Zaterdag 12 November S927
42e Jaargani
Msmm
Amwmp
IrmliaiM-Eerloges
HET ADRES
A.
LK!NG
initeiiani
L* Duwekof Sz.,
Voor dat de koude komt, uw Winterjas gereed.
y DONNER-MEIJLER - GOES - Telel. 130.
m,% 37
Staten-Generaal
Uw
Groote sorteering in Ratine s en Fantasie Winterstoffen.
ERSTE BLAD,
•xiit trnmnter bestaat uit 2 bladen.
I LANGE KERKSTRAAT 30
GOES
RULST
Groot© Markt 19 - Goes
AKKER
Voorde Borst
FIJNE AFWERKING. UITSTEKENDE COUPE.
HEERENKLEEDING NAAR MAAT.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Dr De Visser over de Coalitie.
Wij willen thans aandacht schenken
aan wat door Dl" de Visser over den
politicken toestand en het herstel der
rcchtsche samenwerking werd opgemerkt-
Voor den leider der Chr. Hist. Kamer
fractie is een intermezzo-Kabinet als we
thans hebben, volstrekt geen ideaal.
„Mijn grootste bezwaar, zoo zeide hiji,
is, dat wij in de eerste plaats een toestand
van onzekerheid hebben, waarvan onvast
heid in het regeerbeleid noodzakelijk bet
gevolg moei zijn, en in de tweede plaats,
dat wat verdeelt hoe langer hoe meer op
dear voorgrond treedt in plaats van wat
vereenigt, en dientengevolge het partijbe
lang het steeds meer gaat winnen van het
Staatsbelang, zoodat het hoe langer hoe
moeilijker zal zijn, een meerderheid te
verkrijgen, waürop een parlementair Kabi
net kan steunen."
Komende tot de rede van den heeir
Nolens, betoogde Dr do Visser, dat. er
van een anti-coalitie-strooming bijl de Chr.
Hist. Unie nooit iets gebleken is.
Met instemming herhaalde hij wat op 10
Nov. 1925 door den heer Snoeck Hedke-
mans gesproken werd-, ml.:
„Daarom stel ik er prijs op in dit
verband te zeggen, dat nog altijd, ook
door ons, do samenwerking, die op het
oogenbhk op politiek gebied in Nederland
bestaat,1 wordt beschouwd 'en aariva'aid
als de beste voor den gang van zaken
voor do toekomst ,van land en volk."
En do Chr. Hist, redettaalr voegde hier.
aan nog toe:
„Het verleden heeft ten aanzien der
samenwerking twee dingen bewezen: ten
eerste, dat wij correct wenschen te, blij
ven staan op het standpunt van een
Christelijke politiek, die in geenerlei op
zicht afwijkt^ noch naar wat men noemt
den Roomschen, noch naar wat jnen
noemt den specifiek Calvinistischen kant.
Dat heeft onze vroegere leider de heer
De .Savornin Lohinan ons geleerd en ik
heb het zelf bevestigd in de inleiding,
die ik een .jaar geleden de eer had te
schrijven voor de laatst uitgegeven ge
schriften van dien vroegeren leider.
In de tweede plaats staan wij op dit
standpunt, dat gelijk noch ."de h,eer De
Geer ,noch de heer Schokking, noch ik
zelf, zich op gewichtige politieke oo,gen-
blikken hebben onttrokken aan de ver
antwoordelijkheid om mede de leiding der
Staatszaken, in samenwerking met de
andere recïrtsche groepen, op ons te
nemen, zoo ook, wanneer het geval zich
in de toekomst weer zal voordoen, dat
na liet aftreden van dit Kabinet, een
nieuwe formateur door de Kroon zal wor
den geroepen, die onzen steun verlangt,
de Cliristelijk-historische Unie bereid blijft
dat zelfde standpunt van voorheen in te
nemen.
Meer* wensch ik op liet oogenblik over
deze kaak niet te zeggen; -een goed ver
staander heeft maar een half woord
noodig."
De bedoeling van deze uitspraken iu
inderdaad niet onduidelijk.
In het algemeen is er bijl de Chr. Histo
rische». wel de bereidheid om de rechtsche
samenwerking te herstellen.
Over de wijze, waarop dit zou moeten
geschieden ,word door Dr de Visser alleen
d i t opgemerkt:
„Voor het oogenblik is het eenig moge
lijke, een gezindheid aan te kweefcen en te
versterken, die een practische toepassing
in de .toekomst belooft".
In hot volgend nummer hopen we aan
de rede van Mr Heemskerk aandacht te
schenken.
In Colijn's lijn?
Van sommige zijden was in de afdeelin-
gen der Tweede Kamer de opmerking ge
maakt, dat het tegenwoordige Kabinet
gaat in de lijn van Colijri.
Het onjuiste van deze opvatting is door
Dr de Visser duidelijk in het licht gesteld.
Na er op gewezen te hebben dat het fi
nancieel beleid van dit Kabinet anders is
dan van 'het vorige Kabinet, mede als een
gevolg van de veranderde omstandigheden
vervolgde Dr de Visser:
„Maar die term „gaan in Colijn's! lijn"
is in algemeenen zjn onjuist. Want het
tag niet in de politiek van den heer
Colijn, om, gelijk de Minister van Binnen-
landsche Zaken' hier heeft gedaan, een
voorstel te doen om de vrouw benoem
baar te maken tot griffier bij de Pro
vinciale Staten.
Het lag niet in de politiek van den heer
Colijn om 'te zijn vóór het vervroegen
van 3en leerplicht, zooals dit Kabinet
deed.
Het lag niet in de politiek van den
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnemenisprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Adverientiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
GOES
Uitsluitend solide kwaliteiten - Lage prijzen
heer Colijn om een neutraal cachet op
zijn Kabinet te drukken, zooals dit Ka
binet heeft gedaan.
In één woord, die geheele uitdrukking,
dat dit Kabinet gaat in de lijn van Mi
nister Colijn, is in den zin, waarin zij in
de stukken is gebruikt en nader door den
heer Alharda in zijn overigens op zijn
standpunt uitstekende rede is toegelicht,
onjuist."
Wat hier gezegd werd is niet voor te
genspraak vatbaar.
De koers van dit Kabinet is een andere,
maar niet een betere.
Gepoogd moet daarom worden, weer op
nieuw te komen in de lijn van Colijn.
OVERHEID EN WET GODS.
De adjunot-s.ecretaris van liet Centraal
Comité van .AR. Kiesyereenigingon maakt
ons opmerkzaam op oen onnauwkeurig?
beid in het artikeltje over bovenstaand
onderwerp in ons nummer van Woens
dag j.l.
Wij1 hebben n.l. toen wij artikel 3 van
het program der A.R. partij aanhaalden
gebruik gemaakt van de oude redactie.
Nu is er tusschen hot oorspronkelijke
en het in 1916 gewijzigde artikel wel
geen principieel verschil, maar om mis
verstand to voorkomen en vooral omdat zij
die ons bestrijden gaarne dit artikel ge
bruiken om misverstand te wek 'k e n la
ten wij het artikel zooals het thans luidt
hier volgen:
„Ook op staatkundig terrein belijdt zij
de eeuwige beginselen die onsl in Gods
Woord' geopenbaard zijn; zóó evenwel,
dat bet Staatsgezag ten onzent nog recht
streeks', g e 1 ij: k in I s r a ël, noch door
de uitspraak van ©enige kerk, maar in de
consciëntie beide van Overheid en
onderdaan, aan 'de ordinantiën Gods
gebonden zij."
Wij hebben do gewijzigde gedeelten ge
spatieerd.
Aan den lieer den Ouden onzen dank
voor zijne opmerking.
voor SfflssnsslissjsSureir»
Saw«8«ea XisatierosonfesftS*
V«s(riijil®ss - Swifijnm
Be«S«8®w - Leöiksntap» ©sa
aanverwante artibeien 3e
Verscherpte maatregelen tegen f.b.c.
bij vee.
In het Deensche Folketing heeft eerste
minister Madsen Mygdal, die tevens mi
nister van landbouw is, een ontwerp in
gediend tot verscherping der maatregelen
omtrent tuberculeus vee.
Het ontwerp verplicht de eigenaars om
verdachte gevallen onmiddellijk aan de
plaatselijke overheid op te geven. Als het
onderzoek t.b.c. aantoont, moet het aange
taste dier dadelijk geslacht worden.
Het ontwerp machtigt den minister een
onderzoek te gelasten naar iederen veesta
pel. Van aangetaste of verdachte dieren
mag geen melk verkocht of voor mensche-
Ujk gebruik bestemd worden. Voor veevoe
der mag zulke melk alleen gebezigd wor
den na gekookt te zijn.
Deze maatregelen, welke overeenstem
men met die in Engeland en elders in het
'buitenland, stelt de minister met name
voor in het belang van Denemarken's uit
voer van zuivelproducten.
Ongeregeldheden in Rusland.
Naar uit anti-bolsjewistische bron ver
luidt, zouden ter gelegenheid van de jubi
leumfeesten te Moskou, St. Petersburg en
in verschillende andere steden ernstige
ongeregeldheden hebben plaats gehad,
zulks niettegenstaande de Gee-pee-oe zeer
uitgebreide maatregelen had genomen, om
ordeverstoringen te voorkomen. Deze on
geregeldheden zouden veroorzaakt zijn
door de aanhangers der oppositie.
Te St. Petersburg kwam het tot handge
meen. Er werd met rotte appelen, oude
schoenen geworpen. Ook hier moesten rui-
terafdeelingen de-orde herstellen, waarbij
I een groot aantal personen zwaargewond
a en eenigen gedood werden.
Uit Roemenië.
I)e Roemeenscbe ministerraad beeft het
wetsontwerp tot bescherming van de dy
nastie en de veiligheid van den staat goed
gekeurd. Het bestaat uit twee artikelen.
Vergrijpen tegen den huidigen regeerings-
vorm en tegen de monarchistische consti
tutie zullen worden behandeld door den
krijgsraad en gestraft met gevangenis
straffen van twee maanden tot twee jaar.
Noodweer in Noord-ltalië.
Uit Rome wordt gemeld, dat er nood
weer heeft gewoed iu Noord-ltalië. Zware
onweders worden gemeld uit Opper-Etsch,
de verbindingen zijn verbroken, in ver
scheidene plaatsen veroorzaakten de re
gens overstroomingen, in 't bijzonder in
Valtellina.
Uit Panna wordt gemeld, dat daar en
ook te Bedonia aardschokken zijn gere
gistreerd; er was geen schade, maar de
bevolking maakt zich zeer ongerust.
Vroege winter.
Do Engelsche weerkundigen verklaar
den Donderdag dat koude lucht uit de
Poolstreek over Engeland bleef stroomen.
Te Winchester had het 's nachts 16 graden
gevroren.
In Schotland vyas de laagste tempora-
tuur 13 graden vorst geweest.
Te Berlijn is de eerste sneeuw^gevallen.
De temperatuur was den vorigen nacht
reeds tot het vriespunt gedaald.
Naast Hotel „3e Korenbeurs".
Korte berichten.
In Noord-ltalië zijn tengevolge van
hevige regens verscheidene rivieren buiten
hun oevers getreden. Voor zoover bekend
is, zijn er geen menschen omgekomen. Na
dere bijzonderheden ontbreken nog. Do
schepen kunnen te Genua op het oogenblik
de haven noch verlaten, noch binnenko
men.
Te New-York is de machinist van hot
Belgische stoomschip Lapland gearres
teerd, die in zijn schoenen voor een waar
de van 100.000 dollar dan diamanten ver
stopt had.
De wapenstilstandsdag werd Donder
dag in de 'hoofdsteden der geallieerden
met de gebruikelijke plechtigheden her
dacht.
Het aantal verliezen, dat Engeland in
den wereldoorlog aan soldaten en matro
zen heeft gehad, is op grond.van de jong
ste berekeningen vastgesteld op 1.069.825
man, terwijl vroeger aangenomen werd,
dat dit ruim 900.000 man zou hebben bo
dragen.
Gisteren werden in Stiermarken twee
aardschokken in Noord-Zuidelijke rich
ting waargenomen. Er is geen schade aan
gericht. Des avonds barstte boven de stad
een hevig onweer met hagelslag los. Van
morgen vroeg is het hard gaan sneeuwen.
Het FranschJoego-Slavisc'h ver
drag is gisterenmiddag te Parijs door Bri-
and en Marinkovitsj onderteekend.
Te Nanking is een nieuw conflict tus-
schen de rogeering en de mogendheden
uitgebroken.
In de meeste rivieren in Duitschland
hegint het water weer te dalen.
TWEEDE KAMER.
STAATSBEGROOTING 1928.
Algemeene beschouwingen.
De lieer Mar chant (V.-ü.), betoogt,
dat er een teveel aan belastingen be
taald is, ook door de ambtenaren. Hij
dringt aan op een zuiverder raming dei
inkomsten en eerlijke openlegging van
zaken. Verder bepleit hij verlaging van de
indirecte belastingen en versobering van
den staatsdienst, waarvan in deze be
groeting niets valt te ontdekken, en dal
nog wel nu er is een intermezzo-kabinet
dat zich veel gemakkelijker en veed vrijer
bewegen kan dan een parlementair Ka
binet-
Spr. komt dan tot den politieken toe
stand en betoogt, dat een groepeering dei
partijen naar geloofsovertuiging onjuist i».
-
Natuurlijk is het het beste dadeiijk
Akker's Abdijsiroop te nemen, wanneer
de eerste asthmatisché verschijnselen
zooalsspoedig vermoeid zijnen hijgen,
beginnende benauwdheden bij trappen-
klimmen enz. zich voordoen. Men
voorkomt daarmee erger. Maar pok
wanneer Uw kwaal reeds vergevor
derd is, ook dan zult Gij van een ge
regeld gebruik van Akker's Abdijsiroop
oogenblikkelijk verlichting kunnen
ondervinden. Volg het voorbeeld van
duizenden, die ééns aan asthma
leden en versterk Uw luchtwegen
en bevrijd hen van het slijm met
Per kokerf 1.50, f 2.75, f 4.50
Is bet mogelijk, dat de coalitie her
steld wordt? Als Dr de Visser maar half
naar Canossa zou willen komien, zou de
de zaak in orde zijn. Als dat eens ge
beurde, zouden eenigc christelijke minis
ters -achter de regeeringstafel komen,
maar daarmee zou niets beslist zijn over
de richting van het staatsbeleid. De .heer
Heemskerk wist daaromtrent iets, maar
hij zeide niet wat het was. Hij zeide: als
ik liet kind laat zien, knijpt gij het dood!
Dr De Visser heeft gezegd, dat een
zuiver Katholieke meerderheid het, geen
8 dagen zou uithouden, omdat de hoog
gespannen zou moeten zijn -van Veraart
tot Bloanjous- Maar in de coalitie1 moet de
boog gespannen worden van Amelink,
Smeenk enl Veraart tot Blomjons en baron
do Vos van Stoenwijlk.
Dr de Visser betoogde, dat dit Kahinel
zoo- veel beter is, omdat het nl vier
ontwerpen van Colijn heeft ingetrokken.
Maar dat waren coalitie-ontwerpen! Spr.
brengt Dr de Visser dan ook dank voor
zijn bet.oog.
Men heeft wel gezegd, dat bet dom
was, bet gezantschap bij den Paus to
gebruiken tegen de coalitie, omdat, als
dit eenmaal weg was, het struikelblok
verdwenen zou zijn en de leden der coa
litie automatisch weer naar elkaar too
zouden vliegen. Diaarvan heeft spreker
nog niets gemerkt. Dr de Visser zeide,
dat de anti-rev. veel intiemer zijn mei
de Jtoomschen dan de Chr. Hist. Zoo
huiverig zijn de Protestantsclie groepen
er voor om voor te intiem met de Katho
lieken te worden aangezien.
Nu de verkiezingen weer in het. zicht
komen, is het gewenscht, voor de zui
vering van de politiek, dat de partijen
zich niet in nevelen hullen. Alleen dart
kunnen wij do aanvallen op het parle
mentaire stelsel afslaan, indien er op het
intermezzo-kabinet een cabinet volgt, dat
wortelt in de volksovertuiging. Spreker
wenscht hun, die hoofdman zijn over
velen, de wijsheid toe om het staatsbeleid
in de juiste richting te sturen.
De heer Krijger (C.-H.) maakte enkele
opmerkingen over de rede van den heer
Lingbeek. Was de critiek van den beer
Lingbeek juist, zij' zou heilzaam kunnen
zijn, maar zij mist allen grond.
Zij richt zich tegen de houding der Chr.
Hist, tegenover Rome en de schoolkwes
tie. Wat do betrekking tot Rome betreft,
kan de groep Lingbeek haar bestaan op
dien grond niet rechtvaardigen. Groen van
Prinsterer zag slechts twee partijen; de
eene, die de revolutie in toepassing brengt
en de andere die zich daartegen keert.
Voor Groen ging het tusschen geloof
en ongeloof. Hij stak in zijn narede in
1858 de hand uit naar de Roomschen,
maar de Roomschen aanvaardden de uit
gestoken hand nog niet. Indien de heer
Lingbeek bedenkt, hoe Groen tot samen
werking uitnoodigde op grond van een
heid in geloof, zou hij dan voortgaan zich
maar steeds op Groen te beroepen tegen
de Chr .Historischen? Het is Groen ge
weest, die met veel moeite den weg ge
baand heeft, waarop Lobman, Kuyper,
en Keuchenius konden voortgaan.
Uit het politiek testament van Groen
blijkt dit duidelijk, waarin hij partij koos
tegen de toenmalige Lingbekianpn-
De heer Arts (R.K.V.P.) geeft uiting
aan zijn afkeer tegen de coalitie.
De heer Van R a p p a r d (V.B.) be.
topgt dat er een wanverhouding is tus?
sehen do loonen dor industrie- en der
landarbeiders. De loonen in de industrie
zijn z.i. te hoogt
De heer Kersten (S.G.P.) zegt, dat
ook de Staatkundig-Gereformeerden zich
niet kunnen verheugen over het optreden
van dit kabinet, dat niet in overeenstem-'
ming is met hetgeen Calvijn schreef in
zijn „Institutie". Spr. is vóór een parle
mentaire regeering, maar deze mag niet
regeeron bij de gratie van het volk. Het
gezag is alleen uit Qpd. Het neutrale
karakter van dit kabinet is in strijd met
Gods Woord, waarvan -geen enkele over
heid zich mag losmaken. Ook de Anti
revolutionairen hebben zich losgemaakt
van de oude gereformeerde belijdenis, zoo
als die door Calvijn isi ontwikkeld.
De Anti-revolutionairen hebben hun be
ginsel verlaten. Als ze blijk geven van een
ruime consciëntie, wat moet er dan te
recht komen van een overheid, die da
ruime consciëntie ook heeft en wat komt
er dap terecht van den band met Gods
Woord? Vrijheid kan, alleen zijn. wat ge
bonden is aan het Woord Gods. Wat
do overheid daarboven vrij1 geeft, is in
den grond slavernij'.
Inzake het gezantschap hij: den Paus
zegt spr., dat het inderdaad zijn bedoeling
ook was; do coalitie te breken. Dat dit
zóó spoedig zou gebeuren, had hij; niet
durven hopen. Het gezantschap was zuiver
een Roomsoh belang. De roomschen voel
den dan #ook hot eenige nadeel van deze
afschaffing, die het contact verbrak tus-
s.chen het Vaticaan en de roomsche poli
tiek hier te laJnde. Spr. verheugt zich er
over, dat de coalitie is gebroken, a.l ver
heugt hij zich met beving. Er wordt weer
gewerkt aan herstel der coalitie, maar
spr. hoopt, dat dit nooit gelukken zal.
Hij hoopt, dat de Chr.-Hist. de knie voor
Rome niet meer zullen buigen. Do coalitie
regeerde onder Christelijke vlag, maar
christelijke daden bleven uit. Hij' wijst
op de 'Zondagstreinen, de vaccinatie en
de stemplicht en vestigt de aandacht op
het zedenbederf dat to verwachten is bijl
de Olympiade.
Wat do handelspolitiek betreft verklaart
spr. zich in beginsel niet tegen protec
tie.
De heer Schouten (A.R.) verheugt
zich erover, dat hot salarisvraagstuk in do
commissie van overleg komt en wijst er
op, dat dit overleg lustig moet plaats heb
ben, zonder dat dit in de Kamer wordt
voorbereid. Vóór het overleg heeft plaats
gehad, mag z.i. de minister geen 'mededee-
lingen doen. Een tijdelijke regeling wenscht
spr. niet. Deze zou prejudicieeren op de
herziening.
Wat betreft de financiëele verhouding
tusschen Rijk en gemeenten wil de minis
ter een blijvende verlaging der gemeente
lijke lasten. Hoe wil de minister dat doel
bereiken, zonder opheffing der gemeente
lijke autonomie? Die autonomie acht spr.
een groot goed. Liever neemt spr. genoe
gen met een minder volmaakte regeling.
De verantwoordelijkheid voor het gemeen1-
tebeheer mag z.i. niet verplaatst worden
naar de centrale regeèring.
Wat den algemeenen financieelen toe
stand betreft, deze acht spr. niet onver
deeld gunstig. De begrootingspositie is ten
deele ontstaan door oorzaken, die in do
toekomst niet zóó gunstig kunnen blij
ven. De vraag is ook of men steeds
de uitbreiding der overheidsbemoeiing zat
kunnen tegenhouden.
Aangaande de critiek van den heer