No. 38 Maandag 14 November S927 42e Jaargang
Baiteiilani
KINADRUPPELS
Binnenland
öit ^timmer bestaat uit 2 bladen.
- Dr. H.NANNING'S
EETLU5T-0PWEKKEND. 1.30 p. fl.
•ireeteur-Hdofdredacteur
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUEJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, fj.
Losse nummersfO.OS
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
Mr Heemskerk over de coalitie.
Hebben wij de vorige week aandacht
geschonken aan wat door de heeren No
tens en die Visser omtrent het herstel
van de reehtsche samenwerking werd op
gemerkt, thans willen wij ook die aandacht
vestigen op wat hieromtrent door den
heer Heemskerk in de Tweede Kamer
werd gezegd.
Na' er op gewezen te hebben dat de
drie rechtscho partijen bij alle verscheiden
heid toch hierin onderling verwant zijin,
dat zij' don goddelijken oorsprong van het
Overheidsgezag erkennen, en mitsdien den
plicht tot inachtneming van de ordinan
tiën Gods, omtrent de taak van de Over
heid! .tegenover de maatschappij', terwijl zij
bovendien, in tegenstelling met de linksche
partijen, allo drie krachtens dat beginsel
volkspart ij en zijn, samengesteld uit
alle klassen van de maatschappij', geroe
pen met het organisch verband en met
de geestelijke en stoffelijke rechten' en
belangen van alle groepen rekening te
houden, vervolgde de heer Heemskerk:
„Lndiien ik mij niet vergis, dan 1st er
reden om aan te nemen, dat de heeren
Di' Nolens en Dr de Visser hebben doen
blijken van een gezindheid, zoowel bij de
Roomsch-Kaiiiolieken als bij' de Christe
lijk-Historischen, in principe, om weer te
komen tot samenwerking.
Ik zou mij anders niet kannen ver-
klaren den wensch van Dr Nolens', dat
de Ghristelijk-Historischen zich zullen los
rukken van do door hem veronderstelde
antiooalitiegezindheid. Het hoffelijk pro
test van Dr de Visser daartegen, toen!
hij to kennen gaf, dat men daar toch
ook bij monde van den: heer Snoeck
HenkemaUs verklaard had, dat men in
de samenwerking het meeste heil voor
het vaderland zag en de verklaring van
Dr de Visser, dat indien de omstandig
heden er toe leidden, de leden van zijn
partij evenmin als hij zelf en de heeren
de Geer en Schokking dat vroeger ge
daan hebben, zich aan de verantwoorde
lijkheid niet zouden onttrekken, die op
hen zou komen te rusten, is in principe
een aanwijzing van het pri-ncipium van
do mogelijkheid van het herstel van de
coalitie.
De coalitie is er daarmede nog niet;
op het oogenblik leven wij nog zonder
haar, en ik ga thans niet verder, dan
wat ik zooeven zeide.
Intusschen moet ik op een enkele op
merking van Dr de Vissier een kleine
katitteekening maken. Hij liet zich ont
vallen ik herinner mij niet precies
meer in welk verband, maar ik liebl het
woord niet misverstaan dat het was
alsof de Roomsch-Katholiekeo en Anti-
revolutionnairen als Siamees-che tweelin
gen met elkaar verbonden waren. Mijn
heer de Voorziter! De heer de Visser
doet mij opmerken, dat-hij: gezegd heeft:
als. 'Siamees-die tweelingen b e -
s c h o u w d werden.
Zoo is het echter niet. De coalitie is!
op het oagenblik niet in sta!nd. De
Roomsdh-Katholieke partij', de Antirevd-
lutionnairo partij en de Christelijk-Histo-
rische partij staan alle drie z-ellstandig.
Men moet ook niet denken, dat er re
den is om te gelooven, dat de Roomsch-
Katholieken en de Antirevolutionnairen,
voor het geval er weer een coalitie zou
komen, de zaak reeds onderling geregeld
Jiehben, want er is niets1 van dien aard
gebeurd'.
Vooreerst zijn er ik zie het met
leedwezen, omdat ,de Roomsoh-Katholie-
ken meer stemmen kunnen uitbrengen dan
de Antirevolutionnairen onderwerpen,
die hier aan de orde komen, waarover
van eauig verschil van gevoelen blijkt,
zooals bijv. de leerplicht.
Maar dat er eenige regeling of afspraak
zou zijn, zoo is het niet en! zoo moet
mem het zich ook niet voorstellen. Dat
zou ook geen gezonde toestand zijn.
Het is mij eens gebeurd, dat ik van
ChristeJijkHistorischen hoorde, dat er wei
eens gevreesd werd, dat de Roomsch-
Katholiekan en de Antirevolutionnairen al
les onder elkaar reeds hadden geregeld
en de Christelijk-Historischen er zoo maai
bij zouden komen.
Dat is inderdaad een harsenschim, want
zoo iets bestaat niet en kan niet be
staan, wanneer men zich er toe zou zetten
om te overwegen op welke wijze men
zal samenwerken. In dat geval zou ieder
van de partijen als volkomen gelijkge
rechtigd komen. Ik zou er eigenlijk wel
bij durven zeggen, dat de positie „van de
Christelijk-Historischen in een dergelijk ge
val door den aard van wat de Christe
lijk Jlistorinche partij begeert en niet be-
geert, altijd kans heeft de gunstigste po
sitie te wee>m.
Van de zijde van hen, die aandringen
op een partijformatio op anderen grond
slag, wordt altijd beweerd, dat de Christe
lijke partijen toch niet met elkaar tot
overeenstemming kunnen komen, dat zij-
wel kunnen spreken van wat genoemd
wordt: stoelen op den gemeenschappelij:-
ken worte-l des geloofs, maar dat zij1 tot
geen overeenstemming xoud-en kunnen ko
men omtrent bepaalde punten.
Ik heb daaromtrent een andere meening.
Ik zou in staat zijn eenige punten' tte noe
men van zeer gro-ot belang) waaromtrent
wij met elkaar tot overeenstemming zou
den kunnen komen en waaromtrent wij
zouden hehoorea ons met elkander te
verstaan. Maar ik noem ze niet, want' als
ik ze noemde, zou men het lieve kind,
eer dat het gebaren was, naar het leven
staan.
Eén ding echter w-eet ik weldat in een
dergelijke coalitie nooit alle verlangens
van de antirevolutionnaire- partij! zullen
worden bevredigd. Onbevredigd zouden
steeds verlangens blijven, waarvan wij
moeten verwachten, dat ze ook niet be
vredigd zullen worden1 buiten de coali
tie. Verre van daar.
Of nu die c-oalitie tot stand zal komen
of niet, zullen wij moe-ten afwachten en
wij zijn genegen, dat zeer rustig af te
wachten."
Deze redevoeringen van de drie fractie
voorzitters- zijn '»eker niet zonder beteeke-
nis.
Alle drie bleken ze van meening, dat
-de samenwerking tusschen de drie recht-
scli-e partijen in de gegeven omstandig
heden als de beste voor land én volk
m-o-et worden beschouwd en aanvaard en
alle drie hebben ze zich ook in het alge-
meen, to-t herstel van de verbroken sa
menwerking bereid verklaard.
Natuurlijk zijn hiermede- no-g niet alle
moeilijkheden overwonnen.
Maar de kans dat straks weer zal optre
den een rechtsch Kabinet, dat wenscht te
bevestigen en te versterken de Christe
lijke grondslagen van ons- volksleven, is
toch wel grooter geworden.
In een paar afzonderlijke artikelen ho
pen we binnenkort nog op deze zaak
terug te ko-men.
Socialistische verwachtingen.
De heer Alb-arda, de leider van «Je
S D. A. P., heeft naar het schijnt, voorde
toekomst groote verwachtingen.
Sprekende over de samenwerking met
de Roomsch Katholieken, verklaarde hij,
dat de democraten onder d-e Katholieken
daarom bevreesd zijn voor samenwerking
omdat zij- wel inzien, dat bij die samen-
werking de afschuw van de Katho-li-ekei
"arbeiders voor 'de S. D. A. P. zou ver
minderen! efi een uittocht van die ar
beiders paar de S. D. A. P. daarvan)
het gevolg zóu zijn.
Enkele o ogenblikken later betoogde hij,
dat cle dwingelandij, die de Katholieke
geestelijkheid in naam der Kerk de ar
beiders aandoet, om ze af te houden
van de S. D. A. P. een uittocht tenge
volge zal hebben van tientallen, honderd
tallen, misschien van duizenden en tien
duizenden Katholieke arbeiders.
Hoe men dus de z,aak ook wendt of
keert, de winst is altijd aan de zijde
van de S. D. A. P.
Jammer slechts althans voor den
heer Alb-arda dat hij, hoe bekwaam
-overigens ook, als profeet nooit heeft
uitgeblonken.
Vermoedelijk was' het ook hier meer
een wenschen dan een dadelijk gelooven.
De uitbreiding van Antwerpen.
Antwerpen vierde Zaterdag feest ter ge
legenheid van de annexatie van de zooge
naamde Noordergronden, die een opper
vlakte hébben van ongeveer 4000 hectaren,
welke bestemd zijn om de voltooiing der
uitbreidingswerken van de haven en voor
al van het groote kanaaldok met vertak
kingen mogelijk te maken.
Bij gelegenheid van deze officieele fees
ten was de heele stad bevlagd en heerschte
vooral in den namiddag in het centrum
een buitengewone drukte. Om 5 uur werd
in het Beursgebouw door koning' Albert de
tentoonstelling geopend van plattegronden
en teekenin-gen, betrekking hebbend op de
uitbreiding van stad en haven, den aanleg
van de nieuwe stad op den linkeroever dei-
Schelde en de wereldtentoonstelling 1930.
Burgemeester Van Cauwelaert hield
daarbij een Nederlandsche rede, in'welke
hij op de groote beteekenis wees voor de
economische toekomst van Antwerpen en
het heele land der thans verwezenlijkte an
nexatie en de hooge vlucht, welke de
Scheldestad als wereldhaven, dank zij de
ontworpen en reeds gedeeltelijk verwezen-
ïijkte werken zal kunnen nemen. In zijn
antwoord (ook in het Nederlandsch)
noemde koning Albert de tusschen Staat
en stad getroffen overeenkomst een natio
nale -gebeurtenis van het hoogste belang en
sprak hij vertrouwen uit in de toekomst
mogelijkheden van Antwerpen en zijn ha
ven; aldus, zeide hij, wordt Antwerpen de
eerste haven van het vasteland en door de
vermeerdering van zijn grondgebied de
grootste stad van België.
Gespannen toestand te Hankou.
De opperbevelhebber Tang seng tsji is
uit Hankou verdwenen. Hij zou vertrok
ken zijn a. b. van een Japansch stoom
schip. Zijn opvolger als commandant van
het garnizoen is generaal Horsjien, die
zich onafhankelijk van Tang seng tsji ver
klaarde. De troepen van Honan ontruimen
verder de stad. De toestand is buitenge
woon gespannen; de Chineesche bevolking-
is door een paniek bevangen; er zijn ge
weerschoten gevallen. De soldaten zijn aan
het plunderen geslagen. Alle winkels zijn
gesloten; -voor de toegangen tot de buiten-
landsche concessies zijn -barricades opge
worpen. Er zijn Japansche mariniers aan
wal gezet.
Huweiijksgeruchten.
Prinses Marie José van België, die bij
het huwelijk van den hertog van Apulië
met prinses Anna van Frankrijk, in den
stoet aan den arm geleid werd door den
kroonprins van Italië, is Woensdagavond
op de koninklijke villa hij Pisa aangeko
men met hare hofdame, als gast van de
koninklijke, familie. Ze vierde daar mede
het naamfeest van Victor Emmanuel. Kort
na haar aankomst arriveerde ook kroon
prins Umberto.
Tegelijk met prinses José was de kroon
prins dezer dagen -ook te Rome. Natuurlijk
worden de geruchten omtrent een aan
staand huwelijk van den kroonprins van
Italië met prinses José weer levendig door
deze ontmoetingen. Men meldt -thans, dat
het huwelijk in het voorjaar van 1928 zou
plaats hebben.
Ook zou prinses Giovanna van Italië
zich binnenkort verloven met koning Boris
van Bulgarije, die eveneens bij de groote
huwelijksplechtigheden te Napels aanwe
zig was. Ook hun huwelijk zou in liet-voor
jaar voltrokken worden.
Een mijnramp.
In een der schachten van de kolenmijn
Ougree Mariliaye, bij Luik, kon de ophaal-
bak, waarin zich 27 mijnwerkers bevon
den, Bij het hereiken van de oppervlakte
niet tot stilstand worden gebracht, met het
gevolg, dat de kooi tegen de wielen van
den ophaaltoren met vreeselijk geweld te
pletter sloeg. Er blijken 2 dooden en een
twintigtal gewonden te zijn, van wie er
verscheidene in ernstigen toestand verkee-
ren. Er is oók een arbeider verdwenen; hij
is vermoedelijk in den put geploft.
Een historische villa.
Tijdens den oorlog, toen bijkans het ge-
heele Belgische grondgebied door de Duit-
sc-hers was bezet, bewoonden Ivonin-g Al-
hert en Koningin Elisabeth, zooals men
weet, een villa in De Panne, het laatste
badplaatsje aan de Belgische Lust, vóór de
Eransche grens.
De „Ligue'du Souvenir;" heeft.nu beslo
ten een gedenkplaat te laten aanbrengen
in den gevel dezer historisch geworden
villa.
De ramp- van de „Maf al da".
De regeering van Italië heef! een be
staande commissie, die een onderzoek
meet instellen naar de oorzaak van on
gelukken, voorgekomen met jteansport-
middelen, opdracht gegeven de oorzaken
en de verantwoordelijkheid te onderzoe
ken van de scheepsramp, met het s.s.
„Mafalda".
Naar uit goede bron bevestigd wordt,
zo-u de ramp niet te wijten zijn aan het
stooten van het schip op een onderzee-
sche rots, maar hieraan, dat de groote
zware as, waaraan de schroef achter bui
ten het schip verhonden was, losgeraakt
en uit het schip gegleden is. Door het
groote ontstane gat in den wand zou
daarop natuurlijk het water met groote
kracht zijn binnengedrongen. Die kracht
zou zoo groot geweest zijn, dat alle water
schotten er voor teruggeweken zijn en
het water dus den vrijen loop kreeg en het
schip spoedig zonk, vooral toen de ketels
door het koude aanvloeiende water
sprongen.
Een uitval van den ex-keizer.
De vleugel-adjudant van den keizer ad
miraal von Iiebeur, heeft aan de „Ham-
Burger Naclirichten" den 'tekst van vol
gende telegrammen doen toekomen.
Het eerste telegram is gericht aan ex-
keizer Wilhelm en gedateerd New-York
8 November. Het luidt:
H-et continentale pers-agentschap te
Parijs biedt mijn berichtendienst een „on
derhoud" met u aan, waarin u in ver
band met d-en terugkeer van den wapen
stilstandsdag de verklaring zo-udt hebben
afgelegd, dat Uwe Majesteit uwe- krijgsver
richtingen betreurt en om' vergeving ver
zoekt aan de geallieerden voor d-e mobili
satie van het Duitsche leger". Is dit on
derhoud authentiek en wordt het door u
erkend? Verzoeke onmiddellijk antwoord.
George Mathew Adams Service 250
Park Avenue, New-York.
Daarop heeft de keizer onmiddellijk het
volgende antwoord laten .geven:.
Het „onderhoud" is een lage schurken
streek. Zoo-als generaal-veldmaarschalk v.
Hindenburg het reeds hij- Tannenberg heeft
uitgesproken, is de bewering, dat Duitsch-
land schuld heeft aan den oorlog een
gemeene lage leugen. Versailles is op
leugens gegrondvest en moet vernietigd
worden. Wilson's veertien punten moeten
worden hersteld.
"Op b-evel van Zijne Majesteit, admiraal
von Rebeux.
Ijsbanen geopend.
De eerste ijsbanen zijn Zaterdag in En-
geand geopend in Oostelijk Cheshire, in
het Peak-district van Derbyshire en in en
om Aberdeen n Schotland waar het 2.1
graden gevroren had en de sneeuw 3 voet
dik lag. De gemiddelde temperatuur is op
sommige plaatsen meer dan 20 graden be
neden normaal.
Zware sneeuw in Silezië.
Zaterdagmorgen is het in Oost- en
West-Opper-Silezië opnieuw hevig begon
nen te sneeuwen, waardoor een gedeelte
der telefoonverbindingen met de Oost-Op-
per-Silezische industriesteden verbroken
is.
Het hooge water.
De Rijn was Zaterdag bij Koblenz nog
langzaam stijgend. De Neckar, Main en
bóven-Main stegen nog, de Moezel was
echter bij Trier aan 't vallen.
Nader wordt gemeld, dat het in het
stroomgebied van den Rijn niet meer ge
regend heeft. Daar het in de hoogere stre
ken is begonnen te vriezen, m-ag verwacht
worden, dat het water spoedig zal vallen
Stakingen in Duitschland.
Z,ate-rdagimorgen is in do geheele West-
Duitsche kanaalscheepvaart de algemeéne
staking geproclameerd.
In allo kanaalhaivens, als Dortmund,
Rh-eme, Hannover, Munster, Osnabruck,
Eiribden enz. liggen alle schepen stil.
Do oorzaak van dei staking is het afwijzen
van eem looneisch-
Uit Rochiim! wordt gemeld, dat de Deut
sche Verkohrsbundi heeft besloten', ten
einde het omleiden van het goederentran
sport uit Rotterdam naar Duitschland te
verhinderen, alle Rdjnsohepen, welke der
gelijke! vrachten vervoeren', in de staking
te betrekken.
Met de Nederlandsche organisatie van
Rijnschippers, den Centralen Bond, zijn
daarover onderhandelingen gaande.
Ook in dei Duitsche metaalnijverheiijl
staat men voor een conflict- Nadat dd
Beriijhsche metaalvormers mfet overwel
digende meerderheid van stemmen' beslo-
ten hebben de staking te proclameeran,
vreest men dat hun' voorbeeld door de
draaiers en instrumentmakers; zal worden
gevolgd. Vandaag zullen de laatste on
derhandelingen plaats hebben.
En ten slotte is er onvrede in de
Duitsche sigarenindustrie. Daar de Onder
handelingen tot bijlégging van het con
flict in deze industrie tot nu toe geen
enkel resultaat hebben opgeleverd, houdt
men rekening met een uitsluiting van!
alle Duitsche sigarenarbeiders, ongeveer
100.000 in getal.
Minder bier en meer wijn.
Statistieken, die onlangs gepubliceerd'
rijn, hebben uitgeweken dat het gebruik
van bier en andere spiritualiën in Groot-
Brittannië afneemt, terwijl daarentegen
het gebruik van thee, koffie eni chocolade
toe-neemt-
Tevens blijkt, dat het wijngebruik stij
gende is, hetgeen veel verwondering wekt,
daar in Engeland nooit veel wijn ge
dronken is en de wijnprijzen er zeer'hoog
zijn.
Russische manieren.
Volgens een bericht uit Moskou zijn
thans 76 voorname leden der Russische
communistische partij uit de partij ge-
stooten, omdat zij in vergaderingen als
sprekers voor de oppositie, onder leiding
van Trotzki, waren opgetreden.
Tevens heeft het communistische par
tijbestuur cijfers gepubliceerd, waaruit de
geringe sterkte van het aantal leden «Ter
appositie moet blijken- Alle politici, die
naar den kant der oppositie neigen-, zul
len uit de ambten! van den staat en raw
de partij worden verwijderd.
Boecharin verklaarde tegenover de ver
tegenwoordigers der buitenlandsclie
communistische partijen, dat de commu
nistische partij in Rusland dergelijke leden
niet me-er kan dulden, die, evenals Trotzki,
tot de opvatting -der sociaal-revolut.ijo-
naireu zijn overgegaan.
Korle berichten.
Vrijdag is de Parijsche fabrikant
Vallois in verband met -de zaak der ver-
valschte Hongaarsche obligaties gearres
teerd. Verdere arrestaties worden aan da
Hongaarsche grens verwacht. De chef vaa
de Boedapester politie is te Parijs aange
komen, om aan het onderzoek deel te ne
men.
In de omgeving van Bordeaux heeft
een storm van ongekende hevigheid
aanzienlijke materieele schade aangericht.
In de haven van Chapus werden tal van
barken en motorbooten vernield. Een loods
stortte ineen en spoelde met alle aanwezige
voorraden weg. Er moeten verscheidene
schepen verongelukt zijn.
- De „Populair" bevat een artikel,
waarin beweerd wordt, dat de aanslagen,
die den laatsten tijd in het Zuiden van
Frankrijk hebben plaats gehad, niet het
werk van anarchisten of anti-fascisten is,
doch integendeel van fascistische provoca
teurs.
Tien wagens van een trein tusschen
Washington en Memphii' zijn dichtbij
laatstgenoemde plaats uitderailsge-
I o o p e n. De machinist werd gedood en
verscheidene passagiers liepen verwondin
gen op. De dienst van weg en werken heeft
reeds geconstateerd, dat schroeven en
moeren ter plaatse losgemaakt waren.
De S. D- A. p. en de Zending.
Op de voo-rpaginai vanl „De Nofcekra-
ker", h-et „politiek-satirieke" weekblad
van de S.D.A.P., staat ditmaal een' tee-
kenin'g (van Alb. Hahn Jr.) waarop men.
-eemge inlanders: aan _galgen ziet Rangen
en voorts door een vuist een inlander
ziet dooddrukken' op den opengeslagen!
Bijbel.
Er boven staat „Wat nie-t te zien is
op de Zondingstento-onstelling te Amster
dam" en er onder; „De ware zending".
Het kan niet anders, of de lezers van
het blad moeten den indruk krijgen dat
men bun wil doen zien: zóó is eigenlijk
de zending in Indië-
Terecht vraagt het Hdbl., waaraan wij
dit ontleenen: „Tot welk peil van dema
gogie is mieri in de S- D-. A. P, toch
afgezakt, dat zoo- iets' mins in die partij
wordt g-e-duld?"
Wat zouden mannen als van' Kol zich
schamen wanneer ziji van dergelijke schun
nige strijdmiddelen, waarin do bittere
haat tegen het Christendom tot uitirig
komt, kennis konden nemen!
Roo-ken- in autobussen-
Op de vraag van het lid der Staten)
van Zuid-Holland, den beer A- J. ten
Hope, of er bezwaar bestaat en zoo ja,
welk, om aan autobushouders te ver-
bi-eden het roo-ken of laten ro-oken in de
autobussen, hebben Gedep. Staten geant
woord, dat deze qua'estie uit den aard
der zaak alleen de intercommunale aluto-
busson geldt.
Vólgens art. 10 lid 1 der Wet Openbare
Vervoermiddelen, worden de bepalingen
tot verzekering der veiligheid van de
reizigiers met openbare middelen van ver
voer door de Kroon bij algemeenen maat
regel van- bestuur vastgesteld. Weliswaar
zijn ingevolge ,art 10, lid 3, de besturen'
der provinciën bevoegd tot het instellen
van verordeningen voor zooveel betreft
punten, waaromtrent bijl den algem. maat
regel van bestuur niet is voorzien. Do
bedoelde algem. maatregel van bestuur
is echter nog niet vastgesteld, zoodat
thans nog niet bekend is, omtrent wel
ke punten de Prov. Staten een regeling
mogen treffen.
Op het oogenblik kan' daarom het roo-
ken in autobussen niet hij provinciale
verordening worden verboden.
Lioondorschers en de Wegen
belasting.
De minister van financiën heeft aan da
centrale landbouw-organisaties (het Kon.
Nederl. Landbouw Comité, de R.K. Ne-
derl. Roeren- en Tuindersbond en de
Ghr. Boeren- en Tuindersbond in Ne
derland) bericht, dat hij geen termen kan
vinden om te bevorderen (gelijk dezü
organisaties gevraagd hadden), dat aan
loondorschers onder bepaalde voorwaar
den vrijstelling van wegenbelasting voor
de door hen gebonden tractors wordt
verleend, daar uit de geschiedenis van
de W egenbel as ting wet blijkt, dat het niet
