Dinsdag 3 Januari 1928
No. 80
42e Jaargang
Vezetzalf
Buitenland.
KRONKELENDE PADEN.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
FEUILLETON. -
geneest kleine wondjes
f
59
Zeeuw
„Om de vrijheid".
Het zoozeer betreurde aftreden van den
heer H. de Wilde als lid van Ged. Staten
van Zuid-Holland^ is niet enkel verlies
gebleken.
De heer de Wilde heeft daardoor toch
gelegenheid gekregen voor het schrijven
van een belangrijke studie1) waarvan ge
zegd kan worden om dit cliché nog
eens te gebruiken dat ze in een
besliste behoefte voorziet.
Het verschil tusschen de Antirevolu
tionairen en de Staatk. Gereformeerden
heeft zich langzamerhand toegespitst tot
een principieele tegenstelling. Aan
vankelijk vereenigden zich de Staatk. Ge
reformeerden onder eigen banier, niet
omdat ze tegen de Antirevolutionaire be
ginselen bezwaren hadden, maar omdat
naar hunne meening de A.-R. partij1 hare
beginselen verloochende. Zij hadden ern
stig bezwaar tegen de samenwerking met
de R.K. Staatspartij, als gevolg waar
van naar hunne opvatting de Antirevo
lutionaire beginselen geen zuivere toepas
sing vonden. Meer da» eens werd dan
ook uitgesproken, dat men naar de A.-R.
partij zou willen terugkeeren, zoodra deze
partij er toe overging hare beginselen
onverzwakt te handhaven.
Vandaar dan ook dat b.v. de heer
Diemer in zijn „De A.-R. partij; zichzelf"
opmerkte, „dat men in de nieuwe Ge
reformeerde Staatkundige partij meer dan
eens heeft op te merken het geweten
onzer partij".
Dit is echter anders geworden. Steeds
meer blijkt, dat er tusschen beide par
tijen een principieel verschil bestaat, een
verschil dat in hoofdzaak beheerscht
wordt door Artikel 36 N.G.B. en waarbij
het gaat om de geestelij.ke vrj-
heid.
En nu is het de. verdienste Vah het
boek van den heer de Wilde, dat de
vraagstukken waarom het hier gaat dui
delijk worden geteekend en dat wordt
aangetoond, dat het hier nog altijd gaat
om hetzelfde geschil dat ook in vroe
gere eeuwen reeds de aandacht vroeg
toen het ging om de godsdienstvrijheid
voor alle kerkelijke groepen met name
van Gereformeerden en R.-Katholieken en
in verband daarmede over de plaats die
èn de Overheid èn de Kerk, elk afzonder
lijk en krachtens haar onderscheiden roe
ping en taak, hebben in te nemen.
Drie mannen van verdiensten en van
gro'ote gaven traden in den feilen strijd
om dat vraagstuk naar voren:
Oranje als de grondlegger van den
Nederlandschen Staat, die vrijheid van
godsdienst voor Roomsch en Onroomsch
met overtuiging voorstond1 en die ban
Overheid en Kerk, ieder een eigen ter
rein en een zelfstandige plaats toekende;
Petrus Dathen us door Ds
Kersten als zijn geestelijken voorganger
geëerd, die afkeerig was van gods
dienstvrijheid behalve voor de Gerefor
meerden, 'die de Roomsohen te Gent op
ergerlijke wijze vervolgde en mede daar
door het welslagen van Ora.nje"s streven
onmogelijk maakte, de man die het Room-
sche stelsel der heerschappij van de kerk
over de Overheid begeerde en
01 d e n b a r ir e v e 11, die de volstrekte
r -
l) Om de vrijheid: uitgave J, H.
Kok te Rampen.
onderworpenheid en afhankelijkheid van
de Kerk aan de Overheid beoogde.
Wij komen op deze .leerzame studie
nog nader terug.
[Eau jaar van veel regen ®n weinig
jtomineschijn.
De Engelsohe bladen beschouwen het
jaar 1927 ook van meteorologisch stand
punt. Als zoodanig wordt het met een
zwarte kool aangeteekend. In vele distric
ten is 1927 het natste jaar geweest waar
van men 'heugenis heeft. Te High Wy
combe, in Buckinghamshire, is er b.v. niet
zooveel regen gevallen sedert del waar
nemingen in 1846 begonnen. Het vorige
hoogste totaal van 1903 werd aanmerke
lijk overtroffen.
In Londen en heel Engeland en Ierlan'd
waren alle maanden, behalve Mei en
October, natter dan gewoonlijk. De groot
ste overmaat gaf September, toen de
neerslag het dubbele van den normalen
bedroeg.
Londen kwam 150 uur zonneschijn te
te kort, in vergelijking van het gemid
delde. I
Weef Eén roofoverval.
Op dén weg naar Viare in de omge
ving van Parijs is binnen enkele dagen
de derde roofoverval gepleegd:
Een handelaar in chemische producten
kwam onderweg met vrouw en kind in
zijn auto bij een bosch een wegversper
ring van takken en knuppelhout tegen.
Toen hij stilhield, kwam uit het kreu
pelhout een kerel op de auto af en
eischte van den koopman zijn geld, on
der bedreiging met een revolver.
De koopman wierpi hem zijn portefeuille
met 170 francs toe en toen de roover
bukte om deze op te rapen schoot de
koopman^ met zijn eigen revolver op zijn
aanvaller, doch miste. De roover sprong
op en schoot meteen den koopman dood.
Daarop nara hij de vlucht.
De vrouw van het slachtoffer kon on
danks de hevige ontroering het dichtst
bijzijnde dorp bereiken, waar zij de politie
van de snoode daad op de hoogte stelde.
Deze stelde terstond een onderzoek in.
228 milllonnairs.
Hot „Internal Revenue Bureau" deelt
mede, dat in het kalenderjaar 1926 in de
Vereenigde Stiaten -J<28 personen waren
met een persoonlijk inkomen van meer
dan een prillioen dollar. Deze mededeeling
is gebaseerd op de inkomstenbelasting
over 1927. Veertien van hen hebben een
inkomen van meer dan vijf millioen dollar.
Sabotage?
De correspondent van de „Times" te
Rio de Janeiro, meldt een merkwaardig
voorval, dat zich op den Braziliaanschen
kruiser „Florinao" beeft afgespeeld. Be
merkt werd namelijk, dat het schip slagzij
maakte en dat er water binnenstroomde.
Die officier van de wacht maakte alarm.
Bij onderzoek bleek, dat er een klep onder
de waterlijn openstond.
De aanvaring In de Zee van Marmora.
Bij de aanvaring in de zee van
Marmora tusschen de stoomschepen
Sewinsj een passagiersjacht van 250 ton
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administaatie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor' te Middelburg;
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 2!
Vrij naar het Engelsch.
60)
AI deze gedachten gingen als een wer
velwind door haar hoofd, terwijl ze zich
met al de kracht, die in haar wag, ge
reed maakte voor den beslissenden strijd
Maar toen haar oog viel op zijn gelaat,
waarop de harde trekken hadden plaats
gemaakt voor een uitdrukking vangroote
droefheid, toen was het, of plotseling
een teere snaar in haar gemoed trilde en
zij barstte in snikken uit, klagend: „mijn
zoon, mijn eigen zoon verlaat me, en op
mijn ouden dag sta ik alleen". Het was
voor het eerst, dat Arthur zijn moeder
zag weenennooit te voren, had zij ge
sproken van steun, dien hij haar zou
kunnen geven. Het werd hem te veel, zijn
.moeder zoo te zien, dat kon hij niet
dragen. Hij knielde bij haar neer, nam
haar handen en bedekte ze met kussen;
en toen zij haar hoofd aan zijn schouder
legde en hij heete tranen op zijn wang
voelde druppelen, riep hij op hartstochto-
lijken toon uit: „Moedor, moeder, spreek
zoo niet, u hebt een "zoon, die u van
ganscher harte lief heeft, en die u nooit
zal verlaten, hetzij getoouwd oi Bist"
„Als dat zoo is, jongen", antwoordde
ze dadeljjk gekalmeerd, „wil je je moe
der dan -gelukkig maken zul je met
Alice trouwen?"
Het was een vreeselijtoe strijd, voor een
edelmoedige natuur als Arthur bezat;
vreeselijk voor een zoon, die nooit zijn
moeder weerstreefd had; vreeselijk voor
iemand, wien door Satan werd in het
oor geblazen: „kinderen, weeSt uwen
ouderen onderdanig, in alle "dingen"
vreeselijk voor een, wiens harte beefde
voor de gevolgen van de teleurstelling,
die hij zijn moeder ging bereiden, de
©enige van zjjn ouders, die hij nog be
zat! Was hij voor de verzoeking be
zweken, had hij onder den drang der
omstandigheden van het oogenblik toe
gegeven, zijn levensgeluk zou onherroe
pelijk verwoest zijn.
Doch Arthur Nugent stond niet alleen
in den strijd; al de zwakheden in zijn
karakter hadden plaats gemaakt voor een
kracht, die alleen God kan schenken;
hij .dacht, aan zijn verantwoordelijkheid
tegenover dien God, Hem, Wien geen
macht op aaide 's meoschen daden kan
verhelen en zjjn antwoord was be
slist: „moeder, het mag en kan niet
zijn; ik heb Mary Stewart lief en voor
God ben ik reeds haar echtgenoot;
heeft ze mij niet gezegd, dat haar hart
mij toebehoort? U kunt niet van mij
vargaa, d&t ik haar reüast, om te huwaa
en het vijfmaal grootere stoomschip Mar
mora zjjn in het geheel 111 personen
om het leven gekomen. De kapitein van
de Marmora had op het oogenblik van
vertrek een groot aantal passagiers zon
der kaartje aan boord genomen, zoodat hjj
zelf nietwist hoeveel menschen zich
aan boord van zijn schip hadden bevon
den.
Geen vuurwapens voor da politie.
In Engeland acht men voorshands het
verstrekken van vuurwapens aan po
litiemannen nog een gevaarlijk experi
ment en is men van oordeel, dat het
hatiteeren van deze wapenen gemeenlijk
den misdadiger weinig schade berokkent,
den onschuldigen voorbijganger of ande
ren „buitenstaanders" echter meestal wel.
Onlangs hebben verscheidene afgevaar
digden in het Britsc'he parlement op' distri
butie van revolvers onder de politie-agen-
ten aangedrongen. Die staatssecretaris van
binnenlandsche zaken antwoordde echter,
dat hjj dezen maatregel niet noodzakelijk
achtte,
D© Britsc'he politiemannen zullen dus
thans de eenige agenten van een groot
land zjjn, die geen vuurwapenen dra
gen en, evenals in het verleden, slechts
gewapend zijn met een eenvoudigen gum
mistok.
Een der overwegingen, die geleid heb
ben tot het afwijzen van vuurwapens
voor agenten, is deze, dat als de wapens
aan de politie verstrekt worden, ook de
misdadigers zich ermee gaan uitrusten,
terwijl deze op 't oogenblik in het alge
meen nog niet ermee zjjn voorzien in
Engeland.
Door wolvers veenfomfsn.
Naar uit Sebastopol gemeld wordt is
een troep wolven in vier dorpen van den
Krim binnengedrongen. Vier boeren en
een kind werden dooor de wolven ver
scheurd. De sovjetregeering heeft solda
ten uitgezonden om de bloeddorstige die
ren te verdelgen. Op den Krim waren
sedert vjjftien jaren geen wolven meer
gezien.
Oudejaar t® New-York.
Do New Yorkers hebben het nieuwe
jaar een bijzonder luidruchtig welkom
bereid. Do theaters, hotels en nachtclubs
waren overvol, terwijl honderdduizenden
in de open lucht bijeenkwamen om met
toeters, fluiten en gegil het oude ja&r
uitgeleide te doen.
Vijfhonderd politiemannen waren niet
toereikend om in het theatergedeelte op
Broadway de menschenmenigte in be
dwang te houden. De herrie was op zijn
hevigst bij het slaan van middernacht
De hongersnood In Shantoe'rcg.
De laatste uit China ontvangen berich
ten geven een treurig beeld van den toe
stand aldaar. De Chineesche kamer van
koophandel te Peking bericht dat in de
maanden November en December niet
minder dan 1200 zaken gesloten zijn.
Een politierapport meldt, dat in Decem
ber meer dan 500 öhineezen van hon
ger omgekomen of op straat doodge
vroren zijn. Do hulporganisaties tot be
strijding van den hongersnood hebben,
zooals men weet, alle Roode Kruis-organi-
saties telegrafisch om steun voor de be
volking in de provincie Shantoeng ge-
met iemand, die ik nooit anders dan als
©en goed© vriendin, meer hog als
©en zuster zal kunnen beschouwen. Moe
der, nogmaals, vraagt u mij, om deze dub
bele gonde te begaan?"
„Och Arthur, al dat redeneeren met jou
heeft toch geen nut", zeide ze op een
toon, of ze een jongeling moest genezen
van een aandoening, die men wel met
den naam „verliefdheid" te betitelen
pleegt, en dien men, als het eene mid
del niet helpt, met een ander tracht te
cureeren, „het is toch niet aan jou be
steed, of ik al probeer je te overtuigen.
Jjj wilt dat meisje trouwen, ik kan het
je niet verbieden. Maar verlang niet, dat
ik er aan mee zal werken om je car
rière te vernietigen. Rekien 6r niet op,
dat ik juffrouw Stewart in mijn huis
ontvang. Jij zult me jals mijn zoon,
altijd welkom zijn, maar nooit gal ik haar
als mijn dochter erkennen nimmer!"
„Moeder, ik smeek u, neem die woor
den terug", riep Arthur op hartverscheu-
reniden toon uit; .„niets jer wereld zal
mjj er ooit toe brengen dit engagement
op te geven. Van mjjn kant zal ik niet
tekort schieten; maar hoe kan zij haar
belofte vervullen, .hoe kunnen we ooit
huwen, als mjjn eigen moeder haar niet
als piijn vrouw wil erkennen?"
„Dat is heel goed van je ingezien,
Arthur, het is onmogelijk; en daarom
hoogt ik, dat je moadscs batda stack ge
vraagd. Ongeveer 4.000-000 menschen
worden door hongersnood bedreigd.
Hongersnood In Bosnië.
De „Tagesposit" -verneemt uit Mostar,
dat tengevolge van den sneeuwval in een
groot gedeelte van Bosnië en de Herzego-
wina hongersnood is uitgebroken.
Het provinciaal bestuur van Mostar
heeft in zijn zitting van heiden toegestemd
in een crediet van 500.999 dinar voor de
verzorging van bet noodlijdende gebied.
Het is echter zeer de vraag, of het ge
bied van levensmiddelen kan worden
voorzien, omdat het verkeer nog steeds
belemmerd is.
HET WEER IN 't BUITENLAND!.
Gisteren is een krachtige dooi over
geheel Zuid-Eng'eland opgetreden, die ge
paard ging met fikscbe regenbuien. De
sneeuw veranderde spoedig in modder
en slijk en rpen beeft alle plaatsjes in
Kent en Dorset uit hun isolement kunnen
verlossen. Na zonsondergang begon het
echter weer licht te vriezen.
De sterke dooi heeft in het geheel»
centrum en Zuiden des lands tot ernstige
overstroomingen geleid.
In Schotland en Wales is een dikke
laag sneeuw gevallen. Enkele hoofdwegen
zijn nog altijd bedekt met een sneeuwlaag
van drie h. vier voet hoog en voor het ver
keer onbegaanbaar.
Een groot aantal automobilisten, die
door de sneeuw overvallen waren, heb
ben .hun wagens nog steeds niet terugge
kregen, doordat deze ingesneeuwd zijn
en vele automobielen staan gestald in ga
rages op bet platteland.
De overstroomingen worden door - de
automobielvereeniging als een even erg
kwaad als de sneeuwval beschouwd. Op
sommige plaatsen staat het water 18 in
ches hoog.
Behalve van de overstroomingen onder
vindt het verkeer op de wegen nog moei
lijkheden van de miniatuur-lawines, die
op tal van plaatsen van de hooger gelegen
terreinen op de wegen terecht komen. Hel
rijden bij nacht ondervindt- in het bijzon
der van dergelijke onverwachte gebeur
tenissen groots moeilijkheden.
Bét weer op het Engelsch© kanaal is
opnieuw slecht geworden. Er waait een
hevige 'Zuid-Wiester storm en er gaan
zware zeeën.
Op de Elbe heeft zich de laatste dagen
weer veel ijs gevormd. Het drijfijs van
de Boven-Elbe, dat door het doorweef
van de laatste dagen in beweging was ge
komen, zet zich thans aan den beneden
loop van de rivier weer vast. De kleine
scheepvaart en het slecpverkeer zijn daas
door nagenoeg tot stilstand gebracht.
Door het ijs in de Deensche wateren
wordt de scheepvaart der laatste dagen
zeer belemmerd. Verschillende schepen
zjjn gestrand.
Eien storm van ongekend© hevigheid
woedde aan de Adriatische kust. Het ver
keer is gestremd. De sneeuw ligt 2Va tot
3 meter hoog. Alle spoorwegverbindingen
zijn daar verbroken.
Korte berichten.
Op een boerderij bij Hudjlersfield
zijn vier kinderen van 4 tot 7 jaar ver
brand.
Bij een botsing tusschen een ex
press-trein én een goederentrein nabij
nioeg zal blijken, om je van die dwaasheid
te weerhouden."
„Zoo wreed zult a niet zijn, moeder;
zoo laag zult u Mary niet behandelen."
„Arthur, wat is dat voor een taal tegen
je moeder!"
„Dat lokt u zelf uit, u dwingt me,
zoo te spreken", antwoordde Arthur bit
ter. „U weet evengoed als ik, dat als een
jonggetrouwde vrouw niet door de familie
van haar man ontvangen wordt, .gij ner
gens ontvangen wordt. U weet, dat overal,
in elk kringetje, gefluisterd zal worden:
„Daar hapert het een en'ander aan, ze
wordt nog niet eens door .zijn familie
ontvangen."
Geen man van eer kan toestaan, dat
er zoo over zijn vrouw wordt gepraat,
over degeen, die in ieder opzicht zijn
gelijke is; die door iedere familie, .onver
schillig wie, met respect ontvangen dien
de te worden." Toen mevrouw Nugent
den moedeloozen toon hoorde, waarop
Arthur sprak, begon, ze weer hoop te
krijgen, dat de balanstenslotte nogmaals
naar haar kant zou overslaan. Scheen
eerst alles verloren, als haar nu slechts
tijd werd gelaten, ^ou de overwinning
tenslotte aan haar zijn, zpo hoopte ze.
„Wat hebt u toch tegen Mary Stewart",
begon Arthur weer. Als u haar kende,
daar ben ik zeker van, zou tt haar bewon
deren en liefhebben. Voor alles op de
waaaidi m» ik haai; qm( gevsaagd bsty
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf 0.06
Prijs der AdvertentlBn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrlik8 korting
Binnenland.
Een voorstel tot wijziging van de Ar
beidswet.
De Commissaris der Koningin in Zuid-
Holland overleden.
De geïsoleerde eilanden.
Kolendampvergiftiging te Amsterdam.
Buitenland.
Hongersnood in China en Bosnië.
De ingetreden dooi. Gevaar voor over
stroomingen.
Chicago, zijn een drietal Pullman-wagens
totaal vernield. Veertig personen werden
gewond.
Bij een auto-ongeval is de Franscha
minister vain oorlog Painlevé aan de ban
den gewond.
Op bet Japansche eiland fiondu,
zjjn zestig piarsone® omgekomen in die
sneeuw, die hier en daar zelfs twee meiter
hoog lag.
Naar gemeld wordt, voorspelt Mus
solini voor bet jaar 1928 groote politieke
veranderingen. De wereld zal het door
den wereldoorlog verloren moreel even
wicht herkrijgen en tusschen de volken
zal ©en ongekende geest van wederzijdsch
begrijpen ontstaan.
Op enkele kilometers afstand van
Mantua is een auto met vijf mannen in
pen afgrond gestort. Allen werden gedood,
terwijl de auto volkomen Vernield is.
tteoept Pa. v. d. Velde. Apothefc*»
De Rotterdammer.
Prof. Dr P. A. Diepenhorst heeft bij
het eind van 1927 zijn functie nis po
litiek hoofdredacteur van de „Rotterdam
mer" neergelegd.
Als directeur-hoofdredacteur is thans
opgetreden de heer H. Diemer.
Als Vaste medewerkers werden aan het
blad verbonden de heeren P. Bergmeyer;
G. Baas Kzn.; M. J. Leendertse en P.
A. Echwaitz.
Annexatie of samenwerking
van gemeenten.
Het bestuur van de Nederl. vereeni-
ging voor gemeentebelangen heeft een
commissie ingesteld tot het uitbrengen
van een rapport over het vraagstuk van
annexatie of samenwerking van gemeen
ten. Deze commissie is samengesteld uit
de heeren mr L. B. J. van Oppen, bur
gemeester van Maastricht, voorzitter; mr
,dr J. van der Grinten, hoogleeraar aan
de r.k. universiteit te Nijmegen; H. P. J.
Bloemers, burgemeester van Rheden, in
De Steeg; jhr J. P. W. van Doorn, bur
gemeester van Heemstede; mr drr J. G.
Schalkwijk, rechter in de rechtbank te
Rotterdam; mr dr W. G. A. van Sons-
beeok, burgemeester van Breda; en mr
ben, mijn vrouw te worden, als ze niel
in alle opzichten waardig was, uw doch
ter te zijn,"
„Ik twijfel beelemaal niet aan je goede
smaak, Arthur, daar gaat het niet om.
Maar voor mij beteekent ze niets, en
daarin zal nimmer verandering komen.
Ik heb alleen je bestwil op 'toog; sedert
je geboren bent, heb ik alleen-voor jou
geleefd. -En daarom kan ik niet toestaan,
dat je jezelf moedwillig in het ongeluk
stort, door die dwaze beloftetie houden".
„Nu moeder, dan is het laatste woord
gesproken. Ik zal Zaterdag naar Canada
terugkeeren, want ik wil het haar be
sparen, dat een brief haar moet vertel
len, dat mijn moeder haar niet ids
schoondochter wil accepteeren; uit mijn
eigen mond zal ze vernemen, dat ik
haar trouw blijf, en ik zal haar vragen, of
ze Jkan wachten dat is het eenige,
wat mij te doen staat."
„De meeste jonge dames moeten daar
niet® van hebben, dat wachten voor on-
bepaalden tijd. De "heele kwestie, waar
jij je moeder op zij zet of ze in 't ge
heel geen rechten op jo heeft, ia door
een jong meisje even zoo spoedig ver
geten, zoodra er maar weer iemand an
ders komt om baar bezig te "houden.
Gebeuren zulke dingen niet dagelijks? Je
zult zien, dat juffrouw Stewart gauw ge
noeg een ander vindt, om met baar te
trouw,bs."
(Wlosdf vervolgd.)
