No. 67
Zaterdag 17 December 1927
42e Jaargang
Vszetzalf
9
EERSTE BLAD.
L. Duvekot Sz.9
TABAK - MEK - SIGARETTEN
Buitenland.
Binnenland.
Bulangrgkste nieuws.
BERTELS' KUNSTKORRELS
Staten-Generaal
Bit ie Provincie.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
het strafrecht der overheid.
Groote Markt 19 - Goes
(.eneest brandwonden
DE PUMVEMEDK IN NIEUWE BANEN DOOR
C irecteur- H oof dredacteur
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44495
Bijkantoor te Middelburg;
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 250
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers f0.05
Pr ij s der AdvertentiSn;
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korting
Zij, die zich met 1 Januari op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de tot dien
daiutn verschijnende nummers gratis.
iw ew—mme—n»
In een vorig artikel zagen we, dat het
'strafrecht der Overheid zich slechts uit
strekt over een beperkt terrein,van het
menschelijk leven.
Er is een belangrijk geestelijk terrein
dat niet onder haar strafmacht valt. Zoo
wel de gezindheid des harten als de over
tuiging van verstand en gemoed vallen
buiten het overheidsgezag.
Maar daarmede is dit vraagstuk niet op
gelost.
Men kan onderscheiden tusschen de ge
zindheid des harten en de o p e n b a
ring daarvan in woord en daad, doch
hieruit volgt niet, dat alles wat ligt op het
terrein van die openbaring door do over
heid beheeracht wordt.
Er worden in liefdeloosheid, haat, nijd,
enz. heel wat diep-®ondi-ge woorden ge
sproken en daden gepleegd, die de over
heid niet vermag te straffen.
Evenmin, aldus het rapport, is men
klaar met te zeggen, dat de Overheid heeft
te doen met die woorden en daden, die
plaats grijpen op het publieke ter
rein. Bij moord en diefstal wordt de
strafmacht der overheid allerminst door
de grenzen van het publiek terrein tot
staan gebracht, maar doorvorscht zij
zelfs de geheimen der binnenkamer, om de
waarheid aan helt licht te brengen, en ook
de in het verborgen gepleegde misdaad te
treffen.
Omgekeerd kan ongeloofgpropaganda op
publiek terrein als zoodanig door de Over
heid niet worden gestraft.
Ook de voorstelling dat de strafmacht
der Overheid zich alleen beweegt op het
terrein van de t w e e d e tafel 4er wet, ter
wijl dan de geboden der eerste tafel, rege
lende 's menschen verhouding tot God, ge
heel buiten die strafmacht zouden vallen,
is niet te aanvaarden.
Be wet Gods vormt een organische een
heid en bovendien mag een Overheid ten
opzichte vair* God geen indifferente hou
ding aannemen.
Het blijkt dus niet gemakkelijk in een
enkelvoudige formule precies aan te geven
wat tot het strafrecht der Overheid be
hoort.
Als vaststaande mag echter worden aan
genomen, dat het overheidsstrafrecht zeer
speciaal te maken heeft met het terrein
dar menschelijk© rechtsverhoudingen,
maar dat het daartoe toch niet beperkt is
Dit meerdere zou aldus zijn aan te dui
den, dat de Overheid ook in het algemeen
een roeping heeft tot handhaving der
goede zeden, zooals dat ook in ons
Wetboek van Strafrecht, waarin een af
zonderlijk hoofdstuk aan de „misdrijven
tegen de zeden" gewijd is, tot uiting komt.
Nu is echter het terrein der goede zeden
veel breeder, ep omvat het veel meer, dan
wat in de wet door het hoofdstuk „mis
drijf tegen de zeden" bestreken wordt.
In het algemeen kan onderscheiden
worden tusschen een lager en een hooger
terrein. Op het lager terrein toegepast is
het begrip zede nauw verwant aan dat van
fatsoen,". Er bestaan echter ook zeden
ten opzichte van hooger© levensterreinen,
h.v. het gebied van de eerbaarheid, de ge
zinsverhoudingen, enz., en zelfs ten op
zichte van de verhouding tot God.
In kringen die aan allen Godsdienst zijn
ontzonken, moge ook alle zede in dit op
zicht zijn uitgebannen in elke samen
leving, waarin nog eenige vorm van Gods
geloof dn eere is, erkent men een zede, die
bepaalde gedragingen eischt niet alleen
tegenover den naaste, maar ook tegenover
God.
Natuurlijk is de zede als zoodanig niet
onfeilbaar. Er zijn zeden, die naar den
maatstaf van Gods wet veroordeeld moeten
worden. Vele zeden vind«t hun oorsprong
in verkeerde, zondige beschouwingen, en
neigingen, in Heidensche bijgeloovigheden
®z. i
Dit neemt echter niet x%eg, dat er door
gaans zelfs bij Heidenvolken, in de zeden
een belangrijk element ligt opgesloten, dat
'en .goede werkt. Dit element nu ontleent
de zede aan de den mensch ingeschapen en
nooit geheel uitgeroeide Goddelijke zede-
wet, m. a. w. .aan het den mensch nog bij
gebleven besef van goed en kwaad.
Zoovér die ingeschapen wet zich uit
drukt* in bepaalde gewoonten, die gezag
T«S(vidcv«, veckajjgt mm Midaa* bat
volksleven voor te groot© ontaarding be
waren.
Veel sterker wordt dit nog, wanneer
hierbij komt d:e invloed der bijzondere
openbaring. Dit was het geival onder
Israël, waar inzonderheid de op Sinaï
gegeven zed-ewet haar heiligenden invloed
op de volkszede had doen geilen. In een
land als het .onze heeft het Christendom
ook op1 de volks-zede een* ver-rijkepden
invloed uitgeoefend,'-die ook door de ont
kerstening van den nieuwen tijd nooit ge
heel teniet ged.aan is.
Aan het slot van deze interessante
beschouwingen, waarop wij nu niet ver
der kunnen ingaan, wordt er op gewezen,
dat zede en overheid vele punten van
aanraking hebben.
Eenerzijds wordt het Overheidsgezag
door dat der zede gesteund pn .gedragen;
waar de kracht der goede zede niet meer
wordt gevoeld, kan tenslotte geen Over
heid swet baten.
Omgekeerd heeft de Overheid de taak,
de goede zede te steunen, te beschermen
.en tegen verwildering der zeden te waken.
Zonder goede zeden is een behoorlijke
menschelijk© samenleving niet bestaan
baar.
Verwildering der zeden on Sexueel ge
bied bedreigt, het menschelijk leven met
verdi-erlijking; en wordt in de gedragin
gen tegenover God geen enkele band van
goede zeden meer erkend, zoodat men
b-.v. voor de schri-kkelijkste Godslaste
ringen niet terugdeinst, dan maakt het
menschelijke leven een "begin met bat
neerdalen tot de diept© van Jiet helle
leven.
Geconcludeerd kan dus worden, dat
niet enkel de menschelijke rechtsverhou
dingen, maar ook meer in het algemeen
bet gebied der goed© zeden een terrein
is, waarop de Overheid voor haar deel
•kan optreden als handhaafster van Gcds
wet en dat zij bij het licht zoowel der
algemeen© als der bijzondere zedewet
heeft va,st te stellen wat als goede
zede kan worden aanvaard).
En opkomend voor wat ze als goede
zede heeft leeren kennen, heeft de over
heid niet slechts verwildering der zeden
tegen te gaan, maar kan ze ook ge
roepen üjn slecht© zeden te 'bestrijden
en tot hervorming der zeden media te
werken.
Naast Hote! „De Korenbeurs"
Spoorwegdiefstallen in Frankrijk.
De Parijsche politie heeft in October een
bende van drie mannen, in dienst bij de
spoorwegen, ontdekt, die hun werk ervan
maakten den nachttrein van Parijs naar
Amiens te bestelen. Het drietal had de ge
woonte met plaatskaartjes tot Liancourt in
den trein te stappen. Onderweg wist dan
een hunner aan de buitenzijde van den
trein langs de wagons sluipend, den ba
gagewagen achter aan den trein, die blijk
baar altijd geopend en onbewaakt was, te
bereiken en tusschen de stations Laigne-
villo en Liancourt wierp hij dan pakketten
uit den bagagewagen op den berm van den
spoorweg. De boeven stapten vervolgens te
Liancourt uit om de pakketten te gaan op
rapen. Viermaal hebben zij op deze wijze
hun roof gepleegd. Nu heeft de rechtbank
te Beauvais hen tot streng» -straffen ver
oordeeld.
Vrees voor oversfroomingen.
Volgens 'n bericht uit New-York is men
voor nieuwe overstroomin.gen in den staat
Arkansas bevreesd. De rivieren zijn door
de hevige regens van den laatsten tijd sterk
gewassen en men vreest, dat de pas her
stelde dijken het niet zullen houden. Reeds
zijn verschillende wegen ondergeloopen.
Het meest bedreigd is het gebied in de
buurt van Fort Smith. Het spoorwegver
keer ten Zuiden van Fort Smith ia gedeel
telijk reeds gestaakt.
Da belastingverlaging.
Het congres der Vereenigde Staten heeft
met een -groote meerderheid besloten do
belastingen in totaal met 300 millioen dol
lar, te verlagen, dus met een hooger be
drag dan president Goolidge had voorge
steld. Het is thans de vraag, of president
Goolidg» hieraan zijn goedkeuring zal
haahtM. Ywwger hoeft kii verklaard, dat
hij voorstellen, die verder gaan dan het
zijne, niet zou goedkeuron.
Na de troebelen in Kanton.
Er zijn nog weer vijf Russische samen
zweerders ter dood gebracht. Het aantal
gedoode communisten bedraagt thans
tweeduizend. De straten liggen vol d-oo-
den; de tooneelen van verwoesting zijn
hartverscheurend.
De Chineesche autoriteiten hebben een
inval gedaan in het consulaat der Sowjet-
regeering, waar zij allen -die er waren
Russen zoowel als Chineezen in hechte
nis hebben genomen. Daarop gingen de
autoriteiten over tot het doen arresteeren
van alle ver-dacht» personen in d» stad.
Korfe berichten.
De Duitsche minister van arbeid
heeft den Rijksdag een rapport toegezon
den over den omvang van den woning
nood. Daaruit blijkt, dat er in het rijk 16
millioen gezinnen zijn en slechts 15 mil
lioen woningen, zoodat 1 millioen gezin
nen geen eigen woning heeft.
Het persbureau van Mussolini deelt
mee, dat deze, hoewel zeer gevoelig voor
de betuigingen van aanhankelijkheid en
toewijding, -die hem met Kerstmis, Nieuw
jaar en andere feestdagen plegen te ge
worden, toch de verschillende ambtenaren
en particulieren verzoekt zich bij de aan
staande feestdagen van de gebruikelijke
gelukwenschen te onthouden.
Te Antwerpen is een comité tot stand
gekomen met het doel een monument op te
richten ter herinnering aan de tijdens den
wereldoorlog gesneuvelde of verdronken
Belgische zeelieden. Reeds blijkt een aan
zienlijk bedrag voor dit doêl te zijn bijeen
gebracht.
Te Weenen is de secretaresse aange
houden van de oeconomische artsenveree-
niging, een doktersweduwe, die 74.000
schilling had verduisterd, waarvan zij in
nachtgelegenheden goede sier had ge
maakt.
De verklaringen van Mussolini over
de betrekkingen met Frankrijk in den
ministerraad hebben in diplomatieke krin
gen, ook in die der buitenlan-dsche verte
genwoordigers, een goeden indruk ge
maakt.
Het brandgevaar voor Liverpool, ont
staan door het leegloopen van een tank-
boot, wordt thans als geweken beschouwd.
De voorzorgsmaatregelen worden echter
voorloopig nog -gehandhaafd.
OP AANVRAGE WORDT U GRATIS TOEGE
ZONDEN DE BROCHURE OVER GRANULINE,
HET MIDDEL VAN DR. J. H. VAN GRAFHORST,
ARTS, TEGEN TUBERCULOSE EN KLIER
ZIEKTE. Mlddelhurgachaitr.Pl7, Scheveningeri
De bioscoopwet.
Zooals ©enigen tijd geleden gemeld werd
is de met 1 Januari e.k. voorgenomen
inwerkingtreding van de Bioscoopwet voor
-e-enigen tijd uitgesteld, in verband met
het niet tijdig voor dat tijdstip gereed
komen van de bureaux voor de centrale
filmkeuring -op h«t Imkoffplein te 'sGra-
venhage.
Naar thans kan worden medegedeeld,
ligt het in de bedoeling de Bioscoopwet
op 1 Maart 1928 ia w-er-king t» doen
treden.
(Kinderarbeid in den land
bouw.
Ingediend is een wetsontwerp, hou
dende voorbehoud der bevoegdheid tot
toetreding tot h«t ontwerpverdrag betref
fende den leeftijd waarop kinderen mogen
worden toegelaten tot den arbeid in d' n
landbouw (Gèneve 1921). Hot berust op
het ontwerpverdrag, dat. de derde Algem.
Conferentie van de leden der Int. Arbeids
organisatie, die van 25 Oot. tot 19 Nor.
1921 te Genève gehouden, werd, heeft aan,
genomen, betreffende don leeftijd waarop
kinderen tot landbouwarbeid mogen wor
den toegelaten. Blijkens een brief vain
don Directeur van het Int. Arbeidsbureau
is het de bedoeling om landarbeid ran
kinderen beneden de 14 jaar sloahts te
TorhioieiL v»«w leerplichtig* kindores.
Opbrengst Rijksmiddelen.
Do opbrengst van de Rijksmiddelen be
droeg over November f 42.232.348, tegen
f 44.176.936 in dezelfde maand van het
vorige jaar.
Een achteruitgang dus van bijtnai f 2 mil
lioen, in hoofdzaak een gevolg van de
vermindering der altijd gridiga successie
rechten.
Staatscommissie voor land
en tuinbouw ingesteld.
Bij Kon. besluit van 15 dezer is inge
steld de dezer dagen aangekondigd©
Staatscommissie, aan welke is opgadra-
gen, ©en -onderzoek in te stellen naar de
vraag: a. of en zoo ja, in hoeverre
en do-o-r welke oorzaken in don land- en
tuinbouw een wanverhouding bestaat tus
schen de bodemprijzen e-n productiekos
ten eenerzijds en de opbrengst van de
productie anderzijds; b. of en zoo ja, in
hoeverre hot mogelijk is, in die verhou
ding verbetering te brengen.
In die commissie zijn benoemd: tot
lid-voorzit'-er mr dr L. M. Deckers, lid
der Tweede Kamer, te 's-Gravembage; tot
loden: ir H. Bemelmans, directeur van
te R.K. Landbouw-wintcrsch-ool te Roer
mond; F. E. II. Ebels, lid d-er Tweede
Kamer, te Nieuw-Boc-rta; J. A. Geluk,
sec-retaris van den Alg. Ned-orl. Zuivel-
bond (F.N.Z.), te 's Gravenhage; mr J.
W. Goedbloed, secretaris van don Christ.
Bc-eren- en Tuindersbond in Nederland, te'
Goes; L. M. J. Hoebens, inspecteer der
directe belastingen, invoerrechten en ac
cijnzen te Eindhoven; J. de Jong Saakes,
hoofdcommies tor directie van den land
bouw; I. G. J. Kakebeeke-, inspecteur
van den. landbouw; dr J. Th. Mans-holt,
inspecteur van d-en landbouw; prof. dr
G. Mindcrhoud, hoogleeraar aan do Land-
bouwboogeschool te Wageningcn; dr H.
Meihuis-en, secretaris van het Kon. Ned.
Landb-o-uwoo-mi'é, te 's-Gravenhage; W.
van de-r Sluis, lid van de Tweede Ka,mor,
burgemeester .van Goo-r; B. Tammin-ga,
directeur van de Coöp. Centr. Landbouw
boekhouding te Leeuwarden; F. V. Val-
star, directeur van het Centr. Bureau
voor de veilingen in Nederland, te 's-Gra
venhage, en J. Weitkamp, lid van de
Tweod-e Kamer, te Hardenberg.
Als .secretarissen zijn aan de commis
sie toegevoegd mr H. A. M. van Haas-
tert, adjunct secretaris van den Alg. R.K-
Landbouwb-edrijfsraad, te 's-Gravenhage,
en mr D. G. W. Spitzen, hoofdcommies
ter directi-e van den landbouw.
De commissie zal binnenkort door den
minister van binnenland-sohe zaken en
landbouw, mr Kan, worden geïnstalleerd.
Dév-accinatia-bépalingen.
In de memorie van antwoord inzake het
wetsontwerp tot wijziging en aanvulling
van de wettelijke bepalingen betreffende
de vaccinatie zegt de minister van arbeid,
dat de juistheid over de meening, uitge
sproken door enkel® leden, dat -het recht-
streeksch verband tusscben vaccinatie en
encephalitis niet meer kon worden ont
kend, tot dusver niet is komen vast te
staan. Het is alles nog hypothese, die be
pleit en weersproken wordt.
Bij zóó groote onzekerheid achtte de mi
nister zich verplicht een voorstel te doen
waardoor tijd voor onderzoek en studie
zou worden genomen.
Naar zijn overtuiging is de vaccinatie
zelve voor de mensch'hei-d een zegen ge
weest, dien de minister zooveel mogelijk
ongerept voor -de toekomst wil behouden.
Het voorstel van een driejarigen termijn
spruit voort uit de overweging dat een
tijd van rustig zoeken noodi-g is.
Ware er bepaald uitzicht, dat op korter
termijn dan door opschorting voor drie
jaren van den indirecten dwang een uit
komst zal zijn verkregen, dan zou de mi
nister dien hebben voorgesteld.
Stopzetten van da aflevering van vac
cine gedurende een vooraf niet te bepalen
tijd acht de minister een voor de vaccina
tie en voor de volksgezondheid bedenke-
lijken maatregel. Daarbij zouden de vol
gende ernstige bezwaren rijzen: le. De
vaccinatie zou met nadruk worden -ge
brandmerkt als gevaarlijk; 2è. behoud van
de vaccinatie als een levensgewoonte van
de bevolking zou in buitensporige mate
worden bemoeilijkt; 3e. er zou veel verder
worden gegaan dan thans te verantwoor
den is en 4e. de immuniteitsioestand van
de bevolking zou plotseling op krasse wij
ze worden verslechterd.
Togen hot cad eau-stelsel-
Hot Tweede Kamerlid Van Wij-nb-Tgon
hooft den minister van' arbeid, handel
en nijverheid de volgende vragen g'Ste-ld:
Is de minister b -re-id, nu de uit mid),
denctan-dskringen aang w ad© lofwaar ig©
pogingen tot bestrijding van hot cadeau.
staW ai»t tot feirradigead resultaat bob.
Binnenland.
De bioscoopwet treedt op 1 Maart 1923
in werking.
De opbrengst der rijksmiddelen.
Het stopwetje met een jaar verlengd.
Een internaat voor schippersjongens.
Buitenland.
Belastingverlaging in Amerika.
Gevaar voor overstroomingen in Ame
rika.
Alles veoeend in één koereiniets bijvoeren'
/l
Alom verkrijgbaar».
Proef'50 Kilo a f9.-poStw.
N.V. Bcrtels' Oliclabrieken
Afd..Kunstkorrels"
Amsterdam.
Vraagt brochure
bon geleid, ©en commissie te benoemen,
aan welke ware op te dragen het cadeau,
stelsel en de daaruit voortvloeiend© na
doelen aan c-eon nader onderzoek ta onder,
worp-cn en na te gaan, welke maatregelen
daartegen eventueel zouden zijn te net.
men? i i
De Tweede Kamer.
Lageronderwijswet.
Een 'groot deel van den middag is
gisteren h-een gegaan met een voorstel
om de geldigheid der wet di-e het stich
ten van nieuwe bijzondere scholen bei-
perkt met een jaar te verlengen, aan
genomen.
D© rechterzijde had aanvankelijk wel
bezwaren, daar er tegenwoordig overal
een pog-en is om het stichten van bijz.
scholen te bemoeilijken, maar men ging
tenslotte mee na de toezegging dat men
alleen «ion voo-ruitloopon ep hét rappoit-
Rutgers wenscht te voorkomen.
Na d* aanneming van een verzuch
tend amendemen t-Zijletra, werd h«t ont
werp aangenomen met 45 tegen 33 st.
Tegen: de R.K. en de h-eeren Weitkamp
(A.R.), Snoeck Herikemans (C.HKr.'gcr
(C.H.), Visscher (A.RZand (S.G.P.),
Kersten (S.G.P.), Langman (C.H.) en Ti.
lanus (C.H.).
B© behandeling van de Oorlogsbeg roe-
ting is zoo goed als achter den rug.
Goes. Gisteravond vergaderde de A.R.
Kicavcrceniging. We kom-ün hierop in het
volgend nummer terug.
Vlissingeo Donderdagmiddag is de Ge
meenteraad eindelijk, na er in totaal 18
uur over beraadslaagd te hebben, met da
gemeente-begroo ing klaar gekomen.
Op een vraag van den heer Andrie3-
sen zeide do heer Hard nog, dat ook de
bijzondere scholen va.n tijde'ijk© onder
wijzers bij het openb-aar onderwijs door
den omslag per leerling profiteeren.
Inzake het aantal leerlingen, bleek
ee-n misverstand gerezen te zj-n over de
kwestie of de hoer Hoogkamer indertijd
een motie indiende van 33 ais maximum,
of van 40. Het laatste bieolc de bedoeling
te zijn geweest.
De heer Berger drong aan op goeden
steun aan leer ingen der Ambarh sscho-ol
en der Indus tri 33chool te Midie.burg;
zu'ks mede om da p ioht tot stic ten van
zu'ke aaho-len te Vli isin-gen to voorkomen.
Weth. Harts dealde med-a, dat in die
richting gew-CTkt wordt.
De hear Rorij-e vraagt meen* ooncer-
ten op h©t Bellamypark, dan op dom Bou-
levard. Hij stelt voor 5 op dan Boule
vard en 5 voor bét B-ellamyparlc inplaa
van V au 2. Dit véwjitél werdt verwar-
