Ne, 40
Woensdag 16 November (927
42e Jaargang
Purol bij Ruwe en Springende Handen. Doos 30 ct.
EERSTE BLAD.
BmianM.
IMsnlaM
Bit de ProYiacie.
dit fitwnmer bestaat uit 2 bladen.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIBEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Te!.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.1
Losse nummersf3.05
Pr ij s der Advertentiën:
14 regels f1.2Q, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
MuAiwd»,i.r-mmm i^—nnirnrmpwaïVWK>xa"»a«KWirwuawuirjHii(en)i.ia
Critiek van Ds Kersten.
Ds Kersten, die nog altijd juicht over
het feit, dat hij, in bond met een groot
deel der linkerzijde het Kabinet-Colij'n, dat
een. beslist Christelijke politiek wenisohte
te voeren, onmogelijk beeft geimaakt, beeft
nu althans gedeeltelijk erkend, dat zijta
daad al zeer droeve gevolgen hoeft gehad-
Door het terugroepen vani den gezant
bij het Vaticaan is er practisch niets
veranderd, maar ten opzichte van de bin
nenlandsche politiek is er heel veel gewij
zigd'.
Ds Kersten begon' 1-1. Vrijdag zijne be-
grootmgsrede, met op te werken:
„Onder degenen, die in het optre
den van dit intermezzo-kabinet zich
niet kunnen verheugen, moeten helaas
de Staatkundig-Gereformeerden1 zich re
kenen. D'e redenen van deze, houding
liggen daarin:
dat zij voor het welzijn1 van het land
een beleid onmisbaar achten, dat,
sterk in beginsel, zich gedragen weet
door een politieke meerderheid, en
dat zij betreuren de wijze van optre
den van dit Ministerie, wijl dit Kabi-
net zich niet gebonden acht aam de
roeping door God aan de Overheid opge
legd."
„Voor wie een Regiering zoekt, zoo
betoogde hij verder, waarbij1 het Parle
ment in eer blijft, is het optreden
van dit Kabinet, geen gunsfi'g ver
schijnsel."
Deze critiek is zeker niet ongegrond'-
Dit Kabinet is, voor wie de beteekenis
van het parlement niet wenscht te mis
kennen, geen gunstig verschijnsel-
En voor wie prijs stelt op een Rogea-
ring die zich gebonden weet aan Gods
Woord, is er zeker geen reden om ver
heugd te zijn, nu we een Kabinet hebben,
lat zich van alle principieels vraagstukken
verre houdt.
Terecht werd hieraan door den heer
Kerstón toegevoegd, dat hiervan dezen
Ministers geen verwijt te maken is-
De schuld ligt elders-
De schuld' ligt bij hen, die van' zaken'
van ondergeschikten aard, hoofdzaken
maakten, en die aan het bestaiain van
een veelbelovend, echt-parlementair,
Christelijk Kabinet een einide maakten-
De heer Kertsem begint blijkbaar ook
te gevoelen', dat zij die daaraabi mee
werkten en die daardoor zoo1 groot© vreug
de teweeg brachten bij de revolutionaire
partijen eim bij allen die van een Christe
lijk bewind niets moeten hebben, etern
gr oo te verantw o ordel ijkh e id
op zich hebben geladen-
Geen plaats voor eenig geloof
De heer F. van der Goes, een der Soc.-
Dem- voormannen, heeft Zondalg te Vlis-
singen voor het Instituut voor Arbeiders
ontwikkeling een voordracht gehouden
over het onderwerp: „Proletarische le
vensbeschouwing." Aan 'het verslag dat de
„VIiss- Crt." van deze lezing 'gaf, is het
volgende ontleend:
„De spreker begon met er op te wijl-
zen, dat de proletarische lavenïsbeschou-
.wmg nog iets anders inhoudt dan die
over politiek en economie alleen.
De proletarische klasse wil niet alleen
de wereld veranderen, maar ook trachten
ze te begrijpen. En het zou van geestelijke
armoede getuigen, wanheer dei proletari
sche levensbeschouwing ook niet een
nieuwe beschouwing over het leven ware
toegedaan-
Een duidelijk' kenmerk van deze be
schouwing is haar godsdienstloos-
h'eid. Er is in die levenipbje-
'sohouwing geen plaats voor
eenig geloof aan een bovenna
tuurlijke macht, die oorzaak zou;
zijn van de gebeurtenissen; in de geschie
denis der menschheid, noch in de roer
selen van het menschelijk gemoed.
Het politieke program van de arbeiders
klasse kent geen enkel punt, waarin iets
omtrent den godsdienst is vervat; djfP
program is daardoor niet anti-godsdienstig
en er wordt door de s oei aal -democrat i soh©
arbeiderspartij! ook geen anti-godsdienstige
propaganda gevoerd.
Evenwel, het godsdienst-
looze is het kenmerk van de
proletaris che levensbeschou
wing.
Het kapitalisme is aansprakelijk voor
het ongodsdienstige van de arbeiders
klasse. Hierbij komt dan tevens da ont
wikkeling van de wetenschap, in het bijl-
zonder de natuurkundige, en eveneens
het feit, dat de prediking van de Chris
telijke leer niet in overeenstemming is
met de praktijk van het Christendom.
Het kapitalisme is niet bestaanbaar bij
de volledige toepassing van de Christelijke
leer.
Door deze omstandigheden werden aan
het geloof eerst slagen toegebracht en
wordt het meer en meer tel niet gedaan-
Het Socialisme is nu bezig aan de ar
beidersklasse voor dit vernietigd geloof
iets terug te geven; dat naar de meening
van den spreker, iets veel beters is-"
En dan nog aan het slot: „De pro
letarische levensbeschouwing is niet een
beschouwing, die de arbeiders leert zich
een eigen, persoonlijk geluk te scheppen,
maar die ze leert, dat het hoogste ide
aal is de verlossing, het geluk der ge-
heele menschheid."
Wij hebben enkele uitdrukkingen ge
spatieerd, omdat hier zoo duidelijk wordt
aangegeven de volstrekt e onveree'nig-
baarheid van de Soc.-Democratische we
reld- en levensbeschouwing (door den
spreker als de proletarische aangeduid)
met de Christelijke opvattingen-
Hot kenmerk van de Soc- Dem. op
vatting, zegt de heer v. d. Goes, is ha!ar
g| o d s d i e n s 11 o o- s h o i cl.
Eir is in die wereldbeschouwing geen
pil aats voor eenig geloof aan een boven-
niatuurlijke macht.
En daaruit volgt dan ook, dat er in dit
stelsel geen plaats is voor Jezus Christus
als Verlosser en Zaligmaker.
Het is den heer v. d. Goes gelukt
in enkele woorden heit groote verschil
tusschen de Christelijke em] de Socialis
tische wereldbeschouwing aan te geven.
Onze arbeiders, die voortdurend worden
opgewekt de S- D'. A. P. te steunen,
mogen hiermee rekening houdein.
Amnestie in Italië?
In politieke kringen te Rome loopt een
hardnekkig gerucht, dat de minister-pre
sident voornemens is, maatregelen van
clementie toe te passen op sommige tot
gevangenisstraf veroordeelden. Daarbij
zouden cle leeftijd, de gezondheidstoestand
de bestaansmogelijkheden, de gezinsbe
trekkingen en het verleden der veroordeel
den de punten zijn, waarop bij het be
palen van de gratie in 'hoofdzaak gelet
zou worden.
De zelfmoord-epidemie.
Er is weer een statistiek verschenen
over het aantal zelfmoorden, voorkomende
in Europeesche landen. Hongarije staat
weer bovenaan. Het aantal zelfmoorden
per 100.000 inwoners genomen, bedroeg
per jaar in Hongarije 27, in Duitschland
26, in Tsjecho-Slowakië 25, Zwitserland
en Oostenrijk 21, Vrijstaat Danzig- 23.
Andere landen toonen een beduidend
lager zelfmoorden-aaantal. Voor Zweden
bedraagt dit 16 per 100.000 inwoners, voor
Denemarken 15, voor Frankrijk en Italië
9, voor Spanje 4 en voor Griekenland 2
Uii Roemenië.
In de slotzitting van het proces-Manoi-
lescoe verklaarde beklaagde, overtuigd te
■zijn, 'dat het noodig was, Carol terug te
roepen, niet als koningmaar als regent.
De voorzitter formuleerde daarop de
drie vragen, welke de krijgsraad beant
woorden moest. Vijf kwartier bleef de
krijgsraad aan het beraadslagen. Toen
maakte de voorzitter liet antwoord bekend
op 'de eerste vraag, betreffende het al of
niet schuldig zijn van beklaagde.
Het antwoord luidde „neen", en werd
gegeven met drie tegen twee stemmen.
Manoilescoe werd daarop onmiddellijk in
vrijheid, gesteld.
Naar aanleiding van de vrijspraak van
Manoilascoe heeft de Roemeensche re
geering oen officieel communique in het
licht gegeven, waarin zij verklaart, dat zij
een scherp optreden tegen Manoilescof
noodig heeft geoordeeld, om 'andere po
gingen die ernstiger en voor de veiligheid
van den Roemeenschen staat gevaarlijk
zouden kunnen zijn, te voorkomen.
Aardbeving.
Uit Santiago de Chili wordt gemeld,
dat. gisternacht in! Chili een aardbeving1
heeft plaats gehad. Do aardschokkon wer
den gedurende .een kwartier wiaiargetno-
men- Ook de steden' Santiago' en Val
paraiso zijin er door getroffen;. Er is veel
matei-teele schaicte aangericht doch men-
sehenleven's scihijjnen niet te betreuren te
zijn.
Scheepsramp.
Het kus 1st oomschip „Sant Tookaiam"
(291 ton bruto, 118 netto tons) zou tijdens
eetn hevigen! storm 60 mijlen van Bombay
zijln gezonken. 135 personen zouden ver
dronken zijn; slechts 7 niensohen kondein
gered worden.
Het weer in 't buitenland.
In het Zwarte Woud is een sterke toe
neming van de koude ingetreden. Er
heer sekt lichte sneeuwval. Op den Feld-
berg heei'sekt een kcude van 10 graden.
Boven 800 meter hoogte ligt de berg-
sneeuw.
Zuid-Tirol is door nieuwe noodweer-
schade geteisterd. Bij Vilpian brak de
Etsch op drie plaatsen door den dijk heen.
Een groot aantal gebouwen van die plaals
staan tot 'de eerste verdieping onder wa
ter. De plaats Mittenwakl is door hoogwa
ter volkomen ingesloten. Het verkeer naar
veie plaatsen is gestoord.
Ook uit Engeland 'komen berichten over
ijs en sneeuw.
In Yorkshire moest men op het eind
der afgeloopen week met sneeuwploegen
werken. Te Aberdeen lag de sneeuw tien
inches dik.
Groote diefstal van kunstvoorwerpen.
Te Londen zijn voor vele duizenden pond
sterling aan kustvóorwerpen 'gestolen uit
liet huis van Percy Val Tudor Hart, een
artist. Alles wees er op, dat de diefstal
liet werk was van kunstoxpert's, want al
leen die dingen werden gestolen die van
de grootste waarde waren.
Een der kostbare stukken was een hou
ten paneel van Baldinetti uit de 15e eeuw.
Het had een waarde van 2000 pond ster
ling. Het schilderij word van het huisi
naar den tuin gedragen, waar het van de
zware gouden lijst ontdaan werd, die ter
zijde werd geworpen.
Fransche bezorgdheid.
De correspondent van de „Echo de Pa
ris" te Berlijn verwacht, dat de aansluiting
van Oostenrijk bij Duitschland nog hoog
stens twee jaar op zich zal laten wachten.
In Duitschland en Oostenrijk acht men
het op het oogenblik ta'otisch, nog
eenigen tijd te laten verloopen, alvorens
de kwestie" van de aansluiting bij den vol
kenbond aanhangig te maken, om intus-
schen de aansluiting juridisch en admi
nistratief voor te bereiden.
Stresemann zou volgens den correspon
dent van oordeel zijn, dat Duitschland,
Oostenrijk en Hongarije een gelijke tactiek
moeten volgen en dat hun vertegenwoor
digers bij den volkenbond moeten samen
werken.
De ontploffing te Pittsburg.
De oorzaak der ontploffing van den
gashouder, waarvan wij. gisteren melding
maakten, is nog niet met zekerheid be
kend. Men gelooft echter, dat de ramp
zooals vermoed werd, teweeg is ge
bracht door arbeiders, die met acetyleen-
fakkels den gashouder aan het herstel
len waren. De aangerichte schade is ont
zettend. In den omtrek van anclerhalven
K.M. zijn alle ruiten verbrijzeld. De stra
ten doen denken aan de door granaten
omgewoeld© wegen in de vuurlinie tijdens
den oorlog.
De onder water staande straten, welke
met puinbrokken bezaaid zijn, bemoei
lijken het werk van politie en brandweer-
Binnen een uur waren drie groote zieken
huizen geheel vol met slachtoffers'. In een
ervan werden zooveel slachtoffers binnen
gebracht, dat de trappen met bloedvlekken
waren bedekt.
Den geheelen nacht door weerklonken'
de ontploffingen van het dynamiet, dat
door de reddingsploegen werd gebruikt
voor het opruimen der puinhoopen, waar-
onder, naar men gelooft, nog zestien per
sonen bedolven liggen. Naar schatting zijn
op een gebied van een yierkante niijl
minstens vierduizend personen dakloos.
Honderden zijn gewond door de neerplof
fende brokstukken der vernielde huizen.
Hettotale aantal gewonden, dat naar de
ziekenhuizen gebracht werd, overtreft de
zeshonderd. De meesten konden, na ver
bonden te zijn, huiswaarts koeren. Drie
en negentig hunner moesten echter achter
blijven.
Korte berichten.
Dei verkoop van de Arcos -gebou w eri
'te Londen,, destijds de zetel van del Rus
sische handels-delegatie, is gisteren "niet.
doorgegaan. Het hoogste bod was 190.000
pst. De Russietn weigerden de gebouwen,
die meer dan 4 millioenl gekost hadden;
■voor dien prijs tel laten.
WEGENBELASTING.
Vrachtauto's met personenvervoer.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft het volgende schrijr
ven aan de burgemeesters gezonden:
Ik heb de eer U mede te doelen, d/at
de Minister van Financiën, mij in kennis
heeft gesteld met de volgende tot de amb
tenaren de,r directe belastingen enz. ge
richte circulaire
Ren vrachtauto, waarop tijdelijk ban
ken of stoelen worden geplaatst om in
bijzondere gevallen, te worden gebezigd
tot het vervoeren van personen, is naar
mijne meening niet ingericht voor per
sonenvervoer en behoort derhalye te wor
den belast als een motorrijtuig, vallende
onder de omschrijving van" artikel 3, le
lid, letter d, der Wegenbelastingwet.
U gelieve in voorkomende gevallen met
bovenvermelde interpretatie rekening le
houden.
Controle Wegenbelasting.
Daar gebleken was, dat automobilisten
op denzelfden dag meermalen gecontro
leerd werden wat betreft de wegenbelas-
tingkaart, heeft de K. N.A. C. zich hier
over gewend lot dén minister van Fi
nanciën en de mededeeling ontvangen, dat
maatregelen zijn genomen om in dezen
toestand verbetering te brengen.
Worden de schoenen weer duurder?
Men schrijft aan het „Centrum":
De groote stijging op de internationale
huidenmarkten heeft vanaf het voorjaar
ook aan dé zool- en overleerprijzen een
sterk opwaartS'Che richting gegeven. Dit
blijkt het beste uit het volgende vergelij
kende staatje van eerstehands noteeringen
voor diverse ledersoorten op begin 1927,
einde Juni 1927, en heden:
Zoolleder per K.G. Jan. f2.40, Juni
f 2.70, Nov. f 3.20.
Zwart Boxcalf per voet Jan. fl.
Juni f 1.Nov. f 1.15.
Bruin Boxcalf per voet. Jan. f 1.10, Juni
f 1.20, Nov. f 1.25.
Zwart Bo'Xrunds per voet Jan. f0.60,
Juni f 0.75, Nov. f0.80.
Bruin Boxrunds Jan. f0.85, Juni f0.95,
Nov. f 1.—
hakleder Jan. f 1.Juni f 1.30, Nov.
f 1.35.
In alle larulen hoeft deze geregelde
prijsverhoagirig in de-grondstoffen bij de
leder- en schoennijverheid onrust gebracht.
Zoolang mogelijk heeft men getracht, de
verhoogiug van het fabrikaat tegen te
houden, doch'er is niet aan te ontkomen.
Het leder is nu 15 tot 30 pet. duurder dan
in Jaliuari, een verhooging, die nog lang
niet aan den stand der huidenmarkt béant-
woordt. De schoenfabricatie verzette zich
echter sterk tegen de duurdere lederprij-
zen, die haar immers noodzaken tot ver
hooging van de schoenprijzen. Het is noch
tans gebleken, dat deze strijd vruchteloos
is en dat het schoenwerk weldra de alge-
in eene opw'aartsohe beweging zal volgen.
Verschillende fabrikanten hebben reeds,
aan hun afnemers hiervan kennis' gegeven,
ten einde niet in mindere qualiteit te
vervallen'.
Ambtenaar en Minister.
Het is den minister van 'financiën ge
bleken, fint in enkele gevallen een ver
zoek van een ambtenaar der belastingen,
aan hem gericht, niet naar zijn depar
tement is doorgezonden ,maar is blijven
berusten hij een der ambtenaren, door
wiens tusschenkomst het moest worden
ingediend. De minister acht dit niet juist
omdat het den ambtenaren verboden is;
zich rechtstreeks tot hem te wenden.'De
minister heeft nu bepaald, dat ieder ver
zoek door een ambtenaar gericht aan
een hoogere autoriteit, laatstgenoemde be
hoort te bereiken, tenzij dat verzoek uit
drukkelijk en schriftelijk is ingetrokken.
Minister Kan naar Ameland'.
Minister Kain zal den 19den dezer een
bezoek Krengen aan Ameland!.
Hij vertrekt dien, dag 's morgens, half
vijf van. Leeuwarden.
Op Ameland zullen eeïst de planneiri
inzake het waterschap Nes-Buren worden
besproken; daarna volgt te Hollum een
korte bespreking van.' de ruilverkaveling
van de Hollumer Mieden.
Om half twaalf houdt Minister Kan
een toespraak in de Hervormde Kerk te
Hollum.
's Middags wordt, nog de zuivelfabriek
te Hollum bezichtigd.
Onze kolenivoorraad-
Tot nu toe wend als vaststaande aan
genomen, meldt men aan de N. R. Ct.",,,
dat do kolenvoorraiad der Domaniale mijj
men tel Kerkrad,© nog 20 a 21 millideln!
ton steenkool zo dbedraigen:. Deze cij
fers werden tot dusverre niet weierspro
ken. i
Maar nu heeft inl een vergadering van
de St Augpstinusvereen. te Heerlen ge
houden, pater Bouman; leeraar alan de
Rj-K -H.R.S- te Heerlen, verklaard, in een
lezing over het Litnburgsche kolenbekken,
dat het vaststaat, dat de Dom- Mijneiil
niet na delving van 20 a 21 niillioeiw
ton steenkolen zullen zijtm uitgeput- Onder
cle z.g. staanknip bevinden zich, zoo zeide
hij, o,p bereikbare diepte nog ten minste
20 millioen ton kolen, die de mijn zeker
zal ontginnen. De tweede schacht is er
volgens Pater Bonman! reeds op ingericht.
Invoerrechten! op keramische
air t ikelen-
In do gisteren gehouden Tweede Ka
merzitting is besloten' a-s. Vrijdag een!
■aantal wetsontwerpen in de afdeelingeü
te onderzoeken, waaronder dat tot tijde
lijke verhooging van) invoerrechten op ke
ramische artikelen enl het gisteren inge
diende vaccinatie^ ontwerp.
Insigne voor verpleegsters-
Volgens een beslissing van de ministers
van Arbeid en van Binnenlandsche Zaken
is aan do verpleegsters, welke de aanL
teekemmg voor kraamverpleging hebben
verworven, vergund! het insigne behoe-
rend bij haar diploma, te doen voorzien
van een ooievaar in half hoog relief vaK
zilver 833000, aangebracht op den verti
calen arm vani het kruis, metende van de
punt van den kop- tot den teen van den
poot 1-3 c.M.
BEGROOTING VAN BUITENLANDSCHE
ZAKEN.
Aan cle Memorie van Antwoord is het vol
gende ontleend
De delegatie te Genève.
Het komt den Minister van groot belang
'voor, dat de Ministers van Builenlandsclia
Zaken te Genève de leiding der delegaties, op
zich nemen. Niet alleen is het persoonlijk
contact tusschen de voor het buitenlandsch
beleid verantwoordelijke bewindslieden naar.
zijn meening hoogst nuttig ter bevordering
van den vrede, maar bovendien zal/de kracht;
die van de Volkenbondsbesluiten uitgaat op
deze wijze belangrijk worden versterkt.
Om, evenals Britsck-Indië, Nederlandsch-In-
dië een eigen vertegenwoordiging te geven
in de Volkenbondsvergadering zou het noo
dig zijn, dat het overeenkomstig artikel 1
van het Volkenbonds-verdrag als zelfstandig
lid van den Bond werd opgenomen. De voor
waarden daartoe acht de Minister op het
oogenblik nog niet vervuld. Aan den wensch,
dat in de Nederlandsche delegatie een ter.
zake deskundig persoon, speciaal belast met
de behartiging der belangen van Nederlandsch-
Indië, worde opgenomen, is, voor zoover de
laatste vergadering betreft, reeds voldaan door
de benoeming van den heer De Kat Angelino.
Verhouding tot België.
Met het gevoelen van de leden, .die van
oordeel waren, dat het belang, hetwelk gok
naar hun inzien onmiskenbaar gelegen is i*
een zuivere verhouding tusschen Nederland
en België, op dit oogenblik onzerzijds .eerden
onthouding dan actie vordert, kan de Minister
zich in zoover veroenigen, dat, zooals reeds
uit de Troonrede is gebleken, op het huidig
oogenblik de noodige basis voor onderhan
delingen nog niet aanwezig is. Maar zoodra
het thans in gang zijnd nader onderzoek
zal zijn ten einde gebracht, zal naar zijn
oordeel dezerzijds niets meer aan een nieuw
overleg met België in den weg behoeven te
staan. Hij is het ten deze eens met de leden,
die de meening uitspraken, dat het gewenscht
is onze verhouding tot België zoo spoedig
mogelijk tot klaarheid te brengen.
Invoer van vleesch in Engeland.
De regeering heeft nog herhaaldelijk po
gingen bij de Britsclie regeering gedaan om
'de bestaande belemmeringen door Engeland'
aan den invoer van Nederlandsch vleesch!
"in den weg gelegd, opgeheven te krijgen. Deze
pogingen leidden intusschen. niet tot een
resultaat.
Met betrekking tot de belastingen voor Ne
derlandsche schippers in België konden be
paalde stappen nog niet worden ondernomen,
aangezien de ter zake tusschen de ministers
van Binnenlandsche Zaken en Landbouw en
van Financiën gevoerde gedachtenwisseling nog
niet ten einde is gebracht.
Het standpunt der regeering met betrek
king tot de erkenning van de nUie van
Socialistische Sovjetrepublieken heeft geen wij
ziging ondergaan.
Aangesteld! tot leerling telefoniste!
bij den Interlocal©!)! dienst mej. J. Lou-
werse uit Middelburg eni geplaatst op het
post- en telegraafkantoor te Zierikzee,
zulks met I Dec. ,a.s.
Benoemd' tot Rijksveldwachter brig,
te Domburg de Rijksveldwachter brig-
