No. 23
Donderdag 27 October I927
42e Jaargang
Bieten rooien
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Stateu-Generaal
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Pestrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—i
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiëo:
regels f 1.20, elke regel meer 3D et
Bij abonnement belangrijke korting
Oft nummer bestaat uit 2 bladen.
Tuinbouw in Zeeiand.
Goed beschouwd, ldppt dit opschrift niet
met wat we gaan schrijven.
Waint we willen het niet in de eerste
plaats hebben over den tuinbouw iu Zee
land, maar over de ontwikkeling van den
tuinbouw jn het Westland.
Maar ,de toepassing is dan toch voor
Zeeland bedoeld, en daarom zullen we bet
opschrift laten staan.
Op nitnoodiging van de Vereeniging
iWestlaind, heeft enkele weken geleden, de
Pers een tocht gemaakt door den wonder
baren Westlandschen druiven- en vruch-
tentuin.
De bedoeling van deze excursie wafel in
de eerste plaats een indruk te geven van
de erbarmelijk slechte wegen, die, vermoe
delijk omdat het hier „slechts" het Platte
land betreft, op het Rijkswegenplan ver
geten zijn.
Maar om de verwaarloozing van de
allerprimitiefste verbindingswegen goed te
doen uitkomen, wals bet noodig de aan
dacht te vestigen op de beteekenis! van
het tuinbouwbedrijf en bet is daarvan dat
we hier een1 en' ander willen mededeelen.
Uit een door den burgemeester van
Naaldwijk gegeven overzicht bleek, dat
door de WestLahdsche veilingen werd om-
gezet: ini 1910 voor ruim f lA/a millioen.
In 1918 was dit cijfer reeds gestegen
tot meer dan f 13 millioen. Daarna trad een
daling in, maar in 1926 was de omzet
weer gestegen tot bijna f 15 millioen, ter
wijl de vermoedelijke omzet voor dit jaar
op f 16 millioen gesteld kan worden. En
hierbij komt dan nog voor de Loosduin-
sche veilingen een bedrag van bijna
fö millioen en voor die te Den Hoorn
van f 31/2 millioen.
Deze cijfers geven' reeds' eenigermata
een indruk van de groote beteekenis van
het tuinbouwbedrijf voor deze omgeving.
Maar toch is hiermee niet alles gezegd.
Want het spreekt wel vanzelf, dat niet
alleen de tuinbouwers van deze geweldige
bedrijfsontwikkeling profiteeren, maar dat
ook allerlei nevenbedrijven daarmee gn-
baat zijn.
Om te laten.' uitkomen boe noodzakelijk
de wegverbetering in deze omgeving is,
werd medegedeeld, dat van de dit jaar
als proef ingevoerde „eenmalige pootjes:-
bak" tot heden reeds 1.5 millioen stuks
gebruikt werden.
Wat een werk vertegenwoordigen alleen
deze bakken reeds. En werk, beteekent
tevens br ood.
Maar daarbij blijft het niet.
Groote sommen worden, behalve voor
den arbeid in de tuinen en aan de veilin
gen uitgegeven voor kassenbouw, voor
verwarming enz.
Geen wonder, dat de Westlandsche ge
meenten zich snel uitbreiden.
Alleen door de steeds grooter inten-
siveering van de cultuur zijn de 4 ge
meenten Naaldwijk, Monster, Wateringen
en De Lier in de jaren 1900 tot 1927
gegroeid met 90 pCt. tegen 98 pCt. voor
de snelgroeiende gemeente Den Haag,
56 pCt. voor Delft (annexaties inbegre
pen) en 30 pCt. voor Leiden. En.nam
in de laatste 7 jaren de Haagsiche bevol
king toe met 14 pCt. (de Loosduinscha
annexatie inbegrepen), liet heele Rijk met
ruim 9 pCt. en de provincie Zuid-Hol
land met ruim 10 pCt., zoo bedroeg dit
voor die Westlandsche gemeenten 19 pCt.
Dat zijn toch cijfers van beteekenis.
Voot het Westland in de eersite plaats,
maak toch ook wel voor Zeeland.
De economische toestand is in onze
provincie volstrekt niet onverdeeld gun
stig.
In meerdere streken wordt geklaagd
over gebrek aan. werk en waar wel ge
werkt wordt, daar valt meermalen' klacht
over de lage loonen.
Wij kunnen wel aannemen dat hier
van de zijde der werkgevers volstrekt niet
altijd onwil in het spel is, maar in vele
gevallen ook onmacht. Men moet nu
eenmaal met de bedrijfsuitkomsten reke
ning houden.
Een ander euvel is, dat tal van jonge
boeren tevergeefs uitzien naar een ge
schikte plaats waar ze zich kunnen vesti
gen' of ook wel, omdat de kansen om te
slagen'toch gering zijn, dat ze het in een
andere richting gaan zoeken en of in
't buitenland of ook wel in de stad een
stuk brood trachten te vinden.
En daarom komt vanzelf de vraag op:
Is het niet mogelijk, dat in Zeeland de
tuinbouw belangrijk wordt uitgebreid?
Indien deze vra'aig bevestigend kon wor
den beantwoord dan zou dat beteekeneni
een belangrijke vermeerdering van de wel-
va'art niet alleen voor bet platteland, maar
ook voor de steden.
In Middelburg en andere plaatsen heeft
men te kampen met groote werkloosheid'.
En nu wordt er veel gedaan om da
slachtoffers daarvan te helpen, maar men
heeft daarbij altijd het onbevredigende
gevoel ten eerste dat vele werkloozen
toch niet afdoende worden geholpen en
vervolgens dat deze hulp toch geen uit
komst biedt voor de toekomst.
Werkvermeerdering is noodzakelijk.
En daarom klemt de vraag of uitbrei
ding van de tuinbouw niet als het mid
del moet worden, beschouwd, om den bloei
van ons gewest te bevorderen.
Dreigende mijnwerkersstaking.
In Polen dreigt een staking onder de
mijnwerkers. Op een Zaterdag te War
schau gehouden bespreking tusschen ver
tegenwoordigers van patroons en arbei
ders hebben de patroons de gevraagde'
loonsverhooging van de hand gewezen,
daar zulks een stijging van de prijzen
tengevolge zou hebben, hetgeen onder de
huidige omstandigheden in elk geval dient
(te worden vermeden.
De vakver,eenigingen meenen, dat een
staking nauwelijks zal kunnen worden ver
meden. Ze zou zelfs reeds begonnen zijn,
maar is uitgesteld, omdat leiders der vak-
vereenigingen door den minister van ar
beid zijn uitgenoodigd tot een nieuwe
bespreking. Van het resultaat hangt het
af, of de staking zou worden geprocla
meerd of niet.
Grillige temperaturen.
Te Londen heeft Maandag de tempe
ratuur kuren vertoond door plotseling op
te loopen. Om 9 uur 's ochtends stond de
thermometer slechts zes graden] hb-
ven het vriespunt en een1 jaisl Was
bnmisbaar. Een uur later slechts was
de temperatuur tot 61 graden F. opge-
loopien en was'.het warnjer dan op meni-
gen dag van den afgeloopen zomer.
Het huwelijk van de zuster van den
ex-keizer.
Het huwelijk tussclien de 62-jarige prin
ses von Schaumburg-Lr.ppe, zuster van
den gewezen Duitschen keizer, en den
23-jarigen Rus Alexander Soebkof, gewe
zen bordenwasscher en filmspeler, zal
op een nabij Bonn gelegen paleis tusschen
8 en 12 November worden gesloten.
Verzekerd wordt, dat de "keizer zijn
verzet tegen het huwelijk heeft opgegeven
Soebkof verklaarde in een interview, er
van overtuigd te zijn, dat zijn huwelijk
zeer gelukkig z,al worden, daar bruid en
bruidegom elkaar uitstekend verstaan.
Verschillende leden van de gewezen ^kei
zerlijke familie, waaronder prins Heinrich
ieen broeder, en de landgravin van Hes
sen, zuster van den keizer, zijn met den
bruidegom komen kennis maken.
.Waf een minister te hooren kreeg.
De Engelsche Minister Sir William Joyn
son Hicks inspecteerde Dinsdag een fa
briek te Blackbuirn, om zich op de hoogte
te stellen van den 'toestand in verband
met ee,n herziening van de fabriekswet.
Hij' deed zijn best om inlichtingen uit de
eerste hand te ontvangen en kreeg die
inderdaad.
Aan een .van de fabrieksmeisjes vroeg
de minister: „Vindt u uw werk zwaar?"
„En of, jongen"., was het antwoord.
„Toch ziet u eruit, of u pr plezier,
in hebt", zei de minister. „Ik moet ge
regeld 14 uur daags voor miju dagelijkseh
brood werken. Ik g,a 's ochtends om kwart
voor tienen van huis en, wanneer het La
gerhuis vergadert, kom ik zelden vóór
middernacht thuis".
Een ander meisje lachend: „Maar dat
wil je toch geen wérken noemen?"
De minister lachte mee, dreigde bet
meisje met den vinger en zeide: „Ach,
nee. Ik verdrijf alleen maar den -tijd."
„En je komt pas na middernacht thuis"
riep ee,n .ander brutaaltje. „Ik hoop, dat
je niet naar slechte plaatsen toe gaat, in
plaats van naar buis en naar je vrouwtje".
„Slechte plaatsen?" riep Sir William
uit. „Ik heb niet eens tijd voor mijn ge
zin, en ik spreek mijn vrouw alleen des
Zondags."
„Ben je eventjes gelukkig", merkte een
man lakoniek op. „Ik ken iemand die met
alle plezier 14 uur daags zou willen wer
ken, als bij' zijn vrouw maair ééns in de
week zag."
„Kom, John", plaagden de pieisies hem.
„Je weet heel goed, dat je het niet zonder
de vrouw zoud-t kunnen stellen!"
De Belgische socialisten en de regeering.
De .algemeene raad der socialistische
partij in België sprak zich uit voor hei
prijsgeven yan het beperkte regeerings-
program, waaraan de socialisten thans zijn
gebonden, en voor het voeren van strijd
op een uitgebreid program, met den zes-
maanden-diensttijd, een pachtrecht van 9
jaar, en .sociale verzekeringen met ver
plichte bijdrage door de patroons.
Onraad in Roemenië?
Alle telefoon- en telegraafverkeer tus
schen Roemenië en de omliggende S.ta-
ten is verbroken, zelfs in het. binnen
land zonden politici en journalisten niet
mogen telefoneeren. Alle personen, die als
aanhangers van den gewezen kroonprins
bekend zijn, staan onder toezicht van de
politie, ze krijgen geen visa meer voor het
buitenland. Het kabinet, dat gisteren her
haaldelijk vergaderde, besloot de noodige
maatregelen te treffen tegen elke poging
van Carol om naar bet vaderland terug te
keeren. De koningin-weduwe hoeft van
haar reis naar Florence afgezien, om elko
verdenking te voorkomen, dat ze in het
buitenland Carol zou willen ontmoeten.
De Farijsche Matin bericht, dat te Boe
karest een coalitie van oppositie-partijen
tot stand gekomen is en dat generaal
Avarescu zijn medewerking aangeboden
heeft voor een actie tegen de .regeering.
Manoilescu, de vroegere onderstaats
secretaris, die gearresteerd is, toen hij
met brieven v,an prins Carol van Parijs
naar Boekarest reisde, zal zich vermoede
lijk voor een krijgsraad moeten verant
woorden, omdat hij is opgetreden als ver
tegenwoordiger van elementen, die die
grondwettelijke orde in den staat willen
aantasten.
Uit Wieenen meldt men nog, dat de toe
stand zeer gespannen is. De oppositie
in het parlement zal over de kwestie
van prins Carol interpelleeren. Er wordt
streng censuur geoefend.
Omtrent de arrestatie van Manoilescu
kan nog worden medegedeeld, dat bij' de
doorzoeking der documenten, men tot sen-
sationeele ontdekkingen is gekomen.
Volgens een mededeeling der regeering
aan de bladen gtond men voor bet begin
van een grootsch opgezette poging de
'regeering omver te werpen, en Prins Ca
rol op den troojn te herstellen. Slechts
door het onmiddellijk en krachtdadig in
grijpen der bevoegde autoriteiten kon men
zulks Voorkomen.
Korte berichten.
4De dagbladdirecteuren te Boekarest
hebben besloten, geen redacteuren meer
naar bet departement van binnenlandsche
zaken te zenden, omdat ze aldaar slechts
instructies en berispingen ontvangen. De
directeuren stellen zich op het stand
punt, dat indien het departement iets aan
de pers heeft mede te deelen, het zulks
dau maar schriftelijk moet doen.
Kloven, ontvellingen, schrammen
en andere huidverwondingen ver
zacht en geneest men snel met
PUROL. Doos 30, 60 en 90 ct.
Bij Apoth. en Drogisten.
De K o n i n g i n - M 0 e d: e r op reis.
De Koningin-Moeder vertrok heden uit
Partenkirchen; zij zal, alvorens naar ons
land terug te keeren, eenige dagen strikt
incognito te München verblijven.
In de eerste dagen van November wordt
de Koningin-Moeder hier te lande terug
verwacht.
Eerste K a) m e r.
De Eerste Kamer is thans in openbare
vergïadering. bijeengeroepen tegen Woens
dag 2 Nov. a.s., des namiddags te 81/2 u.
De klompenindustrie.
'Naar de „Volkskrant" verneemt, heeft
het comité uit de klompenindustrie zich
toet een' schrijven gewend tot de anti
revolutionaire en de ohristelijk-historische
Kamerolub om de bijzondere aandacht ook
van deze Kamerleden voor den noodtoe
stand in het klompentoakersbedxijf te vra-
E,en klompenfilm.
In overleg met de regeering wordt door
de vereeniging „Neclerlandschi Fabrikaat",
een film vervaardigd van de Nederlarid-
sche klompenindustrie. Deze film zal bin.
nenkort gereed zijn en met behulp daarvan
zal worden getracht de belangstelling en
kennis omtrent dit product van Neder-
landsch ^fabrikaat te bevorderen. Licha
men, die er prijs op stellen deze film
voor hun leden te doen vertonnen, kun-
nen zich reeds thans daarvoor wenden
tot het secretariaat dier vereeniging „Net
deriandsch Fabrikaat", Bezuidenhout 97,
's-GTavenhage.
De doodstr'af.
Het Verbond van Aotualisten heeft het
volgende adres aan de Tweede Kamer
gezonden
Het Verbond van Actu'aJisten, ten volle
beseffende, welke gevairen aan het insti
tuut van' de doodstraf zijn verbonden;
overtuigd van den moreelen invloed,
welke als afschrikwekkend dreigen van
genoemd instituut uitgaat;
gezien het hand over hand toenemen
van halsmisdrijven;
gezien de algemeene verwording tenge
volge van het afbrekend streven der he-
denda'agsche „democratie";
gezien- de actie tot afschaffing van de
doodstraf in Nederlands ch Oost-Indië;
dringt bij uwe hooge vergadering met
klem aan om to komen tot wederinvoering
van- de doodstraf in Nederland.
Luchtpostvervoer na'alr
Z. - Amerika.
Onlangs werd bericht, dat een gecombi
neerd postvervoer per schip en per vlieg
tuig geopend zou worden tusschen
Frankrijk en Zuid-AmerfkU via Sénégal,
waardoor een aanzienlijke bespoediging in
de overkomst der corréspondentie zou
worden verkregen.
In antwoord op een desbetreffende vraag
van de Nederlandsohe administratie in
boeverre voor de uit Nederland afkomstige
correspondentie van dat snelvervoer ge
bruik zou kunnen worden gemaakt, is
thans van de Fransche postadministratie
bericht ontvangen, dat de officieele datum
van opening van den luchtpostdienst
FrankrijkZuid-Amerika nog niet is vast
gesteld.
Nader zal worden' bekend gemaakt in
dien voor Nederland de gelegenheid wordt
geopend van dezen, dienst gebruik te
maken.
De Hollandlndië-v!ueht.
Luitenant Kappen heeft gisteren uit
Aleppo aan het Haagsche Aneta-kantoor
geseind
We zijn hier na een vlucht van vjjf uiren
aangekomen. We hadden een goede reis,
en een vlotte landing. Morgen vertrekken
wij naar Sofia.
Te Soest en Soesterberg worden plan-
men beraamd om luitenant Koppen en zijn
metgezellen Zaterdag a.s. te huldigen.
V r ij w i 11 i g e Landstorm.
De klassen 1929 zijn op 1 October j.l.
met oefenen begonnen. Zij' oefenen eert
jaar, doen dan examen en worden bet jaar
daarop ingelijfd. Dit is het nieuwe sys
teem, dat beter schijnt te bevallen dart
het vroeger, waarbij over drie jaarklassen
werd geworven. De werving is nogal mee
gevallen en wa.s beter dan vorige jaren.
Voortaan zullen de bewijzen van de
bekwaamheid in het, schieten niet meer
voor een examencommissie behoeven te
worden afgelegd, maar zal dat gedurende
de oefeningen voor een beroepsofficier
kunnen geschieden. Hierdoor wordt bet
examen bekort, terwijl tevens' wordt voor
komen, dat bij de manschappen veel loon
derving plaats heeft.
De klassen lichting 1928, die thans nog
in opleiding zijn, zijn door ontslag van
verschillende personen aanmerkelijk in
getalsterkte (leerlingen) achteruitgegaan.
Een derde gedeelte is vrijgeloot en ontsla
gen. ais gevolg waarvan de inspecteur
van den vrijw. landstorm heeft gelast, de
klassen samen te voegen. Dit zal echter
in sommige gevallen niet mogelijk zijn
wegens den afstand, waarop de klassen
van elkaar verwijderd zijn. Met de samen
voeging wordt natuurlijk bezuiniging op
loonen, huur van gebouwen enz. beoogd.
Zoo noodig moeten de reiskosten aan de
vrijwilligers worden vergoed.
In 1928 zullen de herhalingsoefeningen
plaats vinden van 925 Auguustus bij de
lie en IVe divisie (met uitzondering van
5e en 18e règ. inf.) en van 622 Septem
ber bij de Ie en IITe divisie,alsmede bjj
het 5e en 18e reg. inf.
Het instructieve kadeir van den vrijw.
landstorm zal, voor zoover het kan wor
den gemist, worden gedetacheerd bij de
regimenten voor het volgen van de her
halingsoefeningen.
Uit dje ga>swereld.
Een bij het Rotterdamsche gasbedrijf
ingesteld onderzoek is volgens de „Voor
waarts" voor verscheidene personen be
zwarend.
Nederland en België.
Gistermiddag is te Brussel door den
Belgischen minister van Buitenlandsche
Zaken, den heer Vandervelde, en den
Nederlandschen gezant te Brussel, Jhr
van Vredenburch, voor hunne respectie
velijke regeeringen het verdrag ondertee
kend inzake intellectueele toenadering tus
schen België en Nederland.
Dit verdrag heeft ten doel de intellec
tueele betrekkingen tusschen België en
Nederland te versterken, inzonderheid
door de uitwisseling van hoogleeraren
mogelijk te maken, .alsmede door de be
schikbaarstelling van twee beun-zen, één
idoor de Belgische regeering ten behoeve
van een Belgischen onderdaan, die zijn
studiën in Nederland wenscbt voort te
zetten „of aldaar onderzoekingen wenscht
te doen en é.én door de Nederlands'che
regeering ten behoeve van een Nederlan
der, die zijn studiën in België wenscht
voort te zetten, of aldaar onderzoekingen
wenscht te doen.
TWEEDE KAMER.
Interpellaties De Visser.
De Kamer heeft gisteren den geheelei»
dag zoek gebracht met de interpellaties!
,van den beer' De Visser, over de onlus
ten in Indië en den inval in woningen;
van Indonesische studenten.
Wij willen op de urenlange debattefl
niet in den breede ingaan, 'daar nieuwe
dingen niet werden gezegd.
De Communist ging, zooals hij dat ge
woon is, op geweldige wijze te keer, e*
stapelde daarbij de eene dwaasheid op
de andere. Zoo ontkende hij1 op heftigea
toon, dat de onlusten Communistisch'
maakwerk zijn, maar yroeg tevens een1
onderzoek door een commissie, waarin
twee leden van de Moskousche internati
onale als „direct belanghebbenden" zit
ting zouden hebben.
De sociaal-democraten bleven ook ori-
tiek oefenen1, maar zij durfden toch niet
zoo ver te gaan als hun communistischenl
collega, wien nu letterlijk niets te dol is-
Als een bewijs, boe de .„politiek" maan
dan in den slechten zin des woords vaak
een rol speelt, kan dienen, dat de heer;
Kersten 'deze gelegenheid aangreep om
een aanval te doen op de Vrije Universi
teit, omdat wijlen Prof. Zevenbergen tegen
stander van de doodstraf was.
Toen de heer Beumer er op opmerk
zaam maakte, dat Mr Zevenbergen alsl
voorstander van de wederinvoering van
de doodstraf benoemd werd, en dat diens
opvolger op hetzelfde standpunt staat,
meende de heer Kersten aanmerking te!
moeten maken op bet feit dat de heer
Beumer over bet optreden van Mr Zeven
bergen niet zijn .afkeuring had uitge
sproken.
Geen wonder, dat de Staatk. Geref.
leider, die niet de moeite gedaan bad,
de interpellatie-debatten te volgen, door
den voorzitter tot de orde geroepen werd.
De ingediende moties werden verwor
pen. Die van den beer De Visser met op,
één na algemeene stemmen en die vaö
de Soc. Dem. met 62 tegen 19 stemmen-
De heer Kleeirekoper had zijne motie
inzake de afschaffing van de doodstraf is
Indië ingetrokken.
Vervolgens werd door den heer L. de
Visser (Comm.) geïnterpelleerd over 3e
Indonesische studenten, waarbij door Mr
Heemskerk met klem gewaarschuwd werd
tegen het gevaar dat de Volksvertegen
woordiging zich met de rechtspraak zou
gaan bemoeien.
Over een motie van den beer De Vis
ser, waarin de Kamer hare verontwaardi
ging uitspreekt over de arrestatie van'
Indische studenten en aan de_ Regeering
„gevraagd wordt, de directe invrijheids-
stelling te bevorderen, zal vandaag wor
den gestemd.
Plakken of niet?
Die Raad van Arbeid te Goes verzoekt
ons het volgpnlde te plaatsen:
1- Bij ziekte of ongeval moet
geplakt worden gedurende den tijd ge
noemd! in Art. 1638 0 van het Buig.
Wetboek, onverschillig of het daar be
doelde loon wordt hetaald of niet-
2. Aangenomen werk in zuiver
juridischen zin] komt slechts zelden' voor.
Bijna altijd is het loondienst in den)
vorm van aangenomen werk en daarvoor
moet wel degelijk worden geplakt-
Er is in denl laatsteln tijd in de wet
niets veranderd.
De meest bekende uitspraak van dem
Centralen Raad van Beroep luidt b.v.
„Landarbeid, door een) landarbeider
voor een landbouwer in diens bedrijf
verricht, moet worden geacht te geschie-
den in loondienst, immers ingevolge ar
beidsovereenkomst ook al Wordt bet loou
berekend naar de bewerkte hoeveelheid)
en dus in den voren als bijf aanneming
van werk, daar in dergelijke gevallen del
verhouding tusschen partijen aan het aan
nemen van zelfstandigheid bijl den werk<
nemer in den weg staat."
3. Over een geheel jaar is 48
of 50 zegels, zo-oals wel wordt verteld,
niet genoeg. Hen jaar beeft 52 weken en
daarom mioeten 52 zegels geplakt worden.
4. Wöekzegels moeten geplakt wor
den wanneer op meer dan drie dagen
ini één kalenderweek bij! denzelfden werk
gever g|ewerkt is; hoe lang of boe kort
op een dag is gewerkt doet er niet toe.
5. D ag zege1 ls moeten geplakt wor
den op eiken dag waarop wordt gewerkt,
al is het maar den halve dag of een
schoft.
Bijeen tellen van gedeelten van dagen)
