'den hebben, dan ze toen reeds deden.
Immers de malcontenten van iedere
partij hadden prachtkansen om hun man
netje in dien Raad te brengen, want om
over zulk een klein getal stemmen, 19
zetels toe.te kennen, dan moest het toch
al heel vreemd loopem, als die pogingen'
niet met succes bekroond warden,
i Dia ar Goes tot de vier „heerlijke óf
groote steden" van Zeeland behoorde
evenals Middelburg, Zierikzee en Reimers-
waal had het ook 2 Burgemeesters.
Ook veroorloofde de stad, die niet rijk
was, zich de weelde er twee Secretarissen
op1 na te houden, vermoedelijk omdat er
weinig gemeente-personeel was.
'Wordt 'er tegenwoordig van een Raads
lid veel gevergd, door het grondig bestu-
de.eren der stukken en commissie-arbeid,
dat was vroeger niet minder 'het geval,
en vro,eg het lidmaatschap van den Raad
den geheel en man, want de Raad van
poes, vergaderde iedere week, en wel
des Zaterdagsmorgens lien uur.
Op dit vaste tijdstip kwamen zij bijeen,
om voorstellen en besluiten te nemen,
terwijl eveneens op vastgestelden datum
de helft aftrad.
Aangezien er toen geen Kiesvereenigin-
gen waren, stelde de Burgemeesters zelve,
met vier der voornaamste poorters, een lijst
van twintig man op, waaruit men dan een
keuze kon doen, zoodat. de poorters van
Goes geen invloed op de stemming konden
uitoefenen. Wat een ellende en treurige
tooneelen hieruit voortsproten, daarover
hoop ik eens een apart artikeltje te
schrijven.
Aan "het Gemeentebestuur van Goes,
waren ook nog een tweetal Rentmeesters
toegevoegd, de een voor toezicht, de
ander voor administratie.
Jaarlijks moesten deze verslag uitbren
gen aan den Raad. Benoemt onze huidige
Raad een financiëele commissie, die alles
controleert, men deed dit voorbeen op een
andere, zeer gemoedelijke wijze.
I Op het stadhuis werden, als ware het
een terechtzitting, 40 poorters onlboden.
Als deze dan met den Raad vereemigd
aanwezig waren, konden de Rentmeesters
verantwoording doen van ontvangst en
uitgaaf. Was dit af geloop en en alles in
orde bevonden, dan ontving ieder der ont
boden poorters, bij het verlaten van het
stadhuis, een schelling (30 cent) als „luis
tergeld". De 19 Raadsleden hadden echter
'een schreefje voor, en kregen twee schel
lingen (60 cent).
Met de benoemingen ging het ook niet
zoo vlot. Alleen die over flink wat geld
konden beschikken, gingen voor, een pirac-
tijk die gelukkig uit de mode is, en ook
zeer verderfelijk moet worden geacht.
Werd men candidaat voor een of ander1
stadsambt, dan ging de Raad eerst eens
knusjes met elkaar praten, wat men zulk
een persoon in de stadskas zou laten
storten.
Zoo werd in de Raadsvergadering van
1677 een ambtenaar benoemd op voor
waarde, dat hij eerst duizend gulden aan
de stad zou geven.
Deze dankte den Raad voor de eer dor
benoeming, maar had zeer terecht
niet veel zin, om deze som de stad cadeau
te doen. Hij ging eens met de verschil
lende Goessche Raadsleden praten, of er
toch niet wat af kon, en wist. het. zoover
te sturen, dat hij .er met het betalen van
40 pond vlaamsch van af kwam.
Maar wat er met een benoeming 'in
1720 gebeurde, is zeker wel een unicum
in onzie stadsgeschiedenis.
De betrekking van Rekenmeester in de
Rekenkamer, waarvoor Goes de voor
dracht had, was vacant. Sollicitanten wa
ren er genoeg, maar er was er één bij,
en dat viel natuurlijk bij den Raad in
goede aarde, die den Raad v ij f t i g dui
zend gulden aanbood voor de Stads
kas, als de Raad hem benoemde. De
vroede vaderen kwamen bijeen, om over
dit gewichtige voorstel te beraadslagen.
f50.000, voorwaar geen peulschilletje
voor een arme stadskas.
Het einde van het debat was, dat een
der Raadsleden vrijmoedig voorstelde, er
nog een schopje op te gooien.
H,et Weeshuis kon nog wat geld gebrui
ken en daarom deed hij hel voorstel
dat er met glans doorging om bij dit
bedrag nog duizend 'dukaten te
eischen en deze te bestemmen voor bet
W eeshuis.
Die candidaat Rekenmeester aanvaardde
deze eisch, betaalde, werd benoemd
en de stadskas was aardig gestijfd.
Als men aan de stad Goes benoemd
werd als ambtenaar en men kreeg meer
dan f 300 gulden salaris, dan moest men
de eerste twee jaren één derde van dat
salaris in de stadskas terugstorten.
Men noemde dit Recognitie.
Wonderlijke besluiten werden er ge
nomen, waarvan wij nu ons geen voor
stelling kunnen maken. Als wij op onze
Raadsagenda zien staan „Benoeming Ge
meente-geneesheer", dan is dit ons niet
vreemd en vind men het heel gewoon, als
een der Goessche doctoren daarvoor be
noemd wordt.
In de Raadsvergadering van 1660 kwam
dit punt ook aan de orde. De Raad be
noemde nota bene een chirurgijn uit
Delft, als stads operateur en
breukmeester voor Goes, onder
conditie, dat hij twee, zegge 2 malen
per jaar- moest overkomen, om zijn prac-
tijk in toepassing te brengen. Men mocht
geen been of arm laten afzetten, of men
moest eerst hoogere permissie hebban.
Ook was er eens verschil tusschen
die Barbiers uitgebroken, over hun tarie
ven, de een schoor waarschijnlijk voor
1 cent minder dan de anderen. Hoe dan
ook, de Raad was er weer goed voor en
de vroedschap stelde een tarief op, waar
bij het vaste scheerloon of kapperloon,
dat betaald moest worden bij verordening
werd vastgesteld.
Geen barbier durfde daarvan aï te
wijken, want als hij het deed, dan ver
beurde hij f50 aan de stadskas, die goed'
de boete kon inschikken.
Men stelle zich een oogenblik voor,
dat. het z.g. piolka haar van heden, toen
ook in zwang was, zij hadden wel een
heele taak gehad, om de tarieven voor de
verschillende modellen te berekenen
Ik boorde vertellen, dat nu onze Raad
Reclitsch geworden is, or ook een v 1 o> e k-
v er bod op komst is. Dit is echter
voor de stad Goes geen n'eu w s.
In de Raadsvergaderingen van 1655 en
1.747, werden ar reeds vloekverboden
uitgevaardigd. Telkens wanneer er een
persoon man of vrouw op vloeken
betrapt werd, .moest hij of zij 1 pd vl.
betalen. Het vloekverbod strekte zich niet
alleen uit tot de volwassenen, maar ook
tot de kinderen.
liet gebeurde meermalen, dat Jan, Piet
Klaasje.zonder jasje of pet thuiskwamen.
Als dan moeder vroeg, „maar kind waar
is dat?" dan klomk het huilend dat „de
dienaren van den Baljuw het hadden".
En als daarop de vraag volgde: „Waar
om?" was bet natuurlijk „Ik weet het
niet, ik heb niets gedaan".
Als dan de verontwaardigde Moeder
naar den Baljuw stoof, om het jasje of
petje terug te halen, kreeg zij het niet,
voordat zij de boete betaald hadden om
dat haar Idnd gevloekt had.
Talrijke besluiten van vroeger en heden
verschillen hemelsbreed.
In 1578 benoemde de Baad den eersten
schoolmeester op het salaris van f 72
per jaar. Honderd jaar later was er een
verhooging en werd het vermoedelijk
wel niet door loonactie op f 120
gebracht, met dis bepaling, dat als de
meester flink zijn best deed, hij na twee
jaar er een last turf bij kreeg.
Ook behoorde tot zijn emolumenten in
den winter het ontvangen van iederen
scholier bij iedere n schooltijd van een
turf. 'tZal voorwaar wel een fraai ge
zicht geweest zijn, al die kinderen met een
rturf onder den arm naar de .school te zien
marcheenen. Gelukkig dat het voetbalspel
toen onbekend was, anders
Maar één ding was er ,dat mijns inziens
uitstekend was en dat een zedelijken en
verheffenden invloed uitoefende en dat
was bet privilege, dat Philips de Goede
in 1427, op verzoek aan onze stad gaf,
(dat niemand uit de stad mocht
wegtrekken of hij moest al zijn
schuld betaald hebben.
Tegenwoordig gebeurt het wel v.aak,
dat men leest „Vertrokken" vooral hen,
dien den grond te warm onder de voeten
wordt, terwijl hun namen, met een nog
te betalen bedrag in de boeken der win
keliers prijken.
Daarop was toen geen kans, want men
kwam gewoonweg niet buiten een der
stadspoorten, terwijl de leveranciers toen
liet recht bezaten, om panden te nemen
uit de gereede goederen.
Zorgden de Raadsleden alzoo voor de
gemeente-belangen van Goes, zichzelf
deden zij ook niet te kort.
Tweemaal in het jaar hielden de vroede
vaderen een Raadsmaal, welken maal
tijden alle eer werd aangedaan. Wegens
de kosten besloot men, in 1654, het met
één maal per jaar, voortaan af te laten
loopen.
Dat men echter die eene keer steeds
goed zijn best deed, blijkt wel uit bet No
tulenboek van 1776, waarbij de Raad dui
zend gulden voor zich zelf uittrok
om eens lekker te smullen. De gedachte
om zoo'n Raadsfeestje mee te maken,
zou reeds menigeen naar een zetel doen
watertanden.
Uit deze korte greep, kan men zich
een oordeel vormen, op welke wijze de
Raad zijn beleid voerde. In een volgend
artikeltje hoop ik nog eens een aantal
hesluiten te geven, ^jie voor de tijden
van heden zeer onwaar s c-h ij n 1 ij k
lijken, maar toch zeker zijn genomen,
hetwelk in de Oude Stadsnet,uien, en de
door mij opgegeven bronnen, kan worden
geconstateerd.
17-9-'27. A. M. We ss els.
TtrxiMxtBisxn&wwaBUiimatjaKi oaananKi
Stukken voor den Gemeenteraad van
Middelburg. 1
Onder de stukken die zijn ingekomen
voor de a.s. raadsvergadering treffen wij
in de eerste plaats aan een adres Inzake
Levering aan Gasbedrijven.
Dit adres is van den Nederl. Federatie
ven Bond van Personeel in Openbaren
dienst en gedateerd 1 October.
Wijzende op de geruchten betreffende
onregelmatigheden, die in de gasbedrijven
zouden plaats hebben gehad bij leveran
ties, zegt adressant, dat pogingen om met
medewerking van de Vereeniging van Gas-
fabrikanten onderzoekingen naar de juist
heid dier berichten te bespoedigen, zijn af
gestuit op de weigering van die vereeni
ging om medewerking te verleenen. Ver
der wordt er op gewezen, dat deze veree
niging door meerdere gemeenten gesubsi
dieerd wordt, en dat eenige onderzochte
gevallen de juistheid der onregelmatighe
den deden komen vast te staan en dat 15
leveranciers zijn aangewezen, die In meer
dere of mindere mate daaraan zouden
Iiehben medegewerkt, door het toekennen
aan directeuren van gasfabrieken van be
looningen, in den vorm van kortingsper
centages e. d., door welker omvang de be
trokken gemeenten in den loop der jaren
gezamenlijk voor meerdere millioenen gul
dens benadeeld zouden zijn. Adressant
wijst er op, dat door meerdere der bedoel
de leveranciers hij tijd en wijle leveranties
aan Middelburg zijn gedaan en dat een en
ander in broedc- lagen der bevolking twij
fel heeft gewekt over de vraag of de gel
den, in goede trouw door de overheid ter
beschiking van hare bedrijven gesteld,
hieraan wel volledig ten goede zijn geko
men; dat liet in bet belang der gemeente
en hare bedrijven, alsmede liet goed recht
barer inwoners is te achten, dat die twij
fel opgeheven wordt. Dat voorts de eer en
goede naam der bedrijven, alsmede die
van de daarin werkzaam zijnde ambtena
ren en werklieden, zij het ook ten onrechte,
sterk te lijden hebben, tengevolge der be
richten in de bladen, en dientengevolge
opheldering daaromtrent evenzeer drin
gend noodzakelijk geacht moet worden.
Adressant verzoekt ten .slotte een commis
sie te benoemen, bestaande uit raadsleden
als vertegenwoordigers der burgerij, en uit
door de algemeene landelijke bonden van
overheidspersoneel aan te wijzen, doch
door den raad te benoemen vertegenwoor
digers der ambtenaren en werklieden, wel
ke de plaatselijke toestanden ten deze on
derzoekt en tevens eventueele subsidie aan
de Vereeniging van Gasfabrikanten on
middellijk stop te zetten.
Gevraagde inlichtingen.
Op verzoek van den heer Jeronimus dee-
len B. en W. mede, waaraan de post on
derhoud verhuurde gebouwen, groot
f 1090,81, is besteed en dit blijkt te zijn aan
verbeteringen aan de school aan het Veer-
sche Bolwerk, in verband met liet verhu
ren van 2 lokalen aan de Vereeniging tot
liet verstrekken van lager onderwijs op
Geref. grondslag, waarvoor f 1000 crediet
was verstrekt. Uitgegeven werd aan ar
beidsloon f 656,70, smidswerk f 164,32,
steen f 15,30, hout f80.53, schilderwerk
f 160, en stukadoorswerk f 13,96.
Arbeidsbemiddeling.
Een adres kwam in van den Nat. Bond
Van Handels- en Kantoorbedienden „Mer-
curius" om bij de arbeidsbeurs afzonder
lijk werk te maken voor de handels- en
kantoorbedienden, door instelling van een
bedrijfskundigen ambtenaar aan het hoofd
eener doelmatig ingerichte vakafdeeling.
Verder zijn overgelegd enkele reeds eer
der gepubliceerde stukken als die inzake
een vrijwillige brandweer, liet adres van
slagers tegen bet abattoir, en de beant
woording der vragen van de heeren Mes
en Paul.
Weer een s c h i p in den Water
weg aan den grond g e 1 o o1 p e n. In
den nacht van Vrijdag op Zaterdag is tijdens
mist het inkomende Diuitsche stoomschip Vege-
sack, bij Poortershaven aan don grond ge
varen en blijven zitten. Hot schip zit juist
tusschen de gestrande zeesleepboot Friesland
en het wrak van de IJselmonde. Zaterdagmor
gen zijn de sleepbooten Poolzee en Rozen
burg ter assistentie uitgevaren.
Het is wel merkwaardig, dat in korten
tijd zoovele ongelukken in den Nieuwen Wa
terweg zijn gebeurd en alle ongeveer op de
zelfde plaats. Kapitein Van Dijk, van de
Friesland noemde den bocht in de rivier
bij Poortershaven het zeemansgraf, en ook
van andere zijde noemde men de vaart daar
gevaarlijk.
De Vegesack is later met hoog water door
sleepbooten vlot gescheept. Het schip is op-
gestoomd naar Rotterdam.
Nieuwe wijze van visschen op
snoek. In den laatsten tijd wordt door
sommigen in de provincie Groningen een wijze
van snoekvangen toegepast, welke daar tot
dusver vreemd was, maar wel reeds bier en
daar in het buitenland in practijk werd ge
bracht. Men bindt n.l. een snoer, geaasd
met een vischje, aan een blaas en laat deze
over het water drijven, terwijl de visscher,
die in een boot, volgt, spoedig zich naar de
blaas begeeft, zoodra deze buitengewone ca
prioles begint te maken. Onlangs werd zoo
uit bet Paterswoldsclie meer reeds een snoek
van meer dan vijf pond gevangen.
De gearresteerde Indonesi
sche studenten. Sedert eenige dagen is
het perceel Warnstraat 1 te Leiden, waar
tot voor kort de gearresteerde Indonesische
student mr Sastro Amidjojo en zijn gezin
woonden, ontruimd. Niettemin hebben de
Ilaagsche Justitie en de Leidsclie polilie in
het thans onbewoonde huis toch nog een
onderzoek ingesteld. Omtrent de aanleiding
tot en de resultaten van dit onderzoek wensch-
te men geen nadere inlichtingen te ver
schaffen.
Een vos geschoten. Den heer
J. R. Dull te Almelo is het gelukt in het
naburige Bornerbroek een vos neer te schie
ten, die daar onder de hoemderstapels al
heel wat onheil had aangericht.
Garnalenvangst. Ongekend rijk is
dit jaar de garnalenvangst in de Zuiderzee.
Druk wordt deze visscherij thans beoefend.
Zoowel te Urk als te Enkhuizen nemen ver
scheidene vaartuigen, die zich anders in den
nazomer met de botvangst bezig houden aan
de garnalenvisscherij deel. Een zeer gunstige
omstandigheid is hierbij, dat zoowel voor ge
droogde als voor gerookte garnalen behoor
lijk afzetgebied gevonden wordt, zoodat on
danks de belangrijke aanvoeren, de prijs be
hoorlijk op peil blijft.
Voor de Zuiderzeevisscliers is dit een zeer
welkom buitenkansje. De haringvangst was
dit voorjaar slecht en de ansjovisvangst
slechts matig. Gebrek heerschte in vele vis-
schersgezinnen. Nu bieden de garnalen uit
komst.
Slachtoffer van .zjjn j»licht.
Een jonge dokter te Parijs, dr André Ham
burger, die drie dagen geleden bij een operatie
een klein wondje aan den duim heeft opge-
loopen, begaf zich daarna, toen hij verdachte
verschijnselen waarnam, naar huis en deed
weten, dat hij de eerste dagen niet zou ver
schijnen. Hij nam eenige tubes met anti-
telanus-serum mee. Zijn vermoedens bleken
juist. Hij is aan tetanus overleden.
Aan de collega's, die hem Ijwamen bezoe
ken, deed hü kalm het verhaal van zijn ver
wonding en gaf hun nauwkeurige bijzonderhe
den over het verloop van zijn hevig lijden,
teneinde zijn ontzettende ervaring aan de
wetenschap dienstig te maken.
Papierfabriek ingestort Uit
New York wordt gemeld dat te Kimberley in
de buurt van Appleton in den staal: Wiscon
sin de tweede verdieping van een papier
fabriek is ingestort, waardoor de personen,
die zich in het lager gelegen gedeelte van
de fabriek bevonden, onder de neervallende
halken en puin bedolven werden. Tot nu
toe zijn 2 lijken en 16 gewonden geborgen.
Er worden nog 16 personen vermist.
Onder de arbeiders, die op de hoogere ver
diepingen werkzaam waren, brak een paniek
uit, zoodat verscheidenen uit de ramen spron
gen om zich te bergen.
VUILVERWIJDERING EN LAND-
ONTGINNING.
Het vraagstuk van de vui 1 ve rwij dering
is inzonderheid voor de groote steden
van veel gewicht.
In sommige steden is men er toe over
gegaan het vuil te verbranden, wat echter
een zeer kostbare geschiedenis is en wat
da,n ook behalve uit hygiënisch oogpunt
bezien weinig bevrediging schenkt.
Het vorbrandingssysteem heeft dan ook
niet oen zoo groote vlucht genomen als
aanvankelijk werd verwacht. Er is ge
zocht en niet zonder succes naar
een' systeem van vuilveirwijdering, dat fi
nancieel minder bezwarend zou zijn en
bovendien social,o voordoelen zou bieden.
E,n zoo is men gekomen tot bet z.g. ont-
ginmngssy,steam, waarbij de afvalstoffen
worden benut om heide te ontginnen en
in cultuur te brengen. De ervaring heeft
al geloeid diat de stedelijke afvalstoffen
een groote mestwaarde bezitten en bij
de nieuwe wijze van toepassing gunstige
financieele uitkomsten geven.
Welke schitterende resultaten met deze
methode bereikt kunnen worden, blijkt
op overtuigende wijze uit eon dezer dagen
vanwege die Maatschappij tot ontginning
van woeste gronden („Myvo") uitgegeven
album met foto's va,n het onfcginnkiigis-
bedrijf met toepassing van stedelijke afval
stoffen te Brecht (België).
De eerste foto's van dit schitterend
uitgevoerde album, geven een beeld van
de dorre en onvruchtbare heide en dan
volgt oen groot, aantal platen die een
duidelijken indruk geven van de schilfe
rende resultaten bereikt met bemesting
v,an straat- en huisvuil (zonder gebruik
van beerstoffeo) op Antwerpsche ontgin-
ninigsgronden to Brecht.
Het voorbeeld van deze ontginningen,
zoo schrijft de heer Verschuren, bestuur
der va,n den openbaren Reinigingsdienst
der stad Antwerpen is daar, om te be
wijzen, dat alle vruchten en planten weel
derig groeien op heidegrond met stadsvuil
bedekt, of waarin die vuilnis is ingewerkt.
Antwerpen bekomt daar boompjes, plan
ten en bloemen voor hare parken enz.
Klaver en hooigras worden er geoogst,
bieten, rotgge, fruit en aardappelen wor
den er gewonnen.
Dat hier niet teveel gezegd is, blijkt wel
uit de vele foto's van de ontgonnen dorre
heide.
En dat dez,e zaak ook voor ons land
van' belang is kan blijken uit bet feit, dat
de in ons land gelegen woeste grond,
behalve de moerasgronden, pl.m. 400.000
H.A. bedraagt, zoodat er dus nog gelegen
heid te over is om de bedrijfsgelegenheid
voor de boeren uit te breiden en do
volkswelvaart te bevorderen.
Met veel belangstelling hebben wij van
dit schitterend uitgevoerde album, dat ge
heel in ons land vervaardigd werd, kennis
genomen.
Moge het zooals wij vertrouwen dat
het geval zal zijn in ruime mate er toe
bijdragen om liet streven van de „Myvo",
de ontginning van woeste gronden met
toepassing van stedelijke afvalstoffen te
bevorderen.
(Buiten verantwoordelijkheid der redactie)
i Armenië.
Ongetwijfeld zullen do lezers van „Do
Zeeuw" gaarne willen weten, wat het re
sultaat is geweest van de lezing van
Mej- de Witte op 28 Sept. 1.1., die op zoo
ontroerende wijze vertelde over het Iij'-
den van liet gevluchte emi half uitgemoor
de Armeensche volk.
(Benige da'gen na. de lezing is een ver.
gadering bijeengeroepen van de Presiden
ten der vereeinigingen, die mej- de Witte
hadden uitgenoodigd, hierheen te komen1.
De presidenten besloten 2ich tot een
permanent Comité te vereenigen, dat. de
actie tot hulp voor de Armeniërs kracht.
dadig ter hand zou nemen. Tot presidente
werd gekomen mej. J. J. Donner, tot
seicr-t-penninlgmeesteres mtej. M- S- van den
Bosch-
Het streven van het Comité is; voor
een vrij bed be mogen zorgen in het
Ziekenhuis „Betbesda' 'te Aleppo, dat ge
noemd zal worden: „Het Goeschei Land".
Dit kost f 60 per maand of f 720 pier jaar.
Dit kan tot stand komen, wanneer ieder
naar vermogen medewerkt, niet alleen
in Goes, maa.r ook in do omlilggenlde1
dorpen.
Mej. de, Witte heeft zich bereid ver
klaard ,ook in de dorpen, lezingen te hou
den, betziji mèt, hetzij zónder lichtbeelden!
In verschillende dorpen', die reeds be
zocht werden, word door de predikanten!
van verschillende richting voor de zaak
gevoeld, en medewerking toegezegd- Bin
nenkort zal medegedeeld worden! op' welke
datums de lezingen in! de dorpen zullen
gehouden worden.
In de volgende week zullen de dames in
Goes beginnen mot contribuanten voor het
vrijbed te werven.
Tenslotte kan ook nog met groote dank
baarheid worden medegedeeld, dat de kin
deren van de drie Chr. scholen in Goes
heden beginnen to zorgen voor een K i n-
d e r-v r ij bed „Z e e 1 a n d". Zij zullen
daarvoor wekelijks 1 cent bijdragen. Het
Kinder-vrijbed kost f 40 per maand. Eén
der Comité-leden is reeds bezig op de Clir.
scholen in de dorpen hetzelfde te bereiken,
zoodat met vereende krachten ook dit
heerlijk doel bereikt kan worden.
Moge Gods onmisbare zegen rusten op
het werk van allen, die voor het arme. Ar
meensche volk iets trachten te doen.
Het Comité.
Geaichte Redactie,
Vermoedelijk is de beknoptheid va,n het
verslag van de vergadering van den Raad
van St. Laurens oorzaak, dat door de
mededeeling van den lieer van 'tHoff
bij mij de, blijkens zijn ingezonden stuk,
minder juiste meening heeft post gevat,
dat hij opkwam tegen de hooge kosten
van het ambadhtsonderwijs te Middel
burg.
Daartegen heb ik willen opkomen, ,-n
liet doet mij genoegen, uil. bet ingezon
den stuk te mogen constateeren, dat deze
bedoeling bij den beer Van 't Iloff aller
minst heeft voorgezeten, en hij; slechts
de onbillijke wijze van berekening der
bijdragen der buitengemeenten, waardoor
deze plotseling voor onverwacht hooge
uitgaven kunnen gesteld worden, op bet.
oog had.
De beer van 't Iloff zal mijn beweren
niet tegenspreken, dat de gemiddelde bij
dragen van de buitengemeenten per leer
ling nimmer do f80 per cursus hebben
overschreden en ik zal niet ontkennen,
dat St. Laurens voor een .schildersleerling
wel eens f250 per cursus heeft moeten
betalen.
Hiermede zou ik kunnen eindigen en
liet debat tusschen den lieer van 't Hoff
en den voorzitter van liet Bestuur dier
Middelburgscho Ambachtsschool als ge
ëindigd kunnen worden beschouwd.
Wamt buiten de Ambachtsschool om
gaat do zaak van do bijdrage per leerling
voor de buitengemeenten. Maar nu deze
kwestie j^oor den lieer van 't Iloff aan
de orde is gesteld, wil ik ook daarover
gaarne nog iets zeggen.
Op zich zelf vind ik in een bijdrage
van 20 pCt. der netto-uitgaven door de
buitengemeenten voor uit hunne gemeen
ten afkomstige leerlingen voor liet gewone
ambachts-onderwijs niets onbillijks.
Maar de wijze, waaro-p deze bijdrage
voor eiken leerling afzonderlijk volgens
de bepalingen van het Koninklijk Besluit
van 1921 berekend wordt, is onbillijk en
geeft aanleiding tot gerechtvaardigde kri
tiek.
In 1924 moest een buitengemeente aan
Middelburg betalen voor een leerling in
't timmeren f 49.05, voor eien in 't meubel-
maken f 140.10 en voor een in 't buis-
schilderen f 186.80, en dat, terwijl zeker
voor de ambachtsschool een leerling in
't huisschilderen niet of niet noemens
waard duurder is, dan een leerling in
't timmeren.
Dat ligt aan do eigenaardige wijze van
berekening der kosten per leerling, die
met do werkelijke kosten per leerling heel
weinig rekening houdt.
Do fout schuilt hierin, dat de kosten
van ieder lesuur gelijk worden gesteld,
en dgit is in do praktijk allerminst hot
geval.
Een voorbeeld moge dit verduidelijken.,
Schildersleerlingen zijn er betrekkelijk
maar weinige. Hot gevolg is, dat de drie
leerjaren in één lokaal worden onderge
bracht en veelal van één leeraar tegelijk
les hebben. Voor het les geven aan deze
leerlingen is dus per lesuur maar één
leeraar noodig en één lokaal. Voor de be
rekening van de bijdragen der buitenge
meenten telt dit lesuur editor voor drie.
Leerlingen in hot timmeren zijn er be
trekkelijk vole. Het gevolg is, dat de drie
leerjaren ieder in een afzonderlijk lokaal
worden ondergebracht en ieder van een
anderen leeraar les hebben. Er zijn daar
voor dus drie lokalen en drie leeraren
noodig. In de berekening van de bijdragen
der buitengemeenten telt dit evenals voor
de schilders voor drie lesuren, ofschoon
do kosten voor de Ambachtsschool wat
personeel en lokaliteit betreft drie maal
zoo lioog zijn als voor de schilders.
Vandaar het verschil der kosten per
leerling voor de buitengemeenten.
Nu zou men kunnen beweren, dat, wan
neer uit een gemeente maar regelmatig
jongelui de Ambachtsschool voor de ver
schillende vakken bezoeken, het ten slotte
op hetzelfde neerkomt en men nu eens
wat te veel, dan weer wat. te weinig,
doch gemiddeld het juiste bedrag betaalt.
Theoretisch is dat juist.
Maar practisch komt dit niet uit, omdat
juist uit vele buitengemeenten het be
zoek der Ambachtsschool onregelmatig is.
En het is voor mij dan ook de vraag
of liet niet 'beter zou zijn aan de buiten
gemeen ten in rekening te brengen, be
houdens de noodige correctie', de gemiddel
de kosten van alle leerlingen in plaat
van per leerling per vak.
Daarmede zal, dunkt mij, aan het
zwaar van den heer van 'tHoff, wel gt°°'
'tendeels zijn tegemoet gekomen.
Het is goed, dat hij op een en ;''U :eT
•wederom de aandacht gevestigd hcett"
Wellicht vind ik aanleiding' dk' aan"
daclit nog eens te vragen ter plaatse,
waar daarin verandering kan wc™011 Se"
bracht.
Hoogachtend,
Middelburg, 8 October 1927.
DE VEER-
