No. 74
Dinsdag 27 December 1927
42e Jaargang
HAARUITVAL en KAALWORDEN
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
-
D irecteur- H oof d redacteur
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3
Losse nummers f0.05
Prijs der AdvertentlBn:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
Zij, die zich met 1 Januari op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis.
Da yrifhaid aangepast?
Wg hebben dezer diagen (eanigtóms
breedvoerig molding gemaakt van wat om
trent he;t strafbaar stellen van Godslaste
ring em vloeken werd opgemerkt in het
iadvies, uitgebracht aan bet Centraal Co
mité van A. R. Kiesvereemgangen.
De conclusiën van dit rapport hebben
niet algemeen instemming verkregen.
Zoo heeft b.v. de heer Slotematoeir de
Bruine in '1924 in de Eerste Kamer een
rede gehouden, waarin hij verklaarde, het
te betreuren, dat een door de gemeente
Wonseradeel uitgevaardigde verordening
waarin het hoonen en lasteren van God
strafbaar werd gesteld niet ter vgnnaeti-
gimg aan de Kroon was voorgedragen.
Hij zag daarin een aantasting van de
geestelijke vrijheid. Op die wjjze, zoo
meende hij> wordt de vTjje meenings-
uiting over godsdienstige vraagstukken
belemmerd, daar het practisch niet mloge-
lijk zal zijn de juiste grens: tussohen
Wat al of niet toelaatbaar moet worden
geacht aan te geven.
„Ik zie aldus Prof. Slotemaker do
Bruine do propaganda voor het atheïs
me en voor het materialisme als de be
dreiging van onze volksziel
met een gif, gelijk ik ook betreur
iedere propaganda van deïsme en van
pantheïsme.
Maar ik grijp niet naar den 'Sterken arm
ter bestrijding daarvan. Ik roep om de
zedelijke en geestelijke krachten in ons
volk; ik zeg dat de kerken hier ©en taak
hebben en de gezinnen en de scholen.
In elk geval zeg ik, dat de Overheid
blijven moet binnen de perken, die onze
geschreven wetten thans stellen."
Wij maken van deze uitspraken mel
ding, niet, omdat wij de opvatting van
den heer Slotemaker de Bruine deden.
Wij wenschen óók da ^geestesvrijheid
te bewaren en da vrije meeningsuiting
niet te belemmeren. Maar dat is heel wat
(anders, dan dat vrijheid zou moeten wor-
lden gelaten, den Oppersten Souverein
openlijk en opzettelijk te lasteren en ta
hoonen en de volksziel te vergiftigen.
Intusschen, hei betreft hier een moei
lijke en ingewikkelde majerie, die niet mei
Oppervlakkig© fiedieneieringen kan worden
afgedaan.
Daarom juichen we toe da verschijning
van het door ons besproken rapport en
maken we ook melding van de bezwaren1
daartegen aangevoeld ook al komt hel
ons .voor diat de heer Slotemaker de
Bruine zich in dit geval' teveel door de
„ritaelingen in zijn gemoed", zooals hjj
het uitdrukte, heeft laten leiden.
Uit de botsing der meeningen, zal ook
hier tenslotte, naar verwacht .mag wor
den, de waarheid te voorschijn komen.
Het antwoord van Idenburg.
Ook de heer Idenburg heeft zich ia
dezelfde Kamerzitting over deze kwestie
uitgelaten.
Naar aanleiding van het door den hear
Slotemaker de Bruin© gesprokene,
verklaarde hij mede'te waardeerep, de
vrjjheid van denken niet alleen, maar pok
de vrijheid van uiting van godsdienstige
en wjjsgeerige denkbeelden.
Maar, zoo vervolgde bij, daarover gaial
het hier niet.
Het gaat bier over godslastering en het
moedwillig hoonen van Gods Naam in
het openbaar.
Dat heeft met gewetenslvrghekL en vrij
heid van gedachte op zich' zelf niets te
maken. Niemand wordt in zijn geweten!
verplicht om in het openhaar God te las
teren of te hoonen.
Nu komt het mij voor, dat bezwaarlijk
ontkend zal kunnen worden, .dat de Over
heid op dit gebied een taak kan hebben;
de Overhead heeft wiel degelijk een (roeping
t.o.v. de goede zeden, waarvan de grond
slagen liggen in wat Dr Jtuyper genoemd
heeft de zedelijke gemeenschap van onS'
volk. lEm tot die. goede zeden behoort
ongetwijfeld niet het lasteren van Gods
Naam, maar het eeren van Gods1 Naam.
Dat is een der Christelijke beginselen,
waarvan sprake is in de programma's dei
Christelijke partijen'.
Ik citeer hier uit het programma der
Chrisitdajk-Historisch© partij, waarin uit
drukkelijk staat (art. 3) dat de Overheid
ia geroepen de Chr.-historische grondsla
gen van het volksleven le bevestigen en
de Christelijke beginselen in het Staats
leven te eerbiedigen. Een van die be
ginselen is wel degelijk bet ©eren van
öoda Naam m suit hut lasteren van
Gods Num.
Nu volgt daaruit nog niet, dat da Over
heid daarom met de Strafwet hier moet
ingrijpen; maar wij hebben op het oogen-
bli'k niet vóór ons een ontwerp-Strafwet
tegen Godslastering of vloeken, maar een
gansch andere quaestia, en het komt mjj
voor ,dat dit punt in de redevoering van
prof. Slotemaker de Bruine niet geheel tot
zijn recht is gekomen.
Wij staan voor de vraag, of de Minister
had moeten bevorderen het vernietigen
van die verordening van da gemeenten
'Wijmhritserad'eiel en Wonseradeel,welke
•vernietiging door Gedeputeerde Staten yan
Friesland was verzocht.
En ,nu wensch ik en dat is heit Ter-
schil tusschem mij en prof. Slotemaker
de Bruin© uitdrukkelijk te verklaren, dat
ik het toejuich, dat de Minister deze ver
ordening, waarin die gemeenteraad binnen
,de grenzen van zijn bevoegdheid te
dien opzichte bestaat toch eigenlijk tegen
woordig geen verschil van moering
opkomt voor het eeren van Gods Naam op
het openhaar terrein, niet verklaard heeft
in sltri'd te zijn met het algemeen belang
van het Nedorlandsche volk."
Sowjet-piropaganda onder CanadeeSche
schoolkinderen.
De provinciale regeering te Toronto
heeft een onderzoek ingesteld naar den
omvang v'ata Sowjet-propaganda onder
schoolkinderen in noordelijk Ontario. Er
woont daar een bevolking onder wélke
zich vele vreemde elementen bevinden.
De onderwijzers in die- streek hebben
aan de overheid laten weten dat zij be
wijzen hebben dat er op groote schaal
pogingen worden gedaan om op de scho
lieren invloed te krijgen door middel van
Sowjet-brochuies.
Een Jubileum van Marx.
Op den eersten Kerstdag vierde dr
Maxx een jubileum, dat zeker de moeite
van het Vermelden waard is-
Hij is dan namelijk in vier verschil-
lendë kabinetten op den kop af 1000
dagen rijkskanselier geweest eu| wed eerst
413 dagen van 30 November 1923 tot
15 Januari 1925 en sedert 17 Maart
192(6 onafgebroken tot hederi toe- Dr Marx
houdt daarmee een record in de republiek.
Geen van de andere rijkskanseliers, die
na den oorlog aan het hoofd van bet rjjfc
hebben gestaan, heeft het zoo lang volg®,
houden. Dr Wirth was 559 dagen rijkst
kanselier, dr Luther 471, dr Êéhrenbach,
die intusschen overleden is, 324 dagen,
de bociaaLdemceraat Rauer 280 dagen,
dr Ouno 265 dagen, Scheidema.nn 130
dagen en dr Stresemanln 111 dagen- Her
man Müller was slechts 86 dagen rijkst
kanselier.
Communtetlsoha bcm-aanslapn te
Buanoa-AIrss.
Blommen, die, naar menl gelooft, cooJP
communisten zjjü neergelegd, öntplo.ten
in de plaatselijke filialen vaal enkele bant
kien te Rueno® Aires. De ontploffingen-
hadden plaats toen de banken vol rned.
schen waren.
Er zijn 2 personen! gedood en' 80 get
wond. Onder de gewonden bevinden rich
de directeur der National Oity Bank eto!
5 ambtenaren.
Een vliegtocht van een vrouw.
Zekere mevrouw Grayson wil van New
Yorik naar Newfoundland vliegen-. is
van eerstgenoemde stad Vertrokken, maar
berichten omtrent haar aankomst op N ew.
foundland zijn er nog niet- Er zijn drie
bevaren luchtbeden aan boord van het
vliegtuig.
Beuter seint nog, dat menl ta Harbour
Grace ernstig ongerust is. Da Atlantie-che
Oceaan was zeer onstuimig en de wind
hevig-
Korte berichten.
Een hevige sirocco heeft in de
Golf van Napels groote schade aange
richt. Er moeten ook menschemlevens te
betreuren zij11-
In die laaltste acht maanden' zij®
124,362 landverhuizers Canada binnenge
komen. of 15,742 meer dan in de overeen
komstige periode van 1926.
Een mijngasontploffing hoeft de mijn
Neu-Iserlohn bij Dortmund geteisterd. Er
zijn 5 mijnwerkers gedood, 1 zwaar en
1 licht gekwetst. Gevaar voor herhaling
bestaat niet. Er is eau onderzoek nlaar
het gebeurde gaande.
Volgens een bericht uit Belgrado
wil Servië te Londen een leaning slui
ten van 20 miljoen pond tot oeaonomischa
verheffing van Macedonië «a uitbreiding
rm bet spoorwegnet
Volgens een bericht uit Athene zou
Venizélos opnieuw ernstig ziek zijn.
Benige arbeiders, die té Belfast bezig
waren met borstelwerk aan een gebouw
vonden daar 20.000 patronen, benevens
een aantal gewerenl, bommen en bajonet
ten. De politie heeft die wapenenl en mul.
nitie in beslag geüomen.
Tengevolge Van den ingetreden dooi
bestaat in Neder-Saksen gevaar voor hoog
water.
In' het station te Boekarest is een
pakketje gevonden, inhoudend© 26 bank.
biljetten van 1000 lei, afkomstig uit Bes.
sarabië- Het bleek bij onderzoek, dat deze
biljetten waren vervalscht; men vreest
dat zich in Btessarabië een heele bende
beizig houdt met bankbiljetteruaanma.ak.
Naar uit Stockholm wordt gemeld,
hoopt men er nog ia te zullen slaged
de dreigend© uitsluiting in die Zweedscihe
papierindustrie, waardoor 17-500 man
zouden worden getroffen, te voorkomen.
De rijksinkomsten inl Duitschland
hebben in het halfjaar AprilOctober
354.600.000 Mk. meer opgeleverd dan de
raming bedroeg.
Naar uit Moskou wordt gemeld,
zijn de proeven, genomen met het oven
seinen van platen enlz. tusschen Berlijn
en Moskou buitengewoon goed geslaagd.
Vrijdag woedde in 't Westen van
Japan een sneeuwstorm, die 'het verkeer
te land en op zee stillegde-
De temperatuur in geheel Zwitser,
land is omgeslagen. Het dooit en het jet.
gent. In de bergen bestaat groot gevaar
voor lawines.
Op de Deensche kust zmi 4 scheplen
in den sneeuwstorm gestrand.
Het Kamerlid Duys.
Naar „Het Volk" van de echtgenoot©
van den heer Duys verneemt, iis het be
richt over zijn ziekte te alarm eerend.
D© dokter meent met zekerheid te kun
nen comstaieeren, dat die heer Duys een
maagzwèer heeft en tengevolge daarvan
een inwendige bloeding heeft gehad. Van
levensgevaar is geen sprake. Alleen- moet
de uiterste voorzichtigheid worden' be
tracht
Luchtpostvervoer.
De door de te 's-Gravenhage gehou
den luckitpostoanferentie ontworpen be
palingen betreffende het luchtvervoer van
correspondentie en postpakketten wor-
den, voorzoover den Nederlandschen
dienst betreft, met ingang van 1 Januari
a.s. ingevoerd. De verzending per lucht
post ondergaat hierdoor enkele wijzigiu
rZoo zal o.m. onvoldoende gefrankeer-
luchitpostoorresponidentiei, waarvoor
tenminste het luchtrecht is voldaan, tóch
per vliegtuig worden verzonden, al wordt
het, stuk uiteraard met port belast. Dit
geldt ook voor andere stukken dan brie
ven en enkede briefkaarten.
De mogelijkheid wordt geopend om in
het verkeer mot Engeland de afzenders
van een per luchtpost te verzenden brief-
kaait met betaald antwoord gelegenheid
te geven; het voor de terugzending per
vliegtuig van -het femtwoord-gedeelto (ver
schuldigde luchtrecht daarop ta voldoen
in frankeerzegels en naar-'het tarief van
het land van afzending.
Het gebruik van etikettent per lucht
post „par avion" is verplicht gesteld.
Als het spoorwegverkeer
gestremd ia.
De directie der Nederl. Spoorwegen
heeft bepaald, dat indien het verkeer om
de een of andere reden (b.v. wegens''een
'ongeval, of omdat een brng niet bereden
kan worden, enz.) gestremd is, of in
dien door versperring van een der beidie
(hoofdsporen een zoodanig© vertr|a|ging ont
staat, dat aan een omweg de voorkeur
gegeven moet worden, gedurende den ge-
hieelen duur der stremming aan reizigers,
voorzien van plaatsbewijzen, geldig over
den geheel of gedeeltelijk versperden reis
weg, vergund kan warden, zonder bijbe
taling over een anderen daarvoor in aan
merking komenden en door den inspect,
teur van het vervoer aan fca wijzen reis
weg naar hun bestemming te reizen, onge
acht van welke plaatsbewijzen ziji voor
zien zijn, en op voorwaarde, dat zij de
reis onderweg niet afbreken of eindigen.
Ook de bagage kan in dit geval jovar een
anderen dian den oorspronkelijken reis
weg vervoerd worden.
Een tijdelijke staking van den veer
dienst KakhuizenStavoren wordt piot
sis staammscg w hot mfcew be
schouwd, zoodat in zoodanig geval hou
ders van plaatsbewijzen over den zeeweg
niet zondier bijbetaling over den Land
weg mogien reizen.
Staatsraad Kooien in Indië.
Met de „Johan de Witt", die 28 Nov.
te Tangjong Priok is aangekomen, is ge
arriveerd het lid van den Raad van State
Mr Dr D. A. P. N. Kooien. De heeif
Kooien- weid welkom geheeten door den
vice-president van den -Raad van Indië,
Mr Creuitzbeng, ©n de leden van dien
Raad, de heenen Weiter en Filet. Verder
waren- ter begroeting aanwezig de leden
van het Hoofdbestuur der Indische Katho
lieke Partij; onder wie de heer Ten Berge,
lid van den Volksraad.
In een interview met een vertegenwoor
diger van Aneta verklaarde de heer Koo
ien: „Ik bom in Indië niet om ta de»-
ceeren ,maar om te Jeeren."
Op een vraag, wélke meening de heer
Kooien toegedaan was ter zake van- de
wijziging der Indische Staatsregeling ant
woordde hij met ©en verwijzing .naar bo
venstaande verklaring.
De heer Kooien zal vermoedelijk ©enige
maanden in Indië verblijven.
Aan de Vlaamsohe knelt. Naar
de ,,N. R. Gt." uit Brussel meldt, (laat de
Nationale Maatschappij van Buurtspoor
wegen thans, in de kuststreek, de noodige
werken uitvoeren ten einde de electriscbe
tramlijn Oostende-Westende tot De Panne
te verlengen, waar zij zou aansluiten
met een ontworpen Fransche lijn De
Panne-D uinkerken.
In het' Noordelijk deel der kuststreek
zal de ©leotrische tramlijn vermoedelijk
binnen een jaar of wat reeds tot'Knokke
en de Nederlandsche grens worden ver
lengd en aldaar aansluiten met de lijn
van Breskens. Wanneer dit werk vol
tooid is, zal het mogelijk zijn per elec-
trische tram de heele Belgische kust,
van de Nederlandsche tot da Fransche
grens af te reizen. L
Het kanaal NeuzenGent
De Belgische Minister Lippens heeft, in
een onderhoud met een delegatie van
Gentsch© transportarbeiders, toegezegd de
noodige stappen te zullen doen, welke
vereischt zijn voor het bekomen van een
tweede groote zeesluis te Temeuzen, aan
den mond van het Gentsohe zeekanaal.
Even benoorden Gent zelf, te Lange-
brugge, zal een groot droogdok worden
gebouwd.
De Gasthuiskwestie te Aar
de n b u r g. In de gecombineerde verga
dering van de leden van den gemeente
raad en regenten van het Gasthuis te
Aardenburg, werd door de Protestantsche
leden onmiddellijk geprotesteerd tegen de
aanwezigheid van het R.K. lid, den heer
W. J. van Voeren, die h.i. onwettig ge
kozen is verklaard. Na herstemming werd
de heer M. J. F. Lijisen met 7 tegen
5 stemmen benoemd tot secretaris van
het Gasthuis. Medegedeeld werd, dat de
R.K. sollicitant, de heer de Milliano zich
had teruggetrokken. Toen hierna de voor
zitter van regenten het woord vroeg, ha
merde de burgemeester, die de vergade
ring leidde, af en sloot de bijeenkomst.
Met ingang van 1 Januari a.S. zijn
de openstellmgsuren van de navolgende
hulpkantoren op werkdagen gewijzigd en
bepaald op:
Het hulppostkantoor te Borssefen van
8.3.911, 12—13, 14—15 en 18—19.
Het hulppost- iem telegraafkantoor te
's Heer Arendskerke voor den post- en te
legraafdienst (ongewijzigd, voor den tele
foondienst van 813, 1416.30, 18
19.30 uur.
Het hulppost- en telegraafkantoor te
Kortgene voor den. post en telegraafdienst
van 8.30—12.30, 14—15 en 18—19.30 u.
Voor den telefoondienst ongewijzigd.
Het hulppostkantoor te Koudekerke v.
d. postdienst van 79, 1214, 1618 u.
Benoemd met ingang van 1 Jan.
1928 de assistent B. A. van Geijn van het
post- ©n telegraafkantoor te Goes tot as
sistent le klasse.
M©t ingang van 24 December 1927
is te St. Laurens ©en telegraaf-telefoon
kantoor geopend in het perceel van den
heer B. Verburg, die tevens is aangewe
zen als stationhouder. De openstelling v.
heide diensten is vastgesteld als volgt:
Op werkdagen van 821 uur. Op Zon- en
feestdagen geen dienst.
Autobus-vergunning. God-
Staten hebben aan P. van Koevering© te
Waarde een vergunning vertend voor hst
ia working brengen wan ©an «atohusdienri
Binnenland.
Trambotsing bij- Middelburg.
Bij Halfweg drie personen verdronken.
Uitspraak in de Haagsch© vergiftiging®,
zaak. i
Verkoersvertraging door den sneeuw,
val. 1 f i II
Buitenland.
Bomaanslagen te Buenos Air es-
Een aardschok te Rome-
HUMAGSOLAN-taMetfen van Prof. Dr N.
ZUNTZ, uit Berlijn, kunnen niet alleen
genezen, doch ook het vroegtijdig grijs
worden voorkomen. Als wij dit bericht
uitknippen en als drukwerk opzenden met
onzen naam ©n adres als afzender, dan
krijgen wij gratis em franco de voor
ieder begrijpelijke brochure over de wer<
king van dit ©enige inwendig te gebruiken
haarwortel-vo edingispraeparaat.
Adresseerem aan „Dr H. NANNING's
Pharm. Chiem. Fabriek, DEN HAAG".
- (,,Do Zeeuw-
van Waarde over Kr uiring en naar Ierseke
en omgekeerd, 'uitsluitend op Woens
dagen.
De le luitenant W. Coppoolse is met
ingang van 19 Dec. j.l. weder in actieven
dienst hersteld, 'teneinde gedetacheerd te
woiden bjj het leger in Ned. Indië.
Treinvertraging. Van den
mailtrein van Vlieringen naar Duitsch-
lamd was reeds spoedig na het vertrek
op Zondagavond de machine defect en
kon de trein niet verder komen dan
Middelburg. Hier werd gewacht op derri
vandaar te 18.59 vertrekkenden gewonen
sneltrein. De machina van dezen, snel
trein werd voor den mailtrein geplaatst
zoodat de gewone sneltrein wachten
moest op een machine uit Vliésingm. Een
en ander bracht, zooals begrijpelijk, nogal
belangrijk© vertraging teweeg.
De heer M. J. Rottier, eigenaar
van ©en hoenderpark te Vlisaingen, op
wiens terrein thans de eerste leg wedstrijd
in Zeeland wordt gehouden, heeft met een
toom Rhode Islands Reds deelgenomen;
aan den legwedstrijd 19261927 te Beek
bergen. Hij behaalde een verguld zilveren
medaille voor den besten winterleg; n.l.
324 eieren, waarde f 34.261/2. Tevens
kreeg hij den zilveren medaille voor het
grootste aantal eieren boven de 57 gram.
In totaal legden deze 6 hennen voor een
bedrag van f88.53 aan eieren.
Middelburg. De heer A. Jeronimus, lid
van den Gemeenteraad, heeft een Open
Brief aan den wethouder J. Onderdijk
gericht aalngaanide de wijze, waarop zijn
vragen over die riolaeringswerken zijn be-
antwoord.
Schrijver noemt die missive van den
Directeur der Gemeentewerken foutief en
onbegrijpelijk.
Schrijver duidt den wethouder als on
deskundige de voorlezing van hot schrij
ven vooralsnog niet euvel, maar do vraag
rijst of de D. heeft willen misleiden, of
de zaak zelve piet begrijpt. De Directeur
praat langs de zaak heen1. ZekeT op het
moment van d© behandeling in den Raad
was er geen offjoiëel© aanvrage van
den aannemer bekend. De waarheid van
dezen zin, ligt in het woord „officieel".
Maar daar ging het riet om.
Spr. meent, dht zijn vragen alleszins
reden van bestaan hadden.
De wethouder heeft getracht, om do
vragen onbenullig te doeri schijnen, zulks
met de uitgesproken bedoeling, te trach-v
ten jn de toekomst beantwoording van
lastige vragen te voorkomen.
Het publiek belang eisoht, dat de aan
gelegenheid wordt uitgevochten. De strijd
over dit oedne zet ik voort, om zekerder
ta rijn* dat in d© naaste toekomst andere
gevallen juister behandeld worden.
