijk.
Maar meer nog dan dit bezwaar klemt
een ander, en wel dit. Bedenkelijk is
een geest als tot uiting kwam in de
redevoering van den voorzitter van een
onzer landbouwmaatschappjjien, toen hij
zeide: „Geen jaar demonstreerde duide
lijker dan in 1924 hoe het plattëland
stiefkind der regeering is, slechts I1/2 pet.
van alle uitgaven wordt besteed voor
den landbouw."
Wij achten dit minder juist uitgedrukt.
De graadmeter voor de belangstelling der
regeering, veel minder de graadmeter
voor de welvaart van den landbouw,
is niet de wetgeving, is niet het he-
grootingscijfer van de landbouwbegroo-
ting; veeleer moet het ideaal wezen een
zoo sterk georganiseerd1 en opgewekt
maatschappelijk leven, dat Staatshulp en
Staatsregeling zich tot een minimum kun
nen beperken. Op de kracht en de ener
gie van het vrije maatschappelijk leven
komt het in de allereerste plaats tan.
Daarom blijft in de geschiedenis van
het kabinet Ruys de Beerenbrouck een
van de hoogtepunten de snelle oprui
ming der verschillende crisisinstellingen,
een opruiming, die ons verloste van den
ramp, dat de gouvernementale voet zoo
zwaar op het platteland drukt. Dit is en
blijft de eer van het Kabinet, dat heeft
ingeluid een nieuwere era, eeu politiek
van vertrouwen instede van wantrouwen
in den boerenstand. Vooral in het land
bouwbedrijf is kunstmatige Overheids
inmenging van zoo groot nadeel.
Het telkens moeten worstelen met On
voorziene omstandigheden, het zich niet
kunnen schikken naar schematisch te vo
ren vastgestelde regeling, maken hier ad
ministratieve bepalingen, maken hier al
lerhande wettelijke reglementeeringen tot
zulke te duchten machten. Daarom was
zoo begrijpelijk het verzet tegen den zo
mertijd, als crisismaatregel te dragen,
maar in normale tijden verwerpelijk.
Daarom ook zal in de toekomst hls
richtsnoer van leidende Regeeringspoli-
tiek moeten worden aangemerkt dit be
ginsel: bij alle maatregelen heeft de Re
geering zoo nauw mogelijk contact te
oefenen met de organisaties en te zoeken
zooveel mogelijk aan die organisaties
over te dragen."
V Ontwikkeling van tot organisatie-
leven.
Prof. Diepenhorst wijst er vervolgens
op, dat een verblijdende ontwikkeling in
het organiaatieëlven van den Nederland-op verschillende plaatsen blank.
schen landbouw valt waar te nemen.
«4 Was in de negentigér jaren het Nederl.
?Landbouwcomité, de eenige organisatie,
die met een subsidie van f 12000 gesteund
werd, thans is wijd vertakt de gezonde
organisatiegedachte, in meer dan een cen
trale bond, ook in den Christelijken Boe-
ren- en Tuindersbond belichaamd.
„De gezonde organisatiegedaohte, om
dat in vereenigingen, naar verschillende
levensbeschouwingen gekleurd, samenbin
ding wordt gezocht en daardoor de ener
gie ten hoogste wordt gespannen. Ge
zond ook,_ omdat, al richten de land
bouworganisaties zich in naar eigen be
ginsel en levenswet, zij, zich toch niet
separatistisch in een hoek terug trek
ken, maar door onderlinge samenwer
king de krachtsontplooiing zoo hoog mo
gelijk zoeken op te voeren.
Op gezette tijden, gemeenlijk eenmaal
per maand komen de dagelijksche bestu
ren van onze centrale landbouwbonden,
Landbouwcomité, R.K. Boeren- en Tuin
dersbond; Christelijke Boeren- en Tuin
dersbond bijeen en ze gaan na in hoe
verre door gemeenschappelijke samenwer
king het landbouwbelang kan worden ge
diend. Zoo heeft zich gevestigd een of
ficieuze en spontane samenwerking, die,
wanneer haar te eeniger tijd een offi
cieel cachet wordt verleend, door de les
sen van de practijk meer kans voor den
juisten vorm biedt. Welnu, in het nauw
ste contact met deze organisaties zal
de Regeering haar bemoeiingen hebben
door te zetten en met dankbaarheid mag
geconstateerd worden, dat over het alge
meen de Regeering in dezen niet in ge
breke is gebleven, en in landbouwkringen
haar toenadering wordt gewaardeerd.
Dan ontwikkelt zich in het landbonw-
vereenigingsleven een proces, dat sterk
de belangstelling der Regeering trekt en
hebben moet. Allengs zjjn verschillen
de bemoeiingen uit de Regeeringsbu-
reaux overgegaan in den kring der or
ganisaties. Zij, de organisaties, oefenen
contróle naar eigen regelen en behoef
ten en voor eigen kosten. De boter- en
kaasoontróle is van een dergelijk optre
den wel het meest gelukkige voorbeeld.
Ook de zorg voor het stamboek heeft
zich in gelijke lijn bewogen en thans
mag weer .gewag worden gemaakt van
een allerbelangrijkst instituut. Er is in
de landbouworganisaties en in de krin
gen der belanghebbenden volkomen over
eenstemming bereikt omtrent de oprich
ting van een Nederlandsch Vleeschex-
portoontrölestation. De R.K. Boeren- en
Tuindersbond, het Nederlandsche land-
bouwoomité, de Christelijke Boeren- en
Tuindersbond], de Bondi van Nederland
sche vleeschexporteurs en de Vereeni-
ging van Nederlandsche Baconzouters
hebben de handen ineengeslagen en zijn
gekomen tot de oprichting van een der
gelijk contrólestation, waarin uiteraard
ook de Regeering haar vertegenwoordiger
zal aanwijzen.
In dit opzicht opent zich een rijk
perspectief."
Storm en overstrooming In België.
In sten macht van Zaterdag op Zondag
heeft een orkaan boven verschillende
plaatsen vain België gewoed'.
Te Gent werden die daken' van talrijke
huizen- beschadigd. In die haven aldaar
werd bet schip „Menanio" door dien wind
tegen twee schuiten geslagen, die ernstige
averii opliepen.
Ln de Antwerpsche haven deed zich een
dergelijk ongeval voor pi-et den trans-at-
lantieker „Arabic" die een kolenaak zoo
danig beschadigde, dat deze op d/em lin
ker Schelde-oever op bet droge moest
worden getrokken, teneinde zinken te
voorkomen.
In bet Dendermondsche is de Diender
buiten haar oevers getreden. Te La Ca
lamine is een danszaal omvergewaaid.
Lier wordt door een overstrooming 'be
dreigd. Door den dooi en den regenval
is het water der Netbe zoo geweldig
gestegen, dat de dijken op twee plaatsen
zijn doorgebroken. Een groot stuk is weg
geslagen vlak big de ruïnes van bet kas
teel Bergman, dat door die Duitschers
wend verwoest; de geheele streek staat
daar onder water. Gisterennamiddag bad
de vloed reeds de stad bereikt langs
den kant der Leuven sche poort.
Ten Noord-Westen van Lier is de toe
stand niet minder onrustbarend. Daar is
een gat in den dijk geslagen van een
tiental meters breed niet bet gevolg, dat
de geheele omgeving onder water is ge-
loopea. Do weg -van lier naar Duffel staat
De immigratie Dn die Veireeinigdo Staten.
In het Huis van Afgev. te Washing
ton, beeft een der Democratische leden
voor Texas, Blanton, voorgesteld om voor
een duur van zeven jaar alle immigratie
te verbieden, behalve het binnenkomen
van seizoenarbeiders uit Mexico of Ca
nada.
Vliegtulgenbotsfng.
Naar uit Rome wordt gemeld, heeft
Zondag bij de ontvangst van den komng
van Afghanistan aldaar ©en ernstig vlieg
ongeval jplaats gehad. Twee militaire vlieg
tuigen, die deel uitmaakten van een bo-ven
Rome manoêuvreerend eskader, kwamen
met elkaar in botsing. Daarbij verloor een
der vliegtuigen een vleuigel en stortte
neer. De vlieger was op slag dood. Het
andere vliegtuig, dat zijn propeller ver
loor, gelukte het op oen "huis neer te
komen. De vlieger kreeg geen ernstige
verwondingen.
Gebrek aan broodgraan In Rusland.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de Sov
jet-rag eering, in verband- met de onbe
vredigende resultaten van de graancam-
piagne bij de boeren, ©en commissie heeft
benoemd, die ©en onderzoek zal instellen
naar de oorzaken van- het tekort aan
broodgraan en da stijging tier brood
prijzen.
Eein bomaanslag.
Het „Journal" verneemt uit Madrid, dat
fjjdens -een vuurwerk te Priego de Cor
dova door een onbekende bommen m
de menigte werden geworpen. Bij de ont
ploffing werd een twaalftal personen ge
wond, van wie er eenigen zijn overleden.
Een nieuwe koudegolf?
Nadat het in Polen gedurende drie da
gen flink gedooid heeft, voorspellen de
weerberichten een nieuwe koudegolf.
Reeds is die temperatuur op enkel© plaat
sen weer tot onder bet vriespunt gedaald.
Uit Zakopane wordt een hevige storm
gemeld, die groota schade aanricht.
Woivein-lnvasfó.
Wolff seint uit Warschau: Gisternacht
heeft in het dorp Drozdowo in het gebied
van Wilna een troep wolven een boeren
hoeve overvallen. De wolven verscheur
den waakhonden, schapen en kalveren.
Eerst toen die buien te hulp snelden, ge
lukte het, de wolven te verdrijven.
Weer een' ontploffing te Berlijn.
Zondagmorgen -heeft in een vüla in
de Parkstrasse (een dear voornaamste
woonwijken van Berlijn) een ontploffing
plaats gehad, waarbij, voorzoover tot nu
too bekend is, twee personen werden ge
dood, twee ernstig en zes licht gewond.
De ontploffing h-ad plaats in een la
boratorium, dat tegen de vila is aange
bouwd. Het geheele laboratorium en een
in d-e nabijheid staande garage werden
door de ontploffing totaal verwoest, ter
wijl de villa zelf zeer ernstig werd bescha
digd. De brandweer was igjna onmiddel
lijk na de ontploffing, die zoo hevig was,
dat zij ip nagenoeg geheel Berlijn te hoe
ren was, ter plaatse.
Het eerste lijk werd spoedig gevonden
en kort daarna het andere. De gewonden
werden naar het ziekenhuis overgebracht.
De villa werd bewoond door de Di
recteuren van de firma 'Weingartner en
Co. De consul-generaal Weingartner en zijn
vrouw bleven ongedeerd. Zijn compagnon
de heer Stammer, ward evenwel gedood.
Vierder werd het dienstmeisje gedood, ter-
wjjl ernstig gewond werden de vrouw
en de dochter van den portier.
Van vel© villa's in de omgeving weiden
de vensterruiten vernield. Toen de ont
ploffing h-ad plaats gehad steeg een geel
achtige rookwolk boven de villa op. Het
laboratorium was in eon kelderruimte on
dergebracht, waar de opgeslagen chemi
sche stoffen op onverklaarbare wijze zijn
geëxploseerd.
Bij deze ontploffing heeft zich de merk
waardige omstandigheid voorgedaan, dat,
afgezien van het onmiddellijk getroffen
geb-ouw, de gevolgen in de nabijheid min
der ernstig zijn dan op grooteren afstand.
Zoo zijn in de omgeving van de op 20
minuten afstand liggende Fehrbellinplatz
een groot aantal ruiten vernield. Ook dak
pannen 'kwamen daar naar beneden.
In het h-eele westen," zuidwesten en
zuiden van Berlijn werd de ontploffing
zoo krachtig gevoeld, dat er groote op
winding ontstond. Te Wilmersdorf trü-
den huizen met vier' verdiepingen eenige
seconden lang op hun grondvesten.
De ontploffing had plaats in een villa
waar zich het chemische Laboratorium
bevond van Dr Stammer, die een proef
neming deed. Met welke stoffen nq ex
perimenteerde, valt niet meer na te gaan.
Men weet alleen, dat de 'beide firmanten
der chemische fabriek Weingartner und
Co zich oja. bezighielden met de verbete
ring van een nieuw soort knalsignalen
voor de spoorwegen. Buiten medeweten
der politie hadden zij groote hoeveelheden
sterk exp'loisaeve stoffen in het labora
torium en in de andere vertrekken der
villa, die als magazijnen waren ingericht,
opgestapeld.
De politie heeft den mede-eigenaar der
villa, oen consul-generaal Weingartner ge
arresteerd wegens het veroorzaken van
dood door schuld m het overtreden van
de wet op jde ontploffingsmiddelen.
Honderdvijfflg mijnwerkers levend
begraven.
In een kolenmijn bij West-Frankfort
in den staat Illinois heeft gisteren een
verschrikkelijk ongeluk plaats gehad. Een
der gaanderijen stortte in; 150 mijnwer
kers werden bedolven. In alle haast zijn
reddingsploegen ontboden om te trachten
de levend begraven makkers nog te red
den. Men weet nog niet, hoeveel mijn
werkers er om het leven zijn gekomen.
Niets laat voorzien, of de reddingsploe
gen de slachtoffers zullen kunnen redden.
Hofl Moskou lin da binnenlanden
van Azië werkt
Aan „Ik zal handhaven", het orgaan
van den Nationalen Bond tegen de revo
lutie is het volgende ontleend:
Moskou weet welke waarde is te hech
ten aan een systematische voorbereiding
van het volk, zelfs van het minder ont
wikkelde volk, in verband met de eischen,
welke de revolutie straks zal stellen.
De Chineesche revolutie werd
voorafgegaan door een uitgebreide propa
ganda onder het volk voor allerlei ver
beteringen, waarvan men zeker was, dat
deze in den geest van den onontwik-
keldèn Chinees vielen.
De Indische revolutie-poging werd
voorbereid door tal van handige pro
pagandisten, die de meest dwaze verhaal
tjes rondstrooiden, speculeerden op de
bijgeloovigheid en de armoede van geest
der inlanders, enz. enz.
Ook de Aziatische binnenlanden zullen
nu worden bewerkt.
De propaganda-treinen, van
buiten met geheele voorstellingen beschil
derd, van binnen behalve slaapgelegen
heid, bioscoop, bibliotheek en drukkerij,
worden Azië ingezonden. J3en staf van
daartoe speciaal te Moskou opgeleide pro
pagandisten gaat mede.
Het gaat voornamelijk tegen de Eln-
gelsche kapitalisten, die vrijwel in het
oog der Aziaten de vreeselijkste aller beu
len moeten zijn, wanneer zjj de sprekers
en de films der Propaganda-treinen heb
ben gehoord en gezien.
De redevoeringen worden op de beste
wijze gehouden en laten niet na het
volk der Khanaten op te ruien. In deze
redevoeringen wordt verhaald, dat de re
volutionaire denkbeelden het wonder
middel zijn ter bereiking van het men-
sclielijk geluk. Bjj avond worden bios
coopvoorstellingen gegeven met twee
hoofdfilms. In de eerste wordt John Buil
voorgesteld in een hartstochtelijk drama
als de doodsvijand der „edele Leninisten"
te Moskou. Dat Engelsche type wordt
afgeschilderd als de slechtste figuur in het
drama, weinig scrupuleus in zijn hande
lingen en opvallend schijnheiligde Rus
sen daarentegen zijn de verdrukte on
schuld. De tweede film vertoont in het
algemeen de wonderlijke vooruitgang van
Sovjet-Rusland, de nieuwe gebouwen en
fabrieken, welke daar worden aangetrof
fen .het gelukkige leven van de moujiks,
alles natuurlijk zeer „objectief", terwijl
ook de portretten van de bewerkers van
dat levensgeluk daarbij worden vertoond.
Wq voeren dit staaltje slechts aan om
aan te toonen, hoe Moskou inderdaad
„van alle markten thuis" is. Het richt
zich geheel naar de omstandigheden van
het land, naar den aard der bevolking,
naar de opvattingen, die heerschen in de
streek, waar de revolutionnaire propa
ganda „er in" moet worden gebracht
en juist daardoor is deze te gevaarijker.
Korte berichten.
In het geschil in dia metaalnijverheid
tei Bochum is gisteren overeenstemming
bereikt.
Bq gelegenheid van de voorlezing
van het decreet inzake de heldhaftigheid
dier deugden van den ©erbiedwaardigen
Broeder Bénilde heeft Z.. H. die Paus een
red© gehouden over de houding van Ka
tholiek Frankrijk jegens den H. StoaL.
Te T-Lecmem (Algiers) is het terras
van een Moorsch© badinrichting ingestort
Vijf Moorsch© vrouwen zijn omgaKomen
Biininteinland.
De Oestercampagne in 1927.
Een treinbotsing bij Leiden.
Jan Toorop ernstig ziek.
Buitenland:
Weer een ontploffing te Berlijn.
150 mijnwerkers levend begraven.
Storm en overstrooming in België.
Wij leveren U ALL ES
op (Chemisch, GENEES-
en Heelkundig gebied II
Ass. Apotheker
Lange Kerkstr., Goes. Telefoon 168.
De handelsreizigers en het
cadeaustelsel.
Het bestuur der Nationale Vakgroep
van Handelsreizigers en -Agenten in d©
Ned. vereen, van Chr. Kantoor- en Han-
delsbediendlen heeft zich naar aanlei
ding van het antwoord van den Minister
van Arbeid, Handel en Nijverheid op de
vraag van den heer v. Wijnbergen, ter
zake de instelling eener commmissie, aan
welke ware op te dragen het cadeaustelsel
en de daaruit voortvloeiende nadeelen
aan een nader onderzoek te andterwerpen
en na te gaan, welke maatregelen daar
tegen eventueel zouden zijn te nemen
tot genoemden Minister gewend om Z-E*.
er op te wijzen, dat verscheidene han
delsreizigers en -agenten als deskundigen
over de nadeelen van dit stelsel kunnen
oordeelen, terwijl zjj aangezien zjj
in het bijzonder bekend zjfn met de men
taliteit van de afnemers van artikelen met
cadeaux evenzeer competent mogen
worden geacht om mede de maatregelen
aan te geven, welke eventueel ter bestrij
ding van dit stelsel kunnen dienen.
Op grond higrvan en met het oog op
het feit, dat een groot aantal vakgenoofen
als direct-belanghebbenden mag wor
den beschouwd, verzoekt genoemd be
stuur den Minister bij de samenstelling
dezer commissie het handelsreizigers-ele
ment er in op te nemen en d© National©
Vakgroep in de gelegenheid te stellen,
voor de benoeming van een lid dezer
commissie één of meer terzake-kundiga
leden aan Z.Ex. voor te dragen.
De opvolger van Commissaris
Sweerts.
De traditie wil, zegt het Hbld., dat de
burgemeester van de Residentie, wanneer
het ambt van Commissaris der Koningin
in de provincie Zuid-Holland openvalt, als
opvolger wordt aangewezen. Eiurgemees-
ter mr J. G. Patijin werd gouverneur
der provincie. Zijn -opvolger in de hof
stad, baron Sweerts, eveneens. Het be
hoeft dus niet te verwonderen, dat ook
de naam van den tegenwoordigen burge
meester van Den Haag, mr J. A. N.
Patjjn, thans reeds als opvolger van ba
ron Sweerts wordt genoemd. Maar ook
andere namen komen ter sprake, voor
namelijk die van Jhr Mr. Dr H. A. van
Karnebeefc, oud-minister van Bjuitenland-
sche Zaken, en die vain Mr V- H. Rutgers,
oud-minister van Onderwijs en oud-Gede
puteerde van Zuid-Holland. Voor een be
trouwbare voorspelling beschikken wij in-
tusschen niet over voldoende informatie."
Van andere zijde wordt ook nog ge
noemd Jhr. de Gijselaar, lid van de
Eerste Kamer en oud-burgemeester van
Leiden.
Nederlandsche paspoorten.
D© Minister van Binnenl. Zaken heeft
een circulaire aan Ged. Staten der onder
scheidene provinciën gezonden, waarin
op de wenschelijkheid wordt gewezen,
dat, in het belang van vergemakkelijking
van het internationaal verkeer, de onder
scheidenlijk door provincie en gemeente
besturen geheven leges wegens afgifte
of verlenging van een buitenlandsch pas
poort, zooveel mogelijk worden verlaagd,
altbians, waar die leges het bedrag van
fl te boven gaan, deze tot fl worden
teruggebracht.
Mini ster Lambooy naar
Amsterdam.
Naar het Corr. Bur .meldt, zullen de
Minister van Marine a.i. de heer Lam
booy en vermoedelijk ook de tninister
van Koloniën, dr Koningsberger, Woens
dag te Amsterdam een bezoek brengen
aan de Stoom vaart-Mq. Nederland, ten
einde in oogensohouw te nemen de acco
modate der vierde klasse in welk© klasse
